Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel

Transcriptie

1 Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 6 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel van enkele bodemdiertjes is en hoe je dat kunt testen. Materiaal: Dozen (het liefst schoenendozen met deksel), vlees (bijv. ham, worst), fruit, suiker (of honing), verse blaadjes, rottende blaadjes. Vereiste voorkennis: Geen Opdracht in het kort Groepjes kinderen maken een doos met verschillend voedsel in iedere hoek. Ook in het midden ligt iets te eten. Dan laten ze een aantal bodemdiertjes vrij in de doos en doen ze de deksel er op. Ze voorspellen waar de diertjes naar toe zullen gaan en waarom. Na een minuten kijken ze waar alle beestjes zitten en schrijven dat op het werkblad. Voorbereiding Deze les sluit goed aan op de les Bodemdiertjes bekijken. Als u die eerst doet, dan heeft u al bodemdiertjes en zitten de leerlingen al in groepjes. Vraag kinderen ruim van te voren om schoenendozen mee te nemen. Niet elke leerling hoeft een doos. Als de kinderen in groepjes zitten, is een doos per groepje voldoende. Laat leerlingen diertjes meenemen naar school of vang zelf alvast wat beestjes. Het experiment kan ook met alleen pissebedden gedaan worden, maar hoe meer verschillende beestjes hoe leuker! Denk aan slakken, mieren, kevers, duizendpoten, miljoenpoten etc. Wormen zijn niet zo handig. Print voor iedere leerling een werkblad uit. Introductie Opdracht Leerlingen doen de beestjes in een doos en vullen het werkblad in. Ze voorspellen waar de diertjes op gaan zitten. Elk groepje heeft een eigen doos, maar elke leerling doet zijn eigen voorspelling.

2 NB: Er is ook een grote kans dat niet alle beestjes gaan eten. Maar de plek waar ze in de buurt gaan zitten, kan ook een aanwijzing zijn voor hun favoriete voedsel. Afsluiting Vraag de leerlingen of hun voorspelling uit is gekomen. Lees van een aantal dieren de tekst voor uit het document Wie eet wat? in de bijlage van deze lesbrief. Klopte de bevindingen van de klas met de tekst? Zet de diertjes na afloop buiten terug op een groen plekje. Veel plezier met het experiment! Bijlagen Wie eet wat? Bodemdiertjes Pissebedden Slakken Wormen Voedsel Het eten van pissebedden bestaat uit rottende bladeren en schimmels. Pissebedden kunnen alleen overleven op vochtige plaatsen. Hun grootste vijand is uitdroging! Dit komt omdat pissebedden ademhalen met een soort pootjes onder hun buik en deze moeten altijd vochtig blijven. Pissebedden worden door veel dieren gegeten, zoals vogels, amfibieën, spinnen en insecten. Het lichaam van een slak bestaat voor een heel groot deel uit water. Door hun slijmerige huid drogen ze niet snel uit. Maar het slijm is ook vooral om te bewegen over de bodem. Slakken eten dode diertjes en plantjes, maar ze lusten ook graag levende planten en dieren. Tuinslakken houden bijvoorbeeld veel van brandnetels! Veel vogels eten slakken, vooral de zanglijster, maar ook kikkers, padden, duizendpoten en grote roofkevers eten ze. Regenwormen eten resten van dode en rottende planten en dieren. Ze maken gangen in de grond, waardoor de grond luchtig blijft en waterdoorlatend. Dat is fijn voor planten. Wormen hebben een dun huidje, daarom leven ze graag in vochtige grond. Regenwormen zijn voedsel voor veel vogelsoorten, zoals de merel, kraai, en het roodborstje. Egels, dassen en mollen eten ook regenwormen en

3 Duizendpoten Miljoenpoten kleine diertjes zoals kevers, duizendpoten en naaktslakken lusten ze ook. Duizendpoten zijn snelle jagers met giftige kaken. Ze eten kleine diertjes zoals insecten, slakken, wormen, pissebedden en spinnen. worden gegeten. Duizendpoten zijn nuttige dieren omdat ze aan planten knagende dieren opeten. Vijanden van duizendpoten zijn grotere roofinsecten als loopkevers, amfibieën en vooral vogels. Miljoenpoten eten rottende planten, rottend hout en ook paddenstoelen. Ze worden graag gegeten door vogels, kikkers, egels en sommige soorten kevers. Om aan deze dieren te ontsnappen vluchten ze weg of rollen ze zich op. Miljoenpoten kunnen niet bijten of steken. Kevers Oorwormen Tot de roofkevers behoren het lieveheersbeestje (eet bladluizen) en loopkevers. Er zijn ook veel kevers die planten eten of zelfs hout (boktorren). Boktorren kunnen schade aanrichten aan houten spullen zoals meubelen, daken, kunstvoorwerpen en bomen. Mestkevers en aaskevers zijn opruimers. Oorwormen zijn alleseters. Ze houden van dieren en planten, dood of levend! Oorwormen zijn voor veel dieren een makkelijk hapje, omdat ze niet giftig zijn en niet steken. Ze worden gegeten door vogels, zoogdieren, amfibieën en spinnen. Als een oorworm verstoord wordt, laat hij zich vallen en kruipt snel weg. Mieren Spinnen Mieren houden vooral van zoet. Het meeste voedsel dat mieren eten wordt door bladluizen gemaakt. Bladluizen halen eiwit uit planten en daar maken ze een zoete nectar van. Dat wordt honingdauw genoemd. Mieren melken de bladluizen om de honingdauw te krijgen. Alle dieren die insecten eten, eten ook mieren. Vooral de miereneter! Alle spinnen zijn rovers, ze eten vooral insecten die ze in een web vangen. Eerst doden ze hun prooi met een gifbeet. Daarna maken ze de prooi vloeibaar door het inspuiten van speeksel en zuigen ze hem

4 leeg! Spinnen eten vooral vliegen en muggen, maar een aantal spinnen eet ook kreeftachtigen, sprinkhanen, mieren of andere spinnen. De belangrijkste vijanden van spinnen zijn insectenetende dieren zoals hagedissen, slangen, kikkers, padden en vooral vogels. Aansluiting kerndoelen Oriëntatie op jezelf en de wereld > Natuur en techniek 40 Leerlingen leren in de omgeving veel voorkomende planten en dieren onderscheiden en benoemen en leren hoe ze functioneren in hun leefomgeving. 41 Leerlingen leren over de bouw van planten, dieren en mensen en over de vorm en functie van hun onderdelen. Links naar interessante websites

5 Bijlagen Aansluiting kerndoelen Oriëntatie op jezelf en de wereld > Natuur en techniek 40 Leerlingen leren in de omgeving veel voorkomende planten en dieren onderscheiden en benoemen en leren hoe ze functioneren in hun leefomgeving. 41 Leerlingen leren over de bouw van planten, dieren en mensen en over de vorm en functie van hun onderdelen. Links naar interessante websites