Veerkracht en de regionale arbeidsmarkt

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Veerkracht en de regionale arbeidsmarkt"

Transcriptie

1 Veerkracht en de regionale arbeidsmarkt Kansen op vernieuwing in Rijnmond Economische Verkenningen Rotterdam, 26 februari 2014 Anet Weterings (PBL) & Frank van Oort (UU)

2 Regionale sectorstructuur en groei Traditionele visie: specialisatie vs diversiteit Eén of enkele sectoren: hogere productiviteit, maar groot risico bij een plotse afname van de vraag naar producten Vele sectoren: actief in verschillende markten, schok treft niet alle sectoren (portfolio-effect) Meer genuanceerde visie: belang van gerelateerde diversiteit Aanwezigheid van verschillende sectoren in de regio die deels vergelijkbare kennis en vaardigheden vragen Verlaagt kans op stijging werkloosheid Meer kennisuitwisseling en innovatie

3 Werkgelegenheidsgroei uiteengelegd Industriemix Nationale share

4 Verschillen in regionale sectorstructuur

5 Samenhang tussen sectoren

6 Groot-Rijnmond

7 Groot-Amsterdam

8 Belang van samenhang tussen sectoren voor: 1. Hoe veerkrachtig is de Rijnmondse arbeidsmarkt voor het opvangen van schokken? Bijvoorbeeld bij sluiting van groot bedrijf 2. Waar bevinden zich de toekomstige groeikansen van de regionale economie? Diversifiëringskansen, cross-overs binnen en tussen sectoren Focus op samenhang binnen de arbeidsmarkt Speelt vooral op regionaal schaalniveau

9 VEERKRACHT VAN DE ARBEIDSMARKT

10 Veerkracht en de regionale sectorstructuur Economische schok resulteert vaak in ontslagen Kunnen ontslagen werknemers worden opgevangen in andere sectoren? Veerkracht van regio s hangt af van mogelijkheden voor intersectorale arbeidsmobiliteit Nieuwe baan in een andere sector Maar alleen optie als opgebouwde kennis en vaardigheden daar ook toepasbaar zijn

11

12

13 GROEIKANSEN IDENTIFICEREN

14 Groeipotenties regionale economie Naast samenhang tussen sectoren, ook oog voor groei van die sectoren Inzetten op gerelateerde activiteiten waar groei afneemt kan negatieve gevolgen hebben (regionale lock-in) Afnemende groei dan inzetten op vernieuwing in sectoren en stimuleren van cross-overs met nieuwere groeisectoren

15 Clusterlevenscyclus Bron: Van Oort et al, 2013

16 Groeipotenties regionale economie Via skill-gerelateerdheid kansen voor vernieuwing identificeren die voortbouwen op bestaande structuur: Relaties binnen clusters van sectoren (chemie, greenport) Relaties tussen grote clusters in regio (chemie en life sciences) Relaties tussen grote clusters en nog kleine sectoren

17 Clusterlevenscyclus Bron: Van Oort et al, 2013

18 Bedreigingen en kansen Kansen: sectoren ingebed in regionale economie en met groeipotentie Ontwerp en techniek, creatieve sectoren, life-sciences, hoofdkantoren Specifieke elektronica- en machinebouw bedrijfstakken (optische industrie, medische apparaten en duurzame energie) Bedreigingen: weinig ingebedde en krimpende sectoren Krimp in water- en deltatechnologie en logistiek Beperkte inbedding: chemie, transport- en tuinbouwsector Op langere termijn regionaal aantrekken personeel en kennisuitwisseling moeilijker Dubbele rol voor ingenieurs- en architectenbureaus Groot maar niet sterk ingebed in Rijnmondse economie Belangrijke sleutelsector met veel potentiele links naar andere sectoren

19 Samenvatting Rijnmond: diverse sectorstructuur, maar samenhang tussen sectoren beperkt Hierdoor in vergelijking met de Noordvleugel: Lager vermogen voor opvang van schokken in arbeidsmarkt Kleiner endogeen groeivermogen Voor belangrijke specialisaties van de regio noodzaak tot diversifiëring en cross-overs Reeds sprake van enkele groeiniches, maar stimuleren verdere kruisbestuiving nodig voor substantiële structuurversterking Van belang hierbij aan te sluiten op bestaande sectorstructuur

20 Mogelijkheden voor beleid Stimuleren cross-overs via inzetten op netwerk van bedrijven en kennisinstellingen in de regio en daarbuiten Maatwerk vereist: elke kruisbestuiving vereist betrekken andere partijen Mogelijke beleidsinstrumenten: Economische instrumenten (arbeidsmarktbeleid, stimuleren ondernemerschap, matching van onderwijs met beroepspraktijk en valorisatie kennis universiteiten HBO s) Ruimtelijke instrumenten (fysieke investeringen in infrastructuur, woon- en werkmilieus) Economisch beleid schept basisvoorwaarden, ruimtelijk beleid faciliterend

21 Contactgegevens Anet Weterings: Frank van Oort:

Veerkracht en de Regionale Arbeidsmarkt: Kansen op Vernieuwing in Rijnmond

Veerkracht en de Regionale Arbeidsmarkt: Kansen op Vernieuwing in Rijnmond Veerkracht en de Regionale Arbeidsmarkt: Kansen op Vernieuwing in Rijnmond Anet Weterings & Frank van Oort 1. Samenvatting Rotterdam en de regio Rijnmond staan voor belangrijke economische uitdagingen.

Nadere informatie

Achilleshiel van de Rotterdamse economie. Smart Urban Region. De arbeidsmarkt als. Rotterdam als

Achilleshiel van de Rotterdamse economie. Smart Urban Region. De arbeidsmarkt als. Rotterdam als Rotterdam als Smart Urban Region De arbeidsmarkt als Achilleshiel van de Rotterdamse economie Frank van Oort 17 februari 2016 1 Opschaling 2 Bottom-up Mobiliteit, transities en keuzevrijheid in de stad

Nadere informatie

Veerkracht en de Regionale Arbeidsmarkt: Kansen op Vernieuwing in Rijnmond. Frank van Oort & Anet Weterings

Veerkracht en de Regionale Arbeidsmarkt: Kansen op Vernieuwing in Rijnmond. Frank van Oort & Anet Weterings Veerkracht en de Regionale Arbeidsmarkt: Kansen op Vernieuwing in Rijnmond Frank van Oort & Anet Weterings Versie 10-12-2013 Essay Rotterdamse verkenningen 1. Samenvatting Rotterdam en de regio Rijnmond

Nadere informatie

Leercyclus Enschede-Dordrecht-Zwolle

Leercyclus Enschede-Dordrecht-Zwolle Leercyclus Enschede-Dordrecht-Zwolle Regionaal uitvoeringsprogramma economie en arbeidsmarktbeleid Enschede, 26 januari 2012 Gido ten Dolle Programmadirecteur Ruimtelijk economische strategie en arbeidsmarktbeleid

Nadere informatie

Metropoolregio Rotterdam Den Haag. Marion Stein secretaris/algemeen directeur Stadsgewest Haaglanden m.stein@haaglanden.nl

Metropoolregio Rotterdam Den Haag. Marion Stein secretaris/algemeen directeur Stadsgewest Haaglanden m.stein@haaglanden.nl Metropoolregio Rotterdam Den Haag Marion Stein secretaris/algemeen directeur Stadsgewest Haaglanden m.stein@haaglanden.nl 2 3 Metropoolregio by night feb 2012 4 Aanleiding voor Metropoolregio RDH [1] Randstad

Nadere informatie

DE VEERKRACHT VAN REGIONALE ARBEIDSMARKTEN

DE VEERKRACHT VAN REGIONALE ARBEIDSMARKTEN DE VEERKRACHT VAN REGIONALE ARBEIDSMARKTEN BELEIDSSTUDIE De veerkracht van regionale arbeidsmarkten Anet Weterings Dario Diodato Martijn van den Berge De veerkracht van regionale arbeidsmarkten PBL (Planbureau

Nadere informatie

Regionale economische prognoses 2016

Regionale economische prognoses 2016 Regionale economische prognoses 2016 Themabericht Rogier Aalders De breed gedragen economische groei in 2016 leidt tot productiegroei in alle sectoren en in alle regio s De Randstad, en daarbinnen vooral

Nadere informatie

Notitie. De veerkracht van de Noord- Brabantse economie bij een schok in de hightechsector. Notitie voor de provincie Noord-Brabant

Notitie. De veerkracht van de Noord- Brabantse economie bij een schok in de hightechsector. Notitie voor de provincie Noord-Brabant Notitie De veerkracht van de Noord- Brabantse economie bij een schok in de hightechsector Notitie voor de provincie Noord-Brabant Anet Weterings m.m.v. Dario Diodato, Martijn van den Berge & Otto Raspe

Nadere informatie

De arbeidsmarkt in Holland- Rijnland vanuit economisch pespectief

De arbeidsmarkt in Holland- Rijnland vanuit economisch pespectief De arbeidsmarkt in Holland- Rijnland vanuit economisch pespectief Op basis van het arbeidsmarktonderzoek van Research voor Beleid en EIM Douwe Grijpstra Datum: 7 november 2007 Opbouw presentatie -Inrichting

Nadere informatie

Factsheet arbeidsmarkt Overijssel (bijlage bij Investeringsvoorstel Iedereen in Overijssel doet mee )

Factsheet arbeidsmarkt Overijssel (bijlage bij Investeringsvoorstel Iedereen in Overijssel doet mee ) Factsheet arbeidsmarkt Overijssel (bijlage bij Investeringsvoorstel Iedereen in Overijssel doet mee 2016-2019 ) Economische kerngetallen uit de begroting (kerntaak 5: Regionale Economie) Er zijn 3 kerngetallen

Nadere informatie

Bijlage 2. Human Capital Agenda s

Bijlage 2. Human Capital Agenda s Bijlage 2 Capital s De topsectoren gaan een human (onderwijs en scholing) voor de langere termijn opstellen en zullen onderwijsinstellingen hierbij betrekken. De s bevatten o.a. een analyse van de behoefte

Nadere informatie

ScaleUp Dashboard 2015

ScaleUp Dashboard 2015 Rapportage ScaleUp Dashboard 2015 ScaleUp Dashboard 2015 Prof. dr. Justin Jansen Lotte de Vos Rotterdam School of Management Erasmus Centre for Entrepreneurship Conclusies Nederland staat aan de Europese

Nadere informatie

Werken aan de internationale concurrentiekracht van de Nederlandse regio s

Werken aan de internationale concurrentiekracht van de Nederlandse regio s Werken aan de internationale concurrentiekracht van de Nederlandse regio s Symposium Ministerie van Infrastructuur en Milieu Den Haag, 4 maart 2013 Otto Raspe, Anet Weterings, Mark Thissen, Frank van Dongen

Nadere informatie

Topsectoren. Hoe & Waarom

Topsectoren. Hoe & Waarom Topsectoren Hoe & Waarom 1 Index Waarom de topsectorenaanpak? 3 Wat is het internationale belang? 4 Hoe werken de topsectoren samen? 5 Wat is de rol voor het MKB in de topsectoren? 6 Wat is de rol van

Nadere informatie

De arbeidsmarkt klimt uit het dal

De arbeidsmarkt klimt uit het dal Trends en ontwikkelingen arbeidsmarkt en onderwijs De arbeidsmarkt klimt uit het dal Het gaat weer beter met de arbeidsmarkt in, ofschoon de werkgelegenheid wederom flink daalde. De werkloosheid ligt nog

Nadere informatie

Kansen door transformatie kantoorruimtes. Rotterdamse schoolverlater verdient meer. Werkgelegenheid blijft achter. De Eeuw van de stad, column

Kansen door transformatie kantoorruimtes. Rotterdamse schoolverlater verdient meer. Werkgelegenheid blijft achter. De Eeuw van de stad, column Kansen door transformatie kantoorruimtes Rotterdamse schoolverlater verdient meer Werkgelegenheid blijft achter De Eeuw van de stad, column EVR 2014 Voorwoord Uitdagingen en kansen 5 Trends en Ontwikkelingen

Nadere informatie

De veerkracht van regionale arbeidsmarkten

De veerkracht van regionale arbeidsmarkten De veerkracht van regionale arbeidsmarkten Weterings, A., Diodato, D., & Van den Berge, M. (2013). De veerkracht van regionale arbeidsmarkten. Den Haag/Bilthoven: PBL Planbureau voor de Leefomgeving. De

Nadere informatie

De ruimtelijke structuur van de clusters van nationaal belang. Otto Raspe en Martijn van den Berge

De ruimtelijke structuur van de clusters van nationaal belang. Otto Raspe en Martijn van den Berge De ruimtelijke structuur van de clusters van nationaal belang Otto Raspe en Martijn van den Berge Samenvatting Het ministerie van Economische Zaken werkt aan de herijking van zijn economische stimuleringsprogramma

Nadere informatie

Hoi Toekomstmaker! Welkom bij sessie (mis)match met de arbeidsmarkt. #innovatiefzuidholland

Hoi Toekomstmaker! Welkom bij sessie (mis)match met de arbeidsmarkt. #innovatiefzuidholland Hoi Toekomstmaker! Welkom bij sessie (mis)match met de arbeidsmarkt #innovatiefzuidholland Toekomstig arbeidsmarktbeleid in Zuid-Holland Toelichting op onderzoek het verhaal van Zuid-Hollandse arbeidsmarkt

Nadere informatie

Skill-gerelateerdheid in de arbeidsmarkt

Skill-gerelateerdheid in de arbeidsmarkt weerbare regio Skill-gerelateerdheid in de arbeidsmarkt van de provincie Zuid-Holland Weerbare Regio; Skill-gerelateerdheid in de arbeidsmarkt van Zuid-Holland Skill-gerelateerdheid in de arbeidsmarkt

Nadere informatie

Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta

Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta BZW Bijeenkomst Middelburg, 4 april 2017 Inhoudsopgave 1. Campus Zeeland 2. Bèta College 3. Kennis & Innovatie Netwerken

Nadere informatie

Highlights uit de monitor Economische Verkenningen 2015. Een Groene, Gezonde en Slimme Regio

Highlights uit de monitor Economische Verkenningen 2015. Een Groene, Gezonde en Slimme Regio Highlights uit de monitor Economische Verkenningen 215. Een Groene, Gezonde en Slimme Regio 1 Economische ontwikkeling PAGINA 4 In dit overzicht vindt u de highlights uit de monitor Economische Verkenningen

Nadere informatie

Beleidscommissie Strategische raadsagenda. Visie op positionering Harderwijk 9 februari 2017

Beleidscommissie Strategische raadsagenda. Visie op positionering Harderwijk 9 februari 2017 Beleidscommissie Strategische raadsagenda Visie op positionering Harderwijk 9 februari 2017 Opdracht strategische raadsagenda Wat willen we bereiken: Visie op de positionering van Harderwijk in de context

Nadere informatie

Introductie Metropoolregio Rotterdam Den Haag

Introductie Metropoolregio Rotterdam Den Haag Introductie Metropoolregio Rotterdam Den Haag Aanleiding voor Metropoolregio RDH [1] Randstad 2040 (Structuurvisie Rijk, 2008/09) Herwaardering belang steden voor economie Randstad geen samenhangende metropool

Nadere informatie

Topsectoren, regio s en vestigingsplaatsfactoren: een multivariate regressieanalyse

Topsectoren, regio s en vestigingsplaatsfactoren: een multivariate regressieanalyse Topsectoren, regio s en vestigingsplaatsfactoren: een multivariate regressieanalyse RSAN voorjaarsmiddag Antwerpen 24/04/2014 Frank van Dongen, Olaf Jonkeren & Otto Raspe 1 Agenda Motivatie Onderzoeksvraag

Nadere informatie

Hoe staan we er nu voor?

Hoe staan we er nu voor? Presentatie voor het debat Iedereen ZZP-er: Over winners' en 'losers' op de arbeidsmarkt, Groninger Forum, 26 maart 2015 Prof.dr. Jouke van Dijk Hoogleraar Regionale Arbeidsmarktanalyse Rijksuniversiteit

Nadere informatie

Twente: Landschapsmetropool met aantrekkingskracht Joost Kuijper

Twente: Landschapsmetropool met aantrekkingskracht Joost Kuijper Ton Schulten 24-11-16 Twente: Landschapsmetropool met aantrekkingskracht Joost Kuijper 1 Vanavond Introductie BeleidsVerkenning Nederland (BVNL) Onderzoek Kracht van Oost-Nederland Constanten en dilemma

Nadere informatie

Economische ontwikkeling in regio's met concentratie topsectoren,

Economische ontwikkeling in regio's met concentratie topsectoren, Economische ontwikkeling in regio's met concentratie topsectoren, 2012-2014 Indicator 7 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere

Nadere informatie

61e Ondernemerspanel. MKB-Nederland TNS NIPO

61e Ondernemerspanel. MKB-Nederland TNS NIPO 61e Ondernemerspanel MKB-Nederland TNS NIPO 61e Ondernemerspanel MKB-Nederland TNS NIPO Samenvatting van de resultaten van het 61 e panelonderzoek onder ondernemers in het midden- en kleinbedrijf door

Nadere informatie

Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta

Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta Bijpraten Raadsleden Vlissingen, 10 april 2017 Agenda > Welkom: Harry van der Maas (voorzitter stuurgroep) > Stand

Nadere informatie

Een goede opleiding werkt!

Een goede opleiding werkt! Een goede opleiding werkt! aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt Amsterdam, 18 september 2014 Maikel Volkerink www.seo.nl m.volkerink@seo.nl - +31 20 525 1643 Inhoud 1. Hoe komen HO-alumni terecht op de arbeidsmarkt?

Nadere informatie

Topsectoren en de Samenwerkingsagenda EZ-provincies-MKB

Topsectoren en de Samenwerkingsagenda EZ-provincies-MKB High Tech Systems & Materials Life Sciences & Health Agro-Food Logistiek BEDRIJVEN Water Topsectoren en de Samenwerkingsagenda EZ-provincies-MKB Creatieve Industrie Energie Meer geld en betere dienstverlening

Nadere informatie

Woon- en leefklimaat Zuid-Holland vanuit bedrijfsoptiek

Woon- en leefklimaat Zuid-Holland vanuit bedrijfsoptiek Woon- en leefklimaat Zuid-Holland vanuit bedrijfsoptiek Den Haag, 1 juni 2015 Agenda 1 Kader: relatie wonen-werken 2 Opzet onderzoek 3 Werkgelegenheid 4 Waardering woon- en leefklimaat 5 Rol woon- en leefklimaat

Nadere informatie

Subsidie voor innovatieve projecten. Informatie over het Innovatief Actieprogramma Groningen. provincie groningen

Subsidie voor innovatieve projecten. Informatie over het Innovatief Actieprogramma Groningen. provincie groningen Subsidie voor innovatieve projecten Informatie over het Innovatief Actieprogramma Groningen provincie groningen Subsidie voor innovatieve projecten INFORMATIE OVER HET INNOVATIEF ACTIEPROGRAMMA GRONINGEN

Nadere informatie

Snapshots van de regionale economie

Snapshots van de regionale economie Snapshots van de regionale economie Een Groene, Gezonde en Slimme Regio Provincie Utrecht Economische groei (%) bbp/brp, Provincie Utrecht en, 1996- Beroepsniveau banen (%), Provincie Utrecht en, 4 4 7%

Nadere informatie

Regionale samenwerkingskracht

Regionale samenwerkingskracht Regionale samenwerkingskracht Raadsledenbijeenkomst Regio Rivierenland dinsdag 15 november 2016 Dr. Marieke van Genugten Faculteit der Managementwetenschappen Bestuurskunde Samenwerkingskracht als bron

Nadere informatie

Zakendoen met België. Jurgen Moors, MA Adviseur Internationale Zaken/Euregio Centre of Excellence België

Zakendoen met België. Jurgen Moors, MA Adviseur Internationale Zaken/Euregio Centre of Excellence België Zakendoen met België Jurgen Moors, MA Adviseur Internationale Zaken/Euregio Centre of Excellence België Overzicht 1. Kamer van Koophandel 2. KvK: afdeling Internationale Zaken 3. België: kansen en ontwikkelingen

Nadere informatie

Symposium Bedrijvigheid en Leefbaarheid in stedelijke woonwijken 19 april 2010 De Haagse Lobby, Den Haag

Symposium Bedrijvigheid en Leefbaarheid in stedelijke woonwijken 19 april 2010 De Haagse Lobby, Den Haag Otto Raspe Anet Weterings Martijn van den Berge Frank van Oort Gerard Marlet (Atlas voor Gemeenten) Veronique Schutjens (Economische Geografie, UU) Wouter Steenbeek (Sociologie, UU) Symposium Bedrijvigheid

Nadere informatie

Arbeidsmarktontwikkelingen in de techniek. Andries de Grip

Arbeidsmarktontwikkelingen in de techniek. Andries de Grip Arbeidsmarktontwikkelingen in de techniek Andries de Grip Expert meeting Arbeidsmarkt ingenieurs, 11 april 2018 Huidige arbeidsmarktsituatie Werkloosheid onder schoolverlaters, 2016 Techniek % Economie

Nadere informatie

HAN en duurzame energie

HAN en duurzame energie Beroepsonderwijs tijdens de energie transitie HAN en duurzame energie Van buiten naar binnen. Tinus Hammink programma-manager SEECE Hogeschool van Arnhem en Nijmegen HBO en topsectoren; keuze van HAN 1.

Nadere informatie

ECONOMISCHE VERKENNINGEN METROPOOLREGIO AMSTERDAM Input voor een nieuwe MRA Agenda. Henri L.F. de Groot, Vrije Universiteit Amsterdam

ECONOMISCHE VERKENNINGEN METROPOOLREGIO AMSTERDAM Input voor een nieuwe MRA Agenda. Henri L.F. de Groot, Vrije Universiteit Amsterdam ECONOMISCHE VERKENNINGEN METROPOOLREGIO AMSTERDAM 2018 Input voor een nieuwe MRA Agenda Henri L.F. de Groot, Vrije Universiteit Amsterdam Achtergrond Streven om EVMRA te benutten als basis voor evidence

Nadere informatie

REGIONALE PLATFORM BIJEENKOMST SECTORPLANNEN. Actieteam crisisbestrijding Stichting van de Arbeid

REGIONALE PLATFORM BIJEENKOMST SECTORPLANNEN. Actieteam crisisbestrijding Stichting van de Arbeid REGIONALE PLATFORM BIJEENKOMST SECTORPLANNEN Actieteam crisisbestrijding Stichting van de Arbeid actieteam@stvda.nl Even ter herinnering: de achtergrond Sociaal Akkoord 11 april 2013 regionale arbeidsmarkt:

Nadere informatie

De provincie. als aanjager van de. regionale economie

De provincie. als aanjager van de. regionale economie De provincie als aanjager van de regionale economie PvdA Noord-Holland Werkvoorstellen 2015-2019 PvdA Noord-Holland Werkvoorstellen 2015 De provincie als aanjager van de regionale economie Van werkloosheid

Nadere informatie

Voor het eerst in zeven jaar stijgt het aantal snelgroeiende bedrijven weer in Nederland

Voor het eerst in zeven jaar stijgt het aantal snelgroeiende bedrijven weer in Nederland Voor het eerst in zeven jaar stijgt het aantal snelgroeiende bedrijven weer in Nederland Voornamelijk binnen de zakelijke dienstverlening neemt het aandeel snelgroeiende bedrijven snel toe. Binnen de topsectoren

Nadere informatie

Zzp er: werknemer nieuwe stijl

Zzp er: werknemer nieuwe stijl Vooruitzicht Starters Zzp er: werknemer nieuwe stijl Aantal starters blijft ook de komende jaren op hoog niveau 140.000 130.000 120.000 110.000 100.000 Stabilisatie aantal starters in 2016 Meer starters

Nadere informatie

Analyse integrale aanpak arbeidsmarktbeleid Zuidoost-Nederland Samenvatting

Analyse integrale aanpak arbeidsmarktbeleid Zuidoost-Nederland Samenvatting Analyse integrale aanpak arbeidsmarktbeleid Zuidoost-Nederland Samenvatting Versie 28 november 2012 In opdracht van de Brainport 2020-commissie Samenvatting Brainport 2020 heeft de ambitie om Zuidoost-Nederland

Nadere informatie

Toon Berkers Maartje Geenen Cécile Stallenberg

Toon Berkers Maartje Geenen Cécile Stallenberg Limburgse Arbeidsmarktdag 24 mei 2018 Toon Berkers Maartje Geenen Cécile Stallenberg Dit pdf-bestand bevat de belangrijkste dia s uit de presentatie die in de LADworkshop van 24 mei 2018 is gegeven. De

Nadere informatie

Samenvatting project Blueprint - Toekomstbestendige vaardigheden voor de maritieme transportsector (Sector Skills Alliances for implementing a new

Samenvatting project Blueprint - Toekomstbestendige vaardigheden voor de maritieme transportsector (Sector Skills Alliances for implementing a new Samenvatting project Blueprint - Toekomstbestendige vaardigheden voor de maritieme transportsector (Sector Skills Alliances for implementing a new strategic approach ( Blueprint ) to sectoral cooperation

Nadere informatie

Economische Transformatiemonitor Noordoost Fryslân

Economische Transformatiemonitor Noordoost Fryslân Economische Transformatiemonitor Noordoost Fryslân Bijeenkomst voor raads- en Statenleden Noordoost Fryslân 15 februari 2017 1 Deze presentatie is bedoeld om de dialoog te voeren over het huidige en toekomstige

Nadere informatie

Een nieuwe ruimtelijke visie voor de regio Arnhem-Nijmegen?

Een nieuwe ruimtelijke visie voor de regio Arnhem-Nijmegen? Een nieuwe ruimtelijke visie voor de regio Arnhem-Nijmegen? Presentatie Ruimtelijke plannen voormalig Stadsregio Omgevingsvisie Gelderland Huidige situatie na opheffen stadsregio Doelstellingen Omgevingswet

Nadere informatie

Minder starters in 2016

Minder starters in 2016 Vooruitzicht Starters Minder starters in 2016 Aantal starters stabiel in 2015, daling verwacht in 2016 130.000 Meer starters in de bouw, minder starters in de transport percentage, jan t/m sep 2015 t.o.v.

Nadere informatie

Algemene Vergadering van Aandeelhouders Batenburg Techniek

Algemene Vergadering van Aandeelhouders Batenburg Techniek Algemene Vergadering van Aandeelhouders Batenburg Techniek Ralph van den Broek, 23 april 2014 Inhoud 1. Focus 2014 3 2. Batenburg Techniek, huidige situatie 4 Sectoren en marktsegmenten Praktijkvoorbeelden

Nadere informatie

Amsterdamse haven en innovatie

Amsterdamse haven en innovatie Amsterdamse haven en innovatie 26 september 2011, Hoge School van Amsterdam Haven Amsterdam is een bedrijf van de gemeente Amsterdam Oostelijke handelskade (huidige situatie) Oostelijke handelskade (oude

Nadere informatie

Ron Bormans Voorzitter CvB Hogeschool Rotterdam. Bestuur Vereniging Hogescholen Lid Commissie Veerman

Ron Bormans Voorzitter CvB Hogeschool Rotterdam. Bestuur Vereniging Hogescholen Lid Commissie Veerman Ron Bormans Voorzitter CvB Hogeschool Rotterdam Bestuur Vereniging Hogescholen Lid Commissie Veerman Hoger beroepsonderwijs Het ongedelfde goud Twitter: @Ronbormans1 Mail: Ron.Bormans@HR.nl Nederland

Nadere informatie

DE TOEKOMST VAN WERK: Impact van technologie. Fabian Dekker

DE TOEKOMST VAN WERK: Impact van technologie. Fabian Dekker DE TOEKOMST VAN WERK: Impact van technologie Fabian Dekker www.fabiandekker.nl @FabianDekker Een nieuwe tijd Waar gaat het over? Klaus Schwab (WEF 2017) Physical (zelfrijdende auto s, 3D printing, robots)

Nadere informatie

PROJECT PRESENTATIE TIM-15. Project-B: Verbinden

PROJECT PRESENTATIE TIM-15. Project-B: Verbinden PROJECT PRESENTATIE TIM-15 Project-B: Verbinden 1 INTRODUCTIE Team: Louis Derks zelfstandig consultant Toon Kleinhout Koninklijke Landmacht Hans Slotema DSM Resolve René Verhoeven KvK Limburg Opdracht:

Nadere informatie

Een leven lang ontwikkelen, 29 mei 2018

Een leven lang ontwikkelen, 29 mei 2018 Een leven lang ontwikkelen, 29 mei 2018 Waar gaan we het over hebben De huidige arbeidsmarkt loopt vast Naar een skills gerichte arbeidsmarkt Wat gaat House of Skills opleveren? Definitie van skills Skillpaspoort

Nadere informatie

DORDRECHT. Aan. de gemeenteraad

DORDRECHT. Aan. de gemeenteraad *P DORDRECHT Retouradres: Postbus 8 3300 AA DORDRECHT Aan de gemeenteraad Gemeentebestuur Spuiboulevard 300 3311 GR DORDRECHT T 14 078 F (078) 770 8080 www.dordrecht.nl Datum 4 december 2012 Begrotingsprogramma

Nadere informatie

Onszelf vernieuwen om onszelf te blijven. De economische route voor de regio Stedendriehoek

Onszelf vernieuwen om onszelf te blijven. De economische route voor de regio Stedendriehoek Onszelf vernieuwen om onszelf te blijven De economische route voor de regio Stedendriehoek 1In de regio Stedendriehoek is het prima wonen, recreëren en werken. De regionale economie is veelzijdig van aard.

Nadere informatie

NB Zonder volledig ingevulde en ondertekende formulieren wordt een aanvraag niet in behandeling genomen.

NB Zonder volledig ingevulde en ondertekende formulieren wordt een aanvraag niet in behandeling genomen. Het aanvraagformulier bevat kerngegevens van het projectvoorstel en de penvoerende hogeschool. De projectpartners dienen middels ondertekening van het formulier hun betrokkenheid te verklaren. NB Zonder

Nadere informatie

Economie in de Zuid Westelijke Delta

Economie in de Zuid Westelijke Delta Economie in de Zuid Westelijke Delta Inhoud Toelichting op de economische staat van Zeeland Structuurversterkingsprogramma Zeeland in stroomversnelling Z4 steden Focus op de gemeente Terneuzen Huidige

Nadere informatie

De Staat van Nederland Innovatieland: een gouden ei? Walter Manshanden

De Staat van Nederland Innovatieland: een gouden ei? Walter Manshanden De Staat van Nederland Innovatieland: een gouden ei? Walter Manshanden Van der Zee, F., W. Manshanden, F. Bekkers, T. van der Horst ea (2012). De Staat van Nederland Innovatieland 2012. Amsterdam: AUP

Nadere informatie

EBU College Snapshots van de economie in regio Utrecht. Monique Roso, 12 maart 2014!

EBU College Snapshots van de economie in regio Utrecht. Monique Roso, 12 maart 2014! EBU College Snapshots van de economie in regio Utrecht Monique Roso, 12 maart 2014! Inhoud presentatie 1. economische trends en ontwikkelingen!! 2. economische monitor provincie Utrecht! - economische

Nadere informatie

Macro economische context. Regionale prognoses Special Rogier Aalders

Macro economische context. Regionale prognoses Special Rogier Aalders Regionale prognoses 2015 Special Rogier Aalders De Nederlandse economie is sinds eind 2008 op z n zachtst gezegd tumultueus. Na de recessie van 2009 herstelde zij ten dele in 2010 en 2011, gevolgd door

Nadere informatie

M201218. Meer snelgroeiende bedrijven en meer krimpende bedrijven in Nederland

M201218. Meer snelgroeiende bedrijven en meer krimpende bedrijven in Nederland M201218 Meer snelgroeiende bedrijven en meer krimpende bedrijven in Nederland drs. D. Snel drs. N. Timmermans Zoetermeer, november 2012 Relatief veel snelgroeiende bedrijven in Nederland In deze rapportage

Nadere informatie

FUNCTIEPROFIEL LID RAAD VAN TOEZICHT STC GROUP

FUNCTIEPROFIEL LID RAAD VAN TOEZICHT STC GROUP FUNCTIEPROFIEL LID RAAD VAN TOEZICHT STC GROUP Inhoudsopgave 1 STC Group 3 De organisatie 3 2 Lid Raad van Toezicht 4 Algemeen profiel 4 Specifieke profieleisen 4 3 Procedure 5 Planning 5 Aanvullende informatie

Nadere informatie

Workshop Ondernemerschap

Workshop Ondernemerschap HBO Congres 17 april 2014 Workshop Ondernemerschap Geert-Jan Sweers Onno Bieleman - Hogeschool van Arnhem en Nijmegen - Birch Consultants 1 Onderzoek en ondernemerschap Lectoraten (t=539) 90% 5% 5% Lectoraten

Nadere informatie

Onderzoeksrapport: zorgelijke terugloop leerwerkplekken mbo

Onderzoeksrapport: zorgelijke terugloop leerwerkplekken mbo Onderzoeksrapport: zorgelijke terugloop leerwerkplekken mbo - Algemene daling in aantal mbo-studenten. Deze daling wordt grotendeels veroorzaakt door de afname van het aantal leerwerkplekken. - Vooral

Nadere informatie

ARBEIDSMOBILITEIT IN DE REGIONALE KENNISECONOMIE VAN UTRECHT

ARBEIDSMOBILITEIT IN DE REGIONALE KENNISECONOMIE VAN UTRECHT ARBEIDSMOBILITEIT IN DE REGIONALE KENNISECONOMIE VAN UTRECHT Kansen voor cross-overs, vernieuwing en innovatie Auteur(s) Prof. dr. F.G. van Oort Dr. L. Nedelkoska (Universität Jena) Met medewerking van:

Nadere informatie

De economische kracht van de Noordvleugel van de Randstad

De economische kracht van de Noordvleugel van de Randstad ning De economische kracht van de Noordvleugel van de Randstad en Beleidsstudies De economische kracht van de Noordvleugel van de Randstad Otto Raspe (PBL), Anet Weterings (PBL) en Frank van Oort (UU)

Nadere informatie

Het Bedrijfslevenbeleid

Het Bedrijfslevenbeleid Het Bedrijfslevenbeleid NAAR DE TOP! Sjoerd Visser Programmadirectie Topsectoren i.o. Inhoud Regeerakkoord Bedrijfslevenbeleid - ambitie - topsectoren - ruimtelijke aspecten - financiering - Proces fasering

Nadere informatie

De innovatieve stad. Mobility Matters Symposium De Doelen, Rotterdam. 11 april Dr.

De innovatieve stad. Mobility Matters Symposium De Doelen, Rotterdam. 11 april Dr. De innovatieve stad Mobility Matters Symposium De Doelen, Rotterdam 11 april 2017 Dr. Otto Raspe 1 @ottoraspe @leefomgeving Nieuwe geografie van banen Triomf van de stad (agglomeratie-voordelen) Maar niet

Nadere informatie

The Netherlands of 2040. www.nl2040.nl

The Netherlands of 2040. www.nl2040.nl The Netherlands of 2040 www.nl2040.nl 1 Tijden veranderen 2 Tijden veranderen 3 Nieuwe CPB scenario studie Vraag Waarmee verdienen we ons brood in 2040? Aanpak Scenario s, geven inzicht in onzekerheid

Nadere informatie

De mismatch te lijf. Resultaten mini-conferentie op 25 september in ROC van Twente te Hengelo

De mismatch te lijf. Resultaten mini-conferentie op 25 september in ROC van Twente te Hengelo De mismatch te lijf Resultaten mini-conferentie op 25 september in ROC van Twente te Hengelo Inhoud presentatie Deelnemers: ondernemers, uitzendbureau s, gemeenten, UWV, regio Twente, West-Brabant, Zuidwest-

Nadere informatie

De Verdeelde Triomf. Ateliersessie Trek naar de Stad Provincie Flevoland, Lelystad. 23 maart 2016 Dr. Otto #verdeeldetriomf

De Verdeelde Triomf. Ateliersessie Trek naar de Stad Provincie Flevoland, Lelystad. 23 maart 2016 Dr. Otto #verdeeldetriomf De Verdeelde Triomf Ateliersessie Trek naar de Stad Provincie Flevoland, Lelystad 23 maart 2016 Dr. Otto Raspe 1 @ottoraspe #verdeeldetriomf Trends in de regionale economie http://www.pbl.nl/sites/default/files/cms/publicaties/pbl_2014_trendsin-de-regionale-economie_1374.pdf

Nadere informatie

Werkplan Centrum XL 2015/2016

Werkplan Centrum XL 2015/2016 Werkplan Centrum XL 2015/2016 Maart 2015, Amsterdam Inleiding: toekomstperspectief Centrum XL Er zijn veel ontwikkelingen gaande in Amsterdam op het gebied van economie, logistiek en duurzaamheid die van

Nadere informatie

Economische kracht van de maritieme sector in de Zuidvleugel (van tweede Maasvlakte tot Gorinchem) verder versterken door inzet op vier lijnen:

Economische kracht van de maritieme sector in de Zuidvleugel (van tweede Maasvlakte tot Gorinchem) verder versterken door inzet op vier lijnen: Bijlage 1B behorend bij Voortgangsrapportage vragen Economie door gemeenten MKB: overzicht initiatieven MKB-kennisinstellingen Naam project Maritime Delta Economische kracht van de maritieme sector in

Nadere informatie

D E K R A C H T VA N D E

D E K R A C H T VA N D E D E K R A C H T VA N D E I N N O VAT I E V E M A A K I N D U S T R I E I N DE VLAAMS-NEDERLANDSE D E LTA Thierry Vanelslander & Bart Kuipers INNOVATIEVE MAAKINDUSTRIE IN DE VLAAMS-NEDERLANDSE DELTA Agenda:!

Nadere informatie

innovatiebevordering RIS3 MKB OPZuid Europees Innovatieprogramma voor Zuid-Nederland overheden living labs koolstofarme economie cross-overs design

innovatiebevordering RIS3 MKB OPZuid Europees Innovatieprogramma voor Zuid-Nederland overheden living labs koolstofarme economie cross-overs design OPZuid Europees Innovatieprogramma voor Zuid-Nederland BIObased logistiek maintenance hightech systems agrofood overheden RIS3 innovatiebevordering duurzaamheid schone energie welzijn samenwerking gezondheid

Nadere informatie

De Grote Uittocht Herzien. Een nieuwe verkenning van de arbeidsmarkt voor het openbaar bestuur

De Grote Uittocht Herzien. Een nieuwe verkenning van de arbeidsmarkt voor het openbaar bestuur De Grote Uittocht Herzien Een nieuwe verkenning van de arbeidsmarkt voor het openbaar bestuur Aanleidingen van deze update van De Grote Uittocht - een rapport van het ministerie van BZK en de sociale partners

Nadere informatie

faculteit ruimtelijke wetenschappen economische geografie Datum MACRO analyse Werknemers dynamiek: kansen en groei

faculteit ruimtelijke wetenschappen economische geografie Datum MACRO analyse Werknemers dynamiek: kansen en groei Datum 28-10-2013 1 MACRO analyse Werknemers dynamiek: kansen en groei Presentatie Datum 28-10-2013 2 Onderzoeksopzet MACRO Eerste resultaten: - beroepsbevolking (m/v, lft, opleiding) - banen (sector, regio)

Nadere informatie

Resultaten werkgelegenheidsonderzoek. Provinciaal Arbeidsplaatsen Register (PAR)

Resultaten werkgelegenheidsonderzoek. Provinciaal Arbeidsplaatsen Register (PAR) Resultaten werkgelegenheidsonderzoek Provinciaal Arbeidsplaatsen Register (PAR) 2013 Maarten Bergmeijer Provincie Utrecht afdeling MEC, team Economie par@provincie-utrecht.nl www.provincie-utrecht.nl/par

Nadere informatie

Zzp ers in de provincie Utrecht 2013. Onderzoek naar een groeiende beroepsgroep

Zzp ers in de provincie Utrecht 2013. Onderzoek naar een groeiende beroepsgroep Zzp ers in de provincie Utrecht 2013 Onderzoek naar een groeiende beroepsgroep Ester Hilhorst Economic Board Utrecht Februari 2014 Inhoud Samenvatting Samenvatting Crisis kost meer banen in 2013 Banenverlies

Nadere informatie

Voor wie verstandig handelt! Daling personeel

Voor wie verstandig handelt! Daling personeel Daling personeel Trendsamenvatting Naam Definitie Scope Invloed Conclusie Bronnen Daling personeel Het aantal medewerkers dat werkzaam is in de sector / branche zal gemiddeld genomen hoger opgeleid zijn,

Nadere informatie

VOORBEELDEXEMPLAAR. Gegevens projectvoorstel. Aanvraagformulier Take-off hbo - fase 1 ronde 4

VOORBEELDEXEMPLAAR. Gegevens projectvoorstel. Aanvraagformulier Take-off hbo - fase 1 ronde 4 Het aanvraagformulier bevat kerngegevens van het projectvoorstel en de penvoerende hogeschool. NB Zonder volledig ingevulde en ondertekende formulieren wordt een aanvraag niet in behandeling genomen. Gegevens

Nadere informatie

Nieuws. Innovatieve topsectoren

Nieuws. Innovatieve topsectoren Nieuwsbrief september 2011 In het coalitieakkoord van Provincie Overijssel, met de titel De kracht van Overijssel - Inspireren, innoveren en investeren', hebben de coalitiepartijen hun ambities bekend

Nadere informatie

1.349.585.838 inwoners in 2013 (1,35 miljard) Grote steden: Shanghai (22,3 miljoen inw.), Peking (19,3 miljoen inw.) en Hangzhou (15 e stad)

1.349.585.838 inwoners in 2013 (1,35 miljard) Grote steden: Shanghai (22,3 miljoen inw.), Peking (19,3 miljoen inw.) en Hangzhou (15 e stad) China Grootste land ter wereld 1 van de BRIC-landen 1.349.585.838 inwoners in 2013 (1,35 miljard) Shanghai Delta rijkste van China Grote steden: Shanghai (22,3 miljoen inw.), Peking (19,3 miljoen inw.)

Nadere informatie

Samenvatting. Mensen creëren hun eigen, soms illusionaire, visie over henzelf en de wereld

Samenvatting. Mensen creëren hun eigen, soms illusionaire, visie over henzelf en de wereld Samenvatting Mensen creëren hun eigen, soms illusionaire, visie over henzelf en de wereld om hen heen. Zo hebben vele mensen een natuurlijke neiging om zichzelf als bijzonder positief te beschouwen (bijv,

Nadere informatie

Arbeidsmarkt 2.0 Woensdag 14 december 2016 Regionaal Platform Jos van Bree/ Paul van Leeuwen

Arbeidsmarkt 2.0 Woensdag 14 december 2016 Regionaal Platform Jos van Bree/ Paul van Leeuwen Arbeidsmarkt 2.0 Woensdag 14 december 2016 Regionaal Platform Jos van Bree/ Paul van Leeuwen Werkplaats arbeidsmarkt 2016-2017 Iedereen arbeidsfit op de arbeidsmarkt Harder nodig dan ooit met wind in de

Nadere informatie

Duurzaamheidsfabriek: nut en noodzaak vanuit sociaaleconomisch perspectief. Ton van der Wijst, 1 mei 2015

Duurzaamheidsfabriek: nut en noodzaak vanuit sociaaleconomisch perspectief. Ton van der Wijst, 1 mei 2015 Duurzaamheidsfabriek: nut en noodzaak vanuit sociaaleconomisch perspectief Ton van der Wijst, 1 mei 2015 Invalshoeken Globalisering Technologische ontwikkelingen Demografische ontwikkelingen Rol van steden

Nadere informatie

Werkgelegenheid, vacatures en werving in de provincie Utrecht 2013. De knelpunten die Utrechtse bedrijven ervaren

Werkgelegenheid, vacatures en werving in de provincie Utrecht 2013. De knelpunten die Utrechtse bedrijven ervaren Werkgelegenheid, vacatures en werving in de provincie Utrecht 2013 De knelpunten die Utrechtse bedrijven ervaren Ester Hilhorst Economic Board Utrecht Februari 2014 Inhoud Samenvatting Crisis kost meer

Nadere informatie

CommTalks. 40 Thought leaders over het communicatievak van morgen. Concept & samenstelling. Betteke van Ruler

CommTalks. 40 Thought leaders over het communicatievak van morgen. Concept & samenstelling. Betteke van Ruler CommTalks 40 Thought leaders over het communicatievak van morgen Concept & samenstelling Betteke van Ruler Spreek de taal van de bestuurskamer Piet Hein Coebergh 148 De communicatieprofessionals van vandaag

Nadere informatie

Meerjarenprogramma Ambitiedocument 2016-2020

Meerjarenprogramma Ambitiedocument 2016-2020 Meerjarenprogramma Ambitiedocument 2016-2020 Agribusiness Economie & Logistiek Recreatie & Toerisme maandag 15 juni 2015, bijeenkomst voor raadsleden Naar een nieuw Programma Jaar 2011-2014 2015 2015 2015

Nadere informatie

Presentatie EDB Nicole Ottenheim Gemeente Venlo. Tjeu van de Laar ROC Gilde Opleidingen. Hans Aarts Fontys Hogescholen

Presentatie EDB Nicole Ottenheim Gemeente Venlo. Tjeu van de Laar ROC Gilde Opleidingen. Hans Aarts Fontys Hogescholen Presentatie EDB 27-9-2017 Nicole Ottenheim Gemeente Venlo Tjeu van de Laar ROC Gilde Opleidingen Hans Aarts Fontys Hogescholen Bedrijfsleven: personeelspiramide wordt personeelsruit Outsourcing HO MBO

Nadere informatie

Topsectoren aanpak en de Nederlandse Defensie & Veiligheid gerelateerde industrie. Samen naar de top!

Topsectoren aanpak en de Nederlandse Defensie & Veiligheid gerelateerde industrie. Samen naar de top! Ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie Topsectoren aanpak en de Nederlandse Defensie & Veiligheid gerelateerde industrie Samen naar de top! Drs. G.M. Landheer Directeur Topsectoren en Industriebeleid

Nadere informatie

Snelgroeiende bedrijven in Noord-Brabant

Snelgroeiende bedrijven in Noord-Brabant Snelgroeiende bedrijven in Noord-Brabant Samenvatting De provincie Noord-Brabant kent 466 snelgroeiende bedrijven; 17 procent van het totaal aantal snelgroeiende bedrijven in Nederland Snelgroeiende bedrijven

Nadere informatie

Economie en arbeidsmarkt in Noord-Nederland

Economie en arbeidsmarkt in Noord-Nederland Economie en arbeidsmarkt in Noord-Nederland Jan Dirk Gardenier 17 april 2015 Lokale verschillen in leefbaarheid veel gesloten platteland Economie is afhankelijk van ruimtelijke gebiedsontwikkeling en de

Nadere informatie

MidsizeNL Eerste lessen uit een kennis en inspiratie traject

MidsizeNL Eerste lessen uit een kennis en inspiratie traject MidsizeNL Eerste lessen uit een kennis en inspiratie traject Reisschema langs Midsize NL Het waarom: voor op het nachtkastje Waar ligt midsize NL? 7 trends en veel meer vragen Blik vooruit: scenario s

Nadere informatie

Kader Stedelijke Ontwikkeling

Kader Stedelijke Ontwikkeling Presentatie Hans Beekman MCD Open College Gemeenten Kader Stedelijke Ontwikkeling De prospectus van de stad 11 juni 2013 Aanleiding Eerdere opdracht nieuwe nota Grondbeleid (rekenkamerrapport Grond voor

Nadere informatie