Concentratieproblemen Dyslexie
|
|
- Klaas Beckers
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Hieronder volgt extra informatie over de meest voorkomende leerproblemen en opvallende (leer)gedragingen waarmee een onderwijsassistent te maken kan krijgen. Concentratieproblemen Leerlingen met concentratieproblemen komen voor in allerlei soorten en maten. Concentratieproblemen kunnen zowel oorzaak als gevolg zijn van leerproblemen en opvallend (leer)gedrag. Een leerling kan zich tijdelijk slecht concentreren omdat het iets ergs heeft meegemaakt. Als de situatie verwerkt is en een plekje heeft gekregen, kan de leerling zich na verloop van tijd weer als vanouds concentreren. Eigelijk is hierbij geen sprake van een probleem. Het is vooral een normale en logische reactie op een stressvolle gebeurtenis. Er zijn ook leerlingen die zich moeilijk concentreren, wat niet van tijdelijke aard is. Dan spreken we van concentratieproblemen. Concentratieproblemen staan nooit op zichzelf. Belangrijk voor de onderwijsassistent is om te achterhalen wat de onderliggende oorzaak is en deze aan te pakken. Vaak ligt een van onderstaande situaties ten grondslag aan concentratieproblemen. Dyslexie Leerlingen met dyslexie hebben vooral moeite met lezen, schrijven en spellen. Voor hen zijn letters en woorden lastig te herkennen, omdat hun hersenen de letters of woorden niet direct opslaan in het geheugen. Ook de betekenissen van woorden zijn vaak lastig te begrijpen voor deze leerlingen. Dat heeft niets met domheid of een beperkte intelligentie te maken. Zij verwerken taal op een andere manier, dan de meeste leerlingen. Bij leerlingen met dyslexie automatiseren de hersenen nauwelijks en langzaam op het gebied van taal. Een leerling met dyslexie moet dus ieder keer opnieuw dezelfde letter leren. Ook vindt het generalisatieproces bij dyslexie anders plaats. Voor dyslectische leerlingen zijn een a of A of a drie verschillende letters. Doordat letters moeilijk herkent worden, komt de volgende stap naar woorden en zinnen herkennen ook moeilijker op gang. Als een leerling zich schaamt voor zijn taalprobleem, zal hij proberen onder leesbeurten uit te komen of ander gedrag vertonen (smoesjes verzinnen waarom hij een taalles niet heeft gedaan) om niet met zijn taalprobleem geconfronteerd te worden of door anderen voor achterlijk uitgescholden te worden. Voor leerlingen met dyslexie is het heel belangrijk dat ze veel oefenen met lezen, schrijven, spellen en spreken. Oefenen en geduld zijn nodig om eindeloos de hersenen de verbindingen te laten herhalen. Het duurt bij hen langer, voordat die weg goed begaanbaar wordt voor de hersenen en ze letters en woorden gaan herkennen. Er zijn ook veel hulpmiddelen en voorzieningen die een leerling met dyslexie helpen om toch mee te komen in de klas. Denk bijvoorbeeld aan: dyslexieverklaringen, luister-cd s met luisterleesboeken, luistertoetsen, luisterschoolboeken, schriftelijke opdrachten mondeling toelichten, extra tijd geven voor een opdracht waarbij een beroep op lezen/schrijven/spellen wordt gedaan of juist deze opdrachten inkorten, leesboeken aanbieden op het leesniveau van de leerling, maar met interesses en leeftijdsniveau van de leerling.
2 Dyscalculie Bij leerlingen met dyscalculie is een soortgelijke situatie aan de hand als bij dyslexie: in plaats van moeite met lezen, schrijven, spellen en betekenissen, hebben deze leerlingen moeite met het herkennen van cijfers, getallen, berekeningen en de betekenissen van rekenkundige bewerkingen. Ze zijn vaak langzaam met rekenlessen en maken veel fouten. Ze hebben bovendien vaak moeite met klokkijken, rekenen met inhoudsmaten, grafieken lezen of rekenen met geldbedragen. Ook voor deze leerlingen geldt: als zij zich schamen voor hun rekenproblemen, zullen zij proberen onder rekentaken uit te komen of ander gedrag vertonen (smoesjes verzinnen waarom ze een rekenles niet hebben gedaan) om niet met hun rekenproblemen geconfronteerd te worden of door anderen voor achterlijk uitgescholden te worden. Voor leerlingen met dyscalculie is het heel belangrijk dat ze veel oefenen met cijfers, getallen en rekenkundige bewerkingen. Oefenen en geduld zijn nodig om eindeloos de hersenen de verbindingen te laten herhalen. Het duurt bij hen langer, voordat die weg goed begaanbaar wordt voor de hersenen en ze letters en woorden gaan herkennen. Er zijn ook veel hulpmiddelen en voorzieningen die een leerling met dyscalculie helpen om toch mee te komen in de klas. Denk bijvoorbeeld aan: dyscalculieverklaringen, rekenmachine toestaan voor deze leerlingen, rekenopdrachten ook altijd op papier aanbieden (om bij het overschrijven van het bord fouten te voorkomen), extra tijd geven voor een opdracht waarbij een beroep op rekenvaardigheden wordt gedaan of juist deze opdrachten inkorten. Persoonlijke begeleiding bieden bij rekenopdrachten, bijvoorbeeld de leerling hardop laten nadenken over wat er gevraagd wordt. ADHD Leerlingen met ADHD worden vaak als lastig gezien. Ze verstoren de les, leiden leerkracht en leerlingen af, kunnen nauwelijks stilzitten, maken veel herrie, rommel en ze maken veel kapot. Doordat hun hersenen voortdurend overprikkeld worden, kunnen ze niet anders. Leerlingen met ADHD hebben daarom begrip en begeleiding nodig; geen straf. ADHD kan een motor zijn voor succes, als het goed wordt ingezet en begeleid. Leerlingen met ADHD maken ongewone verbindingen, waar een ander niet zo snel op zou komen. Hierdoor zijn leerlingen met ADHD vaak ook creatief (uitvinders en ontdekkers) en hebben een groot gevoel voor humor (cabaretiers en stand-up comedians), maar ook in de wereld van sport komen ze voor (veel energie). Leerlingen met ADHD leren door te doen, te ervaren en door uit te proberen. Vaak doen ze dat impulsief. Ze doen eerst en denken pas later na. Hierdoor zijn ze vaak het centrum van ongelukjes. Doordat ze zich moeilijk kunnen focussen (concentreren) beginnen ADHD ers aan van alles, maar voordat het af is, zijn ze alweer met iets anders bezig. Automatiseren en generaliseren verloopt bij hen anders. Leerlingen met ADHD zijn erg gebaat bij structuur, duidelijkheid en helderheid ten aanzien van taken en verwachtingen. Voorspelbaarheid helpt hun enorm om grip te krijgen op situaties. Eén deelopdracht per keer werkt beter dan een totaal opdracht geven. Verder is een consequente aanpak belangrijk. ADHD ers hebben veel kwaliteiten, maar je moet ze wel willen zien. Ook moet je van de gebaande paden durven te stappen om hen goed te begeleiden en je verwachtingen bij te
3 stellen. Het is goed om steeds opnieuw na te denken over wat voor hen belangrijk is te leren om zo goed mogelijk met hun ADHD, zichzelf en hun omgeving om te kunnen gaan. En wat dan de meest passende manier van leren is. Hierop moet het lesaanbod aansluiten. Autisme Autisme is een verzamelwoord voor veel verschillende vormen en uitingen. De hoofdindeling die we hanteren: 1. klassiek autisme 2. Asperger 3. PDD-NOS Mensen met het type klassiek autisme leven en wonen over het algemeen thuis of in instellingen. In de klas kom je vooral leerlingen met Asperger en met PDD-NOS tegen. Leerlingen met PDD-NOS of Asperger hebben moeite met: 1. sociale situaties (moeite met: school, feestjes, bijeenkomsten, werken met collega s, busen treinreizen). 2. communicatie over sociale of persoonlijke onderwerpen (moeite met: praten over gevoelens of wat je hebt meegemaakt; vertellen wat je ergens van vindt) 3. zich zaken te verbeelden of voor te stellen (moeite met terughalen van gebeurtenissen; over toekomstmogelijkheden nadenken (doelen stellen), maar ook moeite met fantaseren/dagdromen). Er zijn veel overeenkomsten tussen PDD-NOS en Asperger. Er zijn twee grote verschillen: 1. Een leerling met Asperger is minstens gemiddeld begaafd tot hoogbegaafd. Een leerling met PDD-NOS is verstandelijk beperkt tot gemiddeld begaafd. 2. Een leerling met Asperger heeft geen achterstand in zijn taalontwikkeling. Een leerling met PDD-NOS heeft een achterstand in zijn taalontwikkeling. De oorzaak is dat leerlingen met autisme totaal andere hersenverbindingen maken dan de meeste mensen. Over het algemeen zie je dat de hersenen van een iemand met PDD-NOS of Asperger generaliseren waar het niet handig is en waar het wel handig is, wordt er door de hersenen niet gegeneraliseerd. Met het automatiseren is het precies zo. Hierdoor zijn reacties van leerlingen met autisme - wat hun manier van spreken, gedrag, motoriek en interesses betreft - soms zo anders en voor ons vaak verwarrend (omdat het tegen onze manier van generaliseren in gaat). Of een leerling met welke vorm van autisme bovengemiddeld intelligent is of niet; dat maakt voor zijn denkwijze niet uit. Kenmerkend is dat deze leerlingen maar één denkwijze kennen (zwart-wit denken) en ervan uitgaan dat deze voor iedereen geldt. Ze zijn dan ook vaak zeer overtuigd van hun eigen gelijk. Dat een ander op een andere manier kan denken of voelen is voor hen niet voorstelbaar. Dit roept vaak misverstanden en ergernissen op. Bij leerlingen met PDD-NOS of Asperger moet je je eigen manier van denken en logica loslaten. Bij mensen met autisme is het heel belangrijk om heel nauwkeurig te zeggen wat je verwacht. Voorspelbaarheid en duidelijkheid is belangrijk. Geef hen liever een visueel hulpmiddel (lijstje met deeltaken die ze achtereenvolgens moeten doen; schema s die ze kunnen afvinken; pictogrammen in een juiste volgorde) dan verbale instructies, om misverstanden te voorkomen. Omdat ze niet automatiseren en generaliseren moeten ze continu veel prikkels verwerken. Hierdoor zijn ze snel overbelast en moe. Ze hebben meer tijd nodig dan andere kinderen om te herstellen (meer tijd nodig om tot zichzelf te komen). Ook helpt het om hen een rustige en vaste werkplek in de klas te geven. Een koptelefoon kan uitkomst bieden als het te rumoerig is en ze behoefte hebben om zich af te sluiten van geluidprikkels.
4 Door hun eigen manier van denken zijn de volgende kenmerken vaak aan de orde: ze hebben meestal oog voor details en weten deze op de gekste momenten te herinneren. Vaak zijn ze zeer sensitief wat zintuiglijke waarnemingen betreft: ze horen, zien, ruiken, proeven, voelen sneller en intenser. Sommigen hebben op een of meer van deze punten een overgevoeligheid. Vaak hebben ze een hoge pijntolerantie; ze zijn zeker niet kleinzerig. Ze hebben veel feitenkennis, waardoor ze wandelende encyclopedieën lijken (zeker als het onderwerp hun interesse heeft). Ze herkennen snel fouten in een systeem (bijv. in programmacodes of inconsequenties. Ze hebben meestal minder oog voor risico s en gevaar, omdat hun voorstellingsvermogen niet is ontwikkeld. Hierdoor zien ze niet wat gevolgen kunnen zijn. Een beperkt voorstellingsvermogen betekent ook dat je niet ziet wat er gebeuren moet en daardoor lijken ze afwachtend, lui en passief. Ook ten aanzien van motivatie en ambitie heb je voorstellingsvermogen nodig: je moet je kunnen voorstellen wat je over een maand, een jaar of 5 jaar bereikt wilt hebben. Mensen met autisme kunnen zich hierbij niets voorstellen en leven voornamelijk in het hier-en-nu. Het is onze onterechte negatieve interpretatie om te zeggen dat zij doelloos, lui, passief of ambitieloos zijn. Ook bij leerlingen met PDD-NOS en Asperger is goed om steeds opnieuw na te denken over wat voor hen belangrijk is te leren om zo goed mogelijk met hun autisme, zichzelf en hun omgeving om te kunnen gaan. En wat dan de meest passende manier van leren is. Hierop moet het lesaanbod aansluiten. Hoogbegaafdheid Hoogbegaafdheid wordt gemeten aan de hand van testen. Hieruit volgt de mate van intelligentie van een leerling. Iemand met een IQ dat hoger is dan 130 noemt men hoogbegaafd. Hierbij wordt alleen gemeten hoeveel je weet en hoe snel je in staat bent iets nieuws te leren. In deze testen is weinig ruimte voor andere talenten, zoals creatieve intelligentie, emotioneelsociale intelligentie, praktische intelligent, muzikale intelligentie. Gelukkig is voor andere vormen van intelligentie steeds meer aandacht, omdat we inzien dat we deze vormen van intelligentie ook hard nodig hebben in onze steeds complexer wordende samenleving. Je ziet vaak bij leerlingen die hoogbegaafd zijn, dat ze ergens erg goed in zijn, maar dat hun ontwikkeling op andere vlakken gelijk is aan die van leeftijdgenoten. Soms zijn door het accent op de ontwikkeling van hoogbegaafdheid juist de andere vlakken in het gedrang gekomen. Een veelvoorkomend probleem is dat leerlingen die zeer goed in leren zijn, op het sociale aspect minder sterk ontwikkeld zijn dan hun leeftijdsgenoten. Ze worden door hun kennis vaak benaderd als kleine volwassenen en men vergeet dat deze kinderen ook gewoon moeten spelen om hun sociale, maar ook motorische vaardigheden te vergroten. Ze hebben niet de kans gehad zich evenwichtig te ontwikkelen. Leerlingen die hoogbegaafd zijn willen net als de meeste leerlingen niet opvallen en gewoon zijn als iedereen. Ze hebben de ervaring snel gepest te worden. Om dit te voorkomen doen ze zich regelmatig dommer voor dan ze zijn, om niet op te vallen. Of ze gaan andere leerlingen afleiden, omdat ze zich vervelen in de klas. Een ander manier van niet opvallen is zich terugtrekken en stilletjes in de klas mee te doen. Belangrijk is dat een onderwijsassistent het gedrag van een hoogbegaafde leerling herkent en op de juiste manier interpreteert. De onderwijsassistent kan dan individuele opdrachten geven die aansluiten bij de verschillende niveaus van ontwikkeling op de verschillende gebieden. Zo leert een leerling ook zijn minder sterk ontwikkelde punten versterken en ervaart hij weer een nieuwe uitdaging in de klas. Hij kan kinderen die moeite met rekenen
5 hebben, helpen met extra uitleg. Hierdoor ontwikkelt hij zijn inlevingsvermogen en sociale vaardigheden. Vergeet niet de leerlingen die niet hoogbegaafd worden genoemd, maar die wel een talent hebben op welk gebied dan ook (tekenen, zingen, verbaal sterk, dansen, techniek, zorg, natuur, enz.). Ook bij hen is het belangrijk hun talenten te helpen ontwikkelen en aandacht te hebben voor een zo evenwichtig mogelijke ontwikkeling. NLD NLD is een niet altijd goed onderkend probleem. Dit komt omdat leerlingen met NLD verbaal meestal sterk zijn. Ze lijken hierdoor zeer communicatief. Echter, meestal hanteren ze alleen de letterlijke betekenissen van woorden en taal. Dat betekent dat ze vaak geen diepere laag kennen en herkennen. Ook herkennen ze non-verbale communicatie niet of misinterpreteren deze. Wat dit punt betreft lijkt NLD op autisme. Ze verliezen snel overzicht en werken hierdoor veelal chaotisch. Ze hebben hulp nodig bij het ordenen, plannen en organiseren van hun taken. Het helpt hun om taken in deeltaken op te delen en samen veel met hen te oefenen door voordoen-samendoen-alleen doen. Ze hebben veel oefening nodig om iets eigen te maken. Leerlingen met NLD hebben moeite met ruimtelijk inzicht: ze hebben moeite om zich te oriënteren in de ruimte, maar ook overzicht houden is lastig voor hen. Rekenen en wiskunde begrijpen is erg lastig, omdat daar ook ruimtelijke inzicht voor nodig is. Meestal zijn ze onhandig en motorisch meestal wat houterig in hun bewegingen. Ze hebben moeite met schriftelijke of visuele instructies (film, teksten, beeldtaal, pictogrammen). Voor hen geldt dat de lesstof zo min mogelijk visueel/schriftelijk moet zijn. Als de klas schriftelijke instructies krijgen, dan is het belangrijk om deze mondeling toe te lichten. Ze hebben meer tijd nodig om tot hun recht te komen bij het maken van een schriftelijke taak of toets. Een groot gevaar bij leerlingen met NLD is dat ze overschat worden. Doordat ze verbaal sterk zijn, maakt men snel de inschattingsfout dat ze gemakkelijk leren en nieuwe vraagstukken snel oppakken. Als de leerling zich ongemakkelijk voelt met zijn beperking, zal hij niet snel laten merken dat hij opdrachten of werkinstructies niet begrijpt. Hij zal dat eerder proberen te verdoezelen om juist aan de te hoge - verwachting van de ander te voldoen. Veel leerlingen met NLD lopen zodoende op hun tenen. Na verloop van tijd raken ze gefrustreerd of verliezen hun zelfvertrouwen. Deze leerlingen kunnen dat uiten door zich terug te trekken of juist door zich te overschreeuwen en verbaal agressief te reageren. Onverwachte woede- of driftaanvallen komen geregeld voor. Ook deze leerlingen zijn gebaat bij extra ondersteuning van de onderwijsassistent op het gebied van structuur, concentratie, plannen, organiseren, ordenen, prioriteiten stellen. Taken en opdrachten moeten in kleine deeltaken aangeboden worden en stap-voor-stap geleerd worden. Mondelinge uitleg en mondelinge feedback heeft de voorkeur. Wel moet steeds voor ogen gehouden worden wat belangrijk is om te leren voor deze leerlingen; waar hebben ze wat aan om zich in het leven nu en later staande te houden: schoolresultaten lijken dan van ondergeschikt belang. Het is voor hen belangrijker zich staande te houden tussen andere mensen en in de samenleving. Kindermishandeling, verwaarlozing, misbruik en andere onveilige en bedreigende thuissituaties Leerlingen die in onveilige thuissituaties leven kunnen zich niet goed ontwikkelen en presteren meestal minder goed. Dit hoeft niets met intelligentie te maken.
6 Leerlingen die in dit soort situaties leven, leren vooral hoe ze moeten óverleven. Leren wat rekenen en lezen is, is voor hen minder belangrijk. Ze concentreren zich daarom op andere dingen in de klas. Bijvoorbeeld met wie ze uit school mee kunnen gaan om aan de situatie van thuis te kunnen ontsnappen. Of juist: hoe ze zo snel mogelijk weer thuis kunnen zijn, om voor hun moeder of jongere broertje of zusje te zorgen. Of ze geven aan dat ze ziek zijn, in de hoop dat ze naar huis mogen van de leerkracht. Of ze gedragen zich lastig voor de leerkracht, waardoor de ouders misschien benaderd worden, in de hoop dat de leerkracht ziet hoe het thuis er aan toe gaat en ingrijpt. Maar meestal zullen de leerlingen zich schamen voor hun (thuis)situatie en niets laten merken. Kinderen die proberen dingen verborgen te houden uit schaamte of uit minderwaardigheidsgevoelens, laten altijd ongewild gedragsveranderingen zien: terugtrekken in zichzelf, baldadig worden, concentratieproblemen, grote mond, zichzelf overschreeuwen, druk gedrag, agressief of juist passief, enz. Wat een kind niet durft te uiten uit angst voor de gevolgen, komt er hoe dan ook op een andere manier in gedrag (onbewust) naar buiten. Een onderwijsassistent moet hier alert op zijn en iedere gedragsverandering signaleren. Voor deze leerlingen geldt dat de oorzaak eerst bestreden moet worden, voordat er ruimte ontstaat om te leren en te ontwikkelen. Iedereen heeft de plicht om bij signalen van een mogelijke onveilige thuissituatie stappen te ondernemen. Iedere school heeft een protocol Vermoeden Kindermishandeling die jou en je team kan helpen bij de juiste stappen te ondernemen. Je kunt ook contact opnemen met Meldpunt Kindermishandeling Anoniem (MKA) voor informatie en adviezen. Belangrijk is dat je nooit alleen blijft zitten met je vermoeden van kindermishandeling. Kortom De gewone lesstof, zoals die op scholen wordt aangeboden, sluit niet altijd bij alle leerlingen aan. Vaak worden deze leerlingen uitgelachen, gepest, gestraft of genegeerd. Hierdoor worden ze onzeker, (faal)angstig, onrustig of kunnen zich slecht concentreren. Ze vertonen vaak opvallend (leer)gedrag, om hun omgeving te laten weten dat ze ergens moeite mee hebben. Een onderwijsassistent moet dit gedrag als een belangrijk signaal van de leerling oppakken om hem te helpen. Een leerling wordt niet geholpen door zijn opvallend (leer)gedrag als lastig, vervelend of storend te benoemen. Leerproblemen en opvallend (leer)gedrag hangen vaak samen: een andere manier van leren heeft vaak opvallend (leer)gedrag als gevolg. Maar ook: door een niet aansluitend leermethode (bij leerproblemen), wordt vaak opvallend (leer)gedrag veroorzaakt.
Mijn kind heeft een LVB
Mijn kind heeft een LVB Wat betekent een licht verstandelijke beperking nu precies? Informatie voor ouders van kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking in de leeftijd van 6 tot 23 jaar
Nadere informatieOverleg van tevoren altijd met de ouders over de aanpak voor het kind en tips voor de omgang.
Overleg van tevoren altijd met de ouders over de aanpak voor het kind en tips voor de omgang. Aandacht stoornissen ADD Attention Deficit Disorder (letterlijk: aandacht tekort stoornis) - Een vorm van ADHD
Nadere informatieInleiding. Autisme & Communicatie in de sport
Sanne Gielen Inleiding Starten met een nieuwe sport is voor iedereen spannend; Hoe zal de training eruit zien? Zal de coach aardig zijn? Heb ik een klik met mijn teamgenoten? Kán ik het eigenlijk wel?
Nadere informatieUtrecht, Gooi & Vecht. Ondersteuning bij leven met een beperking. Zeer moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een zeer moeilijk lerend kind
Utrecht, Gooi & Vecht Ondersteuning bij leven met een beperking Zeer moeilijk lerend Uitleg over het leven van een zeer moeilijk lerend kind Inhoudsopgave Wat betekent het dat uw kind zeer moeilijk lerend
Nadere informatieLeer- en leesproblemen
Visuele training voor Leer- en leesproblemen De enige manier om informatie op te nemen is via onze zintuigen. De informatie op school/werk wordt tegenwoordig voor het overgrote deel visueel aangeboden
Nadere informatieIk leer anders Opleidingscentrum
Er bestaat geen specifiek type beelddenker. Beelddenkers herkennen zich bijna altijd in meer dan één van bovenstaande types. Deze observatielijst geeft een goede indicatie of een leerling een beelddenker
Nadere informatieMEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind
MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave
Nadere informatieAUTISME EN CONFLICTHANTERING. Anneke E. Eenhoorn
AUTISME EN CONFLICTHANTERING Anneke E. Eenhoorn UITGANGSPUNT UITGANGSPUNT DRIE VOORBEELDEN Rosa van 8 jaar. Na een ogenschijnlijk gewone dag op school, haalt ze fel uit Mike van 11 jaar. Na een kleine
Nadere informatie3 Hoogbegaafdheid op school
3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit
Nadere informatieNLD bij (jong) volwassenen in opleiding en werksituaties
NLD bij (jong) volwassenen in opleiding en werksituaties Lia Charité praktijk voor psychosociale therapie Lia Charité Notenboom 6 5682 HZ Best Nederland tel: +31499 398302 info@liacharite.nl www.liacharite.nl
Nadere informatieRID, daar kom je verder mee. Jelle wil net als zijn vriendjes naar de havo. Dyscalculie houdt hem niet tegen. Dyscalculiebehandeling
RID, daar kom je verder mee Jelle wil net als zijn vriendjes naar de havo. Dyscalculie houdt hem niet tegen. Dyscalculiebehandeling Waarom het RID? Wat is dyscalculie? Een gestructureerde aanpak Ruim 25
Nadere informatieMEE Utrecht Ondersteuning bij leven met een beperking. Zeer moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een zeer moeilijk lerend kind
MEE Utrecht Ondersteuning bij leven met een beperking Zeer moeilijk lerend Uitleg over het leven van een zeer moeilijk lerend kind Zeer moeilijk lerend Uitleg over het leven van een zeer moeilijk lerend
Nadere informatieWorkshop voorbereiden Authentieke instructiemodel
Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Uitleg Start De workshop start met een echte, herkenbare en uitdagende situatie. (v.b. het is een probleem, een prestatie, het heeft
Nadere informatieMEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking. Voor verwijzers
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Voor verwijzers Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Veel mensen met een licht
Nadere informatieDyslexie. Een grote tegenvaller. Een vervelend probleem
Dyslexie Een grote tegenvaller Als iemand dyslexie heeft heet dat een dyslecticus. Het meervoud van een dyslecticus is dyslectici. Dyslexie is een woord uit de Griekse taal, het betekent `slecht lezen`.
Nadere informatieAllereerst moeten we de letters kunnen zien
Leren lezen doe je met je lijf We hebben vroeger allemaal met meer of minder moeite leren lezen. We gaan ervan uit dat ieder mens met een normale intelligentie kan leren lezen. Toch zijn er in ons land
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieleerlingbrochure nld Door: Jolanthe Jansen
leerlingbrochure nld Door: Jolanthe Jansen Dit is een brochure, gemaakt voor leerlingen met NLD. Naast deze brochure is er ook: - een brochure met informatie voor ouders van kinderen met NLD en - een brochure
Nadere informatiePresentatie Ineke Vliem: anders denken, anders leren 9 oktober 2012. anders denken, anders leren. anders denken, anders leren
Presentatie Ineke Vliem: 9 oktober 2012 Dia 1 anders denken anders leren Ineke Vliem Dia 2 Anders denken, anders leren: en -problemen bij hoogbegaafdheid, ADHD, ADD, dyslexie Hoog sensitiviteit (HSP) Beelddenken
Nadere informatieHoofdpijn Duizeligheid Vermoeidheid Concentratieproblemen Vergeetachtigheid
Hersenschudding In deze folder vertellen we wat de gevolgen van een hersenschudding kunnen zijn en wat u kunt verwachten tijdens het herstel. Ook geven we adviezen over wat u het beste wel en niet kunt
Nadere informatieBijlage: Voorbeeldschema van mijlpalen in de verschillende ontwikkelingsgebieden
Bijlage: Voorbeeldschema van mijlpalen in de verschillende sgebieden Ontwikkeling 4-6 jaar 7-9 jaar 10-12 jaar Taal Opbouwen basiswoordenschat. Woordenschat en zinsbouw neemt sterk toe. Redelijk tot goed
Nadere informatieOntdek je kracht voor de leerkracht
Handleiding les 1 Ontdek je kracht voor de leerkracht Voor je ligt de handleiding voor de cursus Ontdek je kracht voor kinderen van groep 7/8. Waarom deze cursus? Om kinderen te leren beter in balans te
Nadere informatieDyslexie. Ingrid van de Meerendonk Jeffrey ter Meulen
Dyslexie Ingrid van de Meerendonk Jeffrey ter Meulen Dyslexie is een stoornis in het voldoende snel koppelen van codes b = de klank b En niet p, d, q Boom = Snel moeten handelen, vooral in sociale of
Nadere informatieADHD. en kinderen (6-12 jaar)
ADHD en kinderen (6-12 jaar) ADHD, DAAR BEN JE NIET BLIJ MEE Als je bij het buitenspelen een blauwe plek oploopt, dan zit je daar niet mee. Meestal is-ie na een paar dagen weer weg. Bij ADHD is dat anders,
Nadere informatiehoud altijd de specifieke leerling met zijn individuele hulpvraag in het achterhoofd
Sleutelwoord is structuur De school is een uitgelezen plaats om de leerling met het Syndroom van Asperger te leren omgaan met leeftijdgenoten. Goede begeleiding is dan van belang. Docent kunnen veel voor
Nadere informatieattitudes zelfstandig leren kennis vaardigheden
zelfstandig leren Leren leren is veel meer dan leren studeren, veel meer dan sneller lijstjes blokken of betere schema s maken. Zelfstandig leren houdt in: informatie kunnen verwerven, verwerken en toepassen
Nadere informatieIn gesprek met ouders. Spel en ontwikkeling! (module 1 en 2) (module 3 en 4) Doel Verkrijgen van inzicht in het belang van spel en
Peuters spelender wijs! Een praktische verdiepingscursus voor pedagogisch medewerkers in peuterspeelzalen en kinderdagverblijven De ontwikkeling van jonge kinderen gaat snel. Ze zijn altijd op ontdekkingstocht
Nadere informatieAutisme en een visuele of visuele én verstandelijke beperking
Autisme en een visuele of visuele én verstandelijke beperking Koninklijke Visio expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen www.visio.org Volg ons op: Pellentesque ipsum ligula, accumsan nec, elementum
Nadere informatieHoogbegaafdheid en onderpresteren
Hoogbegaafdheid en onderpresteren Onderwijs Praktijk Texel Hoogbegaafdheid en onderpresteren Veel kinderen weten niet dat leren leuk kan zijn en weten niet wat ze nodig hebben om zich minder ellendig te
Nadere informatieGedrag en leren van kinderen met psychiatrische problemen en/of gedragsstoornissen. Jan Bijstra (RENN4) Henderien Steenbeek (RUG)
Gedrag en leren van kinderen met psychiatrische problemen en/of gedragsstoornissen Jan Bijstra (RENN4) Henderien Steenbeek (RUG) Cluster 1: visueel gehandicapt REGIONALE Cluster 3: lichamelijk en verstandelijk
Nadere informatieAUTISME EN CONFLICTHANTERING ANNEKE E. EENHOORN
AUTISME EN CONFLICTHANTERING ANNEKE E. EENHOORN EEN VOORBEELD Mira, 14 jaar. Derde klas van de middelbare school. Vanaf baby snel boos. Nu zo vlug kwaad dat ouders het niet meer weten. DRIE MOGELIJKE
Nadere informatieInformatie over het werkgeheugen
Informatie over het werkgeheugen Wat is het Werkgeheugen? De mogelijkheid om informatie van verschillende aard vast te houden en deze informatie te gebruiken in een denkproces waarbij nieuwe en reeds aanwezige
Nadere informatieThema. Kernelementen. Emoties Puber- en kinderemotie Eenduidige communicatie
Thema Kernelementen Emoties Puber- en kinderemotie Eenduidige communicatie Tips voor de trainer: Werken met mensen is werken met emotie. Leer emoties als signaal te herkennen, maar niet als leidraad te
Nadere informatieADHD en lessen sociale competentie
ADHD en lessen sociale competentie Geeft u lessen sociale competentie én heeft u een of meer kinderen met ADHD in de klas, dan kunt u hier lezen waar deze leerlingen tegen aan kunnen lopen en hoe u hier
Nadere informatieDyscalculiebehandeling
Dyscalculiebehandeling De weg vrij voor talent Wat is dyscalculie? Werken in je eigen tempo Dyscalculie komt voor bij ongeveer 3 tot 6% van de basisschoolleerlingen. Het kan erfelijk zijn, maar soms komt
Nadere informatieCopyright Marlou en Anja Alle rechten voorbehouden Opeenrijtje.com info@opeenrijtje.com 3.0 [2]
Copyright Marlou en Anja Alle rechten voorbehouden Opeenrijtje.com info@opeenrijtje.com 3.0 [2] Voorwoord Voor je ligt het e-book: Praktisch en Positief Opvoeden met structuur van de PEPmethode. Op basis
Nadere informatieOnline Psychologische Hulp Overspanning & Burn-out
Online Psychologische Hulp 2 Therapieland 3 Therapieland Online Psychologische Hulp In deze brochure maak je kennis met de online behandeling Overspanning & Burn-out van Therapieland. Je krijgt uitleg
Nadere informatieNA DE SCHOK INFORMATIE VOOR OUDERS
NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR OUDERS Betrokken raken bij een schokkende gebeurtenis laat niemand onberoerd. Je bent er meestal niet op voorbereid en als het gebeurt kan dat ingrijpende gevolgen hebben voor
Nadere informatiePESTPROTOCOL DE BOOG. Koudenhovenseweg Zuid 202 5641 AC Eindhoven T: 040-2811760 E: deboog@skpo.nl
PESTPROTOCOL DE BOOG Pestprotocol De Boog Dit pestprotocol heeft als doel voor De Boog: Alle kinderen moeten zich op school veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Door regels
Nadere informatieBeter zien is beter leven
Beter zien is beter leven Wij helpen u en uw kind graag om beter te zien. Oogonderzoek en visuele training bij: Lees- en leerproblemen NLD Dyslexie Hoofdpijn Vermoeide ogen Concentratieproblemen Klachten
Nadere informatieBAAS over uw emoties
BAAS over uw emoties Vind de werkelijke oorzaak van uw problemen. Verwijder alles wat u tegenhoudt om te groeien als mens. Groei als mens, zonder remmingen, overwin trauma s, angsten en pijn. Word werkelijk
Nadere informatieAfgesproken verdeling van de boeken over de groepen
DE KANJERTRAINING. Op de Jozefschool wordt er in alle groepen kanjertraining gegeven. Alle leerkrachten zijn gecertificeerd. Doel van de Kanjertraining? Deze werkwijze biedt lln. kapstokken aan om beter
Nadere informatieG-Gym. Een. frisse kijk. op Autisme. Marjan Bruurs
Een frisse kijk op Autisme Marjan Bruurs Autisme anders bekeken (5) Gestructureerde Flexibiliteit Training concreet en voorspelbaar maken Braingym PMT Ontspanningsoefeningen Autisme anders bekeken (1)
Nadere informatieWerkstuk Verzorging Faalangst
Werkstuk Verzorging Faalangst Werkstuk door een scholier 1928 woorden 12 mei 2003 6,2 82 keer beoordeeld Vak Verzorging 1. Niets meer weten Het is doodstil in de klas. Je hoort alleen het gekras van pennen
Nadere informatieKwaliteit van leven Een hulpmiddel bij de voorbereiding van een zorgplan
Kwaliteit van leven Een hulpmiddel bij de voorbereiding van een zorgplan De zorg en begeleiding van mensen met een verstandelijke beperking moet erop gericht zijn dat de persoon een optimale kwaliteit
Nadere informatieZorgboekje. Kindgegevens
Zorgboekje De pedagogisch medewerker vult dit boekje behorende bij het overdrachtdocument peuter kleuter in als er een zorgbehoefte bij het kind is gesignaleerd. Zij/ hij vult in wat van toepassing is
Nadere informatieWaar kunt u nu aan merken dat uw kind niet goed hoort of moeite heeft met luisteren?
Horen en Luisteren Horen en luisteren Horen en luisteren zijn niet hetzelfde. Horen heeft te maken met de geluiden die het oor binnenkomen; luisteren heeft te maken met wat je met die geluiden doet. Om
Nadere informatieKIJK! Lijst van: Schooljaar: Groep: Leraar: Datum gesprek 1e rapport: Datum gesprek 2e rapport: KIJK! 1-2 Bazalt Educatieve Uitgaven www.bazalt.
KIJK! Lijst van: Schooljaar: Groep: Leraar: Datum gesprek : Datum gesprek : KIJK! Lijst 1. Basiskenmerken Een kind dat lekker in zijn vel zit, zal zich goed en vlot ontwikkelen. Het is van nature nieuwsgierig
Nadere informatieMEE Utrecht, Gooi & Vecht. Ondersteuning bij leven met een beperking. Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking.
MEE Utrecht, Gooi & Vecht Ondersteuning bij leven met een beperking Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Voor verwijzers Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Veel
Nadere informatieNA DE SCHOK INFORMATIE VOOR OUDERS
NA DE SCHOK INFORMATIE VOOR OUDERS Betrokken raken bij een schokkende gebeurtenis laat niemand onberoerd. Je bent er meestal niet op voorbereid en als het gebeurt kan dat ingrijpende gevolgen hebben voor
Nadere informatieOver dyscalculie en rekenproblemen
De Dyscalculie-Survivalgids 19 Hoofdstuk 1 Over dyscalculie en rekenproblemen Voor we verder ingaan op dyscalculie, moeten we toch eerst even vertellen wat dyscalculie eigenlijk is. Dat gaan we doen in
Nadere informatie1 Voorwoord. Beste ouders. Beste leerlingen
1 Voorwoord Beste ouders Beste leerlingen Dit is het antipestplan van WICO campus Sint-Jozef. Het draaiboek pesten is geschreven voor de leerlingen, ouders en medewerkers van de school. Het geeft het beleid
Nadere informatieDe Taxonomie van Bloom Toelichting
De Taxonomie van Bloom Toelichting Een van de meest gebruikte manier om verschillende kennisniveaus in te delen, is op basis van de taxonomie van Bloom. Deze is tussen 1948 en 1956 ontwikkeld door de onderwijspsycholoog
Nadere informatieWat heeft dit kind nodig?
ADHD PDD-NOS Leerstoornis Gedragsstoornis Team Wat heeft dit kind nodig? Lynn leest in haar leesboek. Tegelijkertijd tikt ze constant met haar pen op haar tafel. Dat doet ze wel vaker. De kinderen van
Nadere informatie1. Beeldbeschrijving 2. 2. Observatieformulier Het drukke kind 3 Uitleg bij het observatieformulier 4. 3. De benaderingen 5
Het drukke kind Handleiding Het drukke kind Inhoudsopgave 1. Beeldbeschrijving 2 2. Observatieformulier Het drukke kind 3 Uitleg bij het observatieformulier 4 3. De benaderingen 5 4. Actieplan voor het
Nadere informatieDoelstellingen van PAD
Beste ouders, We kozen er samen voor om voor onze school een aantal afspraken te maken rond weerbaarheid. Aan de hand van 5 pictogrammen willen we de sociaal-emotionele ontwikkeling van onze leerlingen
Nadere informatieK e r n v i s i e m e t h o d e
Kinderen met leerproblemen werkelijk kunnen helpen Leerkrachten en kinderhulpverleners hebben er dagelijks mee te maken. Leerlingen die na grondige uitleg, extra persoonlijke aandacht en grote inspanningen
Nadere informatieWerkgeversvereniging Oost - Regio IJssel/Vecht
Werkgeversvereniging Oost - Regio IJssel/Vecht 1. Welke associaties heeft u bij het begrip Autisme? Contactgestoord, nemen geen initiatief. Beperkt in het sociaal wenselijk gedrag, grotere behoefte aan
Nadere informatieDoordat bewegen en uitvoeren van activiteiten moeilijker gaat, voelt een kind met DCD zich soms onzeker. Ook kan het activiteiten spannend vinden.
Onlangs is uw kind gezien in het observatieteam en is de diagnose DCD gesteld. In deze folder leest u wat DCD is, wat de behandeling bij Libra Revalidatie & Audiologie locatie Blixembosch inhoudt en hoe
Nadere informatiebegaafdheid Survivalgids Tessa Kieboom Danielle Verheye in samenwerking met Luc Descamps
DE Hoog - begaafdheid Survivalgids Tessa Kieboom Danielle Verheye in samenwerking met Luc Descamps De hoogbegaafdheid survivalgids INHOUD Voorwoord......................................................
Nadere informatie4 Denken. in het park een keer gebeten door een hond. Als Kim een hond ziet wil ze hem graag aaien. Als
4 Denken In dit hoofdstuk vertellen we hoe jij om kan gaan met je gedachten. Veel gedachten maak je zelf. Ze bepalen hoe jij je voelt. We geven tips hoe jij jouw gedachten en gevoelens zelf kunt sturen.
Nadere informatieBEGELEIDING LEERLINGEN DYSCALCULIE EN ERNSTIGE REKENPROBLEMEN
BEGELEIDING LEERLINGEN DYSCALCULIE EN ERNSTIGE REKENPROBLEMEN Begeleiding van leerlingen met ernstige rekenproblemen en/of dyscalculie Definitie van dyscalculie Dyscalculie is een stoornis die gekenmerkt
Nadere informatieLEEFREGELS EN IK-BEN OPVATTINGEN HERKENNEN
In deze huiswerkopdracht wordt uitgelegd wat leefregels en ik-ben-opvattingen zijn en het belang ervan bij het doorbreken van gewoontepatronen. Een voorbeeld van Marjolijn illustreert hoe leefregels en
Nadere informatieBetrokken bij Buiten. Het puberbrein als basis. Welkom. 4 februari 2016 Anniek Verhagen anniek.verhagen@xs4all.nl
Betrokken bij Buiten Welkom Het puberbrein als basis 4 februari 2016 Anniek Verhagen anniek.verhagen@xs4all.nl Pubers Welk (puber)gedrag valt jou het meest op? We zijn allemaal puber geweest Leef je in!
Nadere informatieSlecht. gehecht. Gedrag op school
Hechting Zelfbeeld Team Over kinderen met hechtingsproblemen Max is geadopteerd. Als dreumes van twintig maanden kwam hij naar Nederland. Nu is hij een opvallende leerling in groep 4, de groep van juf
Nadere informatieHuiswerkbeleid Onderwijsteam 7
Huiswerkbeleid Onderwijsteam 7 Inleiding: Het onderwijs op school is er onder meer op gericht de verantwoordelijkheid en zelfstandigheid van de leerlingen te vergroten. Ook het maken van huiswerk levert
Nadere informatieDE KERNVISIE METHODE KRACHTIG ANDERS LEREN
DE KERNVISIE METHODE KRACHTIG ANDERS LEREN Voor kinderen met leerproblemen (ook bij dyslexie en dyscalculie) Kinderen met leerproblemen werkelijk kunnen helpen Leerkrachten en kinderhulpverleners hebben
Nadere informatieZO HERKEN JE DRUGPROBLEMEN (uit draaiboek drugbeleid op school van de VAD)
ZO HERKEN JE DRUGPROBLEMEN (uit draaiboek drugbeleid op school van de VAD) Hoe kunnen drugproblemen zich manifesteren? Drugbezit of onder invloed zijn op school, is slechts één manier waardoor een drugprobleem
Nadere informatieCursusoverzicht Context 2014 Zaanstreek Waterland
Cursusoverzicht Context 2014 Zaanstreek Waterland Kinderen 5-12 jaar KOPP/KVO Doe-praatgroep (8-12 jaar). Een vader of moeder met problemen Als je vader of moeder een psychisch of verslavingsprobleem heeft
Nadere informatieNummer 1 December 2011. Cursusaanbod 2012 Gedeeld verdriet Mindfulness Laat je zelf zien
Nummer 1 December 2011 Cursusaanbod 2012 Gedeeld verdriet Mindfulness Laat je zelf zien LANDELIJK HEEFT 16% VAN DE JONGEREN PSYCHOSOCIALE PROBLEMEN. Scoop richt zich bij coaching, counseling en training
Nadere informatieZonder dieet lekkerder in je vel!
Zonder dieet lekkerder in je vel! Vijf vragen en vijf stappen om te ontdekken hoe je jouw eetpatroon kunt veranderen en succesvol kunt afvallen. Overgewicht neemt ernstige vormen aan, veel volwassenen
Nadere informatieKennis en aanpak van ouders met een verstandelijke en/of psychiatrische beperking. Esther Glas & Sandra Segers 10 November 2016
Kennis en aanpak van ouders met een verstandelijke en/of psychiatrische beperking Esther Glas & Sandra Segers 10 November 2016 Esther Glas Sandra Segers OUDERSCHAP Stelling 1 Mensen met een verstandelijke
Nadere informatieWaar dyslexie precies vandaan komt, kun je bij de oorzaak van dyslexie lezen.
Wat is dyslexie? Dat zoeken we op! Van Dale zegt het volgende: Of dyslexie hetzelfde is als woordblindheid, valt te betwisten (zie kopje dyslexie of woordblind? ), maar moeite met lezen, schrijven en spellen
Nadere informatieEven voorstellen. Waarom gedragsproblemen?
Kinderen met Autisme en ADHD Door: Anneke Eveleens Even voorstellen Timotheüs biedt - cursussen en begeleiding voor kerken en ouders over kinderwerk en geloofsopvoeding - cursussen op maat - cursussen
Nadere informatieNegatieve factoren bij het ontstaan van onveilige hechting en faalangst
Negatieve factoren bij het ontstaan van onveilige hechting en faalangst. I Kind - afwezig ontmoediging van eigen initiatief - onvoorspelbaar cognitie wordt vertraagd - onverschillig minder lust aan eigen
Nadere informatieSpreekbeurt hoogbegaafdheid.
Spreekbeurt hoogbegaafdheid. Wat is hoogbegaafdheid eigenlijk? Hoogbegaafdheid is eigenlijk dat je slimmer geboren bent dan andere kinderen. Dat kan je meten met een IQ test. IQ is de afkorting van intelligentiequotiënt.
Nadere informatieSensorische informatieverwerking
Sensorische informatieverwerking Algemeen De zintuigen spelen in de ontwikkeling een grote rol. Ieder mens ontvangt door middel van zijn zintuigen informatie over de buitenwereld en over het eigen lichaam.
Nadere informatieHerkennen van en omgaan met mensen met een lichte verstandelijke beperking
Herkennen van en omgaan met mensen met een lichte verstandelijke beperking Doelgroep s Heeren Loo, Almere: Alle leeftijden: kinderen, jongeren & volwassenen (0 100 jaar) Alle niveaus van verstandelijke
Nadere informatieWorkshop Patijnenburg. BuitenGewoon begeleiden van mensen met een arbeidsbeperking
Workshop Patijnenburg BuitenGewoon begeleiden van mensen met een arbeidsbeperking Patijnenburg is onderdeel van Werkplein Westland is de paraplu waaronder alle extern gerichte activiteiten van Werkplein
Nadere informatieSignaleringswaaier kindermishandeling. Beweging Limburg tegen Kindermishandeling
Signaleringswaaier kindermishandeling. Beweging Limburg tegen Kindermishandeling LET OP EN STOP Er is maar één iemand nodig om kindermishandeling te stoppen Niet de aandacht en zorg krijgen die je nodig
Nadere informatieFaalangst en rekenen. Agenda. 22 februari 2012 13.30 16.00 uur. Berber Klein b.klein@vu.nl
Faalangst en rekenen 22 februari 2012 13.30 16.00 uur Berber Klein b.klein@vu.nl Agenda 1. Introductie 2. Wat is faalangst 3. (faal) angst bij rekenen 4. Oorzaken van angst bij rekenen 5. Gevolgen van
Nadere informatieSociale/pedagogische vragenlijst
Bijlage 1 Sociale/pedagogische vragenlijst voor ouders en begeleiders van mensen met een matige tot (zeer) ernstige verstandelijke beperking, al dan niet in combinatie met een lichamelijke beperking 1
Nadere informatieNa de schok... Informatie voor ouders
Na de schok... Informatie voor ouders Niemand is echt voorbereid op een schokkende gebeurtenis en als het gebeurt heeft dat voor iedereen ingrijpende gevolgen. Als kinderen samen met hun ouders een aangrijpende
Nadere informatieLeren (g)een probleem! Een lezing over Beelddenkers
Leren (g)een probleem! Een lezing over Beelddenkers Houd rekening met het innerlijk verwerken in filmpjes en beelden. Gebruik ook gebaren of tekeningen/ picto s om opdrachten te geven. Structuur en duidelijkheid
Nadere informatieVoorwoord. Inhoud : 1. Wat is dyslexie 2. Onderzoek 3. Hulp middelen 4. Logopedie 5. Mijn dyslexie 6. Nawoord
Voorwoord Ik hou mijn spreekbeurt over Dyslexie. Zelf heb ik ook dyslexie. Ik hoop dat jullie mij beter begrijpen wat dyslexie is en wat het betekent om dyslexie te hebben. Ook waarom ik een laptop en
Nadere informatie3. Wat betekent dat voor de manier waarop lesgegeven zou moeten worden in de - voor jou - moeilijke vakken?
Werkblad: 1. Wat is je leerstijl? Om uit te vinden welke van de vier leerstijlen het meest lijkt op jouw leerstijl, kun je dit simpele testje doen. Stel je eens voor dat je zojuist een nieuwe apparaat
Nadere informatieHoe ben jij KNAP??? >> Doe nu de test! Ga naar de 'Vragenlijst' Howard Gardner
Hoe ben jij KNAP??? Je zou talent kunnen omschrijven als ergens heel goed in zijn. Elk mens heeft zo z n eigen talenten. Zelfs de grootste luilak die heeft namelijk een slaaptalent en een lui op de bank
Nadere informatieHoogbegaafdheid & school
Hoogbegaafdheid & school Linda Spaanbroek Alle Dagen Pauze info@alledagenpauze.nl ADHD? Meisje, 7 jaar beweegt vaak onrustig met handen of voeten staat dikwijls van haar plaats op, terwijl zij moet blijven
Nadere informatieUtrecht, Gooi & Vecht. Ondersteuning bij leven met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind
Utrecht, Gooi & Vecht Ondersteuning bij leven met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave Wat betekent het dat uw kind moeilijk lerend is en wat 3
Nadere informatieAutisme (ASS) begeleiding of aansturing? Platformdag Passend Onderwijs 3 december 2015 Chul Joo Ro
Autisme (ASS) begeleiding of aansturing? Platformdag Passend Onderwijs 3 december 2015 Chul Joo Ro Voorzet Voorzet is gespecialiseerd in het begeleiden van mensen met autisme sinds 1994. Is actief in Noord
Nadere informatieHet ABC van de leerstoornissen
Het ABC van de leerstoornissen 23 oktober 2012 K.A. Redingenhof Leuven Nadia Gielen Onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek PraxisP Inhoud Leerstoornissen, dyslexie, dyscalculie een beknopt overzicht
Nadere informatieWat helpt leerlingen met autisme?
Het streven is, dat een leerling met autisme geactiveerd wordt zoveel mogelijk zelfredzaam te worden. Om dit te kunnen bereiken is de support van ouders en school een voorwaarde. Structuur en veiligheid
Nadere informatieChecklist Rekenen Groep 3. 1. Tellen tot 20. 2. Getallen splitsen. Hoe kun je zelf het tellen controleren?
Checklist Rekenen Groep 3 1. Tellen tot 20 Als kleuters, in groep 1 en groep 2, zijn de kinderen bezig met de zogenaamde voorbereidende rekenvaardigheid. Onderdelen hiervan zijn ordenen en seriatie. Dit
Nadere informatieVoel jij wat ik bedoel? www.psysense.be 17/5/2008
Voel jij wat ik bedoel? www.psysense.be 17/5/2008 Gevoel en emoties / definitie Emoties: in biologische zin: affectieve reacties. Prikkeling van dit systeem geeft aanleiding tot allerlei lichamelijke reacties.
Nadere informatieAutisme Spectrum Stoornissen
www.incontexto.nl to nl Autisme Spectrum Stoornissen Drs. Nathalie van Kordelaar Nathalie van Kordelaar en Mirjam Zwaan Opbouw voorlichting Algemene kennis van autisme. Handelen in werksituaties. Alle
Nadere informatieKIJK IN JE BREIN LESMODULE VMBO LEERLING
LESMODULE VMBO LEERLING 1. DE HERSENEN 1.1 WAT ZIJN HERSENEN? VRAAG WAT ZIJN HERSENEN PRECIES? 1.2 WANNEER GEBRUIK JE ZE? DENKOEFENING WAAR- VOOR GEBRUIK JE OP DÍT MOMENT JE HERSENEN? DENKOEFENING KUN
Nadere informatieOndersteuningsprofiel. Koningin Wilhelminaschool
Ondersteuningsprofiel Koningin Wilhelminaschool Datum: 22 februari 2012 Aantal leerlingen: 226 Aantal groepen: 8 Aantal leerkrachten: 16 Korte toelichting bij het profiel In dit zorgprofiel vindt u informatie
Nadere informatieHoe Yulius jongeren met autisme kan helpen
Jongeren Hoe Yulius jongeren met autisme kan helpen Vragen? Voor wie is deze brochure? Je hebt deze brochure gekregen omdat je autisme hebt of nog niet zeker weet of je autisme hebt. Je bent dan bij Yulius
Nadere informatieWORKSHOP DYSCALCULIE. SSgN studiedag 21 maart 2014
WORKSHOP DYSCALCULIE SSgN studiedag 21 maart 2014 6 + 3 =? Volgens Jelle (2Jn): 6 + 3 = 8??? Hoe doet Jelle dat? 6 x 7 =? Volgens Jelle: 6 x 7 = 44 Of 49? Jelle heeft het eerste uur vrij. Het tweede uur
Nadere informatieHoogbegaafde leerlingen gelukkig in mijn klas!
Hoogbegaafde leerlingen gelukkig in mijn klas! Een training voor leerkrachten Leer in drie dagen hoogbegaafde kinderen herkennen, begeleiden en onderwijzen Data: 12 oktober, 2 november en 9 november 2016
Nadere informatie