Is onze gezondheidszorg in gevaar?

Transcriptie

1 Is onze gezondheidszorg in gevaar? Lieven Annemans Universiteit Gent Brussel, oktober 2014

2 Inhoud 1. Het doel van de gezondheidszorg 2. De problemen 3. De oplossingen 4. Besluit

3 Health is a value in itself. It is also a precondition for economic prosperity. People s health influences economic outcomes in terms of productivity, labour supply, human capital and public spending.

4 Het doel van de gezondheidszorg Zo veel mogelijk gezondheid winnen voor zo veel mogelijk mensen, binnen de grenzen van de beschikbare middelen (dit is wat de gezondheidseconoom wakker houdt) EU Council of Ministers of Health in Dec

5 De drie hoofdprincipes KWALITEIT DUURZAAMHEID SOLIDARITEIT 5

6 Wat we goed doen Onze zorgverstrekkers worden goed opgeleid. Onze zorgverstrekkers zijn harde werkers en leveren zeer goede kwaliteit. Onze zorg is over het algemeen veilig. De verzekering dekt de ganse bevolking. Er is een groot streven naar innovatie. Onze zorgtarieven zijn laag. 6

7 PROBLEMEN! 1. Vergrijzing en chronische ziekten 2. Steeds nieuwe dure technologieën en geneesmiddelen 3. Stijgende verwachtingen van de mensen 7

8 Publieke uitgaven aan gezondheidszorg in % BBP Impact vd vergrijzing en nieuwe technologieën + technologieën vergrijzing Itinera, 2011, Planbureau

9 + extra PROBLEEM 1. Vergrijzing en chronische ziekten 2. Steeds nieuwe dure technologieën en geneesmiddelen 3. Stijgende verwachtingen van de mensen 4. Slordig omgaan met de middelen (geen coördinatie, te veel, te weinig, te rap, te traag, te van alles) 9

10 Enkele voorbeelden van overconsumptie 30% te veel CT scans 15% meer ziekenhuisopnames dan het EU gemiddelde Het grootst aantal pacemakers/1000 inwoners van Europa 34% meer antibiotica gebruik dan het EU gemiddelde Overdiagnose in talrijke ziekenhuizen. 10

11 Bizarre financiering vd ziekenhuizen Budget financiële middelen Werkingskosten Verblijfskosten Verpleegkundigen Verzorgenden Afhoudingen op inkomsten vd artsen Op basis van betaling per prestatie Andere Meer prestaties Meer afhoudingen Meer supplementen 11

12 Bv uit boek: Henriette Henriette wordt opgenomen voor een eerder banale operatie. Alles gaat goed, zelfs zo goed dat ze na twee dagen het ziekenhuis mag verlaten. Een uur voor ze naar huis gaat komt men haar nog meedelen dat ze nog een radiografie van de borstkas moet ondergaan en een EKG. Hoezo? ik ben toch al geopereerd, en alles ging toch goed? Antwoord: Jazeker, madammeken, maar dit is normaliter ons standaard protocol bij zo n operatie, en we waren het voor de operatie vergeten. 12

13 Misbruiken! Bepaalde handelingen niet uitvoeren, maar ze toch aanrekenen. opgraderen van de diagnose van patiënten om zo onnuttige testen, operaties te rechtvaardigen Opcoderen factureren van een duurdere dienst dan degene die werkelijk werd uitgevoerd.. 13

14 Er gaat nog meer moeten bespaard worden! Hoe? DE VORIGE JAREN VOORAL OP KORTE TERMIJN Prijsverminderingen (bv pacemakers) Remgeldverhogingen Forfaits (labo, geneesmiddelen, ) 14

15 De gevolgen: lagere groei 7,0% Average OECD public health expenditure growth rates in real terms, 2000 to ,0% 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% Source: OECD Health Data

16 = de groeivoet die de nieuwe regering wellicht zal voorstellen 16

17 DE IMPACT VAN FORFAITS 17

18 WAT GAAN WE DOEN AAN DE ONDERBEHANDELING?? Marcel Marcel is 92 jaar. Hij heeft chronische hartziekte en heeft onlangs een beroerte gehad. Hij ligt op de afdeling geriatrie van een regionaal ziekenhuis. Hoewel hij totaal niet in staat is het ziekenhuis te verlaten wil men hem toch ontslaan (omdat hij niks meer opbrengt). Uiteindelijk, na bemiddeling van de huisarts, wordt hij overgeplaatst naar een geriatrieafdeling van een geassocieerd ziekenhuis 18

19 We investeren niet genoeg in 4% 17% preventie 2% 5% curative and rehabilative care 53% services of long term nursing care ancillary services to health care medical goods 20% prevention health administration and insurance Cfr. Canada 7%, UK 4.5%, NL 4%, SWE 3.5%, OECD avg 3% (OECD health data 2012) 19

20 Inhoud 1. Het doel van de gezondheidszorg 2. De problemen 3. De oplossingen 4. Besluit

21 10 pijlers van verandering If you think adventure is dangerous, try routine, it s lethal (Paulo Coelho) HEALTHCARE.BE

22 Derde druk Verkrijgbaar in elke boekhandel Gesigneerde versie

23 PIJLER 1: doelstellingen! Een beleid zonder doelstellingen is geen beleid Specific Measurable Achievable Realistic Time bound Vlaamse gezondheidsdoelstellingen 23

24 Overal doelstellingen nodig! Enkele voorbeelden op federaal vlak 20% minder hospitaalbedden/opnames tegen 2020 Iedereen een globaal medisch dossier tegen 2016 Concentratie van bepaalde behandelingen in beperkt aantal ziekenhuizen (binnen netwerken!) Inkomenskloof tussen artsen reduceren tot max Y%. 24

25 PIJLER 2: een groeipad voor de gezondheidssector 25

26 26

27 PIJLER 3: Kosten-effectiviteit overal costs effects 27

28 Kost Kosteneffectiviteit Slecht Nieuw Huidige aanpak Goed Zeer goed (dominant) Gezondheidseffect (QALY) 28

29 Voorbeelden Behandeling vs. geen behandeling Vaccinatie van ouderen tegen griep tov niet vaccineren Kost per QALY ( ) dominant Rookstopprogramma s tov niets doen 3000 Cholesterolverlagers in secundaire preventie tov niets doen 6000 Screenen voor dikkedarm kanker met ifobt (+/- 50-+/- 70j) 7000 Prezista in HIV/AIDS tov oude behandelingen Totale Heupprothese tov blijf maar afzien Velcade in multiple myeloma tov oude behandelingen Tysabri in multiple sclerose tof interferon Nierdialyse tov trek uw plan Jaarlijkse mammografie bij vrouwen jaar tov om de 2j EKG voor alle mannen van 40 jaar oud tov niets doen Jaarlijkse CT scan bij ex rokers tov niets doen

30 Example : Depression: combination (psycho + pharma) vs pharma alone Simon et al, Br J Psych,

31 Results (15 months) Simon et al, Br J Psych,

32 Aanbevelingen C-Eff analyse uitbreiden naar meer dan enkel geneesmiddelen Maatschappelijke grenzen van betalingsbereidheid duidelijker maken Ook bestaande behandelingen meer evalueren 32

33 PIJLER 4: meer geld voor preventie miljoen euro 33

34 PIJLER 5: een verplichte vaste huisarts voor iedereen 34

35 Less hospital admissions Less emergency visits* Less non-evidence based surgery Less readmissions Better self reported health More prevention. 35

36 Developing optimal networks GP, specialist, Pharmacist, psychologist, kinesitherapy, logopedist, dietician,... Zie CORTEXS project KULeuven, UGent, UA, Uhasselt en TNO 36

37 PIJLER 6: een perfect gezondheidsinformatiesysteem (ehealth) If you do not have all information for all the patients, all the time you are wasting your money George Halvorson, CEO,Kaiser Permanente interview 37

38 ehealth actieplan Vooral nadruk op beter communiceren Maar ook nood aan betere beleidsvoering (de echte toegevoegde waarde van ehealth zie Halvorson) Inzetten op telegeneeskunde (mhealth), telemonitoring 38

39 PIJLER 7: meer rechten en verantwoordelijkheid voor de patiënt 39

40 In de toekomst moeten patiënten Formeel vertegenwoordigd zijn in of gehoord worden door het beleid Transparante rechtvaardiging krijgen omtrent beleidsbeslissingen Actief kunnen deelnemen aan raden van bestuur in ziekenhuizen. Zie Systematisch geïnformeerd worden omtrent hun rechten (cfr 20 tal ziekenhuizen werkt met de posters omtrent patiëntenrechten) 40

41 Maar de patiënt heeft ook verantwoordelijkheden Verantwoordelijk opnemen voor onze gezondheid Medisch shoppen verminderen Betere therapietrouw Kan niet paternalistisch hulp nodig 41

42 De patiënt als care professional People who have been on an EPP course have reported an increase in: Self-confidence Control of their condition Feeling of well-being Ability to cope Their belief that they can do something to change their health behaviour Exercise and relaxation Quality of consultations with doctors and a decrease in: Pain and fatigue Anxiety, depression and breathlessness Visits to GPs Outpatients visits A&E admissions Hospital admissions.

43 PIJLER 8: Nieuwe taken en beroepen

44 44

45 ! Casemanager (zorgbehartiger) Al honderden papers die de gezondheidseconomische aspecten ervan bespreken. Vooral bij - Multi-morbiditeit - Thuis -. Studie rond haalbaarheid en best-care gestart in Gent 45

46 PIJLER 9: nieuw betalingssysteem voor zorgverstrekkers

47 Towards more Capitation Fixed amount per patient/insured per time period (for GPs ; for specialists treating a well defined chronic condition) + decreased risk for overconsumption + improved access + more focus on prevention + patient empowerment - undertreatment? - attractivity of young healthy patients? - cost shifts? Not shown in KCE study (KCE, 2009) 47

48 More Pay for Quality the systematic and deliberate use of payment incentives that recognize and reward high levels of quality and quality improvement. (The Institute of Medicine, 2007) Explicit link between quality achievement and payment BUT: What is quality? Do we have the data? What types of incentives to provide? What about the confounders?.. (Annemans et al. KCE report 2010) 48

49 PIJLER 10: naar een nieuw systeem met een dubbele rol voor ongebonden ziekenfondsen

50 Voorstel: drie lagen Aangestuurd door de regionale overheid, uitgevoerd lokaal Aangestuurd door sociale verzekeraars Aangestuurd door privé verzekeraars Pakket 1: kosteneffectieve gezondheidspromotie, screening, vaccinatie, chronische revalidatie, zorg voor mensen met meerdere chronische ziekten Pakket 2: alle andere vormen van kosteneffectieve preventie, diagnose en behandeling Pakket 3: niet kosteneffectieve preventie, diagnose, behandeling. H u i s a r t s & 1 s t e l i j n B e h a r t i g e r S p e c i a l i s t Z i e k e n h u i s 50

51 A future role for the health insurers? Advisor of the patient in packages 1 & 2 Contractor/broker with physicians and hospitals for care included in package 2 51

52 BELGIUM IN