Patient counseling op oncologie: Samen zorgen voor de patiënt

Transcriptie

1 Patient counseling op oncologie: Samen zorgen voor de patiënt Nele Clottens 21/09/ Universitair Ziekenhuis Gent

2 Inhoud 1. Pilootproject 2. Organisatie: op dienst of in apotheek? 3. Data 4. Casussen vanuit de praktijk 5. Toekomst 2

3 Patient counseling waarom? Dagelijkse toediening thuis Continue blootstelling Nevenwerking Kostprijs Minder interferentie met dagelijkse activiteiten Minder pijn, IV katheters overbodig Risico voor THERAPIE- ONTROUW Reductie logistiek en ziekenhuis onkosten Patiënten zijn onafhankelijk, hebben zelf controle Potentiële interacties met voeding & GM 3

4 1. Pilootproject In 2013 met multidisciplinair team voor RCC patiënten: Oncoloog (Prof. S. Rottey) Oncologisch verpleegkundige Klinische apotheker Andere disciplines: psycholoog, sociaal werker, palliatief supportteam, oncodiëtiste Multidisciplinair overleg samen vóór de consultatie MDO 4

5 Multidisciplinair overleg (MDO)? = overleg met alle disciplines samen voor bespreking van patiënten doel? Zicht op de behandelingsmogelijkheden Status van ziekteverloop Emotionele draagkracht inschatten Bijsturen naar noden van patiënt op sociaal en psychologisch vlak Bespreking thuismedicatie 5

6 Aanpak bij nieuwe patiënten Arts Verpleging Apotheker informatie m.b.t. behandeling en bijwerkingen bepalen startdosis doorverwijzen aanvullende informatie over behandeling en bijwerkingen zelfzorgadvies bespreken van de opvolging doorverwijzen medicatieschema opmaken screenen naar interacties met voeding en geneesmiddelen afleveren van medicatie 6

7 Patiëntenfolders : Sutent, Votrient, Nexavar, Afinitor Torisel, Inlyta 7

8 Aanpak bij patiënten in follow up: 8

9 2. Organisatie: op dienst VOORDELEN Zichtbaarheid op dienst Interactie/betrokkenheid met patiënt Rechtstreeks vragen van patiënt Toetsen therapietrouw / opvolging aflevering NADELEN Grote tijdsinvestering op 1 dienst Beperkt aantal patiënten UZ Gent verschillende medische disciplines, verschillende locaties 9

10 Uitgifte ziekenhuisapotheek Plaats van afhalen van orale anti-tumorale geneesmiddelen 10

11 In de apotheek: 1 e uitgifte Duidelijke info over posologie Eerste uitgifte begeleiding Herhaalde uitgifte begeleiding Belang van inname met of zonder voedsel Overzichtstabel orale antitumorale geneesmiddelen: 11

12 VOORBEELD Duidelijke info over posologie Bv.: Nexavar + maaltijd Absorptie van Nexavar nuchter = absorptie Nexavar bij maaltijd Indien gecombineerd met vetrijke maaltijd: Absorptie verminderd met 29% (p< 0.005) Veel lagere concentraties bereikt! Advies: Indien vetrijke maaltijd geconsumeerd wordt, neem Nexavar in 1 uur vóór of 2 uur na de maaltijd Gion et al.clinical Pharmacokinetics of Tyrosine Kinase Inhibitors Focus on Pyrimidines, Pyridines and Pyrroles. Clinical pharmacokinetics. 2011; 50(9):

13 In de apotheek : 1 e uitgifte Duidelijke info van posologie OAT afleveren met veiligheidsfiche = Adviezen over Inname Bewaring Pletten / breken van de medicatie Toiletgebruik Vernietiging 13

14 14

15 Duidelijke info van posologie OAT afleveren met veiligheidsfiche Telefonische medicatie anamnese Apotheekassistent: 8 uur / week Invullen in elektronisch patiëntendossier Medicatieverificatie door apotheker: correcte dosering, correcte inname, interactiecheck Advies naar arts Telefonisch In patiëntendossier formuleren 15

16 Voorbeeld medicatieschema : 16

17 Kritische bedenkingen Telefonisch anamnese = tijdsintensief Interactiecheck na aflevering Intensieve communicatie bij problemen Digitale uitwisseling van medicatieschema 17

18 Patiënteninformatie Hematologie oncologie kinderen Geneesmiddelenfiches: bij ontslag van patiënt Orale antitumorale geneesmiddelen + supportieve therapie Hematologie oncologie volwassenen Geneesmiddelenbrochures: bij opstart Orale antitumorale geneesmiddelen 18

19 19

20 20

21 3. Data (1) : MASTERPROEF Transmurale medicatiezorg bij patiënten behandeld met orale cytostatica Student: Lynn Declerck - Begeleider: Annemie Somers - Promotor: Koen Boussery 9 weken Medication review Aantal patiënten 61 Totaal aantal geneesmiddelen 444 (mediaan 7) Via ziekenhuisapotheek 75 (16%) Via huisapotheek 369 (84%) Totaal aantal onopzettelijke medicatiefouten 166 (gem 2.7) Registratie van gestopte geneesmiddelen 41 21

22 Masterproef Type discrepanties Type discrepantie Aantal % Ontbrekende geneesmiddelen % Ontbrekende dosis % Verkeerde dosis % Verkeerde frequentie % Verkeerd geneesmiddel % 22

23 Masterproef Interacties 60 drug-drug interacties bij 34 patiënten 17 interacties met orale antitumorale geneesmiddelen 26 interacties advies geformuleerd 19/26 adviezen aanvaard 23

24 Data (2): MASTERPROEF Interactiescreening bij patiënten behandeld met een orale antitumorale therapie Student: Judith Saelens - Begeleider: Delphine Lesage - Promotor: Annemie Somers Aantal patiënten 199 Totaal medicatieschema s 230 Aantal geneesmiddelen 1722 Gemiddeld aantal geneesmiddelen per schema 7,5 Ernstige interacties na optimalisatie flowchart 228 OAT betrokken bij de interacties 39% 24

25 25

26 Data (3): MASTERPROEF Optimalisatie van het voorraadbeheer van orale antitumorale therapie in het UZ Gent Student: Caro Meyers Begeleider: Sabine Deryckere & Sarah Mertens -Promotor: Barbara Claus Retrospectieve analyse van aflevering OAT 2016 Aantal patiënten (OAT) 263 Aantal voorschriften 1169 Aantal OAT op voorraad 50 (69,4%) Voorraad aantal keer ontoereikend 23 (2%) Kostprijs vervallen OAT euro 26

27 Data (3): MASTERPROEF Optimalisatie van voorraadbeheer door: Aflevertermijn (1 maand VS 3 maand) Communicatie tussen arts & apotheek Aanpassen van voorraadhoogtes Frequente analyse van criteria voor stockage 27

28 4. CASUSSEN UIT DE PRAKTIJK 28

29 Mogelijke Interacties met OAT Potentiële gevolgen: Verhoging van concentratie: TOXISCH! Verlaging van concentratie: SUBTHERAPEUTISCH 29

30 Geneesmiddeleninteracties met TKI s Biologische beschikbaarheid: bij hogere ph waarden: shift van de geïoniseerde naar de niet-geïoniseerde vorm (minder oplosbaar) Metabolisatie door cytochroom P450 + inhibitie / inductie Verlengd QT interval Zeldzaam Routinecheck: 5HT-3 antagonisten, antifungale, antibiotica, Melden + vermijden indien mogelijk ECG 24-48u voor start, 1 week na start - Van Leeuwen R. et al. Drug-drug interactions with tyrosine-kinase inhibitors: a clinical perspective. The Lancet Oncology 2014; Vol 15, Van Leeuwen R. et al. Drug-drug interactions in patients treated for cancer: a prospective study on clinical interventions, Annals of onoclogy 2015; Vol 26,

31 Interactiescreening Gebaseerd op 3 verschillende bronnen (Up to date, Clinical Pharmacology, Stockley s) Afhandeling in functie van de context van de patiënt 31

32 Casus 1: Patiëntgegevens Vrouw, 73 jaar Sprycel sinds 7/2013 voor Philadelphia positieve chronische myeloïde leukemie 2015: totale knieprothese Zeer goede respons onder deze therapie met het bereiken van majeure moleculaire remissie. 32

33 Sprycel 33

34 Interactiecheck Sprycel / Pantomed : level X, zeer ernstige graad. AUC daalt met 58% Aangeraden wordt om over te schakelen op antacida (gespreide inname van 2u) 34

35 Opvolging Pantomed werd onlangs opgestart door de huisarts; Contact genomen met de huisarts, patiënt neemt dit tijdelijk in samen met Ibuprofen. Reden? Last van blijvende pijn in knie sinds prothese Dosis verlaagd van Ibuprofen, en Pantomed zal gewijzigd worden naar antacida. 35

36 CASUS 2: Patiëntgegevens Vrouw 65 jaar Auto SCT (3/16) na B cel lymfoom thv milt Secundaire hypogammaglobulinemie waarvoor substitutie met Multigam en vaccinatieschema Klaagt van droge hoest, sinds inname van Zydelig 36

37 ZYDELIG 37

38 Interventie check Verplichte associatie van Bactrim aan Zydelig ter preventie van PJP (pneumonie) Artikel voor Zydelig + Bactrim 38

39 5. Toekomst Eerste Uitgifte Begeleiding Anamnese door apotheek assistente Gevolgd door interactiecheck door apotheker Herhaalde Uitgifte Begeleiding Peilen naar ongewenste effecten Bewaken therapietrouw Maandelijkse aflevering ipv 3-maandelijks Counselingsruimte ziekenhuisapotheek Elektronisch uitwisselen medicatieschema (vb. Vitalink) 39

40 Dank voor uw aandacht! Zijn er vragen? 40