Trends en uitdagingenbijde medicamenteuze behandeling van kanker

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Trends en uitdagingenbijde medicamenteuze behandeling van kanker"

Transcriptie

1 Trends en uitdagingenbijde medicamenteuze behandeling van kanker Apr Tine Van Nieuwenhuyse UZ Leuven ACHTERGROND - Veelbelovende evolutie - Nieuwe uitdagingen: Verantwoor delijkheid bij de patiënt? Nieuwe innovatieve therapieën Kennis bij zorgverleners? Multidiscipli naire werking Organisatie van zorg? 1

2 INHOUD Trends in de medicamenteuze behandeling van kanker Nieuwe uitdagingen Conclusies & discussie 23/11/ Trends in behandeling van kanker Inleiding: 23/11/

3 Trends in behandeling van kanker Enkele cijfers: bereidingen in de apotheek patiënten met een IV behandeling o 70 commercieel beschikbare IV behandelingen patiënten op orale antikankertherapie o54 commercieel beschikbare OAK (orale anti kankertherapieën) 23/11/ Trends in de behandeling van kanker Werking: Weinigselectieve werking Mechanisme: meestal via interferentie met de celcylus Vb paclitaxel Target specifieke werking Mechanisme: zeer specifieke werkingsmechanismen Vb imatinib Target specifieke werking Gebruik maken van eigen immuunsysteem Mechanisme: zeer specifieke werkingsmechanismen Vb ipilimumab 23/11/

4 Trends in de behandeling van kanker Werking: 23/11/ Trends in de behandeling van kanker Werking: 747 verschillende targets 87 moleculaire klassen HanahanD et al Cell2007, cosmic 23/11/

5 Trends in de behandeling van kanker Nevenwerkingen: Remmenvaak ook de deling van gezonde (snel) delende cellen Haaruitval Gastro-intestinale NW Hematologische NW Vermoeidheid Smaakverandering Target specifieke Dermatologische NW Gastro-intestinale NW Pulmonale Hypertensie Target specifieke Auto-immuun nevenwerkingen 23/11/ Trends in de behandeling van kanker Toediening: Parenteraal>>> orale toediening Voornamelijk toediening in het ziekenhuis via (dag)opname Oraal >>> parenterale toediening Voornamelijk thuis in te nemen door patiënten Frequent langdurige toediening 23/11/

6 Trends in behandeling van kanker Enkele cijfers: Aantal iv bereidingen in de apotheek (exclusief mab) Cijfers UZ Leuven, /11/ Trends in behandeling van kanker Enkele cijfers: Aantal patiënten op orale antikankerbehandeling Cijfers UZ Leuven, /11/

7 Trends in de behandeling van kanker Kostprijs: Nieuwe behandeling hebben vaak een hoge kostprijs 23/11/ Trends in behandeling van kanker Enkele voorbeelden: Prijs/vial Dosis/gift Prijs /gift Prijs /volledige therapie Ipilimumab (yervoy) 4505/50 mg /200 mg 3 mg/kg Prijs/tablet Dosis/dag Prijs /dag Prijs /maand Sorafenib (Nexavar) Lenalidomide (Revlimid) Pomalidomide (Imnovid) 35/200 mg 2 x 400 mg/dag /25 mg 25 mg/dag /4 mg 4 mg/dag 494, BCFI, via 26/02/2015; RIZIV, via 26/02/ /11/

8 Trends in de behandeling van kanker Samenvattend: Opkomst van innovatieve behandelingen Confrontatie met specifieke nevenwerkingen Meer orale therapieën Meer ambulante therapieën Nieuwe behandeling met vaak een hoge kostprijs 23/11/ Uitdagingen in oncodiëtetiek Levenskwaliteit Voedingscoach kanker cachexie,,, Omgaan met nevenwerkin gen mucositis Smaak verandering Multidiscipli naire zorg 23/11/

9 Uitdagingen in oncodiëtetiek Organisatie van zorg Levenskwaliteit Voedingscoach kanker cachexie Omgaan met innovatieve therapieën,,, Omgaan met nevenwerkin gen mucositis Verantwoord elijkheid bij de patiënt Smaak verandering Alternatieve behandelingen Multidiscipli naire zorg Kennis bij zorgverleners interacties Rol van voeding Slikproblemen 23/11/ MAG Pletten bij slikproblemen? Is er een rol van voeding bij inname orale antikankertherapieën? 23/11/

10 Farmacokinetiek (PK) DEFINITIE: Het proces van absorptie, distributie, metabolisatie en excretie wat het lichaam met het geneesmiddel doet A Opname (absorptie) D Verdeling in het lichaam (distributie) M Omzetting door het lichaam (metabolisme) E Uitscheiding (excretie) 19 Widmeret al, Levequeet al, Paci et al, Bannahet al 23/11/ Mag pletten bij slikproblemen? Een voorbeeld: capecitabine(xeloda) pazopanib(votrient) FigadaptedfromChaigneauL et al Ann Oncol2008 Snellere meer uitgesproken absorptie Hogere Cmax bij geplette tabletten Geen significant verschil in AUC FigadaptedfromHeat et al investnew Drugs 2012 Oplossen is cruciale stap bij absorptie pazopanib Hogere Cmax bij geplette tabletten Significant verschil in AUC Meer nevenwerkingen, meer verstoorde leverfunctie ChaigneauL et al Ann Oncol2008; Heat et al InvestNew Drugs /11/

11 Farmacodynamiek(PD) Definitie De interactievan het geneesmiddelen de receptoren verantwoordelijk voorhet effect in het lichaam wat het geneesmiddel met het lichaam doet Hanahanet al Cell /11/ Farmacodynamiek(PD) Receptoren Target/site voor het effect van geneesmiddelen Sleutel/slot of induced-fit model Dynamische en flexibele interactie Agonisme(faciliteren van effect) Antagonisme(remmen van effect) Affiniteit: mate van binding aan de receptor Selectiviteit: specifieke affiniteit voor bepaalde receptoren (vs andere) 23/11/

12 Geneesmiddelen interacties MYTHE? REALITEIT? 23/11/ Geneesmiddelen interacties Soorten interacties: Chemische interacties Fysische interacties Belangrijke metabole sites van interacties : Cytochroom P450 enzymes Pgp(= p-glycoproteine, =ABCB1) BCRP (= breast cancer resistant protein) OATP (organic anion transporting polypeptide) Additief effect Synergistisch effect Antagonisme 23/11/

13 Geneesmiddelen interacties Gevolg van interacties: Toename therapeutisch effect en/of nevenwerkingen Afname therapeutisch effect en/of nevenwerkingen Unieke respons die niet optreedt als GM alleen toegediend wordt Interacties tussen: GM -GM GM voeding GM voedingssupplement/kruiden belang van een volledig thuistherapie overzicht (inclusief OTC (over the counter) medicatie, voedingssupplementen en kruiden) 23/11/ Geneesmiddelen interacties Oncologische patiënten zijn risicopatiënten GM met nauw therapeutisch-toxisch venster Polymedicatie Patiënten met nierfalen en/of leverfalen Ouderen Co-morbiditeiten 23/11/

14 Mogen kruiden? Wat met voedingssuplementen? 23/11/ Groene thee Aloe Vera maretak curcuma Omega 3 knoflook soja quercetine Q10 Stjanskruid Betaglucanen 14

15 Alternatieve therapieën Enkele begrippen: Fytotherapie Kruiden Homeopathie Voedingssupplementen 23/11/ Alternatieve therapieën Een casus: Man 47j VG: 1974 Wilms tumor 2015 Papillair RCC September 2015 start sunitinib(sutent) 23/11/

16 Alternatieve therapieën Een casus: Qing Hao 1x/d Bromelaïne 2x/d Mandoor vasma 1x/d 200 mg Wietolie 4 dr voor slapen 23/11/ Alternatieve therapieën Een casus: Qing Hao 1x/d = Artemisa annua Herba Artemisine(= afgeleide hiervan w gebruikt bij malaria) Geen bewezen effectiviteit bij kanker 1 studie bij mensen enkel in vitro studies Natuurlijke vorm is niet sterk genoeg Artesinate = synthetische afgeleide Nevenwerkingen!!! Bron:.DasAK et al, Ann MedHealth Sci Res2015, EsuE et amcochrane database systrev2014 Krishna S et al EBIOMedicine /11/

17 Alternatieve therapieën Een casus: Bromelaïne Enzym uit ananas Interactie via CYP3A4 toename effect sunitinib mogelijk Risico toxiciteit 23/11/ Alternatieve therapieën Een casus: Mandoor vasma Swertia chirayita mg, Navasadar mg Sweta parpati mg, Zingiber officinale mg Picrorhizakurroa10.10 mg, Ticomaundulata mg, Trifala mg, Cyperus rotundus mg Emblica officinalis mg, Mandoor vasma 9.09 mg Combinatie van verschillende kruiden verschillende interacties, zowel inhiberende, inducerende hypertensie als nevenwerking 23/11/

18 Wietolie Alternatieve therapieën Een casus: THC (tetrahydocannabinol) en CNB (cannabidiol) Claims: o Eetlust stimuleren o Werkzaam tegen misselijkheid en braken o Antikanker effect o Geen overtuigend bewijs bij kanker o Geen studies bij mens, enkel in vitro studies Wietolie is actieve bestanddelen in olie Nevenwerkingen! Geneesmiddeleninteracties! Oorsprong: in België (nog) niet legaal beschikbaar Bron:Abrams DI et al ClinPharmacol Ther2015. Cancer,orf, Cannabisbureau, Sarfaraz S et al Cancer Res /11/

19 Conclusies Veel nieuwe innovatieve behandelingen Multidisciplinaire samenwerking Goede organisatie van zorg nodig Veel (nieuwe) uitdagingen 23/11/ Vragen? Apotheek UZ Leuven 23/11/

ACHTERGROND: Geneesmiddelen interacties in de oncologie. Basisbegrippen farmacokinetiek en farmacodynamiek. Geneesmiddelen interacties

ACHTERGROND: Geneesmiddelen interacties in de oncologie. Basisbegrippen farmacokinetiek en farmacodynamiek. Geneesmiddelen interacties Geneesmiddelen interacties in de oncologie Apr. Tine Van Nieuwenhuyse ACHTERGROND: Geneesmiddelen interacties AMOBARBITAL + PAZOPANIB? EVEROLIMUS + FENYTOÏNE? MYTHE? REALITEIT? POMPELMOES? LEFLUNOMIDE

Nadere informatie

Medicijncombinatie kan kankerpatiënt schaden Kankerpatiënt slikt vaak riskante mix van medicijnen

Medicijncombinatie kan kankerpatiënt schaden Kankerpatiënt slikt vaak riskante mix van medicijnen Medicijncombinatie kan kankerpatiënt schaden Kankerpatiënt slikt vaak riskante mix van medicijnen Pas op met medicatie tijdens chemotherapie! Kankerpatiënten lopen risico dat medicijnen kanker behandeling

Nadere informatie

Begeleiding van patiënten in behandeling met perorale oncologische therapieën

Begeleiding van patiënten in behandeling met perorale oncologische therapieën Begeleiding van patiënten in behandeling met perorale oncologische therapieën Apr. Jana Bonte AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV 05/10/2017 INHOUD 1. Algemene achtergrond 2. Project Begeleiding Orale Antitumorale

Nadere informatie

Integratieve oncologie

Integratieve oncologie Integratieve oncologie Ines von Rosenstiel 8 maart 2018 Het kaf van het koren scheiden 2 Definitie 4 pijlers Patiënt-arts relatie is gebaseerd op partnership (arts als coach) Preventie en welzijn Aandacht

Nadere informatie

SAMENVATTING EN CONCLUSIES

SAMENVATTING EN CONCLUSIES SAMENVATTING EN CONCLUSIES De afgelopen 10 jaar hebben de taxanen paclitaxel (Taxol ) en docetaxel (Taxotere ) een belangrijke plaats verworven in de chemotherapeutische behandeling van kanker. Beide geneesmiddelen

Nadere informatie

Geneesmiddeleninteracties en ROTS

Geneesmiddeleninteracties en ROTS Geneesmiddeleninteracties en ROTS Dr.Stefanie De Waele Medische Oncologie ROTS Wat is ROTS Raadpleging voor patiënten op Orale anti-tumorale Therapie Sint-Lucas ROTS concept Patiënt Huisarts Apotheker

Nadere informatie

Rol van de apotheker bij het afleveren van dure en speciale geneesmiddelen. Tine Hendrickx Dag van de Ziekenhuisapotheker Affligem, 22 februari 2011

Rol van de apotheker bij het afleveren van dure en speciale geneesmiddelen. Tine Hendrickx Dag van de Ziekenhuisapotheker Affligem, 22 februari 2011 Rol van de apotheker bij het afleveren van dure en speciale geneesmiddelen Tine Hendrickx Dag van de Ziekenhuisapotheker Affligem, 22 februari 2011 ROTS: Raadpleging voor patiënten op Orale anti-tumorale

Nadere informatie

Compliance en interactie door co-medicatie. Maja de Jonge Erasmus MC Kanker Instituut Rotterdam

Compliance en interactie door co-medicatie. Maja de Jonge Erasmus MC Kanker Instituut Rotterdam Compliance en interactie door co-medicatie Maja de Jonge Erasmus MC Kanker Instituut Rotterdam De oudere: wat getallen 60% patiënten met kanker > 65 jaar 80% 1 co-morbiditeit 78% van medicatie op recept

Nadere informatie

Farmacologie en interacties van oncolytica

Farmacologie en interacties van oncolytica Farmacologie en interacties van oncolytica Een achtergrond, hoe te managen en een focus op TKIs Roelof van Leeuwen, ziekenhuisapotheker 10 e Nascholing Hematologie, 24 maart 2017 Wie ben ik? Roelof van

Nadere informatie

Orale antitumorale therapieën door het oog van de apotheker

Orale antitumorale therapieën door het oog van de apotheker Orale antitumorale therapieën door het oog van de apotheker Apr. Jana Bonte AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV Oncologisch Congres - 27/01/2018 ACHTERGROND Evoluties Levensbedreigende chronische aandoening

Nadere informatie

Farmacokinetiek en dynamiek

Farmacokinetiek en dynamiek Farmacokinetiek en dynamiek Het toepassen van informatie uit het farmacotherapeutisch kompas Douwe van der Meer Ziekenhuisapotheker 20-03-2018 Wie schrijf het Kompas? VWS ZI Verzekeraars Wat is de bron?

Nadere informatie

Farmacologie en interacties van geneesmiddelen in de hemato-oncologie. Dr. Nicole Hunfeld, ziekenhuisapotheker 20 maart 2014

Farmacologie en interacties van geneesmiddelen in de hemato-oncologie. Dr. Nicole Hunfeld, ziekenhuisapotheker 20 maart 2014 Farmacologie en interacties van geneesmiddelen in de hemato-oncologie Dr. Nicole Hunfeld, ziekenhuisapotheker 20 maart 2014 Inhoud workshop Deel 1 (30 minuten): 1. Wat is farmacokinetiek? Nadruk op ouderen

Nadere informatie

Voeding Prof.dr. Ron H.J. Mathijssen internist-oncoloog/ klinisch farmacoloog

Voeding Prof.dr. Ron H.J. Mathijssen internist-oncoloog/ klinisch farmacoloog Voeding Prof.dr. Ron H.J. Mathijssen internist-oncoloog/ klinisch farmacoloog Landelijke donateursdag - 1 november 2017 ReeHorst Ede Chemotherapie Doelgerichte therapie Immunotherapie 1 Basisprincipes

Nadere informatie

Het ROTS-project: lessons learned. Tine Hendrickx, apotheker AZ Sint-Lucas Gent Elewijt, 13 oktober 2014

Het ROTS-project: lessons learned. Tine Hendrickx, apotheker AZ Sint-Lucas Gent Elewijt, 13 oktober 2014 Het ROTS-project: lessons learned Tine Hendrickx, apotheker AZ Sint-Lucas Gent Elewijt, 13 oktober 2014 ROTS: Raadpleging voor patiënten op Orale anti-tumorale Therapie Sint-Lucas ROTS concept Doel: geven

Nadere informatie

KU Leuven, Maria Theresiacollege 28 maart 2018

KU Leuven, Maria Theresiacollege 28 maart 2018 KU Leuven, Maria Theresiacollege 28 maart 2018 Fonds ter ondersteuning van educatie bij een orale antikanker therapie Waarom EDU-CONTACT? EDU-CONTACT is ontstaan vanuit de CONTACT-studie. CONTACT is een

Nadere informatie

Samenvatting Samenvatting Bij patiënten die met antikanker geneesmiddelen worden behandeld wordt een grote interindividuele variabiliteit gezien in de antitumor werking en de bijwerkingen. Naast klinische

Nadere informatie

8 e Post O.N.S. Meeting. Unraveling the mystery of the CYP450 pathway. Sophie Bunskoek, Verpleegkundig specialist, Medische oncologie, UMCG

8 e Post O.N.S. Meeting. Unraveling the mystery of the CYP450 pathway. Sophie Bunskoek, Verpleegkundig specialist, Medische oncologie, UMCG 8 e Post O.N.S. Meeting Unraveling the mystery of the CYP450 pathway Sophie Bunskoek, Verpleegkundig specialist, Medische oncologie, UMCG Wie heeft veel te maken met cytochroom P450 (CYP450) enzymen bij

Nadere informatie

CARFILZOMIB REVLIMID DEXAMETHASONE

CARFILZOMIB REVLIMID DEXAMETHASONE CARFILZOMIB REVLIMID DEXAMETHASONE KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_hemato_040 INHOUDSTAFEL 01 Welke chemotherapie (=Cytostatica) krijgt u? 3 02 Voorbereiding en verloop van de behandeling 3 03 Overzicht van

Nadere informatie

Mogelijkheden voor ondersteuning van zorgverleners bij het begeleiden van patiënten op orale oncolytica

Mogelijkheden voor ondersteuning van zorgverleners bij het begeleiden van patiënten op orale oncolytica Mogelijkheden voor ondersteuning van zorgverleners bij het begeleiden van patiënten op orale oncolytica Ervaringen uit de CONTACT-studie Apr. Lise-Marie Kinnaer Prof. Dr. Veerle Foulon Wie zijn wij? 2

Nadere informatie

Safety and Quality Management bij orale therapie

Safety and Quality Management bij orale therapie 18 juni 2008 Jaarbeurs Utrecht Safety and Quality Management bij orale therapie Desi van den Boogaard Verpleegkundig Specialist Oncologie Jeroen Bosch Ziekenhuis Petje op Petje af Voorbeeld van een orale

Nadere informatie

Basale Farmacokinetiek op de Intensive care Armand R.J. Girbes & Noortje Swart

Basale Farmacokinetiek op de Intensive care Armand R.J. Girbes & Noortje Swart Basale Farmacokinetiek op de Intensive care Armand R.J. Girbes & Noortje Swart Intensive Care & Apotheek VU medisch centrum Netherlands Farmaco-terminologie Farmacologie de studie van geneesmiddelen observeerbare

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING In dit proefschrift worden zowel farmaceutische aspecten als ook anti-tumor activiteit en cardiotoxiciteit van het cytostaticum cyclopentenyl cytosine (CPEC) onderzocht. CPEC is

Nadere informatie

Klinische aan bed van. farmacie de patiënt? Het is niet altijd wat het lijkt. Symposium klinische farmacie Leuven, 8 oktober 2011

Klinische aan bed van. farmacie de patiënt? Het is niet altijd wat het lijkt. Symposium klinische farmacie Leuven, 8 oktober 2011 Klinische aan bed van farmacie de patiënt? Het is niet altijd wat het lijkt Symposium klinische farmacie Leuven, 8 oktober 2011 Apr. Veerle Grootaert Klinische farmacie: OF vanuit de apotheek aan bd bed

Nadere informatie

METHADON ALS PIJNSTILLER IN DE PALLIATIEVE ZORG

METHADON ALS PIJNSTILLER IN DE PALLIATIEVE ZORG METHADON ALS PIJNSTILLER IN DE PALLIATIEVE ZORG RUBEN VAN COEVORDEN HUISARTS HOSPICE ARTS JHI CONSULENT PALLIATIEVE ZORG WAT KOMT AAN BOD? Indicaties Beschikbare preparaten Farmacokinetiek Farmacodynamiek

Nadere informatie

CHAPTER 10. Nederlandse samenvatting

CHAPTER 10. Nederlandse samenvatting CHAPTER 10 Nederlandse samenvatting Om uit te groeien tot een kwaadaardige tumor met uitzaaiïngen moeten kankercellen een aantal karakteristieken verwerven. Eén daarvan is het vermogen om angiogenese,

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting 171 172 Nederlandse samenvatting NEDERLANDSE SAMENVATTING Met vaccinaties kunnen veel ziektes voorkomen worden, zoals de mazelen, de rode hond en de griep. Echter een vaccin voor het voorkomen van kanker

Nadere informatie

Flavoxaat G04BD02, december 2018

Flavoxaat G04BD02, december 2018 Flavoxaat G04BD02, december 2018 Indicatie Urine-incontinentie, pollakisurie, nycturie, loze aandrang. Standpunt Ephor In het rapport over de muscarine-antagonisten van november 2016 wordt flavoxaat door

Nadere informatie

Glivec - Imatinib. Product Informatie Fiche. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6.

Glivec - Imatinib. Product Informatie Fiche. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. Glivec - Imatinib Product Informatie Fiche T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum

Nadere informatie

Patient counseling op oncologie: Samen zorgen voor de patiënt

Patient counseling op oncologie: Samen zorgen voor de patiënt Patient counseling op oncologie: Samen zorgen voor de patiënt Nele Clottens 21/09/2017 2010 Universitair Ziekenhuis Gent Inhoud 1. Pilootproject 2. Organisatie: op dienst of in apotheek? 3. Data 4. Casussen

Nadere informatie

Dieetadvies tijdens en na oncologische behandelingen. Tinne Roodhooft- Onco- diëtiste AZ Herentals Lies Schrauwen Onco diëtiste AZ Turnhout

Dieetadvies tijdens en na oncologische behandelingen. Tinne Roodhooft- Onco- diëtiste AZ Herentals Lies Schrauwen Onco diëtiste AZ Turnhout Dieetadvies tijdens en na oncologische behandelingen Tinne Roodhooft- Onco- diëtiste AZ Herentals Lies Schrauwen Onco diëtiste AZ Turnhout Overzicht Taak oncodiëtiste Ondervoeding bij kanker Voedingsadvies

Nadere informatie

Paracetamol bij de patiënt met leverfunctiestoornissen. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC

Paracetamol bij de patiënt met leverfunctiestoornissen. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC Paracetamol bij de patiënt met leverfunctiestoornissen Mirjam Wikkerink, ANIOS IC Paracetamol Voor het eerst beschreven in 1886 1970 veilige dosering van 4d 1000 mg door FDA vastgesteld (deze dosering

Nadere informatie

Ervaring Aantal ouderen bestudeerd in Randomized Controlled Trials (RCTs) 196 patiënten, gemiddelde leeftijd 67 jaar.(4)

Ervaring Aantal ouderen bestudeerd in Randomized Controlled Trials (RCTs) 196 patiënten, gemiddelde leeftijd 67 jaar.(4) Fosinopril C09AA09, januari 2018 Indicatie Hypertensie en hartfalen. Standpunt Ephor In het rapport over de ACE-remmers van december 2017 wordt fosinopril door Ephor als behandeling van hypertensie niet

Nadere informatie

Wat mag je verwachten? Geneesmiddelengebruik gerelateerd aan comorbiditeiten. Farmacokinetiek en formuleringen. Micronutriënten.

Wat mag je verwachten? Geneesmiddelengebruik gerelateerd aan comorbiditeiten. Farmacokinetiek en formuleringen. Micronutriënten. 22/1/213 Geneesmiddelengebruik bij de obese patiënt voor en na bariatrie Apr. Ina Gesquiere PhD student Promotor: Prof. Veerle Foulon Copromotors: Prof. Bart Van der Schueren en Prof. Patrick Augustijns

Nadere informatie

Oral therapy in hematology anno 2017: a multidisciplinary approach The eye of the pharmacist

Oral therapy in hematology anno 2017: a multidisciplinary approach The eye of the pharmacist Oral therapy in hematology anno 2017: a multidisciplinary approach The eye of the pharmacist Apr Kim Herman Apr Jana Bonte AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV ACHTERGROND Evoluties Levensbedreigende chronische

Nadere informatie

ROL VAN DE DIËTISTE IN HET ONCOLOGISCH PROCES. Gebracht door Nadieh Verhoest

ROL VAN DE DIËTISTE IN HET ONCOLOGISCH PROCES. Gebracht door Nadieh Verhoest ROL VAN DE DIËTISTE IN HET ONCOLOGISCH PROCES Gebracht door Nadieh Verhoest Programma Nationaal kankerplan Kankercachexie Voedingsplan bij cachexie Andere voedingsrichtlijnen Nationaal kankerplan L. Onkelinx

Nadere informatie

SAMENVATTING Technische mengsels van vetoplosbare polychloorbifenylen (PCBs) zijn gebruikt als vloeistof in transformatoren, condensatoren en als

SAMENVATTING Technische mengsels van vetoplosbare polychloorbifenylen (PCBs) zijn gebruikt als vloeistof in transformatoren, condensatoren en als 109 SAMENVATTING Technische mengsels van vetoplosbare polychloorbifenylen (PCBs) zijn gebruikt als vloeistof in transformatoren, condensatoren en als brandvertragers, vanwege hun thermostabiliteit, chemische

Nadere informatie

Kisqali - Ribociclib

Kisqali - Ribociclib Kisqali - Ribociclib Product informatie fiche T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch

Nadere informatie

Zepatier. Elbasvir + Grazoprevir Product Informatie Fiche. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6

Zepatier. Elbasvir + Grazoprevir Product Informatie Fiche. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 Zepatier Elbasvir + Grazoprevir Product Informatie Fiche T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken

Nadere informatie

IMPLEMENTATIE VAN EEN MULTIDISCIPLINAIR TEAM IN HET UZ GENT VOOR PATIENTEN ONDER ORALE ANTITUMORALE THERAPIE

IMPLEMENTATIE VAN EEN MULTIDISCIPLINAIR TEAM IN HET UZ GENT VOOR PATIENTEN ONDER ORALE ANTITUMORALE THERAPIE UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT FARMACEUTISCHE WETENSCHAPPEN UZ GENT Academiejaar 2011-2012 IMPLEMENTATIE VAN EEN MULTIDISCIPLINAIR TEAM IN HET UZ GENT VOOR PATIENTEN ONDER ORALE ANTITUMORALE THERAPIE Apr.

Nadere informatie

Checklist 1 e aflevering Xarelto

Checklist 1 e aflevering Xarelto Checklist 1 e aflevering Xarelto 1. Juiste product 5. Bevorderen therapietrouw 2. Indicaties en dosering 6. Controleer interacties 3. Werkingsmechanisme 4. Leg belang therapietrouw uit 7. Geef patiëntenmateriaal

Nadere informatie

dat lage maximum concentraties (piekspiegels) van pyrazinamide, rifampicine en isoniazide leidden tot resistentie-ontwikkeling van de bacterie.

dat lage maximum concentraties (piekspiegels) van pyrazinamide, rifampicine en isoniazide leidden tot resistentie-ontwikkeling van de bacterie. S AMENVATTING 128 Samenvatting Tuberculose (TB of TBC) is een ernstige infectieziekte veroorzaakt door de bacterie Mycobacterium tuberculosis. Wereldwijd ontwikkelen jaarlijks 9 miljoen mensen TB en overlijden

Nadere informatie

Workshop klinische farmacie

Workshop klinische farmacie De hemato patiënt op orale antitumorale therapie Apr Karen Vermis Apr Liesbeth Decoutere Apr Tine Van Nieuwenhuyse Dag van de ziekenhuisapotheker 5 feb 2019 JOIN workshop pollev.com/thomasdr Gratis Anoniem

Nadere informatie

Antimyeloomgeneesmiddelen (update 29/06/2017)

Antimyeloomgeneesmiddelen (update 29/06/2017) Antimyeloomgeneesmiddelen (update 29/06/2017) Proteasoom-inhibitoren Bortezomib (Velcade ) Carfilzomib (Kyprolis ) Ixazomib (Ninlaro ) nog niet terugbetaald 1 MM Complicaties door ziekte en behandeling

Nadere informatie

Personalized medicine bij niertransplantatie. Dirk Jan Moes, Ziekenhuisapotheker Laboratorium TDM & Toxicologie Leids Universitair Medisch Centrum

Personalized medicine bij niertransplantatie. Dirk Jan Moes, Ziekenhuisapotheker Laboratorium TDM & Toxicologie Leids Universitair Medisch Centrum Personalized medicine bij niertransplantatie Dirk Jan Moes, Ziekenhuisapotheker Laboratorium TDM & Toxicologie Leids Universitair Medisch Centrum 1 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

10 e Post O.N.S. Meeting. Els Meuleman Verpleegkundig specialist oncologie Slingeland Ziekenhuis Doetinchem

10 e Post O.N.S. Meeting. Els Meuleman Verpleegkundig specialist oncologie Slingeland Ziekenhuis Doetinchem 10 e Post O.N.S. Meeting Els Meuleman Verpleegkundig specialist oncologie Slingeland Ziekenhuis Doetinchem Breast cancer update Update behandelopties bij hormoongevoeligheid Update behandelopties bij Her

Nadere informatie

Geneesmiddel interacties met oncolytica Een achtergrond, hoe te managen en een focus op TKIs

Geneesmiddel interacties met oncolytica Een achtergrond, hoe te managen en een focus op TKIs Geneesmiddel interacties met oncolytica Een achtergrond, hoe te managen en een focus op TKIs Longkanker in perspectief, share the future 4 oktober 2017, Kasteel Oudaen, Utrecht Dr. Roelof W.F. van Leeuwen

Nadere informatie

Richtlijn Multidisciplinaire richtlijn Borstvoeding

Richtlijn Multidisciplinaire richtlijn Borstvoeding Richtlijn Multidisciplinaire richtlijn Borstvoeding Onderbouwing Conclusies Vaak is het door keuze van het juiste geneesmiddel mogelijk om borstvoeding veilig te handhaven 11. Niveau 4 Toelichting Indien

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 175

Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 175 Samenvatting Chapter 11 174 Samenvatting In dit hoofdstuk worden de studies die in dit proefschrift worden beschreven samengevat en bediscussieerd. Dit proefschrift richt zich op kankercel specifieke middelen,

Nadere informatie

WAAR GERIATRIE EN PALLIATIEVE ZORG ELKAAR ONTMOETEN

WAAR GERIATRIE EN PALLIATIEVE ZORG ELKAAR ONTMOETEN WAAR GERIATRIE EN PALLIATIEVE ZORG ELKAAR ONTMOETEN Studiedag werkgroep PST 08 februari 2019 Mathias Demuynck (geriater) Aurélie Van Lancker (geriatrisch verpleegkundige) WAAR GERIATRIE EN PALLIATIEVE

Nadere informatie

Immuuntherapie en persoonsgerichte behandeling

Immuuntherapie en persoonsgerichte behandeling Immuuntherapie en persoonsgerichte behandeling Zaterdag 16 maart 2019 De Landgoederij, Bunnik M J van den Bent Neuroloog Kanker: een ziekte van het DNA? Eiwitten dragen de functies van cellen DNA zorgt

Nadere informatie

Lynparza - Olaparib. Product Informatie Fiche. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6.

Lynparza - Olaparib. Product Informatie Fiche. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. Lynparza - Olaparib Product Informatie Fiche T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch

Nadere informatie

VEILIG WERKEN MET CYTOSTATICA. Luc Picavet Marieke Bonné

VEILIG WERKEN MET CYTOSTATICA. Luc Picavet Marieke Bonné VEILIG WERKEN MET CYTOSTATICA Luc Picavet Marieke Bonné Over welke producten hebben we het? Waarom en wie? Hoe veilig werken? Wat zijn cytostatica? Wat is kanker? Ongecontroleerde groei van cellen Behandeling:

Nadere informatie

TRIPLE NEGATIEF BORSTKANKER. Nieuwe ontwikkelingen en onderzoek. Rianne Oosterkamp, internist-oncoloog Medisch Centrum Haaglanden

TRIPLE NEGATIEF BORSTKANKER. Nieuwe ontwikkelingen en onderzoek. Rianne Oosterkamp, internist-oncoloog Medisch Centrum Haaglanden TRIPLE NEGATIEF BORSTKANKER Nieuwe ontwikkelingen en onderzoek Rianne Oosterkamp, internist-oncoloog Medisch Centrum Haaglanden Triple negatief borstkanker TNBC Geen ER Geen PR Geen HER2 (Nog) geen target

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting De afgelopen jaren heeft de ontwikkeling van vele nieuwe geneesmiddelen de behandelmogelijkheden voor patiënten met kanker aanzienlijk uitgebreid. Het grote aantal beschikbare

Nadere informatie

Praktische informatie over chemotherapie

Praktische informatie over chemotherapie Praktische informatie over chemotherapie Beste patiënt Een behandeling met chemotherapie bestaat uit het toedienen van één of meerdere celremmende geneesmiddelen, cytostatica genoemd. De bedoeling van

Nadere informatie

MFO rond medicatieschema

MFO rond medicatieschema MFO rond medicatieschema Werkwijze avond: MFO! Plenair Vragen staat vrij! Publieksvragen kort groepsgesprek verslaggever/woordvoerder MFO: Wat? Medisch Farmaceutisch Overleg Tussen artsen, apothekers,

Nadere informatie

Wat heeft een patiënt nodig voor OPAT?

Wat heeft een patiënt nodig voor OPAT? Deryckere Sabine Franky Buyle Ziekenhuisapotheek UZ Gent Outpatient Parenteral Antimicrobial Therapy OPAT: farmaceutische aspecten Info-avond thuisverpleegkundigen 19 september 2018 24 september 2018 Wat

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Loratadine Sandoz 10 mg tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elk tablet bevat 10 mg loratadine Voor de hulpstoffen,

Nadere informatie

Dosering: geen dosisaanpassing op basis van leeftijd. Een startdosering van 5 mg wordt geadviseerd.

Dosering: geen dosisaanpassing op basis van leeftijd. Een startdosering van 5 mg wordt geadviseerd. Fosinopril C09AA09, april 2019 Indicatie Behandeling van hypertensie en symptomatisch hartfalen.(1,2) Standpunt Ephor en samenvatting Fosinopril wordt door Ephor niet geadviseerd als behandeling van hypertensie

Nadere informatie

BIJSLUITER. Inhoud van deze bijsluiter:

BIJSLUITER. Inhoud van deze bijsluiter: BIJSLUITER Lees de hele bijsluiter aandachtig door, omdat er voor u belangrijke informatie in staat. Raadpleeg uw arts of apotheker als u aanvullende vragen heeft. Bewaar deze bijsluiter, misschien heeft

Nadere informatie

Lonsurf trifluridine/tipiracil

Lonsurf trifluridine/tipiracil Lonsurf trifluridine/tipiracil Product Informatie Fiche T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken

Nadere informatie

Interacties met Psychofarmaca. Drs. G. Nap, Ziekenhuisapotheker MHA Apotheek Parnassia Groep 14 november 2016

Interacties met Psychofarmaca. Drs. G. Nap, Ziekenhuisapotheker MHA Apotheek Parnassia Groep 14 november 2016 Interacties met Psychofarmaca Drs. G. Nap, Ziekenhuisapotheker MHA Apotheek Parnassia Groep 14 november 2016 Disclosure belangen spreker Gert Nap (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk

Nadere informatie

UW BEHANDELING MET RITUXIMAB CYCLOFOSFAMIDE DEXAMETHASONE

UW BEHANDELING MET RITUXIMAB CYCLOFOSFAMIDE DEXAMETHASONE UW BEHANDELING MET RITUXIMAB CYCLOFOSFAMIDE DEXAMETHASONE KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_hemato_056 INHOUDSTAFEL 01 Welke chemotherapie (=behandeling met cytostatica) krijgt u? 3 02 Hoe verloopt uw behandeling?

Nadere informatie

Methadon... als pijnstiller?

Methadon... als pijnstiller? Methadon... als pijnstiller? Amon Heijne AIOS anesthesiologie Imago probleem Ook iets voor de OK? Inhoud Waar of niet waar? Historisch perspectief Wat gebeurt er in het lichaam met methadon? Waarom zouden

Nadere informatie

Slim kiwibeleid op de TOP 25 geneesmiddelen zou 459,5 miljoen opbrengen

Slim kiwibeleid op de TOP 25 geneesmiddelen zou 459,5 miljoen opbrengen Slim kiwibeleid op de TOP 25 geneesmiddelen zou 459,5 miljoen opbrengen Wanneer men een rationeel en een slim kiwibeleid zoals bijvoorbeeld in Nederland bestaat, zou toepassen op de 25 voor het Riziv meest

Nadere informatie

Interacties geneesmiddel voedingsmiddel MYTHES EN WEETJES

Interacties geneesmiddel voedingsmiddel MYTHES EN WEETJES Interacties geneesmiddel voedingsmiddel MYTHES EN WEETJES Najaarssymposium VVKVM 3 december 2011 Apr. Peter Declercq 3 december 2011 SPOEDGEVALLEN Acute opname na val van trap man, 60 jaar, 50 kg roker,

Nadere informatie

Nexavar - Sorafenib. Product Informatie Fiche. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6.

Nexavar - Sorafenib. Product Informatie Fiche. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. Nexavar - Sorafenib Product Informatie Fiche T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch

Nadere informatie

Inhoud Toedieningswegen en toedieningsvormen Inleiding Toedieningswegen Orale toedieningsvormen Toedieningsvormen voor neus, oor, mond en oog

Inhoud Toedieningswegen en toedieningsvormen Inleiding  Toedieningswegen  Orale toedieningsvormen  Toedieningsvormen voor neus, oor, mond en oog VII 1 Toedieningswegen en toedieningsvormen..................................... 1 1.1 Inleiding............................................................................ 3 1.2 Toedieningswegen..................................................................

Nadere informatie

Farmacokinetiek in klinisch onderzoek. Dr. Floor van Rosse Apotheek Erasmus MC

Farmacokinetiek in klinisch onderzoek. Dr. Floor van Rosse Apotheek Erasmus MC Farmacokinetiek in klinisch onderzoek Dr. Floor van Rosse Apotheek Erasmus MC Even voorstellen BSc Biomedische wetenschappen (UU) MSc Epidemiologie (UU) O.a. klinische epidemiologie en farmaco-epidemiologie

Nadere informatie

Ambulante intraveneuze antimicrobiële therapie OPAT (Outpatient Parenteral Antimicrobial Therapy)

Ambulante intraveneuze antimicrobiële therapie OPAT (Outpatient Parenteral Antimicrobial Therapy) Ambulante intraveneuze antimicrobiële therapie OPAT (Outpatient Parenteral Antimicrobial Therapy) Praktische toepassing Apr. Tine Ravelingien Ziekenhuisapotheker UZ Gent In samenwerking met prof. dr. Dirk

Nadere informatie

Radiotherapie bij het gemetastaseerd niercelcarcinoom. Dr Nathalie Meireson Universitaire Radiotherapie Antwerpen 28/02/2013

Radiotherapie bij het gemetastaseerd niercelcarcinoom. Dr Nathalie Meireson Universitaire Radiotherapie Antwerpen 28/02/2013 Radiotherapie bij het gemetastaseerd niercelcarcinoom Dr Nathalie Meireson Universitaire Radiotherapie Antwerpen 28/02/2013 inleiding casus heden toekomst radiotherapie en new drugs Inleiding Wat doet

Nadere informatie

Verpleegkundige aandachtspunten bij een parkinsonpatiënt. Delaere Griet

Verpleegkundige aandachtspunten bij een parkinsonpatiënt. Delaere Griet Verpleegkundige aandachtspunten bij een parkinsonpatiënt Delaere Griet Verpleegkundige aandachtspunten inhoud: 1. Medicatie 2. Mobiliteit 3. Voeding 4. Uitscheiding 5. Slaappatroon 6. Psychische en cognitieve

Nadere informatie

Samenvatting Hoofdstuk 1 Farmacotherapie op maat

Samenvatting Hoofdstuk 1 Farmacotherapie op maat Samenvatting Hoofdstuk 1 Farmacotherapie op maat Patiënt komt bij arts en na diagnose schrijft hij of: Geen therapie voor. Niet medicamenteuze therapie voor. Farmacotherapie voor. Een combinatie van mogelijkheden

Nadere informatie

Samenvatting. (Summary in Dutch)

Samenvatting. (Summary in Dutch) 10 (Summary in Dutch) Chapter 10 Kanker was de vierde doodsoorzaak in Indonesië in 2005 en naar verwachting wordt kanker de derde doodsoorzaak in 2030. Chemotherapie, één van de behandelingsmogelijkheden

Nadere informatie

Algemene kennis over farmacokinetiek (PK)

Algemene kennis over farmacokinetiek (PK) Algemene kennis over farmacokinetiek (PK) C max, klaring, Vd, halfwaardetijd, AUC, biologische beschikbaarheid, proteinebinding Watis ditjargon? Is dit belangrijk voor mij? 2-1 Algemene kennis over farmacokinetiek

Nadere informatie

Voeding & kanker: feiten & fabels

Voeding & kanker: feiten & fabels Voeding & kanker: feiten & fabels Stichting Invitee Veenendaal 12 februari 2019 ellen.kampman@wur.nl Vragen? De vragen op voedingenkankerinfo.nl Is aangebrande en verkoolde voeding kankerverwekkend? Is

Nadere informatie

DISCLOSURE BELANGEN SPREKER

DISCLOSURE BELANGEN SPREKER DISCLOSURE BELANGEN SPREKER Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties Sponsoring of onderzoeksgeld Aandeelhouder Adviseur Venture partner BMS, MSD Neon Therapeutics Adaptive, Amgen, Neon Therapeutics,

Nadere informatie

Viekirax. Ombitasvir + Paritaprevir + Ritonavir Product Informatie Fiche. T +32(0) F +32(0)

Viekirax. Ombitasvir + Paritaprevir + Ritonavir Product Informatie Fiche. T +32(0) F +32(0) Viekirax Ombitasvir + Paritaprevir + Ritonavir Product Informatie Fiche T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat

Nadere informatie

Version 7.3.1, 03/2010 BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

Version 7.3.1, 03/2010 BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN Version 7.3.1, 03/2010 BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Norit 200, capsules 200 mg, hard 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING De capsule bevat 200

Nadere informatie

daghospitaal oncologie en algemeen inwendige ziekten informatiebrochure Orale antikankertherapie

daghospitaal oncologie en algemeen inwendige ziekten informatiebrochure Orale antikankertherapie daghospitaal oncologie en algemeen inwendige ziekten informatiebrochure Orale antikankertherapie Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Aandachtspunten bij inname 4 3. Algemene aandachtspunten tijdens de behandeling

Nadere informatie

Gebruik en mogelijk misbruik van opioïden in België. Apr. Hans Willems, apotheker-inspecteur DGEC Mevr. Elien De Mooter, sociaal-inspecteur DGEC

Gebruik en mogelijk misbruik van opioïden in België. Apr. Hans Willems, apotheker-inspecteur DGEC Mevr. Elien De Mooter, sociaal-inspecteur DGEC Gebruik en mogelijk misbruik van opioïden in België Apr. Hans Willems, apotheker-inspecteur DGEC Mevr. Elien De Mooter, sociaal-inspecteur DGEC 1 Overzicht 1: Inleiding 2: Opioïden: verbruik 2015 (5 ATC)

Nadere informatie

NK cellen of Natural Killer cellen bieden een aangeboren bescherming tegen

NK cellen of Natural Killer cellen bieden een aangeboren bescherming tegen Nederlandse samenvatting NK cellen of Natural Killer cellen bieden een aangeboren bescherming tegen ziekteverwekkende indringers zoals virussen maar ook tegen kankercellen. In patiënten met kanker functioneren

Nadere informatie

CARFILZOMIB DEXAMETHASONE

CARFILZOMIB DEXAMETHASONE CARFILZOMIB DEXAMETHASONE KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_hemato_037 INHOUDSTAFEL 01 Welke chemotherapie (=cytostatica) krijgt u? 3 02 Voorbereiding en verloop van de behandeling 3 03 Overzicht van de behandeling

Nadere informatie

Mabthera + CHOP (rituximab + cyclofosfamide + doxorubicine + vincristine + prednisolone) PATIËNTENBROCHURE

Mabthera + CHOP (rituximab + cyclofosfamide + doxorubicine + vincristine + prednisolone) PATIËNTENBROCHURE PATIËNTENBROCHURE Mabthera + CHOP (rituximab + cyclofosfamide + doxorubicine + vincristine + prednisolone) TOON DEZE FOLDER AAN UW HUISARTS, HUISAPOTHEKER EN THUISVERPLEEGKUNDIGE www.ziekenhuisgeel.be

Nadere informatie

Mekinist Trametinib. Product Informatie Fiche. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6.

Mekinist Trametinib. Product Informatie Fiche. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. Mekinist Trametinib Product Informatie Fiche T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch

Nadere informatie

Voeding en personalized prevention

Voeding en personalized prevention Voeding en personalized prevention Dr. Simone G.J. van Breda Afdeling Toxicogenomics, Universiteit Maastricht 17 mei 2018. Inhoud Personalized nutrition Het meten van gezondheid in relatie tot voeding

Nadere informatie

Acute pijntherapie voor de geriatrische patiënt

Acute pijntherapie voor de geriatrische patiënt Acute pijntherapie voor de geriatrische patiënt Jona Houthuys promotor: Dr. Gert Poortmans Pijn bij de geriatrische patiënt Prevalentie Evaluatie van pijn Complicaties van pijn vertraagd herstel verminderde

Nadere informatie

Dexamethason - corticosteroïden in de palliatieve zorg - M.M.P.M. Jansen, ziekenhuisapotheker klinisch farmacoloog Elisabeth Tweesteden Ziekenhuis

Dexamethason - corticosteroïden in de palliatieve zorg - M.M.P.M. Jansen, ziekenhuisapotheker klinisch farmacoloog Elisabeth Tweesteden Ziekenhuis Dexamethason - corticosteroïden in de palliatieve zorg - M.M.P.M. Jansen, ziekenhuisapotheker klinisch farmacoloog Elisabeth Tweesteden Ziekenhuis Corticosteroïden Veel voorgeschreven in palliatieve fase

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL. Betaserc 8, tabletten 8 mg Betaserc 16, tabletten 16 mg

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL. Betaserc 8, tabletten 8 mg Betaserc 16, tabletten 16 mg SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Betaserc 8, tabletten 8 mg Betaserc 16, tabletten 16 mg 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Betaserc 8 bevat 8 mg betahistinedihydrochloride

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING Nederlandse samenvatting Longkanker is een ziekte waaraan jaarlijks in Nederland ongeveer evenveel mensen overlijden als borst-, prostaat- en darmkanker bij elkaar. Ondanks de

Nadere informatie

De tabletten zijn geel, rond, vlak met een breukstreep en de inscriptie Ac. Fol. 5.

De tabletten zijn geel, rond, vlak met een breukstreep en de inscriptie Ac. Fol. 5. 1.3.1 : productinformatie Bladzijde : 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Foliumzuur TEVA 5 mg, 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Foliumzuur TEVA 5 mg bevat 5 mg foliumzuur per tablet. Hulpstoffen

Nadere informatie

OLIJFdag 3 oktober 2015

OLIJFdag 3 oktober 2015 OLIJFdag 3 oktober 2015 Nieuwe behandelingen bij eierstokkanker Els Witteveen Internist-oncoloog Huidige en nieuwe inzichten Intraperitoneale toediening Toevoeging van bevacizumab Dose dense toediening

Nadere informatie

Darzalex (daratumumab) PATIËNTENBROCHURE

Darzalex (daratumumab) PATIËNTENBROCHURE PATIËNTENBROCHURE Darzalex (daratumumab) TOON DEZE FOLDER AAN UW HUISARTS, HUISAPOTHEKER EN THUISVERPLEEGKUNDIGE www.ziekenhuisgeel.be 2 Behandelschema Darzalex (daratumumab) is een doelgerichte therapie.

Nadere informatie

SF Z. Oncologisch support Team. Nexavar SINT-FRANCISKUSZIEKENHUIS

SF Z. Oncologisch support Team. Nexavar SINT-FRANCISKUSZIEKENHUIS SF Z SINT-FRANCISKUSZIEKENHUIS Oncologisch support Team Nexavar Nexavar Uw arts schreef u een nieuw geneesmiddel voor, Nexavar. Deze behandeling richt zich op kankercellen (targeted therapie). Nexavar

Nadere informatie

DARATUMUMAB KANKERCENTRUM UZ GENT. Onco_hemato_038

DARATUMUMAB KANKERCENTRUM UZ GENT. Onco_hemato_038 DARATUMUMAB KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_hemato_038 INHOUDSTAFEL 01 Welke chemotherapie (=cytostatica) krijgt u? 3 02 Voorbereiding en verloop van de behandeling 3 03 Overzicht van de behandeling 4 04 Onderzoeken

Nadere informatie

ZORGPAD ORALE ANTITUMORALE THERAPIE. - Patiëntinformatie -

ZORGPAD ORALE ANTITUMORALE THERAPIE. - Patiëntinformatie - ZORGPAD ORALE ANTITUMORALE THERAPIE - Patiëntinformatie - Inhoudsopgave Inleiding Zorgpad Multidisciplinair team Bij problemen of vragen 1 Inleiding Uw arts heeft samen met u besloten om een antitumorale

Nadere informatie

Geneesmiddelinteracties met orale antitumorale therapie (OAT)

Geneesmiddelinteracties met orale antitumorale therapie (OAT) Delphine Lesage Apotheek UZGent CASUS 1: vraag patiënt aan apotheker Geneesmiddelinteracties met orale antitumorale therapie (OAT) Mag ik Zyban of Champix innemen in combinatie met Nolvadex? Ik zou graag

Nadere informatie

Temozolomide (Temodal ) Informatie voor patiënten

Temozolomide (Temodal ) Informatie voor patiënten Temozolomide (Temodal ) Informatie voor patiënten Inhoud Voorwoord... 3 1. Omschrijving... 4 2. Wijze van toediening... 4 2.1 Temozolomide (Temodal ) samen met bestraling en nadien alleen temozolomide...

Nadere informatie

Nieuwe middelen voor sarcomen

Nieuwe middelen voor sarcomen Nieuwe middelen voor sarcomen Anneke Westermann, internist-oncoloog AMC Amsterdam Contactdag Sarcomen 26 mei 2018 Vooruitgang behandeling wekedelensarcoom Vooruitgang behandeling botsarcoom Chemotherapie

Nadere informatie