Kerngegevens. i.o. Gebied. Diagonale afstand Deventer-Assen. Inwoners Bestuur

Transcriptie

1

2 Kerngegevens Gebied Oppervlakte Diagonale afstand Deventer-Assen ha 90 km Inwoners Bestuur Het waterschapsbestuur van Drents Overijsselse Delta bestaat uit 29 zetels en de volgende fracties; Water Natuurlijk 5 CDA 5 Ongebouwd 4 VVD 3 ChristenUnie 3 Bedrijven 3 Algemene Waterschapspartij 2 Sallandse Gemeentebelangen 1 SGP 1 Natuur 1 PvdA 1 Waterschapswerken Primaire en secundaire watergangen Primaire keringen Regionale keringen km 244,5 km 142,1 km RWZI s 16 Gemalen 341 Stuwen 1.892

3 Inhoudsopgave 1. Inleiding Programma Veiligheid Wat willen we bereiken? Wat gaan we daarvoor doen? Nieuwe veiligheidsfilosofie en meerlaagsveiligheid Actieve zorgplicht en een effectieve crisisorganisatie Betere bescherming tegen hoogwater Doeltreffende muskusrattenbestrijding Wat gaat het kosten? Programma Watersysteem Wat willen we bereiken? Wat gaan we daarvoor doen? Robuuste en ecologisch gezonde inrichting Effectief en efficiënt beheer en onderhoud Passende waterschapszorg en één Keur Wat gaat het kosten? Programma Waterketen Wat willen we bereiken? Wat gaan we daarvoor doen? Zuiveren voor een schoon en gezond watersysteem Samenwerken voor Kostenbesparing Afvalwater benutten voor circulaire economie Wat gaat het kosten? Programma Maatschappij & Organisatie Wat willen we bereiken? Wat gaan we daarvoor doen? Bedrijfszeker: Vakbekwaam Omgevingsbewust Samenwerkingsgericht Maatschappelijk verantwoordelijk Transitie Wat gaat het kosten?... 41

4 6. Dekkingsmiddelen per taak en post onvoorzien Verplichte paragrafen Bedrijfsvoering Ontwikkelingen sinds het vorige begrotingsjaar Uitgangspunten en normen Incidentele baten en lasten Kostentoerekening Onttrekkingen aan voorzieningen en bestemmingsreserves Waterschapsbelastingen Weerstandsvermogen Financiering Verbonden partijen EMU-saldo Exploitatiebegroting naar kosten- en opbrengstensoorten Exploitatiebegroting naar kostendrager Afkortingen... 62

5 1. Inleiding We zijn met enige trots vervuld dat wij de eerste begroting en meerjarenraming van het waterschap Drents Overijsselse Delta (in oprichting) kunnen aanbieden. In deze begroting en meerjarenraming geven we aan welke doelen, effecten en resultaten we in de periode willen bereiken. Ook wordt vermeld welke maatregelen we daarvoor willen uitvoeren en welke middelen we daarvoor willen inzetten. Vanaf het moment dat het fusiebesluit in december 2014 is genomen, is door de besturen, de voorbereidingscommissie 1 en de medewerkers van Reest en Wieden en Groot Salland, hard gewerkt aan de voorbereidingen om de nieuwe organisatie daadwerkelijk te kunnen laten starten op 1 januari Er is uitvoerig van gedachten gewisseld en vele besluiten zijn genomen over de randvoorwaarden en de uitgangspunten waaronder een fusie kan plaatsvinden, en over de doelstellingen die we willen halen met de gefuseerde organisatie. In enkele opzichten is het een bijzondere begroting en meerjarenraming. Hij is opgesteld door de voorbereidingscommissie, waarin beide dagelijks besturen zitting hadden. De basis wordt grotendeels gevormd door eerder gemaakte keuzes en besluiten van de beide rechtsvoorgangers. Dit houdt in dat de koers van het bestaand beleid van de waterschappen Reest en Wieden en Groot Salland grotendeels gecontinueerd is. Er is ook rekening gehouden met de doelstellingen en de maatregelen die opgenomen zijn in het recent vastgestelde Waterbeheerplan van de gezamenlijke Rijn-Oostwaterschappen. Daarnaast is onze bestuurlijke agenda aangevuld met specifieke doelen en ambities die voortkomen uit het fusieproces. Hiervan springt in verbinding zijn met de omgeving, het meest in het oog. Dit is niet zozeer gevat in een afgebakend maatregelenpakket, veelmeer zien we dit als een attitude die onmisbaar is om als waterschap zichtbaar effectief te zijn. Een leidend principe is dat we kleinschalig willen werken binnen een grotere schaal. Ook is de behoefte naar voren gebracht om doelmatigheid en kosteneffectiviteit (onverminderd) ruim aandacht te geven in het nieuwe waterschap. Begin november 2015 heeft de formatieronde, onder leiding van twee informateurs, geleid tot een voorstel voor een nieuw dagelijks bestuur en een coalitieakkoord dat leidend is voor onze bestuurlijke koers in de komende jaren. We willen ons de komende tijd graag laten stimuleren door discussies en accenten die gestoeld zijn op het nieuwe coalitieakkoord Als het waterschap per 1 januari is opgeschaald, omvat het werkgebied West-Overijssel en Middenen Zuidwest Drenthe. Kenmerkend voor dit omvangrijke, prachtige gebied is de veelzijdigheid in functies. Er is niet alleen sprake van een gevarieerd stedelijk gebied en landelijk gebied maar het raakt ook aan vier nationale parken 2. Nu de voorbereidingsfase voor de fusie achter ons ligt, is in 2016 één van de belangrijke uitdagingen om ambtelijk én bestuurlijk één organisatie te verkrijgen. In dat verband is het belangrijk om te kunnen melden dat we naar verwachting medio 2016 in één nieuw waterschapskantoor in Zwolle gehuisvest zijn. 1 In eerste instantie stuurgroep genaamd. 2 Het werkgebied van het waterschap omvat naast de nationale parken Weerribben-Wieden en Het Dwingelderveld voor een gedeelte de nationale parken Het Drents-Friese Wold en De Sallandse Heuvelrug. 1 Concept begroting 2016 & meerjarenraming

6 De basis voor de werkprocessen in de organisatie wordt nader op orde gebracht. Harmonisatie van doelstellingen en uitgangspunten van bijvoorbeeld het beheer en onderhoud zal worden voortgezet. Assetmanagement voor onze infrastructuur en installaties wordt verder vormgegeven en moet leiden tot een bedrijfszekere en doelmatiger organisatie. Aspecten zoals duurzaamheid (people, planet en profit) en innovatief handelen, zijn essentiële onderdelen van onze werkwijze om oplossingen en besparingen te realiseren. Boeiende uitdagingen zijn er bij hergebruik van (grond)stoffen, zoals fosfor. En daarnaast ook andere mogelijkheden van hergebruik om daarmee bij te dragen aan de circulaire economie. De klimaatverandering heeft tot gevolg dat de wateropgaven in ons gebied zich steeds indringender gaan manifesteren ten aanzien van droogte, wateroverlast, kans op overstromingen en de waterkwaliteit. Het gevolg is ook dat de wateropgaven zich op meer plaatsen in de samenleving gaan manifesteren. Deze ontwikkelingen vragen om nieuwe netwerken en samenwerkingsverbanden. Een thema dat ook in ons werkgebied sterk in ontwikkeling is, is bijvoorbeeld de Klimaat Actieve Stad (KAS). Daarin kunnen maatregelen de gevolgen van hittestress verhinderen of de nadelige effecten verzachten en zo bijdragen aan een duurzaam woon- en werkklimaat. De maatschappelijke randvoorwaarden waaraan maatregelen moeten voldoen, brengen voor het nieuwe waterschap veelzijdige eisen voor het integrale waterbeheer met zich mee. We willen gebruik maken van de aanwezige ideeënrijkdom en de betrokkenheid bij onze taakuitoefening vergroten. De opgaven op het gebied van beheer en onderhoud aan watergangen en dijken, waterveiligheid en zuiveren willen we aanpakken, samen met inwoners, bedrijven, medeoverheden en maatschappelijke instanties. In de vier programma s die hierna worden beschreven, geven we onze bestuurlijke agenda weer op hoofdlijnen voor de komende bestuursperiode en specifiek de maatregelen die we voor ogen hebben in het begrotingsjaar Voor de primaire taken doen we dat in het programma Veiligheid, het programma Watersysteem en het programma Waterketen. Voor de ondersteunende taken in het programma Maatschappij en Organisatie (M&O). De primaire en ondersteunende taken hebben een intensieve wisselwerking met elkaar. In het programma M&O staat de opgave centraal: verbinding maken met de omgeving. De wijze waarop we dat willen realiseren, heeft consequenties voor nagenoeg alle taken die het waterschap verricht. Het heeft direct invloed op de werkstijl van de medewerkers en op de beoogde bestuursstijl van het bestuur. Bij het uitvoeren van onze bestuurlijke agenda dienen we rekening te houden met uiteenlopende wet- en regelgeving. Enkele voorbeelden daar van zijn: de Waterwet, de Europese Kaderrichtlijn water met de hydrologische en ecologische doelen voor 2027, de Flora- en Faunawet met voorschriften voor het beheer, Natura 2000 en de provinciale omgevingsverordening. Met het maken en uitwerken van onze bestuurlijke keuzes houden we vanzelfsprekend rekening met eerder gemaakte bestuurlijke afspraken en uitgesproken intenties. Enkele belangrijke overkoepelende kaders willen we hieronder noemen: Bestuursakkoord Water (BAW). Daarin zijn afspraken gemaakt met het Rijk over onder meer: verantwoordelijkheidsverdeling, de versterkingsopgave voor de keringen, het beheer van de waterketen en het waterschapsbestuur. Het akkoord legt een omvangrijke doelmatigheidsopgave op aan het waterbeheer in Nederland, in 2020 uitkomend op een besparing van ca. 750 mln. euro per jaar (dat is 15 % van de huidige uitgaven). 2 Concept begroting 2016 & meerjarenraming

7 Deltaprogramma. In de Deltabeslissingen (2014) zijn de hoofdkeuzes voor de lange termijn vastgesteld voor de aanpak van waterveiligheid (HWBP) en de zoetwatervoorziening (bijvoorbeeld: Zoetwatervoorziening Oost-Nederland). Nu de afspraken over de doelstellingen, de financiering en de taakverdeling zijn gemaakt, ligt de komende jaren het accent op de uitvoering van dit programma. Klimaatakkoord. In het nationaal klimaatakkoord ( ) en in de meerjarenafspraken energie-efficiency (MJA) zijn concrete ambities vastgelegd voor minder energiegebruik van 2 % per jaar en voor opwekking van energie. Het streven is om in 2020 minstens 40% van het eigen energieverbruik zelf te produceren. In de Green Deal grondstoffen 2015 zijn afspraken gemaakt voor het winnen van grondstoffen uit afvalwater. In de Green Deal duurzaam GWW in de sector Grond-, Weg-, en Waterbouw hebben opdrachtgevers en opdrachtnemers afspraken gemaakt om in het aanbestedingsproces duurzame innovaties te stimuleren. Bestuursakkoord Omgevingswet. In dit bestuursakkoord (2015) is afgesproken gezamenlijk voorbereidingen te gaan treffen voor een efficiënter gegevensbeheer voor de nieuwe omgevingswet die naar verwachting in 2018 van start gaat. In deze megaoperatie wordt onder meer de Waterwet opgenomen in de Omgevingswet. Dat heeft op termijn consequenties voor de taakverdeling tussen overheden voor vergunningverlening, het toezicht en de handhaving. De Digitale Agenda De agenda van de Rijksoverheid stelt voorschriften en hogere eisen aan de informatievoorziening en informatieveiligheid van het waterschap. In de bestuursovereenkomst Waterkracht ( ) hebben we afspraken gemaakt om shared services te realiseren op het gebied van: HRM, Inkoop, ICT en Zuiveren. Bij de Unie van Waterschappen zijn recent meerdere visies verschenen, waardoor we ons graag laten inspireren bij het vormgeven van onze eigen ambities en doelstellingen. Een aantal visies op de taakuitoefening stuurt aan op meer wisselwerking en co-creatie tussen het waterschap en delen van de samenleving, zoals: de visie op het Watersysteem 2030 (2015); de visie Waterbestuur dat werkt (2015) en enige tijd geleden de visie op de Waterketen routekaart afvalwaterketen 2030 (2012). Bij het vormgeven van onze dienstverlening gaan we uit van de visie op Dienstverlening (2013) waarin duidelijke voorschriften en normen zijn aangegeven waaraan een waterschap moet voldoen bij het leveren van maatschappelijke diensten aan inwoners en bedrijven. Er ligt een uitdagend begrotingsjaar voor ons. Enerzijds zijn we, zoals gezegd, trots op de start die we nu met elkaar gaan maken en de ambitie die daar bij hoort, anderzijds past ons respect voor de organisatieopgaven en de uitdagende agenda waar we met elkaar voor staan. Daar hoort wat ons betreft de metafoor bij van: de winkel is open, terwijl er een grondige verbouwing plaatsvindt. Het vraagt van het bestuur en de medewerkers creativiteit, doorzettingsvermogen en geduld en soms een heroverweging en begrip. 3 Concept begroting 2016 & meerjarenraming

8 Deventer - ruimte voor de rivier 4 Concept begroting 2016 & meerjarenraming

9 2. Programma Veiligheid 2.1 Wat willen we bereiken? Het waterschap zorgt voor de waterveiligheid in Zuid-West Drenthe en West-Overijsel, zodat inwoners veilig kunnen wonen, werken en recreëren. Wij willen overstromingen voorkomen, slachtoffers vermijden en de schade zoveel mogelijk beperken. Door de verbetering en instandhouding van primaire en regionale waterkeringen, en kunstwerken zoals gemalen en sluizen, wordt voldaan aan het wettelijk vereiste beschermingsniveau. Op plaatsen waar dat nog niet het geval is, worden beheersmaatregelen ingezet om het vereiste beschermingsniveau te bereiken. Programma Ambities Het programma is richtinggevend voor onze opgaven voor waterveiligheid in Zuid-West Drenthe en West-Overijssel. Het gaat onder meer over de infrastructuur, over het concept waterveiligheid en de bestrijding van muskus- en beverratten. Betere bescherming tegen hoogwater Het Deltaprogramma (2015) omvat de strategische keuzes voor de langetermijnaanpak van de waterveiligheid in Nederland. Op grond daarvan zijn er voorkeursstrategieën voor de regio s uitgewerkt. In een deel van ons werkgebied, de IJssel-Vechtdelta, liggen grote keringen langs de IJssel, het Zwarte Water, het Zwarte Meer en de Vecht. In de meest recente toetsronde ( ) van keringen en kunstwerken werd er in ons gebied ca. 100 km primaire kering afgetoetst. Dat leidt tot een forse verbeteropgave. Conform de geldende veiligheidsnormen nemen we maatregelen voor dijkversterkingen, al of niet in combinatie met beheersmaatregelen. Daarbij vinden we het belangrijk om rekening te houden met de kwaliteit van de leefomgeving en de aanwezigheid van natuurlijke omgevingskenmerken. Als waterschap zijn we zelf verantwoordelijk voor het uiteindelijke veiligheidsoordeel van een kering of kunstwerk. We voeren belangrijke verbetermaatregelen uit in twee landelijke programma s: in het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) en in het programma Ruimte voor de Rivier (RvR). Het zijn verbeteropgaven die tevens een grote impact hebben op de ruimtelijke kwaliteit en op de omgeving. De veiligheidsverhogende maatregelen bij de IJssel, die genomen zijn in het project RvR, komen tot een afronding. De te nemen maatregelen zijn dan bij Deventer in 2016 en bij Zwolle in 2017 gerealiseerd. Onze deelname aan het programma HWBP, zal de komende jaren omvangrijk zijn en heeft een tijdhorizon tot % waterveiligheid bestaat niet, maar onze inzet om de waterkeringen op orde te brengen en te houden is 100%. De provincies stellen de veiligheidsnormen voor de regionale keringen vast waaraan de keringen en kunstwerken moeten voldoen. Het waterschap wil in 2018 kunnen voldoen aan de huidige normen. Nieuwe veiligheidsfilosofie en meerlaagsveiligheid De kennis en de inzichten over waterveiligheid zijn niet statisch, maar in ontwikkeling. Met als gevolg dat normeringen, voorschriften en adviezen regelmatig geactualiseerd worden. Ook komen technische innovaties in beeld om dijkversterkingsoplossingen te realiseren. De veiligheidsfilosofie en de risicobenadering voor waterveiligheid is na de laatste toetsronde ( ) gewijzigd. Het veiligheidsniveau richt zich niet meer alleen op de kans op een overstroming, maar op het risico van de kans én de gevolgen van een overstroming. De gevolgen 5 Concept begroting 2016 & meerjarenraming

10 kunnen zijn: slachtoffers, en schade aan bezittingen, het milieu, de dieren of de economie. In dichtbevolkte gebieden met veel economische bedrijvigheid is bij een gelijke kans op een overstroming de Kans x Gevolg omvangrijker dan in een leeg gebied, waar de gevolgen van een overstroming veel minder schade kunnen veroorzaken. Op grond van de gewijzigde veiligheidsfilosofie gelden met ingang van 2017 nieuwe veiligheidsnormen in de Waterwet, waaraan de primaire keringen in 2050 moeten voldoen. In de volgende toetsronde ( ) worden de keringen en de kunstwerken aan die nieuwe normen getoetst. Als waterschap met een grote keringsopgave willen wij bijdragen aan de voorbereidingen van een nieuwe praktische toetsingsopzet. Bij onze huidige verbetermaatregelen wordt al zoveel mogelijk geanticipeerd op de nieuwe normen. Waterveiligheid is nauw verbonden met de omstandigheden in de fysieke leefomgeving. Voor de toekomstige bescherming tegen hoog water is het principe meerlaagsveiligheid het uitgangspunt. Bij het principe meerlaagsveiligheid wordt niet alleen gekeken naar de klassieke dijkversterking (1e laag), maar zo mogelijk ook naar een betere ruimtelijke inrichting van het gebied (2e), en naar de 3e laag crisisbeheersing, bijvoorbeeld een snelle evacuatie faciliteren. Veel partijen hebben een rol en een verantwoordelijkheid in dit veiligheidsprincipe. Komende jaren willen we onze rol en inzet voor dit veiligheidsconcept samen met medeoverheden, waaronder ook de veiligheidsregio s Drenthe en IJsselland, nader gaan vormgeven. Actieve zorgplicht Met ingang van 2017 is er vanuit de Waterwet een actieve zorgplicht voor primaire keringen van kracht. In die situatie is er continu inzicht in de omstandigheden en de veiligheidssituatie in het gebied, om daarop een actueel veiligheidsoordeel te kunnen baseren. Het betekent dat we voortdurend in control moeten zijn en desgevraagd snel het handelingsperspectief van inwoners en bedrijven kunnen aangeven. Dit brengt voor het waterschap een flinke opgave voor de beheerorganisatie van de keringen met zich mee. Er moet sprake zijn van een continu lerende en zelfverbeterende beheerorganisatie waterkeringen. Wij willen daar voortvarend invulling aan geven, samen met andere waterschappen, zoals het waterschap Rivierenland en het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Doeltreffende muskusrattenbestrijding Om schade aan waterkeringen en watersystemen te minimaliseren wordt de populatie muskusratten beperkt gehouden. Het waterschap voert deze taak uit in samenwerking met andere waterschappen. Gemiddeld bedroeg het niveau in 2014: 0,92 vangsten per km watergang per jaar (gemiddelde over beide rechtsvoorgangers), terwijl het gebied onder controle is bij een niveau van 0,15 vangsten per km per jaar. Op bepaalde locaties in ons gebied (polder Mastenbroek) is het niveau van vangsten hoger, ongeveer 1,6-1,7 vangsten per km per jaar, hier worden echter goede vorderingen gemaakt. In veel andere delen van ons gebied worden goede resultaten behaald. Desalniettemin blijft het zaak om de muskusratten op intensieve en systematische te bestrijden. 2.2 Wat gaan we daarvoor doen? Hierna worden de accenten beschreven waarop het programma zich de komende periode richt. Ook worden de maatregelen aangegeven die in 2016 uitgevoerd worden. In het Waterbeheerplan (WBP) zijn de ambities, de doelstellingen en de maatregelen opgenomen van de Rijn-Oostwaterschappen voor de waterveiligheid. Uitvoering ervan vormt een belangrijk onderdeel van het programma. 6 Concept begroting 2016 & meerjarenraming

11 2.2.1 Nieuwe veiligheidsfilosofie en meerlaagsveiligheid In laag 1 dragen we zorg voor veilige dijken. Het is onze taak als waterschap om de waterkeringen op orde te hebben en te houden. We willen daarom zo snel mogelijk de doorwerking van de nieuwe normering op de versterkingsopgave voor ons hele gebied inzichtelijk krijgen. In laag 2 adviseren we over een ruimtelijke inrichting waarmee de gevolgen van een overstroming (en wateroverlast) beperkt worden. Zorgvuldige ruimtelijke planning kan de gevolgen van overstromingen en wateroverlast beperken. De provincie en de gemeenten staan hier primair voor aan de lat. Het waterschap zal de gemeenten en ontwikkelaars adviseren over de wijze waarop het beste rekening gehouden kan worden met de gevolgen van een overstroming. Inmiddels hebben we een begin gemaakt met de taakoverdracht van de provincie naar het waterschap, wat betreft het maken van overstromingsberekeningen en het beheren ervan. Met een gedetailleerd inzicht in overstromingsbeelden, zijn we beter in staat adviezen te formuleren die in laag 3 en laag 2 van belang zijn. In laag 3, de crisisbeheersing, gaat het over de voorbereiding van de hulpverlening en zelfredzaamheid van de burgers. Wanneer zijn we tevreden in 2016? a. We hebben inzicht gekregen op de doorwerking van de nieuwe normen in de versterkingsopgave voor ons gebied en we staan daarmee gesteld voor de uitvoering van het toetsproces Actieve zorgplicht en een effectieve crisisorganisatie Om aan de toekomstige wettelijke eisen te kunnen gaan voldoen, zijn we gestart met het programma Zorgplicht. Het programma richt zich op de organisatieontwikkeling van de beheerorganisatie van de waterkeringen. De eisen aan de uitvoering van de werkprocessen en aan de informatievoorziening van het beheer van onze waterkeringen, worden verscherpt. De komende jaren zijn we hiermee in ontwikkeling en werken we samen met andere partijen. Dat gebeurt bijvoorbeeld met andere waterschappen die eveneens te maken hebben met veel primaire keringen. Met hen kunnen we onze kennis delen en vermeerderen. Bij de invulling van de zorgplicht gaat het onder meer om: de interne organisatieopzet, het gegevens- en informatiebeheer, de risicobeheersing, continu inzicht kunnen realiseren ( in control zijn ), oordeelsvorming en communicatie. Vanaf 2017 krijgt het wettelijk toezicht op de actieve zorgplicht door de Inspectie Leefomgeving en Transport vanuit het Rijk, zijn definitieve vorm. Tot die tijd werken we nauw samen om het toezicht op te zetten. Wanneer zijn we tevreden in 2016? a. Er worden voorbereidingen getroffen op systeemtoezicht en op producttoezicht. b. Er wordt gewerkt aan een kader voor operationele ingrepen in de keringen en het gebruik van de waterkeringen. Het gaat om beleids- en algemene regels, te benutten voor toezicht, vergunningverlening en handhaving. c. De pdca-cylus voor de beheerorganisatie van de waterkeringen functioneert. d. We weten hoe het gegevensbeheer georganiseerd moet worden Betere bescherming tegen hoogwater We leggen bij een betere bescherming tegen hoogwater onze accenten op een drietal onderwerpen het hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP), programma ruimte voor de rivier, verbeterprogramma regionale waterkeringen 7 Concept begroting 2016 & meerjarenraming

12 Hoogwaterbeschermingsprogramma ( HWBP) Het HWBP programma heeft een voortrollend karakter. In afstemming met het nationale programmabureau HWBP wordt de planning jaarlijks geactualiseerd aan de hand van actuele veiligheidsanalyses en risicoanalyses. Er zijn in ons werkgebied op dit moment 12 HWBPprojecten geprogrammeerd en 1 gereed. Voor dat deze projecten tot daadwerkelijke uitvoering komen, gaan er jaren van voorbereiding en planvorming aan vooraf. Om hier invulling aan te geven, hebben we bij het waterschap een uitvoeringsprogramma HWBP ingesteld en een besluitvormingstraject ingericht. De projecten worden gefaseerd aangepakt en starten met een (nadere) veiligheids- en risicoanalyse en een uitgebreide verkenningsfase met daarin mogelijke oplossingsrichtingen. Daarna volgt de fase van planuitwerking en vervolgens de fase van realisatie. De verkenningsfase loopt grofweg in de periode ; de fase van planuitwerking vergt daarna ca. 2 tot 3 jaar, gevolgd door projectrealisatie. In 2028 dienen alle afgekeurde primaire waterkeringen te voldoen aan de thans geldende veiligheidsnormering. Voordat een fase van start gaat, is een plan van aanpak opgesteld op basis waarvan een subsidiebeschikking (90% van de kosten) wordt aangevraagd bij het programmabureau HWBP. In onze aanpak anticiperen we zo mogelijk op de nieuwe veiligheidsnormen die vanaf 2017 gaan gelden voor primaire keringen. Dat kan in sommige situaties tot aanpassing van de prioritering leiden. Wanneer zijn we tevreden in 2016? a. Er is gestart met de nadere veiligheidsanalyse in de vervroegde verkenningsfase voor 5 HWBP-projecten. b. De subsidiebeschikking voor de verkenning van de projecten Mastenbroek- IJssel en Zwolle-Olst is ontvangen. c. Het project keersluis de Whaa te Zwartsluis is uitgevoerd. Programma Ruimte voor de Rivier Het landelijke programma Ruimte voor de Rivier zorgt voor meer ruimte voor de rivier, door uitvoering van de meer dan 30 maatregelen zoals kribverlagingen, baggerprojecten, uiterwaardvergravingen en dijkverleggingen. Rijkswaterstaat is opdrachtgever van deze maatregelen. Het Waterschap Groot Salland geeft sinds 2009 uitvoering aan de dijkverlegging bij Westenholte en de uiterwaardvergravingen in de Scheller en Oldeneler buitenwaarden in Zwolle en sinds 2011 aan de uiterwaardvergravingen in de gemeente Deventer (Bolwerksplas, Worp en Ossenwaard en Keizeren Stobbewaarden en de Olster uiterwaarden). De uitvoering van deze projecten is in volle gang. Wanneer zijn we tevreden in 2016? a. De finale overdracht van het RvR-project Deventer aan Rijkswaterstaat heeft plaatsgevonden, het finale overdrachtsdossier op kunnen leveren aan Rijkswaterstaat en het project ontvangt finale decharge. b. De overeengekomen data hoogwaterveiligheid voor het RvR-project te Zwolle zijn gerealiseerd; het project kan in zijn geheel in 2017 worden afgerond. Verbeterprogramma Regionale Waterkeringen Op grond van de veiligheidsanalyses die de afgelopen jaren zijn gedaan, heeft het waterschap het Verbeterprogramma Regionale Waterkeringen opgesteld. Er ligt een opgave van ca. 14 km kering. Het doel is om in 2018 alle noodzakelijke verbeteringsprojecten uitgevoerd te hebben. De komende periode willen we, in afstemming met de provincie Overijssel, overbruggen door tijdelijke 8 Concept begroting 2016 & meerjarenraming

13 beheermaatregelen te nemen waarmee de waterveiligheid aan de eisen voldoet. Tevens hebben we voor ogen om met de provincies Drenthe en Overijssel en de Noordelijke- en Rijn-Oostwaterschappen, tot een actualisering te komen van het waterveiligheidsbeleid. Het gaat dan onder meer over de aanwijzing van regionale keringen en de veiligheidsnormering. Wanneer zijn we tevreden in 2016? a. Het projectplan buitenpolders Kampereiland is vastgesteld en er is gestart met de voorbereiding van de realisatiefase. b. De protocollen voor (tijdelijke) beheermaatregelen zijn opgesteld Doeltreffende muskusrattenbestrijding Voor de bestrijding van de muskus- en beverratten nemen we een deel in de Bestrijdingsorganisatie Noordoost Nederland. Dit doen we samen met de waterschappen Vechtstromen, Noorderwijlvest en Hunze en Aa. Drents Overijsselse Delta verzorgt de centrale coördinatie van dit samenwerkingsverband. Jaarlijks wordt vanuit dit samenwerkingsverband een vangplan opgesteld waarin de velduren en middelen aangegeven worden. We streven ernaar het aantal gevangen muskusratten uiteindelijk terug te dringen naar gemiddeld minder dan 0,15 vangsten per kilometer watergang per jaar. Daarbij gaan we uit van een gelijkblijvende inspanning aan velduren en vangmiddelen. De aanpak, de beschikbaarheid van velduren en de inzet van vangmiddelen, moet doelmatig en effectief zijn. Bovendien stellen we ons ook op de hoogte van de resultaten van de landelijke veldproef. Deze wordt uitgevoerd van januari 2013 tot januari 2016, om te onderzoeken of de bestrijding van muskusratten momenteel op de beste manier gebeurt. Op grond van de resultaten wordt nagegaan of het vangen gerichter, goedkoper en diervriendelijker kan. Wanneer zijn we tevreden in 2016? a. Bij een gelijkblijvende inspanning bedraagt voor ons beheersgebied het gemiddeld aantal vangsten per jaar minder dan 0,70 per kilometer waterloop. 9 Concept begroting 2016 & meerjarenraming

14 2.3 Wat gaat het kosten? Exploitatie In onderstaande tabel zijn de netto lasten opgenomen die aan het programma Veiligheid verbonden zijn Personeelslasten Goederen en diensten Kapitaallasten Onvoorzien en dotaties Inkomsten Netto lasten Investeringen In onderstaande tabel staat het saldo van de investeringsuitgaven per boekjaar, zoals deze middels de onderhavige begroting worden voorgesteld. Veiligheid Totaal Totaal Totaal Totaal (* 1.000) Investeringen Het saldo van de getoonde investeringsuitgaven betreft uitsluitend uitgaven voor voorgenomen investeringen. Kosten voor lopende en reeds gepleegde investeringen worden als kapitaallasten verantwoord (zie exploitatie). In het programma veiligheid zijn naast de kapitaallasten van de projecten van het Hoogwater Beschermingsprogramma ook de lasten van de solidariteitsbijdrage aan het programma verwerkt. In onderstaande tabel worden de kapitaallasten getoond voor zover deze samenhangen met de voorgenomen investeringen. Veiligheid Totaal Totaal Totaal Totaal (* 1.000) Kapitaallasten Voor het programma Veiligheid zal in 2016 een uitwerkingsvoorstel voor de feitelijke kredietopenstelling van investeringen worden opgesteld. Onderstaand treft u ter indicatie een overzicht van de investeringen waarvoor in 2016 uitgaven zijn begroot en waarvan de (bruto) kredietaanvraag groter is dan Concept begroting 2016 & meerjarenraming

15 (Bedragen * 1.000) omschrijving investering (veiligheid) > Uitgaven in 2016 Te verlenen krediet Klepkering Kampen Midden Bijdrage Hoogwaterbeschermingsprogramma Vecht Noord (vervroegde verkenning) Mastenbroek Ijssel (verkenning - vervroegde verkenning) Zwolle-Olst (verkenning - vervroegde verkenning) Mastenbroek Zwarte Water (vervroegde verkenning) Rondom Kampen (vervroegde verkenning) Mastenbroek Zwarte Meer (vervroegde verkenning) Vecht Zuid (vervroegde verkenning) investeringen < Totaal Voorbeelden van kredietaanvragen kleiner dan zijn; investeringen in het kader van de zorgplicht, actualisatie beheerregister waterkering en realisatie dijkverbetering Soestwetering (westzijde). In onderstaand overzicht is de uitgaande investeringskasstroom van de voorgenomen investeringen weergegeven. Omschrijving voorgenomen investering Investeringsvolume per jaar Bijdrage (Bedragen x 1.000) derden Bijdrage Hoogwaterbeschermingsprogramma % Bijdrage Hoogwaterbeschermingsprogramma % Bijdrage Hoogwaterbeschermingsprogramma % Bijdrage Hoogwaterbeschermingsprogramma % Acutalisatie leggers primaire-, regionale en overige keringen (WGS) % HWBP-Zwolle (planuitwerking) % HWBP-Genemuiden-Hasselt (planuitwerking) % HWBP-Vecht Noord (vervroegde verkenning) % HWBP-Vecht Noord (verkenning) % HWBP-Mastenbroek Ijssel (verkenning - vervroegde verkenning) % HWBP-Mastenbroek Ijssel (planuitwerking) % HWBP-Zwolle-Olst (verkenning - vervroegde verkenning) % HWBP-Zwolle-Olst (planuitwerking) % HWBP-Mastenbroek Zwarte Water (vervroegde verkenning) % HWBP-Mastenbroek Zwarte Water (verkenning) % HWBP-Rondom Kampen (vervroegde verkenning) % HWBP-Rondom Kampen (verkenning) % HWBP-Mastenbroek Zwarte Meer (vervroegde verkenning) % HWBP-Mastenbroek Zwarte Meer (verkenning) % HWBP-Deventer (vervroegde verkenning) % HWBP-Deventer (verkenning) % HWBP-Vecht Zuid (vervroegde verkenning) % HWBP-Vecht Zuid (verkenning) % Realisatie buitenpolders Kampereilanden % Overige investeringen; investeringskosten (bruto) < 0,5 mln Mix Totaal investeringsvolume (per jaar) Concept begroting 2016 & meerjarenraming

16 Gemaal Stroink 12 Concept begroting 2016 & meerjarenraming

17 3. Programma Watersysteem 3.1 Wat willen we bereiken? Het waterschap stemt de waterpeilen, het onderhoud en de inrichting van het watersysteem zo goed mogelijk af op de functies in het gebied. We vullen dit gebiedsgericht in en luisteren daarbij goed naar de wensen en ideeën van burgers en bedrijven. De verandering van het klimaat leidt tot de vraag hoe we in de toekomst voor voldoende en kwalitatief goed water kunnen zorgen. Daarom richten we het watersysteem in en beheren het zodanig dat in normale neerslagsituaties de omstandigheden optimaal zijn en in natte perioden wateroverlast zo veel mogelijk voorkomen wordt of de gevolgen beperkt blijven. Het waterschap houdt ook steeds meer rekening met situaties van langdurige droogte door het water langer vast te houden in het gebied. Het waterschap past zo nodig het watersysteem aan om de kansen voor de ecologie te vergroten en we werken aan het verminderen van schadelijke stoffen in het grondwater en oppervlaktewater. We willen dat het waterbeheer bijdraagt aan een prettige omgeving voor inwoners en bedrijven om te wonen, te werken of te recreëren. Programma Ambities Het programma is richtinggevend voor onze opgaven in het watersysteem van Drenthe en West-Overijssel. Het gaat onder meer over: de waterhoeveelheid, de waterkwaliteit, de zoetwatervoorziening en de ecologische kwaliteit. We gaan de komende jaren uit van drie invalshoeken voor de taakuitoefening in het watersysteem: een robuuste en ecologisch gezonde inrichting, goed beheer en onderhoud, en een passende waterschapszorg met één Keur. Robuuste en ecologisch gezonde inrichting Het watersysteem dat we willen realiseren, past bij de gebruiksfuncties van het water en sluit aan bij de natuurlijke kenmerken en processen van het gebied. We houden er rekening mee dat grotere extremen van wateroverlast en droogte elkaar in sneller tempo afwisselen. Meer robuustheid in het watersysteem moet in staat zijn om die extremen als gevolg van de klimaatverandering goed op te vangen om zo bij te dragen aan de leefbaarheid en de kwaliteit van de omgeving. Een passende inrichting van de watergangen en de oevers en de aanwezigheid van bergingscapaciteit voor (tijdelijk) overtollig water, zijn belangrijke succesfactoren. Specifieke hydrologische en milieucondities zijn bepalend voor een ecologisch gezond watersysteem waarin flora en fauna goed kunnen gedijen. Om deze integrale watersysteemdoelen te realiseren, gaan wij de komende jaren door met de drie reeds lopende uitvoeringsprogramma s: Water-op-Maat, Ruimte om te leven met water en Ruimte voor de Vecht. In deze programma s willen we de maatregelen op een samenhangende manier uitvoeren. Waar de omstandigheden dat mogelijk maken, wordt ook van natuurlijke processen gebruik gemaakt om het watersysteem te optimaliseren, door het principe te volgen van: Building with Nature. We koppelen zo veel mogelijk onze wateropgaven en oplossingen aan plannen en projecten van anderen. Daarbij is het vanzelfsprekend dat we vaak samenwerken met inwoners, medeoverheden, bedrijven en andere partijen. 13 Concept begroting 2016 & meerjarenraming

18 We houden in sommige situaties ook rekening met zogenaamde nevenfuncties van het waterbeheer zoals: het recreatief medegebruik van waterschapseigendommen en de cultuurhistorische waarde van aanwezig watererfgoed. In nauwe samenwerking met inwoners en belanghebbenden willen we de ambities daarvoor nader vaststellen en vormgeven. Effectief en efficiënt beheer en onderhoud Wij hebben een effectief en efficiënt onderhoud en beheer van de natte infrastructuur voor ogen. Daarvoor maken we de relatie duidelijk die er is tussen: de kosten, de kwaliteit en het bijbehorende risico van onderhoud. Op grond daarvan maken we keuzes voor de uitgangspunten en de ambities van het beheer en onderhoud in het watersysteem. We ambiëren eveneens om afvalproducten bij het onderhoud om te zetten in grondstoffen door op een duurzame en innovatieve manier maaisel en hekkelmateriaal te verwerken. Bij de invulling van het dagelijkse beheer en onderhoud willen we meer gaan samenwerken met inwoners en bedrijven in het gebied. Instrumenten, zoals groenblauwe diensten, kunnen daar in sommige omstandigheden mogelijkheden toe bieden. Duidelijke waterschapszorg en één Keur Het waterschap levert niet op elke locatie in het gebied hetzelfde serviceniveau. Het criterium dat gehanteerd wordt om te bepalen of het waterschap degene is die onderhoud uitvoert of dat die onderhoudsverplichting bij aanliggende eigenaren ligt, is niet overal in het werkgebied hetzelfde. Dit verschil is uiteraard duidelijk merkbaar bij de directe belanghebbenden en landeigenaren. Het verschil is soms verklaarbaar door fysieke gebiedskenmerken en soms is er sprake van gewoontevorming. We willen het niveau van de dienstverlening van de waterschapszorg opnieuw bekijken en actuele uitgangspunten en ambities vaststellen. Belangrijke criteria daarbij zijn doelmatigheid en eigen verantwoordelijkheid van de belanghebbenden. De belangrijke verordening de Keur is in de gebieden van de beide rechtsvoorgangers verschillend. Daarmee gebruiken we tijdelijk verschillende regels en voorschriften in delen van ons werkgebied. Met het oog op transparantie voor de inwoners en de bedrijven en omdat we een duidelijke overheid willen zijn, is ons streven om de periode van twee Keuren zo kort mogelijk te laten zijn. 3.2 Wat gaan we daarvoor doen? Hierna worden de accenten beschreven waarop het programma zich de komende periode richt. Ook worden de maatregelen aangegeven die in 2016 uitgevoerd worden. In het Waterbeheerplan (WBP) zijn de ambities, de doelstellingen en de maatregelen opgenomen van de Rijn-Oostwaterschappen voor het watersysteem. Uitvoering ervan vormt een belangrijk onderdeel van het programma Robuuste en ecologisch gezonde inrichting Centraal staat de uitvoering van de programma s Water-op-maat (Reest en Wieden) en Ruimte om te leven met water (Groot Salland). De programma s hebben dezelfde doelstelling, maar ze bedienen ieder het werkgebied van een van de rechtsvoorgangers. Waterlopen en stuwen worden aangepast, natuurvriendelijke oevers worden aangelegd en vistrappen maken vismigraties mogelijk. Op een integrale wijze en in overleg met het gebied wordt gewerkt aan de doelen op het terrein van de Kaderrichtlijn Water (KRW), Waterbeheer 21 e eeuw (WB21), GGOR (Gewenst Grond- en Oppervlaktewater Regiem), verdroging en Natura De programma s blijven bij de start van de nieuwe organisatie naast elkaar bestaan, de projecten die in uitvoering zijn, worden volgens planning voortgezet. De planvoorbereiding van nieuwe 14 Concept begroting 2016 & meerjarenraming

19 projecten gaat op dezelfde wijze door 3. De programma s worden na enige tijd verder op elkaar afgestemd en in elkaar geschoven, waarna er een geïntegreerd programma ontstaat dat zich richt op het gehele werkgebied van het waterschap. In de uitvoeringsprogramma s hebben we aandacht voor een van de volgende specifieke invalshoeken. GGOR GGOR is de basis voor het dagelijks waterbeheer. Het waterschap richt het watersysteem zodanig in en beheert de waterstanden zodanig dat de functies in het gebied zo goed mogelijk bediend worden. Veel inrichtingsprojecten zijn er op gericht om het grond- en oppervlaktewaterregime te verbeteren. De aanleiding voor een project kan zijn dat functies veranderen (landbouw wordt omgezet naar natuur of naar stad), omstandigheden zijn veranderd (denk aan maaivelddaling door veenoxidatie) of de afweging van belangen wijzigen (denk aan natuurherstelprojecten). Zoetwatervoorziening Oost-Nederland (ZON) In 2015 is een bestuursovereenkomst ondertekend tussen het Rijk en medeoverheden in de regio Oost-Nederland over de zoetwatervoorziening. Deze overheden hebben voor de periode tot 2028 de intentie uitgesproken om een duurzame oplossing na te streven voor het toenemende droogterisico in het hogere zandgebied. De benadering van water sparen, water aanvoeren, water accepteren wordt nadrukkelijk geïntegreerd in de uitvoeringsprojecten. Er is jaarlijks 2 mln beschikbaar uit het nationaal Deltafonds voor co-financiering. Kaderrichtlijnwater (KRW) In het ontwerp Waterbeheerplan zijn de waterkwaliteitsdoelen (KRW-doelen) vastgelegd. Voor elk waterlichaam is een factsheet vastgesteld waarin de chemische en ecologische kwaliteit van het waterlichaam is aangegeven. Het maatregelenprogramma, zoals dat is vastgelegd in het waterbeheerplan, wordt de komende jaren uitgevoerd. De voorgang wordt gemonitord. Natura 2000 De provincies hebben beheerplannen Natura 2000 opgesteld. Wij hebben met de provincies afgesproken om de hydrologische maatregelen uit te voeren zodat de natuurfuncties in het gebied gefaciliteerd worden door een passend waterpeil. De voorwaarde is dat de provincies de financiering verzorgen en tijdig de aanwezige ruimtelijke en juridische belemmeringen hebben opgeheven. Voorkomen van wateroverlast Het werkgebied voldoet inmiddels grotendeels aan de wateroverlastnormen uit WB21. We hebben de ambitie om het systeem in 2027 compleet op orde te hebben. De oplossing bij Streukelerzijl hangt nauw samen met de werkzaamheden voor de provinciale weg N340. De knelpunten worden opgelost binnen de programma s Water-op-maat en Ruimte om te leven met water. 3 Reest en Wieden: vispassages conform uitvoeringsprogramma, waterberging Traandijk (Oshaar), waterberging Panjerd Veeningen, waterberging Engelgaarde, beekherstel Reestdal, Zuidwolde Zuid aanleg schouwpaden blok west. Groot Salland: buldersleiding, zandwetering Schalkhaar, waterberging Raalterwetering, bovenlopen Witteveensleiding. 15 Concept begroting 2016 & meerjarenraming

20 Klimaatadaptieve maatregelen in de stad Het stedelijk gebied krijgt vaker te maken met specifieke problemen als gevolg van wateroverlast, droogte en hittestress. Samen met gemeenten willen we een adaptatiestrategie ontwikkelen voor het nemen van concrete maatregelen in onze stedelijke omgevingen. Adaptatie kan bijvoorbeeld door het verruimen van watergangen, het vergroten van bergingsvijvers of aanpassingen doen in de waterketen (zie ook programma Waterketen). Maar ook door het verzachten van de schadelijke klimaateffecten (mitigatie). We sluiten aan bij het 'koploperproject' Klimaat Actieve Stad (KAS). Dit is een landelijke beweging die voortkomt uit het Deltaprogramma en de Klimaatagenda. Daarbij is het de bedoeling om door nieuwe initiatieven in de stad maatregelen tegen extreme weersomstandigheden te bedenken en schadelijke gevolgen te verminderen. Ook wordt er zo bijgedragen aan het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit. Het waterschap heeft voor ogen om in 2021 in het Rijn-Oostgebied meerdere Klimaat Actieve Steden te hebben. We steunen de intentieverklaring KAS IJssel-Vechtdelta (2014) en nemen deel aan het Actieprogramma IJssel-Vechtdelta (2015) waarin ruim dertig initiatieven zijn gestart. De initiatieven gaan onder meer over: regionale waterveiligheid, waterbeheer van de Sallandse weteringen en hemelwaterafkoppeling in woonwijken. Hoewel er reeds diverse activiteiten zijn gestart, willen we de bestuurlijke positie, de rol van het waterschap en de verantwoordelijkheidsverdeling voor het onderwerp KAS ten opzichte van andere overheden en instanties, nog nader gaan uitwerken en aanscherpen. Het is belangrijk dat wederzijdse verwachtingen en verantwoordelijkheden, duidelijk zijn gemaakt. Deltaplan Agrarisch Waterbeheer LTO Nederland heeft het initiatief genomen voor een Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW). Daarin staat hoe de agrarische sector wil bijdragen aan een betere waterkwaliteit en -kwantiteit. Er worden bedrijfsvoeringsmaatregelen beschreven die moeten leiden tot minder uitstoot van ongewenste stoffen in het grond- en oppervlaktewater. Het waterschap steunt dit initiatief en we werken samen waar dat mogelijk is. Samen met de LTO-organisatie en het landbouwbedrijfsleven in de regio gaan we na welke samenwerkingsprojecten hiervoor opgezet kunnen worden. Daarbij is de LTO-organisatie de trekkende partij. LTO Overijssel start samen met ons en andere partners, het project de vruchtbare kringloop. Hierin worden honderden agrarische bedrijven benaderd en gestimuleerd om op een duurzamere manier met meststoffen om te gaan en de bodem duurzamer te beheren. Het streven is verbetering van de bodem-, grond- en oppervlaktewaterkwaliteit. Uiteindelijk wordt gestreefd naar 750 deelnemers en mogelijk volgt een uitbreiding van het project naar de provincie Drenthe. Wanneer zijn we tevreden in 2016? a. We gaan in 2016 door met de programma s Water-op-maat en Ruimte om te leven met water. b. We stellen één geïntegreerd uitvoeringsprogramma op waarin alle hiervoor genoemde elementen een plek hebben gekregen en op tijd en geld zijn gezet. c. We concretiseren de uitvoering van de maatregelen in het Waterbeheerplan in een uitvoeringsplan. De maatregelen voor KRW worden conform de KRW factsheets 16 Concept begroting 2016 & meerjarenraming

21 uitgevoerd. We bereiden de hydrologische maatregelen in het kader van N 2000 voor en voeren ze uit conform de gemaakte afspraken en planning. d. We werken mee aan het klimaatbestendiger maken van het watersysteem in stedelijk gebied door te investeren in meer ruimte voor water en bij te dragen aan het oplossen van aanwezige knelpunten. e. We hebben onze rol en verantwoordelijkheid voor het thema klimaatadaptieve stad duidelijk geformuleerd jegens de samenleving. f. We selecteren een aantal voorbeeldprojecten voor klimaatadaptatie in de stad samen met gemeenten, burgers en bedrijven. g. We werken samen in DAW-projecten die de waterkwaliteit gunstig beïnvloeden Effectief en efficiënt beheer en onderhoud Bij het beheer en onderhoud leggen we een drietal accenten aan. Samenvoegen OþNI en B&O-visie Beide rechtsvoorgangers hadden hun eigen benaderingswijze voor het beheer en onderhoud van het watersysteem. Daarbij gaat het onder meer over: maaien, baggerwerkzaamheden en het onderhouden van kunstwerken. Reest en Wieden had het Onderhoud en beheerplan natte infrastructuur (OBNI) en Groot Salland de Beheer en Onderhoudsvisie (B&O). Na de fusie worden de verschillende visies op het onderhoud en beheer van de natte infrastructuur in elkaar geschoven. Er is een prioritering gemaakt van de werkprocessen die op de korte termijn en op de langere termijn geharmoniseerd gaan worden. Daarbinnen blijft wel ruimte voor gebiedsdifferentiatie. Daardoor ontstaat er na verloop van tijd meer eenduidigheid in werkwijze, wat een gunstig effect heeft op de doelmatigheid. Wanneer zijn we tevreden in 2016? a. Er is een keuze gemaakt in de wijze waarop we onze assets beheren en er is een aanvang gemaakt met het opstellen van een integrale visie op onderhoud. b. We voeren het beheer en onderhoud uit volgens de bestaande plannen Innovatie bij het verwerken van maaisel en hekkelmateriaal Het waterschap onderzoekt mogelijkheden om anders om te gaan met maaisel (berm, oever) en hekkelmateriaal (slootmaaisel) geen afvalproduct is. We kiezen voor een tweetal innovatieve activiteiten om hier gestalte aan te geven: - fermenteren van maaisel en hekkelmateriaal met de Bokashi-methode (anaëroob, lage temperaturen); grondstof voor bodemverbetering in de landbouw. - realiseren van palen voor beschoeiing van natuurproducten, de zogenaamde plantpaal. Wanneer zijn we tevreden in 2016? a. Doorgaan met het ontwikkelen van innovaties bij het opwerken van afvalstromen. Overdracht van taken medeoverheden We willen meer samenhang in ons waterbeheer realiseren door een aantal specifieke taken over te nemen van medeoverheden. Daarbij zijn er soms specifieke voorwaarden en omstandigheden aan de orde. Het gaat over: overdracht stedelijk water, overdracht van het peilbeheer Drentse kanalen en de overdracht van het gemaal Zedemuden. 17 Concept begroting 2016 & meerjarenraming

22 Overdracht stedelijk water Enkele belangrijke watersystemen in het stedelijk gebied zijn nog niet overgedragen aan het waterschap, onder andere in de kernen Steenwijk, Beilen, Zwolle en Zwartewaterland. De overdracht vindt plaats als deze bestaande watersystemen op orde zijn gebracht. Nieuw stedelijk water wordt overgenomen in beheer en onderhoud door het waterschap. Daarbij wordt gestand gedaan aan bestaande afspraken in het kader van de bijdrageregeling van Groot Salland. Overdracht Peilbeheer Drentse kanalen Wij hebben met de provincie Drenthe de intentie om het peilbeheer van de Drentse kanalen over te dragen aan ons waterschap. De bestaande akkoorden dienen daarvoor geactualiseerd te worden. Er moet onder meer overeenstemming bereikt worden over de financiële aspecten en over het bakbeheer (beheer van het natte profiel van het kanaal met het oog op scheepvaart versus hydraulische kenmerken). Uitgangspunt van het waterschap is om de overdracht budgetneutraal te realiseren. Overdracht Gemaal Zedemuden De ombouw van de keersluis in Zwartsluis naar een schutsluis wordt naar verwachting eind 2016 of begin 2017 afgerond. Het naastgelegen gemaal Zedemuden willen we overgedragen krijgen van Rijkswaterstaat. Daarvoor maken we afspraken over het beheer en onderhoud van het gemaal. Wanneer zijn we tevreden in 2016? a. We hebben vooruitgang geboekt bij de besprekingen over de overdracht van bestaand stedelijk water Steenwijkerland en Beilen. De overdracht van Zwolle en Zwartewaterland is gerealiseerd. b. Bestaande afspraken in het kader van de bijdrageregeling stedelijk gebied (voormalig waterschap Groot Salland) zijn financieel afgerond. c. Er zijn definitieve afspraken gemaakt met Rijkswaterstaat over de overdracht van gemaal Zedemuden en met Drenthe over de overdracht van de Drentse kanalen Passende waterschapszorg en één Keur Een bewuste verantwoordelijkheidsverdeling wordt steeds belangrijker bij de dienstverlening door het waterschap. We richten onze aandacht op een viertal zaken. Omvang van de waterschapszorg De dienstverlening van de waterschapszorg wordt geactualiseerd. Er wordt een nieuwe balans gezocht tussen onze overheidsverantwoordelijkheid en de particuliere verantwoordelijkheid. Het waterschap gaat criteria ontwikkelen om te bepalen welke watergangen we zelf willen onderhouden 4 en voor welke watergangen we de onderhoudsplicht bij aanliggende eigenaren willen leggen 5. Ook worden de uitgangspunten voor handhaving op de onderhoudsplicht (schouw) geharmoniseerd in de gebieden van de beide rechtsvoorgangers. Met het oog op administratieve vereenvoudiging gaan we voor waterlopen van een beperkt belang, leggervrijstelling aanvragen bij de provincies. 4 watergangen met een meer dan beperkt belang. 5 watergangen met een beperkt belang. 18 Concept begroting 2016 & meerjarenraming