BESLUIT. Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet.

Transcriptie

1 BESLUIT Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet. Zaaknummer 1254/ENECO-Gevudo I. MELDING 1. Op 24 februari 1999 heeft de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit een melding ontvangen van een voorgenomen concentratie in de zin van artikel 34 van de Mededingingswet. Hierin is medegedeeld dat N.V. ENECO voornemens is zeggenschap te verkrijgen, in de zin van artikel 27, onder b, van de Mededingingswet, over Gevudo Afvalverwerking N.V.. Van de melding is mededeling gedaan in Staatscourant 39 van 25 februari Naar aanleiding van de mededeling in de Staatscourant zijn geen zienswijzen van derden naar voren gebracht. II. PARTIJEN 2. N.V. ENECO is een naamloze vennootschap naar Nederlands recht. Zij staat aan het hoofd van de ENECO-groep (hierna: ENECO) en heeft als belangrijkste aandeelhouders de gemeenten Rotterdam en Den Haag, die gezamenlijk ruim 59% van de aandelen houden, en verder Dordrecht, Capelle a/d IJssel, Spijkenisse en Voorburg, alsmede een veertigtal gemeenten die elk minder dan anderhalf procent van de aandelen houden. 3. ENECO is actief op het gebied van inkoop, transport en levering van elektriciteit, gas en warmte, alsmede de decentrale opwekking van elektriciteit. Voorts is zij actief op het gebied van energiegerelateerde milieuactiviteiten en de verhuur van warmwatertoestellen en cv-ketels. Ten slotte ontplooit zij activiteiten op het gebied van exploitatie van kabeltelevisieaansluitingen. 4. Gevudo Afvalverwerking N.V. (hierna: Gevudo) is een naamloze vennootschap naar Nederlands recht. De aandelen van Gevudo zijn in handen van de Gemeenschappelijke Regeling Gemeenschappelijke Vuilverwerking Dordrecht en Omstreken. Bij deze Gemeenschappelijke Regeling zijn zeventien gemeenten in de provincie Zuid-Holland aangesloten. 5. Gevudo is actief op het gebied van het exploiteren van een afvalverbrandings-installatie, alsmede het leveren van faciliteiten aan verbrandingsinstallaties van derden. Daarnaast is zij actief op het gebied van productie van elektriciteit en warmte. III. DE GEMELDE OPERATIE

2 6. De gemelde operatie betreft, zoals weergegeven in de door partijen bij de melding overgelegde concept-overeenkomst tot koop en verkoop, de verkoop van alle geplaatste aandelen in Gevudo door de Gemeenschappelijke Regeling Gemeenschappelijke Vuilverwerking Dordrecht en Omstreken aan ENECO. IV. TOEPASSELIJKHEID VAN HET CONCENTRATIETOEZICHT 7. De gemelde operatie is een concentratie in de zin van artikel 27, onder b, van de Mededingingswet. De hierboven, onder punt 6, omschreven transactie leidt er toe dat ENECO uitsluitende zeggenschap verkrijgt over Gevudo. 8. Betrokken ondernemingen, in de zin van het Besluit vaststelling formulieren Mededingingswet (Staatscourant 1 van 2 januari 1998), zijn ENECO en Gevudo. 9. Uit de bij de melding ter beschikking gestelde omzetgegevens blijkt dat de gemelde concentratie binnen de werkingssfeer van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht valt. V. BEOORDELING A. Relevante markten Relevante productmarkten 10. Voor afvalverwerking, levering van gas, exploitatie van kabeltelevisienetwerken, verhuur van warmwatertoestellen en cv-ketels en milieudienstverlening is er geen sprake van overlappende activiteiten tussen de betrokken ondernemingen. Dientengevolge wordt op deze activiteiten in dit besluit niet verder ingegaan. 11. Zowel ENECO als Gevudo zijn actief in de energiesector. Blijkens gegevens van partijen zijn beiden actief op het gebied van productie en levering van zowel elektriciteit als warmte. ELEKTRICITEIT 12. In navolging van het Besluit NUON-ENW-EWR-Gamog[1] kunnen met betrekking tot onderhavige concentratie de volgende productmarkten worden onderscheiden: l l l de markt voor productie van elektriciteit de markt voor transport van elektriciteit de markt voor levering van elektriciteit. In het onderstaande wordt kort ingegaan op de factoren die tot deze afbakening hebben geleid.

3 [1] Zie Besluit van 15 maart 1999, Zaaknr. 1186/NUON-ENW-EWR-Gamog, punten Productie van elektriciteit 13. Partijen geven in de melding aan beiden actief te zijn op het gebied van decentrale productie van elektriciteit. 14. Productie van elektriciteit kan zowel centraal als decentraal plaatsvinden. In onderhavige zaak kan in het midden blijven of het hier om verschillende productmarkten gaat, aangezien de materile beoordeling hierdoor niet wordt benvloed (zie punt 25 van het onderhavige besluit). Transport van elektriciteit 15. Uit door partijen verstrekte informatie blijkt dat zowel ENECO als Gevudo actief zijn op de markt voor transport van elektriciteit. 16. Wat betreft het transport van elektriciteit is relevant dat de Elektriciteitswet 1998 een verplichte scheiding tussen handelsactiviteiten en netbeheerdersactiviteiten van distributiebedrijven voorschrijft. Elk distributiebedrijf moet met het oog op de transportactiviteiten een netbeheerder aanwijzen voor het beheer van de elektriciteitsnetten die de verplichting heeft de door hem beheerde netten op non-discriminatoire wijze open te stellen voor andere marktpartijen (met uitzondering van de zogenaamde "gebonden afnemers"). Levering van elektriciteit 17. In eerdere besluiten is een onderscheid gemaakt tussen levering van elektriciteit aan "vrije afnemers" en aan "gebonden afnemers"[2]. Deze tweedeling wordt ingegeven door de recentelijk in werking getreden Elektriciteitswet Volgens deze wet krijgen afnemers gefaseerd de vrijheid om een leverancier te kiezen. Grote industrile verbruikers hebben deze vrijheid al, terwijl een middengroep in het jaar 2002 keuzevrijheid krijgt. Kleinverbruikers zullen naar verwachting in 2007 de vrijheid krijgen een leverancier te kiezen. Tot die tijd kunnen de "vrije afnemers" kiezen tussen verschillende producenten van elektriciteit, terwijl de "gebonden afnemers" nog niet over keuzevrijheid beschikken. [2] Zie Besluit van 6 mei 1998, Zaaknr. 158/MEGA-Limburg - Nutsbedrijf Heerlen en ook Besluit van 15 maart 1999, Zaaknr. 1186/NUON-ENW-EWR-Gamog. 18. Gelet op de genoemde verschillen die er op dit moment bestaan tussen "gebonden afnemers" en "vrije afnemers" kan geconcludeerd worden dat deze groepen tot verschillende markten behoren[3]. Aangezien er in onderhavige zaak geen overlap is in de activiteiten op het gebied van de levering van elektriciteit aan "gebonden afnemers" wordt daar in onderhavig besluit niet verder op ingegaan. [3] Zie Besluit van 15 maart 1999, Zaaknr. 1186/NUON-ENW-EWR-Gamog, punt Bij voltooiing van het liberaliseringsproces dient mogelijkerwijs niet langer een onderscheid gemaakt te worden tussen categorien afnemers, omdat in dat geval alle afnemers keuzevrijheid hebben. Gezien de verschillen in onder

4 meer wijze en omvang van inkoop kan een onderscheid tussen de categorien afnemers dan ook niet zonder meer worden uitgesloten. In het onderhavige geval kan evenwel in het midden blijven of er, in het geval er sprake is van keuzevrijheid voor alle afnemers, n markt is voor levering aan die afnemers of dat een onderscheid naar categorien nodig blijft. PRODUCTIE EN LEVERING VAN WARMTE 20. De markt voor de productie en levering van warmte betreft de exploitatie van systemen voor het produceren en bij de verbruiker brengen van warmte, zoals stadsverwarming, warmte-krachtkoppeling en warmtepompen. Het kan gaan om restwarmte die vrijkomt bij de opwekking van elektriciteit in een elektriciteitscentrale, om warmte die wordt opgewekt bij de gecombineerde productie van elektriciteit en warmte (warmte-krachtkoppeling) of om warmte die vrijkomt bij de verbranding van huishoudelijk afval in een vuilverbrandingsinstallatie[4]. [4] Zie Besluit van 15 maart 1999, Zaaknr. 1186/NUON-ENW-EWR-Gamog, punt 28. Relevante geografische markten ELEKTRICITEIT Productie van elektriciteit 21. Net als in het eerder genoemde besluit 1186/NUON-ENW-EWR-Gamog kan ook in onderhavige zaak in het midden blijven of de markt voor productie van elektriciteit tot Nederland beperkt is of dat de markt ruimer gedefinieerd dient te worden, aangezien een keuze voor een bepaalde afbakening de uiteindelijke beoordeling van onderhavige concentratie niet benvloedt (zie punten 25 en 26 van dit besluit). Transport van elektriciteit 22. De netwerken van de verschillende netbeheerders (in oprichting) vallen geografisch samen met de huidige regionale leveringsgebieden van de distributiebedrijven. Er is in casu dus sprake van regionale markten. Levering van elektriciteit aan vrije afnemers 23. ENECO en Gevudo menen dat de markt voor levering van elektriciteit aan "vrije afnemers" als gevolg van de liberalisering (een groot deel van) Noordwest-Europa beslaat. Met betrekking tot de markt voor levering van elektriciteit aan "vrije afnemers" kan in het midden blijven of deze tot Nederland beperkt is of dat de markt ruimer gedefinieerd dient te worden, aangezien een keuze voor een bepaalde afbakening de uiteindelijke beoordeling van onderhavige concentratie niet benvloedt (zie punt 28 van dit besluit). PRODUCTIE EN LEVERING VAN WARMTE 24. Met partijen kan worden aangenomen dat transport van warmte in verband met energieverliezen veroorzaakt door transport slechts kan plaatsvinden over zeer beperkte afstanden. Als gevolg daarvan heeft de relevante geografische markt voor productie en levering van warmte een lokale dimensie.

5 B. Gevolgen van de concentratie ELEKTRICITEIT Productie van elektriciteit 25. Hoewel ENECO en Gevudo beiden actief zijn met betrekking tot decentrale productie van elektriciteit zijn de activiteiten van partijen op de Nederlandse markt voor de productie van elektriciteit bescheiden van omvang. Het (gezamenlijke) marktaandeel van partijen zal na de totstandkoming van de concentratie namelijk ruim onder de 10% (maximaal 6%) bedragen. Indien uitgegaan wordt van separate markten voor centrale respectievelijk decentrale productie, dan bieden partijen tezamen maximaal 20% van het totaalaanbod van decentraal opgewekte elektriciteit aan. 26. Gebaseerd op het feit dat geen van de partijen in het buitenland actief is, zal, indien de markt ruimer is dan Nederland, het gezamenlijke marktaandeel van betrokken partijen op die markt geringer zijn. Transport van elektriciteit 27. Gevudo en ENECO exploiteren beiden een netwerk voor transport van elektriciteit die geografisch gezien op elkaar aansluiten. ENECO heeft thans reeds toegang tot het Gevudo-netwerk en levert als Gevudo over haar eigen netwerk niet aan derden kan leveren. Dit zal door de concentratie niet veranderen. Voorts is netwerk-duplicatie en daarmee het wegvallen van potentile concurrentie niet aannemelijk, aangezien het aanleggen van een transportnetwerk op midden- en laagspanningsniveau in het gebied van een andere netbeheerder economisch niet zinvol lijkt. Levering van elektriciteit aan vrije afnemers 28. ENECO zal ten gevolge van de concentratie geen dominante positie op de markt voor levering van elektriciteit aan "vrije afnemers" in Nederland verwerven. Naar schatting van partijen bedraagt het gezamenlijke marktaandeel namelijk minder dan 10%. Aangezien Gevudo nauwelijks actief is op deze markt wordt de positie van ENECO door deze concentratie niet noemenswaardig versterkt. Daarnaast dient gewezen te worden op de recentelijk ontstane importmogelijkheid op de markt voor levering van elektriciteit aan "vrije afnemers" in Nederland en op het feit dat de concurrentie op deze markt door partijen als hevig wordt ervaren. PRODUCTIE EN LEVERING VAN WARMTE 29. Gevudo is niet buiten haar bedrijfsterrein actief op het gebied van levering van warmte. Aangezien ENECO niet op datzelfde bedrijfsterrein actief is, bestaat er in geografische zin geen overlap tussen de activiteiten van betrokken partijen op dit terrein. Deze situatie zal, gelet op het feit dat het om lokale activiteiten gaat, ook na verdere liberalisering van de markt in het jaar 2002 niet veranderen. 30. Op grond van het bovenstaande kan geconcludeerd worden dat de concentratie niet tot gevolg zal hebben dat op de relevante markten een economische machtspositie zal ontstaan of zal worden versterkt die tot

6 gevolg heeft dat een daadwerkelijke mededinging op de Nederlandse markt of een deel daarvan op significante wijze wordt belemmerd. VI. CONCLUSIE 31. Na onderzoek van deze melding is de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit tot de conclusie gekomen dat de gemelde operatie binnen de werkingssfeer valt van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht. Hij heeft geen reden om aan te nemen dat als gevolg van die concentratie een economische machtspositie kan ontstaan of worden versterkt die tot gevolg heeft dat een daadwerkelijke mededinging op de Nederlandse markt of een deel daarvan op significante wijze wordt belemmerd. 32. Gelet op het bovenstaande deelt de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit mede dat voor het tot stand brengen van de concentratie waarop de melding betrekking heeft geen vergunning is vereist. Datum: w.g. A.W. Kist Directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit Tegen dit besluit kan degene, wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, binnen zes weken na bekendmaking van dit besluit een gemotiveerd beroepschrift indienen bij de arrondissementsrechtbank te Rotterdam, sector bestuursrecht, Postbus 50951, 3007 BM, Rotterdam. Aan de inhoud van deze pagina's kunt u geen rechten ontlenen.