Kansen voor warmtenetten in Noord-Holland

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Kansen voor warmtenetten in Noord-Holland"

Transcriptie

1 Kansen voor warmtenetten in Noord-Holland Parallelsessie Ambtelijk Café 2013 Roelof Potters (Alliander) en Eloi Burdorf (SDE)

2 Agenda Welkom en introductie Presentatie: Aanpak verduurzaming gebouwde omgeving Wie pakt welke rol (voorbeeld Arnhem Nijmegen) Concrete kansen in uw gemeente 1/10

3 Aanleiding en doel Klimaatdoelstellingen Beheersing energielasten Naleving warmtewet / veilige installaties in woningen VERDUURZAMEN GEBOUWDE OMGEVING 20/20/20 50% zuiniger bouwen in % Duurzame energie in 2020 Energieneutrale regio in % milieubelasting woningen 2015 klimaatneutrale nieuwbouw Klimaatneutraal in

4 Aanpak verduurzaming bestaande bouw Drie pijlers 1. Aansluiting zoeken bij denkkaders ontwikkelaars en vastgoedbeheerders 2. Minimalisatie maatschappelijke kosten 3. Nieuw marktmodel voor warmtenetten 3

5 Pijler 1: aansluiten bij denkkaders (1) Uitsluitend gebouwmaatregelen? Of collectief vergroenen via warmtenet? Nieuwbouw Getrapte EPC-eis Aansluitplicht/warmteplan Energienotaloze woning Economie Bestaande bouw Verleiden in plaats van verplichten Strategisch voorraadbeheer (alleen onderhoud of herstructurering) Beheersing energielasten Veiligheid (open geisers, gashaarden) 4

6 Pijler 1: Aansluiten bij denkkaders (2): Strategisch voorraadbeheer Label 2 -> hele investering maatregel moet zich terugverdienen Label 3 -> investering van 30k-70k beschikbaar voor totale woningverbetering; dus alleen meerinvestering maatregel terugverdienen 5

7 Pijler 1: aansluiten bij denkkaders (3) Energielasten Jaarlijkse lasten voor huurders (exclusief basishuur en btw) Gaskosten Warmtekosten Vastrecht kosten Huurverhoging Korting vastrecht/huur Huidige situatie Woning gebonden maatregelen Stadswarmte Stadswarmte + woninggebonden maatregelen 6

8 Pijler 2: minimalisatie maatschappelijke kosten Woningtype Galerijflat met individuele ketel Galerijflat met collectieve ketel Rijwoning met individuele ketel CO 2 IRR CO 2 IRR CO 2 IRR Route 1: Rendabele maatregelen bij planmatig onderhoud (IRR>5%) Route 2: 80% CO 2 reductie met alleen maatregelen op gebouwniveau en grondige renovatie Route 3: 80% CO 2 reductie met route 1 + groene warmte 16% 5,5% 37% 6,4% 47% 5,3% 78% 1,7% 80% 3,4% 78% 5,0% 75% 7,3% 79% 8,5% 79% 7,2% CO 2 -reductie warmtevraag Bij route 1 blijft de CO 2 besparing beperkt (16-47%) Route 2 is met name aantrekkelijk voor rijwoningen Route 3 is voor alle woningtypes de meest kosteneffectieve manier om fors CO 2 te besparen 13 juni Maatschappelijk 2013 kostenplaatje optimaal verdelen 7

9 Pijler 3: nieuw marktmodel voor warmtenetten Apart beschouwen drie onderdelen van warmtecasus 8

10 traditionele warmte in Nederland 9

11 Nieuwe warmte in Nederland levering afname productie infrastructuur 10

12 Nieuwe warmte in Nederland samenwerking 11

13 samenwerking: producent leverancier coöperaties netbeheerder afnemers en bewoners! 12

14 En de overheid heeft visie stelt doel (en houdt dat aan) bepaalt route faciliteert proces bewaakt voortgang voert waar nodig regie 13

15 Nieuwe warmte in Nederland samenwerking: producent leverancier coöperaties netbeheerder afnemers en bewoners! 14

16 Regio Arnhem Nijmegen

17 Structuur warmteproject Gemeente Nijmegen ARN Infrabedrijf Exploitant/ Distributeur (Nuon) Afnemer = Toezicht = Energie (warmte) = Geld 16

18 Structuur van de contracten 17

19 Wat zijn Kritische Succes Factoren? visie lef continuïteit samenwerken respect vertrouwen transparant gezond verstand (= ook!) 18

20 Toekomstvisie: regionaal warmtenet met meerdere aanbieders van warmte Beheerst opschalen Startfase: Lokale warmtenetten rondom warmtebronnen Biomassa ketels Schaalsprong: Grootschalig wijknet Geothermiebron Toekomstperspectief: Uitfaseren gasnet Koppelen met regionaal warmtenet 19

21 Hoe nu verder? 1. Draagvlak creëren voor gemeenschappelijke visie bij stakeholders 2. Doorpakken in concrete projecten binnen de betrokken gemeenten 20

Werkgroep Techniek & Innovatie. Aansluiten bestaande bouw op warmtenetten. Maurice Verhulst - Weijers Waalwijk Peter Heijboer DWA DREAM

Werkgroep Techniek & Innovatie. Aansluiten bestaande bouw op warmtenetten. Maurice Verhulst - Weijers Waalwijk Peter Heijboer DWA DREAM Werkgroep Techniek & Innovatie Aansluiten bestaande bouw op warmtenetten Maurice Verhulst - Weijers Waalwijk Peter Heijboer DWA DREAM Introductie! Werkgroep Techniek & Innovatie! Doelstellingen werkgroep

Nadere informatie

Groeiplan voor warmte. een initiatief van provincies, gemeenten en sector

Groeiplan voor warmte. een initiatief van provincies, gemeenten en sector Groeiplan voor warmte een initiatief van provincies, gemeenten en sector 27 november 2015 De Provincies Gelderland, Zuid-Holland, Noord-Holland, en Limburg, Metropoolregio Rotterdam Den Haag, de Gemeenten

Nadere informatie

Bestaande bouw verduurzamen met warmte. 1 oktober 2015 Peter Heijboer

Bestaande bouw verduurzamen met warmte. 1 oktober 2015 Peter Heijboer Bestaande bouw verduurzamen met warmte 1 oktober 2015 Peter Heijboer Onderwerpen 1. Routes voor verduurzamen bestaande bouw Kenmerken Nul-op-de-meter concept (Energiesprong) Case studie galerijflat 2.

Nadere informatie

Open en slim energienet Zaanstad Let s Go!

Open en slim energienet Zaanstad Let s Go! Open en slim energienet Zaanstad Let s Go! Klimaatneutraal: de 4 e decentralisatie Robert Linnekamp, wethouder Milieu, gemeente Zaanstad Henry Staal, Coördinator Duurzame Energie, gemeente Zaanstad Inhoud

Nadere informatie

Agenda. Strategie Cogas en speerpunten. Stadsverwarming Windmolenbroek. Toekomstige ontwikkelingen Cogas op gebied van warmtenetten

Agenda. Strategie Cogas en speerpunten. Stadsverwarming Windmolenbroek. Toekomstige ontwikkelingen Cogas op gebied van warmtenetten Stadsverwarming Windmolenbroek Agenda Strategie Cogas en speerpunten Stadsverwarming Windmolenbroek Toekomstige ontwikkelingen Cogas op gebied van warmtenetten 1 Cogas staat voor verduurzaming Strategie

Nadere informatie

De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen.

De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen. De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen. Inhoud De warmtemarkt Warmtevraag woningen Warmtemarkt voor woningen Gasdistributie en CV ketel Elektriciteitsdistributie

Nadere informatie

Energiebesparing Industrie. Nieuwe proposities warmtenetten voor bestaande gebouwen

Energiebesparing Industrie. Nieuwe proposities warmtenetten voor bestaande gebouwen nergiebesparing Industrie Nieuwe proposities warmtenetten voor bestaande gebouwen cvketel cvketel cvketel cvketel cvketel gas elektric iteit cvketel cvketel cvketel Huidige situatie portiekflat Portiek

Nadere informatie

Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden

Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden - Woerden: duurzaamheid tot in de haarvaten van de samenleving - Het klimaatakkoord

Nadere informatie

Warmtelevering: toekomstgericht en consumentgericht?

Warmtelevering: toekomstgericht en consumentgericht? Warmtelevering: toekomstgericht en consumentgericht? Kaderstelling Door Claudia Bouwens, NEPROM Programmabegeleider Energie & Duurzaamheid NEPROM Programmaleider kennis en stimulering Lente-akkoord Uitgangspunten

Nadere informatie

Inleiding Gebiedsenergie. Balanceren tussen milieu, woonlasten en haalbaarheid

Inleiding Gebiedsenergie. Balanceren tussen milieu, woonlasten en haalbaarheid Inleiding Gebiedsenergie Balanceren tussen milieu, woonlasten en haalbaarheid bpd ontwikkeling Focus - Woonconcept- en gebiedsontwikkeling - Betrekken klanten en stakeholders - Nieuwe samenwerkingsvormen

Nadere informatie

Energietransitie en gebiedsontwikkeling gaan in Zaanstad hand in hand. Marie-Louise Sanders 14 februari 2019 Congres Stedelijke Transformatie

Energietransitie en gebiedsontwikkeling gaan in Zaanstad hand in hand. Marie-Louise Sanders 14 februari 2019 Congres Stedelijke Transformatie Energietransitie en gebiedsontwikkeling gaan in Zaanstad hand in hand Marie-Louise Sanders 14 februari 2019 Congres Stedelijke Transformatie Zaanstad introductie PAGINA 2 Zaanstad dynamiek PAGINA 3 Zaanstad

Nadere informatie

Kansenstudie Aardgasloos Purmerend

Kansenstudie Aardgasloos Purmerend Kansenstudie Aardgasloos Purmerend 6 december 2016 Friso Waagmeester Peter Heijboer Transitie naar aardgasloos 1. Aanleiding en achtergronden 2. De Opgave van Purmerend 3. Scenario-analyses 4. Conclusies

Nadere informatie

Klimaatneutrale gemeenten. Frans Rooijers - directeur CE Delft

Klimaatneutrale gemeenten. Frans Rooijers - directeur CE Delft Klimaatneutrale gemeenten Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige expertise

Nadere informatie

VAN GAS LOS. Werkconferentie Warmtetransitie. 1 juni 2017, De Nieuwe stad, Zandfoort aan de Eem te Amersfoort

VAN GAS LOS. Werkconferentie Warmtetransitie. 1 juni 2017, De Nieuwe stad, Zandfoort aan de Eem te Amersfoort VAN GAS LOS Werkconferentie Warmtetransitie 1 juni 2017, De Nieuwe stad, Zandfoort aan de Eem te Amersfoort Programma 08.45 09.15 Inloop 09.15 09.30 Welkomstwoord - Anika de Kruijf van De Nieuwe Stad -

Nadere informatie

Aardgasvrije nieuwbouw

Aardgasvrije nieuwbouw Aardgasvrije nieuwbouw Het kan, nu alleen nog doen Peter-Paul Smoor/Wienand van Dijk 02-10-2017 Doel van vandaag Komen tot commitment voor een gezamenlijke aanpak om z.s.m. aardgasvrije nieuwbouw te realiseren

Nadere informatie

ENERGIEAKKOORD. Gevolgen, verplichtingen en kansen THOMAS KOKSHOORN

ENERGIEAKKOORD. Gevolgen, verplichtingen en kansen THOMAS KOKSHOORN ENERGIEAKKOORD Gevolgen, verplichtingen en kansen THOMAS KOKSHOORN 2 - Wie zijn wij? - Visie Ekwadraat - Beleid - Doelstellingen - Middelen - Financiering Inhoud - Conclusies en aanbevelingen 3 INLEIDING

Nadere informatie

Zaanse Energie Agenda update Zaanstad Beraad d.d. 22 november

Zaanse Energie Agenda update Zaanstad Beraad d.d. 22 november Zaanse Energie Agenda update Zaanstad Beraad d.d. 22 november Vanavond centraal Introductie (Dick Emmer): Ontwikkelingen energietransitie Verdieping: Elektriciteit (Stijn van Oeijen) Warmte (Henry Staal)

Nadere informatie

Leiding door het Midden

Leiding door het Midden Leiding door het Midden Raadscommissie Leefomgeving Den Haag, 30 november 2016 Erik Burgman Projectleider 30-11-2016 Leiding door Midden 2 30-11-2016 Leiding door Midden 3 Nog een lange weg naar een gasloze

Nadere informatie

Position paper Regietafel Energietransitie Utrecht

Position paper Regietafel Energietransitie Utrecht Position paper Regietafel Energietransitie Utrecht februari 2017 position paper regietafel energietransitie utrecht 2/6 Regietafel Energietransitie Utrecht Hieronder treft u informatie over de Regietafel

Nadere informatie

Haags Warmtebedrijf Tussenrapportage 12 maart 2014

Haags Warmtebedrijf Tussenrapportage 12 maart 2014 Haags Warmtebedrijf Tussenrapportage 12 maart 2014 Waar staan we? Plan van aanpak 12 november 2013 vastgesteld Vooronderzoeken in volle gang: Vooronderzoek gesprekken Eneco en E.on Technische visie toekomstig

Nadere informatie

Kosten en baten van warmtenetten. Presentatie op seminar De toekomst van warmte Jeroen Roos, 30 januari 2016

Kosten en baten van warmtenetten. Presentatie op seminar De toekomst van warmte Jeroen Roos, 30 januari 2016 Kosten en baten van warmtenetten Presentatie op seminar De toekomst van warmte Jeroen Roos, 30 januari 2016 Warmtenetten: vele soorten en maten Van zeer lage tot zeer hoge temperatuur Van zeer klein tot

Nadere informatie

Raadsinformatieavond... Warmte in Utrecht. Stan de Ranitz en Ilse van den Breemer. Utrecht 10 maart 2016

Raadsinformatieavond... Warmte in Utrecht. Stan de Ranitz en Ilse van den Breemer. Utrecht 10 maart 2016 Raadsinformatieavond Warmte in Utrecht Stan de Ranitz en Ilse van den Breemer Utrecht 10 maart 2016 Onderwerpen Stadsverwarming in de regio Utrecht stand van zaken en toekomst verduurzaming; Duurzaamheid

Nadere informatie

Leiden, 13 april 2015. Geacht raadslid van de gemeente Leiden,

Leiden, 13 april 2015. Geacht raadslid van de gemeente Leiden, Leiden, 13 april 2015 Geacht raadslid van de gemeente Leiden, Onze wijken Stevenshof en Roomburg zijn de twee grootste wijken in Leiden waar woningen zijn aangesloten op stadsverwarming. Uit een persbericht

Nadere informatie

Platform31 WarmteSprong Businesscase warmtenet

Platform31 WarmteSprong Businesscase warmtenet No one can whistle a symphony. It takes a whole orchestra to play it H.E. Lucock Prepared for: Platform31 WarmteSprong Businesscase warmtenet Date: : 16.03.2017 Ref: Even voorstellen Financieel-economisch

Nadere informatie

Seminar Duurzame & Integrale Energievoorziening 29 november minut pitches

Seminar Duurzame & Integrale Energievoorziening 29 november minut pitches 2 minut pitches Alex Huibrechtse - Eneco Warmte en Koude Ontwikkelingen: reductie broeikasgassen (klimaatakkoord), energieneutrale gebouwen (2020), aardgasvrij in 2050. Op gasnet aangesloten bestaande

Nadere informatie

Willen is kunnen Woonlasten en energiebesparende maatregelen

Willen is kunnen Woonlasten en energiebesparende maatregelen Willen is kunnen Woonlasten en energiebesparende maatregelen Tim Mooiman 7 maart 2013 Waarom een aparte BV? Terugverdienen meerinvestering (i.t.t. HW) Woonlastenverlichting Onduidelijke regelgeving Transparantie

Nadere informatie

28 december 2004. Notitie Anders dan niet meer dan anders

28 december 2004. Notitie Anders dan niet meer dan anders 28 december 2004 Notitie Anders dan niet meer dan anders Niet-meer-dan-anders (NMDA) Begin jaren tachtig is voor warmtelevering via stadsverwarming het NMDA-principe ingevoerd. Het principe is indertijd

Nadere informatie

Energielasten als een van de uitgangspunten bij nieuwbouw en renovatie

Energielasten als een van de uitgangspunten bij nieuwbouw en renovatie Energielasten als een van de uitgangspunten bij nieuwbouw en renovatie Door Eric van Zee, april 2008 Energie steeds groter deel van de woonlasten De kosten voor verwarming en warm tapwater vormen een steeds

Nadere informatie

Koninklijk Instituut Van Ingenieurs

Koninklijk Instituut Van Ingenieurs Engineering Society Het klimaataccoord: De gebouwde omgeving Het klimaataccoord Broeikasgasuitstoot in 2030 ten opzichte van 1990 te verminderen met 49 %; Plan wordt iedere 5 jaar geactualiseerd; 5 sectoren:

Nadere informatie

B-130 Green Deal Nijmegen

B-130 Green Deal Nijmegen B-130 Green Deal Nijmegen Partijen: 1. De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, de heer M.J.M. Verhagen, de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, mevrouw J.W.E. Spies,

Nadere informatie

Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory.

Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory. Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory. Een uitdagend klimaat 20 20 2020 In 2020 moet de uitstoot van CO 2 in de EU met 20% zijn teruggebracht ten opzichte van het 1990 niveau.

Nadere informatie

Raymond Roeffel Directeur Trineco. Regelgeving, Organisatie en beheermodellen rondom Zonne

Raymond Roeffel Directeur Trineco. Regelgeving, Organisatie en beheermodellen rondom Zonne Raymond Roeffel Directeur Trineco Regelgeving, Organisatie en beheermodellen rondom Zonne Agenda Waarom zonnestroom? Wet en regelgeving rondom zonnesystemen Salderingstarieven De meest voorkomende situaties

Nadere informatie

Energietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad. Hier komt tekst Joop Oude Lohuis. Utrecht.nl

Energietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad. Hier komt tekst Joop Oude Lohuis. Utrecht.nl Energietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad Hier komt tekst Joop Oude Lohuis Hier 22 mei komt 2017 ook tekst Van Globaal Doel naar Lokaal aan de Slag Klimaatakkoord Parijs In 2050

Nadere informatie

Position paper regietafel energietransitie utrecht

Position paper regietafel energietransitie utrecht Position paper regietafel energietransitie utrecht februari 2017 position paper regietafel energietransitie utrecht 2/6 Regietafel Energietransitie Utrecht Dit document beschrijft de opzet van de Regietafel

Nadere informatie

Samen naar een duurzaam verwarmde gebouwvoorraad zonder aardgas. Hans Schneider (Liander) programma

Samen naar een duurzaam verwarmde gebouwvoorraad zonder aardgas. Hans Schneider (Liander) programma Samen naar een duurzaam verwarmde gebouwvoorraad zonder aardgas Hans Schneider (Liander) programma Alliander en de warmtetransitie Verantwoord van het aardgas af, op naar een nieuwe (lokale) warmtevoorziening

Nadere informatie

Naar een klimaatneutrale stad: wat doen we en wat is er nog nodig?

Naar een klimaatneutrale stad: wat doen we en wat is er nog nodig? Naar een klimaatneutrale stad: wat doen we en wat is er nog nodig? Hier komt tekst Paulus Jansen Wethouden Hier komt ook Wonen tekst 17 mei 2018 Wat gebeurt er in Utrecht? de grote steden groeien vooral

Nadere informatie

Uw logo. Pieter van der Ploeg. Strategie. Alliander

Uw logo. Pieter van der Ploeg. Strategie. Alliander Pieter van der Ploeg Strategie Alliander Inhoud 1. Wat is Alliander 2. Van ambitie naar concrete vraag 3. Van nu en hier naar daar en straks en hoe kom ik daar 4. Wie doen mee 5. Voorbeeld van belang van

Nadere informatie

Introductie Hoofdrolspelers De handreiking Instrumenten Praktijkvoorbeelden. Print dit hoofdstuk. Hoofdrolspelers

Introductie Hoofdrolspelers De handreiking Instrumenten Praktijkvoorbeelden. Print dit hoofdstuk. Hoofdrolspelers 06 Hoofdrolspelers 07 Een aantal partijen is van cruciaal belang voor een warmteuitwisselingsproject. Dit zijn de hoofdrolspelers. We onderscheiden in deze handreiking de volgende hoofdrolspelers met ieder

Nadere informatie

SAMEN IETS MOOIS GAAN DOEN. Postcoderoos Project ECZoR

SAMEN IETS MOOIS GAAN DOEN. Postcoderoos Project ECZoR SAMEN IETS MOOIS GAAN DOEN Postcoderoos Project ECZoR Agenda Opening en welkom; Jan Snelders, vz. ECU Klimaatdoelstellingen gemeente Tilburg; Paul van Dijk Presentatie collectief PV systeem Pauze Vragenronde

Nadere informatie

Buurtenergie Statenkwartier (BES) De duurzame kraamkamer van het Statenkwartier

Buurtenergie Statenkwartier (BES) De duurzame kraamkamer van het Statenkwartier Buurtenergie Statenkwartier (BES) De duurzame kraamkamer van het Statenkwartier Programma 10 december 2017 1. 14.00 uur Welkom en programma (Tom Egyedi) 2. ALV: Begroting 2018 (Martin Lenferink) 100 e

Nadere informatie

EEN DUURZAME ENERGIEVOORZIENING VOOR IEDEREEN

EEN DUURZAME ENERGIEVOORZIENING VOOR IEDEREEN A SUSTAINABLE ENERGY SUPPLY FOR EVERYONE A SUSTAINABLE ENERGY SUPPLY FOR EVERYONE o o o o Portaal (6x) Bo-Ex Stanleylaan Bo-Ex Livingstonelaan Isolatie Geen Wel Wel Glas enkel Dubbel Dubbel

Nadere informatie

Duurzame warmtenetten

Duurzame warmtenetten Duurzame warmtenetten Groene Huisvesters 22 juni 2017 Jeroen Roos Inhoud 1. Opzet warmtenet 2. Soorten en maten 3. Duurzaamheid 4. Specifiek: een bron: geothermie een concept: Nul-op-de-Meter/-Rekening

Nadere informatie

samenvatting 5 - Uitvoeringsplan Aardgasvrije wijk t Ven

samenvatting 5 - Uitvoeringsplan Aardgasvrije wijk t Ven samenvatting Aanpak aardgasvrij t Ven De buurt t Ven is door de gemeente Eindhoven aangewezen als één van de drie pionierbuurten in het kader van het Plan van aanpak Naar aardgasloos verwarmen en koken.

Nadere informatie

Notitie totale investeringen warmtetransitie provincie Noord-Holland

Notitie totale investeringen warmtetransitie provincie Noord-Holland Notitie totale investeringen warmtetransitie provincie Noord-Holland Samenvatting De totale investeringsomvang om de woningen en utiliteitsgebouwen in de provincie Noord-Holland in 2050 klimaatneutraal

Nadere informatie

Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016

Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016 Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016 Waarom zijn we bijeen? Verduurzaming energievoorziening Samenwerking om de NL ambitie te verwezenlijken Samenwerking vanaf de start van initiatieven Draagvlak

Nadere informatie

Stadswarmte en alternatieven Technische Sessie Stadswarmte Gemeenteraad Amsterdam. dr. C. (Cor) Leguijt, CE Delft, 2 juni 2015

Stadswarmte en alternatieven Technische Sessie Stadswarmte Gemeenteraad Amsterdam. dr. C. (Cor) Leguijt, CE Delft, 2 juni 2015 Stadswarmte en alternatieven Technische Sessie Stadswarmte Gemeenteraad Amsterdam dr. C. (Cor) Leguijt, CE Delft, 2 juni 2015 Inhoud 1. Doelen energie- en klimaatbeleid 2. Drie knoppen om aan te draaien

Nadere informatie

Warmtelevering MRA en Zaanstad Zaanstad Beraad d.d. 16 juni Jan Schreuder, programmamanager ZEA & Henry Staal, procesmanager Duurzame Energie

Warmtelevering MRA en Zaanstad Zaanstad Beraad d.d. 16 juni Jan Schreuder, programmamanager ZEA & Henry Staal, procesmanager Duurzame Energie 14-6-2016 Warmtelevering MRA en Zaanstad Zaanstad Beraad d.d. 16 juni Jan Schreuder, programmamanager ZEA & Henry Staal, procesmanager Duurzame Energie Vanavond centraal Introductie (Jan Schreuder): Strategie

Nadere informatie

Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen

Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen Fons Claessen sr.adviseur klimaat, energie & duurzaamheid Gemeente Nijmegen Waarom moeten we iets doen?? 1: Klimaatverandering 2: Energie en grondstoffen 3.

Nadere informatie

SUGGESTIES VOOR INHOUD PRESTATIE-AFSPRAKEN. TUSSEN GEMEENTE en WONINGCORPORATIES en HUURDERS

SUGGESTIES VOOR INHOUD PRESTATIE-AFSPRAKEN. TUSSEN GEMEENTE en WONINGCORPORATIES en HUURDERS SUGGESTIES VOOR INHOUD PRESTATIE-AFSPRAKEN TUSSEN GEMEENTE en WONINGCORPORATIES en HUURDERS Colofon Meer informatie over mogelijke ondersteuning op de verschillende onderwerpen: Ieke Benschop, NMU (i.benschop@nmu.nl;

Nadere informatie

Warmtewet als aanjager voor verduurzaming sociaal vastgoed corporaties. Jan-Maarten Elias Unica Ecopower

Warmtewet als aanjager voor verduurzaming sociaal vastgoed corporaties. Jan-Maarten Elias Unica Ecopower Warmtewet als aanjager voor verduurzaming sociaal vastgoed corporaties Jan-Maarten Elias Unica Ecopower Over Unica Technische dienstverlener 14 vestigingen door heel Nederland 11 gespecialiseerde bedrijven

Nadere informatie

De Warmtewet, gaan we nu echt voor besparing en verduurzaming of hebben we een bureaucratisch monster?

De Warmtewet, gaan we nu echt voor besparing en verduurzaming of hebben we een bureaucratisch monster? De Warmtewet, gaan we nu echt voor besparing en verduurzaming of hebben we een bureaucratisch monster? Drs ing Teus van Eck Biomassabijeenkomst Bodegraven, 7 mei 2009 Warmte is de grootste post in de

Nadere informatie

Het sociale proces is cruciaal Reactie HIER klimaatbureau Discussienotitie Transitiepad lage temperatuur warmte van 14 juli 2017

Het sociale proces is cruciaal Reactie HIER klimaatbureau Discussienotitie Transitiepad lage temperatuur warmte van 14 juli 2017 Het sociale proces is cruciaal Reactie HIER klimaatbureau Discussienotitie Transitiepad lage temperatuur warmte van 14 juli 2017 Het HIER klimaatbureau onderschrijft een aantal belangrijke keuzes die in

Nadere informatie

Illustratie VESTA. energiemodel gebouwde omgeving. Ruud van den Wijngaart Rob Folkert. Workshop energiebesparing gebouwde omgeving 26 mei 2011

Illustratie VESTA. energiemodel gebouwde omgeving. Ruud van den Wijngaart Rob Folkert. Workshop energiebesparing gebouwde omgeving 26 mei 2011 Illustratie VESTA energiemodel gebouwde omgeving Ruud van den Wijngaart Rob Folkert 1 Workshop energiebesparing gebouwde omgeving 26 mei 2011 Illustratie VESTA Energiemodel gebouwde omgeving Ruud van den

Nadere informatie

Energietransitie bij Renovatie

Energietransitie bij Renovatie Energietransitie bij Renovatie Ir. Frans de Haas de Haas & Partners Studiedag Energietransitie bij Renovatie, naar de passief bouwen standaard? 9 oktober 2008 Inhoud 1981 Inhoud 1984 Inhoud 1997 Inhoud

Nadere informatie

Alphen aan den Rijn, Boskoop, Rijnwoude Samen, lokaal en duurzaam! ENERGIEK ALPHEN AAN DEN RIJN

Alphen aan den Rijn, Boskoop, Rijnwoude Samen, lokaal en duurzaam! ENERGIEK ALPHEN AAN DEN RIJN Alphen aan den Rijn, Boskoop, Rijnwoude Samen, lokaal en duurzaam! ENERGIEK ALPHEN AAN DEN RIJN Energiek Alphen aan den Rijn AGENDA 1. Opening 2. Wie en wat is Energiek Alphen aan den Rijn 3. Gemeente

Nadere informatie

Duurzame Energieinfrastructuur en Gebiedsontwikkeling

Duurzame Energieinfrastructuur en Gebiedsontwikkeling Duurzame Energieinfrastructuur en Gebiedsontwikkeling 6 maart 2017 ir. A. Schiltmans MCD Meeting Bouwcampus, Grip op de Maas (heel) kort DGO Context van gas naar warmte Welke alternatieven zijn er Grootschalige

Nadere informatie

ENERGIETRANSITIE NAAR GASLOZE WIJKEN

ENERGIETRANSITIE NAAR GASLOZE WIJKEN ENERGIETRANSITIE NAAR GASLOZE WIJKEN 1 WIE IS ATRIVÉ? Adviesbureau op het gebied van Wonen Woningcorporaties & gemeente/overheid Duurzaamheid: -Proces- en projectmanagement Grootschalige uitrol (zonnepanelen),

Nadere informatie

Warmtetransitie en het nieuwe kabinet. Nico Hoogervorst

Warmtetransitie en het nieuwe kabinet. Nico Hoogervorst Warmtetransitie en het nieuwe kabinet Nico Hoogervorst 24 november 2017 Regeerakkoord Rutte III (2017 - ) Opmerkelijk: Lange formatie Klimaat-minister op EZ Duurzaam = klimaatbescherming Milieubescherming

Nadere informatie

Hoe komen we van het aardgas af? Bezinningsgroep Energie Frans Rooijers 9 januari 2017

Hoe komen we van het aardgas af? Bezinningsgroep Energie Frans Rooijers 9 januari 2017 Hoe komen we van het aardgas af? Bezinningsgroep Energie Frans Rooijers 9 januari 2017 CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische

Nadere informatie

PRESENTATIE. Zon op Bedrijfsdaken 01 / INTRODUCTIE 02 / PROJECTCASE TEXEL 03 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN 04 / PROJECTCASES

PRESENTATIE. Zon op Bedrijfsdaken 01 / INTRODUCTIE 02 / PROJECTCASE TEXEL 03 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN 04 / PROJECTCASES 01 / INTRODUCTIE 02 / PROJECTCASE TEXEL 03 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN PRESENTATIE Zon op Bedrijfsdaken 04 / PROJECTCASES 05 / UW BEDRIJVENTERREIN VERDUURZAMEN? ZON OP BEDRIJFSDAKEN Ambitie gemeente Energieneutraal

Nadere informatie

met lage temperatuur warmtebron Kennisgroep lage temperatuur warmtenetten

met lage temperatuur warmtebron Kennisgroep lage temperatuur warmtenetten Effectieve Kostenefficiënte of woonlasten of woonlastenefficiënte efficiënte aardgasvrije aardgasloze oplossingen wijken met lage temperatuur warmtebron Kennisgroep lage temperatuur warmtenetten Algemene

Nadere informatie

Naar een klimaatneutrale stad: wat doen we en wat is er nog nodig?

Naar een klimaatneutrale stad: wat doen we en wat is er nog nodig? Naar een klimaatneutrale stad: wat doen we en wat is er nog nodig? Hier komt tekst Paulus Jansen Wethouden Hier komt ook Wonen tekst 17 mei 2018 Wat gebeurt er in Utrecht? de grote steden groeien vooral

Nadere informatie

Ypenburg 100% duurzame warmte

Ypenburg 100% duurzame warmte Ypenburg 100% duurzame warmte Verkenning van de mogelijkheden Rotterdam, 13 november 2018 Edward.pfeiffer@rhdhv.com 06-52 01 86 58 Doelstelling van de verkenning Eneco en de Stichting Hernieuwbare Warmte

Nadere informatie

Potentieel warmtelevering. Ontwikkeling van het aantal warmteaansluitingen als functie van de energiebelasting op aardgas

Potentieel warmtelevering. Ontwikkeling van het aantal warmteaansluitingen als functie van de energiebelasting op aardgas Ø Potentieel warmtelevering Ontwikkeling van het aantal warmteaansluitingen als functie van de energiebelasting op aardgas Potentieel warmtelevering Ontwikkeling van het aantal warmteaansluitingen als

Nadere informatie

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties Beleid dat warmte uitstraalt Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties Doelen rijksoverheid voor 2020 Tempo energiebesparing 2 % per jaar Aandeel duurzaam in totale

Nadere informatie

De waarde van het energielabel voor Woonbron

De waarde van het energielabel voor Woonbron De waarde van het energielabel voor Woonbron Seminar Het Energielabel Nootdorp, 24 april 2008 Rik rashoff, duurzaamheidsambassadeur Woonbron De waarde van het energielabel voor Woonbron Lid Platform Energietransitie

Nadere informatie

Warmtenetten: hoe en waarom? Wim Mans 18 april 2018 Arnhem

Warmtenetten: hoe en waarom? Wim Mans 18 april 2018 Arnhem Warmtenetten: hoe en waarom? Wim Mans 18 april 2018 Arnhem Warmte is belangrijker dan elektriciteit Het is afgelopen met aardgas! Bestaansrecht van warmtenetten collectieve warmtebronnen: Duurzamer en/of

Nadere informatie

Rekenmodel Gelijk Als Anders (GAA) tarieven warmte

Rekenmodel Gelijk Als Anders (GAA) tarieven warmte 1 Rekenmodel Gelijk Als Anders (GAA) tarieven warmte ies: e kosten: voor bestaande projecten: Vastrecht SV = Vastrecht gas + all in rhoudskosten CV. voor nieuwe projecten (na 1-1-2007) de EAB zodanig in

Nadere informatie

Verduurzamen begint bij jezelf Inspiratieavond Langstraat Energie Waalwijk, 11 december 2016

Verduurzamen begint bij jezelf Inspiratieavond Langstraat Energie Waalwijk, 11 december 2016 Verduurzamen begint bij jezelf Inspiratieavond Langstraat Energie Waalwijk, 11 december 2016 Koos Kerstholt 0-energie Anna Provoost Kennisoverdracht Wanda Kruijt Zorg Adrie van Duijne Directeur Inspiratietafels

Nadere informatie

Kerschoten als voorbeeld voor heel Nederland: Ontwikkelplan voor de bestaande bouw

Kerschoten als voorbeeld voor heel Nederland: Ontwikkelplan voor de bestaande bouw Kerschoten als voorbeeld voor heel Nederland: Ontwikkelplan voor de bestaande bouw 1 Kerschoten als voorbeeld voor heel Nederland De ontwikkeling van grootschalige energieneutrale gebieden is een hoge

Nadere informatie

Regelgeving: een jungle?

Regelgeving: een jungle? Elektriciteitswet 1998 Gefundeerd op het traditionele systeem Grootschalige productie, transport naar passieve consumenten Kosten van transport collectief gemaakt Project Stroom: - integratie gas en elektriciteitswet

Nadere informatie

WORKSHOP ENERGIEVISIE

WORKSHOP ENERGIEVISIE WORKSHOP ENERGIEVISIE STELLING 1 Wij werken al vanuit een energievisie WAT ZIT ER IN EEN ENERGIEVISIE Hoe gaan we om met energie in bestaande bouw en in nieuwbouw, in zowel woningbouw als utiliteit en

Nadere informatie

Warmte: transitiepad naar een CO2 neutrale wijk

Warmte: transitiepad naar een CO2 neutrale wijk Warmte: transitiepad naar een CO2 neutrale wijk Werksessie Topsector Energie 03/10/2016 Juriaan van Tilburg, Edwin van Vliet Even voorstellen > Juriaan van Tilburg 2016-heden: consultant Ecofys > Future

Nadere informatie

Bezoek gemeenteraad Den Haag aan WKC CR-plein

Bezoek gemeenteraad Den Haag aan WKC CR-plein Bezoek gemeenteraad Den Haag aan WKC CR-plein 25 november 2016 Doel bijeenkomst Leuke doch leerzame bijeenkomst Afstemming toekomstvisie Warmtevoorziening Den Haag Ambitie van de gemeente Huidige activiteiten

Nadere informatie

s-gravenland van het gas af? Wat, waar, wanneer en hoe?

s-gravenland van het gas af? Wat, waar, wanneer en hoe? s-gravenland van het gas af? Wat, waar, wanneer en hoe? Waarom deze presentatie? Veel media aandacht voor energietransitie Tot 2019 weinig informatie van de gemeente Bewoners vragen zich af wat, waar,

Nadere informatie

De noodzaak voor geïntegreerd ontwerpen en plannen van de energietransitie in de stad

De noodzaak voor geïntegreerd ontwerpen en plannen van de energietransitie in de stad De noodzaak voor geïntegreerd ontwerpen en plannen van de energietransitie in de stad Delft, 9 maart 2018 Sander Fijn van Draat, Mark Jurjus, Hans Schneider Beheert het netwerk voor gas en stroom Inhoudsopgave

Nadere informatie

ENERGIECAFÉ. Aardgasvrije wijken 28 januari 2019

ENERGIECAFÉ. Aardgasvrije wijken 28 januari 2019 ENERGIECAFÉ Aardgasvrije wijken 28 januari 2019 AGENDA Inleiding Presentatie Eline van den Ende (HVC) Aanvullende informatie Peter Verheggen (Gemeente Zoetermeer) Discussietafels Afsluiting DEZo Burgerinitiatief,

Nadere informatie

nearly Zero Energy Buildings

nearly Zero Energy Buildings nearly Zero Energy Buildings samen op weg naar energieneutraal Jan-Maarten Elias Unica Ecopower Naslag werk in whitepaper www.unica.nl Visie Gebouwen Faciliteren bedrijfsprocessen. Duurzame gebouwen zijn

Nadere informatie

Warmte(levering) van de toekomst. Jeroen Roos (BuildDesk, business unit Gebiedsontwikkeling) Jeroen Roos Utrecht, 21 september 2010

Warmte(levering) van de toekomst. Jeroen Roos (BuildDesk, business unit Gebiedsontwikkeling) Jeroen Roos Utrecht, 21 september 2010 Warmte(levering) van de toekomst (BuildDesk, business unit Gebiedsontwikkeling) Ontwikkelingen nieuwbouw met effect op warmtevraag 2 Regelgeving: stapsgewijze EPC-verlaging (-> 0,6 -> 0,4 -> energieneutraal)

Nadere informatie

-Werkconferentie uitfaseren aardgas -Carla Roghair Alliander -Marc van der Burght gemeente Arnhem -24 mei 2017

-Werkconferentie uitfaseren aardgas -Carla Roghair Alliander -Marc van der Burght gemeente Arnhem -24 mei 2017 -Werkconferentie uitfaseren aardgas -Carla Roghair Alliander -Marc van der Burght gemeente Arnhem -24 mei 2017 Uitfaseren aardgas en geen energie-initiatieven in de wijk Nederland aardgasvrij in 2050:

Nadere informatie

Warmtelevering Dordtse Kil. Kyck over den Dyck. 1 juli 2010

Warmtelevering Dordtse Kil. Kyck over den Dyck. 1 juli 2010 Warmtelevering Dordtse Kil Kyck over den Dyck 1 juli 2010 Agenda 15:30 Welkom door Roosmarijn Sweers (gemeente Dordrecht) 15:35 Stand van zaken waar staan we nu? (Marc van der Steen Provincie Zuid-Holland)

Nadere informatie

De snelste route naar aardgasvrije wijken

De snelste route naar aardgasvrije wijken De snelste route naar aardgasvrije wijken Smart Energy NL, 5 juni 2018 Marijke Kellner, Gasunie #2 Energieverbruik: gebouwde omgeving 32% Bron: NEV 2017. Aandeel van sectoren in het bruto eindverbruik

Nadere informatie

Samenwerken met agrariërs geeft kansen voor groene energie. Ton van Korven Projectleider Bio-economie Ton.van.Korven@zlto.nl

Samenwerken met agrariërs geeft kansen voor groene energie. Ton van Korven Projectleider Bio-economie Ton.van.Korven@zlto.nl Samenwerken met agrariërs geeft kansen voor groene energie Ton van Korven Projectleider Bio-economie Ton.van.Korven@zlto.nl LTO inzet duurzame energie 1. Verbetering inkomenspositie door (decentrale)energieproductie

Nadere informatie

Raadsvoorsteltot het vaststellen van de kaders Duurzame-energiebedrijf

Raadsvoorsteltot het vaststellen van de kaders Duurzame-energiebedrijf gemeente Eindhoven Openbare Ruimte, Verkeer 5 Milieu Raadsnummer ZO. R3502. OOI Inboeknummer ogbstoa6so Beslisdatum B&W rb januari 2OIO possiernummer oo3.ss2 Raadsvoorsteltot het vaststellen van de kaders

Nadere informatie

Verduurzaming Gebouwde Omgeving Groen Links, Zaanstad dr. C. (Cor) Leguijt, CE Delft, 22 nov. 2015

Verduurzaming Gebouwde Omgeving Groen Links, Zaanstad dr. C. (Cor) Leguijt, CE Delft, 22 nov. 2015 Verduurzaming Gebouwde Omgeving Groen Links, Zaanstad dr. C. (Cor) Leguijt, CE Delft, 22 nov. 2015 Inhoud 1. Doelen energie- en klimaatbeleid 2. Drie knoppen om aan te draaien 3. Soorten buurten en verdeling

Nadere informatie

De kracht van delen in lokale wind- en zonprojecten

De kracht van delen in lokale wind- en zonprojecten De kracht van delen in lokale wind- en zonprojecten Menno van Rossum De Windcentrale Jeroen Vanson Greenchoice 21 November 2014 AGENDA Greenchoice Over Greenchoice Lokale initiatieven en coöperaties De

Nadere informatie

BuildDesk kennisdocument

BuildDesk kennisdocument BuildDesk kennisdocument Groot economisch en maatschappelijk voordeel van energieneutraal renoveren Woningverbetering naar energieneutraal in de sociale huursector is economisch en maatschappelijk zeer

Nadere informatie

Samenvatting. Een Ecovat INFRASTRUKTUUR is een plug and play :

Samenvatting. Een Ecovat INFRASTRUKTUUR is een plug and play : Introductie Aris de Groot Energie-, Installatie- en Bouw BV Postbus 2 5400 AA Uden Ing. A.W. (Aris) de Groot. Directeur/eigenaar Bezoekadres: Loopkantstraat 7a Uden Mobiel 0651.386511 Samenvatting Een

Nadere informatie

Samenwerkingsmodel Warmtenet Dordrecht. Robert Crabbendam, HVC Frans de Graaf, Trivire Roosmarijn Sweers, Gemeente Dordrecht

Samenwerkingsmodel Warmtenet Dordrecht. Robert Crabbendam, HVC Frans de Graaf, Trivire Roosmarijn Sweers, Gemeente Dordrecht Samenwerkingsmodel Warmtenet Dordrecht Robert Crabbendam, HVC Frans de Graaf, Trivire Roosmarijn Sweers, Gemeente Dordrecht Opbouw van de presentatie, en samenvatting Geduld Samen Lokaal Weten Willen Kunnen

Nadere informatie

Ook de zorg van het aardgas af? Frans Rooijers directeur CE Delft

Ook de zorg van het aardgas af? Frans Rooijers directeur CE Delft Ook de zorg van het aardgas af? Frans Rooijers directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige

Nadere informatie

Energie van ons allemaal

Energie van ons allemaal VNO-NCW Themabijeenkomst Energietransitie Michael Fraats Trianel Energie B.V. 28 November 2011 1 Energie van ons allemaal 30-11-2011 2 Energie van ons allemaal is de essentie van Trianel Energie: Gericht

Nadere informatie

Presentatie Warmtewet. Marijn Huijbers VBTM Advocaten m.huijbers@vbtm.nl 06-48 54 46 51

Presentatie Warmtewet. Marijn Huijbers VBTM Advocaten m.huijbers@vbtm.nl 06-48 54 46 51 1 Presentatie Warmtewet Marijn Huijbers VBTM Advocaten m.huijbers@vbtm.nl 06-48 54 46 51 Beschermingsinstrumenten Warmtewet 2 Maximumprijs Leveringsovereenkomst Verplichting tot zo nauwkeurig mogelijk

Nadere informatie

De energietransitie: kansen grijpen kansen creëren

De energietransitie: kansen grijpen kansen creëren De energietransitie: kansen grijpen kansen creëren Inspiratie voor de avond Marc Londo, ECN Beleidsstudies Alkmaar 1 april 2015 www.ecn.nl Boodschappen 1. De energiehuishouding verandert, en daar zijn

Nadere informatie

Klimaatakkoord gebouwde omgeving. 3. Koop 4. Huur 5. Utiliteitsbouw 6. Financiering en fiscaal

Klimaatakkoord gebouwde omgeving. 3. Koop 4. Huur 5. Utiliteitsbouw 6. Financiering en fiscaal Klimaatakkoord gebouwde omgeving 1. Wijkgerichte aanpak 2. Ondersteuning woningeigenaren 3. Koop 4. Huur 5. Utiliteitsbouw 6. Financiering en fiscaal 7. Kostenreductie Bouw 8. Duurzame warmte en marktordening

Nadere informatie

WELKOM Routekaart CO2 neutraal

WELKOM Routekaart CO2 neutraal WELKOM Routekaart CO2 neutraal 8 februari 2018 Ronald Franken (Aedes) Robert Arts (Thuis) Jeffrey Mennen (Stroomversnelling) Ronald Franken Adviseur Duurzaamheid en Energiebesparing Aedes Vragen vooraf?

Nadere informatie

Gebruik en Beheer van WKO Systemen

Gebruik en Beheer van WKO Systemen installatiegroep Gebruik en Beheer van WKO Systemen Enkele aandachtspunten in de exploitatiefase Bedrijventerreinen Peter Slot 1 Agenda Even voorstellen De noodzaak van goed beheer WKO op bedrijventerreinen

Nadere informatie

LEIDRAAD WARMTENETTEN

LEIDRAAD WARMTENETTEN LEIDRAAD WARMTENETTEN Jo Neyens Workshop klimaatvriendelijke kernversterking 4 dec. 2018 rol van lokale besturen GEMEENTELIJK BELEID? Waarom een gemeentelijk beleid voeren in warmtenetten? vaststelling:

Nadere informatie

Hergebruik van warmte en/of duurzame warmte. warmte via een warmtenet. Iets voor u?

Hergebruik van warmte en/of duurzame warmte. warmte via een warmtenet. Iets voor u? Hergebruik van warmte en/of duurzame warmte via een warmtenet. Iets voor u? 26 januari 2017 Theo Voskuilen en Jeroen Roos Inhoud Wie is Alliander DGO en wie/waar bent u? Onderzoek Warmtevraag in Weert

Nadere informatie