Trends en uitdagingenbijde medicamenteuze behandeling van kanker
|
|
- Karolien van der Pol
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Trends en uitdagingenbijde medicamenteuze behandeling van kanker Apr Tine Van Nieuwenhuyse UZ Leuven ACHTERGROND - Veelbelovende evolutie - Nieuwe uitdagingen: Verantwoor delijkheid bij de patiënt? Nieuwe innovatieve therapieën Kennis bij zorgverleners? Multidiscipli naire werking Organisatie van zorg? 1
2 INHOUD Trends in de medicamenteuze behandeling van kanker Nieuwe uitdagingen Conclusies & discussie 23/11/ Trends in behandeling van kanker Inleiding: 23/11/
3 Trends in behandeling van kanker Enkele cijfers: bereidingen in de apotheek patiënten met een IV behandeling o 70 commercieel beschikbare IV behandelingen patiënten op orale antikankertherapie o54 commercieel beschikbare OAK (orale anti kankertherapieën) 23/11/ Trends in de behandeling van kanker Werking: Weinigselectieve werking Mechanisme: meestal via interferentie met de celcylus Vb paclitaxel Target specifieke werking Mechanisme: zeer specifieke werkingsmechanismen Vb imatinib Target specifieke werking Gebruik maken van eigen immuunsysteem Mechanisme: zeer specifieke werkingsmechanismen Vb ipilimumab 23/11/
4 Trends in de behandeling van kanker Werking: 23/11/ Trends in de behandeling van kanker Werking: 747 verschillende targets 87 moleculaire klassen HanahanD et al Cell2007, cosmic 23/11/
5 Trends in de behandeling van kanker Nevenwerkingen: Remmenvaak ook de deling van gezonde (snel) delende cellen Haaruitval Gastro-intestinale NW Hematologische NW Vermoeidheid Smaakverandering Target specifieke Dermatologische NW Gastro-intestinale NW Pulmonale Hypertensie Target specifieke Auto-immuun nevenwerkingen 23/11/ Trends in de behandeling van kanker Toediening: Parenteraal>>> orale toediening Voornamelijk toediening in het ziekenhuis via (dag)opname Oraal >>> parenterale toediening Voornamelijk thuis in te nemen door patiënten Frequent langdurige toediening 23/11/
6 Trends in behandeling van kanker Enkele cijfers: Aantal iv bereidingen in de apotheek (exclusief mab) Cijfers UZ Leuven, /11/ Trends in behandeling van kanker Enkele cijfers: Aantal patiënten op orale antikankerbehandeling Cijfers UZ Leuven, /11/
7 Trends in de behandeling van kanker Kostprijs: Nieuwe behandeling hebben vaak een hoge kostprijs 23/11/ Trends in behandeling van kanker Enkele voorbeelden: Prijs/vial Dosis/gift Prijs /gift Prijs /volledige therapie Ipilimumab (yervoy) 4505/50 mg /200 mg 3 mg/kg Prijs/tablet Dosis/dag Prijs /dag Prijs /maand Sorafenib (Nexavar) Lenalidomide (Revlimid) Pomalidomide (Imnovid) 35/200 mg 2 x 400 mg/dag /25 mg 25 mg/dag /4 mg 4 mg/dag 494, BCFI, via 26/02/2015; RIZIV, via 26/02/ /11/
8 Trends in de behandeling van kanker Samenvattend: Opkomst van innovatieve behandelingen Confrontatie met specifieke nevenwerkingen Meer orale therapieën Meer ambulante therapieën Nieuwe behandeling met vaak een hoge kostprijs 23/11/ Uitdagingen in oncodiëtetiek Levenskwaliteit Voedingscoach kanker cachexie,,, Omgaan met nevenwerkin gen mucositis Smaak verandering Multidiscipli naire zorg 23/11/
9 Uitdagingen in oncodiëtetiek Organisatie van zorg Levenskwaliteit Voedingscoach kanker cachexie Omgaan met innovatieve therapieën,,, Omgaan met nevenwerkin gen mucositis Verantwoord elijkheid bij de patiënt Smaak verandering Alternatieve behandelingen Multidiscipli naire zorg Kennis bij zorgverleners interacties Rol van voeding Slikproblemen 23/11/ MAG Pletten bij slikproblemen? Is er een rol van voeding bij inname orale antikankertherapieën? 23/11/
10 Farmacokinetiek (PK) DEFINITIE: Het proces van absorptie, distributie, metabolisatie en excretie wat het lichaam met het geneesmiddel doet A Opname (absorptie) D Verdeling in het lichaam (distributie) M Omzetting door het lichaam (metabolisme) E Uitscheiding (excretie) 19 Widmeret al, Levequeet al, Paci et al, Bannahet al 23/11/ Mag pletten bij slikproblemen? Een voorbeeld: capecitabine(xeloda) pazopanib(votrient) FigadaptedfromChaigneauL et al Ann Oncol2008 Snellere meer uitgesproken absorptie Hogere Cmax bij geplette tabletten Geen significant verschil in AUC FigadaptedfromHeat et al investnew Drugs 2012 Oplossen is cruciale stap bij absorptie pazopanib Hogere Cmax bij geplette tabletten Significant verschil in AUC Meer nevenwerkingen, meer verstoorde leverfunctie ChaigneauL et al Ann Oncol2008; Heat et al InvestNew Drugs /11/
11 Farmacodynamiek(PD) Definitie De interactievan het geneesmiddelen de receptoren verantwoordelijk voorhet effect in het lichaam wat het geneesmiddel met het lichaam doet Hanahanet al Cell /11/ Farmacodynamiek(PD) Receptoren Target/site voor het effect van geneesmiddelen Sleutel/slot of induced-fit model Dynamische en flexibele interactie Agonisme(faciliteren van effect) Antagonisme(remmen van effect) Affiniteit: mate van binding aan de receptor Selectiviteit: specifieke affiniteit voor bepaalde receptoren (vs andere) 23/11/
12 Geneesmiddelen interacties MYTHE? REALITEIT? 23/11/ Geneesmiddelen interacties Soorten interacties: Chemische interacties Fysische interacties Belangrijke metabole sites van interacties : Cytochroom P450 enzymes Pgp(= p-glycoproteine, =ABCB1) BCRP (= breast cancer resistant protein) OATP (organic anion transporting polypeptide) Additief effect Synergistisch effect Antagonisme 23/11/
13 Geneesmiddelen interacties Gevolg van interacties: Toename therapeutisch effect en/of nevenwerkingen Afname therapeutisch effect en/of nevenwerkingen Unieke respons die niet optreedt als GM alleen toegediend wordt Interacties tussen: GM -GM GM voeding GM voedingssupplement/kruiden belang van een volledig thuistherapie overzicht (inclusief OTC (over the counter) medicatie, voedingssupplementen en kruiden) 23/11/ Geneesmiddelen interacties Oncologische patiënten zijn risicopatiënten GM met nauw therapeutisch-toxisch venster Polymedicatie Patiënten met nierfalen en/of leverfalen Ouderen Co-morbiditeiten 23/11/
14 Mogen kruiden? Wat met voedingssuplementen? 23/11/ Groene thee Aloe Vera maretak curcuma Omega 3 knoflook soja quercetine Q10 Stjanskruid Betaglucanen 14
15 Alternatieve therapieën Enkele begrippen: Fytotherapie Kruiden Homeopathie Voedingssupplementen 23/11/ Alternatieve therapieën Een casus: Man 47j VG: 1974 Wilms tumor 2015 Papillair RCC September 2015 start sunitinib(sutent) 23/11/
16 Alternatieve therapieën Een casus: Qing Hao 1x/d Bromelaïne 2x/d Mandoor vasma 1x/d 200 mg Wietolie 4 dr voor slapen 23/11/ Alternatieve therapieën Een casus: Qing Hao 1x/d = Artemisa annua Herba Artemisine(= afgeleide hiervan w gebruikt bij malaria) Geen bewezen effectiviteit bij kanker 1 studie bij mensen enkel in vitro studies Natuurlijke vorm is niet sterk genoeg Artesinate = synthetische afgeleide Nevenwerkingen!!! Bron:.DasAK et al, Ann MedHealth Sci Res2015, EsuE et amcochrane database systrev2014 Krishna S et al EBIOMedicine /11/
17 Alternatieve therapieën Een casus: Bromelaïne Enzym uit ananas Interactie via CYP3A4 toename effect sunitinib mogelijk Risico toxiciteit 23/11/ Alternatieve therapieën Een casus: Mandoor vasma Swertia chirayita mg, Navasadar mg Sweta parpati mg, Zingiber officinale mg Picrorhizakurroa10.10 mg, Ticomaundulata mg, Trifala mg, Cyperus rotundus mg Emblica officinalis mg, Mandoor vasma 9.09 mg Combinatie van verschillende kruiden verschillende interacties, zowel inhiberende, inducerende hypertensie als nevenwerking 23/11/
18 Wietolie Alternatieve therapieën Een casus: THC (tetrahydocannabinol) en CNB (cannabidiol) Claims: o Eetlust stimuleren o Werkzaam tegen misselijkheid en braken o Antikanker effect o Geen overtuigend bewijs bij kanker o Geen studies bij mens, enkel in vitro studies Wietolie is actieve bestanddelen in olie Nevenwerkingen! Geneesmiddeleninteracties! Oorsprong: in België (nog) niet legaal beschikbaar Bron:Abrams DI et al ClinPharmacol Ther2015. Cancer,orf, Cannabisbureau, Sarfaraz S et al Cancer Res /11/
19 Conclusies Veel nieuwe innovatieve behandelingen Multidisciplinaire samenwerking Goede organisatie van zorg nodig Veel (nieuwe) uitdagingen 23/11/ Vragen? Apotheek UZ Leuven 23/11/
ACHTERGROND: Geneesmiddelen interacties in de oncologie. Basisbegrippen farmacokinetiek en farmacodynamiek. Geneesmiddelen interacties
Geneesmiddelen interacties in de oncologie Apr. Tine Van Nieuwenhuyse ACHTERGROND: Geneesmiddelen interacties AMOBARBITAL + PAZOPANIB? EVEROLIMUS + FENYTOÏNE? MYTHE? REALITEIT? POMPELMOES? LEFLUNOMIDE
Nadere informatieMedicijncombinatie kan kankerpatiënt schaden Kankerpatiënt slikt vaak riskante mix van medicijnen
Medicijncombinatie kan kankerpatiënt schaden Kankerpatiënt slikt vaak riskante mix van medicijnen Pas op met medicatie tijdens chemotherapie! Kankerpatiënten lopen risico dat medicijnen kanker behandeling
Nadere informatieBegeleiding van patiënten in behandeling met perorale oncologische therapieën
Begeleiding van patiënten in behandeling met perorale oncologische therapieën Apr. Jana Bonte AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV 05/10/2017 INHOUD 1. Algemene achtergrond 2. Project Begeleiding Orale Antitumorale
Nadere informatieIntegratieve oncologie
Integratieve oncologie Ines von Rosenstiel 8 maart 2018 Het kaf van het koren scheiden 2 Definitie 4 pijlers Patiënt-arts relatie is gebaseerd op partnership (arts als coach) Preventie en welzijn Aandacht
Nadere informatieSAMENVATTING EN CONCLUSIES
SAMENVATTING EN CONCLUSIES De afgelopen 10 jaar hebben de taxanen paclitaxel (Taxol ) en docetaxel (Taxotere ) een belangrijke plaats verworven in de chemotherapeutische behandeling van kanker. Beide geneesmiddelen
Nadere informatieGeneesmiddeleninteracties en ROTS
Geneesmiddeleninteracties en ROTS Dr.Stefanie De Waele Medische Oncologie ROTS Wat is ROTS Raadpleging voor patiënten op Orale anti-tumorale Therapie Sint-Lucas ROTS concept Patiënt Huisarts Apotheker
Nadere informatieRol van de apotheker bij het afleveren van dure en speciale geneesmiddelen. Tine Hendrickx Dag van de Ziekenhuisapotheker Affligem, 22 februari 2011
Rol van de apotheker bij het afleveren van dure en speciale geneesmiddelen Tine Hendrickx Dag van de Ziekenhuisapotheker Affligem, 22 februari 2011 ROTS: Raadpleging voor patiënten op Orale anti-tumorale
Nadere informatieCompliance en interactie door co-medicatie. Maja de Jonge Erasmus MC Kanker Instituut Rotterdam
Compliance en interactie door co-medicatie Maja de Jonge Erasmus MC Kanker Instituut Rotterdam De oudere: wat getallen 60% patiënten met kanker > 65 jaar 80% 1 co-morbiditeit 78% van medicatie op recept
Nadere informatieFarmacologie en interacties van oncolytica
Farmacologie en interacties van oncolytica Een achtergrond, hoe te managen en een focus op TKIs Roelof van Leeuwen, ziekenhuisapotheker 10 e Nascholing Hematologie, 24 maart 2017 Wie ben ik? Roelof van
Nadere informatieOrale antitumorale therapieën door het oog van de apotheker
Orale antitumorale therapieën door het oog van de apotheker Apr. Jana Bonte AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV Oncologisch Congres - 27/01/2018 ACHTERGROND Evoluties Levensbedreigende chronische aandoening
Nadere informatieFarmacokinetiek en dynamiek
Farmacokinetiek en dynamiek Het toepassen van informatie uit het farmacotherapeutisch kompas Douwe van der Meer Ziekenhuisapotheker 20-03-2018 Wie schrijf het Kompas? VWS ZI Verzekeraars Wat is de bron?
Nadere informatieFarmacologie en interacties van geneesmiddelen in de hemato-oncologie. Dr. Nicole Hunfeld, ziekenhuisapotheker 20 maart 2014
Farmacologie en interacties van geneesmiddelen in de hemato-oncologie Dr. Nicole Hunfeld, ziekenhuisapotheker 20 maart 2014 Inhoud workshop Deel 1 (30 minuten): 1. Wat is farmacokinetiek? Nadruk op ouderen
Nadere informatieVoeding Prof.dr. Ron H.J. Mathijssen internist-oncoloog/ klinisch farmacoloog
Voeding Prof.dr. Ron H.J. Mathijssen internist-oncoloog/ klinisch farmacoloog Landelijke donateursdag - 1 november 2017 ReeHorst Ede Chemotherapie Doelgerichte therapie Immunotherapie 1 Basisprincipes
Nadere informatieHet ROTS-project: lessons learned. Tine Hendrickx, apotheker AZ Sint-Lucas Gent Elewijt, 13 oktober 2014
Het ROTS-project: lessons learned Tine Hendrickx, apotheker AZ Sint-Lucas Gent Elewijt, 13 oktober 2014 ROTS: Raadpleging voor patiënten op Orale anti-tumorale Therapie Sint-Lucas ROTS concept Doel: geven
Nadere informatieKU Leuven, Maria Theresiacollege 28 maart 2018
KU Leuven, Maria Theresiacollege 28 maart 2018 Fonds ter ondersteuning van educatie bij een orale antikanker therapie Waarom EDU-CONTACT? EDU-CONTACT is ontstaan vanuit de CONTACT-studie. CONTACT is een
Nadere informatieSamenvatting Samenvatting Bij patiënten die met antikanker geneesmiddelen worden behandeld wordt een grote interindividuele variabiliteit gezien in de antitumor werking en de bijwerkingen. Naast klinische
Nadere informatie8 e Post O.N.S. Meeting. Unraveling the mystery of the CYP450 pathway. Sophie Bunskoek, Verpleegkundig specialist, Medische oncologie, UMCG
8 e Post O.N.S. Meeting Unraveling the mystery of the CYP450 pathway Sophie Bunskoek, Verpleegkundig specialist, Medische oncologie, UMCG Wie heeft veel te maken met cytochroom P450 (CYP450) enzymen bij
Nadere informatieCARFILZOMIB REVLIMID DEXAMETHASONE
CARFILZOMIB REVLIMID DEXAMETHASONE KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_hemato_040 INHOUDSTAFEL 01 Welke chemotherapie (=Cytostatica) krijgt u? 3 02 Voorbereiding en verloop van de behandeling 3 03 Overzicht van
Nadere informatieMogelijkheden voor ondersteuning van zorgverleners bij het begeleiden van patiënten op orale oncolytica
Mogelijkheden voor ondersteuning van zorgverleners bij het begeleiden van patiënten op orale oncolytica Ervaringen uit de CONTACT-studie Apr. Lise-Marie Kinnaer Prof. Dr. Veerle Foulon Wie zijn wij? 2
Nadere informatieSafety and Quality Management bij orale therapie
18 juni 2008 Jaarbeurs Utrecht Safety and Quality Management bij orale therapie Desi van den Boogaard Verpleegkundig Specialist Oncologie Jeroen Bosch Ziekenhuis Petje op Petje af Voorbeeld van een orale
Nadere informatieBasale Farmacokinetiek op de Intensive care Armand R.J. Girbes & Noortje Swart
Basale Farmacokinetiek op de Intensive care Armand R.J. Girbes & Noortje Swart Intensive Care & Apotheek VU medisch centrum Netherlands Farmaco-terminologie Farmacologie de studie van geneesmiddelen observeerbare
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING In dit proefschrift worden zowel farmaceutische aspecten als ook anti-tumor activiteit en cardiotoxiciteit van het cytostaticum cyclopentenyl cytosine (CPEC) onderzocht. CPEC is
Nadere informatieKlinische aan bed van. farmacie de patiënt? Het is niet altijd wat het lijkt. Symposium klinische farmacie Leuven, 8 oktober 2011
Klinische aan bed van farmacie de patiënt? Het is niet altijd wat het lijkt Symposium klinische farmacie Leuven, 8 oktober 2011 Apr. Veerle Grootaert Klinische farmacie: OF vanuit de apotheek aan bd bed
Nadere informatieMETHADON ALS PIJNSTILLER IN DE PALLIATIEVE ZORG
METHADON ALS PIJNSTILLER IN DE PALLIATIEVE ZORG RUBEN VAN COEVORDEN HUISARTS HOSPICE ARTS JHI CONSULENT PALLIATIEVE ZORG WAT KOMT AAN BOD? Indicaties Beschikbare preparaten Farmacokinetiek Farmacodynamiek
Nadere informatieCHAPTER 10. Nederlandse samenvatting
CHAPTER 10 Nederlandse samenvatting Om uit te groeien tot een kwaadaardige tumor met uitzaaiïngen moeten kankercellen een aantal karakteristieken verwerven. Eén daarvan is het vermogen om angiogenese,
Nadere informatieNederlandse samenvatting
171 172 Nederlandse samenvatting NEDERLANDSE SAMENVATTING Met vaccinaties kunnen veel ziektes voorkomen worden, zoals de mazelen, de rode hond en de griep. Echter een vaccin voor het voorkomen van kanker
Nadere informatieFlavoxaat G04BD02, december 2018
Flavoxaat G04BD02, december 2018 Indicatie Urine-incontinentie, pollakisurie, nycturie, loze aandrang. Standpunt Ephor In het rapport over de muscarine-antagonisten van november 2016 wordt flavoxaat door
Nadere informatieGlivec - Imatinib. Product Informatie Fiche. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6.
Glivec - Imatinib Product Informatie Fiche T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum
Nadere informatiePatient counseling op oncologie: Samen zorgen voor de patiënt
Patient counseling op oncologie: Samen zorgen voor de patiënt Nele Clottens 21/09/2017 2010 Universitair Ziekenhuis Gent Inhoud 1. Pilootproject 2. Organisatie: op dienst of in apotheek? 3. Data 4. Casussen
Nadere informatieDieetadvies tijdens en na oncologische behandelingen. Tinne Roodhooft- Onco- diëtiste AZ Herentals Lies Schrauwen Onco diëtiste AZ Turnhout
Dieetadvies tijdens en na oncologische behandelingen Tinne Roodhooft- Onco- diëtiste AZ Herentals Lies Schrauwen Onco diëtiste AZ Turnhout Overzicht Taak oncodiëtiste Ondervoeding bij kanker Voedingsadvies
Nadere informatieParacetamol bij de patiënt met leverfunctiestoornissen. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC
Paracetamol bij de patiënt met leverfunctiestoornissen Mirjam Wikkerink, ANIOS IC Paracetamol Voor het eerst beschreven in 1886 1970 veilige dosering van 4d 1000 mg door FDA vastgesteld (deze dosering
Nadere informatieErvaring Aantal ouderen bestudeerd in Randomized Controlled Trials (RCTs) 196 patiënten, gemiddelde leeftijd 67 jaar.(4)
Fosinopril C09AA09, januari 2018 Indicatie Hypertensie en hartfalen. Standpunt Ephor In het rapport over de ACE-remmers van december 2017 wordt fosinopril door Ephor als behandeling van hypertensie niet
Nadere informatieWat mag je verwachten? Geneesmiddelengebruik gerelateerd aan comorbiditeiten. Farmacokinetiek en formuleringen. Micronutriënten.
22/1/213 Geneesmiddelengebruik bij de obese patiënt voor en na bariatrie Apr. Ina Gesquiere PhD student Promotor: Prof. Veerle Foulon Copromotors: Prof. Bart Van der Schueren en Prof. Patrick Augustijns
Nadere informatieOral therapy in hematology anno 2017: a multidisciplinary approach The eye of the pharmacist
Oral therapy in hematology anno 2017: a multidisciplinary approach The eye of the pharmacist Apr Kim Herman Apr Jana Bonte AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV ACHTERGROND Evoluties Levensbedreigende chronische
Nadere informatieROL VAN DE DIËTISTE IN HET ONCOLOGISCH PROCES. Gebracht door Nadieh Verhoest
ROL VAN DE DIËTISTE IN HET ONCOLOGISCH PROCES Gebracht door Nadieh Verhoest Programma Nationaal kankerplan Kankercachexie Voedingsplan bij cachexie Andere voedingsrichtlijnen Nationaal kankerplan L. Onkelinx
Nadere informatieSAMENVATTING Technische mengsels van vetoplosbare polychloorbifenylen (PCBs) zijn gebruikt als vloeistof in transformatoren, condensatoren en als
109 SAMENVATTING Technische mengsels van vetoplosbare polychloorbifenylen (PCBs) zijn gebruikt als vloeistof in transformatoren, condensatoren en als brandvertragers, vanwege hun thermostabiliteit, chemische
Nadere informatieKisqali - Ribociclib
Kisqali - Ribociclib Product informatie fiche T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch
Nadere informatieZepatier. Elbasvir + Grazoprevir Product Informatie Fiche. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6
Zepatier Elbasvir + Grazoprevir Product Informatie Fiche T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken
Nadere informatieIMPLEMENTATIE VAN EEN MULTIDISCIPLINAIR TEAM IN HET UZ GENT VOOR PATIENTEN ONDER ORALE ANTITUMORALE THERAPIE
UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT FARMACEUTISCHE WETENSCHAPPEN UZ GENT Academiejaar 2011-2012 IMPLEMENTATIE VAN EEN MULTIDISCIPLINAIR TEAM IN HET UZ GENT VOOR PATIENTEN ONDER ORALE ANTITUMORALE THERAPIE Apr.
Nadere informatieChecklist 1 e aflevering Xarelto
Checklist 1 e aflevering Xarelto 1. Juiste product 5. Bevorderen therapietrouw 2. Indicaties en dosering 6. Controleer interacties 3. Werkingsmechanisme 4. Leg belang therapietrouw uit 7. Geef patiëntenmateriaal
Nadere informatiedat lage maximum concentraties (piekspiegels) van pyrazinamide, rifampicine en isoniazide leidden tot resistentie-ontwikkeling van de bacterie.
S AMENVATTING 128 Samenvatting Tuberculose (TB of TBC) is een ernstige infectieziekte veroorzaakt door de bacterie Mycobacterium tuberculosis. Wereldwijd ontwikkelen jaarlijks 9 miljoen mensen TB en overlijden
Nadere informatieWorkshop klinische farmacie
De hemato patiënt op orale antitumorale therapie Apr Karen Vermis Apr Liesbeth Decoutere Apr Tine Van Nieuwenhuyse Dag van de ziekenhuisapotheker 5 feb 2019 JOIN workshop pollev.com/thomasdr Gratis Anoniem
Nadere informatieAntimyeloomgeneesmiddelen (update 29/06/2017)
Antimyeloomgeneesmiddelen (update 29/06/2017) Proteasoom-inhibitoren Bortezomib (Velcade ) Carfilzomib (Kyprolis ) Ixazomib (Ninlaro ) nog niet terugbetaald 1 MM Complicaties door ziekte en behandeling
Nadere informatiePersonalized medicine bij niertransplantatie. Dirk Jan Moes, Ziekenhuisapotheker Laboratorium TDM & Toxicologie Leids Universitair Medisch Centrum
Personalized medicine bij niertransplantatie Dirk Jan Moes, Ziekenhuisapotheker Laboratorium TDM & Toxicologie Leids Universitair Medisch Centrum 1 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatie10 e Post O.N.S. Meeting. Els Meuleman Verpleegkundig specialist oncologie Slingeland Ziekenhuis Doetinchem
10 e Post O.N.S. Meeting Els Meuleman Verpleegkundig specialist oncologie Slingeland Ziekenhuis Doetinchem Breast cancer update Update behandelopties bij hormoongevoeligheid Update behandelopties bij Her
Nadere informatieGeneesmiddel interacties met oncolytica Een achtergrond, hoe te managen en een focus op TKIs
Geneesmiddel interacties met oncolytica Een achtergrond, hoe te managen en een focus op TKIs Longkanker in perspectief, share the future 4 oktober 2017, Kasteel Oudaen, Utrecht Dr. Roelof W.F. van Leeuwen
Nadere informatieRichtlijn Multidisciplinaire richtlijn Borstvoeding
Richtlijn Multidisciplinaire richtlijn Borstvoeding Onderbouwing Conclusies Vaak is het door keuze van het juiste geneesmiddel mogelijk om borstvoeding veilig te handhaven 11. Niveau 4 Toelichting Indien
Nadere informatieHoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 175
Samenvatting Chapter 11 174 Samenvatting In dit hoofdstuk worden de studies die in dit proefschrift worden beschreven samengevat en bediscussieerd. Dit proefschrift richt zich op kankercel specifieke middelen,
Nadere informatieWAAR GERIATRIE EN PALLIATIEVE ZORG ELKAAR ONTMOETEN
WAAR GERIATRIE EN PALLIATIEVE ZORG ELKAAR ONTMOETEN Studiedag werkgroep PST 08 februari 2019 Mathias Demuynck (geriater) Aurélie Van Lancker (geriatrisch verpleegkundige) WAAR GERIATRIE EN PALLIATIEVE
Nadere informatieImmuuntherapie en persoonsgerichte behandeling
Immuuntherapie en persoonsgerichte behandeling Zaterdag 16 maart 2019 De Landgoederij, Bunnik M J van den Bent Neuroloog Kanker: een ziekte van het DNA? Eiwitten dragen de functies van cellen DNA zorgt
Nadere informatieLynparza - Olaparib. Product Informatie Fiche. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6.
Lynparza - Olaparib Product Informatie Fiche T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch
Nadere informatieVEILIG WERKEN MET CYTOSTATICA. Luc Picavet Marieke Bonné
VEILIG WERKEN MET CYTOSTATICA Luc Picavet Marieke Bonné Over welke producten hebben we het? Waarom en wie? Hoe veilig werken? Wat zijn cytostatica? Wat is kanker? Ongecontroleerde groei van cellen Behandeling:
Nadere informatieTRIPLE NEGATIEF BORSTKANKER. Nieuwe ontwikkelingen en onderzoek. Rianne Oosterkamp, internist-oncoloog Medisch Centrum Haaglanden
TRIPLE NEGATIEF BORSTKANKER Nieuwe ontwikkelingen en onderzoek Rianne Oosterkamp, internist-oncoloog Medisch Centrum Haaglanden Triple negatief borstkanker TNBC Geen ER Geen PR Geen HER2 (Nog) geen target
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting De afgelopen jaren heeft de ontwikkeling van vele nieuwe geneesmiddelen de behandelmogelijkheden voor patiënten met kanker aanzienlijk uitgebreid. Het grote aantal beschikbare
Nadere informatiePraktische informatie over chemotherapie
Praktische informatie over chemotherapie Beste patiënt Een behandeling met chemotherapie bestaat uit het toedienen van één of meerdere celremmende geneesmiddelen, cytostatica genoemd. De bedoeling van
Nadere informatieMFO rond medicatieschema
MFO rond medicatieschema Werkwijze avond: MFO! Plenair Vragen staat vrij! Publieksvragen kort groepsgesprek verslaggever/woordvoerder MFO: Wat? Medisch Farmaceutisch Overleg Tussen artsen, apothekers,
Nadere informatieWat heeft een patiënt nodig voor OPAT?
Deryckere Sabine Franky Buyle Ziekenhuisapotheek UZ Gent Outpatient Parenteral Antimicrobial Therapy OPAT: farmaceutische aspecten Info-avond thuisverpleegkundigen 19 september 2018 24 september 2018 Wat
Nadere informatieSAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Loratadine Sandoz 10 mg tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elk tablet bevat 10 mg loratadine Voor de hulpstoffen,
Nadere informatieDosering: geen dosisaanpassing op basis van leeftijd. Een startdosering van 5 mg wordt geadviseerd.
Fosinopril C09AA09, april 2019 Indicatie Behandeling van hypertensie en symptomatisch hartfalen.(1,2) Standpunt Ephor en samenvatting Fosinopril wordt door Ephor niet geadviseerd als behandeling van hypertensie
Nadere informatieBIJSLUITER. Inhoud van deze bijsluiter:
BIJSLUITER Lees de hele bijsluiter aandachtig door, omdat er voor u belangrijke informatie in staat. Raadpleeg uw arts of apotheker als u aanvullende vragen heeft. Bewaar deze bijsluiter, misschien heeft
Nadere informatieLonsurf trifluridine/tipiracil
Lonsurf trifluridine/tipiracil Product Informatie Fiche T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken
Nadere informatieInteracties met Psychofarmaca. Drs. G. Nap, Ziekenhuisapotheker MHA Apotheek Parnassia Groep 14 november 2016
Interacties met Psychofarmaca Drs. G. Nap, Ziekenhuisapotheker MHA Apotheek Parnassia Groep 14 november 2016 Disclosure belangen spreker Gert Nap (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk
Nadere informatieUW BEHANDELING MET RITUXIMAB CYCLOFOSFAMIDE DEXAMETHASONE
UW BEHANDELING MET RITUXIMAB CYCLOFOSFAMIDE DEXAMETHASONE KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_hemato_056 INHOUDSTAFEL 01 Welke chemotherapie (=behandeling met cytostatica) krijgt u? 3 02 Hoe verloopt uw behandeling?
Nadere informatieMethadon... als pijnstiller?
Methadon... als pijnstiller? Amon Heijne AIOS anesthesiologie Imago probleem Ook iets voor de OK? Inhoud Waar of niet waar? Historisch perspectief Wat gebeurt er in het lichaam met methadon? Waarom zouden
Nadere informatieSlim kiwibeleid op de TOP 25 geneesmiddelen zou 459,5 miljoen opbrengen
Slim kiwibeleid op de TOP 25 geneesmiddelen zou 459,5 miljoen opbrengen Wanneer men een rationeel en een slim kiwibeleid zoals bijvoorbeeld in Nederland bestaat, zou toepassen op de 25 voor het Riziv meest
Nadere informatieInteracties geneesmiddel voedingsmiddel MYTHES EN WEETJES
Interacties geneesmiddel voedingsmiddel MYTHES EN WEETJES Najaarssymposium VVKVM 3 december 2011 Apr. Peter Declercq 3 december 2011 SPOEDGEVALLEN Acute opname na val van trap man, 60 jaar, 50 kg roker,
Nadere informatieNexavar - Sorafenib. Product Informatie Fiche. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6.
Nexavar - Sorafenib Product Informatie Fiche T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch
Nadere informatieInhoud Toedieningswegen en toedieningsvormen Inleiding Toedieningswegen Orale toedieningsvormen Toedieningsvormen voor neus, oor, mond en oog
VII 1 Toedieningswegen en toedieningsvormen..................................... 1 1.1 Inleiding............................................................................ 3 1.2 Toedieningswegen..................................................................
Nadere informatieFarmacokinetiek in klinisch onderzoek. Dr. Floor van Rosse Apotheek Erasmus MC
Farmacokinetiek in klinisch onderzoek Dr. Floor van Rosse Apotheek Erasmus MC Even voorstellen BSc Biomedische wetenschappen (UU) MSc Epidemiologie (UU) O.a. klinische epidemiologie en farmaco-epidemiologie
Nadere informatieAmbulante intraveneuze antimicrobiële therapie OPAT (Outpatient Parenteral Antimicrobial Therapy)
Ambulante intraveneuze antimicrobiële therapie OPAT (Outpatient Parenteral Antimicrobial Therapy) Praktische toepassing Apr. Tine Ravelingien Ziekenhuisapotheker UZ Gent In samenwerking met prof. dr. Dirk
Nadere informatieRadiotherapie bij het gemetastaseerd niercelcarcinoom. Dr Nathalie Meireson Universitaire Radiotherapie Antwerpen 28/02/2013
Radiotherapie bij het gemetastaseerd niercelcarcinoom Dr Nathalie Meireson Universitaire Radiotherapie Antwerpen 28/02/2013 inleiding casus heden toekomst radiotherapie en new drugs Inleiding Wat doet
Nadere informatieVerpleegkundige aandachtspunten bij een parkinsonpatiënt. Delaere Griet
Verpleegkundige aandachtspunten bij een parkinsonpatiënt Delaere Griet Verpleegkundige aandachtspunten inhoud: 1. Medicatie 2. Mobiliteit 3. Voeding 4. Uitscheiding 5. Slaappatroon 6. Psychische en cognitieve
Nadere informatieSamenvatting Hoofdstuk 1 Farmacotherapie op maat
Samenvatting Hoofdstuk 1 Farmacotherapie op maat Patiënt komt bij arts en na diagnose schrijft hij of: Geen therapie voor. Niet medicamenteuze therapie voor. Farmacotherapie voor. Een combinatie van mogelijkheden
Nadere informatieSamenvatting. (Summary in Dutch)
10 (Summary in Dutch) Chapter 10 Kanker was de vierde doodsoorzaak in Indonesië in 2005 en naar verwachting wordt kanker de derde doodsoorzaak in 2030. Chemotherapie, één van de behandelingsmogelijkheden
Nadere informatieAlgemene kennis over farmacokinetiek (PK)
Algemene kennis over farmacokinetiek (PK) C max, klaring, Vd, halfwaardetijd, AUC, biologische beschikbaarheid, proteinebinding Watis ditjargon? Is dit belangrijk voor mij? 2-1 Algemene kennis over farmacokinetiek
Nadere informatieVoeding & kanker: feiten & fabels
Voeding & kanker: feiten & fabels Stichting Invitee Veenendaal 12 februari 2019 ellen.kampman@wur.nl Vragen? De vragen op voedingenkankerinfo.nl Is aangebrande en verkoolde voeding kankerverwekkend? Is
Nadere informatieDISCLOSURE BELANGEN SPREKER
DISCLOSURE BELANGEN SPREKER Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties Sponsoring of onderzoeksgeld Aandeelhouder Adviseur Venture partner BMS, MSD Neon Therapeutics Adaptive, Amgen, Neon Therapeutics,
Nadere informatieViekirax. Ombitasvir + Paritaprevir + Ritonavir Product Informatie Fiche. T +32(0) F +32(0)
Viekirax Ombitasvir + Paritaprevir + Ritonavir Product Informatie Fiche T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat
Nadere informatieVersion 7.3.1, 03/2010 BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
Version 7.3.1, 03/2010 BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Norit 200, capsules 200 mg, hard 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING De capsule bevat 200
Nadere informatiedaghospitaal oncologie en algemeen inwendige ziekten informatiebrochure Orale antikankertherapie
daghospitaal oncologie en algemeen inwendige ziekten informatiebrochure Orale antikankertherapie Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Aandachtspunten bij inname 4 3. Algemene aandachtspunten tijdens de behandeling
Nadere informatieGebruik en mogelijk misbruik van opioïden in België. Apr. Hans Willems, apotheker-inspecteur DGEC Mevr. Elien De Mooter, sociaal-inspecteur DGEC
Gebruik en mogelijk misbruik van opioïden in België Apr. Hans Willems, apotheker-inspecteur DGEC Mevr. Elien De Mooter, sociaal-inspecteur DGEC 1 Overzicht 1: Inleiding 2: Opioïden: verbruik 2015 (5 ATC)
Nadere informatieNK cellen of Natural Killer cellen bieden een aangeboren bescherming tegen
Nederlandse samenvatting NK cellen of Natural Killer cellen bieden een aangeboren bescherming tegen ziekteverwekkende indringers zoals virussen maar ook tegen kankercellen. In patiënten met kanker functioneren
Nadere informatieCARFILZOMIB DEXAMETHASONE
CARFILZOMIB DEXAMETHASONE KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_hemato_037 INHOUDSTAFEL 01 Welke chemotherapie (=cytostatica) krijgt u? 3 02 Voorbereiding en verloop van de behandeling 3 03 Overzicht van de behandeling
Nadere informatieMabthera + CHOP (rituximab + cyclofosfamide + doxorubicine + vincristine + prednisolone) PATIËNTENBROCHURE
PATIËNTENBROCHURE Mabthera + CHOP (rituximab + cyclofosfamide + doxorubicine + vincristine + prednisolone) TOON DEZE FOLDER AAN UW HUISARTS, HUISAPOTHEKER EN THUISVERPLEEGKUNDIGE www.ziekenhuisgeel.be
Nadere informatieMekinist Trametinib. Product Informatie Fiche. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6.
Mekinist Trametinib Product Informatie Fiche T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch
Nadere informatieVoeding en personalized prevention
Voeding en personalized prevention Dr. Simone G.J. van Breda Afdeling Toxicogenomics, Universiteit Maastricht 17 mei 2018. Inhoud Personalized nutrition Het meten van gezondheid in relatie tot voeding
Nadere informatieAcute pijntherapie voor de geriatrische patiënt
Acute pijntherapie voor de geriatrische patiënt Jona Houthuys promotor: Dr. Gert Poortmans Pijn bij de geriatrische patiënt Prevalentie Evaluatie van pijn Complicaties van pijn vertraagd herstel verminderde
Nadere informatieDexamethason - corticosteroïden in de palliatieve zorg - M.M.P.M. Jansen, ziekenhuisapotheker klinisch farmacoloog Elisabeth Tweesteden Ziekenhuis
Dexamethason - corticosteroïden in de palliatieve zorg - M.M.P.M. Jansen, ziekenhuisapotheker klinisch farmacoloog Elisabeth Tweesteden Ziekenhuis Corticosteroïden Veel voorgeschreven in palliatieve fase
Nadere informatieSAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL. Betaserc 8, tabletten 8 mg Betaserc 16, tabletten 16 mg
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Betaserc 8, tabletten 8 mg Betaserc 16, tabletten 16 mg 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Betaserc 8 bevat 8 mg betahistinedihydrochloride
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING Nederlandse samenvatting Longkanker is een ziekte waaraan jaarlijks in Nederland ongeveer evenveel mensen overlijden als borst-, prostaat- en darmkanker bij elkaar. Ondanks de
Nadere informatieDe tabletten zijn geel, rond, vlak met een breukstreep en de inscriptie Ac. Fol. 5.
1.3.1 : productinformatie Bladzijde : 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Foliumzuur TEVA 5 mg, 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Foliumzuur TEVA 5 mg bevat 5 mg foliumzuur per tablet. Hulpstoffen
Nadere informatieOLIJFdag 3 oktober 2015
OLIJFdag 3 oktober 2015 Nieuwe behandelingen bij eierstokkanker Els Witteveen Internist-oncoloog Huidige en nieuwe inzichten Intraperitoneale toediening Toevoeging van bevacizumab Dose dense toediening
Nadere informatieDarzalex (daratumumab) PATIËNTENBROCHURE
PATIËNTENBROCHURE Darzalex (daratumumab) TOON DEZE FOLDER AAN UW HUISARTS, HUISAPOTHEKER EN THUISVERPLEEGKUNDIGE www.ziekenhuisgeel.be 2 Behandelschema Darzalex (daratumumab) is een doelgerichte therapie.
Nadere informatieSF Z. Oncologisch support Team. Nexavar SINT-FRANCISKUSZIEKENHUIS
SF Z SINT-FRANCISKUSZIEKENHUIS Oncologisch support Team Nexavar Nexavar Uw arts schreef u een nieuw geneesmiddel voor, Nexavar. Deze behandeling richt zich op kankercellen (targeted therapie). Nexavar
Nadere informatieDARATUMUMAB KANKERCENTRUM UZ GENT. Onco_hemato_038
DARATUMUMAB KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_hemato_038 INHOUDSTAFEL 01 Welke chemotherapie (=cytostatica) krijgt u? 3 02 Voorbereiding en verloop van de behandeling 3 03 Overzicht van de behandeling 4 04 Onderzoeken
Nadere informatieZORGPAD ORALE ANTITUMORALE THERAPIE. - Patiëntinformatie -
ZORGPAD ORALE ANTITUMORALE THERAPIE - Patiëntinformatie - Inhoudsopgave Inleiding Zorgpad Multidisciplinair team Bij problemen of vragen 1 Inleiding Uw arts heeft samen met u besloten om een antitumorale
Nadere informatieGeneesmiddelinteracties met orale antitumorale therapie (OAT)
Delphine Lesage Apotheek UZGent CASUS 1: vraag patiënt aan apotheker Geneesmiddelinteracties met orale antitumorale therapie (OAT) Mag ik Zyban of Champix innemen in combinatie met Nolvadex? Ik zou graag
Nadere informatieTemozolomide (Temodal ) Informatie voor patiënten
Temozolomide (Temodal ) Informatie voor patiënten Inhoud Voorwoord... 3 1. Omschrijving... 4 2. Wijze van toediening... 4 2.1 Temozolomide (Temodal ) samen met bestraling en nadien alleen temozolomide...
Nadere informatieNieuwe middelen voor sarcomen
Nieuwe middelen voor sarcomen Anneke Westermann, internist-oncoloog AMC Amsterdam Contactdag Sarcomen 26 mei 2018 Vooruitgang behandeling wekedelensarcoom Vooruitgang behandeling botsarcoom Chemotherapie
Nadere informatie