1. Doelgroep. 2. Relatieschema. Vogels. Reiger. Eend. Knobbelzwaan. Uil Kievit. Merel. Halsbandparkiet. Duif. Kraai. Meeuw. Woonomgeving: Voedsel:

Transcriptie

1 1

2 Inhoudsopgave Inleiding Doelgroep Relatieschema Opzet van de lescyclus Algemeen doel van de lescyclus De doelstellingen Relatie met de kerndoelen Voorbereidende activiteit op school Doel van de activiteit Materialen & benodigdheden Opbouw en werkwijze De les op locatie Doel van de les Opbouw & werkwijze Verwerkingssuggesties

3 Inleiding Dagelijks zien we om ons heen vele vogelsoorten. Te denken valt aan de huismus, koolmees, spreeuw, merel en kauw. De les Uitvogelen laat de leerlingen door middel van (buiten)opdrachten, waarbij beleving en ervaring centraal staan, kennismaken met een aantal kenmerken van vogels. De opdrachten zijn gekoppeld aan vogels die hier in de omgeving voorkomen, zodat de leerlingen ze (kunnen gaan) herkennen. 3

4 1. Doelgroep Deze les is voor de groepen 5 en 6 van het Rotterdamse basisonderwijs (en tevens geschikt voor leerlingen die door omstandigheden functioneren op het niveau van groep 5 en 6). 2. Relatieschema Eend Reiger Uil Kievit Knobbelzwaan Halsbandparkiet Merel Kraai Duif Meeuw Vogels Voedsel: Woonomgeving: Mens en vogels: Dierenwelzijn: Kroos Zaden Vruchten Nesten Voedsel Vlees/eieren Dons Zorgdragen voor vogels in de eigen leefomgeving Insecten Leer Vetbol Wormen Pindasnoer Muizen Insectenhotel Kikkers Vogelhuisje 4

5 3. Opzet van de lescyclus 3.1. Algemeen doel van de lescyclus Na afloop van de lescyclus hebben de leerlingen kennisgemaakt met de algemene vogels om ons heen; kunnen de leerlingen waardering en verwondering uiten over diezelfde stadsvogels; kunnen de leerlingen de belangrijkste kenmerken benoemen van een vogel; leggen de leerlingen een verband tussen eigen handelen en vogels in de omgeving De doelstellingen De leerlingen: - Leren dat levende wezens met respect behandeld worden; - Weten aan het einde van de voorbereidende activiteit wat het onderwerp van de les is en hebben daarbij hun voorkennis geactiveerd; - Observeren en ervaren tijdens de (buiten)les welke vogels in hun omgeving voorkomen. - Observeren en ervaren tijdens de (buiten)les hoe vogels (over)leven. - Dragen de verantwoordelijkheid voor de verzorging vogels in hun eigen omgeving; - Reflecteren aan het eind van de les op hun handelen en het handelen van anderen; 4. Relatie met de kerndoelen Deze les sluit aan bij de volgende kerndoelen: Kerndoel 39 De leerlingen leren met zorg om te gaan met het milieu. Kerndoel 40 De leerlingen leren over de bouw van planten, dieren en mensen en over de vorm en functie van hun onderdelen. 5

6 5. Voorbereidende activiteit op school 5.1. Doel van de activiteit De leerlingen weten aan het einde van de voorbereidende activiteit wat het onderwerp van de les is en hebben daarbij hun voorkennis geactiveerd Materialen & benodigdheden Digiboard 5.3. Opbouw en werkwijze Bekijk de voor uw leerlingen geschikte korte filmpjes op - Skeletten van vogels (4:50) - Vogels helpen in de winter (2:32) - Trekvogels (2:14) - De eend (2:24) - Biotopen (2:18) - Paarvorming bij vogels (2:27) - Verschillende soorten veren (1:33) - Hoe maakt een vogel zijn nest? (2:09) - Vogels op jacht (2:41) - Hoe leeft een gans? (2:19) - Waardoor kan een vogel vliegen? (5:14) - Vogelnesten (0:55) - Boomklever (1:31) - De IJsvogel (2:02) - De specht (2:00) - De merel (5:51) Nabespreking: U kunt kiezen om de filmpjes kort na te bespreken. Wat valt de leerlingen op? Wat weten de leerlingen nog meer over het onderwerp? Welke vogels zien de leerlingen in hun eigen omgeving? Vervolg: vogels inventariseren De leerlingen mogen een hele week vogels in hun eigen buurt en de buurt van de school inventariseren. Dit doen zij tijdens de pauze en/of onderweg van school naar huis. Welke vogels leven er in de buurt? De leerlingen geven ook aan waar ze veel vogels gezien hebben en waar juist niet. U kunt ervoor kiezen om de namen van de vogels met z n allen op te schrijven. 6

7 Wanneer de les in de buurt van school wordt gegeven, gebruikt de educatief medewerker de informatie van uw leerlingen. Ze zullen naar de plek gaan waar de leerlingen veel vogels hebben waargenomen. Deze plek gaan ze nader onderzoeken. 6. De les op locatie De les kan plaatsvinden in de buurt van school, in een park, op de boerderij etc. U hoort vooraf af waar de les gegeven gaat worden Doel van de les De leerlingen: - Leren dat levende wezens met respect behandeld worden. - Observeren en ervaren tijdens de (buiten)les welke vogels in hun omgeving voorkomen. - Observeren en ervaren tijdens de (buiten)les hoe vogels (over)leven. - Dragen de verantwoordelijkheid voor de verzorging vogels in hun eigen omgeving. - Reflecteren aan het eind van de les op hun handelen en het handelen van anderen Opbouw & werkwijze U wordt door een lesgever ontvangen in het lescentrum. De les Uitvogelen zal maximaal 75 minuten duren. De opbouw van de les is als volgt: Welkom en introductie De leerlingen starten in het klaslokaal of op een buitenlocatie. Vandaag gaan de leerlingen op onderzoek. Tijdens een heldere (korte) instructie ontvangen drie leerlingen 1 rugzak. Er wordt uitgelegd wat de bedoeling is. De leerlingen lopen een (vaste) route en voeren buiten opdrachten uit waarbij kennis, vaardigheden en waarden hand in hand gaan. Onderzoek en onderwijsleergesprekken Tijdens het lopen van de route voeren de leerlingen opdrachten uit. Zo kijken ze o.a. naar waar vogels wonen, hoe vogels leven en wat vogels eten. De leerlingen krijgen de mogelijkheid om dit te ontdekken en te ervaren. Ze gebruiken hierbij het (ontdek)materiaal uit hun rugzak. Ook de lesgevende heeft een rugzak vol materiaal. Hij/zij kan inspelen op de behoeften van de leerling(en). Daarnaast heeft hij/zij de mogelijkheid adaptief te werken door de opdrachten aan te passen aan het niveau van de leerlingen. Onderzoek, opdrachten, eigen observaties, vragen, uitleg en het duiden van de omgeving wisselen elkaar af. Tussen de opdrachten door is er gelegenheid voor reflectie in de vorm van onderwijsleergesprekken waarbij de leerlingen aangeven wat zij willen leren, hebben geleerd/ontdekt of waar zij het over willen hebben. De omgeving speelt daarbij een belangrijke rol. 7

8 Toepassen Aan het eind van de les passen de leerlingen iets toe. Dit ligt in de Natuur-en Milieulijn: onderdompelen, ervaren, verhelderen, verklaren en toepassen. Wat de leerlingen toepassen kan per seizoen verschillen. Het is mogelijk dat uw leerlingen een vetbol ophangen, de kans krijgen een vogelhuisje of insectenhotel te bouwen, een pindasnoer rijgen of gezond vogelvoer strooien. Tevens krijgen alle leerlingen een vogelzoekkaart voor eigen gebruik. Naast vogels met naam is er ook informatie te vinden over vogels in Rotterdam. De leerlingen kunnen tijdens vervolgactiviteiten op school of thuis hun eigen zoekkaart raadplegen. 8

9 7. Verwerkingssuggesties Na een uitgebreide les kunt u als leerkracht het onderwerp op verschillende manieren verwerken. Verwerkingssuggesties: - Samen de vogelzoekkaart lezen (maak er een dictee van!) - Opstel: Wat hebben de leerlingen geleerd/ontdekt? - Vogelbescherming Nederland. Lesmateriaal op Op deze website vindt u veel (gratis) lesmateriaal zoals; kleurplaten en kwartetspelen Tip: U verbindt een leerling aan een vogel. Laat de leerlingen een logboekje downloaden. Ze bekijken een filmpje over hun eigen vogel en doen onderzoek. - Een bezoek aan Vogelklas Karel Schot Meer informatie: Vogelklas Karel Schot Afrikaanderplein EC Rotterdam - Een uitstapje (schoolreis arrangement) naar Vogelpark Avifauna Meer informatie: Vogelpark Avifauna Hoorn HG Alphen aan den Rijn 9