Kennismanagement in de gehandicaptenzorg

Transcriptie

1 Masterclass 2012 Kennismanagement in de gehandicaptenzorg onder leiding van: Ir. J. Kingma Drs. Ing. P. Verhoeven Drs. Annelies Kleijsen 9 Masterclass Kennismanagement in de gehandicaptenzorg 2012

2 Masterclass Kennismanagement in de gehandicaptenzorg 2012 Wegens succes voor de zevende keer herhaald. VGN en Vilans organiseren op het Kennisplein de masterclass Kennismanagement in de gehandicaptenzorg. De zevende editie start het voorjaar van Kennismanagement in de gehandicaptenzorg In de gehandicaptenzorg wordt hard gewerkt aan verdere professionalisering. Professionaliteit verhoogt immers de kwaliteit van de ondersteuning, en daarmee de kwaliteit van bestaan van cliënten. Werken aan verdere professionalisering betekent onder meer werken aan het meer en beter laten stromen van kennis. Het gaat hierbij om allerlei soorten kennis. Kennis van een begeleidingsmethode voor mensen met ernstig probleemgedrag die op de werkvloer nodig is. Kennisoverdracht van een vakkundige medewerker op een nieuwe medewerker over hoe de bewoner met niet-aangeboren hersenletsel het beste bejegend kan worden. En kennis die de moeder aandraagt bij de woonbegeleider over hoe haar dochter het beste bij het opstaan geholpen kan worden. Wetenschappelijke kennis, praktijkkennis en ervaringskennis zijn allemaal nodig en moeten op het juiste moment op de juiste plek beschikbaar zijn. Steeds meer gehandicaptenzorginstellingen voeren daarom een kennisbeleid. Daarbij ervaren ze behoefte aan enerzijds praktische instrumenten voor kennismanagement en anderzijds aan uitwisseling van kennis en ervaringen met collega s van andere organisaties. Om aan deze behoefte tegemoet te komen, hebben VGN en Vilans in het voorjaar van 2007 een masterclass opgezet. Wegens groot succes gaan wij ook in 2012 hiermee verder. 1 Masterclass Kennismanagement in de gehandicaptenzorg 2012

3 Doel van de masterclass De masterclass heeft tot doel om portefeuillehouders kennisbeleid beter toe te rusten in het managen van kennis binnen de eigen organisatie en tussen organisaties. Zij krijgen de mogelijkheid om ervaringen in de vormgeving en uitvoering van intern kennisbeleid uit te wisselen. Ook worden kennis en vaardigheden op het gebied van kennismanagement aangereikt. Doelgroep van de masterclass De masterclass is bedoeld voor portefeuillehouders kennisbeleid in de gehandicaptenzorg. Dat wil zeggen: bestuurders, directeuren/managers en functionarissen als directiesecretarissen, onderzoekscoördinatoren, kwaliteitscoördinatoren en opleidingsfunctionarissen die actief betrokken zijn bij de uitvoering van kennisbeleid binnen hun instelling en daarbij een aansturende rol hebben. Activiteiten binnen de masterclass De masterclass bestaat uit een reeks activiteiten. 1 De masterclass Kennis managen in de praktijk, verzorgd door DNV. Duur van de masterclass is twee hele dagen en vier dagdelen. U doet basiskennis op, u krijgt een gemeenschappelijk beeld en leert dezelfde taal te spreken, speciaal gericht op de gehandicaptenzorg. Deze masterclass is inmiddels zes maal georganiseerd en wordt in 2012 wegens succes herhaald. Meer informatie vindt u verderop in deze brochure. 2 Een bijdrage leveren aan de kennisklapper. Om de opgedane kennis uit de masterclass ook met anderen te delen, vragen wij u uw uitgewerkte kennisplan in te leveren. Deze casusbeschrijving wordt opgenomen in de kennisklapper Kennis managen in organisaties voor zorg- en dienstverlening aan mensen met een beperking. Alle lidinstellingen van de VGN hebben deze klapper ontvangen. U kunt deze ook downloaden via 3 Uitwisseling van kennis, ervaringen en vragen. Via een digitale community wisselt u kennis, ervaringen en vragen uit. Ervaringen deelnemers eerste zes edities Deelnemers van de eerdere masterclasses zijn werkzaam bij VGN-lidinstellingen, bij MEE en bij kenniscentra, onder andere in de functie van: directeuren zorgontwikkeling, Jeugd en Expertise, kennisnetwerk; managers kennis- en expertisecentra; hoofden behandeling; opleidingsfunctionarissen, kwaliteitsfunctionarissen; beleidsadviseurs; een informatiespecialist; coördinatoren van een kennisplein. Hun werkterrein betrof verschillende cliëntgroepen, zoals mensen met epilepsie, mensen met lichamelijke, visuele en/of verstandelijke beperkingen. Ze waren enthousiast over wat het programma te bieden had voor de eigen praktijk. 2 Masterclass Kennismanagement in de gehandicaptenzorg 2012

4 Onderwerpen waarmee zij aan de slag gingen waren: een startnotitie kennisbeleid of een kennisagenda; evaluatie van een kenniskring; explicitering van ervaringskennis; de vormgeving van een kenniscentrum, een leeracademie of een digitale leeromgeving; ontwikkeling en inrichting van een digitale kenniscollectie; het opzetten van zorgprogramma s. Elke lichting is afgesloten met een evaluatie waarin deelnemers hun mening gaven over de opleiding. Hieronder volgen enkele uitspraken: konden wisselen met anderen waardevol. Het helpt enorm om te horen waar anderen mee bezig zijn, tegenaan lopen en welke lessen wij daaruit kunnen leren. Ik was erg tevreden over de masterclass Kennismanagement: Krachtige input theorie, instrumenten en praktijkvoorbeelden (eye-openers) en opdracht dit op de eigen praktijk/casus toe te passen. Zeer zinvol, leerzaam en inspirerend. Uitstekende theorie en mix met praktijk. Heb samen met een collega-deelnemer al een aantal malen aangereikte info gebruikt in de praktijk. Deelname aan de masterclass Kennismanagement was inspirerend en ook plezierig! De masterclass biedt een helder kader en praktische handvatten voor de diverse aspecten van kennismanagement. Ik vond alle onderdelen waarbij wij ervaringen uit 3 Masterclass Kennismanagement in de gehandicaptenzorg 2012

5 1 Masterclass Kennismanagement in de gehandicaptenzorg Definitie Kennismanagement Kennismanagement is een omgeving realiseren, waarin mensen verleid worden om slim om te gaan met hun eigen kennis en de kennis van anderen om zo hun individuele en collectieve ambities te realiseren. Het ultieme doel van kennismanagement is deskundigheidsbevordering (kennen) en competentieontwikkeling (kunnen) van medewerkers. Interactieve sessies De masterclass bestaat uit een aantal interactieve sessies, waarbij de docenten van DNV met de deelnemers aan de slag gaan. Hierbij staat de eigen praktijksituatie van de deelnemers centraal. Deelnemers leren om kennisbeleid in hun eigen organisaties zelf te ontwikkelen en te implementeren. Daarbij is de ene organisatie al verder in denken en uitvoeren dan de andere. Er wordt dus van een heterogene groep deelnemers uitgegaan. U wordt tijdens het traject gestimuleerd de aangereikte methoden en instrumenten toe te passen in uw dagelijkse werkpraktijk en hierbij andere mensen in het werkveld te betrekken. Er is ruim aandacht voor het toepassen van instrumenten in de dagelijkse praktijk, inclusief de veranderkundige aspecten die daarbij een rol spelen. Leerdoelen masterclass Kennismanagement in de Gehandicaptenzorg Inzicht krijgen in verschillende benaderingen en aspecten van kennismanagement en hoe succesvol toe te passen in de eigen praktijk. Inzicht krijgen in het brede scala van oplossingsrichtingen. Kennismaken met mogelijke concrete interventies (leerinstrumenten). Leren wat een organisatiegeheugen is en hoe een kenniscollectie kan worden opgebouwd. Inzicht krijgen in motivationele en veranderkundige aspecten en strategieën rond kennismanagement. Praktische verwerking van theorie in de eigen situatie. Leren van elkaars praktijksituatie via terugkoppeling medecursisten en docenten op plan van aanpak. Programma masterclass De masterclass Kennismanagement in de Gehandicaptenzorg bestaat uit een basismodule van twee aansluitende dagen en twee aanvullende terugkomdagen. Basismodule van twee dagen Data: donderdag 16 en vrijdag 17 februari 2012 van 9:30 tot 17:00 uur. Tijdens deze twee dagen krijgen deelnemers de basiselementen voor succesvol kennismanagement aangereikt. Naast de kennismaking met elkaar wordt het programma van de masterclass 4 Masterclass Kennismanagement in de gehandicaptenzorg 2012

6 Figuur 1: Kennis- en leercyclus geïntroduceerd. Deelnemers wisselen daarnaast leervragen met elkaar uit in het kader van hun eigen casus. Een succesvolle aanpak voor kennismanagement wordt gepresenteerd en deelnemers oefenen met de Kennismanagement Navigator. Daarnaast gaan de docenten in op de kennis- en leercyclus. Twee aanvullende terugkomdagen Data: donderdag 8 maart, donderdag 29 maart, 2012 van 9:30 tot 17:00 uur In de aanvullende terugkomdagen komt, naast het in groepjes werken aan de eigen casus, ook veelal nog een inhoudelijk onderwerp aan bod. Deze onderwerpen worden zoveel mogelijk afgestemd op de behoeften van de deelnemers. Mogelijke onderwerpen die in de aanvullende sessies aan bod kunnen komen, zijn: Kenniscentra: steeds meer organisaties richten een kenniscentrum op of zijn een kenniscen- trum. Aan de hand van theorie en praktijk worden de belangrijkste elementen van een kenniscentrum behandeld. Kennisstrategie: om de kennisagenda op te stellen brengen de deelnemers op systematische wijze in kaart welke kennisgebieden bijdragen aan de strategische thema s van de organisatie. Kennisnetwerken: kennis is in de praktijk dwars door - en langs - organisatiecontouren georga - niseerd. Een netwerkbenadering verschaft inzicht in de manier waarop kennis zich manifesteert. Intranetten, portal en content management: het gebruik van it wordt vanzelfsprekend in verband gebracht met kennis. Motiveren en veranderen: in de regel gaat kennismanagement gepaard met veranderen. Een passende veranderstrategie is veelal een belangrijke succesfactor bij de invoering van kennismanagement. 5 Masterclass Kennismanagement in de gehandicaptenzorg 2012

7 Studiebelasting Naast het bijwonen van de bijeenkomsten is er huiswerk. Dit kost u ongeveer vier uur per lesdag. We raden u aan om naast de bijeenkomsten ook alvast de huiswerkuren in te plannen in uw agenda. 1 Kenniskaart Voor de eerste dag vragen we u een kenniskaart in te vullen. Hiermee deelt de deelnemer informatie over zichzelf, zijn organisatie, kennis en ervaring. Een onderdeel van de kenniskaart is een beschrijving van de leervraag uit uw werksituatie. De kenniskaart is uiteindelijk ook een onderdeel van de kenniskring: het biedt een goede ondersteuning om elkaar en elkaars kennis terug te vinden, zowel tijdens als na de masterclass. 2 Werken aan een eigen casus en maken van opdrachten De eigen casus vormt een rode draad door het programma. Het programma biedt telkens gelegenheid om, steeds vanuit een ander perspectief, te werken aan een casus vanuit uw werkpraktijk. Tijdens de bijeenkomsten, maar ook als huiswerk tussen de bijeenkomsten, ontvangt u opdrachten om uit te werken. Deze opdrachten helpen u uw eigen casus meer vorm te geven. 3 Lezen van achtergrondliteratuur Tenslotte ontvangt u ter voorbereiding op enkele bijeenkomsten een aantal artikelen om te lezen. Docenten Ir. Jan Kingma Als senior adviseur ondersteunt ir. Jan Kingma organisaties bij de vormgeving, voorbereiding en implementatie van kennismanagement. Tot zijn klantenkring behoren naast bedrijven ook onderdelen en directies van verschillende ministeries. Verder is hij een van de hoofddocenten van de achtdaagse masterclass kennismanagement die DNV al jaren succesvol organiseert samen met managementcentrum De Baak. Jan Kingma is de laatste jaren vooral betrokken geweest bij het structureren van kennisintensieve organisaties, de organisatie en implementatie van kennismanagement initiatieven met speciale aandacht voor het opzetten en implementeren van interne en externe kennis- en expertisecentra. Drs. Ing. Pieter Verhoeven Drs. ing. Pieter Verhoeven is adviseur kennismanagement bij DNV. In zijn rol als adviseur zoekt Pieter Verhoeven het liefst in een open dialoog met opdrachtgever en belanghebbenden naar de toegevoegde waarde van kennismanagement. Daarbij laat hij bij voorkeur organisaties hun kracht in kennismanagement zelf ervaren. Hij heeft een passie voor bedrijven, waarin techniek en mensen samenvloeien en resulteren in duurzaamheid en innovatie. Vanuit zijn ervaring als kennismanager binnen een internationale bouwonderneming ligt zijn kracht in de vertaling van kennismanagement naar de essentie voor de werkvloer tot aan directies. 6 Masterclass Kennismanagement in de gehandicaptenzorg 2012

8 Drs. Annelies Kleijsen Annelies Kleijsen studeerde Beleids- en Organisatiewetenschappen aan Katholieke Universiteit van Brabant. Na haar studie was zij zeven jaar werkzaam voor adviesbureau Rijnconsult als adviseur op het gebied van strategieontwikkeling, organisatie-inrichting en besturingsvraagstukken. Vanuit deze hoek heeft zij zich gespecialiseerd in kennismanagement vraagstukken en heeft ze diverse trajecten op dat terrein binnen de profit en non-profit sector uitgevoerd. Sinds 2003 werkt Anneliesbij DNV als adviseur en opleider. Haar speerpunten zijn: het ontwerpen van kennisstrategieën, het opzetten van kennisen expertisecentra en het oplossen van allerhande vraagstukken rond vertrekkende expertise. 2 Kennisklapper Tijdens de masterclass en gedurende de implementatie van uw casus wordt u gevraagd uw casus te beschrijven in enkele A4 tjes. Deze documenten worden verzameld in de kennisklapper. In de klapper deelt u uw kennis en ervaringen van de masterclass en hetgeen u geleerd heeft in de praktijk. De kennisklapper wordt beschikbaar gesteld aan het werkveld via Hierdoor kunnen ook mensen buiten de masterclass leren van uw casus. De cases van de deelnemers van de afgelopen jaren binnen de kenniskring vindt u ook op deze website. Uw casusbeschrijving heeft de vorm van een startdocument en wordt gaandeweg het uitwerken van uw case aangepast. Wanneer u de casusbeschrijving inlevert, hoeft het project dus nog niet afgerond te zijn. De casusbeschrijving krijgt de volgende opbouw: Aanleiding (Beoogd) resultaat Doelgroep Werkwijze en activiteiten Tips en valkuilen 3 Digitaal platform Tijdens de masterclass doet u ook ervaring op met een digitaal uitwisselingsplatform kennismanagement gehandicaptensector. Dit platform maakt gebruik van de community faciliteiten van 7 Masterclass Kennismanagement in de gehandicaptenzorg 2012

9 Praktische informatie Locatie VGN Oudlaan GA Utrecht Kosten Deelname aan de kenniskring kost voor VGN-leden 1.595,-. Aanmelden U kunt zich tot uiterlijk 13 januari 2012 aanmelden via Na ontvangst van uw inschrijving krijgt u als deelnemer een schriftelijke bevestiging toegestuurd. Uw aanmelding is daarmee definitief. Bij annulering tot drie maanden voor de start worden 50,- administratiekosten in rekening gebracht. Bij annulering na 2 december worden de volledige kosten in rekening gebracht. Er kan dan wel een collega deelnemen. Het is niet mogelijk om u voor een deel van de masterclass in te schrijven. Aanmeldingen worden in volgorde van binnenkomst behandeld. Het maximum aantal deelnemers bedraagt twintig personen. Bij overintekening stellen wij een wachtlijst in. Na 13 januari 2012 ontvangt u bericht of u geplaatst bent. In dat geval wordt een factuur bijgesloten. Data en Tijden Masterclass Kennismanagement in de Gehandicaptenzorg Datum & Tijd Module Onderwerpen Donderdag 16 en Basismodule Basisstof Kennisvrijdag 17 februari management Introductie eigen cases KM Navigator Kennis- en Leercyclus Donderdag 8 maart Aanvullend dagdeel 1 Donderdag 29 maart Aanvullend dagdeel 2 Meer informatie Masterclass: Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland Cocky van Hesteren, secretaresse afdeling Zorgbeleid; en Drs. Marion Kersten, senior beleidsmedewerker afdeling Zorgbeleid Oudlaan 4, 3515 GA Utrecht T E chesteren@vgn.org Kennisklapper: Vilans, kenniscentrum langdurende zorg Drs. Hilair Balsters, senior programmamedewerker Programma Kwaliteit en Innovatie Gehandicaptenzorg Postbus 8228, 3503 RE Utrecht T: E: h.balsters@vilans.nl 8 Masterclass Kennismanagement in de gehandicaptenzorg 2012

10 VERENIGING GEHANDICAPTENZORG NEDERLAND Oudlaan 4 Postbus 413 T GA Utrecht 3500 AK Utrecht F info@vgn.nl 10 Masterclass Kennismanagement in de gehandicaptenzorg 2012