LAST VAN DYSLEXIE? Hoe ga je te werk? EGES, vragenlijst dyslexieonderzoek VO-MBO-HBO kopieerblad 1

Transcriptie

1 EGES, vragenlijst dyslexieonderzoek VO-MBO-HBO kopieerblad 1 LAST VAN DYSLEXIE? Dyslexie is een (meestal aangeboren) stoornis in de (taal-)informatieverwerking. Het komt veel meer voor dan vaak wordt verondersteld. Veel dyslectici twijfelen ook zelf aan hun capaciteiten, leervermogen of zelfs hun intelligentie wanneer ze niet makkelijk lezen, schrijven of informatie niet foutloos kunnen verwerken. Dyslexie komt in ernstige mate voor en kan leiden tot analfabetisme. Maar dyslexie komt ook in lichte mate voor. Ook dat is lastig. Last hebben van dyslexie is beslist niet prettig. Het is daarom goed dat jezelf en je directe omgeving weet waar je last van hebt. Dyslexie gaat nooit over, maar je kan wel leren er beter mee om te gaan. Dyslectici presteren veel meer door goede adviezen, strategische begeleiding en structurele ondersteuning. Bovendien voelen ze zich dan ook prettiger. Een deskundig onderzoek van de ervaringen tijdens de afgelopen schoolperiode en van de huidige stand van zaken vormt de basis van de begeleiding. Inzicht in de problematiek in de informatieverwerving en -verwerking moet leiden tot een andere, meer strategische aanpak van het leren en aanpassingen van de didactiek. Eén van de onderdelen van zo'n onderzoek is het verzamelen van gegevens via deze vragenlijst. Afhankelijk van de analyse hiervan kan daarna een gericht vervolgonderzoek worden gedaan. Er moet dan worden gelezen, een 'stevig' dictee worden gemaakt en een aantal (fonologisch lastige) testjes worden gedaan. Hoe ga je te werk? Vul alle lijsten in vanaf de prille jeugd.. Geef elke stelling een waarde 0, 1 of 2. 0 betekent dat de stelling niet opgaat 1 betekent dat de stelling soms of gedeeltelijk opgaat 2 betekent dat de stelling vaak of helemaal opgaat Zo'n vragenlijst goed invullen is best moeilijk. Doe dat daarom niet alleen maar samen met je ouders.

2 EGES, vragenlijst dyslexieonderzoek VO-MBO-HBO kopieerblad 2 VRAGENLIJST DYSLEXIE Gegevens aanvrager: voorletters: straat: postcode: telefoon: geb.datum: basisschool: Huidige school: klas: achternaam: huisnummer: woonplaats: adres: m/v: blijven zitten: nee / ja, in groep/klas te: 'stroom': Vul alle lijsten met zorg in. Je kunt er vanuit gaan dat deze informatie zeer vertrouwelijk wordt behandeld. Ev. aanvullende opmerkingen: Datum: Handtekening ouder(s):

3 EGES, vragenlijst dyslexieonderzoek VO-MBO-HBO kopieerblad 3 Begin basisschool 1. Had moeite met het maken van goede zinnen 2. Had moeite met verbuigen van werkwoorden 3. Gebruikte nog lang peuterwoordjes 4. Veranderde wel eens iets in een woord 5. Liet wel eens iets weg in een woord 6. Voegde wel eens iets toe in een woord 7. Voerde een ingewikkelde opdracht maar gedeeltelijk uit 8. Had moeite met reeks woorden nazeggen 9. Gaf overigens een normaal intelligente indruk 10. Gebruikte eigen trucjes (ezelsbruggen) om iets te onthouden 11. Had lang moeite met namen van de week 12. Had lang moeite met de begrippen links en rechts 13. Had lang moeite met namen van de kleuren 14. Had moeite met namen van andere kinderen 15. Had moeite met het leren van versjes en liedjes 16. Had moeite met het vinden van de juiste woorden 17. Had moeite moeilijk woorden te vinden ( dinges ) 18. Gebruikte soms eigen woorden voor bepaalde begrippen 19. Kon zich moeilijk concentreren op talige taken 20. Las vaak radend, haperend en/of spellend 21. Kon aanvankelijk met moeite drie letters samenvoegen tot een woord 22. Had moeite met zinnen precies nazeggen 23. Leerde moeizaam de lettertekens 24. Verwarde tekens die op elkaar lijken of bijna hetzelfde klinken ( m/n, b/d, z/s, v/w, u/eu/ui ) 25. Herkende niet snel alle geleerde (globaal-)woorden 26. Herkende niet snel alle letters 27. Herkende niet snel veel terugkerende letterclusters 28. Had geen zin in lezen 29. Kon zich moeilijk concentreren tijdens lezen 30. Schreef woorden vaak zoals uitgesproken 31. Bleek achteraf vaak wel te weten hoe het moet, maar deed het toch fout 32. Kon zich moeilijk concentreren tijdens schrijven 33. Aandacht voor goed spellen ging ten koste van die voor mooi schrijven 34. Was onzeker bij hardop lezen in de klas. 35. Was nerveus bij het vertellen in de grote groep. 36. Schreef niet graag een opstel, verslag of verhaal. 37. Kon niet goed plannen bij schoolwerk, schriftelijke taken 38. Had last van spanningen, hoofd- en/of buikpijn. Opmerkingen:

4 EGES, vragenlijst dyslexieonderzoek VO-MBO-HBO kopieerblad 4 Algemeen en lezen 1. Heeft/had moeite met verbuigen van werkwoorden 2. Kan/kon met moeite letters samenvoegen tot een woord 3. Heeft/had moeite met het maken van goede zinnen 4. Heeft/had moeite met reeks woorden nazeggen 5. Heeft/had moeite met zinnen precies nazeggen 6. Gebruikt(e) soms een bekend synoniem (bijv. kat = poes) 7. Laat/liet wel eens iets weg in een woord 8. Voegt/voegde wel eens iets toe in een woord 9. Verandert/veranderde wel eens iets in een woord 10. Laat/liet wel eens iets weg in een zin 11. Voegt/voegde wel eens iets toe in een zin 12. Verandert/veranderde wel eens iets in een zin 13. Gebruikt(e) eigen trucjes (ezelsbruggen) voor bepaalde problemen 14. Heeft/had moeite met het leren van versjes en liedjes 15. Heeft/had moeite met moeilijke woorden vinden ( dinges ) 16. Leert/leerde moeizaam lettertekens 17. Verwart/verwarde tekens die op elkaar lijken of bijna het zelfde klinken( m/n, b/d, z/s, v/w, u/eu/ui) 18. Herkent/herkende veel voorkomende woorden niet 19. Herkent/herkende niet alle letters 20. Herkent/herkende veel terugkerende letterclusters niet 21. Herkent/herkende geen voor- en achtervoegsels als be-, ge-, ver-, -ig, -lijk 22. Herkent/herkende geen open en gesloten lettergrepen 23. Leest/las te radend 24. Leest/las te spellend 25. Heeft/had geen zin in lezen 26. Kan/kon zich in het algemeen moeilijk concentreren op talige taken 27. Kan/kon zich moeilijk concentreren tijdens lezen 28. Kan/kon teksten beter luisterend dan lezend begrijpen 29. Kan/kon aangeleerde begrijpend-leesstrategieën niet toepassen 30. Is/was gespannen bij hardop lezen in het bijzijn van anderen Opmerkingen:

5 EGES, vragenlijst dyslexieonderzoek VO-MBO-HBO kopieerblad 5 Schrijven /spellen 1. Maakt(e) veel vergissingen en verbeteringen in het werk 2. Het werk ziet/zag er niet verzorgd uit 3. Heeft/had veel moeite met verbonden schrijven 4. Laat/liet wel eens iets weg in een woord 5. Voegt/voegde wel eens iets toe in een woord 6. Verandert/veranderde wel eens iets in een woord 7. Laat/liet wel eens iets weg in een zin 8. Voegt/voegde wel eens iets toe in een zin 9. Verandert/veranderde wel eens iets in een zin 10. Leert/leerde moeizaam alle lettertekens schrijven 11. Verwart/verwarde tekens die op elkaar lijken of bijna hetzelfde klinken( m/n, b/d, z/s, v/w, u/eu/ui) 12. Schrijft/schreef sommige woorden zoals uitgesproken 13. Heeft/had moeite met zinnen precies nazeggen 14. Gebruikt(e) eigen trucjes (ezelsbruggen) 15. Herkent/herkende veel voorkomende woorden niet 16. Herkent/herkende nog niet alle letters 17. Herkent/herkende veel terugkerende letterclusters niet 18. Herkent/herkende geen voor- en achtervoegsels als be-, ge-, ver-, -ig, -lijk 19. Kan/kon zich moeilijk concentreren tijdens schrijven 20. Aandacht voor goed spellen gaat/ging ten koste van die voor mooi schrijven 21. Maakt(e) meer fouten in eigen werk 22. Herkent/herkende weinig spellingregels en regelmatigheden 23. Blijkt/bleek achteraf vaak wel te weten hoe het moet, maar doet/deed het toch fout 24. Heeft/had geen zelfcorrectie 25. Schaamt/schaamde zich voor de fouten in het schriftelijk werk 26. Kan/kon (school-)werk goed plannen. Opmerkingen:

6 EGES, vragenlijst dyslexieonderzoek VO-MBO-HBO kopieerblad 6 Andere vakgebieden 1. Heeft/had verwarring bij de schrijfwijze van Engelse woorden 2. Maakt(e) fouten in de notatiewijze van cijfers (31=13) 3. Kan/kon instructies moeilijk precies onthouden 4. Maakt(e) vergissingen bij het hoofdrekenen 5. Gebruikt(e) eigen trucjes (ezelsbruggen) 6. Gebruikt(e) eigen regels 7. Herkent/herkende veel voorkomende woorden bij Engels niet 8. Kan/kon rijtjes bij aardrijkskunde moeilijk precies onthouden 9. Kan/kon de rekentafels moeilijk precies onthouden 10. Heeft/had weinig feitenkennis van jaartallen, namen e.d. 11. Herkent/herkende veel voorkomende letterclusters bij het Engels niet 12. Schrijft/schreef woorden bij Engels zoals je ze uitspreekt 13. Maakt(e) meer fouten in eigen werk (aantekeningen en werkstukken) 14. De tafelkennis is/was niet geautomatiseerd 15. Heeft/had geen structuur in de aanpak van het werk bij tekstopbouw 16. Past(te) geen zelfcorrectie toe bij Engelse spelling en zinsbouw 17. Past(te) geen zelfcorrectie toe bij het maken van werkstukken 18. Kan/kon zich moeilijk concentreren op de lees- en schrijftaken bij andere vakgebieden 19. Doet/deed niet graag schriftelijke taken bij andere vakgebieden 20. Presteert/presteerde beter in andere vakgebieden dan lezen en schrijven Opmerkingen:

7 EGES, vragenlijst dyslexieonderzoek VO-MBO-HBO kopieerblad 7 OMSCHRIJVING HUIDIGE PROBLEMEN mondelinge taal: - luisteren en informatie letterlijk onthouden - spontaan spreken: - voorbereid spreken (spreekbeurt: schriftelijke taal - lezen met begrip (leesboek) - lezen en informatie selecteren en verwerken (studieboek) - tekst opschrijven, formuleren (verslag / brief) - formulieren invullen - foutloos schrijven (spellen) andere informatie verwerken - rekenen / wiskunde - codes, nummers, e.d. gebruiken -..

8 EGES, vragenlijst dyslexieonderzoek VO-MBO-HBO kopieerblad 8 Opleiding Omschrijf je schoolloopbaan en leergeschiedenis zo uitgebreid mogelijk. Voeg desgewenst pagina's in.

9 EGES, vragenlijst dyslexieonderzoek VO-MBO-HBO kopieerblad 9 STUDIEADVIEZEN Deze screeningslijsten zijn te gebruiken om een inschatting te maken van de problemen van een dyslecticus. Ze kunnen ook worden gebruikt om een hele groep 'door te lichten' en de problematiek van dyslexie aan de orde te stellen. Het adviesbureau EGES kan U daarbij ondersteunen. Wij analyseren de ingevulde vragenlijsten en maken per persoon een samenvatting van de problemen en een grafisch overzicht volgens het zogenaamde FIK-2 principe. Vervolgens kunnen we een ondersteuningstraject uitzetten. Meer informatie hierover vindt U op onze website Hier kunt U ook diverse documenten downloaden. Simon Eg