Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet.

Transcriptie

1 BESLUIT Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet. Zaaknummer 1804/ PinkRoccade - ASZ I. MELDING 1. Op 23 februari 2000 heeft de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit een melding ontvangen van een voorgenomen concentratie in de zin van artikel 34 van de Mededingingswet. Hierin is medegedeeld dat PinkRoccade N.V. voornemens is zeggenschap te verkrijgen, in de zin van artikel 27, onder b, van de Mededingingswet, over A.S.Z. Automatisering Sociale Zekerheid B.V.. Van de melding is mededeling gedaan in Staatscourant 45 van 3 maart Naar aanleiding van de mededeling in de Staatscourant zijn zienswijzen van derden naar voren gebracht. Ambtshalve zijn vragen gesteld aan verschillende marktpartijen. II. PARTIJEN 2. PinkRoccade N.V. (hierna: PinkRoccade) is een naamloze vennootschap naar Nederlands recht. PinkRoccade staat aan het hoofd van de onder dezelfde naam bekend staande groep van ondernemingen. PinkRoccade is via haar dochterondernemingen actief op het gebied van IT-dienstverlening, en op het gebied van de verkoop van packaged software, met uitzondering van Roccade Vastgoed B.V. (welke onderneming het vastgoedbeheer voor PinkRoccade voor haar rekening neemt) en Pink Elephant Megaplex B.V. (welke onderneming naast dienstverlening ook print en mail verzorgt). 3. A.S.Z. Automatisering Sociale Zekerheid B.V. (hierna: ASZ) is een besloten vennootschap naar Nederlands recht en maakt deel uit van de Gak Groep. Binnen de Gak Groep bestaat een onderscheid tussen ondernemingen met een publiek karakter en private ondernemingen. De publieke poot van de Gak Groep wordt gevormd door een erkende uitvoeringsinstelling (uvi) voor de sociale verzekering, Gak Nederland B.V.. De private poot van de Gak Groep bestaat uit Gak Holding B.V.. Hieronder valt onder andere ASZ, die de ITdienstverlening voor Gak Nederland B.V. verzorgt. III. DE GEMELDE OPERATIE 4. De gemelde operatie betreft de verwerving door PinkRoccade van alle aandelen in ASZ. Op het moment van de transactie zijn alle aandelen in handen van Gak Holding B.V.. De transactie is neergelegd in de bij de melding overgelegde biedingsbrief d.d. 11 januari De aandelenoverdracht zal in drie tranches worden gerealiseerd: - op de closing datum: 100% van de gewone aandelen ASZ, - op 31 mei 2001: 50% van de cumulatief preferente aandelen ASZ, - op 31 mei 2002: de resterende cumulatief preferente aandelen ASZ.

2 5. PinkRoccade zal na de eerste aandelenoverdracht gezamenlijk met Gak Holding B.V. zeggenschap verkrijgen over ASZ. Met betrekking tot zaken als strategie, beleid, acquisities, materile contracten, benoeming directie, etc. is na de eerste aandelenoverdracht unanimiteit in de besluitvorming vereist. Desondanks zal in het onderhavige besluit de zeggenschapssituatie, zoals deze na volledige voltooiing van de transactie zal bestaan, worden beoordeeld. Immers, de derde tranche is onderdeel van de transactie en het verkrijgen van uitsluitende zeggenschap door PinkRoccade op 31 mei 2002 onherroepelijk. IV. TOEPASSELIJKHEID VAN HET CONCENTRATIETOEZICHT 6. De gemelde operatie is een concentratie in de zin van artikel 27, onder b, van de Mededingingswet. De hierboven, in punt 4 en 5 omschreven transactie leidt er toe dat PinkRoccade (na voltooiing van de derde tranche op 31 mei 2002) uitsluitende zeggenschap over ASZ zal verkrijgen. 7. Betrokken ondernemingen, in de zin van het Besluit vaststelling formulieren Mededingingswet (Staatscourant 1 van 2 januari 1998), zijn PinkRoccade en ASZ. 8. Uit de bij de melding ter beschikking gestelde omzetgegevens blijkt dat de gemelde concentratie binnen de werkingssfeer van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht valt. V. BEOORDELING A. Relevante markten Relevante productmarkt(en) 9. PinkRoccade en ASZ zijn actief op het gebied van IT-dienstverlening en de verkoop van software. PinkRoccade verleent deze diensten via haar dochterondernemingen aan bedrijven en instellingen. ASZ levert deze diensten voornamelijk aan Gak Nederland B.V.. Zij levert slechts in beperkte mate aan derden. IT-dienstverlening 10. In eerdere besluiten is reeds een onderscheid gemaakt tussen ITdienstverlening en de verkoop van hard-, respectievelijk software aan eindgebruikers.[1] Zoals in eerdere besluiten reeds werd aangegeven, is binnen de markt voor IT-dienstverlening in principe een nadere segmentering mogelijk.[2] Partijen geven in de melding aan dat zij de voorkeur geven aan een andere onderverdeling dan die in deze besluiten is gemaakt. Hierbij wordt door partijen een onderscheid gemaakt tussen: - Consultancy; - implementation (building technical and business solutions); - support services or maintenance; - operations management; - training.[3]

3 11. Ook in de onderhavige zaak kan in het midden blijven of er sprake is van n markt voor IT-dienstverlening of dat een nadere segmentering van deze productmarkt noodzakelijk is, aangezien de uiteindelijke beoordeling hierdoor niet benvloed wordt (zie punt 16). 12. In eerdere besluiten werd tevens de mogelijkheid aangegeven van een nadere segmentering van de markt voor IT-dienstverlening naar doelgroep.[4] Partijen geven in dit verband aan dat marktsegmentering naar doelgroep voornamelijk een rol speelt bij de marketing van consumentenmarkten, maar in veel mindere mate bij de inhoud van de dienstverlening in de business-tobusiness-markten. Immers, de geleverde producten en diensten worden op alle marktsegmenten met dezelfde typen productiemiddelen gerealiseerd. Wel erkennen partijen dat het afnemers vertrouwen geeft te zien dat een aanbieder voor vergelijkbare afnemers heeft gewerkt. Door concurrenten wordt dit beeld bevestigd. In de onderhavige zaak kan echter in het midden blijven of een nadere segmentering naar doelgroep nodig is, aangezien de uiteindelijke beoordeling hierdoor niet wordt benvloed (zie punt 17 en 18). Verkoop van hard- en software 13. In het onderhavige geval kan in het midden blijven of sprake is van een markt voor de verkoop van hard- en software aan eindgebruikers of dat een nadere segmentering nodig is, aangezien de uiteindelijke beoordeling hierdoor niet wordt benvloed (zie punt 20 en 21). Relevante geografische markt(en) IT-dienstverlening 14. Partijen gaan, ondanks het optreden van (een steeds verdergaande) internationalisering, uit van een Nederlandse markt voor IT-dienstverlening. Ook in het onderhavige geval kan, zoals reeds in verschillende eerdere besluiten is gedaan, worden aangenomen dat de markt voor IT-dienstverlening beperkt is tot Nederland.[5] Dit gelet op de vereiste samenwerking tussen leveranciers en clinten, de daarvoor van belang zijnde communicatie in de landstaal en de lokale aanwezigheid om after-sales- ondersteuning te verlenen. Verkoop van hard- en software 15. Ten aanzien van de verkoop van software voeren partijen aan dat de markt voor de voor gemeenten en instellingen ontwikkelde software-pakketten Nederlands is, aangezien deze pakketten uitsluitend in Nederland worden verkocht en op de Nederlandse regelgeving zijn toegesneden. Voor wat betreft de software die door derden is ontwikkeld en geproduceerd en welke door partijen wordt verkocht, voeren partijen aan dat de markt Europees is. Het kan evenwel in het midden blijven of er sprake is van (een) markt(en) voor de verkoop van hard- en/ of software die nationaal is/ zijn, dan wel een ruimere omvang heeft/ hebben, omdat de uiteindelijke beoordeling door dit onderscheid niet benvloed wordt (zie punt 21). B. Gevolgen van de concentratie IT-dienstverlening

4 16. De totale Nederlandse markt voor IT-dienstverlening had in 1999 een omvang van ruim 10 miljard gulden.[6] Gezamenlijk hebben partijen een marktaandeel van circa 10% op deze markt. Indien naar de door partijen onderscheiden marktsegmenten wordt gekeken, dan volgt uit de door partijen overgelegde omzetinformatie dat op geen van deze segmenten het gecombineerde marktaandeel van partijen significant hoger was dan het gezamenlijke marktaandeel op de totale markt voor IT-dienstverlening. 17. Voor wat betreft een mogelijke segmentering van de markt naar specifieke doelgroep dient te worden gekeken naar de afnemers waaraan PinkRoccade en ASZ beide hun diensten leveren. Dit zijn afnemers in de sociale zekerheidssector in Nederland. Partijen hebben een schatting gegeven van de omvang van dit marktsegment en hun aandeel daarop, nu volgens partijen onafhankelijke cijfers niet voorhanden zijn. De geschatte marktaandelen van PinkRoccade en ASZ zijn respectievelijk [0%- 10%] en [30%-40%]*. 18. Er is veel concurrentie op de markt voor IT-dienstverlening. Door (potentile) concurrenten van PinkRoccade en ASZ wordt bevestigd dat op de markt voor automatisering in de sociale zekerheidssector, naast ASZ en PinkRoccade, een aantal grote ondernemingen actief is, waaronder Cap Gemini, CMG, EDS, Origin en Getronics, waardoor ook op deze markt in elk geval voldoende (potentile) concurrentie aanwezig is. Kenmerkend voor de IT-sector in het algemeen, dus ook voor mogelijk te onderscheiden segmenten op de totale markt voor IT-dienstverlening, is voorts dat zij een dynamisch karakter heeft, snelle technologische veranderingen kent en snel wijzigende behoeften van afnemers, hetgeen de concurrentie op deze markt bevordert.[7] 19. Gezien de structuur van de markt en de spelers daarop is er derhalve geen reden om aan te nemen dat, zelfs indien men zou uitgaan van de meest enge marktsegmentering, namelijk die van IT-dienstverlening in de sociale zekerheidssector, als gevolg van de concentratie een machtspositie zal ontstaan dan wel zal worden versterkt, welke tot gevolg heeft dat een daadwerkelijke mededinging op de Nederlandse markt of een deel daarvan op significante wijze wordt belemmerd. Verkoop van hard- en software 20. PinkRoccade ontwikkelt op beperkte schaal eigen software-pakketten, die ze ook zelf verkoopt. Deze pakketten worden ontwikkeld ten behoeve van gemeenten, waterschappen, ziekenhuizen en dergelijke, ter ondersteuning van hun primaire bedrijfsprocessen. Voorts verkoopt PinkRoccade een zogenaamde enterprise resource planning tool van derden. 21. ASZ ontwikkelt en verkoopt geen eigen software-pakketten en verkoopt verder alleen desktop applicaties van derden. Partijen geven aan dat deze producten voor andere doeleinden worden gebruikt dan de producten van PinkRoccade en derhalve tot een andere markt behoren. Indien gekeken zou worden naar de specifieke software-producten zou er derhalve geen overlap tussen de activiteiten van PinkRoccade en die van ASZ op het gebied van de verkoop van software zijn. Indien men de totale Nederlandse markt voor verkoop van software-pakketten bekijkt, dan hebben PinkRoccade en ASZ, volgens eigen opgaaf, een gezamenlijk marktaandeel van circa 2% op deze markt. Indien de markt ruimer dan nationaal zou worden afgebakend, dan lijkt het aannemelijk dat dit aandeel lager zal zijn.

5 VI. CONCLUSIE 22. Na onderzoek van deze melding is de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit tot de conclusie gekomen dat de gemelde operatie binnen de werkingssfeer valt van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht. Hij heeft geen reden om aan te nemen dat als gevolg van die concentratie een economische machtspositie kan ontstaan of worden versterkt die tot gevolg heeft dat een daadwerkelijke mededinging op de Nederlandse markt of een deel daarvan op significante wijze wordt belemmerd. 23. Gelet op het bovenstaande deelt de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit mede dat voor het tot stand brengen van de concentratie waarop de melding betrekking heeft geen vergunning is vereist. Datum: De directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit, voor deze: w.g. Drs R.J.P. Jansen Hoofd Concentratiecontrole Tegen dit besluit kan degene, wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, binnen zes weken na bekendmaking van dit besluit een gemotiveerd beroepschrift indienen bij de arrondissementsrechtbank te Rotterdam, sector bestuursrecht, Postbus 50951, 3007 BM, Rotterdam [1] Zie bijvoorbeeld zaaknr. 1139/ CSS CNN, besluit van 4 december In recentere besluiten wordt eveneens naar dit onderscheid verwezen (zie bijvoorbeeld zaaknr. 1566/PinkRoccade ACDIS, besluit van 11 november 1999) [2] Zie bijvoorbeeld zaaknr. 1566/PinkRoccade ACDIS, punt 10. Deze indeling luidde als volgt: onderhoud van en ondersteuning bij software; consultancydiensten; ontwikkeling en integratie; opleiding en training; IT-managementdienstverlening; business management-dienstverlening. [3] Zie het rapport IT services spending in the Netherlands van International Data Corporation (IDC) van [4] Zie bijvoorbeeld zaaknr. 706/Sanderink Groep K+V, besluit van 4 juni 1998 en zaaknr. 1566/PinkRoccade - ACDIS.

6 [5] Zie bijvoorbeeld zaaknr. 1566/PinkRoccade ACDIS. [6] Zie het rapport IT services spending in the Netherlands van IDC, 1999, p.5. * In deze openbare versie van het onderhavige besluit zijn marktaandelen van partijen vervangen door een bandbreedte om redenen van vertrouwelijkheid. [7] Zie ondermeer zaaknr. 706/Sanderink Groep K+V en zaaknr. 1566/PinkRoccade - ACDIS. Aan de inhoud van deze pagina's kunt u geen rechten ontlenen.