Excursieles Overleven in het bos

Transcriptie

1 Excursieles Overleven in het bos Lesinhoud Excursieles van 1 uur in het Haagse Bos waarbij de leerlingen: leren over de geschiedenis van het bos; leren over de dieren die er wonen; observeren hoe dieren wonen in het bos; leren over voedsel en drinkwater; Opdracht 1: Haagse Bos Quiz (15 minuten) Wat weet je van het Haagse Bos? Vraag 1: hoe oud is het Haagse Bos? A. Het Haagse Bos is een oerbos en op deze plek is altijd bos geweest B. Het bos is ongeveer 150 jaar geleden aangelegd C. Het bos is aangelegd vlak na de Tweede Wereldoorlog Antwoord: op de plek van het Haagse Bos is altijd bos geweest. Wel zijn er in de loop van de tijd veel nieuwe bomen aangeplant door mensen. Vraag 2: hoe groot is het Haagse Bos? A. Ongeveer 50 voetbalvelden groot B. Ongeveer 200 voetbalvelden groot C. Ongeveer 750 voetbalvelden groot Antwoord: het Haagse Bos is 100 hectare (100 bij 100 meter) groot. Een voetbalveld in ongeveer 50 bij 100 meter. Het Haagse Bos is dus 200 voetbalvelden groot. Vroeger was het bos veel groter en liep door tot Haarlem en Alkmaar. Vraag 3: welk dier komt niet in het Haagse Bos voor? (zie bijlage 1 voor foto s) A. Een ijsvogel B. Een bever C. Een hermelijn Antwoord: een bever komt niet voor in het Haagse Bos. Vraag 4: waar leven de meeste vleermuizen in het Haagse bos? A. In verlaten konijnenholen onder de grond B. In verlaten spechtennesten in bomen C. In oude bunkers uit de Tweede Wereld Oorlog (zie bijlage 2 voor foto s) Antwoord: vleermuizen overnachten vooral in de oude bunkers uit de Tweede wereldoorlog. De temperatuur is daar constant en het is daar vochtig. Ook in lege spechtenholen overnachten vleermuizen soms. Vraag 5: wat is niet waar? A. In 1576 tekende Willem van Oranje een overeenkomst waarin staat dat geen bomen mogen worden gekapt uit het Haagse Bos en het bos niet verkocht mag worden. B. In de Tweede wereld werd het Haagse Bos door de Duitsers gebruikt als lanceerplaats voor raketten. C. Na de Tweede wereldoorlog was 50 % van de bomen over in het Haagse Bos.

2 Antwoord: Na de Tweede Wereldoorlog was nog slechts 30% van de bomen over. Veel bomen waren gekapt door Duitsers en burgers en gebombardeerd door de geallieerden. Opdracht 2: observeren en bouwen van een vogelnest (15 minuten) Opdracht 2A Om te kunnen (over)leven kunnen we veel leren van vogels en dieren. Bekijk 2 minuten heel goed het vogelnest in het water. Wat valt je op qua constructie en materiaal? Opdracht 2B Maak in groepjes van 3 a 4 leerlingen binnen 10 minuten een nestje voor de koolmees kan broeden (zie bijlage 3). Het nestje moet minimaal 1 meter boven de grond worden gebouwd en 4 eitjes/jellybeans moeten er minimaal 10 seconden in kunnen liggen zonder te vallen. Opdracht 3: Eten en drinkwater zoeken (15 minuten) Om te overleven in de natuur is drinkwater en eten heel belangrijk. Opdracht 3A In het bos is allerlei voedsel te vinden zoals bladeren van planten, bessen, noten, paddenstoelen, vogels, zoogdieren en insecten. Zoek in tweetallen gedurende 5 minuten naar eetbare planten en insecten. De insecten kunnen in loeppotjes worden verzameld. Bespreek wat ze hebben gevonden. Laat leerlingen een blaadje brandnetel proeven dat is gekneusd tot een bonbonnetje. Vraag hoe een pissebed smaakt? Antwoord: een pissebed is een kreeftachtige op het land en smaakt ook naar kreeft. Opdracht 3B In de herfst kan je in het bos veel paddenstoelen vinden. Welke kunnen je eten en welke zijn zeer giftig? Laat foto s zien van 2 paddenstoelen waarvan 1 heel giftig en 1 eetbaar en laat de leerlingen kiezen. Je hebt heel veel honger dus je besluit paddenstoelen te gaan eten. Welke kies je? Laten de paddenstoelen uit bijlage 4 zien. Antwoord vraag 1: paddenstoel A is de Satansboleet en die is heel giftig. De naam zegt het al. Satan is een ander woord voor duivel. Paddenstoel B is een oesterzwam en die kun je prima eten. Wie heeft deze paddenstoel gegeten? Antwoord vraag 2: paddenstoel A is een cantharel en die kun je prima eten. Paddenstoel B is een Braakrussula en daar ga je van kotsen. Antwoord vraag 3: paddenstoel A is een Groene Knolamaniet en die is dodelijk giftig. De Romeinse keizer Claudius is met deze paddenstoel vermoord antwoord: de Satansboleet. Paddenstoel C is Eekhoorntjesbrood en niet alleen eekhoorns vinden deze paddenstoel lekker. Opdracht 3C Hoe kom je aan schoon drinkwater? Denk daar in tweetallen 5 minuten over na. Antwoord: water uit de sloten of het meer zit vol met vuil en bacteriën. Je kunt het water wel schoonmaken met een filter van steen, klei en mos en het water zuiveren door het te koken. Ook kun je regenwater opvangen in een pan en vervolgens drinken. Als het niet regent kunt je water laten verdampen bijvoorbeeld door een plastic tas om een plant heen te doen.

3 Bijlage 1 IJsvogel, bever en hermelijn

4 Bijlage 2 Vleermuizen en bunkers

5 Bijlage 3 Bouw een nest voor de koolmees

6 Bijlage 4 Paddenstoelen: welke is giftig en welke is eetbaar? Vraag 1 A B

7 Vraag 2 A B

8 Vraag 3 A B