CBS ICHTHUS TAAL-LEES VERBETERPLAN April 2013
|
|
- Lien Janssens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 . CBS ICHTHUS TAAL-LEES VERBETERPLAN April 2013
2 Inhoud: pagina 1. Inleiding 3 2. Ontwikkeling van woordenschat en stilleesbeleid Twee sporen Woordenschat Stilleesbeleid 5 3. Technisch lezen De basis voor een goede leesstart wordt gelegd in de groepen 1 en Aanvankelijk lezen in groep In groep 4 en 5 wordt het technisch lezen voortgezet Spelling Letterkennis Aanvankelijk lezen en spellen in groep Spellen in groep 4 tot en met Begrijpend lezen 8 5. Planning Taal-verbeterplan 10 Bijlagen Bijlage 1 Leerlijn Taal groepen 1 en 2 Bijlage 2 a,b,c en d Begrijpend Leesstrategie posters Bijlage 3 Spellingcategorieën 2
3 1.Inleiding Onze school staat in een mooie groene omgeving met veel spel- en speelmogelijkheden. De school wordt bezocht door kinderen, die de Nederlandse Nationaliteit hebben. Een groot aantal ouders heeft van oorsprong een ander moederland en bij veel kinderen heerst thuis een andere taal- en cultuursfeer. Dit is meer dan een derde van de schoolbevolking en is verdeeld over ongeveer tien nationaliteiten. De school wordt ook bezocht door kinderen met een Nederlandse taal- en cultuursfeer met wisselende voedingsbodem voor de ontwikkeling van taal- en woordenschat. Het is van belang dat wij grote aandacht besteden aan de ontwikkeling van ons taal-, leesen spelling onderwijs. In dit plan wordt beschreven hoe wij hier de komende jaren mee om willen gaan. De afgelopen jaren is er veel getoetst, veel kinderen zijn onderzocht, er zijn veel interventies gepleegd, veel individuele handelingsplannen geschreven, maar het rendement is niet groot. Er zijn veel kinderen, die onder gewenst niveau scoren. Zie de analyse cito-analyse in kwaliteitsaanpak van het In dit plan is te lezen: Hoe wij alle kinderen mee willen nemen in een taal- en leesverbeterplan: Hoe wij met woordenschat omgaan Met welke methodes wij werken Hoe wij klasdoorbrekende- en schoolbrede afspraken maken Welke strategieën wij toepassen Hoe wij convergente differentiaties toepassen Dat wij hoge eisen stellen en hoge verwachtingen hebben Taal is het fundament van alle ontwikkeling. Met taal worden kinderen baas van hun wereld, beheerder van hun wereld. Wij besteden veel energie en tijd aan het ontwikkelen van de woordenschat. Met beheersing van taal gaat er een wereld voor ieder open. Kinderen kunnen de wereld ontdekken via gesproken en geschreven teksten. Om geschreven teksten goed te kunnen lezen is het nodig goed te leren lezen. Wij besteden veel aandacht aan goed leren lezen en spellen. Om geschreven teksten goed te kunnen begrijpen zijn strategieën nodig, die wij op school willen onderwijzen. Wij willen goed taal- en leesonderwijs realiseren door vroeg te beginnen met een doorgaande lijn vanaf groep 1 tot aan het eind van de basisschool. Wij besteden veel aandacht aan technisch lezen en aan begrijpend lezen. Om kinderen plezier in lezen te laten beleven, besteden wij veel tijd aan stillezen. Daarnaast steken we veel energie in een goede schoolbibliotheek. 3
4 2. Ontwikkeling van de woordenschat en stilleesbeleid 2.1. Twee Sporen Volgens Stahl (1999) beschikken kinderen uit taalrijke milieus op 3-jarige leeftijd over vijf keer zoveel woorden dan kinderen uit kansarme groepen. Kinderen komen de school binnen met grote verschillen in woordenschat. Die verschillen ontstaan doordat een kind uit: -een bijstandsgezin 615 woorden per uur hoort -de lichtgeschoolde groepen 1251 woorden per uur hoort -een gezin met hoogopgeleide ouders 2153 woorden per uur hoort. Woordenschat is beschikken over kennis van de wereld; kennis die nodig is om te kunnen communiceren (Vernooy 2004). Een goede woordenschat is nodig om te begrijpen wat je hoort, te kunnen spreken, te begrijpen wat je leest en om te kunnen schrijven. Beschikken over een goede woordenschat is vooral fundamenteel voor begrijpend lezen en het onderwijs in de kennisgebieden. Wat is belangrijk om kinderen optimale kansen te bieden? 1. Aanbod van woorden in context (Appel & Vermeer, 1997). 2. Stil-leesbeleid. Kinderen moeten elk jaar 3000 nieuwe woorden leren woorden per jaar aanleren tijdens een schooljaar van 180 dagen zou betekenen dat kinderen elke dag 17 nieuwe woorden moeten leren. Kinderen kunnen 8-10 effectief onderwezen woorden ( woordenschatbeleid) per week opnemen en onthouden; opgeteld is dat ongeveer 400 woorden per jaar. De overige 2600 woorden? Leren ze door incidenteel leren, inclusief lezen over allerlei onderwerpen. Stil-leesbeleid is belangrijk. Toename van woordenschat hangt vooral af van lezen (Cunningham en Stanovich, 1998) Woordenschat Voor zowel direct als indirect gericht woordenschatonderwijs geldt dat leerlingen effectiever woorden leren, als ze zich betrokken voelen bij betekenis te verlenen aan voor hen onbekende woorden en deze te verbinden aan woorden die ze al weten (context). We werken als volgt bij thema s 1. Leraren werken met woordenschat vanuit de methodes bij ieder thema, in de onderbouw wordt dit ondersteund door plaatjes of tekeningetjes. 2. Leraren maken gebruik van de volgende onderdelen uit het woordenschataanbod: woordenkast, woordweb, woordpad, woordparaplu, woordpodium, woordkaart, praatplaat, woordspellen en coöperatieve werkvormen. 3. Leraren maken een lijst van te leren kernwoorden. 4. Leraren maken een lijst van uitbreidingswoorden. 5. Leraren laten de nieuwe woorden dagelijks aanbod komen. 6. Leraren bieden in 3 weken minimaal 24 woorden aan. Denk bij de jongste groepen aan vijf kernwoorden en vijf uitbreidingswoorden (en soms extra woorden). Het woordenaanbod gaat telkens via een vast patroon: 1. Kiezen. 2. Aanbieden (semantiseren) 3. Herhalen (consolideren) 4. Observeren (controleren) 4
5 Bij de jongste kinderen (OB) met ondersteuning van een thematafel en gebruik makend van meervoudige intelligentie (onderwijsbehoeften). Bij de oudere kinderen (MB en BB) met ondersteuning van een woordenschatmuur-, posterof bord Stilleesbeleid Elke dag wordt er een half uur ingeroosterd voor het stillezen bij groep 4 t/m 8. Bij groep 3 wordt begonnen zodra dit aan de orde is. In groep 1 en 2 is interactief voorlezen een goed middel om woordenschatuitbreiding te bevorderen. De ochtend of middag begint met 30 minuten (stil)leestijd. - 2 dagen een verhalend boek. - 2 dagen een informatief boek (kan ook een gekozen tekst, een recept, krantenartikel of een gedicht zijn) - 1 dag een stripboek (of prentenboek) De variatie hiermee geeft voldoende wisselende teksten, zodat de inspanning en de intensiviteit van het lezen verschillende dimensies en uitdaging heeft. Waarom ook informatieve boeken? De teksten zijn doorgaans lastiger te begrijpen dan verhalende teksten vanwege: Woordenschat Vraagstelling Doelgerichtheid Het kunnen omgaan met informatieve teksten is belangrijk voor de schoolloopbaan. Hiervoor is een wisselcollectie in de klas nodig. Deze is uit de schoolbibliotheek samen te stellen of via de stadsbibliotheek te regelen. 5
6 3. Technisch lezen 3.1. De basis voor een goede leesstart wordt gelegd in de groepen 1 en 2. De basis voor een goede leesstart wordt gelegd in de groepen 1 en 2. Dit bestaat uit: het luisteren en spreken, de mondelinge taalontwikkeling, woordenschat, begrijpend en kritisch luisteren, mondelinge opdrachten juist kunnen uitvoeren, oefening van het geheugen, spelen met en leren van letters. De auditieve en visuele ontwikkeling zijn daarin belangrijke onderdelen. Fonemisch en fonologisch bewustzijn en kennis van geschreven taal vormen een belangrijke basis. Zie de leerlijn Taal voor de groepen 1 en 2, bijlage 1. De leraren: creëren een uitdagende en rijke leeromgeving maken gebruik van goede materialen en methoden (Onderbouwd, Lettermuur, Thematafel) passen convergente differentiatie toe bij Groepshandelingsplannen Taal geven actieve en effectieve instructie geven actieve en effectieve opdrachten registreren het ontwikkelingsverloop betrekken ouders bij de taalontwikkeling van hun kinderen, monitoren de woordenschat reserveren minstens 5 uur per week in het rooster maken woordlijsten op de website nederlands en engels filmpje op de website woordlijsten gaan mee naar huis 3.2. Aanvankelijk lezen in groep 3 In groep 3 ligt het accent op het aanvankelijk technisch lezen. Een effectieve doelgerichte aanpak is een voorwaarde. De leraren: stellen concrete doelen creëren een uitdagende en rijke leeromgeving beschikken over goede materialen en methoden (Veilig leren lezen (nieuwe versie) en Zo Leren Kinderen Lezen en Spellen) passen convergente differentiatie toe bij Groepshandelingsplannen Taal geven actieve en effectieve instructie geven actieve en effectieve opdrachten registreren het ontwikkelingsverloop betrekken ouders bij de leesontwikkeling van hun kinderen reserveren minstens 7 uur per week in het rooster 3.3. In groep 4-8 wordt het technisch lezen voortgezet In groep 4-8 wordt het technisch lezen voortgezet. Leerlingen oefenen met meerlettergrepige woorden en vooral het vloeiend lezen komt nu centraal te staan. Leerlingen leren vlot, correct en met goede intonatie te lezen. Veel lezen is belangrijk voor het automatiseren van het technisch lezen. Het zogenaamde kilometers maken. Vlot lezen is één van de voorwaarden van begrijpend lezen. Als het technisch lezen goed verloopt, kunnen leerlingen hun aandacht richten op het begrijpen van teksten, het begrijpend lezen. Ook na groep 5 verdient het technisch lezen aandacht. Daarbij is instructie en oefening voor sommige leerlingen nog expliciet vereist. 6
7 De leraren: stellen concrete doelen beschikken over goede materialen en methoden (Timboektoe, sinds september 2012) passen convergente differentiatie toe bij Groepshandelingsplannen Technisch lezen geven actieve en effectieve instructie op de vereiste momenten registreren het ontwikkelingsverloop betrekken ouders bij de leesontwikkeling van hun kinderen reserveren minstens 1,5 uur per week in het rooster reserveren elke dag 30 minuten voor stilleesbeleid beschikken over een gevarieerd klassenaanbod leesboeken 3.4. Spelling Letterkennis Het is belangrijk dat kinderen zin hebben om te leren lezen. In de groepen 1 en 2 komen zij veelvuldig in aanraking met klanken, letters, woorden, verhalen. Het luisteren en kijken gaan samen op: Het horen van klanken, de analyse en synthese bij de auditieve vorming en het zien bij visuele discriminatie, analyse en synthese vormen samen de basis voor het (her)kennen van letters. Kinderen krijgen veel gelegenheid te manipuleren met letters in allerlei vormen; kijken, voelen, maken, stempelen, schrijven. De lettermuur is een belangrijke leervorm in de klas. Arie, de letterkanarie helpt om letters te vinden, te verzamelen, te benoemen, te onthouden. Letterkennis is een belangrijke voorspeller van leessucces. Kinderen met grote letterkennis hebben een voorsprong. Wij hechten aan een goed aanbod in de kleutergroepen. Zie ook de leerlijn Taal voor groep 1 en 2, bijlage 1. De groei van de letterkennis van elk kind wordt bijgehouden met een letterblad in het leerling-dossier in de leerlingenmap. Het leren van de letters wordt ondersteund door gebruikmaking van letters met handgebaren uit Lezen moet je doen! Aanvankelijk spellen en lezen in groep 3 Groep 3 kinderen krijgen goed aanvankelijk leesonderwijs met de methode Veilig Leren Lezen. Het leren van de letters wordt ook in groep 3 ondersteund door gebruikmaking van letters met handgebaren. Door de doelgerichte aanpak en de aandacht voor de maan- steren zon kinderen, is er aandacht voor de verschillen in behoefte aan instructie. Met de signalering in groep 3 aan het begin, in de herfst, in de winter, in de lente en aan het eind houden we de kinderen nauwkeurig in beeld. Na signalering volgt actie, zwakke lezers, de ster-kinderen krijgen meer tijd voor extra instructie en oefening. Zie Zorgplan met Zorgprofiel en Zorgplan lezen, leesproblemen en dyslexie Spellen in groep 4 tot en met 8 In groep 4 tot en met 8 is het nodig om goede spellingsregels te hanteren. Wij vinden het belangrijk om spellingslessen goed en effectief te geven. Een goede methode is de richtlijn waarlangs we de kinderen mee willen nemen door de verschillende jaren heen. Er zijn duidelijke afspraken en termen, die steeds weer terug komen en waar kinderen mee werken. De spellingstraten. Sleutelwoorden zijn: Doelgerichte instructie Vaste strategieën Visuele ondersteuning met spellingstraten Elke dag 5 of 10 minuten rijtjes lezen 7
8 Kinderen kunnen werken met: klankwoorden, weetwoorden, regelwoorden en werkwoorden. De methode geeft de juiste straten aan: klankspoor, weetspoor, regelspoor en werkwoordspoor. Zie bijlage 3. Wij hebben gekozen voor de methode: Spelling in beeld. Hiermee werken wij vanaf september Begrijpend lezen 4.1. Begrijpend luisteren in groep 1, 2 en 3 In groep 1 en 2 lezen wij veel prentenboeken. Met kleuters kijken we naar de buitenkant, de kaft, de illustraties en vragen vooraf: Waar zal het over gaan? Wat zegt de titel ons? Na het verhaal (en herhalend voorlezen) vragen naar: Waar ging het over? Waar gebeurde het? Wat gebeurde er? Hoe begon het? Hoe liep het af? Wie deden er mee? We werken met een vragendobbelsteen, die bovenstaande vragen met pictogrammen aan de orde stelt. Alle groepen gebruiken de dobbelsteen. In groep 1, 2, 3 wordt deze strategie gebruikt bij het lezen van verhalen of boekjes en daarnaast in groep 3 ook bij de methode VVL of andere vakken. Verder werkt groep 1-2 met oorzaak-gevolg verhalen met verhalen en daarna plaatjes in de goede volgorde leggen 4.2. Begrijpend lezen in groep 4 tot en met 8 We gebruiken een goede methode: Nieuwsbegrip XL. Vanaf maart 2012 werkt onze school met deze methode. We hanteren in alle klassen (schoolbreed) dezelfde stappen bij begrijpend lezen. Deze hangen op stappenposters in de klas. De leesstrategieën zijn ingedeeld op 5 posters in ophelderen van onduidelijkheden, samenvatten, voorspellen, vragen stellen, relaties en verwijswoorden. Zie de L-schijf in map: Begrijpend Lezen. En bijlage 2. De leraar is een cruciale factor: 1. Vooraf leesdoel bepalen: Wat gaan we leren vandaag? 2. A.D.I. model 3. Zet de Hersenen op aan Waar gaat het over? Wat weet ik al? 4. Deze strategie ook toepassen bij andere teksten; aardrijkskunde, biologie en geschiedenis. 5. Voordoen, samendoen, zelf doen. Modelen. 6. Denkstrategieën oefenen. Gebruik de posters Strategie Begrijpend Lezen.. 7. Herstel strategieën aanreiken, als het niet lukt: Hardop lezen Langzamer lezen Aandachtiger lezen Een stukje opnieuw lezen Een stukje verder lezen 8
9 Naar de illustraties kijken Hulp vragen Samenwerken 8. BL muur 9. Stappenplankaart 10. Woordhulpkaart 9
10 5. Planning Taal-verbeterplan Planning Taal-verbeterplan 1 Taal in Beeld Werken met de methode 2 Spelling in Beeld Uitzetten van eenzelfde doorgaande lijn in de school mbt spelling; Spellingstraten Spellingterminologie Zichtbare visuele ondersteuning Hoge doelen Convergente differentiatie methode voor technisch lezen Timboektoe 4 methode begrijpend lezen Nieuwsbegrip Uitzetten van eenzelfde doorgaande lijn mbt technisch lezen Afspraken methode Afspraken stilleesbeleid Hoge doelen Convergente differentiatie Uitzetten van eenzelfde doorgaande lijn mbt begijpend lezen Afspraken methode Afspraken stappen begrijpend leesstrategieën Visueel stappenplan in de klas Hoge doelen Convergente differentiatie Bij alle vakken toepassen Mrt 2013 Mrt 2013 Ook: elkaar leren. Mrt-april Afspraken woordenschatonderwijs 7 Bespreken Taalleesverbeterplan 8 Voortgang herziening Taalplan en herziening dyslexie-protocol door IB-er Maart Maken van picto s voor Begrijpend luisteren gr 1-3 En poster begrijpend lezen strategieën gr Bekijken dt geen probleem en Cito Hulpboek begrijpend Jan/feb 2012 Monitoren via website van de woorden. Nov 2012 Bespreken april 2013 Dyslexie-protocol Werken met picto s en poster Huiswerk Gr 7 of 8 Bekijken en bespreken jan 2013 Mrt 2013 april 2013 mei Checklist kwaliteitskaart Referentieniveau s en methodes April 2013 screenen Spel met kaarten en Leerlijn BL voor elke groep April-mei
11 11
Effectief leesonderwijs
Effectief leesonderwijs Het CPS heeft in de afgelopen jaren een aantal projecten op het gebied van lezen ontwikkeld en uitgevoerd. Deze projecten zijn in te zetten in de schakelklassen en met name bij
Nadere informatieONTWIKKELINGEN OP HET GEBIED VAN (BEGRIJPEND) LEZEN.WAT WERKT?
ONTWIKKELINGEN OP HET GEBIED VAN (BEGRIJPEND) LEZEN.WAT WERKT? Dr. Kees Vernooy Lector hogeschool Edith Stein Enschedese Lees- en Rekenverbeterplan september 2011 Wat is er nodig om van elk kind een goede
Nadere informatieJong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers
Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers Programma Kennismaken Presentatie Jong geleerd Warming-up Pauze Praktische oefening Afsluiting Jong geleerd over het belang van actieve stimulering van ontluikende
Nadere informatieInterventieperiode november februari groep 1 tot en met 5. Mariët Förrer
Interventieperiode november februari groep 1 tot en met 5 Mariët Förrer November - februari Doelen en accenten per groep Rol van intern begeleider / taalcoördinator IB en TC ook in deze periode Bewaken
Nadere informatieCPS Onderwijsontwikkeling en advies. Doelgericht en planmatig werken aan leesontwikkeling in groep 1en 2. WAT en HOE in groep 1 en 2
Leesverbeterplan Enschede 2007-2010 Doelgericht en planmatig werken aan leesontwikkeling in groep 1en 2 PROJECTBUREAU KWALITEIT (PK!) Enschede, september 2010 Yvonne Leenders & Mariët Förrer 2 3 Leesverbeterplan
Nadere informatiePlanmatig werken in groep 1&2 Werken met groepsplannen. Lunteren, maart 2011 Yvonne Leenders & Mariët Förrer
Planmatig werken in groep 1&2 Werken met groepsplannen Lunteren, maart 2011 Yvonne Leenders & Mariët Förrer Masterclass Waarom, waarvoor, hoe? Verdieping m.b.t. taalontwikkeling en werken met groepsplannen
Nadere informatieCBS Maranatha. Doel: Hoogklei 7, 9671 GC Winschoten Dyslexieprotocol 2013 aangepast sept.14
CBS Maranatha Hoogklei 7, 9671 GC Winschoten Dyslexieprotocol 2013 aangepast sept.14 Doel: Doel van ons dyslexieprotocol is een zo goed mogelijke begeleiding van leerlingen met (dreigende) leesproblemen.
Nadere informatieEEN GOEDE WOORDENSCHAT: DE BASIS VOOR EEN GOEDE SCHOOLLOOPBAAN
EEN GOEDE WOORDENSCHAT: DE BASIS VOOR EEN GOEDE SCHOOLLOOPBAAN Leren als een op taal gebaseerde activiteit is sterk afhankelijk van woordkennis. Lezers begrijpen niet wat ze lezen als ze de betekenis van
Nadere informatieChecklist Begrijpend lezen en woordenschat Curriculum Nederlands ? - + +
Checklist Begrijpend lezen en woordenschat Curriculum Nederlands? - + + De gebruikte methoden stellen duidelijke (toetsbare) doelen en leerlijnen voor begrijpend lezen. Zwakke lezers krijgen een aanvullend
Nadere informatieLeesonderwijs en dyslexie in het PO, het SBO en het VO. Betsy Ooms
Leesonderwijs en dyslexie in het PO, het SBO en het VO Betsy Ooms Opzet Doel leesonderwijs (en spellingonderwijs) Doorgaande lijn Kenmerken goed leesonderwijs Extra aandacht voor monitoring, als belangrijk
Nadere informatieOp weg naar een inspirerende woordenschatcultuur
Op weg naar een inspirerende woordenschatcultuur 5 november 2015 Leeuwarden ECNO conferentie Piers van der Sluis 2 Wat levert deze workshop je wel en niet op Niet: Hogere Cito scores in januari Allemaal
Nadere informatieVRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS QUICKSCAN
VRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS QUICKSCAN 1 = zeer oneens 2 = oneens 3 = eens 4 = zeer eens Zorgniveau 1 Leestijd 1. Leerkrachten in groep 1 en 2 besteden minimaal 5 uur per week aan doelgerichte taalactiviteiten
Nadere informatieEffectief aanvankelijk leesonderwijs
Effectief aanvankelijk leesonderwijs Mirjam.Snel@hu.nl @Leesonderwijs www.goedleesonderwijs.nl Inhoud: Technisch lezen in groep 3 Effectief aanvankelijk leesonderwijs Differentiatie Stel jezelf vragen
Nadere informatieWat te doen met zwakke begrijpend lezers?
Wat te doen met zwakke begrijpend lezers? Cor Aarnoutse Wat doe je met kinderen die moeite hebben met begrijpend lezen? In dit artikel zullen we antwoord geven op deze vraag. Voor meer informatie verwijzen
Nadere informatieAanvankelijk technisch lezen. Effectief aanvankelijk lezen in groep 3
Aanvankelijk technisch lezen Effectief aanvankelijk lezen in groep 3 Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteitskaart zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl.
Nadere informatieInhoudsopgave. c.b.s. De Zaaier TAALBELEIDSPLAN 2
Inhoudsopgave 1.#ALGEMEEN# 1.1 Woordvooraf blz.3 1.2 Gegevensvandeschool blz.3 1.3 Omschrijvingtaalbeleid blz.4 1.4 Motiveringvanhetbelangvantaalbeleidopeigenschool blz.4 1.5 Formuleringvandeteamvisieoptaalentaalonderwijs
Nadere informatieLeesontwikkeling op de Casimirschool
Leesontwikkeling op de Casimirschool Waarom veel aandacht voor leesontwikkeling? Als kinderen lezen worden allerlei onderdelen van het brein aangesproken Veel aandacht voor leesontwikkeling 1. Als kinderen
Nadere informatieMinor Dyslexie Cursus 1: Inleiding Dyslexie Bijeenkomst 4
Minor Dyslexie 2016-2017 Cursus 1: Inleiding Dyslexie Bijeenkomst 4 Programma Vragen over theorie Tot nu toe Complexiteit van lezen: tussendoelen deelvaardigheden Minor Dyslexie 1-4 2 Vragen over theorie
Nadere informatiekwaliteitskaart opbrengstgericht werken op groepsniveau Leesverbeterplan Enschede.
kwaliteitskaart opbrengstgericht werken op groepsniveau Leesverbeterplan Enschede. Datamuur en groepsplan: en tijd. Groep Verkorte Groep Basis niveau A-B C D-E Doel Minimaal 3 AVIniveaus Minimaal 3 AVIniveaus
Nadere informatieElk kind een lezer (2)
leerlingen zijn betrokken lezers die voorspellingen doen, vragen bij de tekst stellen, bevestiging voor hun vragen zoeken en zichzelf tijdens het lezen corrigeren Het doel van lezen is begrijpen (Stahl2002).
Nadere informatieVoorbereidend lees- en rekenonderwijs in relatie tot het werken met groepsplannen. IB-netwerkbijeenkomsten 16-17-18 januari 2012 Yvonne Leenders
Voorbereidend lees- en rekenonderwijs in relatie tot het werken met groepsplannen IB-netwerkbijeenkomsten 16-17-18 januari 2012 Yvonne Leenders De onderwerpen Voorbereidend lees- en rekeonderwijs in kleutergroepen
Nadere informatieAanvankelijk en voortgezet technisch lezen. Werkconferentie 24 september 2014 Ebelien Nieman. info@niemantaal.nl www.niemantaal.nl
Aanvankelijk en voortgezet technisch lezen Werkconferentie 24 september 2014 Ebelien Nieman info@niemantaal.nl www.niemantaal.nl Doel Aan de slag met je eigen leespraktijk didactiek informatie leerlijnen
Nadere informatieLezen op de Klimop. (uit:elke leerling een competente lezer! Van dr. Kees Vernooy)
Lezen op de Klimop Een goede leesvaardigheid is het fundament voor een voorspoedige schoolloopbaan en een goed maatschappelijk functioneren. Een goede leesvaardigheid is cruciaal voor de schoolloopbaan
Nadere informatieLEES / EN DYSLEXIEPROTOCOL
LEES / EN DYSLEXIEPROTOCOL De Palster september 2012 Lees- en dyslexieprotocol De Palster versie september 2012 1 EEN PRAGMATISCH LEESPROTOCOL Dit digitale leesprotocol is gemaakt om er voor te zorgen
Nadere informatieIn dit vlot leesbaar boek vertaalt Kees Vernooy recente bevindingen uit de leeswetenschappen naar de onderwijspraktijk.
Deze tekst is auteursrechterlijk beschermd Boek : Effectief omgaan met risicolezers Auteur : Dr. Kees Vernooy 2006, CPS www.cps.nl Bespreker : Els Van Doorslaer Datum : februari 2007 1. In een notendop
Nadere informatieSCHAKELKLASSEN EN EFFECTIEF LEESONDERWIJS
SCHAKELKLASSEN EN EFFECTIEF LEESONDERWIJS Dr. Kees Vernooy (CPS) Den Haag, 15 juni 2006 Michelangelo Het grootste gevaar voor de meeste van ons is niet dat ons doel te hoog is en we het daardoor niet zullen
Nadere informatieTULE inhouden & activiteiten Nederlands - Technisch lezen. Kerndoel 4 - Technisch lezen. Toelichting en verantwoording
TULE - NEDERLANDS KERNDOEL 4 - TECHNISCH LEZEN 82 TULE inhouden & activiteiten Nederlands - Technisch lezen Kerndoel 4 - Technisch lezen Bij kerndoel 4 - De leestechniek. Toelichting en verantwoording
Nadere informatieTAALBELEID DALTONSCHOOL SINT JOZEF LEMMER
TAALBELEID DALTONSCHOOL SINT JOZEF LEMMER Bij de oriëntatie op en de keuze van een nieuwe methode aanvankelijk lezen, hebben we gesteld ons taalonderwijs in de volle breedte onder de loep te nemen. Het
Nadere informatietoetsen van Veilig Leren lezen en Estafette. groepen 1 2 LOVS Cito Taal voor Goed lees en spellingsonderwijs in de groepen 3 tot en met 8
onderwijs en zorgarrrangement op De Wilgen uitgevoerd door meetinstrumenten Zorgniveau 1 = basisarrangenment Zorgniveau 1 Leerkracht Methodegebonden Gestructureerde stimulering van beginnende geletterdheid
Nadere informatieVisie leesbevordering
Visie leesbevordering Leesbevordering zien we als basis van het totale leesonderwijs Zonder aandacht voor leesbevordering mist het technisch lezen een belangrijke stimulans. Leesbevordering is dus niet
Nadere informatieBegrijpend lezen. Groepsplan voor Begrijpend lezen. Versie 13-10-10. Groep: Leerkracht: Periode: Schooljaar:
Versie 13-10-10 Groepsplan voor Begrijpend lezen Groep: Leerkracht: Periode: Schooljaar: Ad Kappen gebaseerd op groepsplan begrijpend lezen Melanie Koster, Gerard Regeling, Thea Minnegal, Han Nijhof en
Nadere informatieRol van de interne begeleider in effectief leesonderwijs (basisonderwijs)
36 Bijlage 5 Rol van de interne begeleider in effectief leesonderwijs (basisonderwijs) De schoolleider en de interne begeleider geven samen leiding aan het borgen van het leesonderwijs. Beiden hebben hierin
Nadere informatieGroepsplan voor Begrijpend lezen
Groepsplan voor Begrijpend lezen Groep: Leerkracht: Periode: Schooljaar: Ad Kappen gebaseerd op groepsplan begrijpend lezen Melanie Koster, Gerard Regeling, Thea Minnegal, Han Nijhof en Britt van Agen
Nadere informatieEEN PRAGMATISCH LEESPROTOCOL. Joop Stoeldraijer Kees Vernooy
EEN PRAGMATISCH LEESPROTOCOL Joop Stoeldraijer Kees Vernooy Hengelo/Breda september 2011 1 EEN PRAGMATISCH LEESPROTOCOL We hebben dit digitale leesprotocol gemaakt om te voorkomen dat scholen heel veel
Nadere informatieOpbrengstgericht werken en spelling
WORKSHOP Opbrengstgericht werken en spelling Programma en doelen Is spelling moeilijk? Het waarom en wat Effectief spellingonderwijs Spellingbewustzijn Tips Afsluiting. Schema spellingsproces Gesproken
Nadere informatieBijlage bij groepsplan begrijpend lezen
Bijlage bij groepsplan Aanpak in de klas via IGDI model Voorbereiding Start van de les: te behandelen leesstrategie op het bord, doel van de les benoemen Instructie en inoefening: 1. één strategie hardop
Nadere informatieKRACHTIG LEESONDERWIJS. Groeien in lezen met een ondersteunend voetje als daar nood aan is
KRACHTIG LEESONDERWIJS Groeien in lezen met een ondersteunend voetje als daar nood aan is Handelingsgericht werken: - Omgaan met specifieke onderwijsbehoeften - Transactioneel referentiekader (wisselwerking)
Nadere informatieVilla letterpret 2440,00
Villa letterpret 2440,00 Implementatie taal Didaktische poppenkast Poppenset Twee bijenkomsten van 2,5 uur op de school Themapakket Villa letterpret Digitale games Villa letterpret Villa letterpret bestaat
Nadere informatieNiet methodegebonden toetsen die gedurende de schoolperiode afgenomen worden op het gebied van taal, lezen en spelling:
R.K. Daltonschool De Driesprong Taal- leesprotocol groep 1 8, versie 01-08-2011 Dit protocol is onze vertaling van het Dyslexieprotocol naar onze schoolsituatie. De taal- leesontwikkeling van de wordt
Nadere informatieKWALITEITSKAART. Tijd voor lezen en taal. Tijd voor lezen en taal. Taal / lezen / rekenen
KWALITEITSKAART Taal / lezen / rekenen PO Deze kwaliteitskaart bevat tijdschema s voor het inrichten van het taal- en leesonderwijs. De kaart is bedoeld om het gesprek binnen het schoolteam over de betekenis
Nadere informatieVRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS DYSLEXIEMONITOR
VRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS DYSLEXIEMONITOR INHOUDSOPGAVE Zorgniveau 1: Goed lees- en spellingonderwijs Stap 1: Leestijd blz. 3 Kwaliteit instructiegedrag blz. 3 Klassenmanagement blz. 4 Stap 2: Juist
Nadere informatiekwaliteitskaart opbrengstgericht werken op groepsniveau Leesverbeterplan Enschede.
kwaliteitskaart opbrengstgericht werken op groepsniveau Leesverbeterplan Enschede. Datamuur en groepsplan: en tijd. Groep Verkorte Groep Basis niveau A-B C D-E Doel Minimaal 3 AVIniveaus Minimaal 3 AVIniveaus
Nadere informatieHet IGDI model. Het belang van goede instructie. Bij welke leerkrachten leren kinderen het beste? (Good 1989) Instructie en risicoleerlingen
Het IGDI model Leesverbetertraject Enschede 8/11/07 Het belang van goede Risicoleerlingen deden het bij goede leerkrachten net zo goed als gemiddelde leerlingen bij zwakke leerkrachten. Niets was effectvoller
Nadere informatieBegrijpend Luisteren
WORKSHOP PRENTENBOEKEN Begrijpend Luisteren in de onderbouw van de basisschool Doel Een theoretische verdieping en praktische voorbereiding om een prentenboek interactief voor te kunnen lezen. Begrijpend
Nadere informatieLezen Denken Begrijpen. Begrijpend lezen op de Valentijnschool
Lezen Denken Begrijpen Begrijpend lezen op de Valentijnschool De pikkel en de wob Een wob mufte zijn frinse fruin. Een pikkel beunde snerp in de fruin van de wob. Groes mijn bale fruin,loeg de wob biest.
Nadere informatieTAAL EN LEESMETHODEN Begrijpend Lezen Goed Gelezen
TAAL EN LEESMETHODEN Begrijpend Lezen Goed Gelezen Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze methode zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer
Nadere informatieProtocol Dyslexie. Obs Valkenhorst Bremstraat 14 9404 GD Assen 0592-331393 directie@devalkenhorst.nl www.devallkenhorst.nl
Protocol Dyslexie Obs Valkenhorst Bremstraat 14 9404 GD Assen 0592-331393 directie@devalkenhorst.nl www.devallkenhorst.nl Dyslexie: Het woord dyslexie betekent, letterlijk vertaald uit het Grieks, niet
Nadere informatieVCLB De Wissel - Antwerpen
VCLB De Wissel - Antwerpen Vrij Centrum voor Leerlingenbegeleiding LEERLIJN LEZEN Of Hoe kunnen we voorkomen dat veel kinderen leesmoeilijkheden krijgen? Elke leerkracht, ouder en kind weet dat lezen de
Nadere informatieProtocol leesproblemen en dyslexie
1 KC Den Krommen Hoek Protocol leesproblemen en dyslexie Verantwoording: Het protocol leesproblemen en dyslexie van kindcentrum Den Krommen Hoek is opgesteld op basis van het Protocol Leesproblemen en
Nadere informatieGroepsplan voor Begrijpend lezen
Groepsplan voor Begrijpend Groep: Leerkracht: Periode: Schooljaar: Ad Kappen gebaseerd op groepsplan begrijpend Melanie Koster, Gerard Regeling, Thea Minnegal, Han Nijhof en Britt van Agen Pedagogisch
Nadere informatieFICHE 5: Ga auditieve informatieverwerking
2015 1 FICHE 5: Ga auditieve informatieverwerking KENMERKEN EN AANBEVELINGEN [Typ hier] UIT: Intelligentiemeting in nieuwe banen: de integratie van het CHC-model in de psychodiagnostische praktijk. Walter
Nadere informatieWelkom op de informatie-avond voor groepen 1-2: -Vierde kleutergroep -Onderbouwd -Enkele praktische zaken
Welkom op de informatie-avond voor groepen 1-2: -Vierde kleutergroep -Onderbouwd -Enkele praktische zaken Vierde kleutergroep: -Na de herfstvakantie -Combinatie groep 1-2 -Zorgvuldige samenstelling -Leerkracht
Nadere informatiemijnplein 30 okt 2013 Begrijpend lezen = Begrijpend leren
mijnplein 30 okt 2013 Begrijpend lezen = Begrijpend leren Doelen Aan het eind van deze masterclass: Ken je het belang en de plek van begrijpend lezen/luisteren binnen het onderwijs Ken je de belangrijkste
Nadere informatieAls het leren lezen niet zo soepel gaat
Als het leren lezen niet zo soepel gaat In de onderbouw leert een kind de eerste beginselen van het lezen. Wij letten bij het aanleren van de letters gelijk al op de signalen van leesproblemen. Het aanleren
Nadere informatieOP WEG NAAR EEN EFFECTIEF ALTERNATIEF VOOR KLEUTERSCHOOLVERLENGING. Alle kinderen zijn speciaal, maar sommige kinderen hebben specifieke behoeften.
OP WEG NAAR EEN EFFECTIEF ALTERNATIEF VOOR KLEUTERSCHOOLVERLENGING Alle kinderen zijn speciaal, maar sommige kinderen hebben specifieke behoeften. Dr. Kees Vernooy (CPS) 1. Aanleiding In Basisschoolmanagement,
Nadere informatieAfspraken mbt protocol dyslexie Van Dijckschool Bilthoven. Inhoudsopgave:
11-12-2007 Inhoudsopgave: 1. Dyslexie...3 1.1 Wat is het dyslexieprotocol?...3 1.2 Doel van het Protocol Dyslexie....3 1.3 Inhoud van het protocol...3 2. Preventie en interventiehandelingen...4 2.1 Groep
Nadere informatieFormat groepsplan. HOE bied ik dit aan? -instructie -leeromgeving AANPAK METHODIEK. Automatiseren Modelen. Automatiseren Modelen Begeleid inoefenen
Format groepsplan Groep namen WAT wil ik bereiken? WAT bied ik aan om dit doel te bereiken? HOE bied ik dit aan? -instructie -leeromgeving HOEveel tijd? Zelfstandig of met de leerkracht? HOE volg ik de
Nadere informatieSamen werken aan goed leesonderwijs!
Samen werken aan goed leesonderwijs! Samenwerkingsprogramma Zuidoost Ilse Meelker 6 maart 2013 Wat heeft een kind nodig om een gemotiveerde en goede lezer te worden / blijven? 1 Deze middag.. Effectief
Nadere informatieEen kind heeft recht op een stevig fundament.
Overgangsprotocol groep 1 - groep 2 groep 3 Inleiding Ooit was er een zelfstandige kleuterschool naast een zelfstandige lagere school. In die tijd werd het begrip schoolrijpheid gebruikt waarmee de mate
Nadere informatie2014 Protocol dyslexie
Protocol dyslexie 2014 Protocol dyslexie Inleiding Dyslexie betekent letterlijk: niet kunnen lezen 1. De term komt uit het latijn, want dys = niet goed functioneren, lexis = taal of woorden. Bij dyslexie
Nadere informatieTIJDSCHEMA - Tijd voor lezen en taal
TIJDSCHEMA - Tijd voor lezen en taal Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer
Nadere informatieQuickscan taal- en leesonderwijs
Quickscan taal- en leesonderwijs Gegevens school Naam school Adres school Plaats Telefoon e-mail Datum invulling Ingevuld door Functie invuller directie IB-er RT-er taal/leescoördinator leerkracht gr:
Nadere informatieNationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Effectief spellingonderwijs WWW.CPS.NL
Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Effectief spellingonderwijs WWW.CPS.NL Contactgegevens Tseard Veenstra t.veenstra@cps.nl 06 55168626 Is spellingonderwijs nog relevant als we met behulp
Nadere informatieBegrijpend lezen is denken. CPS Onderwijsontwikkeling en advies 1
Het belang van Begrijpend luisteren en Begrijpend lezen 11 april 2016 Karin van de Mortel 2 Een ieder die werk wil maken van begrijpend luisteren en begrijpend lezen geeft aandacht aan: Begrijpend lezen
Nadere informatieWoordenschat Een vak apart?
Woordenschat Een vak apart? Learning words Inside & out Tessa de With Enschede Woensdag 28 oktober 2009 3 Het voorbeeld van de muis Een model van het leren lezen Begrijpend luisteren Woordenschat Technisch
Nadere informatieHUISWERKBELEID BS DE TWEESPRONG SCHOOLJAAR
HUISWERKBELEID BS DE TWEESPRONG SCHOOLJAAR INLEIDING Huiswerk ligt in het verlengde van het leerproces dat in de klas is gestart. Het vormt een brug tussen thuis en de school. Met het meegeven van huiswerk
Nadere informatieWat maakt mijn kind allemaal mee op De Fontein. in groep 3?
Wat maakt mijn kind allemaal mee op De Fontein in groep 3? Informatieavond 1 september 2016 1 1 september 2016 Beste ouders / verzorgers van de kinderen uit groep 3 Voor u ligt het informatieboekje van
Nadere informatieProtocol leesproblemen en dyslexie, groep 1 en 2
Protocol leesproblemen en dyslexie, groep 1 en 2 Een vertaling Ivonne Vossen Steffi Nowacki Wie zijn wij? Ivonne Vossen Steffi Nowacki Wie zijn jullie? Wat gaan we in deze workshopronde doen? Sprookje
Nadere informatieFonemisch Bewustzijn
Fonemisch Bewustzijn Ellen van der Veen Welkom en Agenda 1. Introductie 2. Fonemisch Bewustzijn 3. Vragen en praktijkervaringen Doelstellingen van vandaag 1. De deelnemers kennen de begrippen taalbewustzijn,
Nadere informatieTaalconferentie Hoera! Lezen. In gesprek met de inspectie. Programma. Uw beeld. Marja de Boer
Taalconferentie Hoera! Lezen Kansen en uitdagingen voor begrijpend lezen In gesprek met de inspectie Marja de Boer Programma Hoe beoordeelt de inspectie kwaliteit onderwijs BL? Uw beeld Een aantal misvattingen
Nadere informatieLEERLINGEN HELPEN EFFECTIEF ANDERE LEERLINGEN
LEERLINGEN HELPEN EFFECTIEF ANDERE LEERLINGEN Peer tutoring: een effectieve methodiek om de leesresultaten en de leesmotivatie te verbeteren Dr. Kees Vernooij Lector emeritus Effectief taal- en leesonderwijs
Nadere informatieCONCEPT. Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten. Tussendoelen Nederlands onderbouw vo, vmbo
Tussendoelen Nederlands onderbouw vo, vmbo Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten Subdomein A 1.1: Woordenschat 1.1 vmbo de betekenis van onbekende woorden afleiden uit de context; 1.2 vmbo de betekenis
Nadere informatieUw kind heeft moeite met lezen Wat kunt u van De Noordkaap verwachten?
Uw kind heeft moeite met lezen Wat kunt u van De Noordkaap verwachten? 1 Inhoud Voorwoord... 3 1 Leesproblemen... 4 2 Mogelijk dyslexie... 4 2.1. De dagelijkse lespraktijk.... 4 2.2: De stappen die genomen
Nadere informatieEvidence based AANVANKELIJK LEZEN en de rol van de nieuwe methoden voor leren lezen. Motto. Bij leren lezen komt meer kijken dan een methode!
Evidence based AANVANKELIJK LEZEN en de rol van de nieuwe methoden voor leren lezen Dr. Kees Vernooy Lector emeritus Effectief taal en leesonderwijs Groningen 5 november 2015 Motto Bij leren lezen komt
Nadere informatieWelke rol speelt begrijpend luisteren. in de doorgaande lijn? Aafke Bouwman. 13 oktober 2016
Welke rol speelt begrijpend luisteren in de doorgaande lijn? Aafke Bouwman 13 oktober 2016 WWW.CPS.NL Aafke Bouwman a.bouwman@cps.nl 0655 824 098 Doelen workshop U heeft kennis en praktische handvatten
Nadere informatieProtocol leesproblemen en dyslexie
Groep 1 en 2 Periode: Toetsen: Bij uitslag: Inzetten op: Materialen/ methode: Hele jaar kleutersignaleringslijst Kleuterplein Zorgen om leesmotivatie. november gr. 2 gr. 2 gr.2 gr.2 Geletterdheid (hierin
Nadere informatieDoel van deze workshop. Sharon Dijksma. Kees Vernooy. Michael Fullan. Context
Doel van deze workshop. Wat is opbrengstgericht werken? Hoe verwerk ik de toetsgegevens in een datamuur op schoolniveau en in een datamuur op groepsniveau? Opbrengstgericht werken Datamuur en plan van
Nadere informatieBeoordelingsinstrument Digitale Leermiddelen Taalonderwijs
kennisnet.nl Beoordelingsinstrument Digitale Leermiddelen Taalonderwijs Op de volgende pagina s treft u het beoordelingsinstrument Digitale Leermiddelen Taalonderwijs. Het instrument is ingedeeld in acht
Nadere informatieWorkshop Verbeteren van hun leesonderwijs
Workshop Verbeteren van hun leesonderwijs SLO Conferentie doorlopende leerlijnen taal en rekenen, de referentieniveaus in de praktijk 10 november 2010 Programma Welkom Effectief leesonderwijs Keuze en
Nadere informatieHandreiking Groepsplan voorbereidend lezen:
Handreiking Groepsplan voorbereidend lezen: groep: Leerkracht: Periode: Schooljaar: Gebaseerd op groepsplan voorbereidend lezen vco Drakensteyn / Gerard Regeling Handreiking groepsplannen M.Forrer en Yvonne
Nadere informatieDit leesplan is geschreven naar aanleiding van de inrichting van de schoolbibliotheek. Leesplan. Schoolbibliotheek
L Dit leesplan is geschreven naar aanleiding van de inrichting van de schoolbibliotheek. Leesplan Schoolbibliotheek Leesplan CBS de Regenboog Visie Op onze school vinden wij goed leren lezen belangrijk.
Nadere informatieDraaiboek voor de begeleiding van leerlingen met DYSORTHOGRAFIE of SPELLINGSproblemen en dyslexie (schrijven)
Draaiboek voor de begeleiding van leerlingen met DYSORTHOGRAFIE of SPELLINGSproblemen en dyslexie (schrijven) Naam leerling: Klas:.. Wat is het? DYSORTHOGRAFIE Moeizame automatisatie aan de klank-tekenkoppeling.
Nadere informatieTechnisch Leren Lezen ResearchED Amsterdam l Amstelveen l
Technisch Leren Lezen ResearchED Amsterdam l Amstelveen l 21-01-2017 Marita Eskes M SEN Onderwijsadviseur taal/lezen & didactisch handelen 06 546 555 77 marita.eskes@expertis.nl @maritaeskes Even voorstellen
Nadere informatieLisbo Begrijpend Lezen
Wat en waarom Lisbo Begrijpend Lezen Begrijpend lezen op de Tine Marcusschool Technisch lezen op orde Verzoek CPS mee te doen aan Lisbo-BL 9 SBO-scholen + 1 school cluster 2 (ESM) Binnen het taal-leesverbetertraject
Nadere informatieDrie jaar leesverbeterplan obs Roombeek te Enschede 2007-2010
Drie jaar leesverbeterplan obs Roombeek te Enschede 2007-2010 obs Roombeek te Enschede: Een reguliere basisschool met twee locaties in een zeer gemêleerde wijk in Enschede. 35% Gewichtenleerlingen en daarnaast
Nadere informatieICT toepassen bij zorgleerlingen Anthony van der Zande Onderwijsconsulent
ICT toepassen bij zorgleerlingen Anthony van der Zande Onderwijsconsulent Vier in balans 2 ICT coördinator Beleid Organisatie Deskundigheidsbevordering Begeleiding leerkrachten Communicatie Administratie
Nadere informatieOverzicht Methoden en middelen
Bijlage 6 Overzicht Methoden en middelen Vakvormingsgebied/activiteit Nederlands Het taalonderwijs is gericht op de "totaal"- ontplooiing van het kind, en is gericht op ontwikkeling, ontplooiing en stimulering
Nadere informatieTHERAPIEPLAN Logopedie
NAAM: Geboortedatum:. Klas:.. THERAPIEPLAN Logopedie Bron: GWP Taal School Ter Elst Therapiedoelen Articulatie Domein Doel nr. Opmerkingen - Mondmotoriek - Correct uitspreken van de klinkers - Correct
Nadere informatiePraktische handreikingen voor het leesonderwijs aan dove en slechthorende leerlingen
Praktische handreikingen voor het leesonderwijs aan dove en slechthorende leerlingen Siméa 16 april 2010 Loes Wauters en Annet de Klerk Professionalisering leerkracht D/SH Basiskennis PABO op gebied van
Nadere informatiePassend onderwijs Verdieping Ontwikkelingsperspectief & Technisch lezen 26-11-2014
Passend onderwijs Verdieping Ontwikkelingsperspectief & Technisch lezen 26-11-2014 Annemarie Vink avink@hetabc.nl Dianne Roerdink droerdink@hetabc.nl Technisch lezen 8-10-2014 www.hetabc.nl 2 Programma
Nadere informatieWelkom. Informatieavond groep 7
Welkom Informatieavond groep 7 Wat komt vanavond ter sprake? Voorstellen Vakken en toetsing in groep 7 Rekenen Hoofdrekenen, herhaald aftrekken, metriek stelsel, breuken, procenten, zakrekenmachine. Er
Nadere informatieStudiedag Opbrengstgericht en handelingsgericht werken Ad Kappen
Studiedag Opbrengstgericht en handelingsgericht werken 26-11-2010. Ad Kappen voorstellen Steunpunt Onderwijszorg Enschede 41 basisscholen en 2 speciale basisscholen. (9500 leerlingen) Openbaar, christelijk,
Nadere informatieNetwerkbijeenkomsten Taal voor Havo en Vwo april Lydia van Deelen Meeng, managing consultant CPS
Netwerkbijeenkomsten Taal voor Havo en Vwo april 2012 Lydia van Deelen Meeng, managing consultant CPS l.vandeelen@cps.nl M:06-55898565 Inhoud van deze bijeenkomst Bewust en Belang: Theoretische achtergrond
Nadere informatieVakgebieden Methoden Omschrijving Taal Groep 1-2. Schatkist
Nederlandse taal Kinderen ontwikkelen mondelinge en schriftelijke vaardigheden waarmee ze de Nederlandse taal leren gebruiken in situaties die zich in het dagelijkse leven voordoen. Tevens verwerven ze
Nadere informatieTAAL- EN LEESMETHODEN. Het aanbod Taal- en leesmethoden Begrijpend Lezen. Begrijpend lezen. Effectieve strategieën voor begrijpend lezen ALGEMEEN
TAAL- EN LEESMETHODEN ALGEMEEN Het aanbod Taal- en leesmethoden Begrijpend Lezen Algemeen: aandachtspunten bij methode Begrijpend lezen Om een goede begrijpend lezer te zijn, is het in de eerste plaats
Nadere informatie