APK Onderzoek onder automobilisten Wat vinden automobilisten van de APK? december 2003 januari 2004

Transcriptie

1 APK Onderzoek onder automobilisten Wat vinden automobilisten van de APK? december 2003 januari 2004

2 APK Onderzoek, december januari 2004 Onderzoek onder automobilisten. blz. 3 Uitgevoerd door TNS NIPO, in opdracht van BOVAG RAI. Samenvatting.....blz. 4 a. Algemene kenmerken van ondervraagde consumenten en hun auto.blz. 5 b. Feitelijk gedrag consumenten met betrekking tot de APK.blz. 10 c. Mate van verandering van gedrag als periodiciteit zou veranderen..blz. 14 d. Algemene attitude consument ten aanzien van APK.blz. 17 Toekomst...blz. 22 2

3 Onderzoek onder automobilisten Achtergrond onderzoek Omdat auto s niet alleen steeds intelligenter worden maar ook technisch steeds beter zouden zijn, gaan er soms stemmen op de zogenaamde periodiciteit van de APK (Algemene Periodieke Keuring) aan te passen. Nu moet een personenauto APK gekeurd worden als deze drie jaar oud wordt en daarna elk jaar, de zogenaamde periodiciteit. Er wordt door sommigen verondersteld, mede door de langer wordende voorgeschreven onderhoudsintervallen van de fabrikant, dat de keuringsfrequentie ook zou kunnen afnemen. Bijvoorbeeld een latere start (4-1-1) of het laten vervallen van een tussenliggend jaar (3-2-1). Doel onderzoek Dit consumentenonderzoek heeft tot doel het achterhalen van: het feitelijk gedrag van consumenten ( de Nederlandse automobilist ) met betrekking tot APK s en onderhoud; de mate waarin dat gedrag verandert als de periodiciteit van de APK zou worden aangepast; de attitude van consumenten ten aanzien van de APK ( nut en noodzaak ). Doelgroep: Alle automobilisten in Nederland, die (binnen het gezin) de meeste kilometers rijden. Steekproefomvang Ruim duizend () Nederlandse automobilisten zijn ondervraagd op bovenstaande aspecten. De steekproef heeft een dermate omvang dat de representativiteit van de uitkomsten is gewaarborgd voor de leeftijdgroepen (van de auto) 0-3 jaar, 4-6, 7-9 en 10 jaar of ouder. De respondenten komen uit de TNS NIPO Capi@Home database met ongeveer respondenten, waarvan TNS NIPO gegevens verzamelt. Methode onderzoek Elektronische vragenlijst, opgesteld door TNS NIPO in overleg met BOVAG-RAI. Periode In de periode van week 51 en 52 (2003) en week 1 (2004) zijn ruim duizend () Nederlandse automobilisten ondervraagd op bovenstaande aspecten. Resultaten: De resultaten van de vragen worden, na de Samenvatting, per onderwerp behandeld: e. Algemene kenmerken van ondervraagde consumenten en hun auto f. Feitelijk gedrag consumenten met betrekking tot de APK g. Mate van verandering van gedrag als periodiciteit zou veranderen h. Algemene attitude consument ten aanzien van APK 3

4 Samenvatting De door TNS NIPO benaderde respondenten vormen een representatieve steekproef van ruim 1000 () Nederlandse automobilisten. Driekwart van de ondervraagden heeft een APK (Algemene Periodieke Keuring) laten uitvoeren aan de auto die nu in bezit is of ter beschikking staat van de respondent. De APK wordt in de helft van de gevallen (49%) uitgevoerd door een merkdealer en iets minder dan de helft (44%) laat dat doen bij een universeel autobedrijf. Vrijwel driekwart (7) van de uitgevoerde APK-keuringen wordt in combinatie met een onderhoudsbeurt gedaan. Bij de vier en vijf jaar oude auto s ligt dat percentage zelfs nog iets hoger, rond de 80 procent. 22 procent van de automobilisten is gebeld door de garage, als er naar aanleiding van de laatste APK-keuring gebreken werden vastgesteld die tot afkeur zouden leiden. De helft () van de respondenten wacht met regulier onderhoud aan de auto tot de eerstvolgende APK-keuring. Indien de APK niet jaarlijks maar elke twee jaar zou worden uitgevoerd, dan: - geeft gemiddeld 43 procent van de respondenten aan zich niet aan de door de fabrikant aanbevolen onderhoudsintervallen te houden. Voor jonge auto s (vier jaar en jonger) ligt dat percentage lager, rond de 20 procent, terwijl bij de oudere auto s (tien jaar en ouder) rond de 6 zich niet hieraan houdt; - heeft volgens 49 procent dat veel tot zeer veel op de veiligheid van de medeweggebruiker. De houding van de consument ten aanzien van de huidige APK geeft een duidelijk beeld: 76 procent vindt dat de APK controleert op alle belangrijke zaken ( JA, zoals het hoort ), 10 procent vindt de huidige keuring zelfs nog te summier. Op de vraag Alle personenauto s in Nederland, van drie jaar en ouder, moeten ieder jaar verplicht worden gekeurd" geeft tweederde (66%) aan het daar helemaal - mee eens te zijn. Bovendien geeft 64 procent aan dat de APK daadwerkelijk heeft op de veiligheid van de eigen auto en zelfs 66 procent op de veiligheid van de medeweggebruiker. Op de punten betrouwbaarheid, deskundigheid en professionaliteit heeft de consument van de APK een positief tot zeer positief beeld. Voor de toekomst vindt 87 procent het wenselijk dat bij aankoop van een gebruikte auto deze vooraf een verplichte APK-keuring ondergaat. Tevens is 84 procent het er (zeer) mee eens dat voor auto s die betrokken zijn geweest bij een forse aanrijding een (extra tussentijdse) APK verplicht gesteld zou moeten worden. 4

5 a. Algemene kenmerken van ondervraagde consumenten en hun auto Er zijn 1082 personen ondervraagd voor dit onderzoek. Deze personen en hun auto s hebben de volgende kenmerken. Figuur 1. Geslacht respondenten Vrouw 27% Man 73% Figuur 2. Leeftijd respondenten 55 en ouder 39% % % Figuur 3. Jaar van aanschaf (huidige) auto % 2003 Meer dan vijf jaar geleden 15% % % % n=1080 5

6 Figuur 4. Auto: nieuw of tweedehands Tweedehands/ gebruikt gekocht 59% Nieuw gekocht 4 Figuur 5. Bouwjaar auto % % % ouder dan 10 jaar 16% t/m 10 jaar oud 3 n=1078 Figuur 6. Eerste auto, auto erbij of ter vervanging? Eerste auto 8% Auto erbij 4% Ter vervanging van een vorige 88% 6

7 Figuur 7. Was de vorige auto van hetzelfde merk en type of van een ander merk of type dat u nu heeft? Zelfde type en merk 19% Ander merk auto 53% Ander type van hetzelfde merk 28% n=952 Figuur 8. Aantallen per automerk van deelnemende respondenten Alfa romeo Audi BMW Chevrolet Chrysler n=1081 Citroën Daewoo Daihatsu Fiat Ford Honda Hyundai Jeep Kia 9 Lada Lancia Landrover Mazda Mercedes Mitsubishi Nissan 53 Opel Peugeot Pontiac Renault 99 Rover Saab Seat Skoda 11 Smart Subaru Suzuki Toyota Volkswagen Volvo Aantal auto's dat meedeed 7

8 Figuur 9. Op wiens naam staat het kenteken van deze (uw huidige) auto? Zaak (waar ondervraagde werkt) Lease-firma 4% Privé-persoon 94% De focus in dit onderzoek ligt op het achterhalen van het gedrag van de privé-autobezitter. Deze bepaalt zelf hoe het onderhoud gedaan wordt, al dan niet in combinatie met de verplichte APK. Bij de zakelijke en lease-autorijder ligt die keuze en afweging in onderhoud vrijwel nooit bij de persoon zelf. Figuur 10. Gemiddelde jaarkilometrages, privé - en lease-auto bezitters km of meer km km km km km km km km Minder dan km 8% 1 1 4% 9% 9% 6% 5% 15% 5% 2 28% 44% n=1056 lease prive 4 percentage respondenten Privé-autobezitters rijden structureel minder kilometers per jaar dan lease-autorijders. Het beeld dat hieruit naar voren komt is een bevestiging van andere bronnen over gemiddelde kilometrages. (o.a. CBS, Maandstatistiek verkeer en vervoer, jaar 2000: gemiddeld kilometrage van personenauto s = km. per jaar). 8

9 Figuur 11. Type brandstof anders LPG 4% Diesel 16 % Benzine 79% n=1006 Het betreft in dit onderzoek een mix van jonge en oudere auto s. Dit is onder andere op te maken uit het percentage auto s dat op diesel rijdt. Wanneer alleen naar zeer jonge auto s gekeken zou worden (jonger dan drie jaar), dan zou het percentage dieselrijders rond de 22 à 23% liggen. (Bron: RDC, cijfers nieuw-verkopen dieselauto s). 9

10 b. Feitelijk gedrag consumenten met betrekking tot de APK Driekwart van de ondervraagden heeft een APK laten uitvoeren aan de auto die nu in bezit is of ter beschikking staat van de respondent. Voor de 26% die dat (nog) niet heeft laten doen betreft het overwegend auto s van jonger dan 3 jaar (nog geen APK nodig), maar ook auto s die lang stil hebben gestaan of eventuele recent geïmporteerde auto s. Figuur 12. Heeft u een APK laten uitvoeren aan uw huidige auto? Nee, (nog) geen APKkeuring laten uitvoeren 26% Ja, wel APKkeuring laten uitvoeren 74% n=1080 Degenen die wel een APK hebben laten uitvoeren (74%) werd vervolgens de vraag voorgelegd: Wie, welk bedrijf of instantie, heeft deze APK uitgevoerd? Over alle respondenten met een uitgevoerde APK (n=796) kwam het volgende beeld naar voren. De helft laat de APK doen bij de merkdealer en iets minder dan de helft bij het universele autobedrijf. Figuur 13a. Wie voerde de APK uit? Fastfitter Anders 5% Universeel garagebedrijf 44% Merkdealer 49% n=796 10

11 Dezelfde vraag, uitgesplitst naar respondenten met de jongere auto s en de juist oudere auto s, geeft aan dat het aandeel van de merkdealer, naarmate auto s ouder worden, duidelijk verschuift naar het universele bedrijf. Zie figuren 13b en c. Figuur 13b. 0 t/m 3 jaar oude auto's: Wie voerde de APK uit? Universeel garagebedrijf Fastfitter Anders Merkdealer 77% n=114 Figuur 13c. Auto's ouder dan 10 jaar: Wie voerde de APK uit? Fastfitter Anders 6% Merkdealer 26% Universeel garagebedrijf 67% n=159 Een belangrijke vraag om te achterhalen welke plaats de APK inneemt in het onderhoudsgedrag van de consument is: Werd de laatste APK uitgevoerd in combinatie met een onderhoudsbeurt? Figuur 14. APK in combinatie met een onderhoudsbeurt? (meer) Nee 28% Ja 7 n=756 11

12 Dezelfde vraag uitgesplitst naar de respondenten met vier en vijf jaar oude auto s (bouwjaren 1999 en 1998) geeft een versterkt beeld op voor de combinatie onderhoudsbeurt met APK. Respectievelijk kiest 78% en 8 dan voor die combinatie. Zie Figuren 15 en 16. Figuur 15. Vier jaar oude auto s (bouwjaar 1999): APK in combinatie met een onderhoudsbeurt? (meer) Nee 2 Ja 78% n=100 Figuur 16. Vijf jaar oude auto s (bouwjaar 1998): APK in combinatie met een onderhoudsbeurt? Nee 19% Ja 8 n=96 Door de relatief lage afkeurpercentages in Nederland lijkt het op het eerste gezicht dat er niet zo veel aan de auto s zou mankeren. Een belangrijke verklaring hiervoor is onder meer dat 7 (zie eerdere Figuur 14) van alle APK-keuringen tegelijk met een onderhoudsbeurt aan de auto wordt uitgevoerd. Eventuele tekortkomingen worden dan meteen gerepareerd en hoeven dan niet meer tot afkeur te leiden. Om te onderzoeken in welke mate dit gebeurt, is de volgende vraag gesteld: Bent u tijdens of naar aanleiding van de laatste APK- keuring gebeld, omdat er gebreken waren vastgesteld die zouden kunnen leiden tot een afkeuring? Figuur 17. Gebeld door garage over gebreken i.v.m. afkeur voor APK? Ja 2 Nee 78% n=794 12

13 2 van de autobezitters geeft aan dat ze gebeld zijn. Daar staan de daadwerkelijk gerealiseerde afkeurpercentages van 7,4% en 8,4%(respectievelijk drie en vijf jaar oude personenauto s) tegenover. Een deel van het verschil is te verklaren doordat er bij de consument mogelijke verwarring is waarover exact gebeld wordt; het is niet altijd duidelijk voor de consument of het direct om APK-gerelateerde zaken gaat. Voor de drie jaar oude auto s ligt dat JA -percentage op 16% en voor de vijf jaar oude auto s op 13%. Voor auto s ouder dan tien jaar loopt het belpercentage JA op tot. Blijkbaar is er bij de auto s van drie jaar oud, die voor het eerst worden aangeboden voor een APK, vaker aanleiding om de klant te bellen over APK gerelateerde (afkeur-) gebreken dan bij de vijf jaar oude auto s. Een verklaring daarvoor kan gezocht worden in het feit dat de vijf jaar oude auto s al voor de derde keer in de huidige APK-periodiciteit gekeurd zijn, waardoor eerdere APK afkeurpunten inmiddels verholpen zijn. Een tweede belangrijke vraag om er achter te komen welke plaats de APK inneemt in het feitelijk onderhoudsgedrag van de Nederlandse autorijder is: Wacht u doorgaans met regulier onderhoud aan uw auto tot de eerstvolgende APK? Gemiddeld geeft aan dat altijd of meestal te doen, terwijl een derde van de respondenten dat soms wel en soms niet doet. Bij drie, vier en vijf jaar oude auto s is het JA-percentage (JA, altijd/meestal wel) respectievelijk 4, en 58%. Figuur 18. Wacht u met onderhoud tot de eerstvolgende APK? Zelden of nooit 2 Ja, altijd 18% De ene keer wel, de andere keer niet 29% Ja, meestal wel 3 n=794 Conclusie: de APK is sterk bepalend voor de mate en het moment van onderhoud. 13

14 c. Mate van verandering van gedrag als periodiciteit zou veranderen Aan de Nederlandse autobezitters is vanuit de volgende situatie een vraag gesteld: Stel dat uw auto in de (nabije) toekomst, indien ouder dan drie jaar, niet jaarlijks maar elke twee jaar zou moeten worden gekeurd. Wat zal de hiervan zijn op het onderhoud aan uw auto? Figuur 19. Indien APK elke twee jaar, wat is op onderhoud auto? Ik houd de door de fabrikant aanbevolen intervallen voor onderhoud aan 57% Ik combineer altijd een APK-keuring met regulier onderhoud 19% Ik kijk mijn auto zelf (of gezinslid) vaker na 1 Ik zal minder vaak naar de garage gaan 7% Anders Ik zal mijn auto vaker laten onderhouden dan de fabrieksvoorschriften n=1152 (gegeven antwoorden) 4 6 Aangezien het eerste antwoord veruit door de meeste respondenten is beantwoord, is het interessant om dat antwoord per bouwjaar van de auto s in de steekproef te bekijken. Figuur 20. Aanhouden fabrieksintervallen, indien APK elke twee jaar wordt uitgevoerd. "Ik houd de door de fabrikant aanbevolen intervallen voor onderhoud aan" % 67% 76% 77% 83% 78% 6 65% 57% 54% 49% 45% 43% 89% 89% 9 33% 24% 23% 17% % 43% 46% 5 55% 57% JA NEE n=1039 In figuur 20 is het volgende patroon te zien: bij eigenaren van jonge auto s ligt dit percentage rond de 75%. Dat betekent dat van deze groep 25% zich dus niet aan de aanbevolen intervallen houdt. 14

15 Naarmate de auto ouder wordt daalt dit door de fabriek aanbevolen onderhoudsgedrag tot vrijwel 4, als niet jaarlijks maar elke twee jaar zou moeten worden gekeurd. De jaren 1991 en ouder bevatten voor deze benadering te weinig respondenten voor een betrouwbaar percentage. Tevens werd de respondenten de volgende stelling voorgelegd: Stel: het Ministerie van Verkeer en Waterstaat besluit dat auto s één keer per twee jaar moeten worden gekeurd (APK). Hoeveel zou deze verandering volgens u hebben op de onderstaande aspecten? Op een vijftal aspecten kon worden aangegeven wat de daarop zou zijn, namelijk: Figuur (1) De veiligheid van de eigen auto 1 Zeer weinig 5 Weinig Veel 6% Zeer veel Figuur 22. (2) De veiligheid van mijn medeweggebruiker % 4 4% 8% Zeer weinig Weinig Veel Zeer veel 15

16 Figuur 23. (3) Het milieu / luchtverontreiniging % 4 3 6% 5% 3% Zeer weinig Weinig Veel Zeer veel Figuur (4) De waarde van mijn auto 13% Zeer weinig 64% Weinig 18% Veel 3% Zeer veel Figuur 25. (5) De zekerheid die men heeft bij de aanschaf % Zeer weinig Weinig Veel 8% Zeer veel 16

17 d. Algemene attitude consument ten aanzien van APK Naast vragen over het gedrag van de consument bij een veranderde periodiciteit, is het van belang om te achterhalen welke mening en houding de Nederlandse automobilist heeft met betrekking tot het huidige APK-regime. Worden volgens u bij een APK alle belangrijke zaken gecontroleerd? Figuur 26. APK: controle op alle belangrijke zaken? te summier weet niet te uitgebreid 4% ja, zoals het hoort 76% 76% vindt dat de APK controleert op alle belangrijke zaken, terwijl vindt dat de huidige APK zelfs nog te summier is. Slechts 4% vindt de APK daarentegen te uitgebreid en heeft geen mening. Verwijzend naar de huidige APK-periodiciteit (van 3-1-1), geven de autobezitters op de volgende stelling aan in hoeverre ze het hiermee (helemaal) eens of (helemaal) oneens zijn: "Alle personenauto s in Nederland, van drie jaar en ouder, moeten ieder jaar verplicht worden gekeurd" Figuur 27. Verplichte jaarlijkse keuring voor alle auto s van drie jaar en ouder? 4 39% 28% 27% 5% Helemaal mee oneens Mee oneens Mee eens Helemaal mee eens 17

18 Van alle respondenten in het onderzoek () geeft 66% aan dat ze het hier mee eens zijn. In hoeverre de automobilist denkt dat een (huidige) APK daadwerkelijk van is op elk van onderstaande algemene aspecten, is hieronder in vijf figuren te zien. Figuur 28. (1) De veiligheid van de eigen auto % 5% Zeer weinig Weinig Veel Zeer veel 64% van de respondenten zegt dat de APK (zeer) veel heeft op de veiligheid van de eigen auto. Nog iets sterker, met 66%, geeft de consument aan dat de APK van is op de veiligheid van de auto van de medeweggebruiker, zoals blijkt uit Figuur 29. Figuur 29. (2) De veiligheid van de auto van mijn medeweggebruiker 6 54% 4 1 3% Zeer weinig Weinig Veel Zeer veel 18

19 Figuur 30. (3) Het milieu / luchtverontreiniging % 6% 8% Zeer weinig Weinig Veel Zeer veel De (positieve) op het milieu door de APK wordt aangegeven door een meerderheid van 5. Figuur 31. (4) De waarde van mijn auto 6 53% 4 28% 1 Zeer weinig Weinig Veel 5% Zeer veel Terwijl de op de waarde van de auto relatief onbelangrijk wordt bevonden (Figuur 31.), geeft nagenoeg de helft (48%) van de respondenten aan dat de APK zekerheid geeft bij de aanschaf van een gebruikte auto, zoals blijkt uit Figuur 32. Daar tegenover staat dat de andere helft (5) vindt dat dit echter weinig heeft. Figuur 32. (5) De zekerheid die men heeft bij de aanschaf van een gebruikte auto % 9% Zeer weinig Weinig Veel 1 Zeer veel (N.B.:door afrondingsverschillen telt het totaal percentage tot meer dan 10 op) 19

20 Hieronder volgen enkele tegengestelde associaties. De automobilist kon op een schaal van 1 t/m 7 aangeven welk begrip hij/zij het best vindt passen bij de huidige APK-keuring. N.B.: deze 1 t/m 7 cijfers zijn geen rapportcijfers, maar worden gebruikt om de mate van associatie te bepalen ten opzichte van het genoemde begrip (b.v. Betrouwbaarhe id APK: als men de APK geheel betrouwbaar acht, dan gaf men een 7; als men deze geheel onbetrouwbaar acht, dan kon een 1 ingevuld worden; de overige cijfers voor alle gewenste tussenposities). Figuur 33. Betrouwbaarheid APK % 18% 16% onbetrouwbaar 6% betrouwbaar Figuur 34. Deskundigheid APK % 17% 4% ondeskundig deskundig Figuur 35. Noodzakelijkheid APK 4 16% 25% 25% 4% 4% 7% overbodig noodzakelijk 20

21 Figuur 36. Professionaliteit APK % 7% niet zo professioneel zeer professioneel Figuur 37. Zekerheid APK 4 26% 2 13% 7% onzekerheid zekerheid Figuur 38. Veiligheid APK 4 33% 27% 18% 16% 5% onveilig veilig 21

22 Figuur 39. Milieuvriendelijkheid APK 4 28% 27% 2 3% weinig milieuvriendelijk 9% 9% zeer milieuvriendelijk Toekomst Tot slot is de Nederlandse automobilist gevraagd naar zijn/haar attitude ten aanzien van een paar toekomstige situaties waarin de APK-keuring een nuttige rol zou kunnen spelen. De respondenten konden aangeven in hoeverre ze het met de volgende stelling eens of oneens waren: "Het is wenselijk dat bij de aankoop van een gebruikte auto deze vooraf een verplichte APK-keuring ondergaat". Figuur 40. APK verplicht bij aankoop gebruikte auto? 44% 43% 4 Helemaal mee oneens Mee oneens Mee eens Helemaal mee eens 87% van de Nederlandse automobilisten zou daar (een sterke) voorstander van zijn. Om te kijken hoe de APK een belangrijkere rol kan spelen in de veiligheid op de Nederlandse wegen, is de volgende situatie (stelling) aan de autobezitters voorgelegd: "Voor auto s die betrokken zijn geweest bij een forse aanrijding zou een (extra tussentijdse) APK verplicht gesteld moeten worden". In figuur 41 is het resultaat van de antwoorden op deze stelling te zien. 22

23 Figuur 41. Een (extra tussentijdse) APK na forse aanrijding? 4 43% 4 13% Helemaal mee oneens Mee oneens Mee eens Helemaal mee eens 1,5% Een ruime meerderheid van 84% antwoordt het hiermee (zeer) eens te zijn en 15% is het oneens met deze stelling. 23