Wat helpt leerlingen met autisme?
|
|
- Samuël Willemsen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Het streven is, dat een leerling met autisme geactiveerd wordt zoveel mogelijk zelfredzaam te worden. Om dit te kunnen bereiken is de support van ouders en school een voorwaarde. Structuur en veiligheid is hierbij van wezenlijk belang. Daarnaast is het goed een leerling tijdig uit zijn comfortzone te halen en stapsgewijs te laten wennen aan het feit dat niet alles hetzelfde blijft. Een leerling met autisme krijgt zo de kans om binnen een veilige omgeving te wennen aan veranderingen. Wat helpt leerlingen met autisme? Aanbevelingen voor mentoren/docenten: Voorlichting Het is prettig als klasgenoten begrip hebben voor de situatie van leerlingen met autisme. vooraf te overleggen met leerling en ouders over het al dan niet informeren van de klas (mogelijk vindt de leerling het niet prettig op deze manier in de spotlights te komen). wanneer het informeren van de klas gewenst is, in samenspraak met leerling en ouders, de juiste vorm hiervoor te bedenken. Wellicht wil de leerling zelf aan de klas vertellen hoe het voor hem of haar is en waar klasgenoten mee kunnen helpen. uitleg aan de klas te geven dat er soms andere afspraken gemaakt worden met een leerling met autisme dan met andere leerlingen. Een voorbeeld: meer tijd geven voor het maken van een proefwerk. Communicatie Duidelijkheid en voorspelbaarheid zijn erg belangrijk voor leerlingen met autisme, zeker als de overstap van Basisonderwijs naar Voortgezet Onderwijs wordt gemaakt. met de klas afspraken en regels vast te stellen, op papier te zetten en deze met regelmaat klassikaal door te nemen/te evalueren. conflicten met docenten/andere leerlingen en eventuele pesterijen zo snel mogelijk aan te pakken. tijdens groepsinstructies de leerling bij naam te noemen (anders gaat de boodschap mogelijk aan hem/haar voorbij). De leerling zal zich minder snel een uitzondering voelen als meerdere kinderen bij hun naam genoemd worden. Aanbevelingen voor mentoren/docenten Monique Lammers - mei
2 korte zinnen te gebruiken. één vraag tegelijk stellen. de vraag in een instructie te verpakken. positief te formuleren ( wat wel in plaats van wat niet ). Een voorbeeld: ik wil dat je op je stoel gaat zitten in plaats van ik wil niet dat je op de tafel zit. te checken of de leerling de instructie goed heeft begrepen. Mensen met autisme zijn geneigd uitspraken letterlijk te nemen. Een voorbeeld: de schriftelijke opdracht is: noem eens vijf kenmerken. De kans is aanwezig dat een leerling met autisme de kenmerken hardop uit gaat spreken in plaats van ze op te schrijven. Proefwerken en huiswerkopdrachten Leerlingen met autisme zijn contextblind en hebben meer informatieverwerkingstijd nodig. extra tijd te geven voor het beantwoorden van vragen bij een proefwerk. ervoor te zorgen dat het taalgebruik in toetsen en opdrachten helder en concreet is en/of na te gaan of de leerling met autisme het goed begrepen heeft. de interesses van deze leerlingen te gebruiken (vaak is er een uitgesproken voorkeur voor een bepaald onderwerp). De leerling wordt aangesproken op een intrinsieke motivatie en is in staat een visueel beeld te vormen van een abstracte opdracht. Voorbeeld: voorkeur is voetbal, maak dan bij wiskunde opdrachten waarbij de cijfers de toevoeging voetballen krijgen. ondersteuning te bieden bij agendabeheer en bij planning. Ongewenst gedrag Het meeste ongewenst gedrag bij leerlingen met autisme wordt veroorzaakt door onvermogen en onmacht. Het verwerken van een overdaad aan informatie levert filevorming op. Ook is het niet altijd duidelijk wat er van hen wordt gevraagd. In beide gevallen ontstaat een gevoel van controleverlies en onveiligheid wat voor overprikkeling kan zorgen. Overprikkeling kan leiden tot ongewenst gedrag. Daarnaast komt het voor dat een leerling vanuit zijn contextblindheid iets letterlijk oppakt en daarnaar handelt, wat over kan komen als ongewenst gedrag. Aanbevelingen voor mentoren/docenten Monique Lammers - mei
3 Leerlingen met autisme leren niet van straf, maar hebben regels nodig om de wereld om hen heen te kunnen begrijpen en zich veilig te voelen. te achterhalen wat voor de leerling niet duidelijk is geweest. niet te reageren vanuit het gevoel wat de leerling bij u of zijn omgeving losmaakt, maar de leerling aan te spreken op zijn/haar feitelijk gedrag. bij extreem gedrag de leerling uit de situatie (de klas, de aula etc.) te halen. In en om de school Voor leerlingen met autisme is het schoolplein en de aula vaak erg onoverzichtelijk, te druk en te luid. Er komen dan meteen al veel prikkels binnen, wat rechtstreekse gevolgen kan hebben op concentratie en gedrag later in de les. een uitwijkmogelijkheid te bieden (bijv. een speciale ruimte al dan niet voor meerdere leerlingen met autisme) waar de leerling, zo nodig meteen bij binnenkomst, naar toe kan gaan. Het weten een uitwijkmogelijkheid te hebben kan al geruststellend werken waardoor het de leerling minder moeite kost zich staande te houden in een drukke omgeving. Gymles Geluiden in de gymzaal klinken hard en schel, wat al gauw voor overprikkeling kan zorgen. Leerlingen met autisme kunnen meestal slecht tegen lichamelijk contact (onvermijdelijk tijdens gymlessen). Ook reageren ze vaak trager op bijv. balspelen dan hun klasgenoten. Het douchen kan problemen geven (te druk en te nat ), zeker na een intensieve gymles waar al veel prikkels zijn opgedaan. Het helpt om een uitwijkmogelijkheid te bieden. een Italiaanse douche (deodorant) voor te stellen. Aanbevelingen voor mentoren/docenten Monique Lammers - mei
4 Sociaal Leerlingen met autisme zijn vaak eenzaam. Het is voor hen moeilijk sociale codes te begrijpen en zich eraan te houden. Hierdoor kunnen ze in problemen raken en gemakkelijk slachtoffer worden van pestgedrag. een vast aanspreekpunt binnen de school, bijv. een buddy (mogelijk een oudere leerling met autisme) te organiseren. Dit kan van onschatbare waarde zijn voor een leerling met autisme. de leerling te motiveren om een sociale vaardigheidstraining voor kinderen/jongeren met een vorm van autisme (TOM-training) te volgen. Het is belangrijk de uitkomst van de signaleringslijst die de leerling heeft ingevuld leidend te laten zijn bij het hanteren van deze tips! Aanbevelingen voor mentoren/docenten Monique Lammers - mei
5 Informatieverwerking bij leerlingen met autisme: Aanbevelingen voor mentoren/docenten Monique Lammers - mei
Signaleringslijst voor leerlingen met autisme!
Signaleringslijst voor leerlingen met autisme! Wennen en je begrepen voelen op je nieuwe school. De overgang van de basisschool naar het voortgezet onderwijs is voor iedereen even wennen. Zeker als je
Nadere informatieMijn kind heeft een LVB
Mijn kind heeft een LVB Wat betekent een licht verstandelijke beperking nu precies? Informatie voor ouders van kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking in de leeftijd van 6 tot 23 jaar
Nadere informatieVragenlijst Prettig Schoolgaan Praktisch hulpmiddel voor kinderen met autisme in het voortgezet onderwijs
Gebruiksaanwijzing Vragenlijst Prettig Schoolgaan Praktisch hulpmiddel voor kinderen met autisme in het voortgezet onderwijs De overstap van het (speciaal) basisonderwijs naar het (speciaal) voortgezet
Nadere informatieOmgaan met gedrag op Basisschool De Bareel
1. Uitgangspunten gedrag Omgaan met gedrag op Basisschool De Bareel Schooljaar 2013 Inhoud 2. Preventief handelen om te komen tot gewenst gedrag 3. Interventies om te komen tot gewenst gedrag 4. Stappenplan
Nadere informatiemaakt meedoen mogelijk Workshop Wennen aan de brugklas 2014
maakt meedoen mogelijk Workshop Wennen aan de brugklas 2014 Voorstellen Elly van Vliet Consulent MEE ZK Cursusleider Coördinator autisme netwerken convenant autisme Kennemerland en Amstelland en Meerlanden
Nadere informatieSociale/pedagogische vragenlijst
Bijlage 1 Sociale/pedagogische vragenlijst voor ouders en begeleiders van mensen met een matige tot (zeer) ernstige verstandelijke beperking, al dan niet in combinatie met een lichamelijke beperking 1
Nadere informatieInleiding. Autisme & Communicatie in de sport
Sanne Gielen Inleiding Starten met een nieuwe sport is voor iedereen spannend; Hoe zal de training eruit zien? Zal de coach aardig zijn? Heb ik een klik met mijn teamgenoten? Kán ik het eigenlijk wel?
Nadere informatieVertel aan je kind dat het nodig is de school in te lichten om het pesten te laten stoppen;
Pesten op school Veel gestelde vragen Wat doe je als je kind gepest wordt? Maak voldoende tijd voor een gesprek; laat je kind vertellen wat er zich afspeelt en hoe het zich voelt; Neem het verhaal van
Nadere informatieVragenlijst leerlingen Eureka! Oberon & Eureka!, januari 2012
Vragenlijst leerlingen Eureka! Oberon & Eureka!, januari 2012 Toelichting Beste leerling, Jij zit in de Eureka!-klas. We zijn benieuwd naar jouw mening. Die kun je geven in deze vragenlijst. Die bestaat
Nadere informatieAutisme Spectrum Stoornissen
www.incontexto.nl to nl Autisme Spectrum Stoornissen Drs. Nathalie van Kordelaar Nathalie van Kordelaar en Mirjam Zwaan Opbouw voorlichting Algemene kennis van autisme. Handelen in werksituaties. Alle
Nadere informatieAnti-pestprotocol. We werken samen aan een goede sfeer op school. Catharinaschool Wellerlooi
Anti-pestprotocol We werken samen aan een goede sfeer op school Catharinaschool Wellerlooi Inleiding De Catharinaschool wil haar kinderen een veilig pedagogisch klimaat bieden. Wij streven ernaar dat de
Nadere informatieLicht verstandelijke beperking. Praktische tips voor herkennen. voor professionals
Licht verstandelijke beperking Praktische tips voor herkennen voor professionals Begrijp je wat ik bedoel? Kinderen en jongeren zijn er bij gebaat wanneer vroegtijdig wordt herkend of er sprake is van
Nadere informatie(56 enquêtes) (62 enquêtes) (45 enquêtes) (57 enquêtes) Accent 2012. Accent 2013. Accent 2011. Accent 2014. score 1-10. score. score 10.
Evaluatie ouders: : Uitkomsten tevredenheidsonderzoek 2011 t/m 2014 uitgedrukt in een (waarderingscijfer) Accent 2011 (45 enquêtes) Accent 2012 (57 enquêtes) Accent 2013 (56 enquêtes) Accent 2014 (62 enquêtes)
Nadere informatie3.1 Tips voor leerkrachten in het middelbaar beroepsonderwijs Met dank aan Heleen Schoots, KPC-groep
3.1 Tips voor leerkrachten in het middelbaar beroepsonderwijs Met dank aan Heleen Schoots, KPC-groep Leerproces Onderwijs aan kinderen met een aan autisme verwante stoornis, vraagt om een ongewone aanpak
Nadere informatie1. Beeldbeschrijving 2. 2. Observatieformulier Het drukke kind 3 Uitleg bij het observatieformulier 4. 3. De benaderingen 5
Het drukke kind Handleiding Het drukke kind Inhoudsopgave 1. Beeldbeschrijving 2 2. Observatieformulier Het drukke kind 3 Uitleg bij het observatieformulier 4 3. De benaderingen 5 4. Actieplan voor het
Nadere informatieThiemeMeulenhoff Zorg Niveau 3. 2.3 Begeleiden op sociaal/maatschappelijk gebied Antwoordmodellen
ThiemeMeulenhoff Zorg Niveau 3 2.3 Begeleiden op sociaal/maatschappelijk gebied Antwoordmodellen Inhoudsopgave 1 Een zorgvrager begeleiden 5 1.1 Het sociale netwerk begeleiden 5 Praktijk: Ik zie bijna
Nadere informatieGESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:
AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier in meervoud. - Gebruik je hoofdletters op een
Nadere informatieBij pesten zijn er altijd 5 partijen: de pester, het slachtoffer, de grote zwijgende groep, de leerkrachten en de ouders.
Versie nov. 2012 Pestprotocol. Inclusief regels en afspraken binnen de school. Wat is pesten? Pesten betekent iemand op een gemene manier lastig vallen: bewust iemand kwetsen of kleineren. Het gebeurt
Nadere informatieHoe stel je prioriteiten?
Hoe stel je prioriteiten? Wat heb je eraan? In deze les leer je hoe je prioriteiten stelt, dus te kiezen welke dingen het belangrijkst zijn om te doen. Dat is handig als je meer moet doen dan waar je eigenlijk
Nadere informatieAutisme en een visuele of visuele én verstandelijke beperking
Autisme en een visuele of visuele én verstandelijke beperking Koninklijke Visio expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen www.visio.org Volg ons op: Pellentesque ipsum ligula, accumsan nec, elementum
Nadere informatieEindverslag Academische Opleidingsschool Sophianum, juni 2011
Eindverslag Academische Opleidingsschool Sophianum, juni 2011 Welke middelen kan een docent tijdens zijn les gebruiken / hanteren om leerlingen van havo 4 op het Sophianum meer te motiveren? Motivatie
Nadere informatieAndy van den Berg Vakleerkracht bewegingsonderwijs op een praktijkschool en op een school voor z.m.l.k.
Andy van den Berg Vakleerkracht bewegingsonderwijs op een praktijkschool en op een school voor z.m.l.k. In het verleden leerkracht op deze scholen, Ambulant begeleider, stagebegeleider. Docent stichting
Nadere informatieLes 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts
Les 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts "Welkom:... " Introductiefase: 1. "Vandaag gaan we weer een tekst lezen. Daarbij gaan we een nieuwe strategie leren. Deze strategie heet vragen stellen. We gaan
Nadere informatieGeen mooiere tijd dan de puberteit!
Geen mooiere tijd dan de puberteit! 1. Opstand!: Een onvoldoende. Dat ligt aan het proefwerk en de docent. Voor die docent gaat hij echt niet meer werken. Die is gek! : a. Laten uitrazen (3x) Reflecteren
Nadere informatieHuiswerkbeleid op basisschool De Leerlingst
Basisschool De Leerlingst Postbus 4052 6080 AB Haelen 0475-300989 info@deleerlingst.nl Huiswerkbeleid op basisschool De Leerlingst Inhoud: 1. Waarom geven wij huiswerk? 2. In welke groepen krijgen de kinderen
Nadere informatieNederlands in Uitvoering
Nederlands in Uitvoering Leerjaar 1 Sport & spel Een mondelinge instructie begrijpen Algemene modulegegevens Leerjaar: 1 Taaltaak: Een mondelinge instructie begrijpen Thema: Sport & spel Leerstijlvariant:
Nadere informatieEnkele gegevens evens over jezelf en de school:
VEILIGHEID VRAGENLIJST LEERLINGEN Een belangrijke taak voor de school is te zorgen dat leerlingen zich prettig en veilig voelen. Dat lukt niet altijd. Bijvoorbeeld, omdat er soms wordt gediscrimineerd
Nadere informatieONDERSTEUNING BIJ HET LEZEN
ONDERSTEUNING BIJ HET LEZEN De meeste leerlingen hebben geen moeite met lezen op zich. Maar vanaf het moment dat ze langere teksten moeten lezen en globale vragen beantwoorden of als ze impliciete informatie
Nadere informatieWenbeleid KDV Polderpret
Wenbeleid KDV Polderpret Inhoudsopgave : Wenbeleid...1 1.Voorwoord..2 2.Wenperiode nieuw kind..2 3.Overgang naar een andere groep.2 4. Hulp bij het wennen 2 5. Kinderen die moeilijker wennen 3 1. Voorwoord
Nadere informatieLeerlingtevredenheidsonderzoek
Rapportage Leerlingtevredenheidsonderzoek De Meentschool - Afdeling SO In opdracht van Contactpersoon De Meentschool - Afdeling SO de heer A. Bosscher Utrecht, juni 2015 DUO Onderwijsonderzoek drs. Vincent
Nadere informatieLUPUS: HOE GA JE ER MEE OM? Workshop voor de Lupus Patiënten Groep op zaterdag 7 november 2009 door Ditta van Dijk, MSc.
LUPUS: HOE GA JE ER MEE OM? Workshop voor de Lupus Patiënten Groep op zaterdag 7 november 2009 door Ditta van Dijk, MSc. Twee thema s Ik, mijn ziekte en de buitenwereld Piekeren De oplossingsgerichte methode
Nadere informatieHooggevoelige kinderen. Joke Klein Ikkink 27 maart 2014
Hooggevoelige kinderen Joke Klein Ikkink 27 maart 2014 Programma Voorstellen Uitleg hooggevoeligheid deel 1 Oefening Uitleg hooggevoeligheid deel 2 Vragen Programma Voorstellen Uitleg hooggevoeligheid
Nadere informatiePESTPROTOCOL CBS De Borgh
PESTPROTOCOL CBS De Borgh Doel van dit pestprotocol: -Dat alle kinderen zich in hun basisschoolperiode vrij en veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. -Door regels en afspraken
Nadere informatieOpbrengstgericht omgaan met verschillen. Bijeenkomst 4 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie bij verwerking
Opbrengstgericht omgaan met verschillen Bijeenkomst 4 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie bij verwerking Programma Doelen en programma toelichten Terugblik op huiswerkopdracht Een
Nadere informatieAfasie en logopedie informatie voor naasten/familie
Afasie en logopedie informatie voor naasten/familie Inhoud Afasie, wat is dat en hoe kunt u er mee om gaan? 5 Taalproblemen 6 Hoe ervaren afasiepatiënten de moeilijkheden zelf? 7 Hoe kunt u het beste omgaan
Nadere informatieProtocol Digitaal pesten
Protocol Digitaal pesten 2 1 Inleiding 1.1 Doelstelling 3 1.2 Beleid 3 1.3 Voorwaarden beleid 3 2. Achtergrondinformatie 2.1 Wat is digitaal pesten? 3 2.2 Waarom is digitaal pesten zo erg? 3 2.3 Signalen,
Nadere informatieIntakevragenlijst ouders Datum van invullen Ingevuld door
Intakevragenlijst ouders Datum van invullen Ingevuld door Uw kind komt in aanmerking voor onderzoek naar lees- en spellingsproblemen. Wij willen u vragen om ten behoeve van dit onderzoek onderstaande vragenlijst
Nadere informatieOPBOUW ZELFSTANDIGE BASISHOUDING BIJ KINDEREN
OPBOUW ZELFSTANDIGE BASISHOUDING BIJ KINDEREN Afspraak 1. Maak samen met de kinderen afspraken over wat zelfstandig gedaan mag worden met betrekking tot naar de wc gaan, handen wassen, drinken, eten, de
Nadere informatieVoordoen (modelen, hardop denken)
Voordoen (modelen, hardop denken) Waarom voordoen? Net zoals bij lezen, leren leerlingen heel veel over schrijven als ze zien hoe een expert dit (voor)doet. Het voordoen (modelen) van het schrijven van
Nadere informatieBijlage 2 Competentieprofiel leerling
Bijlage 2 Competentieprofiel leerling Naam leerling: Geboortedatum leerling: Kalenderleeftijd: Diagnose: School: Naam medewerker school: Functie medewerker school: Datum: Protocol overgang leerlingen met
Nadere informatieBESPREEKPUNTEN VANUIT AFGENOMEN ENQUETES; 2014 HET OUDERTEVREDENHEIDONDERZOEK;
BESPREEKPUNTEN VANUIT AFGENOMEN ENQUETES; 2014 HET OUDERTEVREDENHEIDONDERZOEK; Inleiding: Allereerst wil ik iedereen bedanken voor het invullen van deze onderzoeken. We zijn erg blij met de uitkomsten
Nadere informatieObservatielijst Zelfregulatie in het Onderwijs
Observatielijst Zelfregulatie in het Onderwijs naam leerling: leeftijd (jaar) geslacht groep: datum: jongen meisje ingevuld door: Taakgericht gedrag 1 Afleidbaarheid: externe prikkels De leerling blijft
Nadere informatieAutisme voor beginners. www.psysense.be
Autisme voor beginners www.psysense.be Oorzaak? Autisme = handicap Stoornis in functioneren van de hersenen Neurologische (biologische )stoornis andere ontwikkeling laatste theorie (augu 2014: teveel synapsen!
Nadere informatieMEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking. Voor verwijzers
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Voor verwijzers Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Veel mensen met een licht
Nadere informatieDoor Andy van den Berg (vakleerkracht op een praktijkschool en een school voor z.m.l.k.) en Tanja Ites (bewegingsconsulent bij sportservice Den
Door Andy van den Berg (vakleerkracht op een praktijkschool en een school voor z.m.l.k.) en Tanja Ites (bewegingsconsulent bij sportservice Den Helder). 1950-1985 Kinderen met specifieke behoeften worden
Nadere informatieHoofdpijn Duizeligheid Vermoeidheid Concentratieproblemen Vergeetachtigheid
Hersenschudding In deze folder vertellen we wat de gevolgen van een hersenschudding kunnen zijn en wat u kunt verwachten tijdens het herstel. Ook geven we adviezen over wat u het beste wel en niet kunt
Nadere informatieen zelfbeeld Lichamelijke ontwikkeling Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht
I Lichamelijke ontwikkeling en zelfbeeld Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen worden zich meer bewust van eigen talenten en eigenschappen en ontwikkelen een positief zelfbeeld. Kinderen kunnen
Nadere informatieBehandel een kind zoals die is, en het zal zo blijven. Behandel het kind zoals het kan zijn, en het zal zo worden.
Het Kindgesprek. Behandel een kind zoals die is, en het zal zo blijven. Behandel het kind zoals het kan zijn, en het zal zo worden. 1 Inleiding. Door gesprekken met kinderen te voeren willen we de betrokkenheid
Nadere informatieVragenlijst naar effect van geluidsapparatuur
Vragenlijst naar effect van geluidsapparatuur Leerlingversie Datum: - - Naam leerling: Geb. datum: Leerkracht: Groep: Ingevuld door: leerkracht / leerling / samen* Leerling draagt: 1 hoortoestel / 2 hoortoestellen
Nadere informatieInhoud van deze lesbrief
Lesbrief bij Krokodillen in het gras van Ingrid Bilardie de Boer Voor groep 7 en 8 Inhoud van deze lesbrief - Thema s in het boek - Lesopzet - Doel van de les - Uitwerking - Bijlage: opdrachtenblad Thema
Nadere informatieHuiswerkbeleid op onze school
Huiswerkbeleid op onze school Huiswerk.wat is dat? Onder huiswerk verstaan we werk dat vanuit de school meegegeven wordt en waarvan verwacht wordt dat het door alle leerlingen thuis gemaakt of geoefend
Nadere informatiePestactieplan Sint-Amandusschool. Anti-pestcontract op onze school
Pestactieplan Sint-Amandusschool Anti-pestcontract op onze school Ik houd me aan de leefregels op onze school: Eerlijkheid bovenal! Agressie en geweld bannen we uit onze school! We tonen respect voor ieders
Nadere informatieAutisme Vriendelijker opruimen
Autisme Vriendelijker opruimen Alleen wat jij van jij begrijpt, begrijp jij van mij. Alleen wat ik van ik begrijp, begrijp ik van jou. Laat daartussen een lange liefde 0ns redden Gedicht van Ad Goos Uit:
Nadere informatieBegeleidingsplan voor een leerling met ASS 3 1 2 3 4 5 6 +: van toepassing -: nog niet aan bod
Naam: Geboortedatum: Diagnose ASS gesteld op: Diagnose ASS gesteld door: Begeleidingsplan voor een leerling met ASS 3 1 2 3 4 5 6 +: van toepassing -: nog niet aan bod Accepteren 1 De leerling te kennen
Nadere informatiede ruimte gestuurd worden voor aliens schap aan aliens kunt sturen 10 min.
Leven in de ruimte GROEP 3-4 39 70 minuten 1, 5, 6 en 55 De leerling: de ruimte gestuurd worden voor aliens schap aan aliens kunt sturen boodschap voor een alien 10 min. Vertel dat wij op aarde wonen.
Nadere informatieHuiswerk op de Sint Josephschool.
Huiswerk op de Sint Josephschool. Informatiebrochure voor ouders / verzorgers. Deze brochure is opgezet om u als ouders/verzorgers te informeren over de rol van huiswerk op de Sint Josephschool. We hopen
Nadere informatieWat heeft dit kind nodig?
ADHD PDD-NOS Leerstoornis Gedragsstoornis Team Wat heeft dit kind nodig? Lynn leest in haar leesboek. Tegelijkertijd tikt ze constant met haar pen op haar tafel. Dat doet ze wel vaker. De kinderen van
Nadere informatieVragenlijst Prettig Schoolgaan versie voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs
Vragenlijst Prettig Schoolgaan versie voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs Inleiding Hieronder staan een aantal vragen. De vragen gaan allemaal over de middelbare school. Jij gaat de vragen beantwoorden.
Nadere informatieDe Drakendokter: Gideon
De Drakendokter: Gideon Om hulp vragen Vervolgverhalen Groep 5 en 6 (SO en SBO) Overzicht De opdrachten zijn het leukst om te doen, als het hele boek in de klas is voorgelezen. Dit kan door elke dag in
Nadere informatieWat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen?
Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Samenwerkingsverband NIP-NVO zorg voor mensen met een verstandelijke beperking 2014 1 Inhoud Voorwoord 3 Wat doet de psycholoog of orthopedagoog? 5
Nadere informatieOverzicht Autisme net ff anders. Herkennen van autisme in contact. Autisme Specifieke Communicatie. Vragen
Autisme niet begrepen? Niet herkend! Gemeente Koggenland 6 november 2017 & Stichting Deuvel Mieke Bellinga Mariëlle Witteveen Overzicht Autisme net ff anders Herkennen van autisme in contact Autisme Specifieke
Nadere informatieLesbrief bij Ik weet je te vinden van Netty van Kaathoven voor groep 6, 7 en 8
Lesbrief bij Ik weet je te vinden van Netty van Kaathoven voor groep 6, 7 en 8 Inhoud van deze lesbrief - Thema s in het boek - Lesopzet - Doel van de les - Uitwerking - Bijlage: opdrachtenblad Thema s
Nadere informatieHet huiswerk heeft de volgende functies: - Het kan er toe bijdragen dat kinderen niet achterop raken met het onderwijsprogramma
Huiswerk op De Springplank Informatiebrochure voor ouders / verzorgers Deze brochure is opgezet om u als ouders/verzorgers te informeren over de rol van huiswerk op De Springplank. We hopen dat deze informatie
Nadere informatieEenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les
8 Inhoud 1 Eenzaam De Soms ben je alleen en vind je dat fijn. Als alleen zijn niet prettig aanvoelt, als je niet in je eentje wilt zijn, dan voel je je eenzaam. In deze leren de leerlingen het verschil
Nadere informatieLes 1 Integratie Leestekst: Een bankrekening. Introductiefase
Les 1 Integratie Leestekst: Een bankrekening "Welkom:... " Introductiefase 1. "In de afgelopen weken hebben we veel teksten gelezen. Deze teksten hebben we samengevat, we hebben vragen erbij gesteld, gekeken
Nadere informatie11. Gesprek leerling
Vermoeden Melden leerlingbespreking 1. Oriënterend gesprek Bij bevestiging 2. Ouders inlichten + lvs 3. Pester bekend 4. Niet confronteren 4. Pesten behandelen 5.Ouders slachtoffer informeren 6. Blijven
Nadere informatieWaarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken. Wat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht over Egypte
Les 1: Een gedicht over Egypte schrijven Waarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken 1. Bekijk het Nieuwsbegripfilmpje van het Jeugdjournaal op www.nieuwsbegrip.nl. Het filmpje gaat over de situatie
Nadere informatieOmdat wij veiligheid en respect voor elkaar zo belangrijk vinden
Omdat wij veiligheid en respect voor elkaar zo belangrijk vinden 1. Wij gaan heel zorgvuldig met elkaar om Alle geledingen binnen de school worden geacht respectvol met elkaar om te gaan. Als team hebben
Nadere informatieBeeldcoaching in het onderwijs
Beeldcoaching in het onderwijs Leren coachen met video V i s i e I n B e e l d H u z a r e n l a a n 2 4 7 2 1 4 e c E p s e Gebruik van video is de duidelijkste en snelste manier om te reflecteren op
Nadere informatieProgramma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf
Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf Vijf woensdagmiddagen kunnen jongens en meiden tussen de 10 en 14 jaar op avontuur naar zichzelf. Het kind leert zichzelf
Nadere informatieWat is niet aangeboren hersenletsel?
Wat is niet aangeboren hersenletsel? Als hersenen beschadigd raken op latere leeftijd spreken we van (NAH) Niet aangeboren hersenletsel Niet-aangeboren hersenletsel is blijvende schade aan de hersenen
Nadere informatieEen overtuigende tekst schrijven
Een overtuigende tekst schrijven Taalhandeling: Betogen Betogen ervaarles Schrijftaak: Je mening geven over een andere manier van herdenken op school instructieles oefenlesles Lesdoel: Leerlingen kennen
Nadere informatieADHD en lessen sociale competentie
ADHD en lessen sociale competentie Geeft u lessen sociale competentie én heeft u een of meer kinderen met ADHD in de klas, dan kunt u hier lezen waar deze leerlingen tegen aan kunnen lopen en hoe u hier
Nadere informatieHerkennen van signalen op de werkvloer... Wat kun je ermee?
Herkennen van signalen op de werkvloer... Wat kun je ermee? Wie zijn wij? Samantha van Engeland & Marianne Stevens Even voorstellen... Maar dan net even anders... Knelpunten voor mensen met een licht verstandelijke
Nadere informatieDaar staan we: * De cliënt * Evt. de partner en/of * En ik. En dan lukt het mij met mijn kennis niet mw. te douchen of zelfs maar binnen te komen
Goanu Couperus Daar staan we: * De cliënt * Evt. de partner en/of * En ik En dan lukt het mij met mijn kennis niet mw. te douchen of zelfs maar binnen te komen * We accepteren het als: dat is nou eenmaal
Nadere informatieWie is wie? Tips & tricks om mijn sport AUTISME-VRIENDELIJKER te maken. Vertaling van wetenschappelijke inzichten naar de praktijk.
Tips & tricks om mijn sport AUTISME-VRIENDELIJKER te maken Vertaling van wetenschappelijke inzichten naar de praktijk Debbie Van Biesen Wie is wie? 1 Opwarming Is mijn sport autismevriendelijk? Is mijn
Nadere informatieLESBRIEF. Laat uw leerlingen 10 minuten lezen in 7Days. Uw leerlingen mogen zelf weten welke artikelen ze deze 10 minuten lezen.
Vrijdag 15 januari 016 Artikelen: Alle artikelen - 7Days week Inhoud: De leerlingen leren om kritisch te kijken naar de verschillende artikelen uit 7Days. De leerlingen leren strategieën toe te passen
Nadere informatieSpoorboekje. Als je het mij vraagt. Onderwijs Vanuit autisme bekeken
Spoorboekje Als je het mij vraagt Onderwijs Vanuit autisme bekeken 1 Start Wat vinden kinderen en jongeren met autisme eigenlijk van het onderwijs? Vanuit autisme bekeken vroeg hen wat zij willen vertellen
Nadere informatieOnderzoeksvraag Uitkomst
Hoe doe je onderzoek? Hoewel er veel leuke boeken zijn geschreven over het doen van onderzoek (zie voor een lijstje de pdf op deze site) leer je onderzoeken niet uit een boekje! Als je onderzoek wilt doen
Nadere informatieSamenvatting rapportage tevredenheidsonderzoek leerlingen schooljaar 14-15
Samenvatting rapportage tevredenheidsonderzoek leerlingen schooljaar 14-15 In januari is er een tevredenheidsonderzoek gehouden onder de leerlingen van de groepen 6, 7 en 8 van De Dijk. Uiteindelijk hebben
Nadere informatiePestprotocol It Twaspan
Pestprotocol It Twaspan It Twaspan wil de kinderen een omgeving bieden waarin zij zich op een prettige en positieve wijze kunnen ontwikkelen. De leerkrachten willen deze ontwikkeling bevorderen door het
Nadere informatieWelkom 29 oktober 2015
Welkom 29 oktober 2015 Een dagje dalton op de Edelsteen Chantal Beeloo Doel van vanavond Wij willen inzichtelijk maken hoe een globale dag bij ons op school eruit ziet en hoe de daltonkernwaarden zichtbaar
Nadere informatieChecklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding
Checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding Inleiding De checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F is ontwikkeld voor leerlingen die moeten leren schrijven op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht
Nadere informatieTeam:Sales en Marketing Datum: 21-04-2011 WICKED TEAMS RAPPORT
Team:Sales en Marketing Datum: 21-04-2011 WICKED TEAMS RAPPORT 1. Inleiding Het Team Testing team heeft de WickedTeams Teamanalyse gedaan. Deze teamanalyse geeft inzicht in een aantal kenmerken die van
Nadere informatieAutisme begeleiding of aansturing? Workshop Platformdag gehandicapten 9 april 2015 Chul Joo Ro
Autisme begeleiding of aansturing? Workshop Platformdag gehandicapten 9 april 2015 Chul Joo Ro Voorzet Voorzet is gespecialiseerd in het begeleiden van mensen met autisme sinds 1994. Actief in Noord en
Nadere informatieMINUTEN BEWEGEN. Onderwijs Maak Je Samen. www.5minutenspelletjes.nl
MINUTEN BEWEGEN www.5minutenspelletjes.nl 12 Jongleren met ballonnen Benodigdheden een aantal ballonnen 1-2 3-4 Je kunt deze activiteit klassikaal doen, of in jes. Ga in een kring staan en gooi een aantal
Nadere informatieDaltonlijn. Verantwoordelijkheid
Verantwoordelijkheid Verantwoordelijkheid eind groep 2 De planning Ik kan op de takentoren zien welke taken er zijn Ik kan plannen welke taken ik wil maken Ik kan de geplande taak uitvoeren De materialen
Nadere informatieOnlinelerenleren.nl. Leren studeren voor nu én later. E-training methodes voor groep 8 t/m examenjaar VO
Onlinelerenleren.nl Leren studeren voor nu én later E-training methodes voor groep 8 t/m examenjaar VO De Maltha Groep, al meer dan 32 jaar een voorloper op het gebied van leerlingbegeleiding en onderwijsproducten.
Nadere informatieKennis en aanpak van ouders met een verstandelijke en/of psychiatrische beperking. Esther Glas & Sandra Segers 10 November 2016
Kennis en aanpak van ouders met een verstandelijke en/of psychiatrische beperking Esther Glas & Sandra Segers 10 November 2016 Esther Glas Sandra Segers OUDERSCHAP Stelling 1 Mensen met een verstandelijke
Nadere informatiePestprotocol CBS De Oase - Twello
2013 Pestprotocol CBS De Oase - Twello Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 1. Het doel van het pestprotocol...3 2. Voorwaarden voor de aanpak...4 3. De Vijfsporenaanpak...5 4. Consequenties...6 5. Contact...7
Nadere informatieJuni Inhoudsopgave
Pestprotocol 1 Juni 2010 Inhoudsopgave A. Pestprotocol B. Waarom een pestprotocol? C. Uitgangspunten D. Preventieve maatregelen E. Repressieve maatregelen F. De concrete pedagogische invulling Omwille
Nadere informatieAutisme als contextblindheid
Leerlingen met autisme in het secundair onderwijs Autisme Limburg 18 oktober 2011 KobeVanroy Autisme Centraal, Gent Autisme als contextblindheid P. Vermeulen, 2009 Autisme: prevalentie 2010 Autisme Centraal
Nadere informatieA. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door
A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door elk kind zich thuis te laten voelen in de klas. Geef de leerlingen de kans om spontaan te vertellen over iets dat ze leuk vinden en laat andere kinderen
Nadere informatieNationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld
Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Groep 8 Les 1. Boeven in beeld Les 1. Boeven in beeld Nationaal Gevangenismuseum Groep 8 120 minuten Samenvatting van de les De les begint met een klassikaal
Nadere informatieGebruiksvriendelijkheid: Gebruiksaanwijzing:
Gebruiksvriendelijkheid: Elon Education is een tool waarmee online woordjes geleerd kunnen worden voor de vreemde talen. Ook is het mogelijk om met Elon Education de tafels te oefenen, werkwoorden enz.
Nadere informatiePESTPROTOCOL OBS de Rietput
PESTPROTOCOL OBS de Rietput 1 Pesten en onze aanpak Op de Rietput hanteren we een anti-pestprotocol om pesten proberen te voorkomen. Helaas lukt ook ons dit niet altijd. Wij hebben daarbij in ieder geval
Nadere informatieOnderzoeksboekje. Klas: Namen:
Onderzoeksboekje Klas: Namen: De onderdelen van de onderzoekscyclus: 1. Introductie 2. Verkennen 3. Opzetten onderzoek 4. Uitvoeren onderzoek 5. Concluderen 6. Presenteren 7. Verdiepen/verbreden 2 Science
Nadere informatietoolkit persoons gerichte zorg Bouwen aan eerstelijns zorg op maat voor mensen met een chronische ziekte
toolkit persoons gerichte zorg Bouwen aan eerstelijns zorg op maat voor mensen met een chronische ziekte Over deze toolkit Welkom in het huis van persoonsgerichte zorg! Zoals je ziet is het huis nog in
Nadere informatie