Presentatie bij de cursusbrochure Sterrenkunde voor Jongeren

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Presentatie bij de cursusbrochure Sterrenkunde voor Jongeren"

Transcriptie

1 JongerenWerkGroep voor Sterrenkunde Presentatie bij de cursusbrochure Sterrenkunde voor Jongeren 1

2 Inhoud Wat is de JWG Sterren en dwaalsterren Alles draait! De zon en de maan Het zonnestelsel Buiten het zonnestelsel Sterrenkunde als hobby Meer weten 2

3 Wat is de JWG 10 Afdelingen, 800 leden Bijeenkomsten Excursies Kampen UniVersum Waarnemen Feestjes Zelf telescopen bouwen Dia s voor je spreekbeurt En nog veel meer. 3

4 Sterren en dwaalsterren 4

5 De sterrenhemel Let op lichtvervuiling Met het blote oog is al veel te zien 5

6 Sterrenbeelden (steelpannetje) Oude Grieken Voorbeeld: de Grote Beer Voorbeeld: Orion 6

7 Sterrenbeelden Sterren lijken bij elkaar te horen Staan in werkelijkheid ver uit elkaar! 7

8 De Melkweg Een enorme band met sterren 8

9 Zelf een foto maken Camera op statief zetten Bijvoorbeeld 30 seconden belichten Gebruik een gevoelige film of instelling van je digitale camera 9

10 Dwaalsterren 10 Planeet is Grieks voor dwalend Bewegen net als de Aarde om de zon Planeten staan dichter bij dan sterren Sommige kun je met het blote oog zien!

11 Ons zonnestelsel 11

12 Alles draait! 12

13 De draaimolen Aarde De Aarde draait om zijn as 13

14 De Poolster Staat recht boven de Noordpool Alle sterren lijken er omheen te draaien Je vindt hem via de Grote Beer 14

15 De maan Maan draait in 1 maand om de Aarde Schijngestalten De maan geeft zelf geen licht, maar weerkaatst zonlicht! 15

16 Verplaatsing van planeten aan de hemel Aarde draait in 1 jaar om de zon Daardoor zijn steeds andere sterren te zien Ook de andere planeten draaien om de zon, daardoor lijkt het voor ons of ze een gekke baan volgen. 16

17 De zwaartekracht De kracht in het heelal die alles bij elkaar houdt De Aarde draait om de zon: denk aan een steen aan een touw die je om je heen slingert. Ontdekt door Sir Isaac Newton 17

18 Vragen 18

19 De zon en de maan 19

20 In 1600 keek Gallileo Gallilei naar de zon en maan met een telescoop kraters op de maan Maantjes van jupiter Schijngestalten van Venus Denkbeeld: Aarde om de zon of de zon om de aarde Aarde om de zon Zon om de aarde 20

21 Telescoop Zacharias Jansen of Hans Lippershey vinden in de 17e eeuw de telescoop uit. Maar, er waren meer mensen bezig met lenzen experimenten Een echte uitvinder kan niet aangewezen worden Hans Lippershey Zacharias Jansen 21

22 Werking van de telescoop Een buis met voorin een lens en achterin een lens 1e lens heet objectief 2e lens oculair waarmee je ook scherp stelt Engelse geleerde Isaac newton (bekend van de zwaartekracht) ontwierp een spiegeltelescoop 22

23 Een telescoop vergroot dingen Het vangt veel licht op waardoor je heel ver weg kan kijken Tegenwoordig zijn er veel grote telescopen (VLT) en zelfs een paar in de ruimte! VLT Hubble Ruimte Telescoop 23

24 De zon De zon is een ster en is 4 miljard jaar oud Ze staat vrij dichtbij ten opzichte van andere sterren De oppervlakte temperatuur is 6000 ºC! De temperatuur binnen is wel 15 miljoen ºC!! Omdat het zo heet is bestaat de zon uit gas, want al het andere smelt! Op sommige plekken is het maar 4000 ºC. Daar zijn zonnevlekken. Omdat het daar kouder is, lijken het donkere vlekken. Eens in de 11 jaar is er een zonnevlekken maximum. De zon draait in 25 dagen om z n as. 24

25 Veilig kijken! Je moet altijd veilig naar de zon kijken! De zon is zo fel dat het gaten in je ogen brandt! Kijk indirect: Projecteren op een blaadje Speciaal zonnefilter op de telescoop 25

26 Zonsverduistering Maan beweegt vóór de zon langs Bij een gedeeltelijke verduistering lijkt er een hap uit de zon Bij een complete zonsverduistering zie je schijnsel om de zon wat de corona heet en het wordt bijna helemaal donker! Een verduistering duurt meestal maar een paar minuten 26

27 De maan De maan is een satelliet van de aarde Hij bevat vele kraters die veroorzaakt zijn door inslagen van bv. Kometen De hele grote donkere vlekken heten maan zeeën, maar zijn niet van water, maar van stof. 27

28 De maan De kraters kun je het beste zien wanneer er geen volle maan is Op de rand tussen licht en donker zie je ze het beste (de terminator) De temperatuur is tussen de -100 ºC en 100 ºC 28

29 Mensen op de maan In de jaren 60 begon amerika met de voorbereiding naar missies naar de maan Ze deden dat is Apollo ruimte capsules 29

30 Landing op de maan Op 21 juli 1969 landde de eerste mensen op de maan! Zij deden dat met de 11e Apollo missie De eerste man op de maan heet Neil Armstrong en de 2e man heet Edwin Buzz Aldrin 30

31 Vragen 31

32 Het zonnestelsel 32

33 Vragen 33

34 Buiten het Zonnestelsel Sterren, sterrenstelsels, sterrenhopen en nevels 34

35 Overzicht Lichtjaren Sterren en de geboorte en dood van sterren Sterrenhopen Melkwegstelsels Kosmologie (ontstaan en leven van het heelal) 35

36 Afstanden in het heelal 36

37 Sterren Bollen van gas Stralen heel fel licht uit Leven miljarden jaren 37

38 Geboorte van sterren 38

39 Het leven van een ster Kernfusie! Duurt heel lang Levert veel energie Alleen in de kern van de ster 39

40 Als de brandstof opraakt Ster zwelt op en wordt een reus! 40

41 Als sterren sterven 41

42 Sterren worden altijd in groepen geboren Open sterrenhopen 42

43 En hun oudere soortgenoten Rode sterren: oud! Meer dan 12 miljard jaar Vliegen om het melkwegstelsel heen! 43

44 Het Melkwegstelsel 44

45 Verschillende melkwegstelsels 45

46 Elliptische sterrenstelsels 46

47 Spiraalstelsels Van opzij en van boven 47

48 Sommigen met balk 48

49 Botsende sterrenstelsels 49

50 Sterrenstelsels in groepen Enorme groepen van sterrenstelsels Botsingen komen vaak voor Groepen zitten weer in een web-structuur Daartussen ERG leeg 50

51 De geboorte van het heelal Het heelal werd geboren uit een enorme explosie: 51

52 Ontstaan van structuur Dit is bijna zo groot als het hele heelal!! De heldere knooppunten zijn clusters van sterrenstelsels! De ruimte daartussen is bijna helemaal leeg. 52

53 De toekomst van het heelal Uitdijing wordt geremd door aantrekkende zwaartekracht Is dat genoeg Waarshijnlijk net niet 53

54 Vragen 54

55 Sterrenkunde als hobby 55

56 Zelf kijken Draaibare sterrenkaart De UniVersum Sterren en Planeten 56

57 Je eigen telescoop Goede kijkers zijn niet goedkoop Probeer eerst of je het echt leuk vindt Bouw er zelf één! Ga eens langs bij een sterrenwacht Ga mee op een JWG kamp! 57

58 De JWG Eigen tijdschrift: de UniVersum Voor iedereen vanaf 8 jaar Maar 19 euro per jaar Web: jwg@sterrenkunde.nl 58

59 Publiekssterrenwachten Kijkavonden Rondleidingen Cursussen Advies bij aanschaf telescoop 59

60 Planetaria Projectie van de sterrenhemel op een koepeldak Artis in Amsterdam Omniversum in Den Haag Planetron in Dwingeloo en natuurlijk in Asten 60

61 Meer weten 61

62 Tijdschriften UniVersum Zenit Sky & Telescope (Engels) Astronomy (Engels) Natuurwetenschap & Techniek National Geographic Kijk 62

63 Brochures Kleine boekjes over allerlei onderwerpen Ideaal voor een spreekbeurt of werkstuk! Alles begrijpelijk uitgelegd 63

64 Boeken Sterren en Planeten, Stichting Universum Wegwijs in de Sterrenkunde, Carole Stott Welke ster is dat, Joachim Herrmann Ontdek de sterrenhemel, Hervé Burillier Handboek Sterrenkunde, Govert Schilling 64

65 Websites

66 Vragen 66

Ik doe mijn spreekbeurt over de ruimte omdat ik het een interessant onderwerp vind en ik er graag meer over wilde weten.

Ik doe mijn spreekbeurt over de ruimte omdat ik het een interessant onderwerp vind en ik er graag meer over wilde weten. Boekverslag door J. 1981 woorden 29 juli 2003 6.3 208 keer beoordeeld Vak Nederlands Ik doe mijn spreekbeurt over de ruimte omdat ik het een interessant onderwerp vind en ik er graag meer over wilde weten.

Nadere informatie

T2b L1 De ruimte of het heelal Katern 1

T2b L1 De ruimte of het heelal Katern 1 Het heelal of de kosmos is de ruimte waarin de zon, de maan en de sterren zich bevinden. Het heelal bestaat uit een oneindig aantal hemellichamen waarvan er steeds nieuwe ontdekt worden. De hemellichamen

Nadere informatie

Inleiding. Ik heb hiervoor gekozen omdat ik het heel interessant vind en ik had een onderwerp nodig.

Inleiding. Ik heb hiervoor gekozen omdat ik het heel interessant vind en ik had een onderwerp nodig. Het heelal Inleiding Ik heb hiervoor gekozen omdat ik het heel interessant vind en ik had een onderwerp nodig. Hoofdstukken Hoofdstuk 1 Het Heelal. blz. 3 Hoofdstuk 2 Het Zonnestelsel. blz. 4 Hoofdstuk

Nadere informatie

Naam: Janette de Graaf. Groep: 7. Datum:Februari Het heelal.

Naam: Janette de Graaf. Groep: 7. Datum:Februari Het heelal. Naam: Janette de Graaf. Groep: 7. Datum:Februari 2017. Het heelal. Inhoudsopgaven. Hoofdstuk 1. Ons zonnestelsel. Blz 3 Hoofdstuk 2. De zon. Blz 4-5 Hoofdstuk 3. De maan. Blz 6 Hoofdstuk 4. Planeten. Blz

Nadere informatie

Basiscursus Sterrenkunde

Basiscursus Sterrenkunde Basiscursus Sterrenkunde Les 1 Sterrenwacht Tweelingen te Spijkenisse 24 April 2019 Inhoud van de cursus Inleiding Geschiedenis Afstanden in het heelal Het zonnestelsel Onze zon en andere sterren Sterrenstelsels

Nadere informatie

Cursus Inleiding in de Sterrenkunde

Cursus Inleiding in de Sterrenkunde Cursus Inleiding in de Sterrenkunde Sterrenbeelden naamgeving ca. 3000 v Chr. (Kreta) 48 klassieke sterrenbeelden, w.o. Dierenriem nu 88 officieel (door I.A.U.) met blote oog ca. 6000 sterren sternamen:

Nadere informatie

Samenvatting door D woorden 28 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde

Samenvatting door D woorden 28 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde Samenvatting door D. 1387 woorden 28 november 2016 0 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Kosmografie Onderzoeken van heelal basis wetenschap = fysica Hoofdstuk 1: Structuur van het heelal 1.1 Samenstelling

Nadere informatie

ONTDEK HET PLANETARIUM! DE ANTWOORDEN GROEP 5-6

ONTDEK HET PLANETARIUM! DE ANTWOORDEN GROEP 5-6 ONTDEK HET PLANETARIUM! DE ANTWOORDEN GROEP 5-6 OPKAMER (12) Dit onderdeel past bij kerndoel 46, 52, 53 en 56. Het bed hier is heel kort. Eise zelf was 1 meter 74. Hoe moest hij dan slapen? Mensen sliepen

Nadere informatie

Basiscursus Sterrenkunde. Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 22 Mei 2019

Basiscursus Sterrenkunde. Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 22 Mei 2019 Basiscursus Sterrenkunde Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 22 Mei 2019 Inhoud van de les Zijn er nog vragen n.a.v. de vorige les? Deze les: Komeet Wirtanen Sterrenhemel waarnemen Telescopen Komeet Wirtanen

Nadere informatie

De telescoop een seecker instrument om verre te sien

De telescoop een seecker instrument om verre te sien De telescoop een seecker instrument om verre te sien Robert Wielinga robert@sonnenborgh.nl 11 e eeuw: ontdekking van de leessteen een druppel water werkt als een vergrootglas brillen vanaf 1300 bolle lens:

Nadere informatie

Het draait allemaal om de Zon!

Het draait allemaal om de Zon! Het draait allemaal om de Zon! De zon: een doodgewone ster Henny J.G.L.M. Lamers Sterrenkundig Instituut Universiteit Utrecht lamers@astro.uu.nl astro.uu.nl Een reusachtige gloeiend hete gasbol De zon

Nadere informatie

De ruimte. Thema. Inhoud

De ruimte. Thema. Inhoud Thema De ruimte Inhoud 1. Het heelal 2. Het ontstaan van het heelal en het zonnestelsel 3. Sterren en sterrenstelsels 4. De zon 5. De planeten van ons zonnestelsel 6. De stand van de aarde de maan de zon

Nadere informatie

Planeten. Zweven in vaste banen om een ster heen. In ons zonnestelsel zweven acht planeten rond de zon. Maar wat maakt een planeet nou een planeet?

Planeten. Zweven in vaste banen om een ster heen. In ons zonnestelsel zweven acht planeten rond de zon. Maar wat maakt een planeet nou een planeet? Planeten Zweven in vaste banen om een ster heen In ons zonnestelsel zweven acht planeten rond de zon. Maar wat maakt een planeet nou een planeet? Een planeet: zweeft in een baan rond een ster; is zwaar

Nadere informatie

4 Het heelal 6. De zon. De aarde. Jupiter. De maan. Ons zonnestelsel. Mars. Mercurius Venus

4 Het heelal 6. De zon. De aarde. Jupiter. De maan. Ons zonnestelsel. Mars. Mercurius Venus Inhoud 4 Het heelal 6 De zon 10 8 De aarde De maan Jupiter 18 12 Ons zonnestelsel 14 15 16 Mars Mercurius Venus 22 Saturnus Verre planeten 24 Satellieten van het zonnestelsel 20 26 Planetoïden 27 Kometen

Nadere informatie

Werkstuk Nederlands De Ruimte werkstuk

Werkstuk Nederlands De Ruimte werkstuk Werkstuk Nederlands De Ruimte werkstuk Werkstuk door Denise 1472 woorden 24 maart 2019 0 keer beoordeeld Vak Nederlands Het zonnestelsel Inhoudsopgave Inleiding Onderzoeksvraag Het ontstaan Planeten De

Nadere informatie

WELKOM! Inleiding Astrofysica College 1 7 september Ignas Snellen

WELKOM! Inleiding Astrofysica College 1 7 september Ignas Snellen WELKOM! Inleiding Astrofysica College 1 7 september 2015 13.45 15.30 Ignas Snellen Docent: Ignas Snellen Assistenten: Joris Witstok, Charlotte Brand, Niels Ligterink, Mieke Paalvast Doel, Inleiding Astrofysica:

Nadere informatie

1. De zon 3 2. De plaats van de zon 4 3. De geboorte van de zon 5 4. Kernfusie 6 5. Zonnevlekken 7 6. Zonnevlammen 8 7. De kracht van de zon 9 8.

1. De zon 3 2. De plaats van de zon 4 3. De geboorte van de zon 5 4. Kernfusie 6 5. Zonnevlekken 7 6. Zonnevlammen 8 7. De kracht van de zon 9 8. De zon inhoud 1. De zon 3 2. De plaats van de zon 4 3. De geboorte van de zon 5 4. Kernfusie 6 5. Zonnevlekken 7 6. Zonnevlammen 8 7. De kracht van de zon 9 8. Een zonsverduistering 10 9. Avondrood 11

Nadere informatie

Hoofdstuk 8. Samenvatting. 8.1 Sterren en sterrenhopen

Hoofdstuk 8. Samenvatting. 8.1 Sterren en sterrenhopen Hoofdstuk 8 Samenvatting Een verlaten strand en een onbewolkte lucht, zoals op de voorkant van dit proefschrift, zijn ideaal om te genieten van de sterren: overdag van de Zon de dichtstbijzijnde ster en

Nadere informatie

6.1. Boekverslag door K woorden 22 mei keer beoordeeld

6.1. Boekverslag door K woorden 22 mei keer beoordeeld Boekverslag door K. 1555 woorden 22 mei 2002 6.1 301 keer beoordeeld Vak ANW 1. Inleiding Ik doe mijn werkstuk over ons zonnestelsel, omdat het me boeit wat er verder is dan onze aarde. Ook doe ik mijn

Nadere informatie

sterrenbeeld orion Het Sterrenbeeld orion

sterrenbeeld orion Het Sterrenbeeld orion sterrenbeeld orion Het Sterrenbeeld orion In de winter staat het sterrenbeeld Orion prominent aan de zuidelijke hemel. Met het blote oog valt er al heel wat te zien aan Orion. In deze blog lopen we de

Nadere informatie

6,5. Werkstuk door een scholier 2235 woorden 23 oktober keer beoordeeld. 1. Het Heelal

6,5. Werkstuk door een scholier 2235 woorden 23 oktober keer beoordeeld. 1. Het Heelal Werkstuk door een scholier 2235 woorden 23 oktober 2003 6,5 26 keer beoordeeld Vak Biologie 1. Het Heelal Wanneer we s nachts naar de inktzwarte hemel turen, kijken we in feite ver in de ruimte, in de

Nadere informatie

Thema 5 Aarde in het heelal

Thema 5 Aarde in het heelal Naut samenvatting groep 6 Mijn Malmberg Thema 5 Aarde in het heelal Samenvatting Van binnen naar buiten De aarde is een grote bol van steen en ijzer. Deze bol heeft verschillende lagen. Binnenin de aarde

Nadere informatie

KleinKracht Karin Heesakkers 2006-2011 www.kleinkracht.nl

KleinKracht Karin Heesakkers 2006-2011 www.kleinkracht.nl De zon is een ster, net als alle andere sterren aan de hemel. Zij staat alleen veel dichter bij ons en daarom zien we haar als een schijfje aan de hemel. Een ster is een grote gasbol waar binnenin kernfusie

Nadere informatie

Basiscursus Sterrenkunde. Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 1 Mei 2019

Basiscursus Sterrenkunde. Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 1 Mei 2019 Basiscursus Sterrenkunde Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 1 Mei 2019 Deze les Zijn er nog na vorige keer nog vragen? Deze les: Planeten in het zonnestelsel Zonnestelsel - overzicht Mercurius Is de

Nadere informatie

Samenvatting ANW Hoofdstuk 6

Samenvatting ANW Hoofdstuk 6 Samenvatting ANW Hoofdstuk 6 Samenvatting door een scholier 1776 woorden 4 november 2006 6,4 15 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar H6 Het zonnestelsel H6.1 Dagen, maanden, jaren Rondom de zon in een

Nadere informatie

Samenvatting ANW Hoofdstuk 6: het heelal

Samenvatting ANW Hoofdstuk 6: het heelal Samenvatting ANW Hoofdstuk 6: het heelal Samenvatting door A. 929 woorden 29 juni 2014 0 keer beoordeeld Vak ANW P1 Breedtegraad: s Nachts: hoek van poolster met horizon Overdag: hoogste hoek van de zon

Nadere informatie

Sterrenstelsels: een aaneenschakeling van superlatieven

Sterrenstelsels: een aaneenschakeling van superlatieven : een aaneenschakeling van superlatieven Wist u dat! Onze melkweg is een sterrenstelsel! Het bevat zo n 200000000000 sterren! Toch staat de dichtstbijzijnde ster op 4 lichtjaar! Dit komt overeen met 30.000.000

Nadere informatie

Sterren kijken met een verrekijker

Sterren kijken met een verrekijker Sterren kijken met een verrekijker Sterren kijken met een verrekijker Inleiding Sterren kijken met een verrekijker wordt nogal eens onderschat. Er wordt vaak gedacht dat een verrekijker niet aan een telescoop

Nadere informatie

maksutov telescoop Maksutov telescoop

maksutov telescoop Maksutov telescoop maksutov telescoop Maksutov telescoop Deze blogpost gaat over de techniek van de Maksutov telescoop via een review van de National Geographic 90/1250 goto telescoop. Lenzen of spiegel? Grofweg onderscheiden

Nadere informatie

1) Mercurius. 2) Zoek informatie over vallende sterren. Muurkrant opdracht in 2-tallen

1) Mercurius. 2) Zoek informatie over vallende sterren. Muurkrant opdracht in 2-tallen 1) Mercurius 2) Zoek informatie over vallende sterren. 1) De Zon. 1 Wat is de zon voor iets? 2 Hoe komt hij aan zijn naam? 3 Waar staat hij in het zonnestelsel? 4 Wat is de afstand tot de aarde? 5 Wat

Nadere informatie

Tweede Bijeenkomst: Zoektocht naar het Verborgen Hemelbeeld. Rond de Waterput donderdag 31 oktober 2013 Allan R. de Monchy

Tweede Bijeenkomst: Zoektocht naar het Verborgen Hemelbeeld. Rond de Waterput donderdag 31 oktober 2013 Allan R. de Monchy Tweede Bijeenkomst: Zoektocht naar het Verborgen Hemelbeeld Rond de Waterput donderdag 31 oktober 2013 Allan R. de Monchy Twee bijeenkomsten: Donderdag 17 oktober 2013: Historische ontwikkelingen van Astrologie.

Nadere informatie

RIETVELD-LYCEUM. les 3. dd. 20 NOVEMBER 2012 HET ZONNESTELSEL NU. de compononenten. V.s.w. Corona Borealis, Zevenaar

RIETVELD-LYCEUM. les 3. dd. 20 NOVEMBER 2012 HET ZONNESTELSEL NU. de compononenten. V.s.w. Corona Borealis, Zevenaar RIETVELD-LYCEUM les 3. dd. 20 NOVEMBER 2012 HET ZONNESTELSEL NU de compononenten V.s.w. Corona Borealis, Zevenaar de Zon KERNFUSIE: waterstof >> helium. t.g.v. de ZWAARTEKRACHT >> temperatuur inwendig

Nadere informatie

Leerkrachten handleiding werkboekje sterrenwacht Halley

Leerkrachten handleiding werkboekje sterrenwacht Halley Leerkrachten handleiding werkboekje sterrenwacht Halley Doel Kinderen van groep 7 bereiden zich voor op een bezoek aan sterrenwacht Halley in Heesch. Resultaat De voorkennis van de leerlingen is geactiveerd.

Nadere informatie

Sterrenkunde kan iedereen

Sterrenkunde kan iedereen Basiscursus Astronomie en Astrofysica Leeuwarden, jan.-apr. 2013 - Waarnemingen - Jan de Boer, 25 februari 25 februari 2013 Waarnemingen 1 Sterrenkunde kan iedereen Astronomy, the greatest of all sciences,

Nadere informatie

ONTDEK HET PLANETARIUM! DE ANTWOORDEN GROEP 3-4

ONTDEK HET PLANETARIUM! DE ANTWOORDEN GROEP 3-4 ONTDEK HET PLANETARIUM! DE ANTWOORDEN GROEP 3-4 OPKAMER (12) Dit onderdeel past bij kerndoel 46. Gebruik deze foto om te bespreken dat de zon een ster is, net als alle andere sterren. De zon is heel dichtbij.

Nadere informatie

Sterrenstelsels. prof.dr. Paul Groot Afdeling Sterrenkunde, IMAPP Radboud Universiteit Nijmegen

Sterrenstelsels. prof.dr. Paul Groot Afdeling Sterrenkunde, IMAPP Radboud Universiteit Nijmegen Sterrenstelsels prof.dr. Paul Groot Afdeling Sterrenkunde, IMAPP Radboud Universiteit Nijmegen Sterrenstelsels Uur 1: Ons Melkwegstelsel Uur 2: Andere sterrenstelsels De Melkweg Galileo: Melkweg bestaat

Nadere informatie

Veilig de zon waarnemen

Veilig de zon waarnemen Veilig de zon waarnemen ken Zonsverduistering Op 20 maart is er totale verduistering te zien, in een strook over de Atlantische Oceaan, van een gebied ten zuiden van Groenland, onder IJsland door en over

Nadere informatie

Werkstuk Natuurkunde Negen planeten

Werkstuk Natuurkunde Negen planeten Werkstuk Natuurkunde Negen planeten Werkstuk door een scholier 1608 woorden 3 januari 2005 5,7 93 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Planeten Ontstaan van het zonnestelsel Vlak na een explosie, de Big Bang

Nadere informatie

Met de Kijker op Jacht, Universum 4, 2004 Door Wouter Verheul

Met de Kijker op Jacht, Universum 4, 2004 Door Wouter Verheul Met de Kijker op Jacht, Universum 4, 2004 Door Wouter Verheul Nu de vakantie weer voorbij is, en de zomer op z'n einde loopt, zijn de Boogschutter en de Schorpioen met het centrum van de Melkweg onder

Nadere informatie

Prehistorie (van tot )

Prehistorie (van tot ) Prehistorie (van tot ) Oerknal of Big Bang We bekijken samen twee korte filmpjes. Waarover gaan deze filmpjes? - - Wat is de Oerknal? Maak een woordspin met alles waaraan jij denkt als je het woord Oerknal

Nadere informatie

1. Het Heelal. De aarde lijkt groot, maar onze planeet is niet meer dan een stip in een onmetelijke ruimte.

1. Het Heelal. De aarde lijkt groot, maar onze planeet is niet meer dan een stip in een onmetelijke ruimte. De aarde 1. Het Heelal De aarde lijkt groot, maar onze planeet is niet meer dan een stip in een onmetelijke ruimte. De oerknal Wetenschappers denken dat er meer dan 15 miljoen jaar geleden een enorme ontploffing

Nadere informatie

STERREN KIJKEN STICHTING KENNISNET / CMO INTRODUCTIE - II

STERREN KIJKEN STICHTING KENNISNET / CMO INTRODUCTIE - II februari of maart Inleiding Al vóór het begin van de geschreven geschiedenis volgden mensen de zon, de maan, de planeten en andere hemellichamen in hun bewegingen aan de hemel. Dat deden ze ook nadat het

Nadere informatie

De mooiste 10 objecten aan de sterrenhemel met elke sterrenkijker op elke avond Door Jeffrey Bout

De mooiste 10 objecten aan de sterrenhemel met elke sterrenkijker op elke avond Door Jeffrey Bout De mooiste 10 objecten aan de sterrenhemel met elke sterrenkijker op elke avond Door Jeffrey Bout Veel mensen die net een sterrenkijker hebben gekocht vragen zich af wat er nu allemaal mee te zien valt.

Nadere informatie

Werkstuk ANW Het heelal

Werkstuk ANW Het heelal Werkstuk ANW Het heelal Werkstuk door een scholier 1996 woorden 16 april 2002 6,1 39 keer beoordeeld Vak ANW Het heelal Als we de heldere hemel s nachts bekijken, lijkt ons het aantal sterren oneindig.

Nadere informatie

Het nieuwe heelal. de mooiste resultaten van de. Hubble Space Telescope. HST Copernicus, 21 febr 2013. Edwin Hubble. Edwin Hubble.

Het nieuwe heelal. de mooiste resultaten van de. Hubble Space Telescope. HST Copernicus, 21 febr 2013. Edwin Hubble. Edwin Hubble. Het nieuwe heelal de mooiste resultaten van de Hubble Space Telescope Edwin Hubble 1889-1953 Prof. Henny J.G.L.M. Lamers Universiteit van Amsterdam h.j.g.l.m.lamers@uu.nl 1923 Ontdekte dat Andromeda nevel

Nadere informatie

Met de Kijker op Jacht, Universum 1, 2006 Door: Jeffrey Bout

Met de Kijker op Jacht, Universum 1, 2006 Door: Jeffrey Bout Met de Kijker op Jacht, Universum 1, 2006 Door: Jeffrey Bout Dag allemaal! Ook zo genoten van Mars eind vorig jaar? Wij wel! Mooie structuren waren er zichtbaar en sommigen hebben zelfs een heuse zandstorm

Nadere informatie

Veilig de zon waarnemen

Veilig de zon waarnemen Veilig de zon waarnemen ken Zonsverduistering Op 20 maart is er totale verduistering te zien, in een strook over de Atlantische Oceaan, van een gebied ten zuiden van Groenland, onder IJsland door en over

Nadere informatie

De mooiste waarnemingen van de

De mooiste waarnemingen van de De mooiste waarnemingen van de Hubble Space Telescope Prof. Henny J.G.L.M. Lamers Universiteit van Amsterdam h.j.g.l.m.lamers@uu.nl Edwin Hubble 1889-1953 1923 Ontdekte dat Andromeda nevel buiten ons melkweg

Nadere informatie

Sterrenstof. OnzeWereld, Ons Heelal

Sterrenstof. OnzeWereld, Ons Heelal Sterrenstof OnzeWereld, Ons Heelal Mesopotamie: bestudering van de bewegingen aan het firmament vooral voor astrologie. Veel van de kennis, ook over bedekkingen (waaronder maans- en zonsverduisteringen)

Nadere informatie

Avontuurlijke ruimtestages. 6 dagen / 5 nachten (van dag 1 om 17 u. tot en met dag 6 om 15 u.)

Avontuurlijke ruimtestages. 6 dagen / 5 nachten (van dag 1 om 17 u. tot en met dag 6 om 15 u.) Euro Space Center 15/12/2013 1/5 ACTIVITEITENPROGRAMMA Astronomiestage 6 dagen - 5 nachten Duur 6 dagen / 5 nachten (van dag 1 om 17 u. tot en met dag 6 om 15 u.) Timing n Dag 1 17.00 u : Aankomst / onthaal

Nadere informatie

Wat weten we van ASTRONOMIE? Dr. Jonathan F. Henry

Wat weten we van ASTRONOMIE? Dr. Jonathan F. Henry Wat weten we van ASTRONOMIE? Dr. Jonathan F. Henry Wat weten we van ASTRONOMIE? Wetenschappelijk jeugdboek 1 Geactualiseerde eerste druk: 2008 Vertaling: stichting De Oude Wereld www.oude-wereld.nl Distributie:

Nadere informatie

Kijken naar het heelal

Kijken naar het heelal Kijken naar het heelal GROEP 7-8 75 65 minuten 1 en 45 De leerling: weet dat de uitvinding van de telescoop voor bewijzen heeft gezorgd dat de aarde niet het middelpunt van het heelal is weet dat je met

Nadere informatie

HOE VIND JE EXOPLANETEN?

HOE VIND JE EXOPLANETEN? LESBRIEF GEEF STERRENKUNDE DE RUIMTE! ZOEKTOCHT EXOPLANETEN Deze NOVAlab-oefening gaat over een van de manieren om planeten buiten ons zonnestelsel op te sporen. De oefening is geschikt voor de bovenbouw

Nadere informatie

Lespakket basisonderwijs

Lespakket basisonderwijs Eise Eisinga en zijn planetarium In de Friese plaats Franeker bevindt zich het oudste nog werkende planetarium ter wereld. In zijn eigen huis bouwde Eise Eisinga een nauwkeurig bewegend model van het zonnestelsel.

Nadere informatie

SPACE. Een visuele verkenningstocht naar de rand van het heelal en het begin van de tijd. Govert Schilling

SPACE. Een visuele verkenningstocht naar de rand van het heelal en het begin van de tijd. Govert Schilling SPACE Een visuele verkenningstocht naar de rand van het heelal en het begin van de tijd Govert Schilling Copyright 2014 Govert Schilling en Fontaine Uitgevers bv Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze

Nadere informatie

door: Wouter Verheul Jupiter

door: Wouter Verheul Jupiter universum3-2006.qxp 05-06-06 14:09 Page 38 38 UniVersum 3 2006 door: Wouter Verheul De Zomer is weer in aantocht, en veel mensen kijken uit naar de wat aangenamere temperaturen. Voor de waarnemers onder

Nadere informatie

De Melkweg groep 3-4. Lesbeschrijving De Melkweg. Inleiding 15 minuten. 1 Bron: www.ruimtevaartindeklas.nl

De Melkweg groep 3-4. Lesbeschrijving De Melkweg. Inleiding 15 minuten. 1 Bron: www.ruimtevaartindeklas.nl De Melkweg groep 3-4 Als je naar de sterren kijkt, komen als vanzelf veel vragen op. Hoeveel sterren zijn er? Waar bestaan al die sterren uit? Hoe ver weg zijn ze? De sterren die wij vanaf de aarde zien,

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Hoewel sterren op het eerste gezicht willekeurig verdeeld lijken, zijn ze in werkelijkheid gegroepeerd in collecties van miljarden sterren. Dergelijke eilanden van sterren, in

Nadere informatie

het grote boek van de ruimte met professor astrokat Tekst van dr. dominic walliman Ontwerp en illustraties van ben newman

het grote boek van de ruimte met professor astrokat Tekst van dr. dominic walliman Ontwerp en illustraties van ben newman het grote boek van de ruimte met professor astrokat Tekst van dr. dominic walliman Ontwerp en illustraties van ben newman Iedere avond zetten de laatste stralen van de ondergaande zon de hemel in vlammende

Nadere informatie

100 miljard sterrenstelsels... ons zonnestelsel Planeten bij andere sterren. In een spiraal-arm van de Melkweg. De zon is maar een gewone ster...

100 miljard sterrenstelsels... ons zonnestelsel Planeten bij andere sterren. In een spiraal-arm van de Melkweg. De zon is maar een gewone ster... ons zonnestelsel Planeten bij andere sterren Binnenplaneten: relatief klein, rotsachtig hoge dichtheid (Mercurius, Venus, Aarde, Mars) Buitenplaneten: gasreuzen - lage dichtheid (Jupiter, Saturnus, Uranus,

Nadere informatie

Sterrenstelsels en kosmologie

Sterrenstelsels en kosmologie Sterrenstelsels en kosmologie Inhoudsopgave Ons eigen melkwegstelsel De Lokale Groep Sterrenstelsels Structuur in het heelal Pauze De geschiedenis van het heelal Standaard big bang theorie De toekomst

Nadere informatie

Zeemanschap - de getijden. Om de werking van de getijden goed te verstaan kijken we even naar de hemel...

Zeemanschap - de getijden. Om de werking van de getijden goed te verstaan kijken we even naar de hemel... Een vleugje sterrenkunde als inleiding Om de werking van de getijden goed te verstaan kijken we even naar de hemel... Gezien vanaf de Aarde draaien alle hemellichamen in één dag van oost naar west. Als

Nadere informatie

Sterrenbeelden en sterrensporen. Orionnevel

Sterrenbeelden en sterrensporen. Orionnevel Sterrenbeelden en sterrensporen. Orionnevel Je zet je camera op de M stand. ISO waarden zet je op 800. De sluitertijd op -25 Je camera blijft dan 25 seconden open staan. Je diafragma zet op als het kan

Nadere informatie

Werkblad. Ons zonnestelsel. Naam Ruimte-ontdekkingsreiziger. Zon en planeten Missie opdracht 1: Streep door wat niet goed is.

Werkblad. Ons zonnestelsel. Naam Ruimte-ontdekkingsreiziger. Zon en planeten Missie opdracht 1: Streep door wat niet goed is. pagina 1 Met Space Expo de ruimte in is een werkblad bestemd voor leerlingen uit de bovenbouw van het basisonderwijs en brugklassers. Door middel van vraag en opdracht verwerven de leerlingen zelfstandig

Nadere informatie

Werkstuk ANW Melkwegstelsel

Werkstuk ANW Melkwegstelsel Werkstuk ANW Melkwegstelsel Werkstuk door een scholier 1987 woorden 13 januari 2003 6,2 185 keer beoordeeld Vak ANW INLEIDING Wij maken ons werkstuk over de melkweg omdat het ons interessant lijkt om er

Nadere informatie

3,9. Samenvatting door een scholier 738 woorden 25 juni keer beoordeeld

3,9. Samenvatting door een scholier 738 woorden 25 juni keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 738 woorden 25 juni 2004 3,9 14 keer beoordeeld Vak ANW 4.1.1 Wegwijs in tijd en ruimte -Vraagstuk: vorm van de aarde. Waarnemen aan de hand v/d schaduw -De zon -> komt op

Nadere informatie

Wat waren de sterren? Gaatjes in het hemelgewelf waardoor het hemelse vuur scheen? Kwade demonen die s nachts naar de mensen keken?

Wat waren de sterren? Gaatjes in het hemelgewelf waardoor het hemelse vuur scheen? Kwade demonen die s nachts naar de mensen keken? Wereldbeeld, geschiedenis. Stel je voor dat je als oude Griek probeert te begrijpen hoe de wereld er uit ziet. Daarbij moeten dus ook zon, maan, sterren, seizoenen, e.d. verklaard worden. Zou het uitmaken

Nadere informatie

Kijken naar het heelal

Kijken naar het heelal Kijken naar het heelal GROEP 5-6 55 70 minuten 1, 46 en 54 Tip. Je kunt de Melkweg met het blote oog bekijken. Dit kan het beste in januari als het nieuwe maan is. Als het mogelijk is, kunt u de leerlingen

Nadere informatie

VAN STEELPAN NAAR LEEUW

VAN STEELPAN NAAR LEEUW ROUTE 1 VAN STEELPAN NAAR LEEUW SPRING VAN DE STEELPAN NAAR ZEVEN PATRONEN AAN DE STERREN HEMEL, WAARONDER POLARIS (DE NOORDELIJKE POOLSTER). SPOT ONDERWEG TWEE STERRENSTELSELS. DE LENTEHEMEL IS HET BESTE

Nadere informatie

Leraar: H. Desmet, W.Van Dyck Handtekening: Pedagogisch begeleider: G. Tibau

Leraar: H. Desmet, W.Van Dyck Handtekening: Pedagogisch begeleider: G. Tibau Schooljaar: 2010/2011 Tri-/semester: 2 Score 107 Max. Naam:... Nr.:... Studierichting: TSO Klas:... Graad: 3 Leerjaar: 1 Dag en datum: dinsdag 16 juni 2011 Leraar: H. Desmet, W.Van Dyck Handtekening: Pedagogisch

Nadere informatie

Big Bang ontstaan van het heelal

Big Bang ontstaan van het heelal Big Bang ontstaan van het heelal Alfred Driessen Amsterdam A.Driessen@utwente.nl 910-heelal.ppt slide 1 datum: 2 oktober 2009 A. Driessen@utwente.nl ESO's Very Large Telescope (VLT) 910-heelal.ppt slide

Nadere informatie

De mooiste waarnemingen van de

De mooiste waarnemingen van de De mooiste waarnemingen van de Hubble Space Telescope Edwin Hubble 1889-1953 Prof. Henny J.G.L.M. Lamers Universiteit van Amsterdam h.j.g.l.m.lamers@uu.nl www.hennylamers.nl 1923 Ontdekte dat Andromeda

Nadere informatie

De mooiste waarnemingen van de

De mooiste waarnemingen van de De mooiste waarnemingen van de Hubble Space Telescope Edwin Hubble 1889-1953 Prof. Henny J.G.L.M. Lamers Universiteit van Amsterdam h.j.g.l.m.lamers@uu.nl www.hennylamers.nl 1923 Ontdekte dat Andromeda

Nadere informatie

Beginnen met sterren kijken

Beginnen met sterren kijken Beginnen met sterren kijken Een gids voor kinderen Waar begin je en hoe vind je de beste sterrenkijker in het steeds maar meer uitgebreide telescopenbos wat je op internet kan vinden. Geen eenvoudige opgave,

Nadere informatie

Kijk nooit met een telescoop zomaar naar de zon!!!

Kijk nooit met een telescoop zomaar naar de zon!!! Kijk nooit met een telescoop zomaar naar de zon!!! Een eenvoudige gids bij project sterren schitteren voor iedereen Wij beperken ons in eerste instantie tot de circumpolaire sterrenbeelden. Dat zijn de

Nadere informatie

Praktische opdracht ANW De zon

Praktische opdracht ANW De zon Praktische opdracht ANW De zon Praktische-opdracht door een scholier 1475 woorden 17 januari 2002 6 31 keer beoordeeld Vak ANW Inhoud Hoofdstuk 1: inleiding Hoofdstuk 2: zonnevlekken Hoofdstuk 3: de corona

Nadere informatie

inhoud 1. Inleiding 3 2. Wat is een maan? 4 3. Het ontstaan van de maan 4. De maan en de maanden 5. Kijken naar de maan 6. Landing op de maan

inhoud 1. Inleiding 3 2. Wat is een maan? 4 3. Het ontstaan van de maan 4. De maan en de maanden 5. Kijken naar de maan 6. Landing op de maan De maan inhoud 1. Inleiding 3 2. Wat is een maan? 4 3. Het ontstaan van de maan 5 4. De maan en de maanden 6 5. Kijken naar de maan 7 6. Landing op de maan 8 7. Het weer op de maan 9 8. Het maanlanschap

Nadere informatie

Sterrenkunde practicumverslag De thuisproef

Sterrenkunde practicumverslag De thuisproef Sterrenkunde practicumverslag De thuisproef Door: Jiri Tik Djiang Oen 5814685 Sterrenkunde 1 Natuur- & Sterrenkunde December 07 0 Het bestuderen van sterren is al eeuwen oud. De Egyptenaren gebruikte de

Nadere informatie

Een refractor bestaat hoofdzakelijk uit twee lenzen, beide (bolvormige) positieve lenzen.

Een refractor bestaat hoofdzakelijk uit twee lenzen, beide (bolvormige) positieve lenzen. Werkstuk door een scholier 1485 woorden 28 februari 2002 5,6 104 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Sterrenkijker 1. Telescopen met refractor-werking Een sterrenkijker, ofwel telescoop, is een soort van grote

Nadere informatie

STERRENBOEKJE van. versie 3 4 februari

STERRENBOEKJE van. versie 3 4 februari STERRENBOEKJE van versie 3 4 februari 2007 www.li-do.nl rdohmen@gmail.com Is de aarde plat? Als je een eind loopt of rijdt lijkt de aarde vrij plat. Vroeger dachten veel mensen dat de aarde helemaal plat

Nadere informatie

Werkbladen In de klas. Leven in het heelal. Naam. School. Klas 2 en 3 havo-vwo. Klas

Werkbladen In de klas. Leven in het heelal. Naam. School. Klas 2 en 3 havo-vwo. Klas Werkbladen In de klas Leven in het heelal Naam Klas 2 en 3 havo-vwo School Klas Leven in het heelal Het heelal lijkt groot en ver weg. Toch hoef je alleen maar op een heldere nacht naar boven te kijken

Nadere informatie

Practicum World Wide Telescope

Practicum World Wide Telescope Practicum World Wide Telescope Onderzoeksvraag Hoe kan ik het programma World Wide Telescope inzetten om meer inzicht te krijgen in deelvragen van de sterrenkunde. Inleiding World Wide Telescope is het

Nadere informatie

Tips, achtergrondinformatie en lesmateriaal voor ruimtevaart in de klas

Tips, achtergrondinformatie en lesmateriaal voor ruimtevaart in de klas Tips, achtergrondinformatie en lesmateriaal voor ruimtevaart in de klas Workshopdag Satellieten 8 oktober 2008 Space Expo, Noordwijk Achtergrondinformatie voor leerkrachten Satelliet Een satelliet is een

Nadere informatie

Zon, aarde en maan. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/87197

Zon, aarde en maan. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/87197 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 16 december 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/87197 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs

Nadere informatie

Noten schieten 9 april 2009

Noten schieten 9 april 2009 Noten schieten 9 april 2009 Project Circus groep 1 t/m 8 juni/juli 2007. Op dit moment zijn alle groepen bezig met het project Circus De groepen 1 en 2 maken alle artiesten die in het circus werken en

Nadere informatie

Introductie Team-N. Planeten

Introductie Team-N. Planeten Introductie Team-N Planeten Introductie Het is vierhonderd jaar geleden dat de Italiaan Galileo Galilei voor het eerst een telescoop op de nachthemel richtte. Dat moment zien we nu als het begin van de

Nadere informatie

Spreekbeurt Aardrijkskunde Zonnestelsel

Spreekbeurt Aardrijkskunde Zonnestelsel Spreekbeurt Aardrijkskunde Zonnestelsel Spreekbeurt door een scholier 2417 woorden 16 december 2006 6,7 138 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Het zonnestelsel Inleiding Mijn spreekbeurt gaat over het

Nadere informatie

inhoud 1. Overal sterren 2. Wat is een ster? 3. Het leven van een ster 4. Een ster dichtbij 5. De zon 6. Sterren en kleuren 7.

inhoud 1. Overal sterren 2. Wat is een ster? 3. Het leven van een ster 4. Een ster dichtbij 5. De zon 6. Sterren en kleuren 7. Sterren inhoud 1. Overal sterren 3 2. Wat is een ster? 4 3. Het leven van een ster 5 4. Een ster dichtbij 6 5. De zon 7 6. Sterren en kleuren 8 7. Een vallende ster 9 8. De melkweg 10 9. Verrekijkers en

Nadere informatie

Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 7 + zonnestelsel en heelal

Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 7 + zonnestelsel en heelal Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 7 + zonnestelsel en heelal Samenvatting door C. 1741 woorden 24 juni 2016 1,4 1 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Nu voor straks Natuurkunde H7 + Zonnestelsel en

Nadere informatie

LIEVE KINDEREN VAN PULAU MOTI. Dit boekje gaat over een bijzondere gebeurtenis, die binnenkort zal plaatsvinden. Op woensdag 9 maart 2016 zal er iets heel moois te zien zijn aan de hemel. Op die ochtend

Nadere informatie

Antwoorden ANW Blok 4 Heelal

Antwoorden ANW Blok 4 Heelal Antwoorden ANW Blok 4 Heelal Antwoorden door een scholier 2235 woorden 20 maart 2007 5,9 9 keer beoordeeld Vak Methode ANW Scala Hoofdstuk 1 1) Bewegingen in ons zonnestelsel a. Lees de inleiding. Noem

Nadere informatie

Pandora's cluster, 2/12/2018. inhoud. Het vroege heelal. HOVO-Utrecht 9 februari HOVO-Utrecht 9 februari 2018

Pandora's cluster, 2/12/2018. inhoud. Het vroege heelal. HOVO-Utrecht 9 februari HOVO-Utrecht 9 februari 2018 2/12/2018 Evolutie van het vroege heelal: proces van samenklonteringen vanaf de gelijkmatige verdeling tot de huidige structuur: de vorming van clusters en superclusters in het kosmische web vanaf 10 miljard

Nadere informatie

Praktische opdracht ANW Planeten

Praktische opdracht ANW Planeten Praktische opdracht ANW Planeten Praktische-opdracht door een scholier 1867 woorden 7 juni 2004 7,5 58 keer beoordeeld Vak ANW Hoofdstuk 1: HOE ONTSTAAN PLANETEN? Het woord planeet komt van het Griekse

Nadere informatie

Samenvatting ANW Hoofdstuk 7 en 9

Samenvatting ANW Hoofdstuk 7 en 9 Samenvatting ANW Hoofdstuk 7 en 9 Samenvatting door een scholier 1069 woorden 1 oktober 2003 4,3 13 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Hoofdstuk 7 plaatje A à deel dat steeds door de zon wordt verlicht

Nadere informatie

ONTDEK HET PLANETARIUM! DE ANTWOORDEN GROEP 7-8

ONTDEK HET PLANETARIUM! DE ANTWOORDEN GROEP 7-8 ONTDEK HET PLANETARIUM! DE ANTWOORDEN GROEP 7-8 OPKAMER (12) Dit onderdeel past bij kerndoel 33, 44, 46 en 56. Zie je de zonnewijzer? Eise maakte vaker zonnewijzers. Maar hoe kun je daarop zien hoe laat

Nadere informatie

Mercurius Op bijna 58 miljoen kilometer afstand van de Zon staat Mercurius. Met de Zon vergeleken is het maar een kruimeltje. Hij staat op 57 miljoen

Mercurius Op bijna 58 miljoen kilometer afstand van de Zon staat Mercurius. Met de Zon vergeleken is het maar een kruimeltje. Hij staat op 57 miljoen Mercurius Op bijna 58 miljoen kilometer afstand van de Zon staat Mercurius. Met de Zon vergeleken is het maar een kruimeltje. Hij staat op 57 miljoen kilometer van de Zon en het is er dus gloeiendheet,

Nadere informatie

Verslag Sirenekamp 2006

Verslag Sirenekamp 2006 Verslag Sirenekamp 2006 Afgelopen zomer was het zo ver: voor het eerst sinds 2 jaar organiseerde de Jongerenwerkgroep (JWG) weer een sterrenkundekamp in de Provence in Zuid Frankrijk. En we mogen wel zeggen

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/38874 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Martinez-Barbosa, Carmen Adriana Title: Tracing the journey of the sun and the

Nadere informatie

Afstanden in de sterrenkunde

Afstanden in de sterrenkunde Afstanden in de sterrenkunde Inleiding. In de sterrenkunde bestaat een fundamenteel probleem; we kunnen misschien wel heel precies waarnemen waar een object aan de hemel staat, maar hoe kunnen we achterhalen

Nadere informatie

Veilig de zon waarnemen

Veilig de zon waarnemen Veilig de zon waarnemen ken Zonsverduistering Een totale zonsverduistering, of eclips, is een prachtig en indrukwekkend natuurverschijnsel. Niemand die er een heeft meegemaakt zal dat ooit vergeten en

Nadere informatie