Inhoud INLEIDING... 3
|
|
- Oscar Jansen
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 1
2 Inhoud INLEIDING DOELGROEP RELATIESCHEMA OPZET VAN DE LESCYCLUS ALGEMEEN DOEL DE DOELSTELLINGEN RELATIE MET DE KERNDOELEN VOORBEREIDENDE ACTIVITEIT OP SCHOOL DOELSTELLING VOORBEREIDENDE LES MATERIAAL & BENODIGDHEDEN OPBOUW & WERKWIJZE DE LES OP LOCATIE DOEL VAN DE LES OPBOUW & WERKWIJZE AFSLUITING VAN DE LES: (±10 MIN) BEGRIPPENLIJST VERWERKING OP SCHOOL DOEL MATERIALEN & BENODIGDHEDEN UITLEG ACHTERGRONDINFORMATIE VOOR DE LEERKRACHT DIGITAAL MATERIAAL...10 BIJLAGEN...11 BIJLAGE 1 FELICITATIEKAART BIJLAGE 2 KIKKERVISJES IN DE KLAS BIJLAGE 3 BOUWPLAAT VAN KIKKERVISJE TOT KIKKER
3 Inleiding Overal in de natuur vindt geboorte, groei en ontwikkeling plaats en in het voorjaar zijn kinderen de meest enthousiaste bezoekers van kinderboerderijen, hertenkampen en parken om al het pasgeboren leven te bewonderen. Geboorte, groei en ontwikkeling zijn voor jonge kinderen prachtige wonderen die veel vragen oproepen. De les Beschuit met muisjes gaat in op de verschillende manieren van geboren worden en ontwikkelen. Daarmee borduurt deze les voort op de kleuterles Wauw, het leeft! en bereid voor op de lessen in de midden- en bovenbouw. Door ontdekken, uitproberen en observeren worden de wonderen op speelse manier begrijpbaar en krijgen de kinderen waardering voor de levende natuur om hen heen. Ook het omgaan met dieren komt nadrukkelijk aan bod. U treft in deze handleiding suggesties voor activiteiten aan, waarmee u uw groep kunt voorbereiden op de les Beschuit met muisjes. Ook voor de verwerking van de boerderijles vindt u in deze handleiding suggesties. Wij wensen u veel plezier met deze les. 3
4 1. Doelgroep De les Beschuit met muisjes is bedoeld voor de groepen 3 en 4 van het Rotterdamse basisonderwijs (en tevens geschikt voor leerlingen die door omstandigheden functioneren op het niveau van groep 3 en 4). 2. Relatieschema kikkerdril cocon kikker rups vlinder kikkervisje eitje amfibie insecten metamorfose uit een ei geboren worden uit een buik geboortekaartje sturen drinkt melk lijkt gelijk al op de ouders beschuit met muisjes eten zoogdier reptiel vogel vis uier schildpad krokodil kip kalkoen duif broeden stekelbaars goudvis mens koe paard ezel olifant 4
5 3. Opzet van de lescyclus 3.1. Algemeen doel Aan het eind van de lescyclus weten de leerlingen dat er 2 verschillende manieren zijn waarop dieren geboren worden: uit een ei (eierleggend) of uit de buik van de moeder (levendbarend) De doelstellingen De voorbereidende activiteit op school: Aan het einde van de voorbereidende les hebben de leerlingen kennisgemaakt met tenminste 5 vaderdieren, moederdieren en hun jongen die op de boerderij leven: (koe-stier-kalf, merriehengst-veulen, geit-bok-lam, ooi-ram-lam, hen-haan-kuiken) De les op locatie: Aan het einde van de les Beschuit met muisjes : Kunnen de leerlingen 5 dieren noemen die uit een ei komen. Kunnen de leerlingen 5 dieren noemen die uit de buik van hun moeder komen. Kunnen de leerlingen tenminste 3 dieren noemen die metamorfose ondergaan. Aan het einde van de les zijn de leerlingen in aanraking geweest met 5 dieren en hun jongen. De verwerkingsactiviteit op school: Aan het einde van de verwerkingsopdracht hebben de leerlingen het geleerde in de praktijk gebracht. 4. Relatie met de kerndoelen De les sluit aan bij de volgende kerndoelen binnen het leergebied Oriëntatie op jezelf en de wereld domeinen mens & samenleving en natuur & techniek : 40: De leerlingen leren in de eigen omgeving veel voorkomende planten en dieren onderscheiden en benoemen en leren hoe ze functioneren in hun leefomgeving. 41: De leerlingen leren over de bouw van planten, dieren en mensen en over de functie van hun onderdelen 5. Voorbereidende activiteit op school 5.1. Doelstelling voorbereidende les Aan het einde van de voorbereidende les hebben de leerlingen kennisgemaakt met tenminste 5 vaderdieren, moederdieren en hun jongen die op de boerderij leven: (koe-stier-kalf, merrie-hengst-veulen, geit-bok-lam, ooi-ram-lam, hen-haan-kuiken) 5.2. Materiaal & benodigdheden Voor elke leerling een gekopieerd geboorte kaartje (uit de bijlage van de handleiding) Kleurpotloden Scharen Digibord 5.3. Opbouw & werkwijze 5
6 Klassegesprek (±10 min) De leerlingen hebben post gekregen: een geboortekaartje van de kinderboerderij. Er zijn allemaal baby s geboren en de klas is uitgenodigd om langs te komen. Welke baby s er precies geboren zijn, dat staat er niet bij. Naar aanleiding hiervan volgt een gesprek over de lente, voornamelijk over jonge dieren. Welke jonge dieren zou je allemaal kunnen vinden op de boerderij? Vraag aan de kinderen van verschillende dieren of ze weten hoe de vader, de moeder en het kind heten. Felicitatiekaarten maken (±20 min) Het is natuurlijk wel spannend. Op het kaartje staat niet WELKE dieren er geboren zijn. Vraag: wat denk jij? Welk dier vind jij leuk? Elke leerling slaat hierover aan het fantaseren en maakt een felicitatiekaart. In bijlage 1 vindt u voorgedrukte felicitatiekaarten die door de leerlingen afgemaakt kunnen worden. Een eigen kaart mag natuurlijk ook. Op de stippellijntjes vullen de leerlingen de namen in van het vader en moeder dier en het jong in, bv. Koe en stier, hartelijk gefeliciteerd met de geboorte van uw kalf, of Hen en haan, van harte gefeliciteerd met de geboorte van uw kuiken. Verder is er een kadertje waarin ze het jong (eventueel met de ouders) kunnen tekenen. De felicitatiekaarten worden als kraamcadeautje meegenomen naar de kinderboerderij. De leerlingen schrijven hun naam op de voorkant en hangen de kaartjes aan een touwtje om hun nek, zodat deze tijdens het introductiegesprek op de kinderboerderij als naamkaartje kunnen fungeren. Later worden deze kaartjes dan als kraamcadeau bij de stallen gehangen. De dieren op de kaarten kunnen eventueel ook gebruikt worden om zes groepjes te maken, bijvoorbeeld de kalfjes, kuikens, biggetjes, geitenlammetjes, schapenlammetjes en veulentjes. In dat geval kiest ieder (tafel)groepje (en niet iedere leerling apart) een dier. Afsluiting (±10 min) De geboortekaartjes worden bekeken en besproken. Digitale suggestie: Filmpje over de lente, waarin de geboorte van dieren aan bod komt. (20 minuten) 6. De les op locatie De les Beschuit met muisjes wordt gegeven op een kinderboerderij in het voorjaar, wanneer er veel geboortes zijn van jonge dieren. De les duurt 5 kwartier en wordt gegeven door een educatief medewerker van de kinderboerderij. Omdat er in groepjes gewerkt wordt is begeleiding per subgroep noodzakelijk. Er worden maximaal vijf groepjes gemaakt Doel van de les Aan het einde van de les Beschuit met muisjes : Kunnen de leerlingen 5 dieren noemen die uit een ei komen. Kunnen de leerlingen 5 dieren noemen die uit de buik van hun moeder komen. Kunnen de leerlingen tenminste 3 dieren noemen die metamorfose ondergaan. Aan het einde van de les zijn de leerlingen in aanraking geweest met 5 dieren en hun jongen. 6
7 6.2. Opbouw & werkwijze Kringgesprek (± 10 minuten) De groep wordt welkom geheten en de geboortekaartje worden bekeken en besproken. De groep krijgt instructie over de opdrachten en leren hoe zij in het lokaal en op de boerderij met de dieren moeten omgaan: als je op kraamvisite gaat, hoe gedraag je je dan? Opdrachtencircuit (± 55 minuten) Je gaat naar een hoek en in die hoek ga je op ontdekking uit en antwoord geven op de volgende vragen: 1. Hoe word ik geboren? 2. Hoe zie ik eruit als ik net geboren ben? 3. Wat eet ik als ik net ben geboren? 4. Hoe zie ik eruit als ik volwassen ben? 5. Wat eet ik als ik volwassen ben? De kinderen worden verdeeld over de 5 hoeken. Na 10 minuten wordt er gewisseld. In de hoek zijn verschillende opdrachtjes / activiteiten die de leerlingen kunnen doen. Elk opdrachtje stelt de leerling in staat erachter te komen hoe dat groepje dieren zijn jongen ter wereld brengt en grootbrengt. De volgende themahoeken zijn in het lokaal gecreëerd met daarin verschillende opdrachtjes: Hoek zoogdieren Hoek uit het ei en metamorfose Hoek uit het ei Hoek mens Naar buiten op zoek naar jonge dieren 6.3. Afsluiting van de les: (±10 min) De les wordt afgesloten met de coöperatieve werkvorm wandel & wissel uit. De leerlingen krijgen allemaal een kaartje met daarop een dier, op dit kaartje staat ook informatie over dit dier, d.m.v. symbolen of vragen (hoe word ik geboren, hoe zie ik eruit als ik net geboren ben, drink ik melk bij mijn moeder etc). Alle leerlingen verspreiden zich onafhankelijk van elkaar in het lokaal. Als er een belletje gaat, dan stopt iedereen. Elke leerling vormt een duo met degene die het dichtst bij staat. De leerlingen vertellen elkaar welk dier ze zijn en vertellen vervolgens over hun eigen dier. De duo s wisselen hun antwoorden uit. De samenwerkingsvaardigheden die aan bod komen, zijn: luisteren en informatie uitwisselen. De tijdsduur is ongeveer vijf minuten Begrippenlijst De volgende begrippen komen tijdens de les aan bod: Zogen Zoogdier Geboorte Uier Spenen Ei Broeden Kuiken Kikker Kikkerdril Kikkervisje Rups Cocon Pop Vlinder Lam Kalf Big Veulen Metamorfo 7
8 7. Verwerking op school 7.1. Doel Aan het einde van de verwerkingsopdracht hebben de leerlingen het geleerde in de praktijk gebracht Materialen & benodigdheden Bij lessuggestie op de boerderij Opdrachtvel en stickers (meegekregen na de les op de kinderboerderij). Bij lessuggestie kikkervisjes in de klas Kikkerdril Geschikt aquarium Handleiding verzorgen kikkervisjes (zie bijlage 2) 7.3. Uitleg Lessuggestie Op de boerderij Opdracht waarbij de kinderen langs verschillende dieren gaan en bekijken of ze uit een ei of buik komen en wat ze eten. Met een opdrachtvel en stickers plakken de kinderen de stickers bij het goede antwoord. U kunt langer op de kinderboerderij blijven en deze opdracht aansluitend op de les Beschuit met muisjes uitvoeren. Deze opdracht kan ook op worden uitgevoerd. Lessuggestie Kikkervisjes in de klas Kinderen kunnen het proces van de metamorfose van kikkers van het begin tot (bijna) het eind volgen. In bijlage 2 van deze handleiding staan regels en aanwijzingen voor de verzorging van kikkerdril en kikkervisjes voor educatieve doeleinden. In deze handleiding zit een bouwplaat van een kikkervisje mee, die je kunt ombouwen tot kikker. Met splitpennen kan je er onderdelen aanzetten en afhalen (zie bijlage 3). Extra suggestie: U kunt het prentenboek Kikkervisjes van Bartlett (interactief) voorlezen en de leerlingen het verhaal zelf na laten spelen/vertellen met behulp van een verteltafel. Vooral bij taalzwakke leerlingen is dit een hulpmiddel om de begrippen die in de les ter sprake komen te laten beklijven. Op de verteltafel staan allerlei materialen die met het verhaal te maken hebben, die de kinderen daarbij kunnen gebruiken. Ook kunnen ze zelf attributen knutselen die een plek krijgen op de verteltafel (bv, kikkerdril, waterplantjes) Naast kikkervisjes in de klas is het ook mogelijk vlinders in de klas te houden. Voor meer informatie hierover: Een ander alternatief is meelwormen in de klas. N.B. Dieren in de klas? Houd rekening met het dierenwelzijn! Ook kikkervisjes, vlinders en meelwormen verdienen een aandachtige en respectvolle verzorging. Heeft u vragen over de verzorging, dan kunt u te alle tijden contact opnemen met een educatief specialist van uw kinderboerderij. Lessuggestie Natuurwandeling maken Als vervolg kunt u met de klas een lentewandeling maken om te kijken wat er allemaal nog meer aan jong leven te vinden is. Vooral (nestelende) vogels zijn overal volop te zien. Hier valt van alles over te ontdekken: waarom maken vogels nesten, waarom doen ze dat in de lente, blijven de jonge vogeltjes op 8
9 het nest of niet, wat eten ze? Aandacht voor schutkleuren, waarom zou het vrouwtje zo onopvallend zijn? Waarom broedt de vogel ook alweer op het ei, wat gebeurt er binnen in het ei? 8. Achtergrondinformatie voor de leerkracht Herkomst Beschuit met muisjes Al in de middeleeuwen was het gebruikelijk dat de moeder en de kraamvisite getrakteerd werden op iets lekkers. De geboorte van een kind werd flink gevierd en daarbij werd de hele buurt betrokken. Het krijgen van een kind kon in die tijd gevaarlijk zijn. Gezien de medische omstandigheden van toen, bestond het risico dat zowel moeder als kind het kraambed niet overleefden. Een voorspoedig verlopen geboorte moest dan ook goed gevierd worden (o.a. met het kraam eten, het kraam schudden en het doopfeest). Vrij snel na de geboorte stroomde het kraambezoek binnen. De kinderen uit de buurt werden getrakteerd op lekkernijen die het nieuwe kindje zogenaamd had meegebracht. De kinderen kregen een suikerbol of een boterham met suiker, het kindermanstik. Vroeger werd beschuit alleen als lekkernij bij feestelijke gelegenheden gegeten. Het was een echte luxe en alleen voor de rijken weggelegd. Een dik besuikerde beschuit werd als een echte traktatie ter viering van de geboorte gegeten. Voor de gewone mensen was er besuikerd wittebrood. De basis van de muisjes is de combinatie van anijszaadjes en suiker. Van oudsher wordt aan de anijszaadjes en de anijsolie geneeskrachtige eigenschappen toegeschreven. Ook werd anijs gebruikt bij de bereiding van voedsel, drank en geneesmiddelen. Zo vertelde de baker (de kraamvrouw) dat ze anijs moest eten omdat dat goed zou zijn voor de productie van moedermelk. Rond de 17e eeuw werd direct na de bevalling kraamanijs, ook bekend als anisette, aan de kraamvrouw geschonken. Anijs had indertijd de reputatie dat het de baarmoeder na de geboorte snel tot de oorspronkelijke grootte kon terugbrengen, bovendien zou het de boze geesten bezweren. Over de oorsprong van de naam 'muisje' zijn niet alle historici het eens. Sommigen zeggen dat de vorm van het in suiker gehulde anijszaadje, met zijn staartje, tot de naam heeft geleid. Ook kan de naam zijn oorsprong vinden in het zinnebeeld van vruchtbaarheid dat de muis vertegenwoordigt (de muis plant zich namelijk snel voort). Ei of geen ei? Alle dieren komen uit een ei, alleen bij zoogdieren vindt de ontwikkeling in de baarmoeder plaats waarbij de vrucht gevoed wordt door de navelstreng. Bij de embryonale ontwikkeling bij zoogdieren wordt ook gesproken over een dooierzak, dus toch een beetje een ei. Bij sommige diersoorten is een ei in het lichaam van de moeder (of vader bij zeepaardjes) tot ontwikkeling gekomen, dan spreken we van eierlevendbarend. Deze vorm van voortplanting vindt men onder meer bij diverse soorten haaien, slangen, hagedissen, slakken en tweekleppigen. Eierlevendbarend verschilt van levendbarend vooral doordat het embryo niet via een (soort van) placenta, met het moederlichaam verbonden is om voedingsstoffen te verkrijgen en afvalstoffen af te scheiden. Alle voedsel is al vooraf aan het ei meegegeven; het moederlijf dient slechts als een veilige omgeving voor het embryo. In sommige gevallen (vooral bij haaien, enkele slakkensoorten) treedt een vorm van kannibalisme op, waarbij het sterkste jong zijn broertjes en zusjes als voedsel gebruikt. Bekende aquariumvissen die 'eierlevendbarend' zijn, zijn de guppy, de Black molly en het platy. Deze vissen zijn hierdoor zeer gemakkelijk te kweken. Ook bij sommige salamanders uit het geslacht Salamandra, waaronder de vuursalamander, komen de jongen volledig ontwikkeld uit de moeder. Van de gewervelden komen alle vissen, vogels, reptielen en amfibieën uit een ei, waarvan sommige dus eierlevendbarend zijn. De zoogdieren komen niet uit een gelegd ei, behalve het vogelbekdier en de mierenegel. Deze primitieve zoogdieren hebben wel melkklieren en zogen hun jongen dan ook. 9
10 Onder pasgeborenen wordt nog een onderscheid gemaakt tussen nestvlieders en nestblijvers. Nestvlieders kunnen direct voor zichzelf zorgen: eten, lopen etc. De ogen zijn open en ze hebben huidbedekking. De nestblijvers zijn hulpeloos, worden eerst verzorgd / gevoed, de ogen zijn vaak nog dicht en ze hebben geen huidbedekking. Ook kunnen ze vaak nog niet staan en lopen. De mens is een soort waarbij de jongen het langst nestblijver zijn. 9. Digitaal materiaal Op en zijn heel veel filmpjes over dit onderwerp te vinden. Omdat de links kunnen veranderen, doen we hier zoekwoord suggesties: lente, kip en ei, geboorte, baby, voortplanting, borstvoeding, zogen, zoogdier, uier, spenen, ei, broeden, kikkerdril, kikkervisje, rups, cocon, pop, vlinder, metamorfose 10
11 Bijlagen Bijlage 1 Felicitatiekaart Beste... en......, Van harte gefeliciteerd met de geboorte van uw.. Van:. 11
12 Bijlage 2 Kikkervisjes in de klas Waarom kikkers in de klas? Het inrichten van het aquarium, het vangen van kikkerdril en het voeren van de kikkervisjes zijn in de klas interessante belevenissen. Door kikkerdril in de klas te houden kunnen de kinderen heel goed zelf de metamorfose waarnemen. Wat zijn de verschillende stadia van de kikker? In de eitjes ontwikkelen zich blinde, visvormige larven die de eerste tijd in het omhulsel blijven zitten. Wanneer het kikkerdril uitkomt hechten de larven zich eerst een tijdje aan de waterplanten vast. Na ongeveer 2 weken gaat deze larve, die inmiddels ogen en draadvormige kieuwen heeft gekregen, vrij in het water leven. De kikkervisjes zwemmen met behulp van de staart. De ontwikkeling tot kikker gaat als volgt: de uitwendige kieuwen worden eerst vervangen door inwendige kieuwen. De staart wordt gebruikt voor de huidademhaling. De achterpoten verschijnen het eerst. Pas als deze geheel ontwikkeld zijn, komen ook de voorpoten te voorschijn. Na het doorkomen van de voorpootjes, volgt het verdwijnen van de staart. Deze valt er niet af maar verschrompelt. Gedurende die tijd verdwijnen ook de inwendige kieuwen en gaat het dier steeds meer over op longademhaling. De kikkers zijn nu landdieren geworden en voeden zich nu alleen nog maar met dierlijk voedsel zoals wormen, slakjes en insecten. De tijd die de kikker voor nodig heeft voor de metamorfose is afhankelijk van de temperatuur van het water (10 graden Celsius: 7½ maand, 15 graden Celsius 2½ maand). Wanneer en waar kunt u kikkers vinden? In de periode van maart tot juli zet de kikker kikkerdril in het water af. De kikkerdril is een klomp eitjes die bestaan uit een geleiachtig, doorzichtig omhulsel en een zwarte kern. Deze kikkerdril vindt u in kleine, schone slootjes en vijvers met stilstaand water. Kikkers zetten hun eieren vaak af op de plek waar ze zelf zijn uitgekomen. Hoe vang je kikkerdril? Gebruik geen schepnetje. Het beste kunt u gebruik maken van een glazen potje met een deksel. U houdt het potje in het water, waarna u de kikkerdril in het potje schuift. De kikkerdril snijdt u af met het dichtdraaien van het dekseltje. Het aantal kikkervisjes moet niet te groot zijn, i.v.m. de vervuiling van het water en voedseltekort. Een half kopje is voldoende. Wat is de beste behuizing? De kikkervisjes kunnen het beste in een grote faunabox gehouden worden. Informeer hiernaar bij de educatief medewerkers van uw kinderboerderij. De bodem kan bedekt worden met stenen, zand en kiezel waar de waterplanten in vastgezet kunnen worden. Deze waterplanten haalt u in de dierenwinkel of uit de sloot waar u de kikkerdril vond. Het water haalt u het beste uit de sloot waar u de kikkerdril vond. Ververs de helft van het water wekelijks, laat het nieuwe water eerst op temperatuur komen. Verwijder evt. dode kikkervisjes. Een pomp is niet nodig, de kikkervisjes houden van rustige poeltjes en sloten. Wel kunt u evt. gebruik maken van een bruissteentje. Het water mag niet boven de 20 graden Celsius komen! Zorg voor een drijvend stuk hout of kurk of waterplant, zodat de kikkertjes na de metamorfose een plek hebben om boven water te rusten. Zodra alle kikkertjes voorpootjes hebben kan het waterniveau verlaagd worden tot een laag van een paar centimeter. Wat eten kikkervisjes? Zorg dat er waterplanten in de bak aanwezig zijn. Als de kikkers nog in de eitjes zitten of als kleine larfjes aan de waterplantjes hangen, hoeft u nog geen voedsel toe te dienen. Pas als de larfjes loskomen van de planten, kunt u beginnen met het toedienen van zachte bladeren van o.a. sla en gedroogde, fijngehakte 12
13 brandnetel. Ook dunne schijfjes komkommer kunnen gegeven worden. Zodra de achterpootjes verschijnen, geeft u vlokken visvoer, rode wormen of watervlooien. In de twee dagen na de metamorfose kunt u de kikkertjes voeren met tubifex (rode muggenlarven), waterluizen en fruitvliegjes. Door een schijfje sinaasappel in de bak te doen, komen er vanzelf fruitvliegjes op af. Na deze twee dagen kunt u de kikker niet meer voldoende goed verzorgen en dient u ze terug te zetten in de natuur. De kikker is namelijk een bedreigde diersoort! Doe dit bij voorkeur in het donker en in hoge planten (niet in het water). Meer informatie: Voor meer informatie kunt u contact opnemen een educatief medewerker van uw kinderboerderij. 13
14 Bijlage 3 Bouwplaat van kikkervisje tot kikker Kleur de onderdelen en knip ze uit. 14
3.1. Algemeen doel van de lescyclus Doelstellingen Doel van de activiteit Materialen & benodigdheden...
1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Doelgroep... 4 2. Relatieschema... 4 3. Opzet van de lescyclus... 5 3.1. Algemeen doel van de lescyclus... 5 3.2. Doelstellingen... 5 4. Relatie met de kerndoelen... 5
Nadere informatieinhoud 1. Kom jij uit een ei? 2. Dieren uit een ei. 3. Vogels 4. Vissen 5. Insecten 6. Spinnen 7. Reptielen 8. Kikkers en padden 9.
Het ei inhoud. Kom jij uit een ei? 3. Dieren uit een ei. 5 3. Vogels 7 4. Vissen 8 5. Insecten 0 6. Spinnen 3 7. Reptielen 4 8. Kikkers en padden 5 9. Filmpje 6 Pluskaarten 7 Bronnen en foto s 9 Colofon
Nadere informatieAmfibieën. Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker. 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen.
Amfibieën Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker Inhoud 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen. Hulpmiddel Prezi les 1: http://prezi.com/hwpatwdyvqpv/?utm_campaign
Nadere informatieInleiding Doelgroep Relatieschema Opzet van de lescyclus Opbouw van de lescyclus Doelstellingen...
1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Doelgroep... 4 2. Relatieschema... 4 3. Opzet van de lescyclus... 5 3.1. Opbouw van de lescyclus... 5 3.2. Doelstellingen... 5 4. Relatie met de kerndoelen & natuurmethoden...
Nadere informatieVerwerkingsles biodiversiteit onderbouw
Verwerkingsles biodiversiteit onderbouw Doelen: Kinderen weten dat sommige dieren, zoals kikkers en vlinders, gedaanteverwisselingen doormaken tijdens hun leven Kinderen ontdekken dat rupsen en vlinders
Nadere informatieInleiding Doelgroep Relatieschema Opzet van de lescyclus Algemeen doel De doelstellingen...
1 Inhoudsopgave Inleiding...3 1. Doelgroep...4 2. Relatieschema...4 3. Opzet van de lescyclus...5 3.1. Algemeen doel...5 3.2. De doelstellingen...5 4. Relatie met de kerndoelen...6 5. Voorbereidende activiteit
Nadere informatieEen. hoort erbij! Over dieren uit een ei. groepen 3-5
Een hoort erbij! Over dieren uit een ei groepen 3-5 1. Een ei hoort erbij Veel dieren leggen eieren: vogels en vissen. Maar ook insecten leggen kleine eitjes. Uit dat eitje komt een klein diertje. Dat
Nadere informatieSPREEKBEURT Chinese vuurbuiksalamander
SPREEKBEURT Chinese vuurbuiksalamander l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n REPTIELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER
Nadere informatieNaam:_ KIKKERS. pagina 1 van 6
Naam:_ KIKKERS _ De kikker is een amfibie. Er zijn veel soorten kikkers op de wereld. In Nederland zie je de bruine en de groene kikker het meest. De groene kikkers zijn graag veel in het water, de bruine
Nadere informatieAquarium. Groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs
Aquarium Groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs Hallo, welkom in Ouwehands Dierenpark! In het aquarium leven heel veel verschillende vissen en ook een paar amfibieën, zoals kikkers. In deze Doe Mee staan
Nadere informatieVoorbereiding post 4. Van ven en veen Groep 3-4
Voorbereiding post 4 Van ven en veen Groep 3-4 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de Powerpointserie als voorbereiding op post 4: Van ven en veen voor groep 3 en 4. Inhoud: Algemeen Verhaal Spel
Nadere informatiegroep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli
Lesaanbod 2018-2019 Bokkesprong Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Alles voor een Pannenkoek 1/2 X X Wauw 't leeft 1/2 X X Melk 3/4 X X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X Amfibieën
Nadere informatieAvonturenpad: Er waren eens twee kikkertjes
Avonturenpad: Er waren eens twee kikkertjes docentenhandleiding Inhoud 1 Omschrijving Er waren eens twee kikkertjes... 2 2 Lessuggesties bij Er waren eens twee kikkertjes... 4 2.1 Voorbereiding... 4 2.2
Nadere informatieIntroductieles. Vogels in de klas. groep 5/6. Handleiding leerkracht. Inhoud in het kort. Kerndoelen. Lesdoelen
Handleiding leerkracht Vogels in de klas Introductieles Inhoud in het kort Voor de groepen 5-6 bieden we, naast verbale activiteiten, een werkblad aan waarmee de leerlingen aan de slag gaan. In deze les
Nadere informatieOrdening. Voor groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs. D M O B - B & E - j u l i - 2 0 1 2
Ordening Voor groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs D M O B - B & E - j u l i - 2 0 1 2 1 In de dierentuin leven heel veel dieren. Sommige lijken op elkaar, andere juist helemaal niet. Door te kijken
Nadere informatieKijk een kikker. Maak kennis met kikkers van Nederland! Groep 5 en 6. Kennis maken. Observeren. Leren
Kijk een kikker Maak kennis met kikkers van Nederland! Kennis maken Observeren Leren Inleiding op de lessen: Bij de lente horen natuurlijk amfibieën, zoals kikkers, padden en salamanders. Dit zijn soorten
Nadere informatieIntroductieles. Vogels in de klas. groep 7/8. Leerkracht. Inhoud in het kort. Kerndoelen. Lesdoelen
Leerkracht Introductieles Inhoud in het kort Voor de groepen 7-8 bieden we, naast verbale activiteiten, een werkblad aan waarmee de leerlingen aan de slag gaan. In deze les activeren de leerlingen hun
Nadere informatieLente. groep 3, 4 en 5
Lente groep 3, 4 en 5 Inhoud Lente 3 1. Langer licht 4 2. Bollen 5 3. Wakker worden 6 4. Frisse blaadjes 7 5. Kikkerdril 8 6. Op reis 9 7. In de wei 10 8. Er op uit! 11 9. Filmpjes 12 Werkblad lente 14
Nadere informatieOrdening. Klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs
Ordening Klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs Over de hele wereld verspreid leven zeer veel verschillende dieren die allemaal hun eigen kenmerken hebben. Als je in de dierentuin rondloopt kun je de
Nadere informatieInhoud Inleiding Doelgroep Relatieschema Opzet van de lescyclus Algemeen doel van de lescyclus...
Inhoudsopgave Inhoud Inleiding... 3 1. Doelgroep... 4 2. Relatieschema... 4 3. Opzet van de lescyclus... 5 3.1. Algemeen doel van de lescyclus... 5 3.2. De doelstellingen... 5 4. Relatie met de kerndoelen...
Nadere informatieBlijde Wei. Lesaanbod
Lesaanbod 2017-2018 Blijde Wei Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Alles voor een pannenkoek 1/2 X X Wauw, het leeft 1/2 X X Beschuit met muisjes 3/4 X X Melk 3/4 X X X Knaagdieren
Nadere informatieKikker. en de warme dag. Groep 1 t/m 4 basisonderwijs
Kikker en de warme dag Groep 1 t/m 4 basisonderwijs Achtergrond leskist De leskist Kikker en de warme dag is gebaseerd op het gelijknamige prentenboek naar Max Velthuijs uit de serie Kikker & vriendjes
Nadere informatie1. Doelgroep. 2. Relatieschema. Amfibieën. Reptielen
Inhoud Inleiding... 2 1. Doelgroep... 3 2. Relatieschema... 3 3. Opzet van de lescyclus... 4 3.1. Algemeen doel... 4 3.2. Doelstellingen... 4 4. Relatie met de kerndoelen... 4 5. Voorbereidende activiteit
Nadere informatiel a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT AXOLOTL AMFIBIEËN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT AXOLOTL AMFIBIEËN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE AXOLOTL BIJ
Nadere informatieBlijde Wei. Lesaanbod
Lesaanbod 2018-2019 Blijde Wei Les *Schooltuinieren loopt door van februari 2019 tot oktober 2019 Gratis les Iedere groep mag zich 1x inschrijven voor een gratis les. Ieder kind mag in zijn basisschoolperiode
Nadere informatieOver haaien, vissen en bruinvissen. Leerlingen ontdekken het verschil tussen hondshaaien, bruinvissen en vissen.
VO Werkblad Doel: Leerlingen ontdekken het verschil tussen hondshaaien, bruinvissen en vissen. Materialen: - Werkblad 3: - Potlood - Filmpjes: Dolfijnen, bruinvissen en vissen. De filmpjes zijn te vinden
Nadere informatie1. Doelgroep. 2. Relatieschema. Vogels. Reiger. Eend. Knobbelzwaan. Uil Kievit. Merel. Halsbandparkiet. Duif. Kraai. Meeuw. Woonomgeving: Voedsel:
1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Doelgroep... 4 2. Relatieschema... 4 3. Opzet van de lescyclus... 5 3.1. Algemeen doel van de lescyclus... 5 3.2. De doelstellingen... 5 4. Relatie met de kerndoelen...
Nadere informatieKopieer dit e-boek en stuur het door naar anderen.
Lente groep 3/4 inhoud blz Lente 3 1 Langer licht 4 2 Bollen 5 3 Wakker worden 6 4 Frisse blaadjes 7 5 Kikkerdril 8 6 Op reis 9 7 In de wei 10 8 Er op uit! 11 9 Filmpjes 12 Werkblad winter 13 Schrijf je
Nadere informatieWilgenhof. Lesaanbod
Lesaanbod 2016-2017 Wilgenhof Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Alles voor een pannenkoek 1/2 X X Beestenboel 1/2 X X X Melk 3/4 X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X X Amfibieën
Nadere informatieBeschuit met muisjes. Kleuters op kraamvisite op de stadsboerderij. Handleiding voor de leerkracht
Beschuit met muisjes Kleuters op kraamvisite op de stadsboerderij Handleiding voor de leerkracht Inhoudsopgave blz. 1 Inleiding 3 2 Doelstelling 3 3 Voorbereiding op school 4 4 Voorbereidende bijeenkomst
Nadere informatieNaut. Natuur en techniek HANDLEIDING THEMA 4 LES 2
Naut Natuur en techniek HANDLEIDING THEMA 4 LES 2 6 Thema 4 Voortplanting thema 4 Voortplanting les 1 les 2 les 3 les 4 72 2 KIJKEN Bekijk de themaplaat. Vraag: Worden de vogels gevoerd door de vader of
Nadere informatieIntroductieles. Vogels in de klas. groep 5/6. Leerkracht. Inhoud in het kort. Kerndoelen. Lesdoelen
Leerkracht Introductieles Inhoud in het kort Voor de groepen 5-6 bieden we, naast verbale activiteiten, een werkblad aan waarmee de leerlingen aan de slag gaan. In deze les activeren de leerlingen hun
Nadere informatiegroep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli
Lesaanbod 2018-2019 Wilgenhof Les Alles voor een pannenkoek 1/2 X X X groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Beestenboel 1/2 X X X Melk 3/4 X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X X Amfibieën
Nadere informatieuitga uitg v a e v 2013
Lente uitgave 2013 groep 3/4 inhoud blz. Lente 3 1. Langer licht 4 2. Bollen 5 3. Wakker worden 6 4. Frisse blaadjes 7 5. Kikkerdril 8 6. Op reis 9 7. In de wei 10 8. Er op uit! 11 9. Filmpjes 12 Werkblad
Nadere informatieLesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel
Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 6 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel
Nadere informatievlinders infoblad Meer informatie van de afdeling NME (Natuur en Milieu Educatie) van Carmabi is te vinden op:
infoblad vlinders Alle vlinders en motten op de wereld horen tot de orde van Lepidoptera, het Latijnse woord voor insecten met geschubde vleugels. Deze schubben (die je onder een microscoop moet bekijken
Nadere informatieHet ontstaan en de geboorte van een baby
Kriebels in je buik Het ontstaan en de geboorte van een baby 1 Het ontstaan en de geboorte van een baby Groep 5 50 min Begrippen Voortplanting, zwangerschap, geboorte, eicel, zaadcel, zaadballen, piemel,
Nadere informatieSPREEKBEURT SLUIERSTAARTGOUDVIS
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT SLUIERSTAARTGOUDVIS VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE SLUIERSTAARTGOUDVIS
Nadere informatieReflectiekaart. Vooraf: Wat moeten ze kunnen: Wat moeten ze kennen: Omschrijf wat kinderen volgens jou moeten kennen en kunnen
Reflectiekaart 3.2.3.09 Dieren uit de hele wereld met elkaar vergelijken en classificeren: ongewervelde dieren (insecten) / gewervelde dieren(vissen, amfibieën, reptielen, vogels, zoogdieren). Omschrijf
Nadere informatieDierenrijk. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres E i Kiwijs 06 September 2011 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/32475 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieinhoud blz. 1. Soorten 3 2. Zo herken je een insect 4 3. Insecten en hun jong 6 4. Vijanden Meer insecten Filmpjes 15 Pluskaarten 16
Insecten inhoud blz. 1. Soorten 3 2. Zo herken je een insect 4 3. Insecten en hun jong 6 4. Vijanden 10 5. Meer insecten 11 6. Filmpjes 15 Pluskaarten 16 Bronnen en foto s 17 Colofon en voorwaarden 18
Nadere informatieSPREEKBEURT Vissengroep Harnasmeervallen
SPREEKBEURT Vissengroep Harnasmeervallen l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER
Nadere informatie8,7. Samenvatting door L. 580 woorden 5 maart keer beoordeeld. Biologie voor jou. Biologie. hoofdstuk 1. biologie. is de leer van het leven
Samenvatting door L. 580 woorden 5 maart 2016 8,7 4 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie hoofdstuk 1 biologie is de leer van het leven een levend wezen word bij biologie een
Nadere informatieK i n d e r b o e r d e r i j. Thema / onderwerp Voorbereiding bezoek kinderboerderij. Thema s : voeding, huisvesting, uiterlijke kenmerken.
K i n d e r b o e r d e r i j Thema / onderwerp Voorbereiding bezoek kinderboerderij. Thema s : voeding, huisvesting, uiterlijke kenmerken. Welke betekenis heeft het thema / onderwerp voor de kinderen?
Nadere informatieNaam:...
Naam:... Zijn dit huisdieren of wilde dieren? Zet ze in de goede rij. Kies uit: Hond olifant kat konijn leeuw krokodil hamster aap cavia kanarie pinguin tijger parkiet - giraffe..........................................
Nadere informatieKijk een kikker. Maak kennis met kikkers van Nederland! Groep 3 en 4. Kennis maken. Observeren. Leren
Kijk een kikker Maak kennis met kikkers van Nederland! Kennis maken Observeren Leren Lespakket kikkers groep 3/4 (Lente-thema) Les 1: Kennis maken Inleiding op de lessen: Bij de lente horen natuurlijk
Nadere informatieSPREEKBEURT NEONTETRA
SPREEKBEURT NEONTETRA l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE NEONTETRA BIJ
Nadere informatieEen. hoort erbij! Over dieren uit een ei. groepen 5-6. uitgave 2013
Een hoort erbij! Over dieren uit een ei uitgave 2013 groepen 5-6 inhoud blz 1 Een ei hoort erbij 3 2 De kip en het ei 4 3 Eitjes op een blad 5 4 Eieren op het strand 6 5 Op zoek naar een ei 7 6 Eitjes
Nadere informatieVisje,visje, in de sloot. Waterdiertjes vangen en bekijken
Water 1 en 2 5 Visje,visje, in de sloot Waterdiertjes vangen en bekijken Doelen Begrippen Materialen Duur Inleiding (10 minuten) De leerlingen: ontdekken dat er in de sloot behalve eenden ook andere dieren
Nadere informatieKijk een kikker. Maak kennis met kikkers van Nederland! Groep 1 en 2. Kennis maken. Observeren. Leren
Kijk een kikker Maak kennis met kikkers van Nederland! Kennis maken Observeren Leren Lespakket kikkers groep 1/2 (Lente-thema) Les 1: Kennis maken Inleiding op de lessen: Bij de lente horen natuurlijk
Nadere informatieDe drinkenbroeders. Voorbereiding. Materiaal. Lesdoelen. Lesbrief 8 - De drinkenbroeders (1/6) Korte omschrijving aflevering. Lesinhoud.
Lesbrief 8 - De drinkenbroeders (1/6) De drinkenbroeders Korte omschrijving aflevering Ga vandaag mee met Otto naar een varkensstal: daar zijn biggetjes. Ze willen lekker melk drinken! De leerlingen ontdekken
Nadere informatieMoeder Natuur BESCHUIT MET MUISJES
Naam: Moeder Natuur BESCHUIT MET MUISJES Bekijk het clipje: Beschuit met muisjes Groep: LES 8 - WERKBLAD 1 a) Weet je hoe het was toen jij een baby was? Bijvoorbeeld: Was je het eerste kind bij jou thuis
Nadere informatieLevenscyclus dieren vmbo-b12
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 11 januari 2018 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/62394 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.
Nadere informatieLevenscyclus dieren vmbo-b12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 13 July 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62394 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein
Nadere informatieInformatieles Vleermuizen
Informatieles Vleermuizen De les is bedoeld voor groep 5 t/m 8 van het primair onderwijs en leerjaar 1 en 2 van het voortgezet onderwijs. Er komen verschillende facetten over het leven van de vleermuis
Nadere informatieHoek 1. Wat weet jij al over de lente? Zet woorden die jullie aan de lente doen denken rond het kadertje. De lente
Hoek 1 Wat weet jij al over de lente? Zet woorden die jullie aan de lente doen denken rond het kadertje. De lente Speel het spelletje Jenga. Jenga is een spelletje met een toren van verschillende blokjes.
Nadere informatieInleiding Doelgroep Relatieschema Opzet van de lescyclus Algemeen doel van de lescyclus... 5
1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Doelgroep... 4 2. Relatieschema... 4 3. Opzet van de lescyclus... 5 3.1. Algemeen doel van de lescyclus... 5 3.2. De doelstellingen... 5 4. Relatie met de kerndoelen...
Nadere informatieThema 4 Voortplanting
Naut samenvatting groep 8 Mijn Malmberg Thema 4 Voortplanting Samenvatting Zaad, plant, boom De voortplanting zorgt ervoor dat mensen, dieren en planten kunnen voortbestaan. Bij planten vindt de bevruchting
Nadere informatieWerkblad slootdiertjes
Werkblad slootdiertjes Hoe groot is het dier? Hoeveel poten heeft het dier? Hoe ziet de achterkant van het dier eruit? Zit er bij de kop rode franje? Heeft het dier een schelp? Hoe heet het dier? 0, 4,
Nadere informatieLesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel
Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel
Nadere informatieKikkers. Inleiding. Kikkers bij ons in de buurt
Kikkers Inleiding Vandaag wil ik jullie graag iets meer vertellen over de kikker. Iedereen van jullie kent wel de kikker, misschien woont er wel ergens één in jullie tuin? Zoals in onze tuin, daar woont
Nadere informatie5.7. Werkstuk door een scholier 1676 woorden 3 mei keer beoordeeld. Biologie voor jou. Kikkers en giraffes. Inhoud
Werkstuk door een scholier 1676 woorden 3 mei 2006 5.7 39 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Kikkers en giraffes Inhoud Inleiding Hoe ziet de giraf eruit? Snelheid en contact Hoe ziet
Nadere informatieen gezinsvorming Voortplanting Werkvormen: Lesdoelen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 5: Hoe ben ik geboren? Lesoverzicht Basis
II Voortplanting en gezinsvorming Les 5: Hoe ben ik geboren? Lesoverzicht Werkvormen: Lesdoelen: Kinderen weten meer over de zwangerschap en geboorte van een baby. Kinderen weten hoe een baby in de buik
Nadere informatieBeestige bundel van: 1
Beestige bundel van: 1 2 Ordening van organismen organisme = een levend wezen, iets wat leeft. Er zijn meer dan anderhalf miljoen soorten organismen. Om een overzicht te krijgen worden deze organismen
Nadere informatieLes Dieren met een baan, thema vermaak
Les Dieren met een baan, thema vermaak Lesvoorbereidingsformulier Doelgroep: groep 6 Beginsituatie: Wat kunnen en kennen de leerlingen al m.b.t. de doelstelling? Kijk in de methode, praat met je mentor,
Nadere informatieOrdening. Groep 4 en 5 van het basisonderwijs
Ordening Groep 4 en 5 van het basisonderwijs Hallo, welkom in Ouwehands Dierenpark! Met deze Doe Mee kom je veel verschillende dieren tegen. Probeer de vragen zo goed mogelijk te beantwoorden. Als je het
Nadere informatieSPREEKBEURT ZWAARDDRAGER
SPREEKBEURT ZWAARDDRAGER l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE ZWAARDDRAGER
Nadere informatieKaartenset gewervelde dieren
Kaartenset gewervelde dieren Deze set met plaatjes is het tweede en laatste deel van de kaartjes met gewervelde- en ongewervelde dieren op. Ieder kaartje bevat een afbeelding van het dier in kwestie, met
Nadere informatieSPREEKBEURT PLATY VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n
SPREEKBEURT PLATY l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE PLATY BIJ ELKAAR
Nadere informatieLevenskenmerken vmbo-b34
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 19 december 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/73565 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van
Nadere informatieKoolwitjes in de klas! (Groep 5 & 6)
Koolwitjes in de klas! (Groep 5 & 6) Via internet kunnen van maart tot en met september bij De Vlinderstichting levende eitjes, rupsen en poppen van het groot koolwitje besteld worden. Dit lespakket hoort
Nadere informatieSPREEKBEURT MAANVIS VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n
SPREEKBEURT MAANVIS l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE MAANVIS BIJ ELKAAR
Nadere informatieSPREEKBEURT VUURSTAARTLABEO
SPREEKBEURT VUURSTAARTLABEO l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE VUURSTAARTLABEO
Nadere informatieKortom, iedere gifkikker heeft zo zijn eigen middeltjes om te zorgen dat hij genoeg te eten krijgt, zonder zelf opgegeten te worden.
1 Eten en (niet) gegeten worden 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 De meest onwaarschijnlijke kleuren van alle dieren vind je bij de kikkers.
Nadere informatieSPREEKBEURT SUMATRAAN
SPREEKBEURT SUMATRAAN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE SUMATRAAN BIJ
Nadere informatieTussendoortjes boerderijklas
Tussendoortjes boerderijklas Beginsituatie 65 leerlingen: mogelijkheid tot verdelen in 2 e (34 lln) en 3 e leerjaar (31 lln) Grasveld/pleintje ter beschikking 1) Muziek: zoek het dierengeluid (10min) Elke
Nadere informatieSPREEKBEURT GUPPY VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT GUPPY VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE GUPPY BIJ ELKAAR
Nadere informatieSPREEKBEURT MARMERBIJLZALM
SPREEKBEURT MARMERBIJLZALM l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE MARMERBIJLZALM
Nadere informatieAuditieve oefeningen. Boek van de week: 1; De boerderij 2; De koe die in het water viel 3; 4;
Auditieve oefeningen Boek van de week: 1; De boerderij 2; De koe die in het water viel 3; 4; Auditieve synthese (Henk Hak en Piet Plak) Lettergrepen samenvoegen tot een woord Letters samenvoegen tot een
Nadere informatieKoolwitjes in de klas!
Via internet kunnen van maart tot en met september bij De Vlinderstichting levende eitjes, rupsen en poppen van het groot koolwitje besteld worden. Dit lespakket hoort bij zo n pakket eitjes, rupsen en
Nadere informatieLimburgs Landschap. natuurboekje van
Limburgs Landschap natuurboekje van lente 2012 Hoi! Salamanders zien eruit als dino s in het klein. Het zijn prehistorische beestjes die al miljoenen en miljoenen jaren op onze aardbol wonen. Ze waren
Nadere informatieKooi. Lesaanbod
Lesaanbod 2016-2017 Kooi Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Beestenboel 1/2 X X Wauw, t leeft 1/2 X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X Huisdieren 3/4 X X Uitvogelen 5/6 X X Knaagdieren
Nadere informatiedieren in de dierentuin
dieren in de groep 4-5 Geachte leerkracht, Dit lespakket ondersteunt u bij het voorbereiden van uw schoolreisje naar Burgers Zoo. Daarnaast kan het ook prima worden ingezet als u een thema over en of exotische
Nadere informatieMaak een feestmaaltijd voor de dieren in het bos. Voor kinderen van 4 tot 8 jaar
Maak een feestmaaltijd voor de dieren in het bos. Voor kinderen van 4 tot 8 jaar Benodigde materialen Knuffels of plaatjes van: een vos een konijn een eekhoorn een egel 4 etensborden 4 (linnen) tasjes
Nadere informatiegroep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli
Lesaanbod 2016-2017 Bokkesprong Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Kleine beestjes 1/2 X X X Alles voor een pannenkoek 1/2 X X Melk 3/4 X X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X
Nadere informatieInhoudsopgave. Oriëntatie Herkennen van diersoorten en rassen Voeren van dieren Huisvesten van dieren...
Inhoudsopgave Oriëntatie... 7 1. Herkennen van diersoorten en rassen...8 1.1 Ordenen van dieren...8 1.2 Diersoorten en rassen...10 1.3 Keuze diersoorten met behulp van raskenmerken...13 1.4 Het fokken
Nadere informatieSPREEKBEURT MARMERBIJLZALM
SPREEKBEURT MARMERBIJLZALM l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE MARMERBIJLZALM
Nadere informatieDieren (deel 2) Indeling dierenrijk. Cursus Natuur-in-zicht. 2 hoofdgroepen: GEWERVELDEN. * In deze cursus ligt de nadruk op de gewervelden 15/09/2011
Dieren (deel 2) Cursus Natuur-in-zicht 1 Indeling dierenrijk 2 hoofdgroepen: ONGEWERVELDEN GEWERVELDEN * In deze cursus ligt de nadruk op de gewervelden Dieren 2 Cursus Natuur-in-zicht 2 1 enkele ongewervelden
Nadere informatieSPREEKBEURT GEELWANG-, GEELBUIK- en ROODWANGSCHILDPAD
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT GEELWANG-, GEELBUIK- en ROODWANGSCHILDPAD REPTIELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE
Nadere informatieKijk een kikker. Achtergrond informatie bij de lespakketten. Maak kennis met kikkers van Nederland! Kennis maken. Observeren.
Kijk een kikker Maak kennis met kikkers van Nederland! Achtergrond informatie bij de lespakketten Kennis maken Observeren Leren BIJLAGEN - Algemene informatie over Nederlandse amfibieën voor docenten -
Nadere informatieBoer zoekt hulp NME-les voor groep 3 en 4
Boer zoekt hulp NME-les voor groep 3 en 4 Handleiding leerkracht H Inleiding Vooraf: Op school hebben de leerlingen al nagedacht over hoe het zou zijn op de kinderboerderij. Wat zou een boer allemaal moeten
Nadere informatie,:,- ::s (\') ., - n. -==-. (\) ==} (\) (\) (ih. (\) (h. b,. (\)
ë' - ::s r,:,- -+ o -+ (\') 0 lo., o_ 0 - n. ==} -==-. < (ih o= (h b,. =g ) Tuinwandeling voor groep 1 / 2 van het primair onderwijs HET LIEVEHEERSBEESTJESPAD Tuin: Landzigt Tijdsduur: cira 1 uur Eigen
Nadere informatieKoolwitjes in de klas!
Via internet kunnen van maart tot en met september bij De Vlinderstichting levende eitjes, rupsen en poppen van het groot koolwitje besteld worden. Dit lespakket hoort bij zo n pakket eitjes, rupsen en
Nadere informatieRaar, maar waar! deel 1. groep 3 en 4
Raar, maar waar! deel 1 Natuur groep 3 en 4 Inhoud 1 Raar, maar waar! 3 2 Een vreemd ei 4 3 Spring er maar uit 5 4 Verstopt 6 5 Slim 7 6 Vlieg er niet in 8 7 Een kever met een luchtje 9 8 Een zware hap
Nadere informatieKoolwitjes in de klas! (Groep 7 & 8)
Koolwitjes in de klas! (Groep 7 & 8) Via internet kunnen van maart tot en met september bij De Vlinderstichting levende eitjes, rupsen en poppen van het groot koolwitje besteld worden. Dit lespakket hoort
Nadere informatieBlijde Wei. Lesaanbod 2016-2017
Lesaanbod 2016-2017 Blijde Wei Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Beestenboel 1/2 X X Kleine Beestjes 1/2 X X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X X Huisdieren 3/4 X X Amfibieën
Nadere informatieVoorjaar op de boerderij. Wat een drukte!
Voorjaar op de boerderij Wat een drukte! Een uitgave van Natuur- en milieueducatie Afdeling Realisatie - Team Stadsruimte Gemeente Leiden, 2012 De boerderij is erg groot. Er zijn stallen met dieren. En
Nadere informatieThema 3b Voortplanting. Wereldoriëntatie L6
Wereldoriëntatie L6 Les 1 Instandhouding van de soort. p. 3 1. Alle levende wezens zijn opgebouwd uit cellen. Vul de woorden celkern, celvloeistof en celwand correct aan. 2. Vul de tekst aan. In elke
Nadere informatieSPREEKBEURT GEELWANG-, GEELBUIK- en ROODWANGSCHILDPAD
SPREEKBEURT GEELWANG-, GEELBUIK- en ROODWANGSCHILDPAD l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n REPTIELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE
Nadere informatieHoofdstuk 1: Veldkenmerken en voorkomen 3. Hoofdstuk 2: Voedsel en vijanden 4. Hoofdstuk 3: Voortplanting en verwanten 6
Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 Literatuurlijst 1 Inleiding 2 Hoofdstuk 1: Veldkenmerken en voorkomen 3 Hoofdstuk 2: Voedsel en vijanden 4 Hoofdstuk 3: Voortplanting en verwanten 6 Hoofdstuk 4: Verzorging
Nadere informatie