Informatiememorandum exploitatie zonnepanelen bedrijvenpark Laarberg door Greenspread Solar I

Transcriptie

1 Informatiememorandum exploitatie zonnepanelen bedrijvenpark Laarberg door Greenspread Solar I Januari 2018

2 Samenvatting Greenspread heeft een zonne-energieproject ontwikkeld op het bedrijventerrein van Gebiedsonderneming Laarberg. De installatie krijgt een vermogen van 2,232 MW en gaat via het ENTRNCE-platform van Energy Exchange Enablers (EXE) de stroom leveren aan het lokale-duurzameenergiebedrijf AGEM. De AGEM levert de stroom vervolgens aan haar aandeelhouders de Achterhoekse gemeenten. Het project wordt ondergebracht in Greenspread Solar I, een joint venture van Greenspread en Scholt Renewable Investments. Scholt Renewable Investments en Greenspread financieren de bouw van het zonnepark in eerste instantie zelf met zowel eigen vermogen als een aandeelhouderslening. Na oplevering van het park zal door Greenspread Solar I externe financiering worden aangetrokken in de vorm van zowel bancaire financiering als crowdfunding. Het bouwrisico ligt dus volledig bij de aandeelhouders. Greenspread Solar I biedt crowdfunders de mogelijkheid mee te profiteren van haar investering in het zonnepark door een achtergestelde lening te verstrekken aan Greenspread Solar I. Het aanbod voor crowdfunders is als volgt: Gewenste financiering ,-; Minimale inleg 250,- per crowdfunder; Maximale inleg 5.000,- per crowdfunder; Rente 1,5% per kwartaal; Aflossing vanaf 2019 in de vorm van annuïteiten die per kwartaal uitkeren; Looptijd tot en met 31 december 2033; Greenspread Solar I heeft het recht om jaarlijks 10% van het uitstaande bedrag boetevrij vervroegd af te lossen. Inschrijven kan vanaf 25 januari 2018 om tot en met 15 mei 2018 of eerder wanneer het project eerder vol is. De risicoclassificatie van dit individuele project komt op B3. Dit betekent dat het project een lager dan gemiddeld risico heeft. Dit is mede te danken aan de kredietwaardigheid van Greenspread Solar I, de goede DSCR, de SDE+-beschikking én het feit dat crowdfunders hun inleg pas hoeven te voldoen wanneer het park is opgeleverd. 2

3 Samenvatting Aanleiding project Doel project Planning Zonne-energie Het zonnestroomsysteem Crowdfunding Projectstructuur Greenspread Solar I Financiele paragraaf Risico s en garanties Definities en afkortingen

4 1. Aanleiding project De Gebiedsonderneming Laarberg in de gemeente Oost-Gelre wil haar bedrijventerrein zo duurzaam mogelijk inrichten. Naast alle duurzaamheidseisen die zij stelt aan de bedrijven die zich vestigen op het bedrijventerrein, stelt de Gebiedsonderneming Laarberg ook een deel van haar grond beschikbaar voor de realisatie en exploitatie van een zonneweide. Uitgangspunt hierbij is dat er sprake moet zijn van meervoudig ruimtegebruik en dat voedsel niet wordt verdrongen door energie. Het bijzondere aan de grond voor het zonnepark is dat er sprake zal zijn van vijfvoudig ruimtegebruik: 1. De grond wordt ingezet als waterretentiegebied voor het bedrijventerrein; 2. De grond wordt ingezet als agrarisch landschap met natuur; 3. De grond wordt ingezet om schapen te laten grazen; 4. Er zijn fruitbomen geplaatst; en 5. De grond wordt ingezet voor de opwekking van zonne-energie. Gebiedsonderneming Laarberg heeft meerdere partijen gesproken over de ontwikkeling en exploitatie van een zonnepark en Greenspread heeft de aanbesteding gewonnen. In verband met de financieringsvereisten is het park ondergebracht in een aparte entiteit: Greenspread Solar I. Greenspread Solar I heeft op 27 oktober 2017 een vijfentwintigjarige pachtovereenkomst gesloten voor een stuk grond dat 6,52 hectare groot is. Inmiddels is het project volledig engineered en is de aanleg begonnen. De verwachting is dat het zonnepark medio april 2018 wordt opgeleverd. Verwacht bovenaanzicht Zonnepark Laarberg 4

5 Een deel van het kavel waar het zonnepark wordt gerealiseerd Artist impression van het aangezicht van het Zonnepark Laarberg 2. Doel project Greenspread Solar I heeft Ikaros Solar Belgium NV opdracht gegeven voor de bouw van het zonnepark met een vermogen van 2,232 MW. De aanleg is reeds begonnen en de oplevering is gepland in mei 5

6 2018. Ikaros is een gerenommeerde EPC-partij (engineering, procurement, instruction). Voor meer informatie over Ikaros zie De totale investering is geraamd op ,- exclusief BTW. Greenspread Solar I brengt ,- eigen vermogen (7,8% van de investering) in en wil ,- crowdfunden (12,2% van de investering). De overige financiering wordt in eerste instantie geleverd in de vorm van een aandeelhouderslening. De lening die de crowdfunders beschikbaar stellen, wordt achtergesteld aan de bank die de aandeelhouderslening gaat herfinancieren. De crowdfunders stellen dus een achtergestelde lening ter beschikking. Wanneer het project volledig is opgeleverd, zal Greenspread Solar I de aandeelhouderslening herfinancieren bij een bank. Een gerenommeerde bank heeft reeds een indicatieve term sheet uitgebracht voor de financiering van maximaal 80% van de investering tot een maximum van ,-. De volledige financiering van het zonnepark is derhalve gewaarborgd, ongeacht of de crowdfunding doorgang vindt of niet. 3. Planning De financiering middels crowdfunding loopt tot het streefbedrag bijeen is gebracht, met een beoogde einddatum op 20 april De opdracht voor realisatie van het systeem is reeds verstrekt aan Ikaros. De geplande opleverdatum van de netaansluiting is medio april De verwachte opleverdatum van het zonne-energiesysteem is medio mei De herfinanciering van de aandeelhouderslening is gepland in juli Zonne-energie Zonnestroom wordt opgewekt door de omzetting van zonlicht in elektriciteit, door middel van zonnepanelen (ook wel PV-panelen genoemd). Iedere kilowattuur die uit een paneleninstallatie afkomstig is, hoeft niet in een conventionele elektriciteitscentrale te worden opgewekt, waar hoofdzakelijk gebruik wordt gemaakt van fossiele brandstoffen. Aangezien het broeikasgas CO₂ vrijkomt bij de verbranding van fossiele brandstoffen, kan gesteld worden dat het milieu gebaat is bij de toepassing van zonne-energie. 5. Het zonnestroomsysteem Het gaat in totaal om zonnepanelen van 330 Wp van Canadian Solar of JA Solar. Het totaal opgesteld vermogen bedraagt hiermee 2,232 MWp en de verwachte opbrengst is 974 kwh / kwp. Dit betekent dat het systeem naar verwachting 2,17 miljoen kilowattuur per jaar gaat produceren. Dit komt ongeveer overeen met ton vermeden CO2 uitstoot en met de jaarlijkse opwek kunnen ongeveer 725 huishoudens van zonne-energie worden voorzien. 6

7 De projectspecificaties staan in onderstaande tabel: Projectspecificaties Naam project Greenspread Solar I KvK CreditSafe-score C (39) Aantal zonnepanelen Merk en type zonnepanelen Canadian Solar / JA Solar Aantal omvormers 30 Merk en type omvormers Huawei SUN KTL Onderstel Pradecon Opgesteld vermogen in kwp Verwachte opbrengst in kwh/kwp per jaar 974 Verwachte opbrengst in MWh in jaar Opbrengstprognose obv PVSYST Turn-key-investeringn ex BTW Beheer en onderhoud jaar PPA jaar SDE+ jaar Eigen vermogen Crowdfunding Rente per kwartaal 1,5% Onderstaande afbeelding geeft een impressie van het zonnepark. 7

8 Bij het ontwerp is rekening gehouden met de landschappelijke inpassing. Het gebied wordt gebruikt voor waterretentie en bij het technisch ontwerp is hier uiteraard rekening mee gehouden. De panelen komen op een hoogte waarbij rekening is gehouden met de P100 voor neerslag. Dit betekent dat er rekening wordt gehouden met extreme neerslag die statistisch gezien slechts één keer per honderd jaar voorkomt. Het beheer en onderhoud aan het zonne-energiesysteem wordt eveneens uitgevoerd door Ikaros, in ieder geval de eerste twee jaar. Hiervoor is een overeenkomst afgesloten inclusief PR-garantie én opbrengstgarantie. Het staat Greenspread Solar I vrij om een andere onderhoudspartij te kiezen twee jaar na oplevering. Greenspread kan er echter ook voor kiezen om de onderhoudsovereenkomst vervolgens jaarlijks te verlengen. Het bijzondere aan het zonnepark is dat de stroom lokaal wordt geleverd aan de Achterhoekse gemeenten. Hiervoor wordt de stroom via het Entrnce-platform van Energy Exchange Enablers (EXE, een dochter van Alliander NV) via een Power Purchase Agreement geleverd aan de AGEM (Achterhoekse Groene Energie Maatschappij) die de stroom doorlevert aan haar aandeelhoudende gemeenten. Middels deze constructie geeft Greenspread invulling aan haar ambitie om lokale duurzame-energieproductie te koppelen aan lokale afname en dit (deels) te financieren met lokaal geld. 6. Crowdfunding Crowdfunding is een alternatieve vorm van financiering. Crowdfunding houdt in dat particulieren of bedrijven met behulp van internet (platform) geld verschaffen. Dat geld kunnen andere particulieren of bedrijven lenen voor uiteenlopende (ideële of commerciële) doeleinden. Deze doeleinden van een geldvrager zijn bijvoorbeeld het financieren van een nog op te richten bedrijf, het financieren van een auto, het financieren van een uit te brengen boek of cd, enzovoorts. Crowdfunding gaat hand in hand met social media (Twitter, LinkedIn, Facebook e.d.) omdat potentiële investeerders via social media laagdrempelig en goedkoop te bereiken zijn. Stichting Greencrowd bemiddelt alleen in duurzame energie opwek of energiebesparingsprojecten. Alleen organisaties kunnen zich aanmelden om projecten te plaatsen. Crowdfunden is, naast een innovatieve manier van financieren, een proces dat extra waarde met zich meebrengt: het kan lokaal draagvlak toevoegen aan duurzame-energie-projecten. Omwonenden krijgen immers de kans om een aantrekkelijk rendement te realiseren op hun vermogen. Dit rendement is hoger dan bij een (duurzame) bank. Belastingen U betaalt belasting over uw inkomsten uit een deel van uw vermogen: de zogenoemde grondslag sparen en beleggen (box 3). Dat is de waarde van uw bezittingen min uw schulden op 1 januari van het jaar waarover u aangifte doet, min uw heffingsvrij vermogen. De belastingdienst belast niet de werkelijke opbrengst, maar een percentage van de waarde van de grondslag sparen en beleggen. 8

9 Berekening voordeel uit grondslag sparen en beleggen Vanaf 1 januari 2018 zal het forfaitaire rendement van het inkomen uit vermogen (box 3) dichter aansluiten bij het gemiddelde werkelijke rendement, omdat voor het rendement over het aan het spaardeel toegerekende gedeelte van de grondslag voortaan gebruik wordt gemaakt van actuelere cijfers. De grondslag sparen en beleggen in box 3 wordt toegerekend aan een spaardeel en een beleggingsdeel. De grondslag sparen en beleggen is de rendementsgrondslag verminderd met het heffingvrije vermogen. Voor de toerekening wordt gebruik gemaakt van 3 vermogensschijven. Over het spaardeel en het beleggingsdeel wordt een forfaitair rendement van respectievelijk 0,36% (1,63%) en 5,38% (5,39%) in aanmerking genomen in box 3. Bij de berekening van het voordeel uit sparen en beleggen heeft een belastingplichtige in 2018 recht op een hoger heffingvrij vermogen van ( ). Indien de belastingplichtige het hele jaar dezelfde fiscale partner heeft dan geldt een gezamenlijk heffingvrij vermogen van ( ). Geleend geld In het algemeen is het af te raden met geleend geld te crowdfunden. De fiscale behandeling van de lening volgt de fiscale behandeling (in welke belasting box) van uw deelname. De crowdfunding voor dit project valt in box 3. De rente op de lening is dan niet aftrekbaar; het bedrag van de lening wordt wel in mindering gebracht op de rendementsgrondslag van box 3. Doelbedrag, looptijd, rente en aflossing Voor dit project is het doel een bedrag van ,- middels crowdfunding te financieren, dit is 12,2% van de totale investering. De achtergestelde lening wordt vanaf 2019 afgelost op basis van annuïteiten die per kwartaal aflossen. In 2018 wordt alleen rente uitgekeerd, eveneens per kwartaal en voor het eerst op 30 juni De rente bedraagt 1,5% per kwartaal. Greenspread Solar I heeft het recht om jaarlijks 10% van het uitstaande bedrag boetevrij vervroegd af te lossen. Aanbod crowdfunders Dit project kent één investeringstranche. Er geldt een minimale inleg van 250,- en een maximale inleg van 5.000,- per investeerder. De lening loopt uiterlijk tot en met 31 december 2033 en de 9

10 Bedrag per kwartaal rente is 1,5% per kwartaal. De lening wordt vanaf 2019 per kwartaal afgelost op basis van annuïteiten. In 2018 wordt alleen rente uitgekeerd. De kasstromen voor de crowdfunder die 5.000,- inlegt, zien er ongeveer als volgt uit: 140,00 Rente en aflossing crowdfunder 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 - Rente Aflossing Opgemerkt dient te worden dat dit een voorbeeld betreft waarbij is gerekend met een startdatum van 15 mei In praktijk kan de startdatum straks anders uitvallen. Hierdoor zal de eerste renteuitkering hoger (wanneer eerder wordt gestart) of lager (wanneer later wordt gestart) uitvallen. In totaal ontvangt de crowdfunder met een inleg van 5.000,- in dit rekenvoorbeeld 7.806,36,- terug. Dit komt overeen met een effectief rendement van 5,49% op jaarbasis. Overdraagbaarheid De crowdfunder kan er wel voor kiezen de rente of aflossing op een door hem gewenste rekening uit te laten betalen, anders dan de rekening waarvan de crowdfunder de deelname heeft gestort. De leningen zijn enkel overdraagbaar tussen crowdfunders die zijn geregistreerd bij Stichting Greencrowd tenzij met andersluidende toestemming van Greenspread Solar. Deelnemen Om deel te nemen aan de crowdfunding van dit project, dient u in eerste instantie te voldoen aan de algemene voorwaarden van stichting Greencrowd. Hierin is onder andere het volgende gesteld: Crowdfunders kunnen natuurlijke personen dan wel rechtspersonen zijn. Crowdfunders moeten minimaal 18 jaar oud zijn. Crowdfunders dienen handelingsbekwaam te zijn en mogen niet onder curatele gesteld zijn. Deelnemen is mogelijk tot en met 15 mei Het project sluit echter zodra het doelbedrag is opgehaald. Stichting Greencrowd behoudt zich het recht voor dit project op een andere datum dan 10

11 15 mei 2018 te sluiten of het crowdfundingaanbod in te trekken. Tenslotte kan een inschrijving zonder opgaaf van redenen geheel of gedeeltelijk worden geweigerd. Deelnemen kan door in te schrijven op het project op de website Proces van investeren Wie wil investeren, moet een paar handelingen verrichten. Nieuwe crowdfunders dienen zich op de website van Greencrowd ( te registreren. Om te kunnen investeren, dient u voor de SMS-verificatie uw mobiele nummer in te vullen en vervolgens de aan u gestuurde code in te vullen. U dient u de algemene voorwaarden te accepteren. Na uw investering ontvangt u een waarin uw investering wordt bevestigd. Bestaande crowdfunders kunnen inloggen en direct een investering plaatsen, zonder verdere administratieve formaliteiten. Stichting Greencrowd heeft ervoor gekozen om het actieve bevestigingsbeleid te hanteren. Daarom ontvangt u 24 uur na uw investering nogmaals een met het verzoek uw investering te bevestigen. Uw investering is pas definitief nadat u de investering na 24 uur nogmaals hebt bevestigd. Wanneer de financieringsbehoefte voor het project is gerealiseerd, ontvangt u hierover een . In deze zit een link waarmee u middels internetbankieren het door u opgegeven bedrag kunt overmaken. Wanneer alle bedragen van alle crowdfunders zijn ontvangen, wordt het geld overgemaakt aan de lenende partij en start de leningsovereenkomst. Hiermee start tevens de periode waarover rente is verschuldigd. U ontvangt een met daarin een of meerdere links naar de definitieve en getekende documenten, zoals de leenovereenkomst en het lidmaatschapsbewijs voor de informele vereniging. Uw rente en inleg wordt uitgekeerd conform het betaalschema zoals opgesteld voor het project. Het uitgangspunt hierbij is dat de eerste rentevergoeding binnen 5 werkdagen na de vervaldatum aan u wordt uitbetaald. 11

12 7. Projectstructuur De projectstructuur is als volgt weer te geven: Gemeenten Achterhoek AGEM PPA RVO E X E Zonnepanelen Investering Greenspread Solar I Exploitatiesubsidie SDE Lening Rente en aflossing Stichting Greencrowd Registratie Stichting Derdengelden Greencrowd Registratie Lening Rente en aflossing Toelichting op de projectstructuur Greenspread Solar I investeert in de zonnepanelen op het bedrijventerrein Laarberg. Er is een vijfentwintigjarige erfpachtovereenkomst gesloten. De opgewekte stroom wordt via het platform van EXE geleverd aan de AGEM die de stroom aan de Achterhoekse gemeenten levert. De vergoeding is gebaseerd op de APX-prijs. De Garanties van Oorsprong (GvO) worden tegen een vaste vergoeding aan de AGEM geleverd. RVO betaalt Greenspread Solar I iedere maand een voorschot op de SDE op basis van 80% van de verwachte productie en maakt jaarlijks de afrekening op basis van daadwerkelijke productie. AGEM betaalt Greenspread Solar I iedere maand de opgewekte stroom op basis van de gerealiseerde APX-prijzen. In aanvulling hierop betaalt AGEM Greenspread een vaste vergoeding voor de GvO s. De AGEM levert de bij Greenspread ingekochte duurzame energie aan haar aandeelhouders: de gemeenten in de Achterhoek. Stichting Greencrowd is opgericht om te komen tot een versnelling in de realisatie van duurzameenergie-projecten, om meer draagvlak te realiseren onder omwonenden van die duurzame projecten 12

13 en om crowdfunders een financieel voordeel te geven ten opzichte van een spaarrekening bij een (duurzame) bank. Stichting Greencrowd heeft zelf geen winstoogmerk en wil slechts kostendekkend opereren. Eventuele positieve resultaten worden geschonken aan goede doelen. Stichting Greencrowd is het crowdfundingplatform dat de crowdfundingactie aanbiedt voor de lenende partij. Stichting Greencrowd beoordeelt de projecten en geeft een risicoclassificatie mee. Stichting Greencrowd heeft een ontheffing voor het bemiddelen in opeisbare gelden en staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Stichting Greencrowd staat geregistreerd in het Register crowdfunding-platformen van de AFM onder nummer Stichting Greencrowd laat de kredietwaardigheid van de projectontwikkelaar toetsen door CreditSafe. Stichting Greencrowd vertegenwoordigt de informele vereniging van crowdfunders en is het eerste aanspreekpunt, zowel richting crowdfunders als richting projectontwikkelaars. Stichting Greencrowd draagt zorgt voor de afwikkeling en ondertekening van de benodigde documenten, zoals de crowdfundingovereenkomsten en de schuldbekentenis. Stichting Derdengelden Greencrowd beheert de geldstromen tussen de crowdfunders en de lenende partij. Wanneer het doelbedrag is toegezegd, ontvangen de crowdfunders een met betaallink van Stichting Derdengelden Greencrowd waarmee zij hun investering kunnen betalen. Stichting Derdengelden Greencrowd betaalt vervolgens de hoofdsom aan de lenende partij en de afsluitprovisie aan Stichting Greencrowd. Stichting Derdengelden Greencrowd bewaakt het betaalschema en incasseert de aflossing en de rente bij de projectontwikkelaar. Stichting Derdengelden Greencrowd betaalt de aflossing en de rente aan de crowdfunders en brengt hiervoor een vergoeding in rekening aan de projectontwikkelaar. Crowdfunders stellen gelden beschikbaar ter realisatie of exploitatie van duurzame-energieproductiemiddelen. Dit doet zij middels Stichting Greencrowd. Per project vormen de crowdfunders die het project (deels) financieren een informele vereniging die middels een onherroepelijke machtiging door stichting Greencrowd wordt vertegenwoordigd. De informele vereniging is de schuldeiser richting de projectontwikkelaar. Gelden die door de crowdfunder beschikbaar zijn gesteld, zijn niet tussentijds opeisbaar, maar worden terugbetaald conform het overeengekomen betaalschema. 8. Greenspread Solar I Onderstaande structuur geeft aan wie de aandeelhouders zijn van Greenspread Solar I. Greenspread Investments Scholt Business Strategy 75% 25% Greenspread Solar I 13

14 Greenspread Solar I is speciaal opgericht voor de investering in dit project. Greenspread Investments BV bezit 75% van de aandelen in Greenspread Solar I BV en is zelf een 100% dochter van Renewable Capital BV. De directie van Renewable Capital, Greenspread Investments en Greenspread Solar I wordt gevoerd door Jan Willem Zwang en Gerhard van de Lagemaat, beide zeer ervaren in de energiesector. Hun achtergrond vindt u hier: De directie van Scholt Business Strategy wordt gevoerd door Jan Scholt, oprichter en voormalig grootaandeelhouder van Scholt Energy Control, eveneens zeer ervaren in de energiesector. Zijn achtergrond vindt u hier: De handelsnaam van Scholt Business Strategy is Scholt Renewable Investments. Begin dit jaar is een aantal wijzigingen doorgevoerd in de groep bedrijven van Greencrowd en Greenspread. In onderstaand overzicht wordt de huidige structuur van de gehele groep weergegeven. 2 1 Livermore TC Zwang Holding G.W. van de Lagemaat Holding 3 Stichting Greencrowd 18 30% 55% 15% 4 Renewable Capital Stichting Derdengelden Greencrowd % 100% 6 100% 25% 7 Evensnelladen Greenspread Greenspread Investments Renewable Energy Lease I % Onze Clubkracht 100% Greenspread Solar 10 75% Greenspread Solar I % Greenspread Solar II Zon voor Motel E3 33% 100% Greenspread Solar III Zon voor SkiDome 25% 75% Greenspread Solar IV % Greenspread Solar V 15 Toelichting op de groepsstructuur 1. Livermore TC, holding van Ivo Priem. Ivo Priem is 100% aandeelhouder in Livermore TC. 14

15 2. Zwang Holding, holding van Jan Willem Zwang. Stichting Administratiekantoor Zwang Holding houdt 100% van de certificaten van aandelen in Zwang Holding. 3. G.W. van de Lagemaat Holding, holding van Gerhard van de Lagemaat. Gerhard van de Lagemaat is 100% aandeelhouder in G.W. van de Lagemaat Holding. 4. Renewable Capital. Houdstermaatschappij waaronder alle bedrijfsactiviteiten vallen. Tot begin dit jaar was de naam van Renewable Capital nog Greencrowd Holding. 5. Greenspread. Voormalig Greencrowd Energy BV. De BV waar alle twaalf medewerkers van Greenspread op de loonlijst staat. Tevens de BV waaruit de projecten worden ontwikkeld en beheerd. 6. Greenspread Investments. Voormalig Greencrowd Solar BV. De tussenholding waaronder alle BV s met zonne-energieprojecten onder vallen, behalve REL I. 7. Evensnelladen. Voormalig Greencrowd Charging. De BV waarin we slimme, snelle laadpalen exploiteren. 8. Onze Clubkracht. De BV die zich richt op de verduurzaming van sportaccommodaties en oa zonnepanelen- en LED-installaties verkoopt. 9. Renewable Energy Lease I. Joint Venture met Scholt Business Strategy (75% van de aandelen). Alleen lease van zonnepanelen met SDE+ en financiering van ABNAMRO. 10. Greenspread Solar. Ontwikkeling én exploitatie van zon-op-dak. Financiering vooral met crowdfunding. 11. Greenspread Solar I. Exploitatie PV-park Laarberg. Scholt Business Strategy doet 25% mee. 12. Greenspread Solar II. Exploitatie 11 zonne-energieprojecten. Financiering door ING. Project zit vol : er komen geen projecten meer bij in deze BV. 13. Greenspread Solar III. Het vervolg op Solar II: exploitatie van kleine dakgebonden zonneenergieprojecten met SDE+. Kortlopende voorfinanciering met crowdfunding, bij ± 2,5 MW herfinancieren bij een bank. 14. Greenspread Solar IV. Zelfde structuur als REL I maar dan met omgekeerde aandeelhoudersverhoudingen: wij 75% en Scholt Business Strategy 25%. 15. Greenspread Solar V. Speciaal opgericht voor NDSM-werf omdat Amsterdam aandelenverpanding eist ivm hun financiering. Resterende financiering via crowdfunding ism NDSM-energie. 16. Zon voor Motel E3. Exploitatie van 150 kw zon op Van der Valk Eindhoven. SDE+ beschikbaar najaar 2017 voor nog eens 200 kw. Mede-aandeelhouders Scholt Business Strategy en Van de Valk Eindhoven. 15

16 17. Zon voor SkiDome. Exploitatie van 495 kw zon op SkiDome in Rucphen. Medeaandeelhouders o.a. Scholt Business Strategy en SkiDome. 18. Stichting Greencrowd. Bemiddeling in opeisbare gelden. Stichting zonder winstoogmerk. 19. Stichting Derdengelden Greencrowd. Splitsing van geldstromen ivm AFM toezicht en WFT. Administratie verweven in administratie Stichting Greencrowd. Belangenverstrengeling Zwang en Van de Lagemaat zijn niet alleen bestuurder van Renewable Capital en de BV s daaronder maar tevens bestuurder van Stichting Greencrowd, het crowdfundingplatform dat de bemiddeling in de opeisbare gelden voor haar rekening neemt. Hierdoor kan de schijn van belangenverstrengeling ontstaan. Zwang en Van de Lagemaat garanderen de crowdfunders dat zij dezelfde beoordelingsmethodiek hebben gehanteerd voor dit project als zij hanteren voor crowdfundingprojecten van derden. 16

17 9. Financiele paragraaf In deze paragraaf worden de gehanteerde uitgangspunten en de daarop gebaseerde berekeningen uiteen gezet. Uitgangspunten Algemeen Aantal zonnepanelen Vermogen per zonnepaneel Totaal vermogen stuks 330 Wp Wp Productie 974 kwh per kwp per jaar Productie kwh in jaar 1 Degradatie 0,50% per jaar (1% in jaar 1) Inflatie Indexatie energietarief (na jaar 5) Indexatie GvO's Indexatie extra inkomsten 1,5% per jaar 1,5% per jaar 0,0% per jaar 2,0% per jaar Investering Eenmalige investering Aanschaf zonnepanelen turn key 0,7988 per Wp Fee GS Aanschaf zonnepanelen turn key Fee GS (3%) Trafo - Onvoorzien (1%) Netaansluiting Inhuur derden Kosten financiering (afsluitprovisie, due diligence, etc.) Totale investering Jaarlijkse kosten OZB 0,0337% van de turn key investering Netwerkkosten Liander 0,074% van de turn key investering Meetkosten (hoofdmeter + brutoproductiemeter) Het Meetbedrijf 0,067% van de turn key investering Beheer, onderhoud 0,63% van de turn key investering Verzekering 0,21% van de turn key investering Accountancykosten 0,13% van de turn key investering Exploitatiemanagement Greenspread en terreinonderhoud 0,50% van de turn key investering Totaal jaarlijkse kosten excl. afdracht Laarberg ,69 per jaar Erfpachtvergoeding Laarberg Index erfpachtvergoeding 1,5% Financiële uitgangspunten Greenspread BTW-afdracht plichtig? ja Eigen vermogen (agio) 12,8% Vreemd vermogen bancair 75,0% Crowdfunding tranche 1 12,2% Rente vreemd vermogen bancair Rente crowdfunding tranche 1 Looptijd vreemd vermogen bancair Looptijd crowdfunding tranche 1 Afschrijving 2,00% per jaar 6,00% per jaar 15 jaar 15 jaar 15 jaar Vennootschapsbelasting (Vpb) 20% Subsidie SDE+ SDE+ basisbedrag SDE+ correctiebedrag 2017 SDE+ netto bedrag 2017 SDE+ minimum energieprijs 0,109 per kwh 0,035 per kwh 0,074 per kwh 0,035 per kwh 17

18 De volgende tabel geeft inzicht in de kasstroomprognose en afloscapaciteit gedurende de exploitatieperiode van vijftien jaar. De DSCR (Debt Service Coverage Ratio) betreft de verhouding tussen de projectinkomsten en aflossingsverplichtingen. Zelf investeren INDEX Productie Opbrengsten Levering piek/dal (vermeden) GvO SDE+ inkomsten Totaal opbrengsten Kosten Eenmalige investering Netwerkkosten Liander Meetkosten (hoofdmeter + brutoproductiemeter) Het Meetbedrijf OZB Beheer en onderhoud Exploitatiemanagement Greenspread Verzekering Voorziening omvormers Accountancy Afdracht bedrag aan gebiedsonderneming Laarberg Totale kosten EBITDA Kasstroom excl. BTW Afschrijving Afschrijving 15 jaar Afschrijving cumulatief Boekwaarde Vreemd vermogen / crowdfunding Aflossing tranche Aflossing tranche Aflossing totaal EBIT Rente tranche 1 2,0% Rente tranche 2 6,0% Rente totaal EBT Vennootschapsbelasting (Vpb) 20% NOPAT DSCR (na Vpb) 1,42 1,41 1,34 1,33 1,32 1,31 1,30 1,28 1,27 1,26 1,24 1,28 1,26 1,25 1,23 De gemiddelde DSCR van dit project is 1,3. Op de omvormers zit een garantie van tien jaar maar er wordt elf jaar lang een voorziening opgebouwd om de omvormers te vervangen. De directie van Greenspread Solar I heeft voor verschillende andere entiteiten reeds meerdere stand alone non recourse financieringen afgesloten, onder andere met de ING Bank (voor Greenspread Solar II) en met de ABNAMRO Bank (voor Renewable Energy Lease I) en in het verleden met Triodos Bank. Hierdoor is de directie goed bekend met de financieringsvoorwaarden van de verschillende banken en is in het financiële model alsmede de structurering van de projecten reeds rekening gehouden met de wensen en eisen van de verschillende banken. Eén van de genoemde banken heeft ook al een indicatieve term sheet afgegeven voor de financiering van dit project. 18

19 10. Risico s en garanties Wie geld uitleent, ziet zich geconfronteerd met het risico dat de lening niet wordt terugbetaald, ondanks het feit dat iedere crowdfunder een investeringsovereenkomst aangaat waarin de betaalverplichtingen door de lening nemer aan de crowdfunders helder staan verwoord. Stichting Greencrowd maakt zich sterk voor het zoveel als mogelijk inperken van deze risico s. Sterker nog: Greencrowd streeft naar nagenoeg risicoloze investeringen voor crowdfunders. In deze paragraaf wordt toegelicht op welke wijze zekerheid voor crowdfunders wordt gewaarborgd binnen dit project. Greencrowd maakt de mate van risico voor crowdfunders inzichtelijk aan de hand van een risicoclassificatiemodel dat in 2015 is aangescherpt. Diverse projectkenmerken leveren punten op, waarbij de som der punten de rating bepaalt. Des te minder punten, des te gunstiger de rating die wordt uitgedrukt op een schaal die loopt van A+ tot F. A+ staat hierbij voor een project met minimale risico s en F voor een project met een hoog risico voor crowdfunders. De risicoanalyse gaat in op: De kredietwaardigheid van de lenende partij, zoals afgegeven door Creditsafe Nederland BV; Het percentage van het projectkapitaal dat is voorgesteld ten opzichte van de som die de crowdfunders uitlenen; Het percentage van het projectkapitaal dat is achtergesteld ten opzichte van de som die de crowdfunders uitlenen; De gemiddelde project-dscr, oftewel de afloscapaciteit vanuit de projectkasstromen; De fase waarin het project zich bevindt; De aannames omtrent de ontwikkeling van de inkomsten; Een eventueel onderpand op het project en overige harde garanties. In het geval van Greenspread Solar I komt de score nu uit op B3 zoals blijkt uit de tabel op de volgende pagina. 19

20 Score Credit Safe Punten Check Score Rating Score A 1 4 A+ Score B 2 5 A1 Score C 3 6 A2 Score D 4 7 A3 Score E 5 8 B1 Totaal score Credit Safe 3 9 B2 10 B3 Kapitaal voorgesteld tov crowdfunders Punten Check 11 C1 0% 0 12 C2 0-30% 1 13 C % 2 14 D % 3 15 D2 Totaal score kapitaal voorgesteld 3 16 D3 17 E1 Kapitaal achtergesteld tov crowdfundingpunten Check 18 E2 > = 50% 1 19 E % 2 > 19 F < 25% 3 Totaal score achtergesteld 1 Gemiddelde DSCR crowdfunding Punten Check > 1,3 1 1,2-1,3 2 1,1-1,2 3 Totaal score DSCR 1 Ontwikkelfase Punten Check Opgeleverd en in exploitatie 1 In aanbouw 2 In ontwikkeling 3 Totaal score fase 1 Leveringsvoorwaarden Punten Check Vaste prijzen met vaste indexering 1 Vaste prijzen zonder indexering 2 Marktprijzen 3 Totaal score leveringsvoorwaarden 1 Installatie onderpand Punten Check Ja -1 Nee 0 Totaal score onderpand 0 Overige harde garantie Punten Check Ja -1 Nee 0 Totaal score garantie 0 Projectrating B

21 Overige risico s Naast de benoemde factoren in de risicoclassificatie kunnen nog enkele andere risico s worden geïdentificeerd die van invloed kunnen zijn op het risico dat de lening van een crowdfunder en/of de rente niet wordt/worden terugbetaald. Deze worden hieronder toegelicht. Risico s bij het investeren Als u van plan bent te investeren, dan adviseren wij u om voorafgaand aan de deelname te controleren of het crowdfundingplatform of geldverschaffer een vergunning of ontheffing van de AFM of DNB heeft. U kunt deze informatie vinden in het `Register onder toezicht staande ondernemingen` op de website van de AFM. Verder is het van belang dat u voldoende informatie inwint om na te gaan of het crowdfundingplatform de gestelde verwachtingen kan waarmaken. Wees daarnaast ook alert op risico's zoals identiteitsfraude, onbetrouwbare informatie over te verwachten rendementen en de mogelijkheid van wanbetaling en/of faillissement. Risico: vertraging oplevering De oplevering van het project kan door verschillende oorzaken worden vertraagd. Hierdoor kan het rendement van het project lager uitvallen. De crowdfunders hoeven hun inleg pas bij oplevering te voldoen waardoor zij geen risico lopen maar hun rendement wel lager uit kan vallen doordat er in 2018 rente-inkomsten worden gemist. Risico: veranderende APX-prijzen De SDE-subsidie wordt uitgekeerd op basis van de gerealiseerde APX-prijzen. Wanneer de gerealiseerde APX-prijs stijgt, ontvangt Greenspread Solar I minder subsidie per kwh. Dit wordt echter gecompenseerd vanuit de PPA met de AGEM omdat deze gebaseerd is op de APX-prijs. De ontwikkeling van de stroomprijs voor de komende 15 jaar is onzeker. In de business case is rekening gehouden de door ENDEX gepubliceerde forwardprijzen voor de komende vijf jaar, waarna ervan uit wordt gegaan dat de prijs zal stijgen met ongeveer 1,5% per jaar. Omdat de afnameovereenkomst net als de SDE+ beschikking gebaseerd is op de APX-prijs, wordt een prijsstijging tenietgedaan en blijft de kasstroom intact. Alleen wanneer de APX-prijs onder de basisenergieprijs komt van 35 euro per MWh, loopt het project risico inkomsten te missen. Risico: tegenvallende systeemprestaties Het is mogelijk dat de zonne-energie-systemen niet de verwachte hoeveelheid energie opleveren, waardoor de project-kasstromen tegenvallen. De prestaties van het zonnestroomsysteem worden gewaarborgd door de afgegeven garanties van de fabrikanten. Daarnaast zal er een continue monitoring plaatsvinden van het systeem, waardoor panelen bij afwijkende rendementen direct vervangen zullen worden. In aanvulling hierop heeft Ikaros zowel een PR-garantie als een opbrengstgarantie in kwh afgegeven. Wanneer het systeem minder produceert, rekening houdend met instraling en degradatie, dan gegarandeerd, betaal Ikaros een vergoeding per gemiste kwh. 21

22 Oorzaken die ten grondslag kunnen liggen aan lagere opbrengsten, zijn onder andere: Lagere instraling; Vervuiling; Beschadigingen; Defecten. Het systeem wordt continu gemonitord waardoor lagere opbrengsten direct gesignaleerd worden. Er zijn garanties beschikbaar voor de materialen én het werk. Wanneer opbrengsten teruglopen wegens vervuiling wordt er schoongemaakt. Het enige risico dat niet beheerst kan worden, is lagere instraling. Risico: hogere kosten voor beheer en onderhoud De exploitatiekosten kunnen hoger uitvallen dan begroot. In de begroting is rekening gehouden met een jaarlijkse indexering van de onderhoudskosten van 2% per jaar. Dit is conform de afgesloten overeenkomst voor beheer en onderhoud met Ikaros. De exploitatiekosten bestaan grotendeels uit een voorziening voor het vervangen van de omvormers. In de begroting is rekening gehouden met het eenmalig vervangen van alle omvormers. Wanneer de omvormers vaker moeten worden vervangen dan een keer leidt dit tot een lager rendement. Risico: vandalisme en/of diefstal De zonnepanelen worden achter een afgesloten hek geplaatst. Op het bedrijventerrein is beveiliging aanwezig. De zonnepanelen worden op een afstand van minimaal tien meter vanaf het hek geplaatst. Een deel van het park wordt afgesloten door water. Een ander deel wordt afgesloten door groenvoorzieningen. Het park is alleen toegankelijk via één hek dat kan worden afgesloten. In aanvulling hierop wordt het park verzekerd tegen diefstal en vandalisme. Risico: extreme weersomstandigheden en bliksem Beschadiging van de installatie door extreme weersomstandigheden zoals hagelbuien en windstoten is niet te voorkomen. Hiervoor wordt een verzekering afgesloten. Beschadiging van de installatie door blikseminslag wordt geminimaliseerd door het treffen van een aantal maatregelen, waaronder: Het voorkomen van lussen in de routing van de dc- bekabeling tussen zonnepanelen en omvormers; Het leggen van de bekabeling in gesloten metalen kabelgoten (bovengronds) respectievelijk stalen mantelbuizen (ondergronds), voorzien van daarbij behorende aarding/potentiaalvereffening; Het omvormerstation voorzien van een aardings- en potentiaalvereffeningssysteem, waaronder het aanbrengen van aardelektroden en overspanningsafleiders. 22

23 Risico: beschadigingen Beschadiging van de bekabeling door knaagdieren: dit wordt voorkomen door de bekabeling in gesloten kabelgoten te leggen. Beschadiging van de zonnepanelen door vogelpoep, waardoor microcracks kunnen ontstaan, en de opbrengst van panelen terugloopt: dit wordt beperkt door het regelmatig schoonmaken van de zonnepanelen. Risico: non-betaling Op alle vorderingen bestaat het risico dat een debiteur niet aan zijn verplichtingen kan of wil voldoen. Stichting Greencrowd maakt gebruik van CreditSafe om inzicht te krijgen in de kredietwaardigheid van de debiteur. Het risico in dit project zit vooral in de kans dat Greenspread Solar I niet betaalt. Wanneer Greenspread Solar I in betalingsproblemen komt, zal de financier zijn instaprechten uitoefenen en het project voortzetten of verkopen. In dat geval zullen de crowdfunders hun inleg en rente nog steeds tegemoet kunnen zien. Risico: kredietrisico In geval van onvoorziene omstandigheden (waaronder maar niet beperkt de intreding van de gebeurtenissen of omstandigheden als hierin beschreven), kan Greenspread Solar I in de omstandigheid komen te verkeren dat zij niet in staat is aan haar verplichtingen te voldoen. Via deze paragraaf hebben wij u inzicht proberen te bieden in de risico s die gepaard gaan met een investering in dit project én de wijze waarop deze risico s zijn of worden ondervangen. Greencrowd streeft ernaar de risico s tot een minimum te beperken, maar kan nooit honderd procent zekerheid bieden ten aanzien van de inleg en/of rente van crowdfunders. Investeer daarom nooit meer geld dan u in theorie zou kunnen missen. Risico: achterstelling De lening wordt achtergesteld aan de financiering van een nog te bepalen bank. Greenspread Solar I kan het saldo op de projectrekening slechts uitkeren als aan de voorwaarden is voldaan die de bank stelt. Daaronder behoort onder andere het voldoen aan de financiële ratio (DSCR berekening van zeer waarschijnlijk minimaal 1,15). Bij lagere opbrengsten of hogere kosten zoals omschreven in bovenstaande risico s, kan het zo zijn dat aan deze ratio niet wordt voldaan waardoor rentebetaling en/of aflossing op dat moment niet mogelijk is. Greenspread Solar I zal in elk geval geen dividend of andere uitkeringen aan haar aandeelhouders doen zolang er achterstallige betalingsverplichtingen aan crowdfunders bestaan. 23

24 11. Definities en afkortingen AFM CreditSafe Crowdfunder Crowdfundingsovereenkomst DNB Informele Vereniging Investering Lening Leningsovereenkomst Autoriteit Financiële Markten Creditsafe Nederland is onderdeel van de Creditsafe Group. Wereldwijd bedient Creditsafe meer dan klanten en is s werelds meest gebruikte provider in online bedrijfskredietinformatie. Creditsafe is begonnen in Noorwegen in 1997, maar heeft nu het hoofdkantoor in Cardiff. De informatierapporten van Creditsafe zijn erkend door de AFM als goedgekeurde creditscoring voor crowdfundingleningen. Een natuurlijke of rechtspersoon die zich inschrijft op het Platform en met wie een Crowdfundingsovereenkomst wordt aangegaan. Een raamovereenkomst tussen de Crowdfunders en Stichting Greencrowd, waarin de rechten en verplichtingen van Crowdfunders worden vastgelegd en waaronder Investeringen kunnen worden gedaan. De Nederlandse Bank De informele vereniging waarin alle Crowdfunders die een Investering in een bepaald Project hebben gedaan door Stichting Greencrowd worden ondergebracht. De initiële investering van een Crowdfunder in een Project in de vorm van een uiteindelijke geldlening aan de Ondernemer of een schuldbekentenis van de Ondernemer. Het geheel aan geldmiddelen dat als gevolg van de Investeringen onder de Leningsovereenkomst aan de Ondernemer ter beschikking wordt gesteld. De overeenkomst waarmee de Investeringen worden bekrachtigd en waarin de terug)betalingsvoorwaarden en rentes worden beschreven. 24

25 Platform Projecteigenaar/Ondernemer RVO Schuldeiser SDE+ SDE-beschikking Project Risicoclassificatie Stichting Greencrowd De omgeving die beschikbaar wordt gesteld op de website van Stichting Greencrowd waar Projecten worden aangeboden. Een (rechts)persoon of -personen, of het (de) samenwerkingsverband(en) van de (rechts)personen, zowel tezamen als ieder afzonderlijk, aan wie volgens de Leningsovereenkomst de Lening ter beschikking is of zal worden gesteld. Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. De organisatie die belast is met de uitvoering van de landelijke subsidieregelingen. De gezamenlijke Crowdfunders, die (als Informele Vereniging) als contractspartij van de Ondernemer optreden bij de Leningsovereenkomst. Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie: regeling vanuit de Nederlandse overheid ter stimulering van de productie van duurzame energie. Het schriftelijke bewijs dat subsidie is toegekend aan een project. Het geheel aan plannen zoals verwoord in een informatiememorandum van een Ondernemer waarin Crowdfunders via het Platform kunnen deelnemen door een Investering te doen. Een rangschikking van risico s behorend bij de Leningsovereenkomst, voortkomend uit het risicoprofiel van de Ondernemer, de business case en eventueel gestelde Zekerheden, zoals omschreven in Artikel [12.4]. Stichting Greencrowd, statutair gevestigd te Woudenberg en kantoorhoudende aan de Fonteinkruid 6A in Woudenberg (3931 WX) en ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer

26 Stichting Derdengelden Greencrowd Wft Zekerheid Stichting Derdengelden Greencrowd, statutair gevestigd te Woudenberg en kantoorhoudende aan de Fonteinkruid 6A in Woudenberg (3931 WX) en ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer Wet op het financieel toezicht Een (bank)garantie, borgstelling, pand- of hypotheekrecht et cetera. 26

27 Stichting Greencrowd Fonteinkruid 6A 3931 WX Woudenberg 27