(c) Alle rechten voo. Cursus Praktische Sterrenkunde 2015 Deel 2

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "(c) Alle rechten voo. Cursus Praktische Sterrenkunde 2015 Deel 2"

Transcriptie

1 (c) Alle rechten voo Cursus Praktische Sterrenkunde 2015 Deel 2

2 Cursus Praktische Sterrenkunde LES 1: 18 November (Jan Vanautgaerden) Wat is er aan de (sterren)hemel te zien? Sterrenbeelden, Welke ster is dat? Beweging van sterren en planeten, waarnemen met het blote oog LES 2: 25 November (Joost Verheyden) Verrekijkers en telescopen, observeren met een instrument, sterrenkunde als vrijetijdsbesteding, software en literatuur. LES 3: Onder de sterrenhemel Waar? Marollenkapel te Hoegaarden Wanneer: weersafhankelijk (week of weekend) SMS - telefoonnummers (lijst)

3 ONZE PLAATS ONDER DE HEMEL En hoe alles draait: orientering aan de hand van sterren en zon

4

5

6 Foto Hans Coeckelberghs, Kasteel van Horst, Sint-Pieters-Rode

7 Foto Stéphane Guisard, Paaseiland

8 Foto NASA

9

10 De beste manier om ze te leren STERRENBEELDEN

11 Ken de windrichtingen van je locatie (zon, maan, kompas) Gebruik Stellarium of de draaikaart om de sterrenbeelden te vinden op dat moment in DIE RICHTING Focus op de heldere sterren en sterrenbeelden Leer de patronen uit het hoofd, de namen ervan en die van de helderste ster Begin van iets wat je kent: Grote Beer en Cassiopeia Beste beelden voor deze winter: Orion, Auriga (Voerman), Gemini (Tweelingen) en Sirius (helderste ster aan de hemel) De standaard waarneemrichting is het zuiden Hou geen rekening met de maan / let op voor planeten

12 Belangrijkste sterren en sterrenbeelden Zuid-oost vanaf december (Stellarium)

13 Essentiële hulpmiddelen

14 Verder kijken dan je oog kan zien OPTISCHE INSTRUMENTEN: PRINCIPES

15 Belangrijkste opdracht: licht vangen!! Lichtinval naar verhouding Oppervlak oog = 38mm2 1x Bino 50mm = 1963mm2 51x Telescoop 100mm = 7854mm2 206x Telescoop 200mm = mm2 827x ESO 16meter = 201m2 5,3 miljoen

16 Helderheid van sterren: magnitudes Magnitude (afnemend) -26 Zon Beschrijving -12 Volle Maan -8 Helderste Iridium Flares -4 Venus -1,5 Sirius 0 3 Helderste Sterren 4 5 Zwakkere sterren 6 Zwakste sterren boven op een berg 7-9 Verrekijkergebied Telescopen (amateurs) Fotografisch (amateurs) 20+ Professionals

17 Tweede opdracht: scheidend vermogen (details) Derde Opdracht: vergroten

18 Verder kijken dan je oog kan zien OPTISCHE INSTRUMENTEN: VERREKIJKERS

19 Verrekijkers Elke kijker zijn hemel - Plejaden, Melkweg, Kometen - Localiseren van objecten - Dagobservaties - Maan en Veranderlijke sterren 8x40 5x25 7x50 Essentiele stap naar een telescoop! Véél makkelijker Groter beeldveld Niet gespiegeld Hoe instellen Porro Dakkant Toneelkijker Kwaliteit en aankoop Tweedehands? Dubbel zicht? Prijs BAK-4 prisma s vs. BK7 Mechanische kwaliteit

20 Constellation Bino 2,3x40

21 Verder kijken dan je oog kan zien: OPTISCHE INSTRUMENTEN: TELESCOPEN

22 Telescopen: The Sky is the limit? De opdracht blijft bestaan: licht vangen, details en vergroten. Wat zijn de normale telescopen? Licht = Diameter Details Vergroting Magnitude visueel Type Klein Middel 10cm- 15cm 20cm- 30cm Groot 30cm... 50cm 1 10x 150x 12 Lenzenkijker 0,5 25x 250x 15 Spiegel/Lens Spiegel 0,3 30x 350x 16 Spiegel

23 Types Telescopen: lenzenkijkers

24 Archetype telescoop Lang en onhandig Dure types zee scherp beeld Beperkte diameters Stabiele optica Zenitspiegel nodig Vooral fotografisch

25 Types Telescopen: Schmidt-Cassegrain Kort en handig design Gering gewicht Fragiele frontplaat Gevoelig voor dauw Gevoelige collimatie Universeel instrument Groot commercieel aanbod Drie reflecties

26 Types Telescopen: Newton Zeer efficiente telescoop Lang en onhandig Zijdelingse inkijk Prijs/kwaliteit zéér goed

27

28 Telescoopmonteringen

29

30

31 Verder kijken dan je oog kan zien OPTISCHE INSTRUMENTEN: FOTOGRAFIE

32 M31 Andromeda, Tom Corstjens 11 cm telescoop Wat je ziet in het echt Jacques de Hooge, Sterlicht.nl Auteur: Harro, Astrofurum.nl 317mm Dobson

33 Wat het fototoestel ziet M31 Andromeda 65mm APO Nikon D5100 foto: Joost Verheyden

34 Lichtgevoelige sensoren Langdurige belichting Gevoelig voor een breed spectrum Kleurweergave zwakke objecten Mooie plaatjes Melkwegopnames Satellieten Maan & Zon Poollicht Star trails Timelapses Sterrenbeelden

35

36 oost Verheyden

37 Foto s Joost Verheyden

38 Een amateur-astronoom zijn STERRENKUNDE ALS PASSIE

39 TYPE AMATEUR DOEL KOST NODIGE ERVARING Leunstoel Boeken, literatuur $ - Cyberamateur Internet, Fora $ - Natuurliefhebber Sterrenbeelden, visueel blote oog fenomenen - X Maan- en planeten visueel/fotografisch Observeren van maan/planeten Fotograferen van Maan/Planeten $$ - $$$$ $$$ - $$$$ Visueel Deep-Sky Observeren van Deep-Sky objecten $$ - $$$$ XXX Astrofotografie All-round astrofotograaf $$$$ XXX Variabilist Observeren en loggen van veranderlijke sterren $ XX Kometenjager Observeren, fotograferen en/of ontdekken van nieuwe kometen X XX $-$$$$ XXX Wiskundig Berekenen van astronomische fenomenen $ XXX Zonnewaarnemer Observatie van zonnevlekken,... $$$ XX ATM: Telescopen Bouwen van telescopen / optica / electronica $-$$$$ XXX Meteoren Observatie van meteoren - X Satellieten Observatie van satellieten $ - $$$$ XX Astro-history Geschiedenis van de sterrenkunde - $$$$ X

40 Welke telescoop? Doel Beginner / All-Round Astrofotograaf Planeten en Maan visueel Planeten en Maan fotografisch Deep-Sky Zon Natuurliefhebber Kometen Variabilist Astro-technieker Telescoop 12cm Achromat / 20cm SCT Lenzen, APO s, RC s Maksutov / Apo/ Newton Maksutov / SCT / Newton / Apo Dobson Newton / SCT H-Alfa / Achromat + filters Verrekijker Apo / Hyperstar SCT Dobson / SCT Zelfbouw observatorium

41 Hoe de cyberwereld helpt SOFTWARE EN LITTERATUUR LESMATERIAAL

42 Aanraders Planetariumsoftware: SkySafari (ios en Android, Plus: 17 ; Pro) Cartes du Ciel AST Optics (Oostende) Robtics (Nederland) Teleskop-Service (Duitsland)

43 En dan nog dit: Dinsdag 22 december: 50 jaar BIRA te Ukkel t Paenhuys Hoegaarden 20u Vrije toegang Kursus Tienen De kruisboog : Vanaf 26 januari: 4 lessen + waarneemavond Lesmateriaal: Gebruikersnaam: Boutersem Paswoord: BibCursus18en25november Ga naar Cursus en dan Bestanden Kaartje Marollenkapel Starparty Hoegaarden? Toevoegen ja/neen Facebook: besloten groep Starparty Hoegaarden

44

45 Clear Skies!

Basiscursus Sterrenkunde. Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 22 Mei 2019

Basiscursus Sterrenkunde. Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 22 Mei 2019 Basiscursus Sterrenkunde Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 22 Mei 2019 Inhoud van de les Zijn er nog vragen n.a.v. de vorige les? Deze les: Komeet Wirtanen Sterrenhemel waarnemen Telescopen Komeet Wirtanen

Nadere informatie

maksutov telescoop Maksutov telescoop

maksutov telescoop Maksutov telescoop maksutov telescoop Maksutov telescoop Deze blogpost gaat over de techniek van de Maksutov telescoop via een review van de National Geographic 90/1250 goto telescoop. Lenzen of spiegel? Grofweg onderscheiden

Nadere informatie

Met de Kijker op Jacht, Universum 1, 2006 Door: Jeffrey Bout

Met de Kijker op Jacht, Universum 1, 2006 Door: Jeffrey Bout Met de Kijker op Jacht, Universum 1, 2006 Door: Jeffrey Bout Dag allemaal! Ook zo genoten van Mars eind vorig jaar? Wij wel! Mooie structuren waren er zichtbaar en sommigen hebben zelfs een heuse zandstorm

Nadere informatie

Test 10x50 verrekijkers voor astronomisch deepsky gebruik

Test 10x50 verrekijkers voor astronomisch deepsky gebruik Test 10x50 verrekijkers voor astronomisch deepsky gebruik Dit is een praktische test van 10x50 verrekijkers uit het hogere en top-segement op deepsky objecten. Patrick Duis, Hooge Mierde Pentax, Fujinon,

Nadere informatie

Avontuurlijke ruimtestages. 6 dagen / 5 nachten (van dag 1 om 17 u. tot en met dag 6 om 15 u.)

Avontuurlijke ruimtestages. 6 dagen / 5 nachten (van dag 1 om 17 u. tot en met dag 6 om 15 u.) Euro Space Center 15/12/2013 1/5 ACTIVITEITENPROGRAMMA Astronomiestage 6 dagen - 5 nachten Duur 6 dagen / 5 nachten (van dag 1 om 17 u. tot en met dag 6 om 15 u.) Timing n Dag 1 17.00 u : Aankomst / onthaal

Nadere informatie

Nationale sterrenkijkdagen 2012

Nationale sterrenkijkdagen 2012 Nationale sterrenkijkdagen 2012 Gemeenteschool Vichte Beukenhofstraat 38 Vichte Op 21 en 22 december 2012 Vanaf 19h00 tot 24h00 De toegang is gratis!!!!! We zitten weer in de mooiste periode van het jaar

Nadere informatie

Kijk nooit met een telescoop zomaar naar de zon!!!

Kijk nooit met een telescoop zomaar naar de zon!!! Kijk nooit met een telescoop zomaar naar de zon!!! Een eenvoudige gids bij project sterren schitteren voor iedereen Wij beperken ons in eerste instantie tot de circumpolaire sterrenbeelden. Dat zijn de

Nadere informatie

Sterrenkunde met de verrekijker

Sterrenkunde met de verrekijker Sterrenkunde met de verrekijker Jan van Gastel Jan (juni van 2018) Gastel December 2009 Waarnemen van de sterrenhemel kan op veel manieren 1. Met het blote oog - de melkweg - sterrenbeelden - meteoren

Nadere informatie

De sterrenkundehobby van Nico de Jongh

De sterrenkundehobby van Nico de Jongh Nico in de jaren 50 bij de kolenkachel met "Het raadsel Mars" van A.J.M.Wanders De sterrenkundehobby van Nico de Jongh Het begon allemaal lang geleden, in 1957 met het verschijnen van de komeet Arend-Roland.

Nadere informatie

INVLOEDEN VAN BUITENAF OP TELESCOOP AFBEELDINGEN EN DE GEVOLGEN DAARVAN

INVLOEDEN VAN BUITENAF OP TELESCOOP AFBEELDINGEN EN DE GEVOLGEN DAARVAN INVLOEDEN VAN BUITENAF OP TELESCOOP AFBEELDINGEN EN DE GEVOLGEN DAARVAN Kwaliteit Kwaliteit van telescopen wordt bepaalt door meerdere parameters n.l. Kwaliteit van het ontwerp. Kwaliteit van de optiek.

Nadere informatie

Beginnen met sterren kijken

Beginnen met sterren kijken Beginnen met sterren kijken Een gids voor kinderen Waar begin je en hoe vind je de beste sterrenkijker in het steeds maar meer uitgebreide telescopenbos wat je op internet kan vinden. Geen eenvoudige opgave,

Nadere informatie

Kennismaking Praktische Sterrenkunde

Kennismaking Praktische Sterrenkunde Kennismaking Praktische Sterrenkunde Introductie Practicum 1 Kennismaking Nachtelijke Hemel Inleveren 3 mei 2010 bij het college (als het slecht weer blijft wordt deze datum veranderd). 1 Introductie Een

Nadere informatie

Nationale sterrenkijkdagen 2014

Nationale sterrenkijkdagen 2014 Nationale sterrenkijkdagen 2014 Gemeenteschool Vichte Beukenhofstraat 38 Vichte Op 7 en 8 Maart 2014 Vanaf 19h00 tot 24h00 De toegang is gratis!!!!! We zitten weer in de mooiste periode van het jaar waarin

Nadere informatie

BEGINNEN MET ASTROFOTOGRAFIE Een gids voor starters

BEGINNEN MET ASTROFOTOGRAFIE Een gids voor starters BEGINNEN MET ASTROFOTOGRAFIE Een gids voor starters Hoe begin je nu aan astrofotografie. Is het echt onbetaalbaar? Kan het met bescheiden middelen? Is het voor iedereen haalbaar om hiermee te beginnen?

Nadere informatie

Periodiek systeem voor amateurastronomen. Guido Gubbels

Periodiek systeem voor amateurastronomen. Guido Gubbels Periodiek systeem voor amateurastronomen Guido Gubbels Urania, WGAS, 27 sep 2018 Astronomie Sedert 1981 Visueel waarnemen Verenigingsleven 1981 - LVSW 1981 - VVS 1982 1995: JVS-VVS Triangulum 1989-2004:

Nadere informatie

Basiscursus Sterrenkunde

Basiscursus Sterrenkunde Basiscursus Sterrenkunde Les 1 Sterrenwacht Tweelingen te Spijkenisse 24 April 2019 Inhoud van de cursus Inleiding Geschiedenis Afstanden in het heelal Het zonnestelsel Onze zon en andere sterren Sterrenstelsels

Nadere informatie

Jef De Wit 27 april De Messierlijst met een bino

Jef De Wit 27 april De Messierlijst met een bino Jef De Wit 27 april 2017 De Messierlijst met een bino Libra 4x22 WA Superview dakkant spotgoedkoop ( 15) geen centrale scherpstelling 16 beeldveld (theorie 17 ) W van Cassiopeia uittredepupil 5,5 mm nog

Nadere informatie

De hobby van Guus Gilein: het visueel waarnemen van veranderlijke sterren en andere deep sky objecten Door Guus Gilein, november 2006

De hobby van Guus Gilein: het visueel waarnemen van veranderlijke sterren en andere deep sky objecten Door Guus Gilein, november 2006 De hobby van Guus Gilein: het visueel waarnemen van veranderlijke sterren en andere deep sky objecten Door Guus Gilein, november 2006 Laat ik mij eerst maar eens voorstellen: ik ben 47 jaar oud, hoofd

Nadere informatie

sterrenbeeld orion Het Sterrenbeeld orion

sterrenbeeld orion Het Sterrenbeeld orion sterrenbeeld orion Het Sterrenbeeld orion In de winter staat het sterrenbeeld Orion prominent aan de zuidelijke hemel. Met het blote oog valt er al heel wat te zien aan Orion. In deze blog lopen we de

Nadere informatie

Met de Kijker op Jacht, Universum 4, 2004 Door Wouter Verheul

Met de Kijker op Jacht, Universum 4, 2004 Door Wouter Verheul Met de Kijker op Jacht, Universum 4, 2004 Door Wouter Verheul Nu de vakantie weer voorbij is, en de zomer op z'n einde loopt, zijn de Boogschutter en de Schorpioen met het centrum van de Melkweg onder

Nadere informatie

Sterren kijken met een verrekijker

Sterren kijken met een verrekijker Sterren kijken met een verrekijker Sterren kijken met een verrekijker Inleiding Sterren kijken met een verrekijker wordt nogal eens onderschat. Er wordt vaak gedacht dat een verrekijker niet aan een telescoop

Nadere informatie

Clear Skies Atlas voor de Hickson Catalogus of Compact Galaxy Groups (review door Jan van Gastel)

Clear Skies Atlas voor de Hickson Catalogus of Compact Galaxy Groups (review door Jan van Gastel) Clear Skies Atlas voor de Hickson Catalogus of Compact Galaxy Groups (review door Jan van Gastel) Figuur 1: Clear Skies website Al enige tijd kunnen waarnemers van deepskyobjecten en carbonsterren via

Nadere informatie

Presentatie bij de cursusbrochure Sterrenkunde voor Jongeren

Presentatie bij de cursusbrochure Sterrenkunde voor Jongeren JongerenWerkGroep voor Sterrenkunde Presentatie bij de cursusbrochure Sterrenkunde voor Jongeren 1 Inhoud Wat is de JWG Sterren en dwaalsterren Alles draait! De zon en de maan Het zonnestelsel Buiten het

Nadere informatie

De Harrington STAR-lijst getemd!

De Harrington STAR-lijst getemd! De Harrington STAR-lijst getemd! Bart Torbeyns STAR 5/17 met een 25x100 Een waarneemdipje? Messier, Caldwell, H400, Probeer eens wat asterismen! Wat is een asterisme? een groepering van sterren die een

Nadere informatie

Het Bode sterrenstelsel, een LINER

Het Bode sterrenstelsel, een LINER Het Bode sterrenstelsel, een LINER Hugo Van den Broeck Gedurende de wekelijkse kijkavond op woensdag 24 mei 2017 op de volkssterrenwacht Armand Pien mochten wij een talrijk opgekomen publiek verwelkomen.

Nadere informatie

V339 DEL: Waarnemingen van een nova vanuit de lage landen

V339 DEL: Waarnemingen van een nova vanuit de lage landen V339 DEL: Waarnemingen van een nova vanuit de lage landen André van der Hoeven, Martijn Dekker, Hubert Hautecler en Paul Gerlach Figuur 1: Artist impression door Paul Gerlach van een dubbelsterpaar waaruit

Nadere informatie

Beginnen met astrofotografie Dobson telescoop. Dobson Telescoop Richtprijs +/- 300mm GoTo Dobson ( Skywatcher / Orion )

Beginnen met astrofotografie Dobson telescoop. Dobson Telescoop Richtprijs +/- 300mm GoTo Dobson ( Skywatcher / Orion ) Beginnen met astrofotografie Dobson telescoop Voor planeetfotografie voldoet een Dobson of een telescoop op een azimutale montering. Voor Deepsky fotografie is een Equatoriale montering aanbevolen. Meer

Nadere informatie

Markarians ketting in de sterrenbeelden De Maagd en Het Hoofdhaar van Berenice gefotografeerd door VSRUG leden.

Markarians ketting in de sterrenbeelden De Maagd en Het Hoofdhaar van Berenice gefotografeerd door VSRUG leden. Markarians ketting in de sterrenbeelden De Maagd en Het Hoofdhaar van Berenice gefotografeerd door VSRUG leden. Hugo Van den Broeck De catalogus van de beroemde Franse kometenjager Charles Messier bevat

Nadere informatie

Astronomische hulpmiddelen

Astronomische hulpmiddelen Inhoudsopgave Hulpmiddelen Magnitudes... blz. 2 Schijnbare magnitude... blz. 2 Absolute magnitude... blz. 3 Andere kleuren, andere magnitudes... blz. 3 Van B-V kleurindex tot temperatuur... blz. 4 De afstandsvergelijking...

Nadere informatie

Verrekijkers en telescopen bekeken

Verrekijkers en telescopen bekeken Verrekijkers en telescopen bekeken Porro kijker Een verrekijker is een hulpmiddel voor het oog Dakkant kijker Oculair Coating is belangrijk Die voorkomt valse reflecties De coating boven is fel oranje

Nadere informatie

10/03/2016 Janos Barabas. Collimatie in alle geuren en kleuren

10/03/2016 Janos Barabas. Collimatie in alle geuren en kleuren 10/03/2016 Janos Barabas Collimatie in alle geuren en kleuren Om te beginnen.. I. De beeldvorming van een telescoop II. Wat is collimatie, waarom doen wij het III. Voorbereiding IV. Collimatie instrumenten

Nadere informatie

Stappen: A Windows to the Universe Citizen Science Event. windows2universe.org/starcount. 29 Oktober 12 November, 2010

Stappen: A Windows to the Universe Citizen Science Event. windows2universe.org/starcount. 29 Oktober 12 November, 2010 Stappen: WAT heb ik nodig? Pen of potlood Rood licht of een nachtzicht zaklamp GPS, toegang tot het internet of een topografische kaart Uitgeprinte Activiteitengids met het antwoordformulier HOE maak ik

Nadere informatie

Cursus Inleiding in de Sterrenkunde

Cursus Inleiding in de Sterrenkunde Cursus Inleiding in de Sterrenkunde Sterrenbeelden naamgeving ca. 3000 v Chr. (Kreta) 48 klassieke sterrenbeelden, w.o. Dierenriem nu 88 officieel (door I.A.U.) met blote oog ca. 6000 sterren sternamen:

Nadere informatie

Alles over monteringen

Alles over monteringen Alles over monteringen WGAS 28 februari 2019 Alles over monteringen??? WGAS 28 februari 2019 Monteringen Waarvoor dient een montering? Beetje historiek Types monteringen Voor- en nadelen Evoluties in het

Nadere informatie

De mooiste 10 objecten aan de sterrenhemel met elke sterrenkijker op elke avond Door Jeffrey Bout

De mooiste 10 objecten aan de sterrenhemel met elke sterrenkijker op elke avond Door Jeffrey Bout De mooiste 10 objecten aan de sterrenhemel met elke sterrenkijker op elke avond Door Jeffrey Bout Veel mensen die net een sterrenkijker hebben gekocht vragen zich af wat er nu allemaal mee te zien valt.

Nadere informatie

Sterrenbeelden en sterrensporen. Orionnevel

Sterrenbeelden en sterrensporen. Orionnevel Sterrenbeelden en sterrensporen. Orionnevel Je zet je camera op de M stand. ISO waarden zet je op 800. De sluitertijd op -25 Je camera blijft dan 25 seconden open staan. Je diafragma zet op als het kan

Nadere informatie

PRESENTATIE: JUWEELTJES DIE MESSIER GEMIST HEEFT...

PRESENTATIE: JUWEELTJES DIE MESSIER GEMIST HEEFT... PRESENTATIE: JUWEELTJES DIE MESSIER GEMIST HEEFT... Volkssterrenwacht Urania Werkgroep Algemene Sterrenkunde (WGAS) 20 maart 2014 Spreker : Tom Corstjens WAAROM VISUEEL DEEPSKY WAARNEMEN? Kennis van de

Nadere informatie

Uitleg opnamens met een digitale camera

Uitleg opnamens met een digitale camera Uitleg opnamens met een digitale camera Telescopen Telescoop 152mm William Optics van volkssterrenwacht Orion. Op dit moment staat de telescoop in gesteld voor naar de zon te kijken. Aan de voorkant van

Nadere informatie

Het visueel waarnemen van Abell Galaxy Clusters

Het visueel waarnemen van Abell Galaxy Clusters Het visueel waarnemen van Abell Galaxy Clusters Kurt Christiaens Augustus 2008 AGC 426 - Perseus Kurt Christiaens Augustus 2008 AGC 1689 - Virgo Het visueel waarnemen van Abell Galaxy Clusters Achtergrond

Nadere informatie

De meeste telescopen die u vandaag de dag op internet en in de winkels kunt vinden zijn in te delen in drie soorten:

De meeste telescopen die u vandaag de dag op internet en in de winkels kunt vinden zijn in te delen in drie soorten: Hoe werken telescopen? Waarschijnlijk heeft u 's nachts wel eens de hemel in gekeken en bent u op zoek gegaan naar sterrenbeelden, sterren of de maan. Misschien heeft u al geleerd hoe u een sterrenbeeld

Nadere informatie

Sterrenkaart groep 3-4

Sterrenkaart groep 3-4 Sterrenkaart groep 3-4 Als je naar de sterren kijkt, komen vanzelf veel vragen bovendrijven. Hoeveel sterren zijn er? Waar bestaan sterren uit? Hoe ver weg zijn ze? Hoe groot is het heelal? In deze les

Nadere informatie

Basiscursus astro-fotografie

Basiscursus astro-fotografie Basiscursus astro-fotografie Hoofdstuk 1: Astro-fotografie met DLSR camera Docent: Jan Vissers EDUCATIE-werkgroep Inleiding Inhoud van het hoofdstuk: Camera-instellingen Voorbeelden astro-fotografie met

Nadere informatie

TELESCOPEN, KEUZE TE OVER

TELESCOPEN, KEUZE TE OVER Telescopen, keuze te over 1 Zeeweg 96, 8200 Brugge Tel : 050/39.05.66 Fax : 050/39.32.44 e-mail : beisbroek@unicall.be Lid van het Samenwerkingsverband van Vlaamse Volkssterrenwachten vzw V O L K SS T

Nadere informatie

Telescopen > Catadioptrisch Spiegel /lens > Celestron > Celestron OTA > Celestron C9,25 XLT standaard optische buis (CG-5)

Telescopen > Catadioptrisch Spiegel /lens > Celestron > Celestron OTA > Celestron C9,25 XLT standaard optische buis (CG-5) Celestron C9,25 XLT standaard Model: CEL_91025-XLT Artikel: Celestron C9,25 XLT standaard Fabrikant: Celestron Hebt u al een fraaie montering? Celestron levert de perfect bijpassende telescoopbuis met

Nadere informatie

Telescopen > Catadioptrisch Spiegel /lens > Celestron > Celestron OTA > Celestron C9,25 XLT standaard optische buis (CGE)

Telescopen > Catadioptrisch Spiegel /lens > Celestron > Celestron OTA > Celestron C9,25 XLT standaard optische buis (CGE) Celestron C9,25 XLT standaard Model: CEL_91027-XLT Artikel: Celestron C9,25 XLT standaard Fabrikant: Celestron Hebt u al een fraaie montering? Celestron levert de perfect bijpassende telescoopbuis met

Nadere informatie

De Messier Marathon 24/02/2012. VVS Scheldeland, 7 september

De Messier Marathon 24/02/2012. VVS Scheldeland, 7 september De Messier Marathon 2007 1 Charles Messier: een korte historiek... 26 juni 1730 (Lorraine)-12 april 1817 (Parijs) Enkele mijlpalen in zijn leven: 1744: Interesse in astronomie (Komeet 1744) 1751: Parijs,

Nadere informatie

Het waarnemen van de Eskimonevel vanuit GENT VISUEEL - FOTOGRAFISCH - SPECTROSCOPISCH

Het waarnemen van de Eskimonevel vanuit GENT VISUEEL - FOTOGRAFISCH - SPECTROSCOPISCH Het waarnemen van de Eskimonevel vanuit GENT VISUEEL - FOTOGRAFISCH - SPECTROSCOPISCH VISUEEL Gedurende de sterrenkijkdagen van 3 en 4 maart 2017 waren de weersomstandigheden niet denderend om het talrijk

Nadere informatie

Galileo waarneemproject

Galileo waarneemproject Galileo waarneemproject Galileo Galilei - Italiaanse wetenschapper (1564-1642) the godfather of visual astronomers and astrosketchers Michael Rosolina middelvinger van Galileo (1737) Misverstand 1 - niet

Nadere informatie

DE STERRENHEMEL. G. Iafrate (a), M. Ramella (a) en V. Bologna (b) (a)

DE STERRENHEMEL. G. Iafrate (a), M. Ramella (a) en V. Bologna (b) (a) (b) DE STERRENHEMEL G. Iafrate (a), M. Ramella (a) en V. Bologna (b) (a) INAF - Sterrenkundig Observatorium van Trieste Istituto Comprensivo S. Giovanni Sc. Sec. di primo grado M. Codermatz" Trieste Nederlandse

Nadere informatie

door: Wouter Verheul Jupiter

door: Wouter Verheul Jupiter universum3-2006.qxp 05-06-06 14:09 Page 38 38 UniVersum 3 2006 door: Wouter Verheul De Zomer is weer in aantocht, en veel mensen kijken uit naar de wat aangenamere temperaturen. Voor de waarnemers onder

Nadere informatie

Een redelijk grote open sterrenhoop. Waar de sterren aardig uit mekaar staan. In de zoeker is deze duidelijk al te zien.

Een redelijk grote open sterrenhoop. Waar de sterren aardig uit mekaar staan. In de zoeker is deze duidelijk al te zien. DeepskyLog waarnemingen M 48 (NGC 2548) Open sterrenhoop in Hydra Een redelijk grote open sterrenhoop. Waar de sterren aardig uit mekaar staan. In de zoeker is deze duidelijk al te zien. M 50 (NGC 2323)

Nadere informatie

Het Seyfert sterrenstelsel NGC Hugo Van den Broeck

Het Seyfert sterrenstelsel NGC Hugo Van den Broeck Het Seyfert sterrenstelsel NGC 1068. Hugo Van den Broeck De Amerikaanse astronoom Carl Keenan Seyfert onderzocht in 1943 de kern van een aantal speciale sterrenstelsels. Hij vond dat de kern van een zeer

Nadere informatie

Het visueel. waarnemen. van. faint fuzzies. Jan van Gastel 14 maart 2013

Het visueel. waarnemen. van. faint fuzzies. Jan van Gastel 14 maart 2013 Het visueel waarnemen van faint fuzzies Jan van Gastel 14 maart 2013 Wat bepaalt de zichtbaarheid van faint fuzzies? Kenmerken object (helderheid, grootte) Telescoop (aperture, vergroting) Contrast met

Nadere informatie

Astrofotografie - Kunst voor aan uw muur?

Astrofotografie - Kunst voor aan uw muur? Astrofotografie - Kunst voor aan uw muur? Astrofotografie is de kunst van het fotograferen van alles wat er aan onze nachtelijke hemel zichtbaar is. De sterrenhemel, en alle objecten die zich daarin bevinden,

Nadere informatie

Test je kennis! De heelalquiz

Test je kennis! De heelalquiz Test je kennis! heelalquiz Introductie les 3 Planeten, sterren, manen, de oerknal. Het zijn termen die leerlingen vast wel eens voorbij hebben horen komen. Maar wat weten de leerlingen eigenlijk al van

Nadere informatie

Hoe werkt een astronoom Achter de schermen van de sterrenkunde

Hoe werkt een astronoom Achter de schermen van de sterrenkunde Hoe werkt een astronoom Achter de schermen van de sterrenkunde Prof. Henny J.G.L.M. Lamers Astronomisch Instituut Universiteit van Amsterdam h.j.g.l.m.lamers@uu.nl www.hennylamers.nl Overveen 15 october

Nadere informatie

Visueel waarnemen. De rol van achtergrondhelderheid, contrast, vergroting en aperture. Jan van Gastel. december, 2006

Visueel waarnemen. De rol van achtergrondhelderheid, contrast, vergroting en aperture. Jan van Gastel. december, 2006 Visueel waarnemen De rol van achtergrondhelderheid, contrast, vergroting en aperture Jan van Gastel december, 2006 Deepsky objecten Puntbronnen: sterren Uitgebreide objecten: galaxies, planetaire nevels

Nadere informatie

Samenvatting door D woorden 28 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde

Samenvatting door D woorden 28 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde Samenvatting door D. 1387 woorden 28 november 2016 0 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Kosmografie Onderzoeken van heelal basis wetenschap = fysica Hoofdstuk 1: Structuur van het heelal 1.1 Samenstelling

Nadere informatie

Supernova SN2014J in M82 gefotografeerd door VSRUG leden.

Supernova SN2014J in M82 gefotografeerd door VSRUG leden. Supernova SN2014J in M82 gefotografeerd door VSRUG leden. Hugo Van den Broeck Supernovae oefenen een aantrekkingskracht uit op de astrofotografen van de VSRUG. Vorig jaar werd supernova SN2013am in M65

Nadere informatie

Hoe meten we STERAFSTANDEN?

Hoe meten we STERAFSTANDEN? Hoe meten we STERAFSTANDEN? Frits de Mul voor Cosmos Sterrenwacht nov 2013 Na start loopt presentatie automatisch door 1 Hoe meten we STERAFSTANDEN? 1. Afstandsmaten in het heelal 2. Soorten sterren 3.

Nadere informatie

Komeetfotografie met eenvoudige apparatuur, een verkorte versie.

Komeetfotografie met eenvoudige apparatuur, een verkorte versie. Komeetfotografie met eenvoudige apparatuur, een verkorte versie. Peter Bus Inleiding Het oorspronkelijke artikel voor het eerst gepubliceerd in 1985 is nu in verkorte vorm aangepast aan de in de loop der

Nadere informatie

Sterrenkunde kan iedereen

Sterrenkunde kan iedereen Basiscursus Astronomie en Astrofysica Leeuwarden, jan.-apr. 2013 - Waarnemingen - Jan de Boer, 25 februari 25 februari 2013 Waarnemingen 1 Sterrenkunde kan iedereen Astronomy, the greatest of all sciences,

Nadere informatie

Eindpunt van een ster Project voor: middelbare scholieren (profielwerkstuk) Moeilijkheidsgraad: Categorie: Het verre heelal Tijdsinvestering: 80 uur

Eindpunt van een ster Project voor: middelbare scholieren (profielwerkstuk) Moeilijkheidsgraad: Categorie: Het verre heelal Tijdsinvestering: 80 uur Eindpunt van een ster Project voor: middelbare scholieren (profielwerkstuk) Moeilijkheidsgraad: Categorie: Het verre heelal Tijdsinvestering: 80 uur Inleiding Dit is een korte inleiding. Als je meer wilt

Nadere informatie

Oktober december Erkenningsnummer: P Dit project wordt ondersteund binnen het Actieplan, een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap.

Oktober december Erkenningsnummer: P Dit project wordt ondersteund binnen het Actieplan, een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap. ACG- I N F O B L A D Driemaandelijks tijdschrift, uitgegeven door de Astronomische Contact Groep vzw Verantwoordelijke uitgever: Carl Vandaele, Elverdingestraat 93, 8900 Ieper afgiftekantoor Ieper 1 Oktober

Nadere informatie

Fotograferen en beeldbewerken van een totale zonsverduistering. A. van Kranenburg

Fotograferen en beeldbewerken van een totale zonsverduistering. A. van Kranenburg Fotograferen en beeldbewerken van een totale zonsverduistering A. van Kranenburg Zonsverduistering: meest spectaculaire astronomische bezienswaardigheid! Ik heb er 4 opgezocht over de hele wereld: - 11

Nadere informatie

Astrofotografie zonder telescoop en met statief

Astrofotografie zonder telescoop en met statief Astrofotografie zonder telescoop en met statief Een citaat: Deze zeer bevredigende hobby kan frustrerend, tijdrovend en zeer kostbaar zijn maar al met eenvoudige middelen is al iets moois te bereiken,

Nadere informatie

1: Introductie 1 De schoonheid van het duister 2

1: Introductie 1 De schoonheid van het duister 2 Inhoud 1: Introductie 1 De schoonheid van het duister 2 2: Achtergrond 9 Inleiding 10 Gouden uur 10 Zonsondergang 10 Het blauwe uur 11 Na het blauwe uur 20 Seizoenen 26 Nachtzicht 28 Schemeringen 31 Compositie

Nadere informatie

NAMBIA NAMIBIË sterrenkunde, het perfecte alibi om ver op vakantie te gaan SQM-metingen: - Onguna Tamboti: SQM-meting 21,80 - Madisa: SQM-meting 21,42 - Madisa: SQM-meting 21,61 - Spitzkoppe: SQM-meting

Nadere informatie

WELKOM! Inleiding Astrofysica College 1 7 september Ignas Snellen

WELKOM! Inleiding Astrofysica College 1 7 september Ignas Snellen WELKOM! Inleiding Astrofysica College 1 7 september 2015 13.45 15.30 Ignas Snellen Docent: Ignas Snellen Assistenten: Joris Witstok, Charlotte Brand, Niels Ligterink, Mieke Paalvast Doel, Inleiding Astrofysica:

Nadere informatie

Sterrenkunde op de smartphone. (en word burgerwetenschapper zoals ik) Norbert Schmidt

Sterrenkunde op de smartphone. (en word burgerwetenschapper zoals ik) Norbert Schmidt Sterrenkunde op de smartphone. (en word burgerwetenschapper zoals ik) Norbert Schmidt Norbert Schmidt Valkenburg aan de Geul (NL) Voorzitter sterrenwacht Limburg (vh Explorion) Oprichter/Eigenaar astroforum.nl

Nadere informatie

Hoe meten we STERAFSTANDEN?

Hoe meten we STERAFSTANDEN? Hoe meten we STERAFSTANDEN? (soorten sterren en afstanden) Frits de Mul Jan. 2017 www.demul.net/frits 1 Hoe meten we STERAFSTANDEN? (soorten sterren en afstanden) 1. Afstandsmaten in het heelal 2. Soorten

Nadere informatie

Het imagen van de nachtzijde van Venus

Het imagen van de nachtzijde van Venus Het imagen van de nachtzijde van Venus De nachtzijde vanvenus - in het kort: Venus wordt omringd door een ondoordringbaar wolkendek, dat het planeetoppervlak volledig aan het zicht onttrekt. Op geen enkele

Nadere informatie

Kritische kanttekeningen bij het boek Kijk Omhoog! Alles over sterrenkijken en telescopen, van Philippe Mollet en Frank Deboosere

Kritische kanttekeningen bij het boek Kijk Omhoog! Alles over sterrenkijken en telescopen, van Philippe Mollet en Frank Deboosere Kritische kanttekeningen bij het boek Kijk Omhoog! Alles over sterrenkijken en telescopen, van Philippe Mollet en Frank Deboosere (door Jan van Gastel) Eindelijk weer eens een uitgebreid boek in de Nederlandse

Nadere informatie

Het ontwerpen van een Newtontelescoop

Het ontwerpen van een Newtontelescoop Het ontwerpen van een Newtontelescoop grootte van de vangspiegel gerelateerde afmetingen Jan van Gastel februari 2002 elangrijkste dimensies D= doorsnee hoofdspiegel 29.90 52.30 L F = brandpuntsafstand

Nadere informatie

DE PRESTATIES VAN DE MEOPTA MEOSTAR B1 8x32 VERGELEKEN MET SOORTGELIJKE KIJKERS VAN LEICA, SWAROVSKI EN ZEISS.

DE PRESTATIES VAN DE MEOPTA MEOSTAR B1 8x32 VERGELEKEN MET SOORTGELIJKE KIJKERS VAN LEICA, SWAROVSKI EN ZEISS. DE PRESTATIES VAN DE MEOPTA MEOSTAR B1 8x32 VERGELEKEN MET SOORTGELIJKE KIJKERS VAN LEICA, SWAROVSKI EN ZEISS. Dr. Gijs van Ginkel Mei 2016 VOORAF. De Meopta Meostar B1 8x32 wordt gemaakt in de Meopta

Nadere informatie

Lichtvervuiling: Welk filter gebruik ik op mijn telescoop?

Lichtvervuiling: Welk filter gebruik ik op mijn telescoop? Lichtvervuiling: Welk filter gebruik ik op mijn telescoop? Infrarood opname van de paardenkopnevel met de ruimtetelescoop Hubble Lichtvervuiling: Welk filter gebruik ik op mijn telescoop? In deze blogpost

Nadere informatie

HANDLEIDING DIGITALE ASTROFOTOGRAFIE.

HANDLEIDING DIGITALE ASTROFOTOGRAFIE. Laatst bewerkt: 7-jun-14 2 HANDLEIDING DIGITALE ASTROFOTOGRAFIE. Geert Vandenbulcke VVS-Werkgroep Astrofotografie mailto:info@astrofotografie.be?subject= Opmerking: Dit werk wordt niet als gedrukt boek

Nadere informatie

Leraar: H. Desmet, W.Van Dyck Handtekening: Pedagogisch begeleider: G. Tibau

Leraar: H. Desmet, W.Van Dyck Handtekening: Pedagogisch begeleider: G. Tibau Schooljaar: 2010/2011 Tri-/semester: 2 Score 107 Max. Naam:... Nr.:... Studierichting: TSO Klas:... Graad: 3 Leerjaar: 1 Dag en datum: dinsdag 16 juni 2011 Leraar: H. Desmet, W.Van Dyck Handtekening: Pedagogisch

Nadere informatie

Verslag Sirenekamp 2006

Verslag Sirenekamp 2006 Verslag Sirenekamp 2006 Afgelopen zomer was het zo ver: voor het eerst sinds 2 jaar organiseerde de Jongerenwerkgroep (JWG) weer een sterrenkundekamp in de Provence in Zuid Frankrijk. En we mogen wel zeggen

Nadere informatie

Ontdek het Universum Certificaat

Ontdek het Universum Certificaat Ontdek het Universum Certificaat Welkom bij het Ontdek het Universum waarneemprogramma van Sterrenvereniging Astra Alteria. Geïnspireerd door het Internationale Jaar van de Sterrenkunde 2009 hebben wij

Nadere informatie

Zorg voor de activiteit Licht door wrijving voor vuursteentjes.

Zorg voor de activiteit Licht door wrijving voor vuursteentjes. Vallende sterren Kijken naar de sterren * groep 3-4 33 tijdsduur 45 minuten kerndoelen 1 en 42 lesdoelen De leerling: weet dat een vallende ster een steen(tje) is dat door wrijving warmte en een lichtspoor

Nadere informatie

Big Bang ontstaan van het heelal

Big Bang ontstaan van het heelal Big Bang ontstaan van het heelal Alfred Driessen Amsterdam A.Driessen@utwente.nl 910-heelal.ppt slide 1 datum: 2 oktober 2009 A. Driessen@utwente.nl ESO's Very Large Telescope (VLT) 910-heelal.ppt slide

Nadere informatie

Veilig de zon waarnemen

Veilig de zon waarnemen Veilig de zon waarnemen ken Zonsverduistering Op 20 maart is er totale verduistering te zien, in een strook over de Atlantische Oceaan, van een gebied ten zuiden van Groenland, onder IJsland door en over

Nadere informatie

Telescopen. N.G. Schultheiss

Telescopen. N.G. Schultheiss 1 Telescopen N.G. Schultheiss 1 Inleiding Deze module volgt op de module Lenzen of Lenzen slijpen. Deze module wordt vervolgd met de module Telescopen gebruiken. Je kunt met na deze module een telescoop

Nadere informatie

ONTDEK HET PLANETARIUM! DE ANTWOORDEN GROEP 3-4

ONTDEK HET PLANETARIUM! DE ANTWOORDEN GROEP 3-4 ONTDEK HET PLANETARIUM! DE ANTWOORDEN GROEP 3-4 OPKAMER (12) Dit onderdeel past bij kerndoel 46. Gebruik deze foto om te bespreken dat de zon een ster is, net als alle andere sterren. De zon is heel dichtbij.

Nadere informatie

Observatorium in samenwerking met Jet-Net Junior

Observatorium in samenwerking met Jet-Net Junior Observatorium in samenwerking met Jet-Net Junior Leerlingen ontwerpen en maken een horizontaal observatorium op een schuine bergwand. Ze testen en focussen op wat nog niet werkt. bovenbouw leerkracht focus

Nadere informatie

Het maken van een foto met sterrensporen Dit kan je met elke camera die een M stand hebben.

Het maken van een foto met sterrensporen Dit kan je met elke camera die een M stand hebben. Het maken van een foto met sterrensporen Dit kan je met elke camera die een M stand hebben. Je hoef niet speciaal een aparte lens te hebben. Ik geef hier enkele voorbeelden met een camera die een standaard

Nadere informatie

De Interkomeet Driemaandelijks tijdschrift van de Jan Paagman Sterrenwacht Pieterse Planetarium Ostaderstraat WC Asten Jaargang 2013 nummer 4

De Interkomeet Driemaandelijks tijdschrift van de Jan Paagman Sterrenwacht Pieterse Planetarium Ostaderstraat WC Asten Jaargang 2013 nummer 4 De Interkomeet Driemaandelijks tijdschrift van de Jan Paagman Sterrenwacht Pieterse Planetarium Ostaderstraat 28 5721WC Asten Jaargang 2013 nummer 4 Vereniging Jan Paagman Sterrenwacht Adres: Ostaderstraat

Nadere informatie

VAN STEELPAN NAAR LEEUW

VAN STEELPAN NAAR LEEUW ROUTE 1 VAN STEELPAN NAAR LEEUW SPRING VAN DE STEELPAN NAAR ZEVEN PATRONEN AAN DE STERREN HEMEL, WAARONDER POLARIS (DE NOORDELIJKE POOLSTER). SPOT ONDERWEG TWEE STERRENSTELSELS. DE LENTEHEMEL IS HET BESTE

Nadere informatie

Visueel waarnemen. De rol van achtergrondhelderheid, vergroting en aperture. Jan van Gastel. augustus, 2006

Visueel waarnemen. De rol van achtergrondhelderheid, vergroting en aperture. Jan van Gastel. augustus, 2006 Visueel waarnemen De rol van achtergrondhelderheid, vergroting en aperture Jan van Gastel augustus, 2006 Deepsky objecten Puntbronnen: sterren Uitgebreide objecten: galaxies, planetaire nevels etc. Gerelateerde

Nadere informatie

Stereigenschappen uit waarnemingen van eclipsveranderlijken. Hendrik Vandenbruaene Volkssterrenwacht Beisbroek Feb 2011

Stereigenschappen uit waarnemingen van eclipsveranderlijken. Hendrik Vandenbruaene Volkssterrenwacht Beisbroek Feb 2011 Stereigenschappen uit waarnemingen van eclipsveranderlijken Hendrik Vandenbruaene Volkssterrenwacht Beisbroek Feb 2011 Situering bedekkingsveranderlijken Bedekkingsveranderlijken principe Dubbelstersystemen

Nadere informatie

Veilig de zon waarnemen

Veilig de zon waarnemen Veilig de zon waarnemen ken Zonsverduistering Op 20 maart is er totale verduistering te zien, in een strook over de Atlantische Oceaan, van een gebied ten zuiden van Groenland, onder IJsland door en over

Nadere informatie

TE TAME I LEIDI G ASTROFYSICA WOE SDAG 12 DECEMBER 2012,

TE TAME I LEIDI G ASTROFYSICA WOE SDAG 12 DECEMBER 2012, TE TAME I LEIDI G ASTROFYSICA WOE SDAG 12 DECEMBER 2012, 14.00-17.00 LEES O DERSTAA DE GOED DOOR: DIT TE TAME OMVAT VIER OPGAVES OPGAVE 1: 3.0 PU TE OPGAVE 2: 2.5 PU TE OPGAVE 3: 2.0 PU TE OPGAVE 4: 2.5

Nadere informatie

De telescoop een seecker instrument om verre te sien

De telescoop een seecker instrument om verre te sien De telescoop een seecker instrument om verre te sien Robert Wielinga robert@sonnenborgh.nl 11 e eeuw: ontdekking van de leessteen een druppel water werkt als een vergrootglas brillen vanaf 1300 bolle lens:

Nadere informatie

ONTDEK HET PLANETARIUM! DE ANTWOORDEN GROEP 5-6

ONTDEK HET PLANETARIUM! DE ANTWOORDEN GROEP 5-6 ONTDEK HET PLANETARIUM! DE ANTWOORDEN GROEP 5-6 OPKAMER (12) Dit onderdeel past bij kerndoel 46, 52, 53 en 56. Het bed hier is heel kort. Eise zelf was 1 meter 74. Hoe moest hij dan slapen? Mensen sliepen

Nadere informatie

Nieuwsbrief Mrt Apr 2016

Nieuwsbrief Mrt Apr 2016 Nieuwsbrief Mrt Apr 2016 Beste sterrenwachtkennis, De dagen worden gelukkig alweer wat langer en helaas (of is het uiteraard) de nachten ondertussen wat korter. Nu alleen nog de temperatuur ook nog wat

Nadere informatie

Het visueel waarnemen van sterrenstelsels uit de Atlas of Peculiar Galaxies, van Halton Arp 1. (door Jan van Gastel)

Het visueel waarnemen van sterrenstelsels uit de Atlas of Peculiar Galaxies, van Halton Arp 1. (door Jan van Gastel) Het visueel waarnemen van sterrenstelsels uit de Atlas of Peculiar Galaxies, van Halton Arp 1. (door Jan van Gastel) Er bestaan veel lijsten met waar te nemen deepskyobjecten. De bekendst is wel de uit

Nadere informatie

De wondere wereld van de obstructievrije telescopen

De wondere wereld van de obstructievrije telescopen De wondere wereld van de obstructievrije telescopen De wieg van de Schiefspiegler in België & Nederland Een passie sinds 1970 Nomenclatuur & Classificatie Obstructievrije telescopen kunnen opgedeeld worden

Nadere informatie

PLANETENSTELSELS IN ONZE MELKWEG. Opgaven

PLANETENSTELSELS IN ONZE MELKWEG. Opgaven VOLKSSTERRENWACHT BEISBROEK VZW Zeeweg 96, 8200 Brugge - Tel. 050 39 05 66 www.beisbroek.be - E-mail: info@beisbroek.be PLANETENSTELSELS IN ONZE MELKWEG Opgaven Frank Tamsin en Jelle Dhaene De ster HR

Nadere informatie

V.U.: Kristof Beuren, stadssecretaris, Vindictivelaan 1, 8400 Oostende. open-school

V.U.: Kristof Beuren, stadssecretaris, Vindictivelaan 1, 8400 Oostende. open-school V.U.: Kristof Beuren, stadssecretaris, Vindictivelaan 1, open-school Niet op de openbare weg gooien Kennismaking met computer en internet (3 lessen van 3 uur) Je hebt nog nooit op de computer gewerkt en

Nadere informatie