Referentienummer GM Bijlage 2. Statistische analyse

Transcriptie

1 Referentienummer GM Bijlage 2 Statistische analyse

2 BG=bovengrond: 0-0,5 m -mv; OG=ondergrond: >0,5 m -mv mbt tot geschikt voor BKK of verdacht/onverdacht is de volgende selectie gemaakt: indien veld NUT_BKK=a, b of g. Indien dit veld niet is ingevuld wordt geselecteerd uit het veld VERDACHT=onverdacht Eindoordeel is gedeeltelijk handmatig gedaan. Het kan zijn dat de terugvalregel niet altijd juist is toegepast Toemaakdek BG LUTUMORGSTOF AS CD CR CU HG PB NI ZN PAK OLIE BA CO MO PCB Aantal gemiddelde 16,4 24,6 11,49 0,56 29,38 46,15 0, ,28 19,37 111,55 1, ,16 5,87 2,97 0,01 stdev 9,4 17,1 3,78 0,36 9,48 34,87 0, ,72 6,65 57,87 2, ,51 1,48 1,85 0,00 mediaan 15,0 17,8 10,50 0,47 31,00 37,00 0, ,00 19,50 93,50 0, ,50 5,90 2,05 0,00 p80 22,3 39,5 16,00 0,83 34,80 65,00 0, ,00 25,00 158,00 1, ,00 7,50 5,00 0,01 p90 24,7 50,9 16,00 1,00 39,10 75,60 1, ,00 26,00 179,00 2, ,00 7,97 5,00 0,01 p95 28,0 59,4 16,85 1,00 45,10 84,10 1, ,00 26,95 229,00 5, ,50 8,15 5,00 0,01 Max 60,3 65, , ,2 5 0,0098 Toetsing BBK <AW <AW <AW Wonen Wonen Wonen <AW <AW <AW <AW <AW <AW Wonen <AW P95>I? Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Eindoordeel (ontvangend): Eindoordeel (toepassen): Wonen Wonen Uitbijters Gem>P95? Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee GRUBS 1,24 2,39 1,99 3,95 2,28 4,70 5,78 3,92 2,20 2,74 5,46 1,97 1,96 1,58 1,10 2,62 Aantal <=AW 24 (100%) 31 (74%) 22 (92%) 29 (62%) 2 (5%) 10 (21%) 39 (93%) 28 (67%) 39 (93%) 41 (100%) 20 (63%) 32 (100%) 12 (38%) 20 (100%) Aantal Wonen 0 (0%) 10 (24%) 2 (8%) 6 (13%) 29 (69%) 27 (57%) 1 (2%) 10 (24%) 2 (5%) 0 (0%) 12 (38%) 0 (0%) 20 (63%) 0 (0%) Aantal Industrie 0 (0%) 1 (2%) 0 (0%) 11 (23%) 10 (24%) 8 (17%) 2 (5%) 4 (10%) 1 (2%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) Aantal NT 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 1 (2%) 1 (2%) 2 (4%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) Aantal >I 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 1 (2%) 0 (0%) 2 (4%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) OG LUTUMORGSTOF AS_ CD CR CU HG PB NI ZN PAK OLIE BA CO MO PCB Aantal gemiddelde 28,4 29,6 8,54 0,28 29,56 22,25 0,214 43,25 24,29 58,29 0, ,00 6,85 1,43 0,01 stdev 27,7 18,9 1,80 0,08 13,53 6,27 0,156 29,28 8,71 21,88 0, ,07 2,19 0,53 0,00 mediaan 16,7 27,4 8,00 0,28 33,00 22,50 0,190 32,50 23,00 57,00 0, ,00 6,85 1,43 0,01 p80 33,3 43,5 9,80 0,34 38,20 25,80 0,376 50,80 32,20 66,80 1, ,00 7,78 1,65 0,01 p90 53,1 51,9 10,40 0,37 42,60 28,80 0,428 69,40 35,20 79,00 1, ,00 8,09 1,73 0,01 p95 73,1 56,9 10,70 0,39 44,80 30,90 0,434 89,70 36,10 88,00 1, ,50 8,25 1,76 0,01 Max 93 61,9 11 0, , , ,4 1,8 0,013 Toetsing BBK <AW <AW <AW <AW Wonen <AW <AW <AW <AW <AW <AW <AW <AW <AW P95>I? Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Eindoordeel (ontvangend): Eindoordeel (toepassen): Wonen Wonen Uitbijters Gem>P95? Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee GRUBS 1,61 1,71 1,36 1,58 1,29 1,71 1,45 2,28 1,46 1,77 1,62 2,02 0,71 0,71 0,71 0,71 Aantal <=AW 5 (100%) 7 (100%) 5 (100%) 8 (100%) 3 (43%) 7 (88%) 7 (100%) 7 (100%) 7 (100%) 7 (100%) 2 (100%) 2 (100%) 1 (50%) 2 (100%) Aantal Wonen 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 4 (57%) 1 (13%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 1 (50%) 0 (0%) Aantal Industrie 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) Aantal NT 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) Aantal >I 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%)

3 Referentienummer GM Bijlage 3 Rapportage Risicotoolbox

4 Resultaten RisicotoolboxBodem.nl Risico's behorende bij chemische bodemkwaliteit en functie V. RTB: V. rapport: Algemeen Naam berekening: Modus: Monstergroep: Bodemgebruiksfunctie: Bijzonderheden: <Nieuw> berekenen gevolgen Lokale Maximale Waarden /Toemaakdek/Toemaakdek P95 en max Achtergrondwaarde Landbouw (zonder boerderij en erf) Status van deze berekening De risicotoolbox berekent de risico s van een chemische bodemkwaliteit voor milieu, mens en landbouwproductie die horen bij een ingevoerde chemische bodemkwaliteit en bodemfunctie. De risicotoolbox maakt hiervoor gebruik van wetenschappelijke modellen uit de normstellingspraktijk. Modellen kunnen slechts een voorspelling geven van te verwachten risico's. De kwaliteit van deze voorspellingen wordt bepaald door de betrouwbaarheid van de modellen en de mate waarin deze van toepassing zijn op de lokale situatie. De modellen achter de risicotoolbox hebben uiteenlopende betrouwbaarheden en de toepasselijkheid hangt sterk af van de lokale situatie. De verantwoordelijkheid voor de interpretatie van de resultaten ligt bij de gebruiker van het instrument. Het bovenstaande betekent dat voorspellingen van risico's die zowel boven als onder de - voor de gekozen bodemgebruiksvorm relevante - risicogrenswaarde liggen slechts indicatief zijn. Juist bij resultaten die dicht bij risicogrenswaarden liggen is het belangrijk om hierbij in de interpretatiefase stil te staan. De risicotoolbox kan op twee manieren rekenen : 1) Berekenen van de risico's van voorgestelde Lokale Maximale Waarden 2) Rekenen aan de risico's van de actuele chemische bodemkwaliteit Deze berekening is het resultaat van functie 1. Functie 1: Bepalen gevolgen Lokale Maximale Waarden In het Besluit bodemkwaliteit staan de methoden beschreven waarlangs Lokale Maximale Waarden ter beoordeling van het toepassen van grond of baggerspecie dienen te worden onderbouwd. De risicotoolbox maakt onderdeel uit van dit proces. In deze modus werkt de risicotoolbox strikt volgens de bepalingen van het Besluit. Ingevoerde bodemkwaliteitsgegevens die worden aangemerkt als voorgestelde Lokale Maximale Waarden en de berekeningsresultaten krijgen een bijzondere status en worden permanent opgeslagen in de systeemdatabase. De ondergrens wordt gevormd door de AW2000 waarde. De bovengrens wordt bepaald door de zogenaamde Sanscrit-grens (onaanvaardbaar risico). Ter bepaling van deze bovengrens dient het programma Sanscrit te worden gebruikt. De instructie voor deze Sanscrit-toetsing is te vinden op

5 Resultaten Ecologische risico's Beschermingsniveau: Gemiddeld (Landbouw (zonder boerderij en erf)) Stof Concentratie [mg/kg] (*) Concentratiegrens [mg/kg] Risico-index Arseen 20,00 27,00 0,74 Barium 283,00 550,00 0,51 Cadmium 0,76 1,20 0,63 Chroom (III) 54,50 62,00 0,88 Koper 76,50 54,00 1,42 Lood 373,00 210,00 1,78 Kwik 1,30 0,83 1,57 Nikkel 35,00 39,00 0,90 Zink 236,00 200,00 1,18 Kobalt 15,00 35,00 0,43 Molybdeen 5,00 88,00 0,06 (*) Let op: op de ingevoerde concentratie is de standaardbodemtypecorrectie toegepast Humane risico's Stof Blootstelling [mg/kg lg/dag] Risicogrens [mg/kg lg/dag] Risico-index Arseen 3,24E-05 0,0007 0,05 Barium 0, ,011 0,06 Cadmium 1,13E-05 0, ,04 Chroom (III) 9,88E-05 0,004 0,02 Koper 0, ,11 0,01 Lood 0, ,0018 1,40 Kwik 1,94E-05 0,0019 0,01 Nikkel 0, ,046 0,02 Zink 0, ,25 0,01 Kobalt 0, ,0011 0,82 Molybdeen 4,02E-05 0,006 0,01 Landbouw risico's Parameter Akkerbouw Toetsing Arseen aan LAC waarde [klei] voor Akkerbouw [mg/kg] Waarde 20,00 Grenswaarde 50,00 Risico-index 0,40 Cadmium in Aardappel [mg/kg] 0,05 0,42 0,12 Fytotoxiciteit van Cadmium voor Aardappel [mg/kg] 0,05 5,00 0,01 Cadmium in Gerst [mg/kg] 0,06 0,12 0,49 Cadmium in Tarwe [mg/kg] 0,08 0,24 0,35 Fytotoxiciteit van Cadmium voor Tarwe [mg/kg] 0,08 4,00 0,02 Toetsing Cadmium aan LAC waarde [klei] voor Akkerbouw [mg/kg] 0,76 2,00 0,38 Toetsing Chroom (III) aan LAC waarde [klei] voor Akkerbouw [mg/kg] 54,50 180,00 0,30 Koper in Aardappel [mg/kg] 7,76 132,00 0,06 Fytotoxiciteit van Koper voor Aardappel [mg/kg] 7,76 20,00 0,39 Koper in Tarwe [mg/kg] 5,51 24,00 0,23 Fytotoxiciteit van Koper voor Tarwe [mg/kg] 5,51 10,00 0,55 Toetsing Koper aan LAC waarde [klei] voor Akkerbouw [mg/kg] 76,50 160,00 0,48 Lood in Aardappel [mg/kg] 0,47 0,42 1,12 Fytotoxiciteit van Lood voor Aardappel [mg/kg] 0,47 13,00 0,04 Lood in Tarwe [mg/kg] 0,76 0,24 3,17 Toetsing Lood aan LAC waarde [klei] voor Akkerbouw [mg/kg] 373,00 200,00 1,87 Toetsing Kwik aan LAC waarde [klei] voor Akkerbouw [mg/kg] 1,30 2,00 0,65 Toetsing Nikkel aan LAC waarde [klei] voor Akkerbouw [mg/kg] 35,00 50,00 0,70 Fytotoxiciteit van Zink voor Aardappel [mg/kg] 13,40 250,00 0,05

6 Fytotoxiciteit van Zink voor Tarwe [mg/kg] 42,90 108,00 0,40 Toetsing Zink aan LAC waarde [klei] voor Akkerbouw [mg/kg] 236,00 350,00 0,67 Akkerbouw voor veeteelt Toetsing Arseen aan LAC waarde [klei] voor Akkerbouw voor veeteelt [mg/kg] 20,00 50,00 0,40 Cadmium in Biet [mg/kg] 0,34 1,10 0,31 Cadmium in Gras voor rundvee [mg/kg] 0,04 1,10 0,04 Cadmium in Gras voor schapen [mg/kg] 0,04 1,10 0,04 Fytotoxiciteit van Cadmium voor Gras [mg/kg] 0,04 30,00 0,00 Cadmium in Snijmais [mg/kg] 0,07 1,10 0,06 Fytotoxiciteit van Cadmium voor Snijmais [mg/kg] 0,07 25,00 0,00 Toetsing Cadmium aan LAC waarde [klei] voor Akkerbouw voor veeteelt [mg/kg] 0,76 3,00 0,25 Toetsing Chroom (III) aan LAC waarde [klei] voor Akkerbouw voor veeteelt [mg/kg] 54,50 180,00 0,30 Koper in Biet [mg/kg] 12,20 35,00 0,35 Fytotoxiciteit van Koper voor Biet [mg/kg] 12,20 17,00 0,72 Koper in Gras voor rundvee [mg/kg] 11,60 35,00 0,33 Koper in Gras voor schapen [mg/kg] 11,60 15,00 0,77 Fytotoxiciteit van Koper voor Gras [mg/kg] 11,60 15,00 0,77 Koper in Snijmais [mg/kg] 4,94 35,00 0,14 Fytotoxiciteit van Koper voor Snijmais [mg/kg] 4,94 15,00 0,33 Toetsing Koper aan LAC waarde [klei] voor Akkerbouw voor veeteelt [mg/kg] 76,50 80,00 0,96 Lood in Biet [mg/kg] 4,30 11,00 0,39 Lood in Gras voor rundvee [mg/kg] 0,93 11,00 0,08 Lood in Gras voor schapen [mg/kg] 0,93 11,00 0,08 Fytotoxiciteit van Lood voor Gras [mg/kg] 0,93 67,00 0,01 Lood in Snijmais [mg/kg] 1,57 11,00 0,14 Fytotoxiciteit van Lood voor Snijmais [mg/kg] 1,57 38,00 0,04 Toetsing Lood aan LAC waarde [klei] voor Akkerbouw voor veeteelt [mg/kg] 373,00 200,00 1,87 Toetsing Kwik aan LAC waarde [klei] voor Akkerbouw voor veeteelt [mg/kg] 1,30 2,00 0,65 Toetsing Nikkel aan LAC waarde [klei] voor Akkerbouw voor veeteelt [mg/kg] 35,00 50,00 0,70 Zink in Biet [mg/kg] 18,80 284,00 0,07 Fytotoxiciteit van Zink voor Biet [mg/kg] 18,80 100,00 0,19 Zink in Gras voor rundvee [mg/kg] 37,20 284,00 0,13 Zink in Gras voor schapen [mg/kg] 37,20 284,00 0,13 Fytotoxiciteit van Zink voor Gras [mg/kg] 37,20 100,00 0,37 Zink in Snijmais [mg/kg] 39,10 284,00 0,14 Fytotoxiciteit van Zink voor Snijmais [mg/kg] 39,10 100,00 0,39 Toetsing Zink aan LAC waarde [klei] voor Akkerbouw voor veeteelt [mg/kg] 236,00 660,00 0,36 Bollen en sierteelt Toetsing Arseen aan LAC waarde [klei] voor Bollen en sierteelt [mg/kg] 20,00 50,00 0,40 Toetsing Cadmium aan LAC waarde [klei] voor Bollen en sierteelt [mg/kg] 0,76 10,00 0,08 Toetsing Chroom (III) aan LAC waarde [klei] voor Bollen en sierteelt [mg/kg] 54,50 180,00 0,30 Toetsing Koper aan LAC waarde [klei] voor Bollen en sierteelt [mg/kg] 76,50 160,00 0,48 Toetsing Lood aan LAC waarde [klei] voor Bollen en sierteelt [mg/kg] 373,00 480,00 0,78 Toetsing Kwik aan LAC waarde [klei] voor Bollen en sierteelt [mg/kg] 1,30 2,00 0,65 Toetsing Nikkel aan LAC waarde [klei] voor Bollen en sierteelt [mg/kg] 35,00 50,00 0,70 Toetsing Zink aan LAC waarde [klei] voor Bollen en sierteelt [mg/kg] 236,00 660,00 0,36 Fruitteelt Toetsing Arseen aan LAC waarde [klei] voor Fruitteelt [mg/kg] 20,00 50,00 0,40 Toetsing Cadmium aan LAC waarde [klei] voor Fruitteelt [mg/kg] 0,76 2,00 0,38 Toetsing Chroom (III) aan LAC waarde [klei] voor Fruitteelt [mg/kg] 54,50 180,00 0,30 Toetsing Koper aan LAC waarde [klei] voor Fruitteelt [mg/kg] 76,50 160,00 0,48 Toetsing Lood aan LAC waarde [klei] voor Fruitteelt [mg/kg] 373,00 200,00 1,87 Toetsing Kwik aan LAC waarde [klei] voor Fruitteelt [mg/kg] 1,30 2,00 0,65 Toetsing Nikkel aan LAC waarde [klei] voor Fruitteelt [mg/kg] 35,00 50,00 0,70 Toetsing Zink aan LAC waarde [klei] voor Fruitteelt [mg/kg] 236,00 660,00 0,36 Veeteelt Toetsing Arseen aan LAC waarde [klei] voor Veeteelt [mg/kg] 20,00 50,00 0,40 Inname Arseen door rundvee op basis van belasting "Algemeen" [mg/dag] 11, ,00 0,00 Inname Arseen door rundvee op basis van belasting "Nier" [mg/dag] 11,20 375,00 0,03 Inname Arseen door rundvee op basis van belasting "Lever" [mg/dag] 11,20 447,00 0,03

7 Arseen in Lever van rundvee [mg/kg] 0,03 0,50 0,05 Arseen in Nier van rundvee [mg/kg] 0,04 0,50 0,09 Arseen in Vlees van rundvee [mg/kg] 0,01 0,10 0,10 Toetsing Cadmium aan LAC waarde [klei] voor Veeteelt [mg/kg] 0,76 2,00 0,38 Inname Cadmium door rundvee op basis van belasting "Algemeen" [mg/dag] 1,06 63,00 0,02 Inname Cadmium door rundvee op basis van belasting "Nier" [mg/dag] 1,06 29,00 0,04 Inname Cadmium door rundvee op basis van belasting "Lever" [mg/dag] 1,06 44,00 0,02 Inname Cadmium door rundvee op basis van belasting "Vlees" [mg/dag] 1,06 105,00 0,01 Inname Cadmium door schapen op basis van belasting "Nier" [mg/dag] 0,19 5,00 0,04 Inname Cadmium door schapen op basis van belasting "Lever" [mg/dag] 0,19 2,80 0,07 Cadmium in Lever van rundvee [mg/kg] 0,03 0,50 0,07 Cadmium in Melk van rundvee [mg/kg] 0,00 0,01 0,00 Cadmium in Nier van rundvee [mg/kg] 0,18 1,00 0,18 Cadmium in Vlees van rundvee [mg/kg] 0,00 0,05 0,00 Cadmium in Lever van schapen [mg/kg] 0,13 0,50 0,27 Cadmium in Nier van schapen [mg/kg] 0,15 1,00 0,15 Cadmium in Vlees van schapen [mg/kg] 0,00 0,05 0,00 Toetsing Chroom (III) aan LAC waarde [klei] voor Veeteelt [mg/kg] 54,50 180,00 0,30 Toetsing Koper aan LAC waarde [klei] voor Veeteelt [mg/kg] 76,50 30,00 2,55 Inname Koper door rundvee op basis van belasting "Algemeen" [mg/dag] 227,00 469,00 0,48 Toetsing Lood aan LAC waarde [klei] voor Veeteelt [mg/kg] 373,00 150,00 2,49 Inname Lood door rundvee op basis van belasting "Algemeen" [mg/dag] 169, ,00 0,07 Inname Lood door rundvee op basis van belasting "Nier" [mg/dag] 169,00 604,00 0,28 Inname Lood door rundvee op basis van belasting "Lever" [mg/dag] 169,00 857,00 0,20 Lood in Lever van rundvee [mg/kg] 0,39 0,10 3,94 Lood in Melk van rundvee [mg/kg] 0,01 0,02 0,31 Lood in Nier van rundvee [mg/kg] 0,84 0,50 1,68 Lood in Vlees van rundvee [mg/kg] 0,01 0,10 0,13 Toetsing Kwik aan LAC waarde [klei] voor Veeteelt [mg/kg] 1,30 2,00 0,65 Inname Kwik door rundvee op basis van belasting "Algemeen" [mg/dag] 0,82 28,00 0,03 Inname Kwik door rundvee op basis van belasting "Nier" [mg/dag] 0,82 380,00 0,00 Inname Kwik door rundvee op basis van belasting "Lever" [mg/dag] 0,82 219,00 0,00 Inname Kwik door schapen op basis van belasting "Nier" [mg/dag] 0,17 5,60 0,03 Inname Kwik door schapen op basis van belasting "Lever" [mg/dag] 0,17 182,00 0,00 Kwik in Lever van rundvee [mg/kg] 0,01 0,05 0,15 Kwik in Melk van rundvee [mg/kg] 0,00 0,01 0,00 Kwik in Nier van rundvee [mg/kg] 0,03 0,05 0,60 Kwik in Vlees van rundvee [mg/kg] 0,00 0,05 0,00 Kwik in Lever van schapen [mg/kg] 0,00 0,05 0,08 Kwik in Nier van schapen [mg/kg] 0,03 0,05 0,62 Kwik in Vlees van schapen [mg/kg] 0,00 0,05 0,00 Toetsing Nikkel aan LAC waarde [klei] voor Veeteelt [mg/kg] 35,00 50,00 0,70 Toetsing Zink aan LAC waarde [klei] voor Veeteelt [mg/kg] 236,00 660,00 0,36 Inname Zink door rundvee op basis van belasting "Algemeen" [mg/dag] 725, ,00 0,03 Vollegrondsgroenteteelt Toetsing Arseen aan LAC waarde [klei] voor Vollegrondsgroenteteelt [mg/kg] 20,00 50,00 0,40 Cadmium in Andijvie [mg/kg] 0,43 3,30 0,13 Fytotoxiciteit van Cadmium voor Andijvie [mg/kg] 0,43 15,00 0,03 Cadmium in Sla [mg/kg] 0,30 4,00 0,08 Fytotoxiciteit van Cadmium voor Sla [mg/kg] 0,30 10,00 0,03 Toetsing Cadmium aan LAC waarde [klei] voor Vollegrondsgroenteteelt [mg/kg] 0,76 3,00 0,25 Toetsing Chroom (III) aan LAC waarde [klei] voor Vollegrondsgroenteteelt [mg/kg] 54,50 180,00 0,30 Koper in Andijvie [mg/kg] 9,76 333,00 0,03 Fytotoxiciteit van Koper voor Andijvie [mg/kg] 9,76 25,00 0,39 Koper in Sla [mg/kg] 13,20 132,00 0,10 Fytotoxiciteit van Koper voor Sla [mg/kg] 13,20 15,00 0,88 Toetsing Koper aan LAC waarde [klei] voor Vollegrondsgroenteteelt [mg/kg] 76,50 160,00 0,48 Lood in Andijvie [mg/kg] 1,41 5,00 0,28 Fytotoxiciteit van Lood voor Andijvie [mg/kg] 1,41 17,00 0,08

8 Lood in Sla [mg/kg] 2,80 6,00 0,47 Fytotoxiciteit van Lood voor Sla [mg/kg] 2,80 140,00 0,02 Toetsing Lood aan LAC waarde [klei] voor Vollegrondsgroenteteelt [mg/kg] 373,00 200,00 1,87 Toetsing Kwik aan LAC waarde [klei] voor Vollegrondsgroenteteelt [mg/kg] 1,30 2,00 0,65 Toetsing Nikkel aan LAC waarde [klei] voor Vollegrondsgroenteteelt [mg/kg] 35,00 50,00 0,70 Fytotoxiciteit van Zink voor Andijvie [mg/kg] 34,10 330,00 0,10 Fytotoxiciteit van Zink voor Sla [mg/kg] 54,10 98,00 0,55 Toetsing Zink aan LAC waarde [klei] voor Vollegrondsgroenteteelt [mg/kg] 236,00 350,00 0,67 Toelichting: de risicotoolbox berekent de concentraties van stoffen in gewassen op basis van de ingevoerde totaalconcentraties en de bodemeigenschappen. De landbouwrisicoberekeningen zijn uitsluitend bruikbaar indien de ingevoerde bodemeigenschappen overeen komen met die van het gebied waarvoor wordt gerekend (dus geen waarden voor standaardbodem). De invoerwaarden voor deze berekeningen zijn vaak gebonden aan een geldigheidsbereik. Buiten het geldigheidsbereik kunnen de berekeningen niet gebruikt worden als schatting van de landbouwrisico's. De resultaten waarvoor het geldigheidsbereik van één of meer invoerwaarden wordt overschreden worden in deze tabel in grijs weergegeven. Het geldigheidsbereik kan voor iedere berekening opgevraagd worden in de resultatenverkenner van de risicotoolbox door naar het detailscherm voor een resultaat door te klikken. Ecologische (mengsel) risico's (mspaf) Parameter Waarde PAF Arseen 0,00 PAF Cadmium 0,00 PAF Chroom (III) 0,00 PAF Koper 15,10 PAF Kwik 0,96 PAF Nikkel 0,00 PAF Lood 5,61 PAF Zink 1,18 mspaf (mengsel) 21,60

9 Toelichting bij de resultaten Ecologische risico' De ecologische risico's in de risicotoolbox worden berekend door de concentratie van stoffen in de bodem (gecorrigeerd naar standaardbodem) te toetsen aan risicogrenswaarden. Deze risicogrenswaarden komen overeen met de grenswaarden die zijn gebruikt voor de afleiding van de Generieke Maximale Waarden. De ecologische grenswaarden worden beleidsmatig vastgesteld. Bij de onderbouwing van de grenswaarden wordt gebruik gemaakt van wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van stoffen op soorten. In deze onderbouwing kan er voor een aantal stoffen rekening worden gehouden met de effecten van doorvergiftiging. Humane risico's In de risicotoolbox wordt de blootstelling van mensen aan stoffen als gevolg van bodemgebruik berekend met het model CSOIL. Dit model wordt ook gebruikt voor de afleiding van landelijke normen (Landelijke Maximale Waarden). In de risicotoolbox wordt het model doorgerekend met de lokatiespecifieke bodemkwaliteit en bodemeigenschappen. CSOIL berekent een levenslang gemiddelde blootstelling voor de gekozen bodemfunctie. Aan de bodemfunctie zijn belangrijke blootstellingsparameters gekoppeld (bijvoorbeeld: mate van gewasconsumptie, blootstelling van kinderen via inname van grond). Landbouw risico's De berekeningen van de landbouwrisico's worden uitgevoerd met de methoden die zijn gehanteerd voor de onderbouwing van de LAC2006 waarden. In de risicotoolbox worden deze methoden zoveel mogelijk locatiespecifiek ingezet (dat wil zeggen: rekening houdend met het lokale bodemtype). Voor de stoffen en landbouwproducten waarvoor dit niet mogelijk is, wordt getoetst aan de generieke LAC-waarden. Toxische druk (mspaf) Naast de standaard ecologische risicobeoordeling wordt in de risicotoolbox ook de toxische druk (op ecosystemen) van stoffen en van het mengsel van stoffen berekend. Net als in de standaard ecologische risicobeoordeling vormen wetenschappelijke gegevens over de effecten van stoffen op soorten de basis voor deze berekening. Bij de bepaling van de toxische druk wordt verder rekening gehouden met de lokale bodemeigenschappen (organisch stof, lutum en zuurgraad) en met de generieke achtergrondwaarde (AW2000). Let op: de berekening van toxische druk in de risicotoolbox is niet geschikt om het verspreiden van baggerspecie te toetsen. Gebruik hiervoor het instrument TOWABO. Voor aanvullende informatie over de berekeningen in de risicotoolbox: zie

10 Resultaten - grafisch Ecologische risico's Stof Arseen Barium Cadmium Chroom (III) Koper Lood Kwik Nikkel Zink Kobalt Molybdeen Risico-index Humane risico's Stof Arseen Barium Cadmium Chroom (III) Koper Lood Kwik Nikkel Zink Kobalt Molybdeen Risico-index

11 Invoergegevens Stof Concentratie [mg/kg] Concentratie in standaardbodem [mg/kg] Type som-pcb 0,02 0,02 Anders Arseen 20,00 20,00 Anders Barium 283,00 283,00 P95 Cadmium 0,76 0,76 P95 Chroom (III) 54,50 54,50 P95 Koper 76,50 76,50 P95 Lood 373,00 373,00 P95 Kwik 1,30 1,30 P95 Nikkel 35,00 35,00 Anders Zink 236,00 236,00 P95 Kobalt 15,00 15,00 Anders Molybdeen 5,00 5,00 P95 Som-PAK (VROM 10) 2,26 2,26 P95 Minerale olie 190,00 190,00 Anders Bodemeigenschappen: Organisch stof: Lutum: ph (CaCl2): 10 % 25 % 7

12 Resultaten - grafisch - additioneel In deze sectie worden de berekende ecologische en humane risico s voor alle functies (beschermingsniveaus) in 3D staafdiagrammen weergegeven. Op deze wijze kan een indruk worden verkregen van de gevoeligheid van de uitslagen voor de gekozen functies. Ecologische risico's Risico-index Beschermingsniveau Hoog Gemiddeld Matig Resultaten zijn altijd inclusief doorvergiftiging (indien waarden beschikbaar) Lood Koper Barium Cadmium Chroom (III) Arseen Risico-index Zink Kobalt Molybdeen KwikNikkel Stof Humane risico's Risico-index Natuur 0.05 Plaatsen waar kinderen spelen Functie Tuin Moestuin Lood KwikNikkel Koper Barium Cadmium Chroom (III) Arseen Risico-index Zink Kobalt Molybdeen Stof

13

14 Bodemkwaliteitskaart Toemaakdek Definitief Grontmij Nederland B.V. Rotterdam, 5 augustus 2013

15 Verantwoording Titel Subtitel Projectnummer Referentienummer Revisie Datum : Bodemkwaliteitskaart Toemaakdek : : : GM : D1 : 5 augustus 2013 Auteur(s) adres Gecontroleerd door Paraaf gecontroleerd Goedgekeurd door Paraaf goedgekeurd Contact : P.B.A.M. van Aalst : patrick.vanaalst@grontmij.nl : drs. R.A. Crul : : ing. T.H. van Zanden : : Grontmij Nederland B.V. K.P. v.d. Mandelelaan MB Rotterdam Postbus AJ Rotterdam T Pagina 2 van 12

16 Inhoudsopgave 1 Inleiding Aanleiding Doelstelling Werkwijze en resultaat Stap 1: Programma van Eisen Stap 2 en 4: Onderscheidende gebiedskenmerken en voorlopige deelgebieden Inleiding Bodemopbouw Gebruikshistorie Ontwikkeling van het gebied (Geo)morfologie Huidig bodemgebruik Stap 3: Gegevensverzameling en gegevensverwerking Selecteren beschikbare gegevens Het samenvoegen van punt- en mengmonsters Het vervangen van waarden beneden de detectielimiet Het opsporen van uitbijters Stap 6: Verzamelen aanvullende informatie Algemeen Aanvullende gegevens voor de dataset Stap 7: Vaststellen en karakteriseren bodemkwaliteitszones Stap 8: Bodemkwaliteitskaart Inleiding Uitgesloten locaties en gebieden Toepassingskaart Vaststellen bodemkwaliteitskaart Conclusies Bijlage 1: Bijlage 2: Bijlage 3: Bijlage 4: Bijlage 5: Bijlage 6: Bijlage 7: Begrippenlijst Agrarisch toemaakdek Selectiecriteria Uitbijteranalyse Statische parameters Ontgravingskaart bovengrond Toepassingskaart bovengrond Pagina 3 van 12

17 1 Inleiding 1.1 Aanleiding De deelnemende gemeenten van de Omgevingsdienst West-Holland willen in het kader van het Besluit bodemkwaliteit gezamenlijk bodembeheerbeleid opstellen en vastleggen in een regionale Bodembeheernota en bijbehorende bodemkwaliteitskaart. Om deze ambitie te realiseren is met de gemeenten gekeken welke gebieden in aanmerking kwamen voor het opstellen van gebiedsspecifiek beleid. Een van die gebieden betreft het bin- nen het beheergebied van de Omgevingsdienst ienst gelegen agrarisch toemaakdek. Dit agrarisch toemaakdek is aanwezig in de gemeenten Alphen aan den Rijn, Kaag en Braassem, Leiden, Leiderdorp, Lisse, Nieuwkoop, Rijnwoude, Teylingen, Zoeterwoude. Onderhavige bodemkwali- teitskaart betreft alleen het agrarisch toemaakdek binnen deze gemeenten. Grontmij Nederland B.V. heeft de bodemkwaliteitskaart opgesteld. Tezamen met de bodem- functieklassenkaarten en een risico-onderbouwing onderbouwing vormt de bodemkwaliteitskaart de basis voor het regionale beleid dat Omgevingsdienst enst in samenspraak met de deelnemende gemeenten in het kader van het Besluit bodemkwaliteit opstelt en wat wordt vastgelegd in de Regionale Bo- dembeheernota. In deze rapportage staat beschreven volgens welke werkwijze de bodemkwaliteitskaart is opgesteld en wat de resultaten zijn. 1.2 Doelstelling Doelstelling van het opstellen van de bodemkwaliteitskaart is om per deelgebied een actueel en dekkend beeld te krijgen van de diffuse chemische bodemkwaliteit van dat deelgebied. Achterliggende doelstelling is de wens van de gemeenten en Omgevingsdienst om gebruik te kunnen maken van de mogelijkheden die het Besluit bodemkwaliteit biedt: Bij het toepassen van grond en baggerspecie op en in de bodem. Als bewijsmiddel voor de kwaliteit van vrijkomende grond en de ontvangende bodem. Bij het wegnemen van mogelijke knelpunten bij grond- en/of baggerstromen. De gemeenten kunnen de bodemkwaliteitskaart daarnaast gebruiken voor het vaststellen van vrijstellingbeleid voor bodemonderzoek bij bouwvergunningsaanvragen en bestemmingswijzigingen. Voorts kan de bodemkwaliteitskaart invloed hebben op de lokale terugsaneerwaarden (in overleg met het bevoegde gezag Wet bodembescherming). Pagina 4 van 12

18 2 Werkwijze en resultaat De bodemkwaliteitskaart is opgesteld volgens de Richtlijn bodemkwaliteitskaarten. Het daarin opgenomen stappenplan is gevolgd. In figuur 2.1 zijn de verschillende stappen weergegeven, welke in de volgende paragrafen nader zijn toegelicht. In de Richtlijn is aangegeven dat de stappen niet chronologisch gevolgd hoeven te worden. Wel is het noodzakelijk dat de elemen- ten van de stappen terugkomen in de werkwijze bij het vervaardigen van de bodemkwaliteitskaart. Figuur 2.1: Stappenplan op hoofdlijnen Stap 1: Stap 2: Stap 3: Stap 4: Stap 5: Stap 6: Stap 7: Stap 8: Opstellen Vaststellen Gegevensver- Indelen Controle Verzamelen Vaststellen Opstellen programma van Onderschei- zameling en beheergebied indeling van aanvullende Bodemkwali- ontgravings- en eisen dende ken- Gegevens- in deel- het beheer- informatie teitszones toepassingen- merken bewerking gebieden gebied kaart 2.1 Stap 1: Programma van Eisen Ten behoeve van deze kaart zijn de volgende definities vastgesteld: Het beheergebied van deze bodemkwaliteitskaart omvat het agrarisch toemaakdekgebied in de gemeenten Alphen aan den Rijn, Kaag en Braassem, Leiden, Leiderdorp, Lisse, Nieuwkoop, Rijnwoude, Teylingen, Zoeterwoude (zie bijlage 2). De bodemkwaliteitskaart is opgesteld voor de landbodem van het beheergebied voor de bodemlaag tussen 0,0 0,5 meter minus maaiveld. De volgende gebieden binnen het agrarisch toemaakdekgebied zijn uitgezonderd van de bodemkwaliteitskaart (dieptetraject 0,0-0,5 m-mv): Niet-agrarisch toemaakdek. Agrarisch toemaakdek buiten het beheergebied van de Omgevingsdienst. Het beheergebied van Rijkswaterstaat. De Rijkswegen, inclusief wegbermen. De provinciale wegen, inclusief wegbermen. Spoorgebonden gronden: spoorlijnen en emplacementen, inclusief spoorbermen. Locaties met, of die verdacht zijn voor, een sterke bodemverontreiniging, met uitzon- dering van percelen met, of verdacht op, aanwezigheid van toemaakdek (voor een ac- tueel overzicht van de bekende locaties, zie website ODWH, mijn leefomgeving). Gesaneerde locaties in het kader van de Wet bodembescherming (voor wat betreft de ontgravingskaart). Terreinen in beheer van het Ministerie van Defensie. De waterbodem. De bodemkwaliteitskaart is opgesteld voor het huidige NEN5740 stoffenpakket: barium, cadmium, kobalt, koper, kwik, molybdeen, lood, nikkel, zink, PCB, PAK 10 (VROM) en minerale olie. De gegevens voor de bodemkwaliteitskaart zijn afkomstig uit representatieve bodemonderzoeken uit het bodeminformatiesysteem van de Omgevingsdienst, beschikbare data van de Provincie Zuid-Holland van het agrarisch toemaakdekgebied en waar nodig ge- richt aangevuld met nieuw onderzoek. Pagina 5 van 12

19 Werkwijze en resultaat 2.2 Stap 2 en 4: Onderscheidende gebiedskenmerken edskenmerken en voorlopige deelgebieden Inleiding In de Richtlijn bodemkwaliteitskaarten is de volgende checklist van de onderscheidende ken- merken ten behoeve van het indelen van deelgebieden opgenomen: De bodemopbouw. De gebruikshistorie. De ontwikkeling van wijken of gebieden. De (geo)morfologie (verschillende landschapsvormende processen). Het huidige bodemgebruik Bodemopbouw De regionale bodemopbouw van het agrarisch toemaakdek is weergegeven in tabel 2.1. Hierbij is onderscheid gemaakt in grofweg vier vlekken waarin het agrarisch toemaakdek is in te delen. De gegevens uit deze tabel zijn ontleend aan Tabel 2.1: Regionale bodemopbouw Globale diepte (m -mv) Samenstelling Geohydrologische eenheid Formatie Nieuwkoop Oost 0 tot 10 Veen en klei deklaag Naaldwijk/Nieuwkoop 10 tot 65 Zand Eerste watervoerend pakket Boxtel/Kreftenheye >65 Klei Eerste scheidende laag - Nieuwkoop West, Alphen aan den Rijn 0 tot 12 Zand met laagjes veen deklaag Naaldwijk 12 tot 48 Zand Eerste watervoerend pakket Naaldwijk/Kreftenheye/Urk >48 Klei Eerste scheidende laag - Alphen aan den Rijn Zuid, Rijnwoude, Zoeterwou- de 0 tot 15 Zand met laagjes klei deklaag Naaldwijk/boxtel/ Kreftenheye en veen 15 tot 40 Zand Eerste watervoerend pakket Kreftenheye/Urk >40 Klei Eerste scheidende laag - Rijnwoude Noord, Kaag en Braassem, Leiden, Leiderdorp, Lisse, Teylingen 0 tot 15 Zand met laagjes veen deklaag Naaldwijk 15 tot 40 Zand Eerste watervoerend pakket Naaldwijk/Kreftenheye/Urk >42 Klei Eerste scheidende laag - Pagina 6 van 12

20 Werkwijze en resultaat De maaiveldhoogte van het agrarisch toemaakdek is ontleend van de actuele hoogtekaart Ne- derland ( In tabel 2.2 is de maaiveldhoogte per vlek weergegeven. Tabel 2.2: Globale maaiveldhoogte Gebied Nieuwkoop Oost Nieuwkoop West, Alphen aan den Rijn Alphen aan den Rijn Zuid, Rijnwoude, Zoeterwoude Rijnwoude Noord, Kaag en Braassem, Leiden, Leiderdorp, Lisse, Teylingen Maaiveldhoogte NAP -1,0 m tot NAP -3,0 m NAP -2,0 m tot NAP -5,5 m NAP -0,0 m tot NAP -4,5 m NAP -0,5 m tot NAP -2,7 m De stromingsrichting van het freatisch grondwater en de freatische grondwaterstand is niet exact aan te geven. De stromingsrichting van het freatisch grondwater wordt met name beïnvloed door de aanwezigheid van oppervlaktewater en in mindere mate door ondergrondse in- het grondwater uit het eerste watervoerend frastructuur en bebouwing. In tabel 2.3 is stromingsrichting en stijghoogte van weergeven. Tabel 2.3: Globale stromingsrichting en stijghoogte eerste watervoerend pakket Gebied Nieuwkoop Oost Stromingsrichting zuidoostelijk Stijghoogte NAP -1,5 m Nieuwkoop West, Alphen aan den Rijn noordoostelijk NAP -4,0 m Alphen aan den Rijn Zuid, Rijnwoude, Zoeterwoude zuidoostelijke NAP -4,0 m Rijnwoude Noord, Kaag en Braassem, Leiden, oostelijk NAP -3,5 m Leiderdorp, Lisse, Teylingen De ondiepe bodemopbouw van het agrarisch toemaakdek in het beheergebied van de Omgevingsdienst West-Holland kan als volgt worden beschreven. Globaal bestaat de bodem vanaf maaiveld tot 0,5 m minus maaiveld (-mv) zwak tot sterk zandig, matig tot sterk humeuze klei. Daaronder bevindt zich overwegend veen. Plaatselijk bestaat de bodem vanaf maaiveld uit (sterk kleiig) veen Gebruikshistorie Op basis van informatie van de Cultuur historische Hoofdstructuur van Zuid Holland is het agra- risch toemaakdek gelegen in divers gebied ontstaan door geulafzettingen, stroomgordels, zee- afzettingen en komafzettingen. Het gebied kent een veronderstelde bewoningsgeschiedenis van de Middeleeuwen en later. Er is een lage veronderstelling voor bewoningsgeschiedenis voor de IJzertijd en Romeinse Tijd. Ter hoogte van de Hoge Snelheids Lijn (HSL) (Vindplaats 2 Hoogmadesche Polder) is er een vindplaats op een kreekrug die bestond uit 2 perifere zones van bewoningskernen uit de IJzer- tijd. Voor Pleistocene ondergrond (circa 10 m NAP) geldt een middelhoge verwachting voor vuursteenplaatsen uit Steentijd (onderzoeksmelding 51820). Toemaakdekken zijn ontstaan door de eeuwenlange bemesting van veengronden met een mengsel van zand, mest, stadsvuil en bagger. Door het toemaakdek werd de bodemvrucht- baarheid en de draagkracht van de bodem verbeterd. Het toemaakdek bestaat uit een mengsel van organische stof, zand en klei. In het mengel komen zintuiglijk waarneembare kenmerken voor zoals resten van bakstenen en dakpannen, leistenen, aardewerk, glas, cokes, sintels of pijpenkopjes. Toemaakdek is ten gevolge van gebiedsontwikkeling aanwezig in zowel agrarisch als bebouwd gebied. De onderhavige bodemkwaliteitskaart heeft alleen betrekking op het agra- rische gebied. Pagina 7 van 12

21 Werkwijze en resultaat Ontwikkeling van het gebied Binnen het deelgebied agrarisch toemaakdek vinden slechts beperkt (natuur)ontwikkelingen plaats. Met het oog op het agrarisch gebruik hebben de betrokken gemeenten het deelgebied op de bodemfunctieklassenkaart niet apart gezoneerd, waardoor het gebied valt in de functie Achtergrondwaarde (Geo)morfologie Op basis van de Geomorfologische kaart van Nederland is het gebied gevormd door droogma- kerij en plaatselijk overstroomde veenvlakte. Het betreft hier niet-ontveende gebieden Huidig bodemgebruik Het deelgebied wordt momenteel met name agrarisch gebruikt. Verspreid binnen het gebied zijn agrarische opstallen aanwezig. 2.3 Stap 3: Gegevensverzameling en gegevensverwerking Selecteren beschikbare gegevens Voor de vervaardiging van de bodemkwaliteitskaart zijn de gegevens geselecteerd uit het bo- die de Provincie Zuid-Holland deminformatiesysteem van de Omgevingsdienst alsmede data beschikbaar heeft van het agrarisch toemaakdekgebied.. In bijlage 3 is een overzicht opgenowelke selecties in het bodeminformatiesysteem hebben plaatsgevonden om tot een repre- men sentatieve e dataset voor de bodemkwaliteitskaart te komen. In de Richtlijn bodemkwaliteitskaarten is aangegeven dat (in principe) alleen bodemonderzoeken mogen worden geselecteerd die niet ouder zijn dan 5 jaar. De Omgevingsdienst heeft aanok gegevens van voor deze periode mee te willen nemen. De dataset afkomstig van de Omgevingsdienst is niet ouder dan Alleen de data afkomstig van het Provinciaal bodemkwaliteitsmeetnet 2004 subzone toemaakdek van de Provincie Zuid-Holland gegeven, indien nodig, ook zijn afkomstig uit Deze data zijn echter wel representatief voor de chemische kwaliteit van het toemaakdek. In bijlage 3 is een tabel opgenomen met de gebruikte data (Provinciaal bo- demkwaliteitsmeetnet 2004 subzone toemaakdek, Provincie Zuid-Holland) Het samenvoegen van punt- en mengmonsters De dataset van de Omgevingsdienst bestaat uit meng- en puntmonsters. De landelijke IPO Werkgroep Achtergrondgehalten heeft onderzocht wat de invloed is van het meenemen van zowel punt- als mengmonsters op de berekening van percentielwaarden. De resultaten laten zien dat percentielwaarden die zijn gebaseerd op een bestand van zowel punt- als mengmonsters vrijwel identiek zijn aan percentielwaarden die zijn gebaseerd op een bestand van alléén mengmonsters. Er bestaan derhalve geen praktische bezwaren tegen het berekenen van de bodemkwaliteit uit een gegevensbestand waarin zowel punt- als mengmonsters aanwezig zijn. Voor deze bodemkwaliteitskaart zijn de waarnemingen van de mengmonsters eenmaal meegenomen Het vervangen van waarden beneden de detectielimiet Bij analyses komt het vaak voor dat een bepaalde stof in het monster aanwezig is in concentraties beneden dedetectiegrens van de gangbare analyseapparatuur. Hoewel de werkelijke waar- de onbekend is (de waarde kan variëren van nul tot de detectielimiet) leveren deze monsters wel waardevolle informatie voor de gemiddelde bodemkwaliteit in een gebied. Voor deze analyses is de methode van de Richtlijn bodemkwaliteitskaarten gehanteerd. Deze methode houdt in dat de gerapporteerde detectielimieten worden vermenigvuldigd met een factor 0,7 om tot een rekenwaarde te komen. Bij met name PCB komt het regelmatig voor dat de rekenwaarde (detectielimiet * 0,7) nog bo- ven de achtergrondwaarde ligt (met als mogelijk gevolg dat de zone alleen hierdoor in de klasse industrie ingedeeld wordt) terwijl het hier feitelijk om waarnemingen onder de detectielimiet gaat. Dit kan leiden tot problemen bij hergebruik van grond. Om deze problemen te voorkomen hebben de ministeries van VROM en V&W besloten dat een correctie is toegestaan (Staatscourant, 19 november 2010). Men mag ervan uitgaan dat de kwaliteit van de betreffende grond voldoet aan de van toepassing zijnde normen voor zover de analyses zijn uitgevoerd conform AS3000 of AP04. Pagina 8 van 12

22 Werkwijze en resultaat Het opsporen van uitbijters Ondanks dat er representatieve analysegegevens zijn geselecteerd kan er sprake zijn van uitschieters in de dataset: extreem hoge gehalten als gevolg van bijvoorbeeld typefouten tijdens de invoer, onbetrouwbare analyses of lokale verontreinigingen door puntbronnen die niet als zodanig zijn aangegeven. Hierbij worden dan vaak bij meerdere stoffen relatief hoge gehalten of juiste hele lage gehalten in het geval van detectiegrenzen aangetroffen. Voor de gehele dataset zijn per stof met een visuele methode (scatterplots) extreme gehalten gemarkeerd (voor een voorbeeld zie bijlage 4). Voor het agrarisch toemaakdek zijn geen uitbijters in de dataset aangetroffen. 2.4 Stap 6: Verzamelen aanvullende informatie Algemeen De Richtlijn bodemkwaliteitskaarten stelt t de volgende minimale eisen aan het aantal waarnemingen per deelgebied: Voor de deelgebieden zijn voor alle stoffen ten minste 20 waarnemingen beschikbaar. De waarnemingen liggen voldoende verspreid over het deelgebied: Voor aaneengesloten deelgebieden bij een systematische indeling in 20 vakken zijn in tenminste 10 vakken één of meer waarnemingen gedaan. Voor elk niet-aaneengesloten deel van een deelgebied zijn ten minste 3 waarnemingen beschikbaar. De door de Omgevingsdienst aangeleverde dataset bevatte te te weinig waarnemingen om aan de minimale vereisten te voldoen. Daarop zijn de volgende werkzaamheden uitgevoerd om de deelgebieden toch te kunnen zoneren: Samenvoegen toemaakdekgebieden met vergelijkbare kwaliteit ( 2.4.2). Aanvullen gegevens voor dataset ( 2.4.3) Stap 5: Controle indeling beheergebied in deelgebieden Het agrarisch toemaakdek binnen het beheergebied van de Omgevingsdienst West-Holland is grofweg in vier vlekken in te delen, te weten: Nieuwkoop Oost. Nieuwkoop West, Alphen aan den Rijn. Alphen aan den Rijn Zuid, Rijnwoude, Zoeterwoude. Rijnwoude Noord, Kaag en Braassem, Leiden, Leiderdorp, Lisse, Teylingen. Aan de hand van de verkregen dataset zijn de deelgebieden gecontroleerd. Op basis van de bodemkwaliteit, bepaald voor de gegevens vanaf 2004, is eerst gekeken of het noodzakelijk is om deelgebieden te splitsen. Daarna is gekeken of deelgebieden samengevoegd konden worden. Het samenvoegen van deelgebieden heeft vaak als voordeel dat kleine niet- aaneengesloten delen groter worden met meer kans op voldoende (3 of meer) waarnemingen. Splitsen van deelgebieden Op stofniveau is voor het agrarisch toemaakdekgebied per vlek en als geheel nagegaan of sprake is van een ruimtelijke clustering in aanwezige gehalten. Binnen het agrarisch toemaakdekgebied zijn er enkele aan het toemaakdek gerelateerde stoffen aanwezig, waarvan de ge- halten een zekere mate van spreiding hebben ben en waarmee sprake is van (enige) heterogeniteit. Uit deze analyse is gebleken dat de mate van spreiding in gehalten in de verschillende vlekken statistisch vergelijkbaar is. Om die reden is besloten het agrarisch toemaakdekgebied niet in de verschillende vlekken op te splitsen, maar als één deelgebied te beschouwen. Samenvoegen van deelgebieden De verschillende vlekken in het deelgebied agrarisch toemaakdek zoals gelegen in de gemeen- ten binnen het beheergebied van de Omgevingsdienst zijn als één deelgebied beschouwd. Het samenvoegen van deelgebieden is daarmee niet aan de orde. Op basis van bovenstaande is er binnen het beheergebied van de Omgevingsdienst sprake van één bodemkwaliteitszone, zijnde toemaakdek. Dit geldt alleen voor de bovengrond. Voor de Pagina 9 van 12

23 Werkwijze en resultaat ondergrond wordt geen bodemkwaliteitskaart opgesteld, die valt derhalve onder het generieke kader. De kaart met de het toemaakdek is weergegeven in bijlage Aanvullende gegevens voor de dataset Na de selectie van de dataset voor de bodemkwaliteitskaart kaart bleek dat het toemaakdekgebied niet voldeed aan 20 waarnemingen per deelgebied. Wel voldeden de vier niet-aaneengeslotevlekken aan de eis van 3 waarnemingen of meer per niet-aaneengesloten gebied. Ten behoeve van het completeren van de dataset tot het minimum aantal van 20 waarnemin- gen, zijn voor het agrarisch toemaakdekgebied aanvullende data verzameld. 2.5 Stap 7: Vaststellen en karakteriseren bodemkwaliteitszones De kwaliteitsklasse van het deelgebied is bepaald aan de hand van het gemiddelde van de zovan de bodemkwaliteitszone zijn ge- toetst aan de toetsingswaarden uit het Besluit bodemkwaliteit en de Regeling bodemkwaliteit. De toetsingsmethodiek voor het bepalen van de bodemkwaliteitsklasse is opgenomen in bijlage 1 onder het kopje Bodemkwaliteitsklasse. De bovengrond van het agrarisch toemaakdek valt op basis van de gemiddelde waarde in de bodemkwaliteitsklasse Wonen. Op basis van de P 95 valt de bovengrond in kwaliteitsklasse ne als ook aan de P 95. De gemiddelde waarde en de P 95 Industrie. In bijlage 5 zijn de gespecificeerde beoordelingen weergegeven. Controle saneringscriterium In de Richtlijn bodemkwaliteitskaarten staat vermeld, dat voor elke bodemkwaliteitszone met een P 95 boven de interventiewaarde een controle op het saneringscriterium nodig is. Voor het agrarisch toemaakdekgebied is dit niet van toepassing. Naast de percentielwaarden en variantie is ook de heterogeniteit van de waarnemingen bereis voor de bovengrond in alle zones sprake van enige heterogeniteit. Sterke heterogeniteit komt behoudens voor lood niet voor. Samen met de hoeveelheid waarnemingen in de bodemkwaliteitszone wordt de kwaliteit goed bepaald door middel van de statistiek. Een overzicht van de heterogeniteitsindex per stof en zone is opgenomen in bijlage kend. In het toemaakdekgebied van de Omgevingsdienst Stap 8: Bodemkwaliteitskaart Inleiding De bodemkwaliteitskaart bestaat uit drie delen: 1. Uitgesloten locaties en deelgebieden. 2. De ontgravingskaart. 3. De toepassingskaart. In de onderstaande paragrafen is nader ingegaan op de drie delen Uitgesloten locaties en gebieden In het deelgebied agrarisch toemaakdek is een aantal locaties uitgesloten van de bodemkwali- teitskaart. Dit betreft het niet-agrarisch toemaakdek binnen het beheergebied van de Omgevingsdienst alsmede het agrarisch toemaakdek buiten het beheergebied van de Omgevingsdienst. Tevens betreft het de Rijkswegen en provinciale wegen, beiden inclusief wegbermen, spoorlijnen en emplacementen, inclusief spoorbermen en de waterbodem. De bodemkwaliteitskaart geeft een beeld van de diffuse chemische bodemkwaliteit. Derhalve zijn locaties met, of die verdacht zijn voor, een sterke bodemverontreiniging en gesaneerde locaties in het kader van de Wet bodembescherming (voor wat betreft de ontgravingskaart) eveneens uitgesloten van de bodemkwaliteitskaart. Een vooronderzoek moet uitwijzen of de herkomstlocatie onverdacht is of verdacht en/of gesa- neerd. In de bodembeheernota is beschreven onder welke voorwaarden gebruik kan worden gemaakt van de bodemkwaliteitskaart. Vanwege het dynamische karakter is er geen kaart toegevoegd waarop de ligging van uitgeslo- ten locaties en gebieden is aangegeven. Pagina 10 van 12

24 Werkwijze en resultaat Ontgravingskaart De ontgravingskaart geeft een indicatie van de gemiddelde kwaliteit van de binnen het deelgebied aanwezige grond op een voor bodemverontreiniging niet verdachte locatie. De ontgravingskwaliteit is, net als de bodemkwaliteitsklasse, gebaseerd op gemiddelde waarden van de gehalten van het deelgebied en getoetst tst aan de toetsingswaarden uit het Besluit bodemkwaliteit. De ontgravingskaart kan als bewijsmiddel worden gebruikt voor de chemische kwaliteit van te ontgraven grond op een niet-verdachte locatie, als deze grond elders nuttig wordt toegepast. Er kunnen zich echter situaties voordoen, waarbij de mogelijkheden van grondverzet niet zonder meer gelden. Veelal komen deze situaties voort uit vooronderzoek of betreft het constateringen in het veld tijdens de uitvoering (zie ook bijlage 1: uitgesloten/uitgezonderd gebied). In de bodembeheernota deel B wordt vastgelegd hoe met de uit het agrarisch toemaakdek vrij- komende grond moet worden omgegaan. De ontgravingskaart van de bovengrond is opgenomen in bijlage Toepassingskaart Op de toepassingskaart staat indicatief aangegeven welke kwaliteit grond in aanmerking komt voor toepassing binnen het deelgebied. Voor de daadwerkelijke toepassingsmogelijkheden van grond in agrarisch toemaakdek wordt verwezen naar de bodembeheernota deel B. Hierin wordt vastgelegd wat de eisen zijn aan toe te passen grond. De toepassingskaart van de bovengrond is opgenomen in bijlage 7. Gebiedsspecifieke toepassingseisen In overleg met de Omgevingsdienst zijn voor het deelgebied gebiedsspecifieke toepassingseiafwijkingen van het generieke beleidskader. De bodemkwaliteitskaart biedt de onderbouwing voor de lokale maximale waarden. De lokale maximale waarden en de gebiedsspecifieke toepassingseisen zijn uitgewerkt en worden vastgelegd in de Nota bodembe- sen bepaald. Dit betreft heer deel B. 2.7 Vaststellen bodemkwaliteitskaart Met de bodemkwaliteitskaart hebben de gemeenten met agrarisch toemaakdek binnen hun ge- instrument voor het toepassen van grond. De Omgevings- dienst, gemandateerd namens de gemeenten Alphen aan den Rijn, Kaag en Braassem, Leiden, Leiderdorp, Lisse, Nieuwkoop, Rijnwoude, Teylingen, Zoeterwoude is bevoegd gezag inzake het Besluit bodemkwaliteit voor de toepassing van grond en baggerspecie op de landbodem. De Omgevingsdienst stelt in het kader van het Besluit bodemkwaliteit de regionale bodembeheernota op. Hierin worden ook de gebiedsspecifieke toepassingseisen opgenomen geldend voor het agrarisch toemaakdek. Een onderdeel van de bodembeheernota betreft deze bodem- kwaliteitskaart. Zij vormen samen het gebiedsspecifieke beleid voor het agrarisch toemaakdek. Zowel de bodembeheernota als de bodemkwaliteitskaart worden door de gemeenteraad vastgesteld waarop een procedure uit de Algemene wet bestuursrecht van toepassing is, Afdeling meentegrenzen een ondersteunend 3.4 (Art. 3:10). Pagina 11 van 12

25 3 Conclusies Grontmij Nederland B.V. heeft voor de gemeenten Alphen aan den Rijn, Kaag en Braassem, Leiden, Leiderdorp, Lisse, Nieuwkoop, Rijnwoude, Teylingen, Zoeterwoude de bodemkwali- teitskaart opgesteld voor het agrarisch toemaakdekgebied akdekgebied binnen het beheergebied van de Omgevingsdienst. In de bodemkwaliteitskaart is voor het deelgebied in de bovengrond (0,0-0,5 m-mv) mv) één bodemkwaliteitszone onderscheiden: Toemaakdek. De volgende gebieden zijn uitgezonderd van de bodemkwaliteitskaart kaart (dieptetraject 0,0-0,5 m- mv): Niet-agrarisch toemaakdek. Agrarisch toemaakdek buiten het beheergebied van de Omgevingsdienst. Het beheergebied van Rijkswaterstaat. De Rijkswegen, inclusief wegbermen. De provinciale wegen, inclusief wegbermen. Spoorgebonden gronden: spoorlijnen en emplacementen, inclusief spoorbermen. Locaties met, of die verdacht zijn voor, een sterke bodemverontreiniging, met uitzondering van percelen met, of verdacht op, aanwezigheid van toemaakdek (zie website Gesaneerde locaties in het kader van de Wet bodembescherming (voor wat betreft de ontgravingskaart). Terreinen in beheer van het Ministerie van Defensie. De waterbodem. De zone is vastgesteld voor de stoffen barium, cadmium, kobalt, koper, kwik, lood, molybdeen, nikkel, zink, PCB, PAK (10) en minerale olie. Voor de niet hiervoor genoemde stoffen gelden de maximale kwaliteitsklassewaarden uit de Regeling bodemkwaliteit, bijlage B, die behoren bij de functie zoals opgenomen in de bodemfunctieklassenkaart. Voor de uitgezonderde en/of niet-gezoneerde gebieden geldt het generieke kader van het Be- sluit bodemkwaliteit. Dit betekent dat de kwaliteit van de toe te passen grond of baggerspecie enerzijds moet voldoen aan de maximale waarden van de functie die voor de ontvangende bo- dem is aangegeven op de bodemfunctieklassenkaart). Anderzijds moet de kwaliteit van de ontvangende bodem worden onderzocht om vast te stellen of de kwaliteit van de toe te passen grond of baggerspecie van een betere of vergelijkbare kwaliteit is. In de bodembeheernota staat beschreven hoe de Omgevingsdienst en de betrokken gemeenten invulling geven aan hun bodembeheerbeleid. Onderhavige bodemkwaliteitskaart maakt, met de bijbehorende ontgravingskaart en toepassingskaart, integraal onderdeel uit van de bodembeheernota. In deel B van de bodembeheernota staat ondermeer beschreven wat de toepassingseisen zijn van grond die in het agrarisch toemaakdekgebied mag worden toegepast en in hoeverre de ontgravingskaart als bewijsmiddel voor de chemische bodemkwaliteit van de even- tueel te ontgraven grond kan worden gebruikt. Pagina 12 van 12