Voorstel aan de Gemeenteraad

Transcriptie

1 Voorstel aan de Gemeenteraad Verseon Onderwerp Afschrijvings- en onderhoudssystematiek materiële vaste activa Invullen door Raadsgriffie RV-nummer: RV-12 / 2014 Beleidsveld Financiën Portefeuillehouder Mark Pol Vragen bij Ciske Veltkamp Dienst Stafdienst Bestuurszaken en Control Telefoon Procedure Carrousel 16 januari 2014 Carrousel 23 januari 2014 Besluitvorming 6 februari 2014 Voorgesteld raadsbesluit 1. Vooruitlopend op een integrale actualisatie van de kadernota vaste activa in te stemmen met de volgende gewijzigde kaders, met ingang van 2014: a. Kader 6: De afschrijvingen geschieden onafhankelijk van het resultaat van het boekjaar. Gebouwen met een afschrijvingstermijn hoger dan 20 jaar worden annuïtair afgeschreven; de overige activa worden lineair afgeschreven. De afschrijvingsduur voor de diverse activa zijn voorgeschreven in bijlage I behorende bij deze nota. b. Bijlage I van de kadernota wordt als volgt aangepast: Schoolgebouwen worden afgeschreven in 40 jaar. 2. In te stemmen met het opnemen van het onderhoud aan parkeergarages in de voorziening planmatig onderhoud overige panden. 3. De 5 e begrotingswijziging 2014 vast te stellen. Hoe luidt het vastgestelde wettelijke en beleidskader? Kadernota Vaste activa beleid Kadernota Vastgoedbeleid Besluit begroting en verantwoording Waarom wordt dit besluit aan de Raad voorgelegd? De bestaande kaders uit de Kadernota Vaste activa beleid - die stamt uit zijn beoordeeld op noodzaak tot aanpassing. Hieruit is naar voren gekomen dat het wenselijk is om de Kadernota integraal te actualiseren. Het betreffen hier overwegend technische aanpassingen. Deze zullen in de loop van 2014 ter besluitvorming aan u worden voorgelegd. Op enkele onderdelen is het ook vanuit het oogpunt van solide financieel beleid gewenst om vooruitlopend hierop nu de kaders te wijzigen. In het bijgevoegde rapport Afschrijvings- en onderhoudssystematiek materiële vaste activa wordt dit nader uiteengezet. De wijzigingen leggen we hierbij ter besluitvorming aan u voor. In de Kadernota Vaste

2 Voorstel aan de Gemeenteraad Verseon activa beleid is namelijk vastgelegd dat een wijziging van de kaders voor vaste activa moet worden vastgesteld door de gemeenteraad. Dit past binnen de kaderstellende rol van de gemeenteraad. In samenhang met de wijzigingsvoorstellen voor deze kaders wordt een wijziging met betrekking tot de onderhoudssystematiek van de parkeergarages voorgesteld. Voor het instellen van de hiertoe noodzakelijke onderhoudsreserve is tevens een raadsbesluit nodig. Uitgangspunt bij deze voorstellen is het bewerkstelligen van lange termijn stabiliteit van de Almeerse gemeentefinanciën. Het stabiliseren van de gemeentebegroting wordt nagestreefd om: evenwicht tussen baten en lasten te bewerkstelligen; goed inzicht te houden in de structurele lasten van het maatschappelijk vastgoed Invullen door Raadsgriffie RV-nummer: RV-12 / 2014 Procedure Carrousel 16 januari 2014 Carrousel 23 januari 2014 Besluitvorming 6 februari 2014 Dit leidt ertoe dat op drie punten aanpassingen worden voorgesteld met betrekking tot de afschrijvings- en onderhoudssystematiek. Deze voorstellen zijn, middels een second opinion (opgenomen in het bijgevoegde rapport), onderzocht en onderschreven door de externe accountants van PwC. 1. Overgang van een lineaire naar een annuïtaire afschrijvingssystematiek In de in 2012 vastgestelde Kadernota Vastgoedbeleid staat dat het Vastgoedbedrijf, bij de aanpassing van de kaders vaste activa beleid, actief mee zou denken en voorstellen zou doen voor eventuele aanpassingen. Hierbij is een overgang van lineair naar annuïtair afschrijven ter sprake gekomen. Dit omdat annuïtair afschrijven tot gevolg heeft dat de kapitaallasten gelijk gespreid worden over de looptijd van het activum, waardoor budgetteren eenvoudiger wordt en lasten en baten beter op elkaar zijn afgestemd. Het Besluit begroting en verantwoording laat gemeenten vrij in de keuze voor een bepaalde afschrijvingssystematiek, een wijziging is derhalve toegestaan mits hiervoor gegronde redenen zijn. 2. Aanpassing van de afschrijvingstermijn voor schoolgebouwen De afschrijvingstermijn voor schoolgebouwen is op dit moment 60 jaar. Dit terwijl algemeen beschouwd wordt dat deze na 40 jaar bouwtechnisch en functioneel verouderd zijn. Vasthouden aan een afschrijvingstermijn van 60 jaar is niet alleen in strijd met het Besluit begroting en verantwoording, maar zorgt op termijn ook voor financiële problemen. 3. Opnemen van het onderhoud aan parkeergarages in de voorziening planmatig onderhoud overige panden Kosten voor groot onderhoud aan parkeergarages komen op dit moment ten laste van de parkeerexploitatie op het moment dat de noodzaak tot onderhoud zich voordoet. Dit leidt tot een onevenwichtige spreiding van onderhoudslasten over de tijd. Het reserveren voor toekomstig onderhoud (zoals voor andere materiële vaste activa het geval is) zou uitkomst kunnen bieden. In de gemeenteraad is op 27 september 2012 gesproken over een dergelijk voorstel, maar is het om budgettaire redenen niet gekomen tot een aanpassing.

3 Voorstel aan de Gemeenteraad Verseon Wat is het doel en het beoogd effect van het voorgesteld besluit? Zoals hierboven al aangegeven, is het uitgangspunt van dit raadsvoorstel het treffen van maatregelen om de gemeentefinanciën duurzaam gezond te houden. Het beoogde effect van de voorgestelde aanpassingen is: stabilisering van de kapitaal- en onderhoudslasten; meer evenwicht bewerkstelligen tussen baten en lasten; goed inzicht te houden in de structurele lasten van het maatschappelijk vastgoed. Hieronder is per voorstel aangegeven wat het doel is en welk effect beoogd wordt. Invullen door Raadsgriffie RV-nummer: RV-12 / 2014 Procedure Carrousel 16 januari 2014 Carrousel 23 januari 2014 Besluitvorming 6 februari Overgang van lineair naar annuïtair afschrijven voor gebouwen met een levensduur van langer dan 20 jaar Voorgesteld wordt om de Figuur 1: Kapitaallasten lineair afschrijven afschrijvingssystematiek voor alle gebouwen met 80 een levensduur van langer dan 20 jaar (permanent onroerend goed) te wijzigen naar een annuïtaire methode. Het gaat hier om circa procent van de totale boekwaarde van alle materiële vaste activa. Op dit moment wordt binnen de gemeente een lineair afschrijvingssysteem gehanteerd. Dit 20 houdt in dat elk jaar een evengroot deel van de boekwaarde wordt afgeschreven (zie figuur 1). De kapitaallasten bestaan naast de afschrijving 0 uit rentelasten. Deze rentelasten worden berekend over de boekwaarde van het activum. Doordat de boekwaarde als gevolg van de afschrijvingen jaarlijks daalt, nemen ook de rentelasten en de totale kapitaallasten geleidelijk af. Er is dus sprake van een jaarlijkse vrijval van kapitaallasten. Gevolg hiervan is dat de totale kapitaallasten fluctueren. Doordat de kapitaallasten in de eerste jaren relatief hoog zijn, zullen de totale gemeentelijke kapitaallasten hoger zijn in periodes waarin veel gebouwd wordt en lager in de overige periodes. x Afschrijvingslasten Rentelasten Het voorstel is om over te gaan naar de annuïtaire methode (figuur 2). Hierbij blijven de kapitaallasten ieder jaar gelijk. De over de jaren geleidelijk toenemende afschrijvingen gaan immers gepaard met een afnemende rentelast. Deze overgang naar een annuïtair afschrijvingssysteem zorgt ervoor dat de kapitaallasten gelijk gespreid worden over de tijd. Dit heeft twee voordelen. x Figuur 2: Kapitaallasten annuïtair afschrijven Ten eerste is er door de gelijke spreiding van kapitaallasten meer evenwicht tussen lasten en baten. De omvang van de algemene middelen 0 van de gemeente, die via het gemeentefonds en lokale belastingen worden ontvangen, bewegen immers niet mee met de schommeling van de kapitaallasten bij lineair afschrijven. Het betere evenwicht van baten en lasten maakt lange termijn budgetteren een stuk eenvoudiger Afschrijvingslasten Rentelasten

4 Voorstel aan de Gemeenteraad Verseon Ten tweede wordt er bij annuïtair afschrijven beter inzicht behouden in de structurele lasten van het maatschappelijk vastgoed. Hierdoor wordt voorkomen dat de gemeente zich, bij toekomstige vervangingsinvesteringen, geconfronteerd ziet met hoge extra lasten. In feite wordt beter inzicht geboden in het budgetpeil dat structureel noodzakelijk is om de kapitaallasten te dragen. De voorgestelde wijziging van afschrijvingssystematiek heeft wel twee nadelige financiële consequenties. Beide hangen samen met het feit dat het grootste deel van de afschrijvingen pas later plaatsvindt, waardoor de gemiddelde boekwaarde hoger is. Ten eerste brengt dit risico s met zich mee. De reden hiervoor is dat, wanneer een activum voortijdig gesloopt of verkocht wordt en in één keer moet worden afgeschreven, de financiële gevolgen voor de gemeente groter zijn op dat moment. Invullen door Raadsgriffie RV-nummer: RV-12 / 2014 Procedure Carrousel 16 januari 2014 Carrousel 23 januari 2014 Besluitvorming 6 februari 2014 Ten tweede zorgt de hogere boekwaarde ervoor dat ook de rentelasten toenemen. De totale, nominale 1 kapitaallasten liggen hierdoor hoger bij gebruik van de annuïtaire methode dan bij de lineaire methode. Een kanttekening hierbij is dat er in de eerste jaren juist sprake is van lagere kapitaallasten. Beoogd effect Al met al is het beoogde effect het bewerkstelligen van een gelijke spreiding van kapitaallasten, waardoor de gemeentefinanciën structureel gezond kunnen blijven. De nadelen die hiermee gepaard gaan, worden gezien als verantwoorde risico s. 2. Terugbrengen van afschrijvingstermijn voor schoolgebouwen Voorgesteld wordt om de afschrijvingstermijn voor schoolgebouwen terug te brengen van 60 naar 40 jaar, in lijn met het voorstel in de Kadernota Vastgoedbeleid. Op dit moment worden schoolgebouwen afgeschreven in 60 jaar, terwijl ze algemeen beschouwd al na 40 jaar bouwtechnisch en functioneel verouderd zijn. Dat dit het geval is, blijkt wel uit het feit dat voor schoolgebouwen na 40 jaar levensduurverlengend onderhoud noodzakelijk is. Gevolg hiervan is dat tussen het veertigste en zestigste jaar van de levensduur van een schoolgebouw sprake is van een stapeling van kapitaallasten. Het levensduurverlengend onderhoud moet worden afgeschreven, terwijl dit ook nog steeds geldt voor de aanschafwaarde van het gebouw. Het Besluit begroting en verantwoording schrijft voor dat de resterende afschrijvingstermijn van een activum overeen komt met de verwachte toekomstige gebruiksduur. Wanneer deze verwachting bijgesteld wordt, dient logischerwijs ook de afschrijvingstermijn aangepast te worden. De externe accountants van PwC hebben inmiddels aangegeven deze aanpassing ook sterk aan te bevelen. Een bijkomend voordeel van afschrijven in 40 jaar is dat er geen sprake meer is van bovengenoemde stapeling van kapitaallasten. Hierdoor zullen deze constanter zijn door de tijd en beter in evenwicht zijn met de gemeentelijke baten. Beoogd effect Het beoogde effect is dus: een betere afstemming van de afschrijving op de werkelijke waardevermindering; minder schommeling van kapitaallasten, waardoor toekomstige lasten en baten beter in evenwicht zijn. 1. De netto contante lasten (waarbij rekening gehouden wordt met de ontwaarding van geld in de tijd) van beide methodes zijn echter gelijk. De hogere lasten van annuïtair afschrijven liggen immers in de toekomst en als gevolg van geldontwaarding zijn deze lasten minder waard dan lasten op de kortere termijn.

5 Voorstel aan de Gemeenteraad Verseon 3. Instellen van onderhoudsreserve voor parkeergarages Op dit moment worden de exploitatielasten aan parkeergarages jaarlijks ten laste gebracht van de parkeerexploitatie. Om het beoogde effect van stabiele kapitaal- en onderhoudslaten te bewerkstelligen, wordt voorgesteld om een reserve in te stellen voor onderhoud aan parkeergarages. Doordat de onderhoudslasten minder zullen fluctueren, ontstaat binnen de parkeerexploitatie meer evenwicht tussen baten en lasten. Wanneer wordt het besluit van de raad uitgevoerd, gerealiseerd en wanneer wordt de raad daarover gerapporteerd? Invullen door Raadsgriffie RV-nummer: RV-12 / 2014 Procedure Carrousel 16 januari 2014 Carrousel 23 januari 2014 Besluitvorming 6 februari 2014 Het besluit zal met ingang van 2014 worden uitgevoerd en conform bijgevoegde begrotingswijziging worden verwerkt in de begroting. Wat zijn de consequenties van dit besluit voor inwoners/organisaties in de stad of andere derden? Niet van toepassing Welke financiële middelen zijn met dit besluit gemoeid? Uit de tabel hieronder is af te lezen wat de verwachte financiële consequenties (bedragen x 1 miljoen) van de voorgestelde aanpassingen zijn in de perspectiefperiode. Voor de lange termijn consequenties wordt verwezen naar het bijgevoegde rapport. Tabel 1 Financiële consequenties Bedragen x 1 miljoen Voorstel Wijziging afschrijvingssystematiek 4,5 4,2 3,8 3,7 Verrekening in tarieven -0,1-0,1-0,0 2. Aanpassing afschrijvingstermijn schoolgebouwen -2,2-2,2-2,1-2,1 3. Instellen onderhoudsreserve parkeergarages -0,5-0,6 0,6 0,0 4. Totaal effect 1,8 1,4 2,2 1,5 Voorgesteld wordt het totaal effect te betrekken bij de structurele risico s zoals verwoord in de programmabegroting, pagina Wijziging afschrijvingssystematiek Het overgaan van de lineaire naar de annuïtaire afschrijvingsmethode zorgt voor een daling van de kapitaallasten in de eerste jaren. Bij annuïtair afschrijven blijven de kapitaallasten immers over de gehele looptijd gelijk, terwijl deze bij lineair annuïtair afschrijven hoger zijn in de eerste jaren en daarna lager worden. Dit verschil leidt op korte termijn tot een financieel voordeel. Een deel hiervan is toe te rekenen aan afvalverzameling en dient daarom verrekend te worden in de afvalstoffenheffing. 2. Aanpassing afschrijvingstermijn schoolgebouwen Het terugbrengen van de afschrijvingstermijn voor schoolgebouwen leidt op korte termijn tot een financieel nadeel. Dit komt door de hogere afschrijvingslasten die gepaard gaan met de kortere afschrijvingstermijn.

6 Voorstel aan de Gemeenteraad Verseon 3. Opnemen onderhoud parkeergarages in voorziening planmatig onderhoud overige panden Door het toevoegen van de parkeergarages aan de voorziening planmatig onderhoud overige panden worden de onderhoudslasten gestabiliseerd. Voor de perspectiefperiode t/m 2017 is sprake van hogere lasten in 2014 en 2015 en van lagere lasten in Op langere termijn zijn de mutaties budgettair neutraal. De keuze om over te gaan op annuïtaire afschrijving en om het planmatig onderhoud via een voorziening af te dekken, heeft een kwalitatief effect op de parkeerexploitatie en zorgt voor meerjarige rust. Bij de programmabegroting 2015 zullen beide maatregelen (afschrijvingswijziging en onderhoud) in de parkeerexploitatie worden verwerkt. Invullen door Raadsgriffie RV-nummer: RV-12 / 2014 Procedure Carrousel 16 januari 2014 Carrousel 23 januari 2014 Besluitvorming 6 februari Totaal effect Het pakket aan ingrepen leidt in de perspectiefperiode tot een daling van de lasten en dus tot een voordeel voor het perspectief. Wij zullen dit betrekken bij de Voorjaarsnota te betrekken in de integrale afweging. Beschrijf de alternatieven om het doel te bereiken. Alternatief voor het voorgestelde pakket aan wijzigingen is om alleen het voorstel met betrekking tot het terugbrengen van de afschrijvingstermijn voor schoolgebouwen aan te nemen. Dit leidt tot aanzienlijke financiële gevolgen in de begroting. Het Besluit begroting en verantwoording schrijft voor dat de resterende afschrijvingstermijn van een activum overeen komt met de verwachte toekomstige gebruiksduur. Aangezien er duidelijke redenen zijn om aan te nemen dat schoolgebouwen slechts 40 jaar meegaan, is het sowieso aan te bevelen om de afschrijvingstermijn hiertoe terug te brengen. De externe accountants van PwC ondersteunen deze aanbeveling. Wanneer ervoor gekozen wordt om de afschrijvingstermijn voor schoolgebouwen niet terug te brengen, zullen hier bij de Programmarekening ongetwijfeld opmerkingen over worden gemaakt door de accountant. Bijlagen Rapport Afschrijvings- en onderhoudssystematiek materiële vaste activa Achterliggende stukken Kadernota Vaste activa beleid Kadernota Vastgoedbeleid Collegevoorstel en besluit d.d. 17 december 2013

7 Raadsbesluit Onderwerp Afschrijvings- en onderhoudssystematiek materiële vaste activa De raad van de Gemeente Almere Verseon Invullen door Raadsgriffie RV-nummer: RV-12 / 2014 Gezien het voorstel van burgemeester en wethouders, Besluit: 1. Vooruitlopend op een integrale actualisatie van de kadernota vaste activa in te stemmen met de volgende gewijzigde kaders, met ingang van 2014: a. Kader 6: De afschrijvingen geschieden onafhankelijk van het resultaat van het boekjaar. Gebouwen met een afschrijvingstermijn hoger dan 20 jaar worden annuïtair afgeschreven; de overige activa worden lineair afgeschreven. De afschrijvingsduur voor de diverse activa zijn voorgeschreven in bijlage I behorende bij deze nota. b. Bijlage I van de kadernota wordt als volgt aangepast: Schoolgebouwen worden afgeschreven in 40 jaar. 2. In te stemmen met het opnemen van het onderhoud aan parkeergarages in de voorziening planmatig onderhoud overige panden. 3. De 5 e begrotingswijziging 2014 vast te stellen. Almere, 6 februari 2014 De raad voornoemd, De griffier, De voorzitter, J.D. Pruim A. Jorritsma-Lebbink

8 stafdienst Bedrijfsvoering afdeling Concernfinanciën Kadernota Vaste Activa beleid Stadhuisplein 1 Postbus AE Almere Telefoon (036) Fax (036) Datum 26 januari 2005 Kadernota Reserves en Voorzieningen Kadernota Vaste Activabeleid 1

9 2 Kadernota Vaste Activabeleid

10 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING UITGANGSPUNTEN VOOR (VASTE) ACTIVA Definitie vaste activa Algemene uitgangspunten voor het op de balans opnemen van activa Algemene uitgangspunten voor het waarderen van activa KADERS VOOR VASTE ACTIVA TOELICHTING OP DE KADERS BIJLAGEN Overzicht afschrijvingstermijnen Tekst Besluit Begroting en Verantwoording Belangrijkste wijzigingen...25 Kadernota Reserves en Voorzieningen Kadernota Vaste Activabeleid 3

11 4 Kadernota Vaste Activabeleid

12 1 Inleiding Probleemstelling - aanleiding Op 18 december 2003 heeft de gemeenteraad de Verordening Bedrijfsvoering vastgesteld. In deze verordening is in artikel 8.2 bepaald dat het college de raad ter vaststelling kaders voor het activabeleid aanbiedt. Tot op dit moment zijn er nog geen formele kaders voor het activabeleid binnen de gemeente Almere. Deze nota voorziet hierin. Deze kaders dienen ter waarborging van onder meer uniformiteit ten aanzien van activering, waardering en rentetoerekening van vaste activa. De kaders zijn mede gebaseerd op het Besluit Begroting & Verantwoording (BBV), welke met ingang van 1 januari 2004 van kracht is geworden. Dit besluit komt in de plaats van de tot dat moment geldende comptabiliteitsvoorschriften 1995 (CV 95). Voor wat betreft het omgaan met en verantwoorden van activa, bevat het BBV enkele belangrijke wijzigingen/ aanscherpingen ten opzichte van de oude situatie. In bijlage I is een overzicht opgenomen van de belangrijkste wijzigingen. Deze nota heeft betrekking op de waardering en verantwoording van vaste activa. Investeringen in vlottende activa, waaronder liquide middelen en grondexploitatie, vallen niet onder de werking van deze nota. De kaders betreffende de liquide middelen als onderdeel van de autorisatie etc. rondom de financieringspositie zijn vastgelegd in het treasurystatuut. Ten aanzien van de grondexploitatie wordt verwezen naar het grondprijzenbeleid. Afwijking van de hierna opgenomen kaders is alleen dan toegestaan als er expliciete besluitvorming van de raad aan ten grondslag ligt. Leeswijzer In hoofdstuk 2 worden de uitgangspunten voor vaste activa samengevat. Het derde hoofdstuk bevat de Almeerse kaders met betrekking tot de vaste activa. In het vierde hoofdstuk deze kaders vervolgens toegelicht. De nota wordt afgesloten met een drietal bijlagen. In bijlage I staan de afschrijvingstermijnen vermeld welke in Almere van toepassing zijn. Bijlage II bevat de artikelen uit het BBV die voor de (vaste) activa relevant zijn. In bijlage III is een overzicht opgenomen van de belangrijkste wijzigingen in het BBV ten opzichte van de CV 95. Kadernota Reserves en Voorzieningen Kadernota Vaste Activabeleid 5

13 6 Kadernota Vaste Activabeleid

14 2 Uitgangspunten voor (vaste) activa Activa worden onderscheiden in: Vaste activa: activa waarvan het nut zich uitspreidt over meerdere jaren; Vlottende activa: activa met een korte doorlooptijd zoals voorraden, debiteuren, liquide middelen, etc. Onder de vlottende activa vallen ook grondvoorraden van de grondexploitatie. Zoals aangegeven heeft deze nota uitsluitend betrekking op het beleid ten aanzien van de vaste activa. 2.1 Definitie vaste activa Kort samengevat zijn vaste activa de productiemiddelen die duurzaam aangewend worden ten behoeve van de bedrijfsuitoefening van de gemeente. Essentieel hierbij is dat het moet gaan om duurzame productiemiddelen: dit wil zeggen dat het gebruik c.q. het nut zich uitspreid over meerdere jaren. Activa hebben veelal een fysieke gedaante, maar kunnen ook gevormd worden door bijvoorbeeld gekochte rechten. Onderscheid in vaste activa Binnen de vaste activa wordt een onderscheid gemaakt naar: materiële vaste activa: dit zijn activa met een fysieke verschijningsvorm; financiële vaste activa: financiële vaste activa zijn vaste activa die een langdurig financieel belang vertegenwoordigen. immateriële vaste activa: dit zijn vaste activa die niet stoffelijk van aard zijn en niet gerekend kunnen worden tot de financiële vaste activa. 2.2 Algemene uitgangspunten voor het op de balans opnemen van activa Om als activum te worden aangemerkt moet aan 3 voorwaarden voldaan worden: 1. Activa zijn bedrijfsmiddelen, die voortkomen uit gebeurtenissen in het verleden, (door het aankopen of zelf produceren). 2. De gemeente heeft in beginsel de beschikkingsmacht over het middel. Dit beperkt zich niet tot het in juridische zin in eigendom hebben, maar het gaat met name om activa, waarbij de gemeente de beschikkingsmacht heeft over de voordelen, die uit het actief genoten worden. 3. Het middel moet de mogelijkheid in zich hebben om bij te dragen aan het genereren van middelen. Dat kan zijn door het heffen van leges, rente, heffingen, rechten of tarieven en/of dat deze middelen verhandelbaar zijn. Of dit ook werkelijk gebeurt, is niet van belang. De gemeente is vrij om te bepalen of zij voor bepaalde investeringen al dan niet een (kostendekkend) tarief heft. Dit geldt ook voor de verhandelbaarheid van activa. Het is niet van belang of de gemeente het actief ook werkelijk wil verkopen, maar of er een mogelijkheid toe is (is er een markt voor). Bij de invoering van de BBV wordt het volgende onderscheid geïntroduceerd: Investering met een economisch nut. Deze moeten altijd geactiveerd worden; Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een (meerjarig) maatschappelijk nut kunnen geactiveerd worden Dit zijn bezittingen die geen middelen genereren maar wel een duidelijke publieke taak hebben. Denk hierbij aan bezittingen in water, wegen en pleinen. Hoewel deze activa geen opbrengsten kunnen genereren en daarom ook geen economisch nut hebben, mogen zij vanwege het meerjarig publieke belang geactiveerd worden. Overige investeringen mogen niet geactiveerd worden met een enkele uitzondering, waarop nog nader wordt teruggekomen (boetes bij vervroegde aflossing van een lening). Kadernota Reserves en Voorzieningen Kadernota Vaste Activabeleid 7

15 2.3 Algemene uitgangspunten voor het waarderen van activa Waardering van activa De waardering van een actief op de balans kent de volgende aspecten: 1. Voor de waardering is het meerjarig nut van belang. De kosten van het actief worden toegerekend via afschrijving aan de jaren waarin zich dit (meerjarig) nut voordoet. Althans indien er sprake is van een actief, dat aan waardevermindering onderhevig is. 2. In de jaarrekening wordt aangegeven wat de grondslagen van waardering zijn (bijvoorbeeld de wijze van afschrijving, wijze van waardering, etc.); 3. De grondslagen worden van jaar op jaar stelselmatig toegepast. Wijziging van grondslag (zoals een andere afschrijvingsperiode of methode) kan alleen plaats vinden indien daar een gegronde reden toe is. Afschrijving van activa Om te bepalen of er al dan niet op een actief moet worden afgeschreven, is het noodzakelijk een onderscheid te maken tussen activa die aan waardevermindering onderhevig zijn en de activa waarbij dit niet aan de orde is. Eerstgenoemde activa verliezen al dan niet geleidelijk hun waarde. De meeste activa zijn te rangschikken onder deze categorie. Uitzonderingen zijn onder meer gronden en leningen, waarop geen aflossingsverplichtingen rusten. Het verloop van de waarden bepaalt de afschrijvingen van een actief, waarbij de systematiek wordt afgestemd op dit toekomstige verloop van de waarde, rekening houdend met een eventuele restwaarde aan het einde van de gebruiksduur. 8 Kadernota Vaste Activabeleid

16 3 Kaders voor vaste activa In deze kadernota zijn de volgende kaders voor het beleid van de vaste activa vastgelegd: Kader 1: Voorgeschreven balansindeling en activering 1. De vaste activa worden in de balans opgenomen conform de volgende hoofdindeling Materiële vaste activa; Financiële vaste activa; Immateriële vaste activa. 2. In de toelichting op de balans wordt/worden: aangegeven volgens welke methoden de afschrijvingen worden berekend; de materiële vaste activa onderverdeeld volgens de (limitatieve) opsomming zoals opgenomen in artikel 52 lid 1 BBV; het verloop van de materiele vaste activa weergegeven in een overzicht (zie toelichting). Kader 2: Activering materiele vaste activa 1. Alle investeringen met een economisch nut moeten worden geactiveerd. 2. In afwijking van lid a. worden kunstvoorwerpen met een cultuurhistorische waarde niet geactiveerd. 3. Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut worden niet geactiveerd. 4. In afwijking van lid a. worden geïsoleerde incidentele investeringen met een waarde kleiner dan niet geactiveerd. Kader 3: Activering financiële vaste activa Financiële vaste activa worden geactiveerd met uitzondering van bijdragen aan activa in eigendom van derden. Kader 4: Activering immateriële vaste activa 1. Immateriële vaste activa bestaan uit: a. kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en het saldo van agio en disagio; b. kosten voor onderzoek en ontwikkeling van een bepaald actief. 2. De in lid 1 genoemde kosten worden niet geactiveerd. Van deze algemene regel kan worden afgeweken op basis van een expliciet raadsbesluit. Kader 5: Waardering 1. Activa worden gewaardeerd op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. 2. Alle vaste activa worden voor het bedrag van de investering (bruto bedrag) geactiveerd met de volgende uitzondering: bijdragen van derden die in directe relatie staan tot een actief mogen op de waarde daarvan in mindering worden gebracht. 3. Voor in erfpacht uitgegeven gronden geldt de uitgifteprijs van eerste uitgifte als verkrijgingsprijs. 4. Gronden in eeuwigdurende erfpacht waarvan de eeuwigdurende erfpacht is afgekocht, worden gewaardeerd tegen registratiewaarde. 5. Van activa waarvan de bestemming verandert, wordt de actuele waarde van de nieuwe bestemming in de toelichting op de balans opgenomen. 6. Eventuele voorzieningen wegens oninbaarheid van leningen worden met de waarde van deze leningen verrekend. Kader 6: Afschrijvingen De afschrijvingen geschieden onafhankelijk van het resultaat van het boekjaar. In principe wordt in Almere volgens de lineaire methode afgeschreven. De afschrijvingsduur voor de diverse activa zijn voorgeschreven in bijlage I behorende bij deze nota. Kadernota Reserves en Voorzieningen Kadernota Vaste Activabeleid 9

17 De afschrijving van nieuwe activa vangt aan in het boekjaar volgend op het jaar van aanschaf of realisatie. 1. Slechts om gegronde redenen mag de afschrijvingsmethodiek of duur van een investering worden gewijzigd. De reden van de verandering wordt in de toelichting op de balans uiteengezet. Tevens wordt inzicht gegeven in haar betekenis voor de financiële positie en voor de baten en de lasten aan de hand van aangepaste cijfers voor het begrotingsjaar of voor het voorafgaande begrotingsjaar; 2. Op vaste activa met een beperkte gebruiksduur wordt de jaarlijkse afschrijving gebaseerd op de toekomstige gebruiksduur; 3. Naar verwachting duurzame waardeverminderingen van vaste activa worden onafhankelijk van het resultaat van het boekjaar als verlies genomen; 4. Deelnemingen worden tegen de marktwaarde gewaardeerd indien de marktwaarde lager is dan de verkrijgings- of vervaardigingsprijs; 5. Een actief dat buiten gebruik wordt gesteld wordt afgewaardeerd op het moment van buitengebruikstelling, indien de restwaarde lager is dan de boekwaarde; 6. De extra afschrijvingen van investeringen, die voor 1 januari 2004 zijn gerealiseerd, worden niet opnieuw geactiveerd. De afschrijving blijft gebaseerd op het nettoinvesteringsbedrag. Kader 7: Overige Bij financial lease wordt het geleasde actief geactiveerd op de balans. De daarmee samenhangende schuld wordt gepassiveerd. Kader 8: Kredietvotering 1. De kredietvotering voor activa moet gebaseerd zijn op een raadsbesluit tenzij de autorisatie al op een andere wijze is geregeld zoals via het treasurystatuut of het grondprijzenbeleid; 2. Kredieten worden afgerekend in het jaar van oplevering van het actief (nacalculatie); 3. Indien tijdens de realisatie van de investering het kredietoverschrijdingen dreigen te ontstaan zal aan de raad een aanvullend krediet worden gevraagd dan wel voorstellen tot bezuinigingen worden gedaan; 4. Voor kredieten voor vervangingsinvesteringen met een afschrijvingstermijn van 10 jaar of korter wordt het jaarlijks structurele budget begroot op basis van een volledig jaar afschrijving en rentetoerekening. De ruimte die jaarlijks hierdoor in de loop der jaren ontstaat als gevolg van de dalende rentelasten wordt gestort in een vervangingsreserve teneinde prijsstijgingen bij toekomstige vervanging af te dekken. 10 Kadernota Vaste Activabeleid

18 4 Toelichting op de kaders Kader 1: Voorgeschreven balansindeling en activering Methode van afschrijving Het BBV bevat geen bepalingen over de toe te passen afschrijvingsmethodieken, waarvan de belangrijkste zijn: lineaire methode; annuïtaire methode; afschrijving ineens al dan niet ten laste van reserve. In paragraaf wordt de afschrijvingsmethode die door de gemeente Almere wordt gehanteerd, beschreven. De afschrijvingstermijn van een actief is afhankelijk van de verwachte toekomstige gebruiksduur. De levensduur van activa wordt bepaald door technische slijtage en economische veroudering. De technische levensduur is de periode waarin het technisch mogelijk is om het actief te gebruiken ongeacht of dit op een economisch efficiënte manier gebeurt. De economische levensduur is die levensduur waarbij het actief economisch het meest efficiënt is. Met andere woorden: de economische voordelen zijn hoger dan de kosten die het actief met zich meebrengt (onderhoud). In de toelichting op de balans moet worden vermeld welke waarderingsgrondslagen worden toegepast. Van jaar tot jaar dient een consistente gedragslijn te worden toegepast. Slechts in uitzonderlijke situaties kan hiervan worden afgeweken, mits er een expliciet raadsbesluit aan ten grondslag ligt. In de toelichting moet de reden van de stelselwijziging worden gemotiveerd. De commissie BBV heeft aangegeven hoe met een wijziging van de methode van afschrijving moet worden omgegaan. Naast de uitgebreide motivering moet het nieuwe stelsel worden toegepast alsof het altijd al van toepassing is geweest. Er moet dus een herrekening worden gemaakt vanaf het begin van de afschrijvingstermijn. Het verschil tussen oude en nieuwe methode dient in één keer ten laste of ten gunste van de rekening van baten en lasten te worden gebracht. In de toelichting op de balans moet worden vermeld welke investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut zijn geactiveerd, welke afschrijvingstermijn is toegepast en of er reserves beschikbaar zijn ter dekking van de kapitaallasten. Indeling balans Het BBV kent een standaardindeling van de toelichting op de balans voor wat betreft de materiële vaste activa. In deze toelichting dienen pér soort activum (economisch of maatschappelijk nut) de volgende categorieën materiële vaste activa afzonderlijk verantwoord te worden: a. gronden en terreinen; b. woonruimten; c. bedrijfsgebouwen; d. grond-, weg- en waterbouwkundige werken; e. vervoermiddelen; f. machines, apparaten en installaties; g. overige materiële vaste activa. Verloop materiele vaste activa Daarnaast dient in de toelichting op de balans een verloopoverzicht opgenomen te worden. Dit verloopoverzicht geeft per de hierboven genoemde categorieën van de materiële vaste activa inzicht in de volgende componenten: a. de boekwaarde aan het begin van het begrotingsjaar; b. de investeringen of desinvesteringen; c. de afschrijvingen; Kadernota Reserves en Voorzieningen Kadernota Vaste Activabeleid 11

19 d. bijdragen van derden direct gerelateerd aan een actief; e. afwaarderingen wegens duurzame waardeverminderingen; f. de boekwaarde aan het einde van het begrotingsjaar. Kader 2: Activering materiele vaste activa Materiële vaste activa zijn roerende of onroerende zaken die zijn aangewend om de gemeentelijke bedrijfsvoering duurzaam te dienen. Het BBV onderscheid twee categorieën materiële vaste activa, te weten: Investeringen met een economisch nut Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut. Materiële vaste activa met een economisch nut Dit betreffen investeringen die bijdragen aan de mogelijkheid om middelen te verwerven. Het gaat hierbij nadrukkelijk om de mogelijkheid om de investeringen te gelde te maken of hier gelden uit te realiseren. Alle gebouwen hebben een economisch nut, je kunt gebouwen immers kopen en verkopen. Investeringen met een economisch nut die langer dan één jaar meegaan moéten worden geactiveerd. Deze moeten worden opgenomen op de balans en hierover moet rente en afschrijving worden berekend ten laste van de resultatenrekening. Zoals eerder aangegeven moeten materiele vaste activa met een economisch nut altijd geactiveerd worden en wel voor het bedrag van de bruto-investering. De enige uitzondering op dit voorschrift zijn kunstvoorwerpen van cultuurhistorische waarde. Activering van kunst zou de balans te zeer opblazen, zonder dat dit tot een extra inzicht leidt. Gemeenten gaan in beginsel hun kunstbezit niet verkopen. Deze investeringen worden daarom niét geactiveerd. Indien investeringen geheel of gedeeltelijk worden gedekt uit reserves (bijvoorbeeld het GIP) mogen deze bijdragen in tegenstelling tot wat onder de CV95 wel was toegestaan - niét meer in één keer in mindering worden gebracht op het activum. Dit geldt ook voor extra afschrijvingen. De betreffende bijdrage uit bijvoorbeeld de Gip reserve dient onder het BBV gestort te worden in een bestemmingsreserve en de investering dient geactiveerd te worden voor de aanschafwaarde. Uit de bestemmingsreserve wordt jaarlijks via de resultaatbestemming een bedrag onttrokken tot maximaal het bedrag van de kapitaallasten ter dekking van de rente en afschrijving. Aan deze bestemmingsreserve wordt jaarlijks dezelfde rente toegerekend als aan de betreffende investering, waarbij de rente op de investering de maatstaf is. Overigens wordt dit artikel niet met terugwerkende kracht ingevoerd. Investeringen die voor 31 december 2003 direct ten laste van reserves zoals het MIP zijn gerealiseerd, worden dus niet opnieuw geactiveerd. Het is wél toegestaan om bijdragen van derden die in een directe relatie staan met het activum ineens in mindering te brengen op de investering. Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut Dit betreffen investeringen in vaste activa die niet verhandelbaar zijn, maar wel van grote waarde voor de gemeente zijn. Hierbij valt te denken aan wegen, bruggen, parken en dergelijke. Doorgaans zijn dit investeringen die niet vervangen worden, maar wel veel onderhoud met zich meebrengen. Het activeren van deze investeringen draagt niet bij aan het inzicht in de financiële positie van de gemeente. Het BBV geeft er dan ook de voorkeur aan deze investeringen niét te activeren. De gemeente sluit aan bij deze voorkeur door investeringen van maatschappelijk nut niét te activeren en dientengevolge in één keer ten laste van de exploitatie te brengen. 12 Kadernota Vaste Activabeleid

20 Investeringen met een waarde van en minder Geïsoleerde incidentele investeringen met een waarde van of minder worden om praktische redenen niet geactiveerd. Kader 3: Activering financiële vaste activa Financiële vaste activa zijn meerjarige financiële relaties met derden. Denk hierbij aan uitstaande geldleningen, aandelenbezit, etc. Deze moeten worden verantwoord volgens onderstaande rubricering: kapitaalverstrekkingen aan: deelnemingen; gemeenschappelijke regelingen; overige verbonden partijen; geldleningen aan: woningbouwcorporaties; deelnemingen; overige verbonden partijen; overige langlopende geldleningen; overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer; bijdragen aan activa in eigendom van derden. Financiële vaste activa moeten worden geactiveerd. Voor de indeling van de financiële vaste activa (zie onderdeel A) is aansluiting gezocht bij de termen volgens de Wet financiering decentrale overheden (Wet fido). De Wet fido hanteert de term uitzettingen voor alle middelen die worden uitgezet. Verder geldt als voorwaarde dat de termijn dat de leningvoorwaarden vaststaan langer is dan één jaar. Een deelneming is in artikel 1 BBV gedefinieerd als een participatie in een besloten of naamloze vennootschap, waarin de gemeente aandelen heeft. Alle bezittingen in aandelen in een BV of NV moeten daarom als kapitaalverstrekking aan deelnemingen worden aangemerkt. Door het bezit van aandelen is naast er zeggenschap ook een financieel belang, zodat deelnemingen altijd tevens verbonden partijen zijn. Bijdragen aan activa in eigendom van derden (bijvoorbeeld investeringssubsidies) kunnen worden geactiveerd. Echter, alleen als aan de volgende voorwaarden wordt voldaan: er sprake is van een investering door een derde; de investering bijdraagt aan de publieke taak; de derde zich heeft verplicht tot het daadwerkelijk investeren, op een wijze zoals is overeengekomen en; de bijdrage kan worden teruggevorderd, indien de derde in gebreke blijft of de gemeente anders recht kan doen gelden op de activa die samenhangen met de investering. Dit betreft bijvoorbeeld een investeringssubsidie aan een vereniging of stichting. Een dergelijke subsidie mag de gemeente activeren. Het beleid van de gemeente Almere is om deze investeringen niet te activeren. Indien het toch wenselijk is om van deze algemene lijn af te wijken zal daartoe door de raad een afzonderlijk besluit moet worden genomen bij het beschikbaar stellen van de bijdrage. De reden om het niet te activeren is dat het veelal eenmalige bijdragen betreft, waarop bij de gemeente geen vervangingsplicht rust. Kader 4: Activering immateriële vaste activa De algemene beleidslijn is dat immateriële activa niet geactiveerd worden tenzij hiertoe een expliciet raadsbesluit wordt genomen. Dit betekent dat deze kosten in het betreffende boekjaar direct ten laste van de exploitatie worden gebracht op basis van het zgn. voor- Kadernota Reserves en Voorzieningen Kadernota Vaste Activabeleid 13

21 zichtigheidsprincipe (verliezen nemen zodra deze blijken). Omdat de gemeenteraad uitzonderingen kan maken op deze beleidslijn, lichten wij hieronder de regelgeving uit het BBV nader toe. In het BBV worden twee categorieën onderscheiden, te weten: 1. Kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en het saldo van agio en disagio Tot de kosten van het sluiten van geldleningen worden ook de eventuele boetes gerekend als gevolg van vervroegde aflossing van eerdere leningen. Echter, activering is dan slechts toegestaan als gelijktijdig een nieuwe lening wordt aangetrokken. (Dis)agio is het verschil tussen het bedrag waarvoor een lening wordt aangegaan en het lagere (bij disagio) of hogere (bij agio) bedrag dat aan de geldnemer wordt uitgekeerd. 2. Kosten voor onderzoek en ontwikkeling van een bepaald actief Kosten van onderzoek en ontwikkeling kunnen worden geactiveerd als aan een aantal voorwaarden wordt voldaan, te weten: a. het voornemen bestaat het actief te gebruiken of te verkopen; b. de technische uitvoerbaarheid om het actief te voltooien vaststaat; c. het actief in de toekomst economisch of maatschappelijk nut zal genereren en; d. de uitgaven die aan het actief zijn toe te rekenen betrouwbaar kunnen worden vastgesteld. Vooral de eerste eis is van belang. Er moet een relatie zijn met een toekomstig actief. Wanneer het onderzoek gericht is op een actief dat op basis van het BBV niet geactiveerd mag worden, komen de onderzoekskosten ook niet in aanmerking voor activering. Zo voldoen kosten van het ontwikkelen van een strategische visie niet aan het criterium dat er een relatie moet zijn met een bepaald actief. Activering is dan niet toegestaan. Ook geldt dit voor de ontwikkelingskosten van bestemmingsplannen, tenzij deze plannen specifiek gemaakt zijn om een nieuwe woonwijk of bedrijventerrein te realiseren. Kosten van een locatiestudie voor een nieuw gemeentehuis voldoen wel aan het criterium van een relatie met een actief. Kader 5: Waardering Waardering op basis van verkrijgings- of vervaardigingsprijs Activa worden gewaardeerd op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Uitzondering hierop zijn de gronden die in erfpacht of huur zijn uitgegeven. Deze worden verantwoord tegen de uitgifteprijs dan wel de registratiewaarde. De verkrijgingsprijs bestaat uit de inkoopprijs (inclusief de niet-compensabele BTW en inclusief de niet te verrekenen BTW) en de bijkomende kosten. De bijkomende kosten bestaan louter uit de directe kosten met betrekking tot het activum (er mogen dus geen indirecte kosten worden toegerekend aan de investering). De vervaardigingsprijs bestaat uit de aanschafkosten van de gebruikte grond- en hulpstoffen en de overige kosten, welke rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. In de vervaardigingsprijs kunnen voorts worden opgenomen een redelijk deel van de indirecte kosten en de rente over het tijdvak dat aan de vervaardiging van het actief kan worden toegerekend. In dat geval vermeldt de toelichting dat deze rente is geactiveerd. Waardering tegen bruto-investeringsbedrag Uitgangspunt is dat de investeringen geactiveerd worden voor het bedrag van de brutoinvestering. In het verleden was het een veelvoorkomende praktijk dat de waarden van de 14 Kadernota Vaste Activabeleid

22 activa werden verminderd met een bijdrage uit een reserve. Onder de BBV is het alleen nog toegestaan bijdragen die van derden zijn verkregen en die in een directe relatie staan met het actief in mindering te brengen op de waarde van het actief (bijvoorbeeld investeringssubsidies). Een tweede uitzondering geldt voor de investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut. Hierop mogen bijdragen uit de reserves in mindering worden gebracht. Uitgangspunt is echter dat in Almere investeringen met uitsluitend een maatschappelijk nut ineens ten laste van de rekening van baten en lasten worden gebracht. Erfpacht Voor in erfpacht uitgegeven gronden geldt de uitgifteprijs van eerste uitgifte als verkrijgingsprijs. Waardering tegen verkrijgings- dan wel vervaardigingsprijs leidt tot arbitraire kostentoerekeningen. De toelichting op de BBV geeft niet duidelijk aan hoe de eerste uitgifteprijs berekend moet worden. De oplossing is, zoals dan gebruikelijk is, om de waardering te bepalen op basis van de contante waarde van de toekomstige erfpachtcanons (voor de eerste uitgifteperiode). Gronden in eeuwigdurende erfpacht Gronden in eeuwigdurende erfpacht, waarvan de erfpacht eeuwig is afgekocht, worden gewaardeerd tegen registratiewaarde. Dit omdat de economische eigendom in dat geval niet meer bij de erfverpachter berust. De grond heeft daardoor niet meer de potentie tot het leveren van een bijdrage tot het genereren van middelen. Daarom is het van belang de waardering aan te passen. Het BBV schrijft dan voor dat in deze gevallen de boekwaarde verlaagd wordt tot de registratiewaarde indien deze lager is dan de boekwaarde. De afwaardering komt ten laste van het resultaat. De waardering van deze objecten wordt niet geheel op nihil gesteld, maar op een registratiewaarde van bijvoorbeeld 1, - per m², 100 m² of m². De reden hiervoor is dat het van belang is dat de betreffende overheid de registratie van deze gronden blijft voeren. Een goed inzicht in de bezittingen is nodig omdat het kan voorkomen dat contractueel bepaald is dat de overheid in geval van bijvoorbeeld het wijzigen van de bestemming recht heeft op een aanvullende som. Actuele waarde Van activa waarvan de bestemming verandert, wordt de actuele waarde van de nieuwe bestemming in de toelichting op de balans opgenomen. Onder actuele waarde vallen de begrippen vervangingsprijs (wat kost het om het actief te vervangen), de directe opbrengstwaarde (wat levert het actief op bij verkoop) en de indirecte opbrengstwaarde (wat is de waarde van het actief op basis van de producten die men er nog mee kan maken). Waardering tegen actuele waarde is dus in beginsel niet toegestaan. Van activa, waarvan de bestemming verandert, wordt de actuele waarde bepaald. Indien deze waarde hoger is dan de boekwaarde, dan wordt dit vermeld in de toelichting op de balans (en dus niet als een feitelijke balansmutatie in de administratie verantwoord). Indien de actuele waarde duurzaam lager is dan de boekwaarde dan wordt de waardedaling als verlies ten laste van het resultaat verantwoord. Voorziening wegens oninbaarheid van leningen Eventuele voorzieningen wegens oninbaarheid van leningen worden op de waarde van de leningen in mindering gebracht en niet gepresenteerd als passiefpost onder de voorzieningen. Reden is dat een dergelijke voorziening feitelijk een waardecorrectie is op het actief. Kadernota Reserves en Voorzieningen Kadernota Vaste Activabeleid 15

23 Kader 6: Afschrijvingen De afschrijvingen onafhankelijk van het resultaat van het boekjaar De systematiek van afschrijving dient consequent te zijn dus onafhankelijk van de effecten op het resultaat. Ook moet een bestendige gedragslijn te worden aangehouden. In Almere wordt in principe het systeem van lineaire afschrijvingen gehanteerd. In uitzonderingsgevallen kan hiervan worden afgeweken, voorzover er een expliciet besluit van de raad aan ten grondslag ligt. Lineaire afschrijven houdt in dat jaarlijks een gelijk bedrag wordt afgeschreven. De berekening wordt bepaald door het oorspronkelijke investeringsbedrag, de vermoedelijke restwaarde en de looptijd. De afschrijvingstermijn is afhankelijk van de economische levensduur van het activum. Om een wildgroei van afschrijvingstermijnen te voorkomen hanteert de gemeente per 1 januari 2005 de afschrijvingstermijnen, zoals deze zijn opgenomen in bijlage I. Van de in deze bijlage vermelde afschrijvingstermijnen kan worden afgeweken indien economische of technische omstandigheden van dien aard zich voordoen dat dit een afwijkende afschrijvingstermijn rechtvaardigt. De afschrijvingstermijn wordt vastgesteld bij de kredietvotering. In het jaar van aanschaf van het actief vindt geen afschrijving plaats. Vanaf het tweede jaar vindt de afschrijving plaats voor het volledige bedrag. De systematiek met betrekking tot de rentetoerekening is (bij de programmabegroting 2005) gewijzigd met ingang van het jaar In verband met de integrale kostprijsberekeningen wordt jaarlijks rente toegerekend (een percentage over de boekwaarde per 1 januari van het jaar). In het jaar van de investering wordt geen rente toegerekend (tot 2005 gebeurde dit wel). In de jaren erna wordt (zoals ook in voorgaande jaren gebeurde) rente toegerekend op basis van een percentage van de boekwaarde per 1 januari. Het rentepercentage wordt jaarlijks in de begroting vastgesteld. Gegronde redenen voor afschrijven op andere grondslagen Slechts om gegronde redenen mogen de afschrijvingen geschieden op andere grondslagen (afschrijvingsmethode, looptijd, etc.) dan die welke in het voorafgaande begrotingsjaar zijn toegepast. De reden van de verandering wordt in de toelichting op de balans uiteengezet. Tevens wordt inzicht gegeven in haar betekenis voor de financiële positie en voor de baten en de lasten aan de hand van aangepaste cijfers voor het begrotingsjaar of voor het voorafgaande begrotingsjaar. Zoals eerder in deze nota is aangegeven mogen bijdragen uit reserves ter dekking van de aanschaf van activa niét in mindering worden gebracht op de boekwaarde van de investering. In dergelijke gevallen zal een bestemmingsreserve Investeringen gevormd worden, waaruit jaarlijks de kapitaallasten bekostigd worden. De rente die aan de bestemmingsreserve Investeringen toegerekend wordt is gelijk aan de vastgestelde rente die aan de activa toegerekend wordt. In geval van gedeeltelijke bekostiging vanuit de reserves zal een evenredig gedeelte van de kapitaallasten uit de bestemmingsreserve Investeringen bekostigd worden. Hiertoe is het noodzakelijk om pér dienst één bestemmingsreserve Investeringen te vormen. Afschrijving afstemmen op de toekomstige levensduur Vaste activa met een beperkte levensduur worden afgeschreven volgens een stelsel dat is afgestemd op de verwachte toekomstige levensduur (artikel 64 lid 3). Dit betekent dat extra afschrijven voor activa met een economisch nut uitsluitend is toegestaan als er sprake is van duurzame waardevermindering, of als het actief eerder buiten gebruik wordt gesteld, zoals bepaald is in artikel 65. In alle andere gevallen mag niet extra worden afgeschreven. 16 Kadernota Vaste Activabeleid