Metropoolregio Rotterdam - Den Haag: Beleidsstrategische overwegingen en prioriteiten
|
|
- Linda van Beek
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Memorandum Metropoolregio Rotterdam - Den Haag: Beleidsstrategische overwegingen en prioriteiten Prof dr P. P. Tordoir Januari Inleiding Ten behoeve van een gezamenlijke bijeenkomst van de bestuurscolleges van Rotterdam en Den Haag inzake de metropoolregio Rotterdam Den Haag op 16 november j.l.. heeft bovengetekende een analytische presentatie gegeven over de metropoolregio. Die presentatie wordt in dit memorandum bondig uitgewerkt. Rotterdam en Den Haag zijn de afgelopen decennia naar elkaar toe gegroeid en vormen hoofdcentra in een aangesloten stedelijk systeem. De systeemintegratie levert de economie en samenleving veel baten en geeft kansen op kwaliteit en efficiëntie voor bewoners, bedrijven, instellingen, bezoekers en openbaar bestuur. De gemoeide belangen zijn stedelijk, regionaal en (inter-)nationaal. Een aantal uitdagingen voor de steden, de regio en het land kunnen effectief in het samenhangend verband van beide steden worden opgepakt. Er is inmiddels een agenda voor een gemeenschappelijke metropoolregio Rotterdam Den Haag (gemeenten Rotterdam en Den Haag, 2009). Er is urgentie omdat enkele uitdagingen geen uitstel van actie velen. Dit memorandum zet baten, kansen en uitdagingen beknopt op een rij. 2. Welvaartsbaten van metropoolvorming Wetenschappelijk kan een metropool worden gedefinieerd als omvangrijk Daily Urban System (DUS), een integraal marktgebied voor 90% van de markten voor arbeid, diensten en voorzieningen, huisvesting en mobiliteit (Tordoir 2006). Deze markten zijn locatiegebonden, in tegenstelling tot markten voor de meeste goederen die immers kunnen worden geëxporteerd. De waarde van arbeid en diensten neemt vanwege de economische structuurverschuiving relatief t.o.v. goederen alleen maar toe. Daardoor is een groot en toenemend deel van onze economie gebonden aan (stads-)regionale markten. Hoe groter en meer divers die regionale markten, hoe groter kansen op specialisatie, productiviteitsgroei en innovatie, en daarmee op welvaartsgroei. Een omvangrijk en divers DUS levert daarom in principe meer welvaart per inwoner dan een klein en meer homogeen DUS. Het batig effect van omvang neemt toe naarmate de economie meer kennisintensief wordt (Glaeser & Resseger, 2010; zie figuur 1).
2 Figuur 1: relatie tussen omvang en productiviteit in kennisintensieve stadsgewesten Bron: Gleaser, E.L. & M.G. Resseger, 2010 Een omvangrijk DUS geeft ook draagvlak voor grote variatie aan voorzieningen, met een brede top. Een DUS werkt aldus als een pyramide. Het belang voor de economie en bevolking gaat verder dan monetaire welvaart. Een DUS-pyramide is een emancipatiemachine voor starters aan de onderkant of zijlijn van de economie en samenleving. Daarnaast trekt een omvangrijk en gevarieerd DUS met name ook hoogopgeleide werkers en hoogwaardige bedrijvigheid en voorzieningen van elders aan. Tezamen met de endogene groeikracht stuwt deze aantrekkingskracht een cumulatief causaal proces van welvaartsgroei, integratie en kwaliteitsontwikkeling (Ter Weel e.a., 2010; Tordoir, 2006). Tenslotte maar niet ten minste is een omvangrijk en gevarieerd DUS op langere termijn economisch meer flexibel en schokbestendig dan een kleiner en homogener DUS. Om deze redenen balt de moderne kenniseconomie sterk samen in metropolitaanse regio s. De betreffende metropolen hebben bovendien ook op langere termijn weinig last van vergrijzing. Uiteraard ontstaan de baten van metropoolvorming alleen onder voorwaarden. Essentieel is dat het metropolitaanse bereikbaarheidssysteem de stadsgewestelijke marktintegratie optimaal accommodeert en niet vastloopt. Er zal voldoende en veelsoortige ontwikkelingsruimte aanwezig dienen te zijn om de dynamiek te accommoderen, incluis mogelijkheden om reeds bebouwd gebied kosteneffectief te kunnen transformeren. Een vitale metropool is fysiek, economisch, sociaal en cultureel altijd in beweging. Deze voorwaarden zijn lang niet altijd vervuld. Slechte voorwaarden kunnen ook een grote metropool tot verval brengen. De voorwaarden zijn zeer gevoelig voor beleid. Marktwerking geeft de kansen, maar de benutting daarvan staat of valt met afgewogen beleidsingrepen. 3. Kansen voor een metropoolregio Rotterdam Den Haag De stadsgewesten van Rotterdam en Den Haag vormen weliswaar twee overlappende Daily Urban Systems, maar van echt metropolitaanse marktintegratie is nog geen
3 sprake (Ritsema van Eck, van Oort e.a., 2006). Hoe de integratie ruimtelijk uitpakt kan worden afgelezen aan stedelijke en regionale verplaatsingspatronen. Op basis van het Mobiliteitsonderzoek zijn analyses gemaakt van verplaatsingen in de regio, voor verschillende motieven en verschillende groepen (fig. 2). Figuur 2. Verplaatsingen per dag, Randstad-Zuidvleugel, meetperiode Verplaatsingen: woonwerk- en zakelijk verkeer Verplaatsingen: winkelen, leisure en verzorging
4 Verplaatsingen van hoogopgeleiden (HBO/universiteit) Bron: analyse RE Atelier Tordoir, gebaseerd op datareeksen Mobiliteitsonderzoek Nederland De bovenstaande patronen tonen aan dat woonwerkpendel en zakelijk verkeer een veel sterkere regionale oriëntatie kennen dan verplaatsingen voor winkelen, uitgaan en verzorging. Relaties zijn vooral stadsgewestelijk; de grote steden onderhouden ieder nauwe relaties met omliggende satellietgemeenten. Naarmate een stad groter is, worden centrumfuncties belangrijker en nemen externe relaties onevenredig toe. Directe relaties tussen Rotterdam en Den Haag zijn niet uitgesproken sterk en zelfs zwak in geval van winkelen, uitgaan en verzorging. Dat verandert als we alleen naar de hoogopgeleide bevolking kijken. Hoogopgeleiden kennen een relatief brede geografische oriëntatie, waarbij ook directe relaties tussen de twee grote steden een belangrijke rol spelen. De integratie van de Randstad Zuidvleugel tot integraal DUS is daarom het meest vergevorderd voor hoogopgeleiden en de kenniseconomie. Dit beeld is in overeenstemming met waarnemingen in het buitenland (figuur 1). Kans: metropoolvorming voor de kenniseconomie De analyses geven aan dat metropoolvorming in de regio Rotterdam-Den Haag in ieder geval werkt voor hoogopgeleiden en de kenniseconomie. Op dat vlak doet zich ook een grote beleidsuitdaging voor. De Zuidvleugel van de Randstad loopt, vergeleken met de Noordvleugel en haar uitstralingszone langs de A1 richting oosten en zuidoosten, achter bij de ontwikkeling naar een kenniseconomie. Dit verklaart ook de relatief achterblijvende banengroei in de regio (figuur 3). Kennisintensieve bedrijven en instellingen volgen kenniswerkers, en vice versa. Om de regionale positie in de kenniseconomie te verbeteren zal wat dat betreft een spiraal in gang moeten komen. Metropoolvorming zorgt daarbij voor een grote en
5 Figuur 3. Relatie tussen banengroei en kenniswerkers in Nederland, Banengroei Aandeel kenniswerkers Bron: Raspe, van Oort & de Bruin 2004 aantrekkelijke arbeidsmarkt voor een brede range aan specialismen, en geeft daarnaast draagvlak voor een breed palet aan topvoorzieningen en kwaliteiten in de leefomgeving die op hun beurt weer kenniswerkers aantrekken. Tenslotte kan ook meer spin-off vanuit en synergie tussen de reeds aanwezige kennisinstellingen in de regio ontstaan, waaronder drie internationaal vooraanstaande universiteiten. Meer in het algemeen kan de economische synergie in de regio worden versterkt. De Rotterdamse en Haagse stadsgewesten zijn economisch vrij gespecialiseerd. Integratie van het DUS kan bijdragen aan dwarsverbindingen tussen gespecialiseerde clusters waardoor deze sterker en innovatiever worden. Speerpunten liggen bij de Rotterdamse Mainport, de Delftse Brainport, Den Haag Legal Capital en de Greenport. De clusters profiteren ook van metropolitaanse aantrekkingskracht op kenniswerkers, een beter werkende arbeidsmarkt, draagvlak voor topvoorzieningen en mogelijkheden om bedrijven in verschillende stadia van hun levenscyclus te accommoderen. Kans: metropoolvorming voor de sociale agenda Metropoolvorming is niet alleen gunstig voor de top van de arbeidsmarkt maar geeft ook kansen voor het middenrif en de onderkant van de markt. De beleidsuitdaging hier is vooral om mismatches tussen gevraagde en aangeboden kwaliteiten op de
6 arbeidsmarkt weg te nemen en mensen, waaronder veel jongeren, kansen te bieden op passende opleiding en banen met groeiperspectief. Metropoolvorming geeft in dit opzicht twee mogelijke voordelen: het zoekgebied voor matches op markten voor arbeid werk en opleiding wordt groter, en instellingen op het gebied van arbeidsmarkt en opleiding kunnen profiteren van kennisoverdracht en afstemming. De economische diversiteit in de metropoolregio geeft tenslotte herscholingstrajecten wind in de zeilen. Kans: metropoolvorming voor de ruimtelijke agenda Nog apart van de infrastructuur is de ruimtelijke agenda in de Zuidvleugel omvangrijk (Bestuurlijk Overleg MIRT, 2009). De opgaven betreffen niet alleen woningbouw en hoogwaardig groen maar in toenemende mate ook herstructurering van bedrijventerreinen, kantoorlocaties en winkelgebieden. Rode draden door de ruimtelijke agenda zijn opwaardering van kwaliteit, functiemenging en gebiedsgerichte synergie, en goede afstemming met mobiliteit. Metropolitaanse marktintegratie zorgt voor risicovermindering bij de grote investeringen die in het spel zijn, zodat meer kwaliteit en diversiteit tot stand kan worden gebracht. Kwaliteit en diversiteit dragen op hun beurt weer bij aan aantrekkingskracht en economisch ontwikkelingsvermogen. De metropolitaanse spiraal die werkt voor de kenniseconomie en arbeidsmarkt geldt aldus ook voor ruimtelijke investeringen en herstructurering. Omdat ruimtelijke investeringen in sterke mate door beleid worden beïnvloed is intestedelijke en regionale beleidsafstemming conditio sine qua non voor deze spiraal. 4. Bereikbaarheid als drager De regionale marktwerking, basis voor de baten van metropoolvorming, staat of valt met de kwaliteit van het bereikbaarheidssysteem. Investeringen in infrastructuur krijgen op hun beurt door verdere metropoolvorming een gunstiger kostenbaten verhouding. Dit geldt voor de stedelijke en regionale infrastructuur en voor nationale en internationale ontsluitingen. Ook in dit opzicht werkt een spiraal. Deze komt echter niet ongeconditioneerd op gang. Het bestaande infranetwerk speelt een grote en in het geval van de Zuidvleugel complexe rol. Daardoor, en door schaarste aan investeringsmiddelen, zullen scherpe keuzes moeten worden gemaakt. Daarbij tekenen zich twee algemene beleidsopties af, waarbij voor beide geldt dat gewerkt moet worden aan betere onderlinge verbinding tussen het autonet en het OV. Een eerste optie is om knelpunten in bestaande netten voor auto en OV leidend te laten zijn voor investeringen. Knelpunten doen zich vooral voor in binnenstedelijke verbindingen en de verbindingen tussen de steden en direct omliggende satellieten. Juist daar doen zich momenteel veel verplaatsingen voor (zie figuur 2), omdat vooral de omvangrijke middengroep buiten de centrale steden is gaan wonen maar voor werk en voorzieningen wel sterk op de stad aangewezen blijft. Investeringen in het OV, zoals Randstadrail, betreffen tot nu toe dan ook vooral de stadsgewestelijke structuur.
7 Een tweede optie is om het zwaartepunt bij investeringen te leggen bij de hoofdinfrastructuur die de beide grote steden onderling verbindt en de regio nationaal en internationaal ontsluit. Op dit vlak doen zich niet zozeer acute knelpunten voor die liggen immers vooral op stadsregionaal vlak maar hier liggen wel de grootste kansen in de sfeer van kenniseconomie en internationale aantrekkingskracht. Deze optie is derhalve eerder kans- dan knelpuntgedreven. Centraal aangrijpingspunt is de as Rotterdam-Delft-Den Haag, de krukas voor de metropolitaanse groeimotor. Met de totstandkoming van de A4 Midden Delfland krijgt deze as reeds een impuls, die verder versterkt kan worden door nieuwe investeringen in hoogwaardig OV. In de volgende paragraaf wordt deze optie nader uitgewerkt. De opties sluiten elkaar niet volledig uit; het gaat om accentverschillen. Robuust zijn investeringen die zowel stadsgewestelijke als metropolitaanse belangen dienen. 5. Metropolitaans kerngebied: Internationale Zone XL Kernopgave voor metropolitaanse ontwikkeling is om verbetering van het bereikbaarheidssysteem te koppelen aan vergroting van ruimtelijke kwaliteit, diversiteit en benuttinggraad, zodanig dat de top, het middenrif en de basis van de metropolitaanse pyramide economie, cultuur en samenleving daarvan profiteren. Een gebied dat in aanmerking komt voor zo n meervoudige doelstelling is de zone waarbinnen zich topvoorzieningen concentreren, tussen de Haagse en Rotterdamse binnensteden, met uitlopers naar de Leidse binnenstad, Greenport Westland, Scheveningen, en het Rotterdamse Brainpark, Stadionpark en Stadshavens (figuur 4). Figuur 4: Internationale Zone XL. Assen, knopen, opgaven Deze zone omvat en verbindt de internationale zakencentra, culturele centra, kenniscentra (drie universiteiten) en internationale ontsluitingen (RTH Airport, HSL) en vormt aldus een focusgebied voor internationale profilering van de metropoolregio.
8 Uiteraard draagt ook de Rotterdamse haven sterk aan die profilering bij. De haven is een logistieke gateway, terwijl de hier geschetste internationale zone een gateway is voor mensen, kennis en informatie. De internationale zone is omvangrijk (XL) en kent als sterk punt een grote diversiteit aan kwaliteitsmilieu s, zowel hoogstedelijk als landschappelijk (o.a. het Hof van Delfland). Verdere integratie van het metropolitaanse DUS en de ontwikkeling van de kenniseconomie legt vooral op deze zone druk. De kunst is om die druk te geleiden naar intensieve en functiegemengde ontwikkeling op een beperkt aantal zware knooppunten, terwijl in andere delen van de zone juist een ontspannen, groene kwaliteitsontwikkeling wordt gerealiseerd, zoals het Hof van Delfland. Dat verlangt een samenhangende ontwikkelingsstrategie. Kern daarvan is de infrastructuur. Met de totstandkoming van de A4 Midden Delfland ontstaat een dubbele snelwegverbinding met de A4 als doorstoomroute, waardoor de A13 een metropolitaanse functie kan krijgen. De dubbele wegverbinding zou kunnen worden gecomplementeerd met een dubbele OV-verbinding. Naast de bestaande treinroute kan worden gedacht aan een hoogwaardige OV verbinding tussen Rotterdam Central District, RTH Airport, TUwijk en Technopolis Delft, Den Haag Binckhorst en CS. Op termijn zou een HSL- Oost aangesloten kunnen worden op de internationale zone. Naast harde voordelen, in de vorm van economische en ruimtelijke synergie en draagvlakvorming voor een stelsel van diverse, intensieve knoopontwikkelingen, biedt de voorgestelde zonestrategie ook symbolische voordelen. De zone geeft een beeld dat internationaal goed kan worden gepromoot en bij de bevolking en het bedrijfsleven in de Rotterdamse en Haagse stadsgewesten symbool kan worden voor de gemeenschappelijke metropolitaanse ambitie en kansen. Naast de internationale zone XL zijn er uiteraard ook andere aangrijpingspunten voor metropolitaanse ontwikkeling die reeds op korte termijn kunnen worden aangepakt. Voor de hand ligt beleidsafstemming tussen overheden en (semi-)publieke instellingen op het vlak van woningbouw, bedrijfshuisvesting, arbeidsmarktbeleid, onderwijs en onderzoek, cultuur, sport en recreatie, publieke dienstverlening zoals de stadspas, OV-beleid en gemeenschappelijke promotie. 6. Urgentie Er is urgentie voor metropolitaanse samenwerking op de korte termijn. De komende jaren krijgen overheden en (semi-)publieke instellingen te maken met krimpende budgetten, terwijl vanwege de economische crisis de risico s juist groter worden en de economie bovendien behoefte heeft aan krachtige impulsen. Krachtenbundeling en afstemming bieden efficiëntievoordelen en verminderen het risico van investeringsprojecten. Omdat een economische opgang in eerste instantie vooral verwacht moet worden van de internationale sector ligt het voor de hand een gemeenschappelijk het promotie- en ontwikkelingsbeleid de komende jaren vooral op die sector te richten. Bestaande speerpunten, w.o. energie en logistiek, Clean-, Climate-, Bio- & NanoTech, Legal Capital en toerisme, zijn en blijven daarbij belangrijk; de aandacht zal daarbij ook naar dwarsverbindingen in het speerpuntbeleid
9 moeten uitgaan (Slot, A. e.a. 2010). De steden en de regio kunnen daarbij aansluiten bij beleidsprioriteiten van het Rijk op het gebied van economische structuurversterking en innovatie, en bij het Rijk ook ondersteuning vragen voor de metropolitaanse ambitie. Het gaat immers om nationale belangen. Ook gezien kansen en uitdagingen op langere termijn is er urgentie. Zoals gesteld heeft de Randstad Zuidvleugel, ondanks de aanwezigheid van grote kenniscentra, een zekere achterstand in de ontwikkeling van een vitale kenniseconomie. Potenties worden onvoldoende benut. Bovendien heeft de regio te kampen met hardnekkige sociaal economische achterstandsituaties en schaarste aan kwaliteitsmilieus voor wonen, werken en verblijven. Tegelijkertijd zijn er grote kansen op langere termijn voor een breed scala van economische clusters. De indruk bestaat dat de huidige samenwerking in Zuidvleugelverband onvoldoende krachtig en gefocusseerd is om achterstanden aan te pakken en voorsprongen uit te bouwen. Samenwerking tussen de twee kernsteden en een focus op de internationale zone kan de regio als geheel op sleeptouw nemen. Bronnen Bestuurlijk overleg MIRT (2009), Gebiedsagenda Zuidvleugel/Zuid-Holland (downlaodbaar) Gemeenten Rotterdam en Den Haag (2009), Metropoolregio Rotterdam Den Haag: de agenda. Glaeser, E.L. & M. G. Resseger (2010), The Complementarity between Cities and Skills, in: Journal of Regional Science, Vol. 50, Issue 1, pp Raspe, O., F. Van Oort & P. de Bruijn (2004), Kennis op de kaart. Ruimtelijke patronen in de kenniseconomie. NAi Uitgevers, Rotterdam & Ruimtelijk Planbureau, Den Haag Ritsema van Eck, J., F. Van Oort, O. Raspe, F. Daalhuizen & J. van Brussel (2006), Vele steden maken nog geen Randstad. NAi Uitgevers, Rotterdam & Ruimtelijk Planbureau, Den Haag Slot, A. van der, B. van Dongen, J. Althoff, W. van den Berg & R. Ponds (2010 draftversie), Een nieuwe economische agenda Zuidvleugel Roland Berger, i.o.v. Bestuurlijk Platform Zuidvleugel Tordoir, P. P. (2006), Stad en Welvaart. Netherlands Institute of City Innovation Studies, Den Haag Weel, B. ter, A. van der Horst & G. Gerlauff (2010), The Netherlands of Centraal Planbureau, Den Haag
Ruimtelijk economische dynamiek metroregio R dam-den Haag positie en kansen Plaspoelpolder
Ruimtelijk economische dynamiek metroregio R dam-den Haag positie en kansen Plaspoelpolder Presentatie, bijeenkomst VNO-NCW West 10-02-2016 Prof dr Pieter Tordoir GPIO, Universiteit van Amsterdam Telos,
Nadere informatieMetropoolregio Rotterdam Den Haag. Marion Stein secretaris/algemeen directeur Stadsgewest Haaglanden m.stein@haaglanden.nl
Metropoolregio Rotterdam Den Haag Marion Stein secretaris/algemeen directeur Stadsgewest Haaglanden m.stein@haaglanden.nl 2 3 Metropoolregio by night feb 2012 4 Aanleiding voor Metropoolregio RDH [1] Randstad
Nadere informatieRuimtelijke samenhang Tiel en Regio Rivierenland
Ruimtelijke samenhang Tiel en Regio Rivierenland kernresultaten van onderzoek Bijeenkomst colleges B&W Regio Rivierenland Prof dr Pieter Tordoir Universiteit van Amsterdam Amsterdam School of Real Estate
Nadere informatieIntroductie Metropoolregio Rotterdam Den Haag
Introductie Metropoolregio Rotterdam Den Haag Aanleiding voor Metropoolregio RDH [1] Randstad 2040 (Structuurvisie Rijk, 2008/09) Herwaardering belang steden voor economie Randstad geen samenhangende metropool
Nadere informatieRegionaal Platform 20 april 2016
Regionaal Platform 20 april 2016 Programma Tijd Activiteit 13.00 uur Opening en welkom 13.15 uur Strategische agenda s metropoolvorming Door Staf Depla 14.00 uur Bereikbaarheidsopgave - stand van zaken
Nadere informatieStation Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West
Station Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West 2030 Station Nieuwe Meer is niet alleen een nieuwe metrostation verbonden met Schiphol, Hoofddorp, Zuidas en de Amsterdamse
Nadere informatieAdaptieve Gebiedsagenda / Investeringsprogramma. Victor / Klaas
Adaptieve Gebiedsagenda / Investeringsprogramma Victor / Klaas Ondertussen in de regio Roadmap Next Economy Oeso-rapport Investeringsprogramma / Tordoir Real Life Testing Ground NOA / NOVI REOS Monitor
Nadere informatieMetropoolregio Rotterdam Den Haag en Holland Rijnland
Metropoolregio Rotterdam Den Haag en Holland Rijnland De aanleiding Metropoolregio by night feb 2012 Aanleiding voor Metropoolregio RDH [1] Randstad 2040 (Structuurvisie Rijk, 2008/09) Herwaardering
Nadere informatieSessie Verstedelijking en Mobiliteit => Onderdeel Mobiliteit. provincie Zuid-Holland
Sessie Verstedelijking en Mobiliteit => Onderdeel Mobiliteit provincie Zuid-Holland Nieuwe visie op mobiliteit? Waarom? Nieuwe impulsen: Hoofdlijnenakkoord 2011-2015: versterking economie in combinatie
Nadere informatieEconomie Roermond trends en toekomst
Economie Roermond trends en toekomst Pieter Tordoir GPIO, Universiteit van Amsterdam Telos, Tilburg University Ruimtelijk Economisch Atelier Tordoir Outline Ontwikkelingen in (inter-)nationaal kader Positie
Nadere informatieEconomische en geografische dynamiek in stad en regio
Economische en geografische dynamiek in stad en regio Beeld van Nederland en NO Fryslan Overwegingen voor strategie Presentatie voor Netwerk Noordoost, Burgum 12 april 2016 Pieter Tordoir GPIO, Universiteit
Nadere informatieDUURZAME VERSTEDELIJKING & AGGLOMERATIEKRACHT
Vereniging Deltametropool i.s.m. College van Rijksadviseurs DUURZAME VERSTEDELIJKING & AGGLOMERATIEKRACHT 14.10.2014 Metropolen zijn de krachtbronnen van de wereldeconomie De economische ontwikkeling concentreert
Nadere informatieHINDERNISSEN bedrijfsleven Zuidvleugel. Presentatie Bert Mooren, directeur VNO-NCW West Economische Programmaraad Zuidvleugel 24 februari 2014
Presentatie Bert Mooren, directeur VNO-NCW West Economische Programmaraad Zuidvleugel 24 februari 2014 Fundamentals Onvoldoende innovatiekracht MKB Zuidvleugel Triple helix samenwerking op bestuurlijk
Nadere informatieDe grenzeloze burger: samenhang in Zuidoost-Brabant relaties tussen lokaal en regionaal beleid
RUIMTELIJK ECONOMISCH ATELIER TORDOIR De grenzeloze burger: samenhang in Zuidoost-Brabant relaties tussen lokaal en regionaal beleid Presentatie voor Metropoolregio-avond, Eindhoven 23 oktober 2013 Prof
Nadere informatieLeercyclus Enschede-Dordrecht-Zwolle
Leercyclus Enschede-Dordrecht-Zwolle Regionaal uitvoeringsprogramma economie en arbeidsmarktbeleid Enschede, 26 januari 2012 Gido ten Dolle Programmadirecteur Ruimtelijk economische strategie en arbeidsmarktbeleid
Nadere informatieMidsizeNL Eerste lessen uit een kennis en inspiratie traject
MidsizeNL Eerste lessen uit een kennis en inspiratie traject Reisschema langs Midsize NL Het waarom: voor op het nachtkastje Waar ligt midsize NL? 7 trends en veel meer vragen Blik vooruit: scenario s
Nadere informatieJUDITH LEKKERKERKER 11 FEBRUARI 2016
JUDITH LEKKERKERKER 11 FEBRUARI 2016 Verdere verstedelijking Groei concentreert zich in grotere steden o omvang van de stad o ligging ten opzichte van het economisch kerngebied o aanwezigheid van hoger
Nadere informatieRotterdam Stadshavens
Rotterdam Stadshavens Nota Ruimte budget 31 miljoen euro Planoppervlak 1000 hectare (1600 hectare inclusief wateroppervlak) Trekker Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer
Nadere informatieAdviescommissies VA & EV MRDH
ANALYSE- & OPLOSSINGSRICHTINGENFASE MIRT ONDERZOEK BEREIKBAARHEID ROTTERDAM DEN HAAG Adviescommissies VA & EV MRDH 12 april 2017 Investeringsstrategie MRDH RIJK -> MIRT: Samenhang strategische trajecten
Nadere informatieMIRT onderzoek bereikbaarheid metropoolregio Rotterdam Den Haag Metropolitaan Debat. 29 november 2016
MIRT onderzoek bereikbaarheid metropoolregio Rotterdam Den Haag Metropolitaan Debat 29 november 2016 Aantrekkelijk groen is van groot belang voor de economie. De fiets is het beste vervoermiddel om in
Nadere informatieThe Netherlands of 2040. www.nl2040.nl
The Netherlands of 2040 www.nl2040.nl 1 Tijden veranderen 2 Tijden veranderen 3 Nieuwe CPB scenario studie Vraag Waarmee verdienen we ons brood in 2040? Aanpak Scenario s, geven inzicht in onzekerheid
Nadere informatieDe Molenzoom. Kantoorlocaties in centrum van Houten. Kantoorvestiging in de gemeente Houten
De Molenzoom Kantoorlocaties in centrum van Houten Kantoorvestiging in de gemeente Houten Kwaliteiten Molenzoom Centrale ligging in Houten Zichtlocatie langs spoorlijn Nabij centrumvoorzieningen op het
Nadere informatieThema Rotterdam <i>rotterdam in de metropoolregio<i> Marloes Hoogerbrugge TU Delft en Platform31 <i>m.m.hoogerbrugge@tudelft.nl<i>
Thema Rotterdam rotterdam in de metropoolregio Marloes Hoogerbrugge TU Delft en Platform31 m.m.hoogerbrugge@tudelft.nl Evert Meijers TU Delft e.j.meijers@tudelft.nl Martijn Burger Erasmus
Nadere informatieRuimtelijk strategische visie Regio Rivierenland
Ruimtelijk strategische visie Regio Rivierenland Ambitiedocument Regio Rivierenland Wij, de tien samenwerkende gemeenten binnen Regio Rivierenland: delen de beleving van de verscheidenheid in ons gebied;
Nadere informatieRuimte voor de Economie van morgen
Algemeen Ruimte voor de Economie van morgen Reactie van het Amsterdamse bedrijfsleven Juli 2017 Het is verheugend dat de gemeente een visie heeft ontwikkeld op de ruimtelijk economische toekomst van stad
Nadere informatieBetekenisvol beleid voor een aantrekkelijke stad
Betekenisvol beleid voor een aantrekkelijke stad De stad als bevolkingsmagneet Koos van Dijken functie 29 januari 2013 1 Betekenisvol beleid voor een aantrekkelijke stad Wat maakt de stad aantrekkelijk
Nadere informatieDe Koppeling Houten. Zichtlocatie te midden van de Houtense voorzieningen. Kantoorvestiging in de gemeente Houten
De Koppeling Houten Zichtlocatie te midden van de Houtense voorzieningen Kantoorvestiging in de gemeente Houten Kwaliteiten de Koppeling Centrale ligging in Houten Zichtlocatie langs belangrijkste weg
Nadere informatieIntergemeentelijke samenhang in Zuidoost-Brabant werkexemplaar
RUIMTELIJK ECONOMISCH ATELIER TORDOIR Intergemeentelijke samenhang in Zuidoost-Brabant werkexemplaar Onderzoekpresentatie, Dialoogconferentie Regio Zuidoost-Brabant, Eindhoven, 4-09-2013 Prof dr Pieter
Nadere informatieTwentenaren, Verenig Oe!
Twentenaren, Verenig Oe! Germaanse stammen bevechten elkaar regelmatig onderling maar trekken samen op als er gevaar van buiten dreigt. Kiezen samen de daarbij passende leider. Publius Cornelius Tacitus
Nadere informatieLinks naar brondocumenten
Links naar brondocumenten PS-doelen en GS-taken Visie Ruimte en Mobiliteit Beleidsvisie Cultureel Erfgoed en Basisvoorzieningen Cultuur 2017-2020 Beleidsvisie en uitvoeringsstrategie regionale economie
Nadere informatieThe Netherlands of
The Netherlands of 2040 www.nl2040.nl 1 Tijden veranderen 2 Tijden veranderen 3 Nieuwe CPB scenario studie Vraag Waarmee verdienen we ons brood in 2040? Aanpak Scenario s, geven inzicht in onzekerheid
Nadere informatieVerstedelijking & Infrastructuur Ruimteconferentie 2013
Verstedelijking & Infrastructuur Ruimteconferentie 2013 1 PBL project Verstedelijking & Infrastructuur Analyseren van verwachte knelpunten en kansen bij afstemming verstedelijking en infrastructuur Samenhang
Nadere informatiePresentatie OESO rapport. Lennart Harpe Ferrie Förster. 17 maart en de relatie met Delft, Parel in de Randstad
Presentatie OESO rapport en de relatie met Delft, Parel in de Randstad Lennart Harpe Ferrie Förster 17 maart 2016 OESO = Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling In opdracht van MRDH en
Nadere informatieSamenstelling bestuur
Presentatie KvO 2.0 Samenstelling bestuur Krachtteam Peter Beckers : voorzitter Jan van Loon : initiatiefnemer Theo Vinken : initiatiefnemer Paul Jansen : aanvoerder werkorganisatie 2a Karel Jan van Kesteren
Nadere informatie1. Branding en voorzieningen in gehele subregio Cultuurhistorie benadrukken Toegankelijkheid zorg vergroten (sociaal, fysiek) Wie: overheid,
Transformatie van de woningvoorraad Een afname van het aantal huishoudens heeft gevolgen voor de woningvoorraad. Dit geldt ook vergrijzing. Vraag en aanbod sluiten niet meer op elkaar aan. Problemen van
Nadere informatieDUURZAME INFRASTRUCTUUR
DUURZAME INFRASTRUCTUUR wisselwerking van stad, spoor, snelweg en fietspad TON VENHOEVEN VENHOEVENCS architecture+urbanism Krimp werkgelegenheid Percentage 65+ Woon-werkverkeer Grondprijzen 2007, Toegevoegde
Nadere informatieHengelo, Hart van Zuid
Hengelo, Hart van Zuid Nota Ruimte budget 14,5 miljoen euro Planoppervlak 50 hectare Trekker Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer ROC van Twente Internationale potentie
Nadere informatiePublic Affairs. Public Affairs. Adaptieve Agenda Zuidelijke Randstad november 2013
Public Affairs Adaptieve Agenda Zuidelijke Randstad 2040 5 november 2013 Public Affairs Directeur Ruimtelijk-Economische Strategie de heer Ten Dolle Inhoud Onduidelijkheid terminologie Resultaten Toekomst
Nadere informatie'Maak werk van Vrije tijd in Brabant'
'Maak werk van Vrije tijd in Brabant' OPROEP VANUIT DE VRIJETIJDSSECTOR Opgesteld door: Vrijetijdshuis Brabant, TOP Brabant, Erfgoed Brabant, Leisure Boulevard, NHTV, MKB, BKKC, Stichting Samenwerkende
Nadere informatieHet succes van RandstadRail uitbouwen Schaalsprong Openbaar Vervoer
Het succes van RandstadRail uitbouwen Schaalsprong Openbaar Vervoer Van de auto in de tram, omdat het kan! Den Haag - Stad in Transitie 13 december 2017 Partners bij Schaalsprong OV Opgave Excellente bereikbaarheid
Nadere informatieRuimtelijke patronen rond vrije tijd en recreatie in Flevoland
Ruimtelijke patronen rond vrije tijd en in Flevoland Dr. Roel Rutten (Universiteit van Tilburg) Nienke van Boom MSc. (NHTV Academy for Leisure) Ateliersessie Flevoperspectieven Recreatie en Vrije Tijd
Nadere informatieEconomische scenario s West-Friesland
Economische scenario s West-Friesland 24 april 2014 Opzet presentatie 1. Economische ontwikkeling West-Friesland 2. SWOT economie 3. Trends en ontwikkelingen 4. Prognose economische ontwikkeling 5. Scenario
Nadere informatieOnderzoeksflits. Utrecht.nl/onderzoek
Onderzoeksflits Platform31 De concurrentiepositie van Nederlandse steden. Nieuwe inzichten voor de Utrechtse economie en voor intergemeentelijke samenwerking Utrecht.nl/onderzoek Colofon uitgave Afdeling
Nadere informatieDe Verdeelde Triomf. Ateliersessie Trek naar de Stad Provincie Flevoland, Lelystad. 23 maart 2016 Dr. Otto #verdeeldetriomf
De Verdeelde Triomf Ateliersessie Trek naar de Stad Provincie Flevoland, Lelystad 23 maart 2016 Dr. Otto Raspe 1 @ottoraspe #verdeeldetriomf Trends in de regionale economie http://www.pbl.nl/sites/default/files/cms/publicaties/pbl_2014_trendsin-de-regionale-economie_1374.pdf
Nadere informatieGeachte heer Van Aartsen en heer Aboutaleb
Aan de voorzitter van de stadsregio Rotterdam en de voorzitter van het stadsgewest Haaglanden Potsbus 12600 2500 DJ DEN HAAG Datum: Ons kenmerk: Afdeling: Contactpersoon: Uw brief van: Onderwerp: 4-09-2012
Nadere informatieSOCIAAL PERSPECTIEF. sociale structuurvisie Zaanstad 2009-2020
SOCIAAL PERSPECTIEF sociale structuurvisie Zaanstad 2009-2020 SOCIAAL PERSPECTIEF sociale structuurvisie Zaanstad 2009-2020 De sociale ambitie: Zaanstad manifesteert zich binnen de metropoolregio Amsterdam
Nadere informatieRuimtelijk Economische Ontwikkelstrategie (REOS)
Ruimtelijk Economische Ontwikkelstrategie (REOS) versterking internationale concurrentiekracht Noordelijke en Zuidelijke Randstad & Brainport Eindhoven RE(OS)FLECTIES Utrecht, 3 maart 2016 ir. Harry van
Nadere informatieWerklandschap Meerpaal. Sport en werk centraal in Nederland. Bedrijfsvestiging in de gemeente Houten
Werklandschap Meerpaal Sport en werk centraal in Nederland Bedrijfsvestiging in de gemeente Houten Kwaliteiten Werklandschap Directe aansluiting op A27 Gebiedsoppervlak van 10 ha Flexibele kavelgrootte
Nadere informatieOEI, IK GROEI! Over de groei van OV in de zuidelijke Randstad. MRDH_Oei ik groei_wt5.indd :01
OEI, IK GROEI! Over de groei van OV in de zuidelijke Randstad 1 MRDH_Oei ik groei_wt5.indd 1 16-11-18 17:01 OEI, IK GROEI! Wat voor kinderen geldt, geldt ook voor het OV: het groeit. En flink ook. Groei
Nadere informatieBijlage 8. Enquête. Analyse- en Oplossingsrichtingenfase MIRT-onderzoek Bereikbaarheid Rotterdam Den Haag
Bijlage 8 Enquête Analyse- en Oplossingsrichtingenfase MIRT-onderzoek Bereikbaarheid Rotterdam Den Haag documenttitel: BIJLAGE 8 ENQUÊTE ANALYSE- EN OPLOSSINGSRICHTINGENFASE MIRT-ONDERZOEK BEREIKBAARHEID
Nadere informatieWerklocaties. Nota Kantoren Rotterdam samengevat. 19 juni 2019
Werklocaties Nota Kantoren Rotterdam samengevat 19 juni 2019 2 Ruimtelijkeconomisch beleid voor kantoren in Rotterdam Voor een aantrekkelijke, economisch sterke stad is er evenwicht nodig tussen zowel
Nadere informatieSamen naar een toekomstbestendige vrijetijdseconomie
Samen naar een toekomstbestendige vrijetijdseconomie Zuid-Limburg Position Paper van de 16 Zuid-Limburgse gemeenten, aangeboden door de voorzitters van het Bestuurlijk Overleg Ruimtelijke Economie en Nationaal
Nadere informatieMEMO AAN DE GEMEENTERAAD
MEMO AAN DE GEMEENTERAAD Aan T.a.v. Datum Betreft Van Ons kenmerk Bijlagen CC De gemeenteraad 8 november 2011 Stand van zaken Metropoolregio Rotterdam Den Haag Het college 106700 Hofhoek 5 3176 PD Poortugaal
Nadere informatieSchaalsprong OV Haagse regio Mobiliteit en bereikbaarheid Haagse regio tot Van de auto in de tram, omdat het kan! Den Haag - Stad in Transitie
Schaalsprong OV Haagse regio Mobiliteit en bereikbaarheid Haagse regio tot 2040 Van de auto in de tram, omdat het kan! Den Haag - Stad in Transitie Opgave Excellente bereikbaarheid Klimaatneutrale stad
Nadere informatieRuimtelijk strategische visie Regio Rivierenland. Ben Brink, wethouder Dennis Kramer, adviseur Ruimte
Ruimtelijk strategische visie Regio Rivierenland Ben Brink, wethouder Dennis Kramer, adviseur Ruimte Inleiding Doel vanavond: beeldvorming eerste reacties Reactiebrief Inleiding: ambitiedocument 3 speerpunten:
Nadere informatieBrainport Eindhoven/ A2-zone (Brainport Avenue)
Brainport Eindhoven/ A2-zone (Brainport Avenue) Nota Ruimte budget 75 miljoen euro voor Brainport Eindhoven en 6,8 miljoen voor ontwikkeling A2-zone Planoppervlak 3250 hectare (Brainport Eindhoven) Trekker
Nadere informatieBrabant 6. Visie Hoofdopgaven Gebieden met concentratie van opgaven van nationaal belang Overige gebiedsopgaven Kaarten Project- en programmabladen
Brabant 6 Visie Hoofdopgaven Gebieden met concentratie van opgaven van nationaal belang Overige gebiedsopgaven Kaarten Project- en programmabladen Visie Het MIRT-gebied Brabant omvat de provincie Noord-Brabant.
Nadere informatieNOVI-perspectiefgebied Utrecht, Gezond Stedelijk Leven voor Iedereen
NOVI-perspectiefgebied Utrecht, Gezond Stedelijk Leven voor Iedereen Het gebied Utrecht, Gezond Stedelijk Leven voor Iedereen heeft betrekking op de band in de stad Utrecht vanaf A12-zone, via Merwedekanaal
Nadere informatieBrainport City Uitwerking Eindhoven Centraal, Internationale Knoop XL Den Haag, 10 januari 2018
Brainport City Uitwerking Eindhoven Centraal, Internationale Knoop XL Den Haag, 10 januari 2018 TALENT KENNIS ACTIE AGENDA ONDERNEMER- SCHAP VESTIGINGS- KLIMAAT REOS O.A. INTERNATIONALE KNOOP XL BRAINPORT
Nadere informatieMobiliteitstransitie Haagse regio Mobiliteit en bereikbaarheid Haagse regio tot 2040
Mobiliteitstransitie Haagse regio Mobiliteit en bereikbaarheid Haagse regio tot 2040 Van de auto in de tram, omdat het kan! Den Haag - Stad in Transitie Partners bij de Haagse mobiliteitstransitie Opgave
Nadere informatieEconomische ontwikkeling in regio's met concentratie topsectoren,
Economische ontwikkeling in regio's met concentratie topsectoren, 2012-2014 Indicator 7 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere
Nadere informatieVeerkracht en de regionale arbeidsmarkt
Veerkracht en de regionale arbeidsmarkt Kansen op vernieuwing in Rijnmond Economische Verkenningen Rotterdam, 26 februari 2014 Anet Weterings (PBL) & Frank van Oort (UU) Regionale sectorstructuur en groei
Nadere informatieConcept Gebiedsagenda Zuid
Concept 2015 1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Gebiedsagenda Museumkwartier, Apollo- en Willemsparkbuurt... 4... 4... 6 2. Gebiedsagenda Schinkel-, Stadion- en Hoofddorppleinbuurt... 10... 10... 12 3.
Nadere informatieAanbieden notitie A16 corridor en Rotterdam University Business District. De VVD, CDA en Leefbaar Rotterdam verzoeken het college daarom:
Verzoek VVD, CDA en Leefbaar Rotterdam Aanbieden notitie A16 corridor en Rotterdam University Business District De A16 is voor de Metropoolregio en de Randstad een belangrijke verbinding met Antwerpen,
Nadere informatieVerstedelijking en groen in de Metropoolregio
Verstedelijking en groen in de Metropoolregio Metropoollab Delft 15 maart 2012 Rienk Kuiper 1 Omkering stad land: 1960 2 Omkering stad land: 1970 3 Omkering stad land: 1980 4 Omkering stad land: 1990 5
Nadere informatieVOORSTEL AAN DE GEMEENTERAAD
VOORSTEL AAN DE GEMEENTERAAD Onderwerp: Zienswijze op Regionale Agenda 2015-2018 MRE Registratienummer: 00529485 Op voorstel B&W d.d.: 18 november 2014 Datum vergadering: 9 december 2014 Portefeuillehouder:
Nadere informatieOEI, IK GROEI! Over de groei van OV in de zuidelijke Randstad
OEI, IK GROEI! Over de groei van OV in de zuidelijke Randstad De aankomende periode moeten er 240.000 woningen bij DE METRO- POOLREGIO: MEER MENSEN MEER VERVOER HUISHOUDENS 2035 GROEI T.O.V. 2018 < -10.000-10.000
Nadere informatieBeter worden in wat we samen zijn!
Beter worden in wat we samen zijn! Wie zijn we? Wat doen we? De gemeenten in de regio Stedendriehoek werken samen. Samen staan we sterk en maken we ons sterk voor het nog verder verbeteren van het VESTIGINGSKLIMAAT.
Nadere informatieDoelstellingen Gemeente Delft
Doelstellingen Gemeente Delft Gemeente - Binnen de Spoorzone Sterke economie Kennisintensieve bedrijvigheid Bind de kenniswerker Bereikbare en gastvrije stad Autoparkeren eenduidig en gastvrij Afronden
Nadere informatieSteenbergen. Introductie
Steenbergen Steenbergen Introductie Het West-Brabantse stadje Steenbergen maakt deel uit van de gelijknamige gemeente, die bestaat uit zes kernen met ruim 23.000 inwoners. De stad Steenbergen is hiervan
Nadere informatieCamiel Eurlings, minister van Verkeer en Waterstaat en Bas Verkerk, regiobestuurder van het Stadsgewest Haaglanden
Capaciteitsuitbreiding spoor Den Haag - Rotterdam Doel Baanvak Den Haag Rotterdam geschikt maken om te voldoen aan de toenemende vraag naar spoorvervoer en tegelijkertijd het aanbod aan openbaar vervoer
Nadere informatieBeleidscommissie Strategische raadsagenda. Visie op positionering Harderwijk 9 februari 2017
Beleidscommissie Strategische raadsagenda Visie op positionering Harderwijk 9 februari 2017 Opdracht strategische raadsagenda Wat willen we bereiken: Visie op de positionering van Harderwijk in de context
Nadere informatieDe veranderende geografie van Nederland
RUIMTELIJK ECONOMISCH ATELIER TORDOIR Regioplan beleidsonderzoek De veranderende geografie van Nederland implicaties ruimtelijke (her- )ontwikkelingsopgaven Dag van de Projectontwikkeling, Den Bosch 13-04-2016
Nadere informatieRuimtelijk beleid: de rol van Rijk en regio
Ruimtelijk beleid: de rol van Rijk en regio George Gelauff TPE Workshop Opzet Theorie: subsidiariteit Opgaven ruimtelijk beleid Beleid: verantwoordelijkheden van Rijk en van regio Effectmeting Conclusie:
Nadere informatieBedrijventerrein Meerpaal. Ruimte en kwaliteit aan de rand van Houten. Bedrijfsvestiging in de gemeente Houten
Bedrijventerrein Meerpaal Ruimte en kwaliteit aan de rand van Houten Bedrijfsvestiging in de gemeente Houten Kwaliteiten Meerpaal Directe aansluiting op A27 Goede infrastructuur op het terrein Hoogwaardige
Nadere informatieDe economie van Delft. November 2018
De economie van Delft November 2018 Programma Te gast bij: Techneco Korte inleiding Delftse economie Rondleiding Inzoomen op de Ruimtelijk Economische Visie De rol en inzet van Delft Technology Partners
Nadere informatieARBEIDSMARKT. in de Vlaams-Nederlandse Delta 2015-2040. Van knelpunt naar slimme kracht. Dick van der Wouw Joris Meijaard
ARBEIDSMARKT in de Vlaams-Nederlandse Delta 2015-2040 Van knelpunt naar slimme kracht Dick van der Wouw Joris Meijaard Typisch VN Delta Doorvoerhavens en (petro)chemische industrie Goede universiteiten
Nadere informatieWerkconferentie agenda omgevingsvisie Limburg
Werkconferentie agenda omgevingsvisie Limburg Op 11 september 2018 zijn zo n 80 medewerkers van verschillende Noord- en Midden-Limburgse gemeenten, het Waterschap, het Rijk, Provinciale Staten, andere
Nadere informatieVan Wederopbouw naar Reconstructie
Van Wederopbouw naar Reconstructie Maarten Hajer Volg PBL: @leefomgeving @maartenhajer 1985/7, Nederland Nu Als Ontwerp Vier scenario s Zorgvuldig Dynamisch Kritisch Ontspannen De geschiedenis Wederopbouw,
Nadere informatieAan de raad AGENDAPUNT 11. Doetinchem, 4 juli 2009 ALDUS BESLOTEN 9 JULI Economische visie en actieplan Dynamisch Duurzaam Doetinchem
Aan de raad AGENDAPUNT 11 ALDUS BESLOTEN 9 JULI 2009 Economische visie en actieplan Dynamisch Duurzaam Doetinchem Doetinchem, 4 juli 2009 Voorstel: 1. de foto van de sociaal-economische situatie in Doetinchem
Nadere informatieWerkplan Centrum XL 2015/2016
Werkplan Centrum XL 2015/2016 Maart 2015, Amsterdam Inleiding: toekomstperspectief Centrum XL Er zijn veel ontwikkelingen gaande in Amsterdam op het gebied van economie, logistiek en duurzaamheid die van
Nadere informatieDIVERSITEIT ALS TROEF REGIONAAL OMGEVINGSBEELD REGIO ALKMAAR
DIVERSITEIT ALS TROEF REGIONAAL OMGEVINGSBEELD REGIO ALKMAAR REGIONALE RAADSAVOND 5 april 2017 AGENDA Oogst van de ronde door de regio Lezing van de regio Het Omgevingsbeeld voor de regio Alkmaar 2 OMGEVINGSBEELD
Nadere informatieSamenwerkingsverbanden Economie op een rij
Samenwerkingsverbanden Economie op een rij Factsheet Bedrijvenbeleid/topsectoren Doel Contactpersoon Ministerie EL&I: Dhr. M. Snippe??? Factsheet Gebiedsagenda Zuidvleugel Doel Contactpersoon Factsheet
Nadere informatieEen nieuwe ruimtelijke visie voor de regio Arnhem-Nijmegen?
Een nieuwe ruimtelijke visie voor de regio Arnhem-Nijmegen? Presentatie Ruimtelijke plannen voormalig Stadsregio Omgevingsvisie Gelderland Huidige situatie na opheffen stadsregio Doelstellingen Omgevingswet
Nadere informatieSuccesvol samenwerken in de Regio Eindhoven. Plaats voor een heading
Succesvol samenwerken in de Regio Eindhoven Plaats voor een heading Jean Paul Kroese 26 april 2012 Opbouw presentatie 1. Kenmerken Regio Eindhoven 2. Regionale ambitie en inhoudelijke opgave 3. Governance
Nadere informatieThe Netherlands of 2040 en de Olympische Spelen George Gelauff Hogeschool Amsterdam 1 februari 2012
The Netherlands of 2040 en de Olympische Spelen George Gelauff Hogeschool Amsterdam 1 februari 2012 www.nl2040.nl 1 Tijden veranderen 2 Tijden veranderen 3 Scenariostudies Lange termijn vraagstukken Grote
Nadere informatieDORDRECHT. Aan. de gemeenteraad
*P DORDRECHT Retouradres: Postbus 8 3300 AA DORDRECHT Aan de gemeenteraad Gemeentebestuur Spuiboulevard 300 3311 GR DORDRECHT T 14 078 F (078) 770 8080 www.dordrecht.nl Datum 4 december 2012 Begrotingsprogramma
Nadere informatieGeen woorden maar daden
Hans van Rossum Geen woorden maar daden 12-11- 2014 Rotterdam doet het goed Momentum is daar: iconen ontwikkeld Momentum is daar: iconen ontwikkeld Momentum is daar: hippe architectuurstad Stadsvisie 2030
Nadere informatieOmgevingsvisie Zwolle Actuele opgaven van de stad. 23 januari 2018 Saskia Engbers
Omgevingsvisie Zwolle Actuele opgaven van de stad 23 januari 2018 Saskia Engbers Presentatie 1. Structuurplan 2020 en Omgevingsvisie 2030 2. Principe meervoudige waardecreatie 3. Opgaven en ambities van
Nadere informatieCampus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta
Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta BZW Bijeenkomst Middelburg, 4 april 2017 Inhoudsopgave 1. Campus Zeeland 2. Bèta College 3. Kennis & Innovatie Netwerken
Nadere informatieDIVERSITEIT ALS TROEF REGIONAAL OMGEVINGSBEELD REGIO ALKMAAR
DIVERSITEIT ALS TROEF REGIONAAL OMGEVINGSBEELD REGIO ALKMAAR PORA 5 april 2017 AGENDA Oogst van de ronde door de regio Lezing van de regio Het Omgevingsbeeld voor de regio Alkmaar OMGEVINGSBEELD PLANNING
Nadere informatieSamenvatting Ruimte om te Ondernemen integrale economische visie Pijnacker- Nootdorp
Samenvatting Ruimte om te Ondernemen integrale economische visie Pijnacker- Nootdorp Ondernemers zorgen voor werkgelegenheid, innovatie en productiviteit en dragen daarmee bij aan de welvaart en welzijn
Nadere informatieMIRT onderzoek Noordwestkant Amsterdam. Regiomarkt
MIRT onderzoek Noordwestkant Amsterdam Regiomarkt 10-3-2016 1 Brede Aanpak Aanleiding Eerder onderzoek: knelpunten A9 Achterliggende ontwikkelingen: toenemende verstedelijking, vergrijzing, technologische
Nadere informatieAan de raad AGENDAPUNT 11. Doetinchem, 4 juli 2009. Economische visie en actieplan Dynamisch Duurzaam Doetinchem
Aan de raad AGENDAPUNT 11 Economische visie en actieplan Dynamisch Duurzaam Doetinchem Voorstel: 1. de foto van de sociaal-economische situatie in Doetinchem voor kennisgeving aannemen; 2. het beleidskader
Nadere informatieDe ruimtelijke variatie in de relatie tussen voorzieningen en omvang is groot. Dit wijst op grote verschillen in preferenties.
De aanwezigheid van de meeste voorzieningen in gemeenten is grosso modo naar rato van de bevolkingsomvang. Dit geldt echter niet voor theaters en bibliotheken: die zijn sterk ondervertegenwoordigd in grote
Nadere informatieProgramma Regionaal Platform 20 april 2016 Locatie: Van der Valk Hotel, Aalsterweg 322 te Eindhoven
Programma Regionaal Platform 20 april 2016 Locatie: Van der Valk Hotel, Aalsterweg 322 te Eindhoven Tijd Vanaf 12.00 uur Activiteit Inloop met broodjeslunch 13.00 uur Opening en welkom, mededelingen 13.15
Nadere informatieECONOMIC BOARD VOORNE-PUTTEN DE ECONOMIE VAN. Ruimte voor wonen, werken, innovatie, recreatie & Toerisme en natuur
ECONOMIC BOARD VOORNE-PUTTEN DE ECONOMIE VAN VOORNE-PUTTEN Ruimte voor wonen, werken, innovatie, recreatie & Toerisme en natuur INHOUD Inleiding 5 De kracht van Voorne-Putten 6 Thema 1: duurzame en bereikbare
Nadere informatieKrimp in Fryslân. Inwonertal
Krimp in Fryslân Bevolkingsdaling, lokaal en regionaal, is een vraagstuk van nu én de komende jaren. Hoewel pas over enkele decennia de bevolking van Fryslân als geheel niet meer zal groeien, is in sommige
Nadere informatieTuinbouw Veenstreek Greenport(s) 2040 Ewald van Vliet Burgemeester gemeente Lansingerland. Lid stuurgroep Greenports Nederland
Tuinbouw Veenstreek Greenport(s) 2040 Ewald van Vliet Burgemeester gemeente Lansingerland Lid stuurgroep Greenports Nederland Wat is een Greenport cluster van teeltbedrijven, veilingen, handelsbedrijven
Nadere informatie