mijn eigen zaak starten met kennis van zaken Goede ideeën kunnen ver dragen

Transcriptie

1 mijn eigen zaak starten met kennis van zaken Goede ideeën kunnen ver dragen

2 Mijn eigen zaak, starten met kennis van zaken Als u wil slagen 3 Doe de proef: het dynamisch ondernemingsplan 3 Dynamisch ondernemingsplan: schematische voorstelling 5 Wie kan een onderneming starten? 6 Kies de geschikte ondernemingsvorm 7 De meest courante vennootschapsvormen 8 Bewijs uw kennis 14 Heeft u de nodige vergunningen? 15 Hoofdberoep of bijberoep? 17 Opstartformaliteiten: stappenplan 18 A. Een zichtrekening openen 18 B. U wil een vennootschap oprichten? 18 C. Naar het ondernemingsloket 19 D. Aangifte bij de BTW-administratie 20 E. Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds 22 F. Aansluiten bij het ziekenfonds 25 Afsluiten van verzekeringen 25 Een heldere boekhouding 25 U betaalt belastingen 27 Dienstverlening Vlaams Agentschap Ondernemen 28 Bijlage 2 Een overzicht van alle VLAO-brochures vindt u in bijlage. D/2006/11.050/1

3 Als u wil slagen Een bloeiende, rendabele onderneming, dit is waar elke starter van droomt. Zakelijk succes komt niet bij toeval. Het moet degelijk worden voorbereid. Die voorbereiding begint nog voor de onderneming wordt opgestart. Het VLAO - Vlaams Agentschap Ondernemen - staat dagelijks tussen de startende ondernemers. Een correcte administratie is de basis. Minstens zo belangrijk is de zekerheid dat uw project bedrijfseconomisch haalbaar is. De VLAO-accountmanagers toetsen die haalbaarheid samen met u via het dynamisch ondernemingsplan. Deze publicatie nodigt u uit om van uw onderneming een weldoordachte zaak te maken. De accountmanagers van het VLAO willen u graag ondersteunen. Doe de proef: het dynamisch ondernemingsplan Een onderneming opstarten is altijd een zeker risico. Een goede voorbereiding en planning kunnen dit risico niet uitsluiten, maar voorkomen wel verrassingen. Check eerst maar eens of u op alle vragen uit ons dynamisch ondernemingsplan een doordacht antwoord heeft. 1 // Omschrijf uw project Welke activiteit wil u opstarten? Wat is de idee? Beschrijf voor uzelf duidelijk uw plannen. Schrijf ze neer op papier. Laat het niet bij dromen. Wees helder en duidelijk voor uzelf. 2 // Ken uw omgeving Uw idee is allicht niet uniek. U zal niet alleen in de markt staan. Hoe ziet uw markt eruit? Wie zijn de andere marktspelers? Noteer ze bij naam, lokaliseer ze, omschrijf het gamma van hun activiteiten. Noteer hun sterke punten en hun zwakke punten. Zijn er trends of evoluties in de producten of diensten die u brengen wil? Zullen die een impact hebben op uw sector of op uw bedrijf? Wie zijn uw klanten? Vanwaar komen ze? Wat zullen ze kopen? 3 // Commercialiseer uw idee Welke producten of diensten zal u aanbieden? Welke niet? Hoe zal u de prijs voor die producten of diensten berekenen? Waar zal u uw producten aanbieden? Hoe zal u uw product bekend maken? Hoe zal u omgaan met klachten? 3

4 4 // Organiseer uw bedrijf Hoe zal u uw bedrijf concreet organiseren? Zal u personeel aanwerven? Kiest u voor een vennootschap of voor een eenmanszaak? 5 // Voorzie de financiële middelen Deze stap is slechts mogelijk als de vier vorige duidelijk zijn ingevuld. De krijtlijnen van het investeringsplan: welke investeringen zijn er nodig? Voor welke bedragen? De krijtlijnen van het fi nancieringsplan: waarmee worden de investeringen gefi nancierd? De krijtlijnen van de vaste kosten: welke kosten komen jaarlijks of periodiek terug? De marges: welke winstmarge is er om de vaste kosten te dekken? De afwegingen Is uw geplande onderneming intern haalbaar? Kan de doodpuntomzet ( break even omzet ) bereikt worden met de geplande investering, de fi nanciële middelen, de vaste kosten en de persoonlijke doelstellingen? Is uw geplande onderneming extern haalbaar? Kan de doodpuntomzet bereikt worden rekening houdende met het marktpotentieel en de marktspelers? Het besluit De afwegingen over interne haalbaarheid en externe haalbaarheid geven u een juist beeld van het risico dat u neemt. Is de risicograad te hoog, start dan niet met de onderneming. Herbekijk het project. Is de risicograad aanvaardbaar, zet dan de stap en start de uitwerking van een defi nitief ondernemingsplan. Goed om weten Het dynamisch ondernemingsplan kan u aanvragen bij het VLAO of downloaden op onze website. Misschien kan u niet alle vragen van het dynamisch ondernemingsplan volledig beantwoorden? Misschien wil u een kritisch advies om u iets zekerder te voelen? Misschien wil u een echo vol praktijk ervaring? Weet dan dat de accountmanagers van het VLAO daarvoor de juiste personen zijn. 4

5 Dynamisch ondernemingsplan 1 // Projectvoorstelling Wat is de idee? Beschrijf uw plannen. 2 // Omgevingsanalyse 3 // Commercieel plan Hoe commercialiseert u uw idee? Welke producten of diensten zal u aanbieden? Hoe zal u de prijs hiervoor bepalen? Waar zal u uw producten aanbieden? Hoe zal u uw product bekend maken? Hoe zal u omgaan met klachten? Hoe zien uw markt en uw omgeving eruit? Wie zijn de andere marktspelers? Zijn er trends/evoluties die een impact hebben op uw sector/uw bedrijf? Wie zijn uw klanten? Vanwaar komen ze? Wat zullen ze kopen? Wie zijn uw concurrenten? Wat zijn hun sterke punten, wat zijn hun zwakke punten? 4 // Organisatieplan Hoe zal u uw bedrijf concreet organiseren? Zal u personeel aanwerven? Kiest u voor een vennootschap of een eenmanszaak? 5 // Financieel plan Alle voorafgaande keuzes zullen bepalend zijn voor de invulling van uw fi nancieel plan. Het financieel plan wordt opgesplitst in 5 onderdelen. Investeringsplan Wat zijn de geplande investeringen? Financieringsplan Waarmee worden de investeringen gefinancierd? Vaste kosten Wat zijn de jaarlijks terugkerende kosten? Marges Welke winstmarge is er om de vaste kosten te dekken? Omzetprognose Welke omzet verwacht u te behalen? Interne haalbaarheid Kan de doodpuntomzet bereikt worden met de geplande investering, de fi nanciële middelen, de vaste kosten en de persoonlijke doelstellingen? Externe haalbaarheid Kan de doodpuntomzet bereikt worden rekening houdende met het marktpotentieel en de marktspelers? Niet doen Project herbekijken. Risicograad Doen Defi nitief ondernemingsplan uitwerken. 5

6 Wie kan een onderneming starten? Meerderjarig Wie een zelfstandige beroepsactiviteit wil beginnen of een onderneming wil opstarten moet meerderjarig zijn (minstens 18 jaar oud). Burgerrechten De starter moet zijn burgerrechten bezitten. Ontzetting uit die rechten door de rechter (bijvoorbeeld door een bedrieglijk faillissement, fraude of een zware fout die tot een faillissement heeft geleid) verhindert een persoon een eigen zaak op te starten. Bekwaam tot handelen De starter moet handelingsbekwaam zijn. Wettelijk of gerechtelijk onbekwaamverklaarden of personen onder een voorlopige bewindvoerder kunnen geen onderneming opstarten. Nationaliteit - Beroepskaart Burgers uit de Europese Economische Ruimte (de Europese Unie, Liechtenstein, Noorwegen en IJsland) kunnen vrij een onderneming oprichten. Wie hier niet toe behoort en in België een zelfstandige activiteit wil uitoefenen, moet een verblijfsvergunning bezitten en houder zijn van een beroepskaart. De beroepskaart is vereist bij: het oprichten van een onderneming in eigen naam zaakvoerders werkende vennoten het uitoefenen van een onbezoldigd mandaat De kaart omschrijft duidelijk de uitgeoefende activiteit, is persoonlijk en onoverdraagbaar, en is maximaal 5 jaar geldig, met mogelijkheid tot hernieuwing. Voor sommige categorieën uit diverse landen geldt een vrijstelling. Wie in België woont, vraagt zijn beroepskaart aan bij het gemeentebestuur van zijn woonplaats. Wie niet in België woont, klopt aan bij de bevoegde Belgische diplomatieke vertegenwoordiger van het land waar hij verblijft. Een beroepskaart kost 125 euro bij de aanvraag en 75 euro bij de afl evering. 6 FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie - Beroepskaarten WTC 3-gebouw - Simon Bolivarlaan BRUSSEL Tel Uw gemeentebestuur

7 Kies de geschikte ondernemingsvorm Vooraleer de administratieve formaliteiten te doorlopen, moet u eerst een beslissing nemen over de ondernemingsvorm. Gaat u voor een eenmanszaak? Of voor een vennootschap? En welke vennootschapsvorm? Het is van groot belang dit vooraf af te wegen. Beleidsvoering, boekhouding, belastingstelsel en aansprakelijkheid verschillen grondig naargelang de gekozen formule. Vennootschap of eenmanszaak? Voordelen van een eenmanszaak: geen minimumkapitaal, geen bankattest, geen fi nancieel plan en geen oprichtingsakte vereist beslissingsmacht, werking en winst berusten bij één persoon minder boekhoudkundige en administratieve verplichtingen dan bij een vennootschap en dus lagere beheerskosten. Nadelen van een eenmanszaak: grote fi nanciële risico s: geen scheiding tussen het privé- en het bedrijfsvermogen, dus onbeperkte aansprakelijkheid van de zaakvoerder de ondernemer moet zelf zijn investering fi nancieren beperkte bestaansduur: problemen op het vlak van opvolging van de eigenaar in geval van ziekte en/of overlijden de personenbelasting kent doorgaans hogere tarieven dan de vennootschapsbelasting. Voordelen van een vennootschap: beperkte fi nanciële risico s: er is een duidelijke scheiding tussen het privé- en het bedrijfsvermogen en een beperkte aansprakelijkheid (in principe ten belope van de eigen kapitaalsinbreng) mogelijk de fi nanciële middelen kunnen worden samengebracht door meerdere personen manier om samenwerking met partners te regelen onbeperkte bestaansduur: het is niet omdat een bestuurder of vennoot wegvalt, dat de vennootschap ophoudt te bestaan de vennootschapbelasting kent doorgaans lagere tarieven dan de personenbelasting. Nadelen van een vennootschap: afhankelijk van de vennootschapsvorm is een minimumkapitaal en een fi nancieel plan vereist beslissingsmacht, werking en winst moeten over meerdere personen worden verdeeld meer boekhoudkundige en administratieve verplichtingen dan bij een eenmanszaak en dus ook meer kosten (vennootschapsbijdrage, publicatiekost, notariskost, ) oprichtersaansprakelijkheid: onbeperkte aansprakelijkheid bij een faillissement in de eerste drie jaar na de oprichting. 7

8 De meest courante vennootschapsvormen NV: Naamloze Vennootschap De naamloze vennootschap is ontworpen voor grotere ondernemingen. Ze wordt kapitaalvennootschap genoemd, gezien ze gericht is op het (anoniem) inbrengen van kapitaal. De aandelen zijn vaak aan toonder en als zodanig vrij overdraagbaar, om die reden kunnen KMO s ook voor deze vennootschapsvorm kiezen. De verplichting tot werken met een raad van bestuur, die uit minstens 3 bestuurders bestaat, kan de besluitvorming complexer maken. Net zoals bij de bvba moeten er nogal wat administratieve en boekhoudkundige verplichtingen worden nageleefd, die de nodige kosten met zich brengen. (E)BVBA: Besloten Vennootschap met Beperkte Aansprakelijkheid Een bvba is een besloten vennootschap, wat betekent dat de aandelen in handen zijn van vennoten die bij naam zijn gekend en die meebeslissen over de overdracht van aandelen aan derden. Op die manier kan het eventuele familiale karakter van de vennootschap beschermd worden. Deze vennootschapsvorm lijkt verder in veel opzichten op die van de naamloze vennootschap, maar vereist minder kapitaal en kan met de zaakvoerder(s) eenvoudig en vlot bestuurd worden. Er bestaat een éénpersoonsbvba, die door één enkele vennoot kan opgericht worden. Zo kan één persoon zonder inmenging van medevennoten toch genieten van de voordelen van een vennootschap met beperkte aansprakelijkheid. CVBA: Coöperatieve Vennootschap met Beperkte Aansprakelijkheid en CVOA: Coöperatieve Vennootschap met Onbeperkte Aansprakelijkheid Een coöperatieve vennootschap bestaat uit een veranderlijk aantal vennoten (minimum 3) en veranderlijke inbrengen. De vennoten kunnen vrij veel aspecten van deze vennootschap zelf bepalen (o.a. ook overdracht van aandelen, bestuur). De CVOA is een soepelere rechtsvorm met minder formaliteiten maar met een onbeperkte aansprakelijkheid van de vennoten. Dit in tegenstelling tot de vennoten van de CVBA waar meer plichtplegingen en vereisten moeten nageleefd worden. 8

9 VOF: Vennootschap onder Firma De vennootschap onder fi rma wordt aangegaan tussen verschillende personen die onder een gemeenschappelijke naam een activiteit willen uitoefenen. De vennootschap is vrij eenvoudig op te richten en vereist in haar werking ook weinig plichtplegingen. De aandelen kunnen niet zonder akkoord van de medevennoot worden overgedragen, wat van de VOF een besloten vennootschap maakt. Gezien de onbeperkte en hoofdelijke aansprakelijkheid van de vennoten wordt met deze vennootschapsvorm het privé-vermogen niet beschermd. COMM.V: Gewone Commanditaire Vennootschap De commanditaire vennootschap laat een samenwerking toe tussen een werkend vennoot en een geldschieter, de stille vennoot. Die laatste kan enkel aansprakelijk worden gesteld ten belope van zijn inbreng en kan geen daden van beheer stellen. De werkend vennoot is wel hoofdelijk en onbeperkt aansprakelijk. De gewone commanditaire vennootschap is, in tegenstelling tot de commanditaire vennootschap op aandelen, vrij eenvoudig op te richten en vereist in haar werking weinig plichtplegingen. Net als bij de VOF kunnen de aandelen niet zonder akkoord van de medevennoot overgedragen worden. COMM.VA: Commanditaire Vennootschap op Aandelen Net zoals bij de gewone commanditaire vennootschap is er hier sprake van werkende en stille vennoten. De aandelen aan toonder kunnen hier wel vrij overgedragen worden. Doordat in deze vennootschap met statutaire zaakvoerder(s) gewerkt wordt, is een vlot bestuur mogelijk. 9

10 Naamloze Vennootschap (NV) Besloten Vennootschap met Beperkte Aansprakelijkheid (BVBA) Vennoten Minimum 2 Minimum 1 Minimumkapitaal euro euro 1 /5 met een minimum van euro. Volstort kapitaal 1 /4 met een minimum van euro. Minimum van euro voor een EBVBA. Inbreng in natura moet volledig volstort zijn. Inbreng in natura Rapport van de revisor. Rapport van de revisor. Financieel plan (1) Verplicht. Verplicht. Aandelen De aandelen zijn op naam of aan toonder. Aandelen zonder stemrecht zijn mogelijk. Gelijke aandelen op naam. Aandelen zonder stemrecht zijn mogelijk. Aandelenregister Ja, voor de aandelen op naam. Ja Akte Notariële akte, bekendmaking (registratie, neerlegging van een uittreksel van de oprichtingsakte bij de rechtbank van koophandel en publicatie in het Belgisch Staatsblad). Notariële akte, bekendmaking (registratie, neerlegging van een uittreksel van de oprichtingsakte bij de rechtbank van koophandel en publicatie in het Belgisch Staatsblad). Aansprakelijkheid aandeelhouders Beperkt tot inbreng. Beperkt tot inbreng. Specifieke oprichtersaansprakelijkheid (2) Ja Ja Overdracht van aandelen De aandelen zijn in principe vrij overdraagbaar, maar de overdraagbaarheid kan worden beperkt in de statuten of in de aandeelhoudersovereenkomsten. Een gekwalifi ceerde toestemming van de vennoten is vereist. Bestuur/beheer Raad van bestuur, bestaande uit minimum 3 bestuurders (2 indien slechts 2 vennoten). Dit zijn natuurlijke of rechtspersonen. Benoeming voor maximum 6 jaar (herbenoeming is mogelijk). Eén of meerdere zaakvoerders benoemd in de statuten ofwel door de algemene vergadering. Benoeming voor bepaalde of onbepaalde termijn. 10 Algemene Vergadering Controle Jaarlijks moeten de aandeelhouders worden bijeengeroepen, de statuten bepalen de dag, het uur en de plaats. Bijkomende vergadering is mogelijk wanneer het belang van de vennootschap dit vereist. Een bedrijfsrevisor moet worden aangesteld indien de onder neming gemiddeld op jaarbasis méér dan 100 werknemers tewerkstelt of méér dan één van de volgende criteria overschrijdt: jaargemiddelde van 50 werknemers; jaaromzet exclusief BTW van euro; balanstotaal van euro. Jaarlijks moeten de aandeelhouders worden bijeengeroepen, de statuten bepalen de dag, het uur en de plaats. Bijkomende vergadering is mogelijk wanneer het belang van de vennootschap dit vereist. Een bedrijfsrevisor moet worden aangesteld indien de onder neming gemiddeld op jaarbasis méér dan 100 werknemers tewerkstelt of méér dan één van de volgende criteria overschrijdt: jaargemiddelde van 50 werknemers; jaaromzet exclusief BTW van euro; balanstotaal van euro.

11 Coöperatieve Vennootschap met Beperkte Aansprakelijkheid (CVBA) Coöperatieve Vennootschap met Onbeperkte Aansprakelijkheid (CVOA) Minimum 3 Minimum euro Er is geen minimumkapitaal vereist. Het kapitaal wordt verdeeld in een vast en een variabel gedeelte. 1 /4 met een minimum van euro. Rapport van de revisor. Verplicht. Niet verplicht. Aandelen op naam. Aandelen op naam. Ja Notariële akte, bekendmaking (registratie, neerlegging van een uittreksel van de oprichtingsakte bij de rechtbank van koophandel en publicatie in het Belgisch Staatsblad). Beperkt tot inbreng. Ja Onderhandse akte, bekendmaking (registratie, neerlegging van een uittreksel van de oprichtingsakte bij de rechtbank van koophandel en publicatie in het Belgisch Staatsblad). Hoofdelijk en onbeperkt voor de schulden van de vennootschap. Ja Aandelen zijn overdraagbaar aan derden volgens statutaire bepalingen. Zij kunnen slechts aan in de statuten bepaalde derden of categorieën van derden worden overgedragen. Overdracht onder vennoten is in principe vrij. Aandelen zijn overdraagbaar aan derden volgens statutaire bepalingen. Zij kunnen slechts aan in de statuten bepaalde derden of categorieën van derden worden overgedragen. Overdracht onder vennoten is in principe vrij. Eén of meer zaakvoerders, al dan niet vennoten. Benoeming voor onbepaalde of bepaalde duur. Eén of meer zaakvoerders, al dan niet vennoten. Benoeming voor onbepaalde of bepaalde duur. Jaarlijks moeten de aandeelhouders worden bijeengeroepen, de statuten bepalen de dag, het uur en de plaats. Bijkomende vergadering is mogelijk wanneer het belang van de vennootschap dit vereist. Een bedrijfsrevisor moet worden aangesteld indien de onder neming gemiddeld op jaarbasis méér dan 100 werknemers tewerkstelt of méér dan één van de volgende criteria overschrijdt: jaargemiddelde van 50 werknemers; jaaromzet exclusief BTW van euro; balanstotaal van euro. 11

12 Vennootschap Onder Firma(VOF) Vennoten Minimum 2 Commanditaire Vennootschap (Comm.V.) Minimum 2 één beherende (werkende) en één stille vennoot Minimumkapitaal Volstort kapitaal Er is geen minimumkapitaal vereist. De vennoten moeten wel in de VOF inbrengen waartoe ze zich in de statuten verbonden hebben. Bedrag dat door de stille vennoot is toegezegd. Bedrag dat door de stille vennoot is toegezegd moet onmiddellijk volstort worden. Inbreng in natura Inbreng in arbeid niet mogelijk voor de stille vennoot. Financieel plan (1) Niet verplicht. Niet verplicht. Aandelen Aandelen op naam. Aandelen op naam. Aandelenregister Niet vereist Niet vereist Akte Onderhandse akte, bekendmaking (registratie, neerlegging van een uittreksel van de oprichtingsakte bij de rechtbank van koophandel en publicatie in het Belgisch Staatsblad). Onderhandse akte, bekendmaking (registratie, neerlegging van een uittreksel van de oprichtingsakte bij de rechtbank van koophandel en publicatie in het Belgisch Staatsblad). Aansprakelijkheid aandeelhouders Specifieke oprichtersaansprakelijkheid (2) Hoofdelijk (3) en onbeperkt voor de schulden van de vennootschap. Beperkt tot inbreng voor de stille vennoot. Hoofdelijk en onbeperkt voor de werkende vennoot. Overdracht van aandelen Niet vrij overdraagbaar, akkoord van de medevennoot is vereist. Niet vrij overdraagbaar, akkoord van de medevennoot is vereist. Bestuur/beheer Vermoeden dat elk van de leden van de vennootschap beheersdaden kan stellen zonder toestemming van de andere vennoten. Idem VOF tav de werkende vennoot. De stille vennoot kan geen beheersdaden stellen. 12 Algemene Vergadering Controle

13 Commanditaire Vennootschap op Aandelen (Comm.VA) Minimum 2 één beherende en één stille vennoot euro Opmerkingen (1) Een fi nancieel plan geeft een overzicht van de inkomsten en uitgaven van de eerste twee jaren en hieruit moet blijken dat de vennootschap over voldoende middelen beschikt om minstens twee jaar levensvatbaar te zijn. Hoe het fi nancieel plan er concreet moet uitzien is niet wettelijk bepaald. Het is tevens een instrument om externe kapitaalverschaffers ervan te overtuigen dat uw onderneming een goed project is om in te investeren. 1 /4 met een minimum van euro Rapport van de revisor. Inbreng in arbeid niet mogelijk voor de stille vennoot. Verplicht. De aandelen zijn op naam of aan toonder. Aandelen zonder stemrecht zijn mogelijk. Ja, voor de aandelen op naam. Notariële akte, bekendmaking (registratie, neerlegging van een uittreksel van de oprichtingsakte bij de rechtbank van koophandel en publicatie in het Belgisch Staatsblad). Beperkt tot inbreng voor de stille vennoot. Hoofdelijk en onbeperkt voor de werkende vennoot. Ja De aandelen van de stille vennoten zijn in principe vrij overdraagbaar, maar de overdraagbaarheid kan worden beperkt in de statuten of in de aandeelhoudersovereenkomsten. Zaakvoerder(s) dienen in de statuten of in de oprichtingsakte aangesteld te worden. Algemene vergadering van vennoten, bekrachtiging van de zaakvoerders vereist bij belangrijke beslissingen. Jaarlijks moeten de aandeelhouders worden bijeengeroepen, de statuten bepalen de dag, het uur en de plaats. Bijkomende vergadering is mogelijk wanneer het belang van de vennootschap dit vereist. Een bedrijfsrevisor moet worden aangesteld indien de onder neming gemiddeld op jaarbasis méér dan 100 werknemers tewerkstelt of méér dan één van de volgende criteria overschrijdt: jaargemiddelde van 50 werknemers; jaaromzet exclusief BTW van euro; balanstotaal van euro. (2) De beperkte aansprakelijkheid van de vennoten geldt niet in volgende gevallen: Wanneer de NV, BVBA, CVBA of Comm. VA binnen de drie jaar na haar oprichting failliet gaat en de vennootschap over onvoldoende kapitaal beschikte voor de normale uitoefening van haar activiteit gedurende minstens twee jaar. Dit tekort aan startkapitaal zal dan blijken uit het fi nancieel plan. Dit fi nancieel plan wordt overhandigd aan de rechtbank ingeval van een faillissement in de eerste drie jaar na oprichting. Bij daden van wanbeheer. (3) Hoofdelijke aansprakelijkheid betekent dat een aandeelhouder voor de gehele som van de aangegane verbintenis kan aangesproken worden. Alle grote ondernemingen dienen een commissaris te benoemen. Deze persoon moet worden gekozen onder de leden van het Instituut der Bedrijfsrevisoren en heeft als voornaamste opdracht de certifi cering van de jaarrekening. Indien geen commissaris verplicht is, heeft elke vennoot individueel onderzoeks- en controlebevoegdheden, waarbij hij zich kan laten bijstaan door een accountant. Grote ondernemingen zijn ondernemingen die gemiddeld op jaarbasis méér dan 100 werknemers tewerkstellen of méér dan één van de volgende criteria overschrijden: jaargemiddelde van 50 werknemers jaaromzet exclusief BTW van euro balanstotaal van euro. Koninklijke Federatie van Belgische Notarissen Bergstraat BRUSSEL Tel Een notaris bij u in de buurt 13

14 Bewijs uw kennis Elke startende ondernemer (zowel eenmanszaken als vennootschappen) moet zijn/haar basiskennis van bedrijfsbeheer bewijzen. Meer bepaald gaat het om iedere ondernemer die een handels- of ambachtsactiviteit wil uitoefenen en die zich moet registreren in de Kruispuntbank van Ondernemingen. Enkel de beroepen die reeds door een andere wet zijn gereglementeerd op het vlak van beheerskennis worden vrijgesteld. Een voorbeeld hiervan zijn de vrije beroepen. Voor bepaalde beroepen dient men naast de beheerskennis ook te beschikken over voldoende beroepskennis. Deze gereglementeerde beroepen zijn: 14 aannemer van metsel- en betonwerken aannemer-schrijnwerker-timmerman aannemer van sloopwerken aannemer-plafonneerder-cementwerker aannemer voor het waterdicht maken van bouwwerken aannemer van niet-metalen dakbedekkingen van gebouwen aannemer van zinkwerken en metalen dakbedekkingen van gebouwen installateur van verwarming met gas met individuele toestellen sanitair installateur-loodgieter aannemer-marmerbewerker aannemer-steenhouwer aannemer-tegelzetter aannemer van glaswerken aannemer van schilderwerken behanger-plaatser van wand- en vloerbekledingen installateur in centrale verwarming elektrotechnisch installateur fabrikant-installateur van lichtreclames installateur frigorist brood- en banketbakker restaurateur of traiteur-banketaannemer slager-groothandelaar garagehouder-hersteller carrosseriehersteller handelaar in tweedehandse autovoertuigen motorfi etsmecanicien bromfi etsmecanicien fi etsmecanicien droogkuiser-verver kapper schoonheidsspecialiste technicus in tandprothese opticien-brillenmaker begrafenisondernemer De kennis van beroeps- en beheerskennis kan bewezen worden met welbepaalde diploma s en getuigschriften, met praktijkervaring, stagegetuigschriften of een examen voor de Examencommissie.

15 Ondernemingsloketten - contactgegevens: zie bijlage FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie WTC Toren III - 26ste verdieping Simon Bolivarlaan BRUSSEL Centrale examencommissie Tel of Fax Beroeps- en beheerskennis Tel Fax Syntra (diverse opleidingen, o.a. bedrijfsbeheer) - contactgegevens zie bijlage VLAO-brochure: Beheerskennis en beroepsbekwaamheid Voor sommige intellectuele beroepen bestaan specifi eke reglementeringen die bijzondere uitoefeningsvoorwaarden vastleggen. Het betreft de zogenaamde beschermde beroepen. Alleen de personen die voldoen aan de diplomavereiste en de stage hebben toegang tot de beroepstitel. Concreet gaat het hier om de volgende beroepen: erkende boekhouders-fi scalisten, loontrekkende bedrijfsjuristen, immobiliënagenten, expertlandmeters, psychologen, advocaten, notarissen, gerechtsdeurwaarders, bedrijfsrevisoren, wisselagenten en vermogensbeheerders, architecten en medische en paramedische beroepen: artsen, kinesisten, tandartsen, verpleegsters, etc. Heeft u de nodige vergunningen? Specifieke beroepen en activiteiten Aan een aantal beroepen en beroepsactiviteiten worden specifi eke eisen gesteld. We zetten ze voor u op een rij in bijlage. U wil verkopen buiten de onderneming? Het kan gebeuren dat u producten wil verkopen buiten de hoofdzetel of de vestigingen die u aan de Kruispuntbank van Ondernemingen heeft gemeld. Dan moet u een leurkaart bezitten. Ambulante handel kan gebeuren op openbare markten, op de openbare weg of bij de koper thuis. U moet de leurkaart aanvragen voor u zich inschrijft bij de Kruispuntbank voor Ondernemingen. Vanaf 1 oktober 2006 dient de leurkaart aangevraagd te worden bij het ondernemingsloket. : Ondernemingsloketten FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie Ambulante handel WTC 3-gebouw Simon Bolivarlaan BRUSSEL Tel

16 Het Integraal Milieujaarverslag (IMJV) Het IMJV is een bundeling van vroegere afzonderlijke milieumeldingen zoals o.a. het milieujaarverslag en de afvalstoffenmelding, dat jaarlijks voor 15 maart ingediend moet worden. Het IMJV is voor het grootste deel enkel van toepassing voor relatief grote productiebedrijven die boven bepaalde drempels verbruiken of uitstoten. Het deel afvalstoffenmelding kan echter ook voor kleine kmo s of zelfstandigen verplicht zijn, indien men tot de jaarlijkse selectie van meldingsplichtigen behoort. U kunt deze lijst raadplegen vanaf december op de IMJV-website ( Indien u IMJV-plichtig bent, krijgt u in principe voor 15 januari de formulieren of een internettoegang toegestuurd. Eetwarenvergunning Ondernemingen die voedingsmiddelen fabriceren, invoeren of in de handel brengen, moeten een voedingsmiddelenvergunning hebben. Het gaat bijvoorbeeld om winkels die eetwaren verkopen (eventueel ook krantenwinkels, tankstations, apotheken, sportinfrastructuren), horecazaken, keukens van scholen, bedrijven, overheidsinstellingen... De voedingsmiddelenvergunning kan worden verkregen als blijkt dat de onderneming voldoet aan de reglementaire hygiënebepalingen. Voedingsmiddelenvergunning - contactgegevens zie bijlage Stedenbouwkundige vergunning Een stedenbouwkundige vergunning wordt aangevraagd bij het college van burgemeester en schepenen. Ze is onder meer vereist voor: bouwen, verbouwen, herbouwen of afbreken van gebouwen het aanbrengen van verhardingen het gewoonlijk gebruiken, aanleggen of inrichten van een grond voor het parkeren van voertuigen of opslaan van materialen, afval, etc. Ook voor de wijziging van het gebruik van een gebouw is een stedenbouwkundige vergunning nodig. Bijvoorbeeld voor het inrichten van kantoren in een woning. De stedenbouwkundige vergunning is gekoppeld aan de milieuvergunning. Dit betekent dat de stedenbouwkundige vergunning niet mag worden benut zolang de milieuvergunning niet is toegekend en omgekeerd. 16 VLAO-brochure: Bedrijf en stedenbouwkundige vergunning Gemeente - Dienst stedenbouw en ruimtelijke ordening

17 Milieuvergunning Het Vlaams Reglement voor Milieuvergunning (VLAREM) onderscheidt drie klassen van milieubelastende bedrijven. Klasse 3 staat voor de minst belastende ondernemingen. Hiervoor is geen vergunning nodig. De vestiging moet wel bij de gemeente worden gemeld. De bedrijven uit klasse 1 en 2 moeten over een milieuvergunning beschikken. Voor een milieuvergunning - contactgegevens zie bijlage VLAO-brochure: Handleiding milieuvergunningsaanvraag Gemeente - Milieudienst Handelsvestigingen met een netto-handelsoppervlakte van meer dan 400 m 2 De netto-handelsoppervlakte (inclusief de niet-overdekte oppervlakten toegankelijk voor het publiek) is voortaan de norm voor een vergunning. De handelsvestigingen van meer dan 400 m 2 netto-handelsoppervlakte zijn onderworpen aan een vergunning verleend door het college van burgemeester en schepenen van de gemeente waar de handelsvestiging zal worden uitgebaat. Gemeentebestuur FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie North Gate III Koning Albert-II-laan BRUSSEL Tel Specifieke activiteiten Voor occasionele activiteiten (braderijen, solden, reclamewagens ) bestaan specifi eke richtlijnen. Zie bijlage. Hoofdberoep of bijberoep? Starten in hoofdberoep impliceert dat uw activiteit als zelfstandige uw enige of voornaamste bezigheid is. Als u wenst op te starten in bijberoep dient u tegelijk en hoofdzakelijk nog een andere beroepsactiviteit uit te oefenen voor een werkgever: als loontrekkende: uw hoofdactiviteit moet minstens de helft bedragen van een voltijdse job in de onderneming of in de sector in het onderwijs: deze betrekking moet minstens 6/10 van een volledig uurrooster bedragen als ambtenaar: deze activiteit moet ten minste over 8 maanden of 200 dagen per jaar lopen VLAO-brochure: Zelfstandige in bijberoep 17

18 Opstartformaliteiten: stappenplan A. Een zichtrekening openen Als nieuwe handelaar moet u op uw naam of op naam van uw vennootschap een zichtrekening openen bij een fi nanciële instelling die in België is gevestigd. Het is aangewezen om bij het opstarten van een eenmanszaak een nieuwe rekening te openen, zodat de handels- en privé-verrichtingen gescheiden blijven. Voor een vennootschap moet de rekening op naam van de vennootschap staan. Het rekeningnummer moet samen met de naam van de instelling waar de rekening wordt aangehouden op alle handelsdocumenten (brieven, facturen...) worden vermeld. B. U wil een vennootschap oprichten? Opstellen van een fi nancieel plan Aanvragen van een bankattest Opstellen van de statuten Opstellen van een oprichtingsakte Registratie van de oprichtingsakte Openbaarmaking van de oprichtingsakte Aanleggen van Vennootschapsregister Opstellen van een financieel plan Bij de oprichting van een NV, (E)BVBA, CVBA of Comm. VA moet een fi nancieel plan opgemaakt worden dat overhandigd wordt aan de notaris die het bijhoudt. Aanvragen van een bankattest Bij de oprichting van een vennootschap waarbij een zeker minimumkapitaal moet volstort zijn voor de oprichting (NV, (E)BVBA, CVBA, Comm. VA), moet een bankattest aangevraagd worden. Dit is een attest waarin de fi nanciële instelling bevestigt dat het oprichtingskapitaal gestort werd op een zichtrekening op naam van de vennootschap. Opstellen van de statuten De statuten zijn bepalingen die in de oprichtingsakte van de vennootschap moeten worden opgenomen. Hierin worden onder andere de identiteit van de oprichters, naam en doel van de vennootschap, regeling met betrekking tot de algemene vergadering en andere regels die zullen gelden in de vennootschap opgenomen. 18 Opstellen van een oprichtingsakte Een vennootschap wordt opgericht door middel van een oprichtingsakte. Voor de oprichting van een VOF, CVOA en een Comm. V volstaat een onderhandse akte. Een authentieke akte, opgemaakt door een notaris, is vereist bij de oprichting van een NV, Comm. VA, (E)BVBA en een CVBA. Voor het opstellen en verlijden van de akte moeten de volgende documenten voorgelegd worden: een fi nancieel plan voor een inbreng in geld: het bankattest voor een inbreng in natura: een verslag van een bedrijfrevisor + een bijzonder verslag van de oprichters.

19 Registratie van de oprichtingsakte Registratie van de oprichtingsakte dient binnen de vijftien dagen te gebeuren voor de authentieke akten (notariële akten) en binnen de vier maanden voor onderhandse akten. Openbaarmaking van de oprichtingsakte De wet schrijft voor dat de oprichting van een handelsvennootschap moet worden bekendgemaakt door middel van een uittreksel van de oprichtingsakte neer te leggen ter griffi e van de rechtbank van koophandel van het gebied waarbinnen de vennootschap haar maatschappelijke zetel heeft. Het uittreksel uit de oprichtingsakte wordt, voor wat betreft de authentieke akten, ondertekend door de notaris; de onderhandse akten worden door alle hoofdelijk aansprakelijke vennoten of door één van hen, die door de andere bijzonder gemachtigd is, ondertekend. De neerlegging ter griffi e van de rechtbank van koophandel moet binnen de 15 dagen na het ondertekenen van de definitieve akte (de aktedatum) gebeuren. Concreet moeten volgende stukken worden neergelegd: het uittreksel uit de bekend te maken akte een afschrift van dat uittreksel de authentieke of onderhandse volmachten die aan de akte zijn gehecht het bankattest en eventueel het verslag van de bedrijfsrevisor over de inbreng in natura. De vennootschap verkrijgt haar rechtspersoonlijkheid vanaf de dag waarop de bekend te maken uittreksels uit de oprichtingsakte neergelegd zijn. Binnen de 15 dagen na neerlegging moet het uittreksel bekendgemaakt worden in de bijlagen van het Belgisch Staatsblad. De griffi e verzendt de nodige stukken naar het Staatsblad. De vennootschapsakte kan slechts worden tegengeworpen aan derden vanaf de dag van bekendmaking, tenzij de vennootschap aantoont dat die derden er tevoren kennis van droegen. Aanleggen Vennootschapsregister In de NV en de Comm.VA (voor de aandelen op naam) en in de (E)BVBA, de CVBA en CVOA moet een vennootschapsregister worden aangelegd. Via het zogenaamde e-depot wordt het oprichten van een vennootschap makkelijker en sneller. C. Naar het ondernemingsloket Om een handels- of ambachtsactiviteit uit te oefenen moet u zich inschrijven bij de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO). Hiervoor wendt u zich tot een ondernemingsloket naar keuze. Dit loket verifi eert of de onderneming voldoet aan de gestelde vereisten en voert in de KBO in: de gegevens over de handels- of ambachtsonderneming de identifi catiegegevens van de onderneming wanneer het gaat om een natuurlijk persoon. Na inschrijving ontvangt u uw uniek ondernemingsnummer. Dit nummer bestaat uit tien cijfers en is hetzelfde als uw BTW-nummer. Welke documenten moet u voorleggen in een ondernemingsloket? identiteitskaart (naam, voornaam, rijksregisternummer aanvrager) bankrekeningnummer indien nodig kennis van beroepsbekwaamheid indien nodig bijzondere vergunningen (leurhandel, beroepskaart voor vreemdelingen,...) voor vennootschappen: uittreksel van de statuten en attest inzake beheermandaat. 19

20 Vennootschappen worden geregistreerd in de Kruispuntbank door de griffi er van de rechtbank van koophandel (na het neerleggen van de oprichtingsakte). Automatisch wordt er aan de vennootschap dan ook een ondernemingsnummer toegekend. Nadien moet de vennootschap zich alsnog wenden tot een ondernemingsloket om zich te laten inschrijven als handels- of ambachtsonderneming. De kosten van inschrijving bij een ondernemingsloket bedragen zowel voor een natuurlijk persoon als voor de inschrijving als handels- of ambachtsonderneming 70 euro. Ook voor alle andere mogelijke transacties (inschrijving bijkomende vestiging, wijzigingen, schrapping) wordt dit eenheidstarief gehanteerd. Ondernemingsloketten - contactgegevens zie bijlage D. Aangifte bij de BTW-administratie Iedereen die in de uitoefening van een economische activiteit geregeld en zelfstandig goederen levert of diensten verricht die in het BTW-wetboek zijn opgenomen, is BTW-plichtig. Het maakt niet uit of dit gebeurt in hoofd- of bijberoep, met of zonder winstoogmerk. Het normaal BTW-tarief bedraagt 21%. Bepaalde activiteiten vallen onder lagere tarieven: 6% en 12%. Met uw ondernemingsnummer, dat u kreeg bij het ondernemingsloket, kan u zich aanmelden bij de BTWadministratie van uw regio. Dit kan zowel fysiek als elektronisch (tegen betaling via het ondernemingsloket) gebeuren. U moet melden of u kiest voor het normale BTW-stelsel, of voor een speciaal stelsel. Het gewone of normale BTW-stelstel Elke BTW-plichtige moet aan zijn klanten BTW aanrekenen. Vooraleer deze ontvangen BTW door te storten aan de overheid, mag de BTW-plichtige de BTW aftrekken die hij aan zijn leveranciers heeft betaald. Bij levering van producten of diensten moet u een factuur uitschrijven. Bij levering aan particulieren voor hun privé-gebruik is meestal geen factuur vereist. Deze verrichting moet wel worden opgenomen in het dagontvangstenboek. Van al deze verrichtingen moet u maandelijks aangifte doen. Ook bij aanvang, wijziging of stopzetting van de activiteit van uw onderneming moet u aangifte doen. Als uw jaaromzet, exclusief BTW, minder dan euro bedraagt, kan u opteren voor kwartaalaangiftes. U kan aan het bestuur van de BTW aanvragen om over te gaan van het ene aangiftestelsel naar het andere. Als het wordt toegestaan, gaat het in op 1 januari van het jaar na de aanvraag. Als BTW-plichtige moet u een boekhouding voeren die is aangepast aan de aard en de omvang van de onderneming. Er moet minstens een boek zijn voor inkomende facturen, een boek voor uitgaande facturen en een dagontvangstenboek. Tevens moet jaarlijks een BTW-listing ingediend worden. 20

21 Het forfaitaire BTW-stelsel Met een aantal sectoren en beroepen heeft de BTW-administratie een akkoord gesloten om de omzet forfaitair te belasten. De omzet van deze BTW-plichtigen wordt forfaitair berekend op basis van hun aankopen of hun uurtarieven. Het gaat om de apotheker, bakker en banketbakker, boekhandelaar, caféhouder, detaillist / kleinhandelaar in vis, detaillist / kleinhandelaar in zuivelproducten, detaillist / kleinhandelaar in schoenen, detaillist / kleinhandelaar in tabaksfabrikaten, detaillist / kleinhandelaar in textielwaren, detaillist / kleinhandelaar in wild en gevogelte, detaillist / kleinhandelaar in levensmiddelen, drogist, foorkramer, frituurexploitant, geneesheer met geneesmiddelendepot, handelaar in ijzerwaren, kapper, krantenverkoper, schoenhersteller, slager, verkoper van consumptie-ijs en visventer. Hun jaaromzet, exclusief BTW, mag niet hoger zijn dan euro. Het moet gaan om fysieke personen, vennootschappen onder fi rma, gewone commanditaire vennootschappen of BVBA s, en minstens driekwart van de omzet moet betrekking hebben op handelingen waarvoor het niet verplicht is een factuur uit te schrijven. Wie onder het forfaitaire stelsel valt, moet geen dagontvangstenboek bijhouden, maar wel om het kwartaal een BTW-aangifte doen, aangevuld met een rekenblad waarop de forfaitaire BTW wordt berekend. De BTW die ze aan hun leveranciers betaalden, kunnen ze daarvan aftrekken. Tevens moet jaarlijks een BTWlisting ingediend worden. BTW voor kleine ondernemingen - vrijstellingsregeling Kleine ondernemingen zijn voor de BTW-wetgeving ondernemingen die een jaaromzet hebben van niet meer dan euro (exclusief BTW). Ze zijn vrijgesteld van (bijna) alle BTW-formaliteiten behalve indien ze opteren voor de gewone of forfaitaire regeling. Om de jaaromzet te kunnen vaststellen, moet een vereenvoudigde boekhouding worden gevoerd. De dagontvangsten moeten in een dagontvangstenboek worden geschreven. De inkomende en uitgaande facturen moeten genummerd zijn en in volgorde worden bewaard. Een kleine onderneming: moet een BTW-nummer aanvragen moet geen BTW-aangiftes doen moet op de uitgereikte facturen vermelden kleine onderneming onderworpen aan de vrijstellingsregeling - BTW niet toepasselijk moet geen BTW betalen aan de overheid mag geen BTW aftrekken die betaald werd aan de leveranciers moet een jaarlijkse listing indienen Ondernemingsloketten - contactgegevens zie bijlage Plaatselijk BTW-kantoor (zie telefoonboek: Federale Overheidsdienst Financiën ). 21

22 E. Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds Als zelfstandige bent u onderworpen aan het sociaal statuut van de zelfstandige. Een aantal categorieën zelfstandigen zijn daar niet aan onderworpen: helpers vóór 1 januari van het jaar van hun twintigste verjaardag en ongehuwd helpers met toevallige zelfstandige activiteit: minder dan 90 dagen per jaar student-helper met recht op kinderbijslag gepensioneerde, onbezoldigde mandatarissen journalisten, perscorrespondenten en personen die auteursrechten genieten, indien ze reeds onderworpen zijn aan een sociaal statuut dat ten minste gelijkwaardig is aan dat van de zelfstandigen, of de voordelen genieten die verbonden zijn met dat sociaal statuut of de pensioenleeftijd hebben bereikt. Meewerkende echtgenoten, echtgenoten die hun partner bijstaan bij de uitoefi ng van hun zelfstandige activiteit, zijn verplicht om zich aan te sluiten bij het maxi-statuut (tenzij geboren voor 1956). Nationale Hulpkas voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen Jan Jacobsplein BRUSSEL Tel Sociale verzekeringsfondsen - contactgegevens zie bijlage Ten vroegste 6 maanden voor het begin van de activiteit en ten laatste 90 dagen na de start moet elke zelfstandige, bestuurder, zaakvoerder, werkend vennoot, vennootschap, zich aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds naar keuze of bij de Nationale Hulpkas voor Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen. Vennootschappen moeten jaarlijks een (jaarlijks aangepaste) bijdrage betalen. Voor het jaar 2006 bedraagt deze bijdrage 347,50 euro of 852,50 euro (indien het balanstotaal groter is dan ,59 euro). Nieuwe personenvennootschappen (bijvoorbeeld de BVBA) krijgen de eerste drie jaar een vrijstelling als alle zaakvoerders en een meerderheid van de werkende vennoten in de periode van 10 jaar vóór de oprichting niet meer dan drie jaar zelfstandig zijn geweest. De zelfstandige moet ieder kwartaal sociale bijdragen betalen om te kunnen genieten van de sociale rechten. 22 De bijdragen worden berekend op de netto-bedrijfsinkomsten van 3 jaar terug, het referte-inkomen. Voor startende zelfstandigen is dit niet mogelijk. Voor hen werd een systeem van voorlopige bijdragen ingevoerd voor de eerste drie jaar. Daarna vindt een regularisatie plaats op basis van de werkelijke inkomsten van respectievelijk het eerste, tweede en derde jaar. Die regularisatie komt boven op de bijdragen voor respectievelijk het vierde, vijfde en zesde jaar, die op hetzelfde referte-inkomen worden berekend. Onder netto-bedrijfsinkomsten verstaat men de bruto-bedrijfsinkomsten, verminderd met de bedrijfslasten en eventueel de aanvaarde bedrijfsverliezen. De voorlopige sociale bijdragen voor startende zelfstandigen worden op een tamelijk laag inkomen geschat. De regularisatie kan aanleiding geven tot het betalen van relatief hoge bedragen na de eerste drie jaar indien de netto-inkomsten hoger liggen dan was ingeschat. Om dit te vermijden, kan men vragen om de voorlopige bijdragen te berekenen op een hoger inkomen.

23 De voorlopige kwartaalbijdragen bij het begin van de activiteit (exclusief beheerskosten) worden ieder jaar aangepast. Deze bedragen vanaf (voor het refertejaar 2003): tot het einde van het eerste volledige kalenderjaar van de activiteit: 474,77 euro per kwartaal voor een zelfstandige in hoofdberoep (berekend op een inkomen van 9.664,59 euro) in het tweede jaar van de activiteit: 551,38 euro per kwartaal voor een zelfstandige in hoofdberoep (berekend op een inkomen van ,09 euro) in het derde jaar van de activiteit: 624,56 euro per kwartaal voor een zelfstandige in hoofdberoep (berekend op een inkomen van ,59 euro) 59,78 euro per kwartaal voor zelfstandigen in bijberoep (berekend op een inkomen van 1.216,97 euro). Onder bepaalde voorwaarden kan een vermindering of vrijstelling van de kwartaalbijdragen bekomen worden. Deze regeling geldt naast zelfstandigen in bijberoep ook voor helpers, gehuwde personen die via de beroepsactiviteit van hun partner volwaardig beschermd zijn in de sociale zekerheid en studenten jonger dan 25 jaar. Nationale Hulpkas voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen Jan Jacobsplein BRUSSEL Tel VLAO-brochure: Zelfstandige in bijberoep Sociale verzekeringsfondsen - contactgegevens zie bijlage Door het betalen van sociale bijdragen creëert de zelfstandige sociale rechten: gezinsbijslag, ziekte- en invaliditeitsverzekering, pensioen en faillissementsverzekering. U heeft recht op gezinsbijslag De gezinsbijslag geldt in principe voor elk kind dat deel uitmaakt van uw gezin. Ze bestaat uit meerdere uitkeringen: kraamgeld adoptiepremie gewone kinderbijslag die eventueel kan worden aangevuld door bijkomende bijslagen (mindervalide kinderen, ) Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen van de Zelfstandigen Jan Jacobsplein BRUSSEL Tel Uw gezinsbijslagfonds 23

24 U heeft recht op tussenkomst bij ziekte en invaliditeit De ziekte- en invaliditeitsverzekering omvat: Geneeskundige verzorging Hiermee worden de grote risico s gedekt. Voor starters zijn ook de kleine risico s gedurende de eerste 18 maanden in deze verplichte verzekering opgenomen. Arbeidsongeschiktheid U heeft recht op uitkeringen die verschillen naargelang de periode van arbeidsongeschiktheid. Drie periodes worden onderscheiden: primaire niet-vergoedbare ongeschiktheid: tijdens deze periode (de eerste maand volledige arbeidsongeschiktheid) krijgt u geen vergoeding. primaire vergoedbare ongeschiktheid: deze periode omvat de volgende 11 maanden arbeidsongeschiktheid. Gedurende deze periode krijgt u wel een vergoeding. invaliditeit: deze periode volgt op de hiervoor vermelde 11 maanden. In dit geval krijgt de zelfstandige een verhoogde vergoeding. Moederschapvergoeding Sinds 1 januari 2006 hebben jonge moeders recht op 70 gratis dienstencheques na de bevalling. Ziekenfonds Sociale verzekeringsfondsen contactgegevens zie bijlage U heeft recht op pensioen Als zelfstandige heeft u recht op pensioen. In geval van overlijden of echtscheiding kan ook uw overlevende echtgenoot of echtgenote of uw uit de echt gescheiden partner hierop aanspraak maken. Rijksdienst voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen Jan Jacobsplein BRUSSEL Tel Rijksdienst voor Pensioenen Zuidertoren BRUSSEL Tel En wat bij een faillissement? Bij faillissement kan u aanspraak maken op een faillissementsverzekering. Zelfstandigen, zaakvoerders, bestuurders en werkende vennoten van een handelsvennootschap die failliet wordt verklaard, kunnen hiervoor in aanmerking komen. Om aanspraak te kunnen maken moet u wel de vier kwartalen voor het faillissement actief geweest zijn in hoofdberoep en niet frauduleus failliet zijn verklaard. Ook zelfstandigen die niet failliet kunnen worden verklaard, maar die niet in staat zijn om hun schulden te vereffenen wegens kennelijk onvermogen kunnen in aanmerking komen. Gedurende vier kwartalen kan u dan uw rechten behouden op het vlak van gezinsbijslag en de tussenkomst bij ziekte en invaliditeit. Gedurende maximum zes maanden kan er u een maandelijkse uitkering worden uitbetaald. Het voordeel van deze verzekering kan slechts 1 maal in de loopbaan van een zelfstandige worden toegekend. Rijksdienst voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen Jan Jacobsplein BRUSSEL Tel

25 F. Aansluiten bij het ziekenfonds Op het ogenblik dat u zich als zelfstandige of als helper aansluit bij een sociaal verzekeringsfonds dient u zich ook aan te sluiten bij een ziekenfonds naar keuze of bij een gewestelijke dienst van de Hulpkas voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering. Vanaf de aansluiting zijn u en uw gezin verzekerd voor grote risico s zoals: bepaalde ziekten, bijvoorbeeld geestesziekte, tuberculose, kinderverlamming ziekenhuisopnamen en belangrijke heelkundige ingrepen een aantal algemene zorgen verstrekt door specialisten bevallingen prestaties op het vlak van beroepsrevalidatie. Sinds 1 juli 2006 zijn voor starters ook de kleine risico s (raadplegingen bij de huisarts, de aankoop van geneesmiddelen, ) gedurende de eerste 18 maanden geïntegreerd in de ziekteverzekering. Ziekenfonds naar keuze De Hulpkas voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering, HZIV-informatiedienst Troonstraat 30B BRUSSEL Tel (enkel grote risico s) - info@caami-hziv.fgov.be - Afsluiten van verzekeringen Verschillende verzekeringen moeten afgesloten worden. Voorbeelden zijn een brandverzekering, verzekering voor bedrijfsvoertuigen, verzekering tegen productaansprakelijkheid en bedrijfsschade. Opgelet: De sociale rechten van een zelfstandige zijn niet helemaal gelijk aan die van een werknemer. Om van dezelfde rechten te kunnen genieten als een werknemer, is het mogelijk om u aanvullend te verzekeren (als aanvulling op de rechten die u hebt als zelfstandige). Zo bestaat er een bijkomende verzekering gewaarborgd inkomen waarmee u zich op het vlak van ziekteverzekering extra kunt veiligstellen. Wat het pensioen betreft, kan u een verzekering vrij aanvullend pensioen afsluiten. Verzekeringsagenten / verzekeringsmakelaars Sociale verzekeringsfondsen contactgegevens zie bijlage Een heldere boekhouding Een goede boekhouding is onontbeerlijk. De boekhouding is immers het perfecte middel om een reëel zicht te krijgen op de fi nanciële situatie van uw bedrijf. Enkel met een goede boekhouding kan u uw bedrijf op een gezonde manier leiden. Dit kan samen met een externe boekhouder gebeuren. Het voeren van een boekhouding is een wettelijke verplichting, die verschillend is naargelang de omvang en de aard van het bedrijf. 25