Gemeente Hof van Twente Bodemkwaliteitskaart gemeente Hof van Twente (inclusief wegbermenkaart)

Transcriptie

1 Powered by TCPDF ( Gemeente Hof van Twente Bodemkwaliteitskaart gemeente Hof van Twente (inclusief wegbermenkaart)

2

3

4

5 INHOUDSOPGAVE blz. 1. INLEIDING Aanleiding Doel Afbakening en geldigheid Leeswijzer 2 2. BODEMKWALITEITSKAART 2006/2007 EN WIJZIGINGEN REGELGEVING Beschrijving bodemkwaliteitskaart Beschrijving wegbermenkaart Veranderingen in wet- en regelgeving 4 3. WERKWIJZE OPSTELLEN BODEMKWALITEITSKAART Stap 1 + 2: definitiefase en bepaling voorlopige bodemkwaliteitszones Stap 3: voorbewerking beschikbaar gestelde informatie Stap 4 + 5: karakterisatie en evaluatie gebiedsindeling/bodemkwaliteitszonering Stap 6: verzamelen aanvullende gegevens Stap 7: vaststellen bodemkwaliteitszones Stap 8: opstellen ontgravings- en toepassingskaart Ontgravingskaart Toepassingskaart NIEUWE STOFFEN Relevantie voor de bodemkwaliteit Conclusie SAMENVATTING EN CONCLUSIES REFERENTIES 19 laatste bladzijde 19 BIJLAGEN aantal blz. I Kaart met indeling deelgebieden 1 II Technische toelichting stap 3 2 III Kaart zone-indeling na samenvoeging 2 IV Overzicht aantal waarnemingen per zone 1 V Overzicht kengetallen per zone 6 VI Ontgravingskaart - kwaliteit bovengrond 1 VII Ontgravingskaart - kwaliteit ondergrond 1 VIII Toepassingskaart 1 IX Kwaliteitskaart wegbermen 1

6

7 1. INLEIDING 1.1. Aanleiding 1.2. Doel Gemeente Hof van Twente heeft in 2007 een bodemkwaliteitskaart op laten stellen [ref. 1]. De kaart beschrijft de algemene bodemkwaliteit in het stedelijke en landelijke gebied van de gemeente. Tevens beschikt de gemeente over een bodemkwaliteitskaart wegbermen uit 2006 [ref. 2]. De bestaande kaarten zijn opgesteld op basis van het destijds geldende beleid (Bouwstoffenbesluit). In 2008 is het Besluit bodemkwaliteit van kracht geworden. Dit besluit stelt nieuwe eisen aan het hergebruik van grond, baggerspecie en bouwstoffen. Conform de nieuwe eisen heeft gemeente Hof van Twente haar bodemkwaliteitskaart uit 2006/2007 geactualiseerd. Het actualiseren van de bodemkwaliteitskaart is één van de onderdelen voor de implementatie van het Besluit bodemkwaliteit in gemeente Hof van Twente. Gezamenlijk met de regionale nota bodembeheer Twents beleid veur oale groond is in deze herziening invulling gegeven aan het beleids- en uitvoeringskader van grondverzet binnen de gemeente en in de regio. Tevens biedt de bodemkwaliteitskaart de mogelijkheid om onderscheid te maken tussen de bodemkwaliteit van puntbronnen (beschikbaar via het Bodem Informatie Systeem van de gemeente) en de algehele gebiedseigen achtergrondkwaliteit. In onderhavige rapportage zijn de gebruikte werkwijze en de resultaten van de actualisatie van de bodemkwaliteitskaart beschreven. Doel van de bodemkwaliteitskaart is een actueel en dekkend beeld te geven van de gebiedseigen bodemkwaliteit van het gehele grondgebied van gemeente Hof van Twente. De werkwijze om te komen tot een bodemkwaliteitskaart is vastgelegd in de Richtlijn bodemkwaliteitskaarten [ref. 3]. De gebiedseigen bodemkwaliteit is de kenmerkende bodemkwaliteit in een gebied. Deze kwaliteit is ontstaan als gevolg van het historisch (bodem)gebruik van het gebied, wat heeft geleidt tot verhoogde waarden van stoffen in de bodem. Deze verhoogde gehalten worden de lokale achtergrondwaarden genoemd. De bodemkwaliteitskaart is een erkend bewijsmiddel bij het toepassen van grond en baggerspecie in het kader van het Besluit bodemkwaliteit en de bijbehorende regeling [ref. 4 en 5]. De bodemkwaliteitskaart bestaat uit een toepassingskaart en een ontgravingkaart. In de toepassingskaart worden de kwaliteitseisen vastgelegd die gelden voor het toepassen van grond en bagger op de bodem. Daarnaast geldt de ontgravingkaart als bewijsmiddel voor de kwaliteit van vrijkomende grond en bagger, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen de boven- en ondergrond. In de nota bodembeheer zijn alle voorwaarden voor grondverzet opgenomen Afbakening en geldigheid De bodemkwaliteitskaart heeft betrekking op het gehele grondgebied van gemeente Hof van Twente, en omvat zowel het stedelijk als het landelijk gebied en de wegbermen. De gemeente is bevoegd gezag voor het toepassen van grond en baggerspecie op of in de bodem. Waterbodems zijn uitgesloten van de bodemkwaliteitskaart en vallen onder de bevoegdheid van het waterschap Rijn en IJssel (ten westen van Goor) en Regge en Dinkel (overig deel van de gemeente). De bodemkwaliteitskaart wordt bestuurlijk vastgesteld door de gemeente en treedt vervolgens direct inwerking. De bodemkwaliteitskaart heeft een geldigheidsduur van vijf jaar na vaststelling. Witteveen+Bos, HTW7-1/strg/005 definitief d.d. 29 juni 2012, Bodemkwaliteitskaart gemeente Hof van Twente (inclusief wegbermenkaart) 1

8 Na vijf jaar moet de kaart worden geactualiseerd. Hierbij wordt bepaald of de bodemkwaliteitskaart nog representatief is voor de actuele situatie. Tevens dient te worden bepaald of de kaart voldoet aan de vigerende wet- en regelgeving (onder andere parameters van het stoffenpakket, herziening voor geldende normen, etc.) Leeswijzer In hoofdstuk 2 zijn de bodemkwaliteitskaart uit 2007 en de wegbermenkaart uit 2006 beschreven en zijn de belangrijkste wijzigingen als gevolg van het Besluit bodemkwaliteit toegelicht. In hoofdstuk 3 is beschreven hoe de nieuwe bodemkwaliteitskaart tot stand is gekomen. Hierbij zijn de stappen uit de Richtlijn bodemkwaliteitskaarten gevolgd. Per stap is aangegeven welke werkzaamheden voor gemeente Hof van Twente zijn uitgevoerd. In hoofdstuk 4 is de toetsing van de nieuwe stoffen uit het gewijzigde stoffenpakket nader toegelicht. 2 Witteveen+Bos, HTW7-1/strg/005 definitief d.d. 29 juni 2012, Bodemkwaliteitskaart gemeente Hof van Twente (inclusief wegbermenkaart)

9 2. BODEMKWALITEITSKAART 2006/2007 EN WIJZIGINGEN REGELGEVING 2.1. Beschrijving bodemkwaliteitskaart 2007 In 2007 heeft gemeente Hof van Twente de bodemkwaliteitskaart gemeente Hof van Twente op laten stellen [ref. 1]. Deze kaart is gebiedsdekkend en hierin zijn, op basis van gebruik (wonen, industrie, etc.) en bebouwingsgeschiedenis, 8 zones onderscheiden. Na samenvoegen van zones met gelijke kwaliteit zijn uiteindelijk 5 kwaliteitszones onderscheiden. De indeling van de deelgebieden van de bodemkwaliteitskaart 2007 is weergegeven in afbeelding 2.1. Per zone zijn achtergrondwaarden vastgesteld voor de stoffen: arseen, cadmium, chroom, koper, kwik, lood, nikkel, zink en 10 polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK) en extraheerbare organische halogeenverbindingen (EOX). Minerale olie is buiten beschouwing gelaten en hiervoor is een gecorrigeerde streefwaarde aanbevolen. Voor alle zones is het rekenkundig gemiddelde, de verwachtingswaarde, berekend. Naast het rekenkundig gemiddelde zijn per zone tevens andere statistische parameters bepaald. De mogelijkheden tot vrij grondverzet zijn bepaald op basis van het rekenkundig gemiddelde, de P 90 (waarde waaronder 90 % van alle waarnemingen ligt, gebruikt als terugsaneer waarde), de P 95 (gebruikt om te toetsen of sprake is van overschrijding van de tussenwaarde) en de voorgeschreven reken- en toetsregels. Afbeelding 2.1. Gebiedsindeling bodemkwaliteitskaart uit 2007 Witteveen+Bos, HTW7-1/strg/005 definitief d.d. 29 juni 2012, Bodemkwaliteitskaart gemeente Hof van Twente (inclusief wegbermenkaart) 3

10 2.2. Beschrijving wegbermenkaart 2006 In 2006 is een wegbermenkaart opgesteld [ref. 2]. Bij het opstellen van de wegbermenkaart is de mate van verharding (zand, klinker, asfalt) en de verdachtheid op de aanwezigheid van asbest onderscheidend geweest bij het indelen in zones (zie afbeelding 2.2). Op basis van de resultaten van het bodemonderzoek zijn de zandwegen en de klinkerwegen samengevoegd tot één zone. Per zone zijn de gemiddelde waarden vastgesteld voor de stoffen: arseen, cadmium, chroom, kwik, nikkel, lood, zink, PAK, EOX en minerale olie), inclusief het lutum- en humusgehalte. Aanvullend zijn tevens de stoffen barium, kobalt, seleen, chloride en vanadium geanalyseerd. Afbeelding 2.2. Wegbermenkaart uit Veranderingen in wet- en regelgeving Als gevolg van de inwerkingtreding van het Besluit bodemkwaliteit zijn de regels voor grondverzet gewijzigd. Tevens is de Interim richtlijn bodemkwaliteitskaarten geactualiseerd naar een richtlijn. Deze paragraaf beschrijft de belangrijkste wijzigingen. Van Interim-richtlijn naar Richtlijn Op een aantal onderdelen verschilt de Richtlijn met de Interim-richtlijn [ref. 6]. De belangrijkste wijzigingen zijn: - de omgang met uitbijters. Uitbijters worden op basis van een statistische analyse aangemerkt. De uitbijters mogen pas worden verwijderd als ook sprake is van een verdachte locatie. Dit vereist een extra controle moment. Voorheen konden uitbijter ook zonder een controle worden verwijderd; 4 Witteveen+Bos, HTW7-1/strg/005 definitief d.d. 29 juni 2012, Bodemkwaliteitskaart gemeente Hof van Twente (inclusief wegbermenkaart)

11 - de humus en lutum correctie vindt plaats op zone niveau. De statische kengetallen worden getoetst op basis van het gemiddelde humus en lutum gehalte van de zone. In het verleden kon deze correctie ook op monsterniveau plaatsvinden voorafgaand aan het bepalen van statische kengetallen; - het grondverzet vindt plaats op basis van bodemkwaliteitsklasse, waarbij dit voorheen plaatsvond op basis van individuele stoffen. Stoffen Het stoffenpakket is met de introductie van het Besluit bodemkwaliteit gewijzigd. De stoffen barium, kobalt, molybdeen, som PCB s zijn toegevoegd en de stoffen arseen, chroom en EOX zijn komen te vervallen. In de komende jaren is sprake van een overgangssituatie. Initiatiefnemers kunnen gebruik maken van oudere en al uitgevoerde bodemonderzoeken waarbij het oude pakket is gehanteerd. Deze oudere onderzoeken zijn bepaald op basis van het oude stoffenpakket. Om oudere en nieuwe onderzoeken te kunnen beoordelen is regionaal besloten om de bodemkwaliteit vast te leggen aan de hand van het totaalpakket aan stoffen, oud en nieuw. Dit met uitzondering van EOX, omdat hiervoor geen norm is vastgesteld in het Besluit bodemkwaliteit en daardoor niet is te toetsen. Op voorhand verwacht gemeente Hof van Twente onvoldoende waarnemingen beschikbaar te hebben voor de nieuwe stoffen uit het standaard stoffenpakket. Daarom is besloten om voor de nieuwe stoffen (barium, kobalt, molybdeen, som PCB s) een andere zone indeling te hanteren: er is één zone voor nieuwe stoffen in de bovengrond en één zone voor nieuwe stoffen in de ondergrond samengesteld. Voor het nieuwe stoffenpakket is beoordeeld of de nieuwe stoffen al dan niet van invloed zijn op de klasse indeling gebaseerd op het oude stoffenpakket. Dit is nader toegelicht in hoofdstuk 4. Witteveen+Bos, HTW7-1/strg/005 definitief d.d. 29 juni 2012, Bodemkwaliteitskaart gemeente Hof van Twente (inclusief wegbermenkaart) 5

12 6 Witteveen+Bos, HTW7-1/strg/005 definitief d.d. 29 juni 2012, Bodemkwaliteitskaart gemeente Hof van Twente (inclusief wegbermenkaart)

13 3. WERKWIJZE OPSTELLEN BODEMKWALITEITSKAART Voor het opstellen van de bodemkwaliteitskaart 2012 zijn de bodemkwaliteitskaart uit 2007 en de wegbermenkaart uit 2006 als uitgangspunt gehanteerd. Voor de actualisatie zijn de in onderstaande afbeelding weergegeven stappen uit de Richtlijn bodemkwaliteitskaarten doorlopen: stap stap 3 stap stap 6 stap 7 stap 8 definitiefase + voorlopige zones voorbewerking informatie karakteriseren + evaluatie zonering verzamelen extra gegevens karakterisering bodemkwaliteit resultaten bodemkwaliteitskaart In de navolgende paragrafen worden de verschillende stappen nader beschreven en toegelicht Stap 1 + 2: definitiefase en bepaling voorlopige bodemkwaliteitszones De eerste stap bij het opstellen van de bodemkwaliteitskaart is de beleidsmatige en technisch inhoudelijke onderbouwing die resulteert in het programma van eisen. Dit vormt het kader waarbinnen de bodemkwaliteitskaart wordt gerealiseerd: - de bodemkwaliteitskaart is van toepassing voor landbodem; - de bodemkwaliteitskaart geldt voor het gehele grondgebied van gemeente Hof van Twente; - in de kaart is de gebiedseigen bodemkwaliteit vastgelegd. Lokale verontreinigingen en verdachte locaties zijn uitgesloten van de bodemkwaliteitskaart. Ter plaatse van (potentieel) verdachte locaties wijkt de bodemkwaliteit mogelijk af van de gebiedseigen bodemkwaliteit. Onder (potentieel) verdachte locaties vallen onder andere: stortlocaties, saneringslocaties, gesaneerde locaties, etc. Op basis van de informatie in het bodeminformatiesysteem wordt nagegaan of een bodemonderzoek is uitgevoerd ter plaatse van een verdachte locatie; - de bodemkwaliteitskaart is opgesteld voor het oude en nieuwe stoffenpakket, bestaande uit de zware metalen arseen, cadmium, chroom, koper, kwik, lood, nikkel en zink, som-pak s en minerale olie (uitgezonderd EOX). Voor de nieuwe stoffen uit het aangepaste standaard stoffenpakket is, ter indicatie, een aparte zonering gehanteerd (zie hoofdstuk 4); - de bodemkwaliteitskaart is opgesteld voor de bovengrond (dieptetraject van 0-0,5 m- mv), de ondergrond (dieptetraject 0,5-2,0 m-mv) en voor de wegbermen (dieptetraject 0-0,3 m-mv); - naar verwachting hebben de oude centra van de plaatsen Goor, Delden, Diepenheim en Markelo (zone wonen voor 1900 ) een afwijkende bodemkwaliteit. Bij de voorbewerking van de gegevens is aanvullend aandacht besteed of de desbetreffende bodemonderzoeken representatief zijn voor de gebiedseigen bodemkwaliteit of niet. Voorlopige indeling deelgebieden De bodemkwaliteitskaart uit 2007 en de wegbermenkaart uit 2006 en de daarbij behorende zone-indeling is als uitgangspunt gehanteerd bij het opstellen van de bodemkwaliteitskaart Bij de kaarten uit 2007 zijn de volgende onderscheidende kenmerken bepalend geweest voor de indeling van de deelgebieden: - gebruikshistorie (wonen, industrie, buitengebied); - ontwikkeling wijken of gebieden (met name de bebouwingsgeschiedenis in het stedelijk gebied). Witteveen+Bos, HTW7-1/strg/005 definitief d.d. 29 juni 2012, Bodemkwaliteitskaart gemeente Hof van Twente (inclusief wegbermenkaart) 7

14 De gebiedsindeling vóór samenvoegen van deelgebieden is gehanteerd. Alleen de deelgebieden wonen en wonen na 1980 (tot 2005) zijn op voorhand samengevoegd, omdat verwacht wordt dat de kwaliteit in deze deelgebieden vergelijkbaar is. Voor de wegbermenkaart is het soort verharding (asfalt, zand/klinker) onderscheidend geweest voor de indeling van deelgebieden. Asbestverdachte wegen worden, in tegenstelling tot de vorige kaart (2006) niet als apart deelgebied aangemerkt en wel om de volgende reden: - inmiddels is een groot aantal van de asbestverdachte wegen gesaneerd; - uit onderzoek is gebleken dat de aanwezigheid van asbest geen invloed heeft op de milieuhygiënische kwaliteit van de bodem. In verband met de sanering van asbestwegen zijn, in tegenstelling tot de vorige kaart (2006), asbestverdachte wegen niet aangemerkt als apart deelgebied. De bebouwingsgrens is in de loop der jaren gewijzigd. De grenzen zijn op basis van de gerealiseerde ruimtelijke ontwikkelingen gecorrigeerd. In overleg met de gemeente is de definitieve gebiedsindeling opgesteld. Dit heeft geresulteerd in 9 deelgebieden. Voor de wegbermen zijn 2 deelgebieden onderscheiden. In bijlage I zijn kaarten opgenomen met deze zone-indeling Stap 3: voorbewerking beschikbaar gestelde informatie In deze stap is de informatie die nodig is voor de bepaling van de gebiedseigen bodemkwaliteit verzameld en bewerkt. Als eerste zijn de relevante gegevens geselecteerd uit het bodem informatie systeem van de gemeente, waarbij onbruikbare gegevens zijn verwijderd. Vervolgens zijn individuele parameters geschikt gemaakt voor de statistische bepaling. De voorbewerking bestaat uit de volgende deelstappen die in bijlage II nader zijn toegelicht: 1. selectie van de relevante bodemonderzoeken; 2. uitgevoerde correcties; 3. waarnemingen geschikt maken voor statistische bepaling; 4. uitbijteranalyse. Afwijking selectie voor oude centra Als gevolg van het intensieve gebruik van de bodem hebben de oude centra van de plaatsen Goor, Delden, Diepenheim en Markelo naar verwachting een slechtere bodemkwaliteit dan overige delen van de gemeente. Deze kwaliteit is onder andere gerelateerd aan de historische activiteiten en de aanwezigheid van bodemvreemd materiaal (puin, sintels, etc.). Uit onderzoek blijkt dat in oude centra vaak sprake is van een heterogeen verdeelde diffuse verontreiniging. Een specifieke verontreinigingsbron is veelal niet bekend. Het oude centrum van bovengenoemde plaatsen betreft de zone wonen voor Bodemonderzoeken binnen deze zones zijn met extra aandacht beoordeeld. Enkel voor bodemonderzoeken waarbij de verhoogde gehalten een duidelijke relatie hebben met een bodembedreigende activiteit (niet zijnde puin), is uitsluiting voor de bodemkwaliteitskaart van toepassing. Daarom zijn bij de verschillende deelstappen soms andere toetsingscriteria gehanteerd of extra bewerkingen toegepast voor de oude centra. Dit is nader toegelicht in bijlage II. 8 Witteveen+Bos, HTW7-1/strg/005 definitief d.d. 29 juni 2012, Bodemkwaliteitskaart gemeente Hof van Twente (inclusief wegbermenkaart)

15 3.3. Stap 4 + 5: karakterisatie en evaluatie gebiedsindeling/bodemkwaliteitszonering Op basis van statische kengetallen wordt inzicht verkregen in de gebiedseigen bodemkwaliteit. Deze kengetallen geven de karakterisatie van de bodemkwaliteit weer voor de verschillende zones. Met behulp van de tussentijdse resultaten zijn, in overleg met de gemeente, deelgebieden met gelijke bodemkwaliteit en vergelijkbaar gebruik samengevoegd tot één zone. Hierbij is gebruik gemaakt van de kengetallen en de regionale bodemkwaliteitsklasse. Dit heeft geleid tot de zonering die in de tabel 3.1 is weergegeven. Deze zonering is tevens weergegeven in bijlage III. Oudere bodemonderzoeken De richtlijn bodemkwaliteitskaarten maakt het mogelijk om oudere onderzoeken die representatief zijn, mee te nemen bij het bepalen van de gebiedseigen bodemkwaliteit. Bij het opstellen van de bodemkwaliteitskaart zijn alle onderzoeken tot 10 jaar oud gebruikt. De redenen hiervoor zijn: - de statistiek wordt betrouwbaarder bij een grotere hoeveelheid gegevens. Het betrekken van zoveel mogelijk bodemonderzoeksrapporten bij de statische analyse verhoogt het aantal waarnemingen en levert daarmee een kwaliteitsverbetering op; - door het gebruik van normdocumenten voor het uitvoeren van veldwerk en analyses zijn de waarnemingen van de oudere en nieuwe bodemonderzoeken vergelijkbaar; - de invoer van het bodeminformatiesysteem heeft op uniforme wijze plaatsgevonden waardoor de uitgevoerde selectie in stap 3 vergelijkbaar resultaat oplevert tussen oudere en nieuwe bodemonderzoeken. Tabel 3.1. Zonering bodemkwaliteit zone wonen voor 1900 Delden wonen voor 1900 (overige kernen) wonen buitengebied en wonen na 2005 bedrijven voor 1980 bedrijven na 1980 wegbermen asfalt wegbermen zand/klinker wonen voor 1900 Delden wonen voor 1900 (overige kernen) wonen buitengebied en wonen na 2005 bedrijven bovengrond/ondergrond bovengrond bovengrond bovengrond bovengrond bovengrond bovengrond bovengrond bovengrond ondergrond ondergrond ondergrond ondergrond ondergrond Controleren indeling van beheergebied De richtlijn schrijft voor dat het noodzakelijk is dat: 1. voor elke bodemkwaliteitszone van de vastgestelde parameters tenminste 20 waarnemingen beschikbaar zijn; 2. de waarnemingen ruimtelijk voldoende verspreid over de bodemkwaliteitszone liggen: voor een aaneengesloten bodemkwaliteitszone zijn bij een systematische indeling in 20 vakken, in tenminste 10 vakken één of meer waarnemingen gedaan; voor elke niet-aaneengesloten deel van een bodemkwaliteitszone zijn ten minste 3 waarnemingen beschikbaar. Alle deelgebieden en zones voldoen aan de bovenstaande eisen voor de stoffen arseen, cadmium, chroom, koper, kwik, lood, nikkel en zink, som-pak s en minerale olie. Witteveen+Bos, HTW7-1/strg/005 definitief d.d. 29 juni 2012, Bodemkwaliteitskaart gemeente Hof van Twente (inclusief wegbermenkaart) 9

16 3.4. Stap 6: verzamelen aanvullende gegevens Door de samenvoegingen van enkele deelgebieden (zie paragraaf 3.1 en 3.3) voldoen de meeste zones aan de eisen zoals toegelicht in stap 5. Alleen voor de zone wonen voor 1900 Delden en voor de wegbermen zijn niet voldoende (recente) gegevens beschikbaar. Voor de nieuwe stoffen zijn tevens onvoldoende gegevens beschikbaar. Wonen voor 1900 Delden Voor de zone wonen voor 1900 Delden zijn onvoldoende gegevens beschikbaar. Omdat naar verwachting weinig grondverzet plaats vindt, is ervoor gekozen om de oude kern van Delden als witte zone aan te wijzen. Er wordt daarom geen aanvullend onderzoek voor deze zone uitgevoerd. Wegbermen In 2006 is een aparte wegbermenkaart opgesteld. Grondverzet in het kader van onderhoud en beheer van deze bermen wordt hiermee gefaciliteerd. Vrijkomende grond uit de berm kan zonder keuring elders in de gemeente weer worden hergebruik in gezoneerde bermen. Om de kwaliteit van de bermen vast te stellen is gebruik gemaakt van de gegevens uit de bodemkwaliteitskaart van Deze gegevens zijn bewerkt conform de richtlijn bodemkwaliteitskaarten. Binnen de wegbermen wordt onderscheid gemaakt tussen de verschillende verhardingstypen van de weg. In totaal worden twee verhardingstypen onderscheiden: zand/klinker en asfalt. Omdat er ten opzichte van de wegbermenkaart uit 2006 geen nieuwe onderzoeksgegevens beschikbaar zijn, is een beperkt aanvullend onderzoek uitgevoerd om de wegbermenkaart uit 2006 te verifiëren. Aanvullend wegbermenonderzoek Ter plaatse van de zone zand- en klinkerwegen zijn de bermen in 2006 als schoon beoordeeld. Ook bij de toetsing van deze oudere onderzoeksgegevens aan de huidige normen wordt deze zone als schoon beoordeeld (gebruik makend van de P80 1 grens). In verband met overeenkomende kwaliteit wordt de zone wegberm zand/klinker samengevoegd met de zone buitengebied en wonen na Er is geen aanvullend onderzoek ter plaatse van deze zone uitgevoerd. In de asfaltbermen zijn in 2006 verhoogde gehalten aan PAK en minerale olie vastgesteld. Bij toetsing aan de huidige normen wordt deze zone als klasse industrie beoordeeld (gebruik makend van de P80 grens). Om te verifiëren dat de gegevens uit 2006 voor deze zone nog representatief zijn, is ter plaatse van de asfaltbermen een aanvullend bodemonderzoek voor de asfaltwegen uitgevoerd. Het aanvullend bermenonderzoek bestaat uit een aantal boringen ter plaatse van asfaltbermen. In totaal zijn 3 asfaltbermen onderzocht: de Twickelerweg (Ambt Delden), de Postweg (Markelo) en de 2e Broekweg (Diepenheim). De bovengrond in deze bermen is onderzocht op het standaardpakket bodem (zware metalen (Ba, Cd, Co, Cu, Hg, Pb, Mo, Ni, Zn), PAK, PCB s en minerale olie). 1 De percentielwaarde P80 is de waarde waaronder 80% van alle waarnemingen liggen. 10 Witteveen+Bos, HTW7-1/strg/005 definitief d.d. 29 juni 2012, Bodemkwaliteitskaart gemeente Hof van Twente (inclusief wegbermenkaart)

17 Resultaten aanvullend onderzoek In de 3 mengmonsters zijn licht verhoogde gehalten aan PAK en minerale olie gemeten. De gemeten gehalten vallen binnen de range (P5 t/m P95) van de in 2006 gemeten waarden. Met de waarden uit 2006 en met de nieuwe meetgegevens zijn nieuwe kengetallen bepaald. De wegbermen van asfaltwegen worden ook met de nieuwe meetgegevens als klasse industrie beoordeeld. Nieuwe stoffen De zonering en de toetsing van de nieuwe stoffen zijn nader toegelicht in hoofdstuk Stap 7: vaststellen bodemkwaliteitszones Op basis van de definitieve kengetallen, zie bijlage V, is de bodemkwaliteit per zone bepaald. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de regionale bodemkwaliteitsklasse. De samenwerkende gemeenten hebben regionale bodemkwaliteitsklasse afgeleid. In de onderstaande tabel is per stof de klassegrens aangegeven per bodemkwaliteitsklasse. Tabel 3.2. Regionale bodemkwaliteitsklasse (oude stoffenpakket) As Cd Cr Cu Hg Pb Ni Zn PAK olie schoon 20 0, , ,5 190 wonen met tuin 27 1, , ,8 190 stedelijk wonen 27 1, , Schoon Gebieden met deze klasse hebben een schone bodemkwaliteit. De vrijkomende grond kan elders binnen de gemeente of in één van de samenwerkende gemeenten 1 vrij worden toegepast. Ook voldoet deze grond in veel gevallen aan de landelijke achtergrondwaarde (AW2000). Verdere voorwaarden voor grondverzet zijn beschreven in de nota bodembeheer. Wonen met tuin Vaak gaat het om gebieden waar ruim gewoond wordt op grote(re) kavels. De bodemkwaliteit van gebieden in deze klasse is minder goed van de klasse Schoon. De aanwezige bodemkwaliteit levert geen risico s op voor de volksgezondheid en is geschikt voor het gebruikt wonen met tuin. Ook leidt de kwaliteit niet tot risico s voor de ecologie. Grond uit gebieden met deze klasse mag niet worden toegepast in gebieden met de bodemkwaliteitsklasse Schoon. Hierdoor wordt voorkomen dat de bodemkwaliteit van schone gebieden achteruitgaat. Voor overige gebieden mag de vrijkomende grond uit een zone met de bodemkwaliteitsklasse Wonen met tuin overal worden toegepast. Stedelijk wonen Bij de bodemkwaliteitsklasse Stedelijk wonen gaat het meestal om intensief bevolkt of gebruikt gebied. Het intensieve gebruik van de bodem heeft de bodemkwaliteit bepaald. De bodemkwaliteit is minder goed dan in de gebieden met bodemkwaliteitsklasse Schoon en Wonen met tuin, maar nog steeds goed genoeg om te kunnen wonen. Het grondverzet is beperkt tot zones met vergelijkbare of slechtere kwaliteit. 1 Zie nota bodembeheer [ref. 7] Witteveen+Bos, HTW7-1/strg/005 definitief d.d. 29 juni 2012, Bodemkwaliteitskaart gemeente Hof van Twente (inclusief wegbermenkaart) 11

18 Lokaal gebiedsgericht Binnen het samenwerkingsverband is gezocht naar bodemkwaliteitsklasse die in meerdere gemeenten voorkomen. Op deze wijze kan uniform grondverzet worden uitgewisseld en blijft de goede bodemkwaliteit optimaal gewaarborgd. Toch kan het zijn dat een gemeente vanwege een lokale gebruikshistorie nog eigen lokale gebiedsgerichte kwaliteitsklasse bepaald. Op basis van de bodemkwaliteit van de verschillende zones blijkt dat de zone wegbermen asfalt niet binnen de regionale bodemkwaliteitsklassen vallen. Gemeente Hof van Twente heeft een aanvullende bodemkwaliteitsklasse afgeleid: klasse industrie. Gebiedsgericht: industrie Door afspoeling/uitspoeling vanaf de weg, zijn de wegbermen in de zone wegbermen asfalt in de loop der jaren verontreinigd geraakt met PAK en minerale olie. De bodemkwaliteit wordt in deze zone beoordeeld als klasse industrie. De klasse industrie wordt ook in het landelijk generieke kader onderscheiden. Het grondverzet van een dergelijke zone is beperkt tot gebieden met vergelijkbare kwaliteit. Voor gemeente Hof van Twente is dit enkel de wegbermen. Tabel 3.3. Lokale bodemkwaliteitsklassen (oude stoffenpakket, standaard bodem 25% lutum 10% organisch stof) As Cd Cr Cu Hg Pb Ni Zn PAK olie industrie 76 4, , Witte zone wonen voor 1900 Delden Omdat er voor de zone wonen voor 1900 Delden onvoldoende onderzoeksgegevens beschikbaar zijn en omdat er naar verwachting weinig grondverzet plaatsvindt in deze zone, is deze zone niet gezoneerd en als witte zone aangemerkt. Op basis van het aantal beschikbare waarnemingen (zie bijlage IV) is zowel de boven- als de ondergrond indicatieve getoetst als klasse industrie. De indicatieve kengetallen van de zone wonen voor 1900 Delden zijn opgenomen in tabel 3.4. Tabel 3.4. Indicatieve kengetallen witte zone wonen voor 1900 Delden (P80, oude stoffenpakket, standaard bodem, 25% lutum 10% organisch stof) As Cd Cr Cu Hg Pb Ni Zn PAK olie wonen voor 1900 Delden (witte zone) - BG 4,4 0, , wonen voor 1900 Delden (witte zone) - OG 9,2 0, , ,4 60 Toetsing Om te bepalen welke bodemkwaliteit een zone heeft, worden de 80-percentielwaarden 1 (P80) per stof getoetst aan tabel 3.2. Als de P80 van een stof de klassegrens overschrijdt valt de bodemkwaliteit van de zone in een hogere bodemkwaliteitsklasse. Hierbij wordt geen gebruik gemaakt van landelijke toetsregels. De regionale toetsing leidt tot de bodemkwaliteit per zone zoals weergegeven in tabel Regionaal is de P80 af gesproken als kengetal waarmee wordt getoetst. In de nota bodembeheer [ref. 7] is dit nader toegelicht. 12 Witteveen+Bos, HTW7-1/strg/005 definitief d.d. 29 juni 2012, Bodemkwaliteitskaart gemeente Hof van Twente (inclusief wegbermenkaart)

19 Tabel 3.5. Bodemkwaliteit per zone zone bg/og kwaliteit Wonen voor 1900 Delden bovengrond witte zone Wonen voor 1900 (overige kernen) bovengrond stedelijk wonen Wonen bovengrond wonen met tuin Buitengebied en wonen na 2005 (incl. wegbermen zand/klinker) bovengrond schoon Bedrijven voor 1980 bovengrond wonen met tuin Bedrijven na 1980 bovengrond schoon Wegbermen asfalt bovengrond industrie Wonen voor 1900 Delden ondergrond witte zone Wonen voor 1900 (overige kernen) ondergrond wonen met tuin Wonen ondergrond schoon Buitengebied en wonen na 2005 ondergrond schoon Bedrijven ondergrond schoon Controle 95-perceltielwaarde Als laatste is gecontroleerd of de 95-perceltielwaarde niet de interventiewaarde overschrijdt. In een zone waar dit het geval is, bestaat de kans dat het saneringscriterium wordt overschreden en de Wet bodembescherming van toepassing kan zijn. Alleen voor de zone wonen voor 1900 Delden wordt de interventiewaarde (indicatief) voor koper overschreden (zie tabel 3.6). Tabel 3.6. Controle 95-percentiel (standaard bodem 25 % lutum 10 % organisch stof) zone bg/og Cu saneringscriterium interventiewaarde 190 wonen voor 1900 Delden (indicatief) bg 195 nog nader te toetsen wonen voor 1900 Delden (indicatief) og 314 nog nader te toetsen Indien de 95-percentielwaarde de interventiewaarde overschrijdt, dient een risicobeoordeling uitgevoerd te worden. Echter, de interventiewaarde overschrijding komt alleen voor in de zone wonen voor 1900 Delden. Deze zone is niet gezoneerd. Bij grondverzet binnen deze zone is onderzoek noodzakelijk. Een risicobeoordeling wordt daarom niet noodzakelijk geacht Stap 8: opstellen ontgravings- en toepassingskaart Ontgravingskaart Op basis van de bodemkwaliteit van de boven- en ondergrond is de ontgravingskaart opgesteld. De ontgravingskaart geeft de kwaliteit van de huidige kwaliteit van een bepaalde zone en geldt als bewijsmiddel voor de kwaliteit van de vrijkomende grond en bagger. De ontgravingskaart van de bovengrond heeft betrekking op 0-0,5 m-mv en die van de ondergrond op 0,5-2,0 m-mv. Voor de wegbermen is een diepte van 0-0,3 m-mv gehanteerd. De ontgravingkaarten zijn opgenomen in bijlage VI (bovengrond) & VII (ondergrond). Witte zone wonen voor 1900 Delden Deze zone is, in verband met een tekort aan waarnemingen en in verband met verhoogde gehalten (indicatief), als witte zone aangemerkt. Dit betekend dat de bodemkwaliteitskaart voor deze zone niet als geldig bewijsmiddel voor grondverzet gebruikt kan worden. Voor grondverzet is daarom een ander wettelijk bewijsmiddel conform het Besluit bodemkwaliteit, zoals een partijkeuring, vereist. Witteveen+Bos, HTW7-1/strg/005 definitief d.d. 29 juni 2012, Bodemkwaliteitskaart gemeente Hof van Twente (inclusief wegbermenkaart) 13

20 Toepassingskaart In de toepassingskaart worden de eisen vastgelegd die gelden voor het toepassen van grond en bagger op de bodem. De toepassingskaart is opgenomen in bijlage VIII. De bodemkwaliteit van de ontvangende bodem (bovengrond) is overwegend leidend voor de toepassingseis. Enkel op die plaatsen waar de gemeente een verbetering wenst danwel een verslechtering toestaat wijkt de toepassingeis af van de ontgravingkwaliteit van de bovengrond. In tabel 3.7 is de toepassingseis per zone weergegeven (maximale kwaliteit van de toe te passen grond). Tabel 3.7. Toepassingseis per zone zone Wonen voor 1900 Delden Wonen voor 1900 (overige kernen) Wonen Buitengebied en wonen na 2005 Bedrijven voor 1980 Bedrijven na 1980 Wegbermen asfalt Wegbermen zand/klinker kwaliteit stedelijk wonen stedelijk wonen wonen met tuin schoon stedelijk wonen wonen met tuin industrie schoon Zone wegbermen asfalt De bodemkwaliteit van de bovengrond binnen de zone wegbermen asfalt wordt beoordeeld als klasse industrie op basis van verhoogde gehalten aan PAK en minerale olie. De gemeente wil grondverzet binnen deze zone niet onnodig belemmeren. Daarom mag grond die vrijkomt binnen de zone in de eigen zone worden toegepast of in een zone waar industrie de toepassingseis is. Voor het toepassen van grond van buiten de eigen zone geldt de toepassingseis industrie. Witte zone wonen voor 1900 Delden De kwaliteit van de ontvangende bodem in de witte zone wonen voor 1900 Delden is niet vastgesteld. Gezien het gebruik van de zone (wonen) en de kwaliteit van de overige oude centra (stedelijk wonen), wordt voor de kern van Delden de toepassingseis stedelijk wonen gehanteerd. Voor het aanbrengen van grond dient derhalve te worden voldaan aan deze eis (grond moet van dezelfde of van betere kwaliteit zijn). In dit geval is er geen bodemonderzoek noodzakelijk naar de kwaliteit van de ontvangende bodem. Bij grond dat wordt ontgraven uit deze zone is een (in-situ) partijkeuring nodig om de kwaliteit te bepalen. Gebiedsspecifiek beleid bedrijventerreinen Voor de zones bedrijven voor 1980 en bedrijven na 1980 is de kwaliteit van de ontvangende bodem respectievelijk wonen met tuin en schoon. Gezien het gebruik als bedrijventerrein, staat de gemeente toe dat in deze zones grond wordt toegepast met een slechtere kwaliteit dan de ontvangende bodem. De kwaliteit van de toe te passen grond mag maximaal één kwaliteitsklasse lager zijn. Dit betekent dat in de zone bedrijven voor 1980 grond met de kwaliteitsklasse stedelijk wonen mag worden toegepast. In de zone bedrijven na 1980 is het gebruik van kwaliteitsklasse wonen met tuin toegestaan. 14 Witteveen+Bos, HTW7-1/strg/005 definitief d.d. 29 juni 2012, Bodemkwaliteitskaart gemeente Hof van Twente (inclusief wegbermenkaart)

21 4. NIEUWE STOFFEN Bij de introductie van het nieuwe stoffenpakket, medio 2008, zijn de stoffen barium, kobalt, molybdeen en som PCB toegevoegd. Bij de huidige actualisatie zijn onvoldoende bodemonderzoeken, met daarin waarnemingen van de nieuwe stoffen, beschikbaar om te voldoen aan het minimaal aantal waarnemingen per zone. Om toch een uitspraak te kunnen doen over de nieuwe stoffen is een aangepaste zone-indeling gehanteerd en is geanalyseerd of de beoordeling van de nieuwe stoffen van invloed is op de klasse indeling gebaseerd op het oude stoffenpakket Relevantie voor de bodemkwaliteit Binnen de regio zijn verschillende bodemkwaliteitskaarten opgesteld. Uit de tussentijdse resultaten van de bodemkwaliteitskaart voor de gemeenten Almelo, Hengelo en Oldenzaal blijkt dat de nieuwe stoffen niet bepalend zijn voor de bodemkwaliteit. Naar verwachting geldt dit voor de gehele regio en daarmee ook gemeente Hof van Twente. Op basis van de uitgevoerde bodemonderzoeken is ook geen aanleiding te veronderstellen dat lokaal in een zone deze nieuwe stoffen verhoogd voorkomen. Daarnaast is veel ophef ontstaan over het nieuwe stoffenpakket en de toetsing van de nieuwe stoffen. De regeling is hierdoor verschillende malen aangepast, bijvoorbeeld met het wijzigen van de toetsing voor PCB s en de buitenwerkinstelling van de norm barium. Daarmee is het stoffenpakket ter discussie gesteld en wordt het stoffenpakket en de bijbehorende normstelling landelijk geëvalueerd [ref. 7]. Op basis van het bovenstaande heeft de gemeente besloten geen aanvullend waarnemingen te verzamelen voor de nieuwe stoffen. De waarde van deze aanvullende informatie is beperkt en brengen onevenredige kosten met zich mee Conclusie Voor de nieuwe stoffen zijn twee zones onderscheiden: nieuwe stoffen bovengrond en nieuwe stoffen ondergrond. Het aantal waarnemingen in de boven- en ondergrond van de nieuwe stoffen is opgenomen in bijlage IV. Hieruit blijkt dat voor alle parameters wordt voldaan aan het minimaal aantal van 20 welke is voorgeschreven in de Richtlijn bodemkwaliteitskaart. Eventuele invoerfouten en uitbijters zijn door de gemeente gecontroleerd. De gebiedseigen gehalten, gecorrigeerd voor eigen humus en lutum gehalten, zijn opgenomen in bijlage V. Zowel zone nieuwe stoffen bovengrond als zone nieuwe stoffen ondergrond worden als schoon beoordeeld. De beoordeling op basis van de nieuwe stoffen heeft geen invloed op de zone-indeling gebaseerd op het oude stoffenpakket. De eerdere aanname dat de nieuwe stoffen niet onderscheidend zijn voor de bodemkwaliteit wordt met deze toetsing onderstreept. Witteveen+Bos, HTW7-1/strg/005 definitief d.d. 29 juni 2012, Bodemkwaliteitskaart gemeente Hof van Twente (inclusief wegbermenkaart) 15

22 16 Witteveen+Bos, HTW7-1/strg/005 definitief d.d. 29 juni 2012, Bodemkwaliteitskaart gemeente Hof van Twente (inclusief wegbermenkaart)

23 5. SAMENVATTING EN CONCLUSIES Uitgevoerde werkzaamheden Op basis van nieuwe onderzoeksgegevens is de bodemkwaliteitskaart uit 2007 en de wegbermen kaart uit 2006 geactualiseerd. Hiertoe zijn de 8 stappen uit de richtlijn Bodemkwalititeitskaarten doorlopen. De bodemkwaliteitskaart bestaat uit 3 kaarten: de ontgravingskaart van de bovengrond, de ontgravingskaart van de ondergrond en de toepassingskaart. De ontgravingskaart is een geldig bewijsmiddel voor de kwaliteit van vrijkomende grond en bagger. Er wordt daarbij onderscheid gemaakt tussen de boven- en ondergrond. Op de toepassingskaart is de kwaliteitseis vastgelegd die gelden voor het toepassen van grond en bagger op de bodem. Voor de wegbermen is een separate kaart opgesteld, waarop zowel de ontgravingskwaliteit als de toepassingseis zijn weergegeven. Deze kaart is alleen voor de bovengrond in de bermen van toepassing. Voor de ondergrond ter plaatse van de bermen kan de reguliere ontgravingskaart ondergrond gebruikt worden. Resultaten Op basis van de actualisatie van de bodemkwaliteitskaart en de wegbermenkaart is de bodem in de gemeente Hof van Twente opnieuw gezoneerd. Op basis van de gebruikshistorie, ontwikkeling van wijken of gebieden alsmede op basis van een statistische analyse van de beschikbare meetgegevens is een nieuwe indelingen in homogene gebieden gemaakt voor de gemeente Hof van Twente. In de tabellen 5.1 en 5.2 zijn de resultaten per zone weergegeven. Tabel 5.1. Ontgravingskwaliteit: bodemkwaliteit per zone zone bg/og kwaliteit wonen voor 1900 Delden bovengrond witte zone wonen voor 1900 (overige kernen) bovengrond stedelijk wonen wonen bovengrond wonen met tuin buitengebied en wonen na 2005 (incl. wegbermen zand/klinker) bovengrond schoon bedrijven voor 1980 bovengrond wonen met tuin bedrijven na 1980 bovengrond schoon wegbermen asfalt bovengrond industrie wonen voor 1900 Delden ondergrond witte zone wonen voor 1900 (overige kernen) ondergrond wonen met tuin wonen ondergrond schoon buitengebied en wonen na 2005 ondergrond schoon bedrijven ondergrond schoon Tabel 5.2. Toepassingseis per zone zone wonen voor 1900 Delden wonen voor 1900 (overige kernen) wonen buitengebied en wonen na 2005 bedrijven voor 1980 bedrijven na 1980 wegbermen asfalt wegbermen zand/klinker kwaliteit stedelijk wonen stedelijk wonen wonen met tuin schoon wonen met tuin schoon industrie schoon Witteveen+Bos, HTW7-1/strg/005 definitief d.d. 29 juni 2012, Bodemkwaliteitskaart gemeente Hof van Twente (inclusief wegbermenkaart) 17

24 Conclusie De kwaliteit van de bodem in het overgrootte deel van de gemeente wordt als schoon beoordeeld. In de bebouwde kom en ter plaatse van bedrijventerreinen voldoet de kwaliteit van de bodem aan klasse wonen met tuin of stedelijk wonen. De kwaliteit van de bodem voldoet in nagenoeg de gehele gemeente aan de gebruikseisen / bodemfunctie. Op basis van de bodemkwaliteitskaart is hergebruik van vrijkomende grond mogelijk (met uitzondering van de zone wonen voor 1900 Delden, zie onderstaande toelichting). De wegbermen zijn tevens opnieuw gezoneerd. De wegbermen langs zand- en klinkerwegen worden als schoon beoordeeld en deze zone is samengevoegd het de zone buitengebied en wonen na De wegbermen langs asfaltwegen worden beoordeeld als klasse industrie. Witte zone - wonen voor 1900 Delden Voor de zone wonen voor 1900 Delden zijn onvoldoende onderzoeksgegevens beschikbaar. Omdat naar verwachting weinig grondverzet plaats vindt in deze zone, is ervoor gekozen om de oude kern van Delden als witte zone aan te wijzen. De kwaliteit van de bodem is hier derhalve niet vastgesteld. Voor werkzaamheden waarbij grond vrijkomt, is daarom een bodemonderzoek en/of partijkeuring noodzakelijk. Voor het toekennen van de toepassingseis is de functie bepalend geweest. In deze zone mag derhalve grond met de kwaliteit stedelijk wonen of beter toegepast worden zonder dat daarvoor onderzoek noodzakelijk is. Vergelijking oude en nieuwe kaart De geactualiseerde bodemkwaliteitskaart is vergeleken met de bodemkwaliteitskaart uit 2007 en de wegbermenkaart uit De voornaamste verschillen tussen de geactualiseerde en de oude kaarten zijn: - op basis van de nieuwe kaart is meer grondverzet mogelijk. Dit geldt zowel voor grondverzet binnen de gemeente (door minder deelgebieden) als voor gemeentegrens overschrijdend grondverzet binnen de regio Twente (door het regionale beleid); - ontwikkelingen in woonwijken en bedrijventerreinen na 2005 zijn toegevoegd; - bij de oude kaart is gebruik gemaakt van het generieke, landelijke beleid. Bij de nieuwe kaart is gebruik gemaakt van gebiedsspecifiek, regionaal beleid. Hierdoor is grondverzet tussen de samenwerkende gemeenten in de regio vergemakkelijkt; - in de oude kaarten (zowel de bodemkwaliteitskaart als de wegbermenkaart) wordt ingegaan op asbest in de bodem. Voor asbest is nu een separaat protocol opgesteld [ref. 8] en dit protocol moet naast de bodemkwaliteitskaart worden getoetst/doorlopen. Asbest is daarom niet in de nieuwe bodemkwaliteitskaart opgenomen. 18 Witteveen+Bos, HTW7-1/strg/005 definitief d.d. 29 juni 2012, Bodemkwaliteitskaart gemeente Hof van Twente (inclusief wegbermenkaart)

25 6. REFERENTIES 1. Tebodin, Bodemkwaliteitskaart gemeente Hof van Twente, rapportnummer: , revisie 1, d.d. 28 februari Afstudeeropdracht de heer S. van den Berg, Actief bodembeheer bermen in gemeente Hof van Twente, definitief, d.d. 14 april Richtlijnen bodemkwaliteitskaarten, VROM, 3 september Besluit bodemkwaliteit van 22 november 2007, houdende regels betreffende de kwaliteit van de bodem, geraadpleegd op 1 juni Regeling bodemkwaliteit van 13 december 2007, nr. DJZ , houdende regels voor de uitvoering van de kwaliteit van de bodem, geraadpleegd op 1 juni Interim-richtlijn Opstellen en toepassen bodemkwaliteitskaarten in het kader van de Vrijstellingsregeling grondverzet (1999). 7. Tussentijdse evaluatie bodemkwaliteitskaarten, CSO, 3 februari 2011, projectnummer: 10K Witteveen+Bos, Protocol grondverzet controle asbest, Bodembeheer gemeente Hof van Twente, referentie HTW7-1/strg/006, definitief, d.d. 28 juni Witteveen+Bos, HTW7-1/strg/005 definitief d.d. 29 juni 2012, Bodemkwaliteitskaart gemeente Hof van Twente (inclusief wegbermenkaart) 19

26

27 BIJLAGE I KAART MET INDELING DEELGEBIEDEN Witteveen+Bos, bijlage I behorende bij rapport HTW7-1/strg/005 d.d. 29 juni 2012

28 Witteveen+Bos, bijlage I behorende bij rapport HTW7-1/strg/005 d.d. 29 juni 2012

29 wonen voor 1900 wonen wonen wonen na 2005 bedrijven voor 1980 bedrijven bedrijven na 2005 buitengebied zand buitengebied klei en veen getekend: gecontroleerd: goedgekeurd: versie: datum: tekeningnr.: G.H. Heuver C. Koot J. Lackin definitief Indeling deelgebieden Stedelijke en landelijke zonering opdrachtgever: projectnaam: projectcode: Gemeente Hof van Twente BKK Hof van Twente HTW7-1 Witteveen+Bos D:\Project\HTW7-1_BKK_Hof_van_Twente\indeling deelgebieden.mxd :56:19 formaat: schaal: A3 liggend 1: km

30 BIJLAGE II TECHNISCHE TOELICHTING STAP 3 Witteveen+Bos, bijlage II behorende bij rapport HTW7-1/strg/005 d.d. 29 juni 2012

31 TECHNISCHE TOELICHTING STAP 3 De voorbewerking bestaat uit de volgende deelstappen welke navolgend worden toegelicht: 1. selectie van de relevante bodemonderzoeken; 2. uitgevoerde correcties; 3. waarnemingen geschikt maken voor statistische bepaling; 4. uitbijteranalyse. Selectie van de relevante bodemonderzoeken Voor de bodemkwaliteitskaart is gebruik gemaakt van de bodemonderzoekgegevens die aanwezig zijn in het bodeminformatiesysteem van de gemeente. Hierbij is gebruik gemaakt van het export bestand van 21 oktober Om te bepalen welke rapporten als representatief beschouwd kunnen worden is een screening uitgevoerd. Bij deze screening zijn de volgende criteria gehanteerd om een bodemonderzoek niet mee te nemen: - bodemonderzoeken die zijn uitgevoerd vóór of waarvan geen datum beschikbaar is; - bodemonderzoek zonder x,y coördinaat; - onderzoeken die te maken hebben met adviesbureaus die bodemfraude hebben gepleegd (Elementair en Bodemstaete); - bodemonderzoek met als onderzoekstype: type onderzoek meenemen indicatief onderzoek ja verkennend onderzoek NEN 5740 ja nul ja verkennend onderzoek NVN 5740 ja AVR (aanvullend rapport) ja oriënterend bodemonderzoek ja bijzonder inventariserend onderzoek ja historisch onderzoek ja bodemsanering bedrijven (BSB) ja BRF (briefrapport) ja nader onderzoek nee (behalve centrumgebied*) monitoring nee partijkeuring grond nee saneringsplan nee meldingsformulier BUS saneringsplan nee saneringsevaluatie nee zorg nee meldingsformulier BUS evaluatieverslag nee saneringsonderzoek nee verkennend onderzoek voor waterbodems (NVN 5720) nee bouwstoffenbesluit nee ASB - asbest onderzoek NEN 5707 nee asbest onderzoek waterbodem (NTA 5727) nee BOOT nee onderzoek cf. handreiking identificatie spoedlocs nee plan van aanpak (voor onderhoudsbagger) nee * Centrumgebied omvat de zones: wonen voor 1900 Delden en wonen voor Witteveen+Bos, bijlage II behorende bij rapport HTW7-1/strg/005 d.d. 29 juni 2012

32 - bodemonderzoek met de aanleiding: aanleiding Civieltechnisch Nulsituatie Bouwvergunning - ja Onbekend bestemmingswijziging, VINEX, locatieontwikkeling ISV-programmering Landsdekkend Transactie Voorgaand Vermoeden of melding verontreiniging BOOT Calamiteit meenemen * Centrumgebied omvat de zones: wonen voor 1900 Delden en wonen voor ja ja ja ja ja ja ja ja nee (behalve centrumgebied*) nee (behalve centrumgebied*) Uitgevoerde correcties In sommige situaties heeft onjuiste invoer geleid tot onbruikbare gegevens. Daarom zijn na de selectie van relevante gegevens enkele correctiewerkzaamheden uitgevoerd om dergelijke waarnemingen weer geschikt te maken. De correctiewerkzaamheden bestonden uit: - aanpassing x,y coördinaat als het bodemonderzoek buiten de gemeentegrens valt; - aanpassing diepte trajecten naar meters in plaats van centimeters; - aanpassing van eenheden mg/kg d.s. en µg/kg d.s. (PCB s); - aanpassing van onderzoeken die op landbodem zijn uitgevoerd maar als waterbodem stonden aangemerkt in het BIS en vice versa. Waarneming geschikt maken voor statistische bepaling Vanuit de bodemonderzoeken worden de waarneming geschikt gemaakt voor statische bewerking. De bewerking van de dataset bestaat, conform de Richtlijn, uit de volgende stappen: - vervangen van de detectielimiet (vermenigvuldigen met een factor 0,7 om tot een rekenwaarde te komen); - opsplitsen naar bodemlagen bovengrond (0-0,5 m-mv) en ondergrond (0,5-2,0 m-mv); - geografische koppeling aan zone. Uitbijteranalyse Voor het bepalen van potentiële uitbijters is gebruik gemaakt van een statische toets. Een uitbijter is een waarneming met zeer hoge waarden voor één of meerdere stoffen. Deze uitbijter kan duiden op een waarneming die mogelijk niet representatief is voor de gebiedseigen bodemkwaliteit maar afkomstig is van een puntbron. Conform de Richtlijn kan een potentiële uitbijter pas worden verwijderd als is vastgesteld dat deze waarneming niet representatief is. Deze controle is door de gemeente uitgevoerd (in samenwerking met een ILB adviseur), waarbij gebruik is gemaakt van het BIS, lokale kennis en het dossier. nee nee Witteveen+Bos, bijlage II behorende bij rapport HTW7-1/strg/005 d.d. 29 juni 2012

33 BIJLAGE III KAART ZONE-INDELING NA SAMENVOEGING Witteveen+Bos, bijlage III behorende bij rapport HTW7-1/strg/005 d.d. 29 juni 2012

34 Witteveen+Bos, bijlage III behorende bij rapport HTW7-1/strg/005 d.d. 29 juni 2012

35 Zone wonen voor 1900 Delden wonen voor 1900 wonen bedrijven voor 1980 getekend: gecontroleerd: goedgekeurd: versie: datum: tekeningnr.: G.H. Heuver C. Koot J. Lackin definitief Definitieve zonering Stedelijke en landelijke zonering opdrachtgever: projectnaam: projectcode: Gemeente Hof van Twente BKK Hof van Twente HTW7-1 Witteveen+Bos bedrijven na 1980 buitengebied en wonen na 2005 D:\Project\HTW7-1_BKK_Hof_van_Twente\zonering definitief.mxd :54:42 formaat: schaal: A3 liggend 1: km

36 Asfaltwegen Zand- en klinkerwegen provinciale wegen getekend: gecontroleerd: goedgekeurd: versie: datum: tekeningnr.: G.H. Heuver C. Koot J. Lackin definitief Definitieve zonering Wegbermen opdrachtgever: projectnaam: projectcode: Gemeente Hof van Twente BKK Hof van Twente HTW7-1 Witteveen+Bos D:\Project\HTW7-1_BKK_Hof_van_Twente\bermzonering.mxd :38:41 formaat: schaal: A3 liggend 1: km

37 BIJLAGE IV OVERZICHT AANTAL WAARNEMINGEN PER ZONE Witteveen+Bos, bijlage IV behorende bij rapport HTW7-1/strg/005 d.d. 29 juni 2012

38 Witteveen+Bos, bijlage IV behorende bij rapport HTW7-1/strg/005 d.d. 29 juni 2012

39 Aantal waarnemingen per zone Oude stoffenpakket zone As Cd Cr Cu Hg Pb Ni Zn PAK olie wonen voor 1900 Delden BG wonen voor 1900 BG wonen BG buitengeb. en wonen na 2005 BG bedrijven voor 1980 BG BG bedrijven na 1980 BG BG bermen asfaltwegen BG wonen voor 1900 Delden OG OG wonen voor 1900 OG OG wonen OG OG buitengeb. en wonen na 2005 OG OG bedrijven OG OG Na selectie en uitbijter analyse Nieuwe stoffen zone Ba Co Mo PCB nieuwe stoffen BG BG nieuwe stoffen OG OG Na selectie en uitbijter analyse