Energietransitie bij Renovatie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Energietransitie bij Renovatie"

Transcriptie

1 Energietransitie bij Renovatie Ir. Frans de Haas de Haas & Partners Studiedag Energietransitie bij Renovatie, naar de passief bouwen standaard? 9 oktober 2008

2 Inhoud 1981

3 Inhoud 1984

4 Inhoud 1997

5 Inhoud 2008

6 Inhoud Context Benaderen Toolkit Bestaande Bouw

7 Context Woningen in Nederland: ca 7 miljoen bestaande woningen Nieuwbouwproductie per jaar (1% van de voorraad)

8 tot '77 '77 - '86 '81 - '91 bb '92 ep '95 ep+ '98 ep++ '00 ep 0,8 Beleid Nieuwbouw is energiezuinig (EPC < 0,8 / Label A) Wordt nog veel zuiniger 2011 EPC < 0, EPC < 0,4 Experimenteergebied en nog 25% lager energieverbruik [m 3 gas / jr]

9 Beleid Bestaande woningen Bouwjaar Aantallen Energie label Voor ,7 miljoen E Tussen 1975 en ,9 miljoen D Tussen 1989 en ,9 miljoen C G F E D C B A

10 Beleid E Bestaande woningen ep 0,8 tot '77 '77 - '86 '81 - '91 bb '92 ep '95 ep+ '98 ep++ '00 energieverbruik [m 3 gas / jr] Bouwjaar Aantallen Energie label Voor ,7 miljoen E Tussen 1975 en ,9 miljoen D Tussen 1989 en ,9 miljoen C G F E D C B A

11 Beleid Programma Meer met Minder Periode Aantallen Ambitie Tussen nu en % reductie Tussen 2011 en % reductie Tussen 2008 en Slimme meter

12 Laag hangend fruit In één keer goed

13 In één keer goed Hooghangend fruit: Langere terugverdientijd, Gevelisolatie Ventilatiesystemen Duurzame energie 60 tot 85% CO 2 -reductie Laaghangend fruit: Rendabele maatregelen Dakisolatie, dubbelglas, HR-ketel 30 tot 40% CO 2 - -reductie Valappels: Initiatief bewoner: kierdichting, radiatorfolie enz

14 Benadering Toolkit Bestaande Bouw Voor de professionele beheerder Indien aanpakken, dan in één keer goed Plaatsen in het kader van Strategisch voorraadbeheer: Exploitatieduur Doelgroep Kwaliteiten Budget Waarde ontwikkeling

15 Benadering Toolkit Bestaande Bouw Koppelen aan natuurlijke momenten Nadruk op samenhang van maatregelen/ Integrale concepten Reductie CO %

16 Auteurs BAM Woningbouw Cauberg-Huygen de Haas & Partners Bouwhulp Groep WE-Adviseurs DHV SenterNovem Redactieraad Woonbron Vestia Groep De Alliantie Goede Stede

17 Integraal Integrale Complex -- - O + ++ A Toekomstwaarde A.1. Locatie en woonomgeving A.2 Bruikbaarheid/ Flexibiliteit A.3 Uitstraling/ Imago/ Identiteit B Gebruikskwaliteit B.1. B.2. Toegankelijkheid Veiligheid B.3. Technische staat C Gezondheid C.1. Gezondheid C.2 Comfort D Energetische kwaliteit E Milieukwaliteit E.1 Milieukwaliteit materialen E.2. Kwaliteit waterhuishouding F Bewonersparticipatie

18 Integrale Integraal Complex -- - O + ++ A Toekomstwaarde A.1. Locatie en woonomgeving A.2 Bruikbaarheid/ Flexibiliteit A.3 Uitstraling/ Imago/ Identiteit B Gebruikskwaliteit B.1. B.2. Toegankelijkheid Veiligheid B.3. Technische staat C Gezondheid C.1. Gezondheid C.2 Comfort D Energetische kwaliteit E Milieukwaliteit E.1 Milieukwaliteit materialen E.2. Kwaliteit waterhuishouding F Bewonersparticipatie

19 Integraal

20 Integraal Concept 1 Concept 2 Concept 3

21 Integraal

22

23 Integraal 4 Aanvliegroutes CO 2 reductie Investeringskosten Exploitatieduur Woonlasten

24 Concepten Integraal Combinatie van op elkaar aansluitende maatregelen Passen binnen ingreepniveau (15, 25, 40 jaar / Investeringsniveaus: ,-, , ,-/) Passend binnen verbeterstrategie: gefaseerd in onderhoudsplanning of in renovatieplan

25 Integraal 40 jaar Installaties 100% Keuken, douche, toilet 100% Indeling 30% Dak 90% Gevel 20% Raamopeningen 75%

26 Huidige labels SenterNovem Voorbeeldwoningen Uitgangsniveau Aantal Aantal A B C D E F G TOTAAL corporatie 1 Grote vrijstaande woning gebouwd voor 1966 X Grote vrijstaande woning, bouwperiode X Grote vrijstaande woning, bouwperiode X Kleine vrijstaande woning gebouwd voor 1966 X Kleine vrijstaande woning, bouwperiode X Kleine vrijstaande woning, bouwperiode X Twee-onder-één-kapwoning gebouwd voor 1966 X Twee-onder-één-kapwoning, bouwperiode X Twee-onder-één-kapwoning, bouwperiode X Rijwoning gebouwd voor 1946 X Rijwoning, bouwperiode X Rijwoning, bouwperiode X Rijwoning, bouwperiode X Rijwoning, bouwperiode X Rijwoning, bouwperiode X Maisonnette gebouwd voor 1966 X Maisonnette, bouwperiode 1966 t/m 1988 X Maisonnette, bouwperiode 1989 t/m 2000 X Galerijflat gebouwd voor 1966 X Galerijflat, bouwperiode 1966 t/m 1988 X Galerijflat, bouwperiode 1989 t/m 2000 X Portiekflat gebouwd voor 1966 X Portiekflat, bouwperiode 1966 t/m 1988 X Portiekflat, bouwperiode 1989 t/m 2000 X Overige flat gebouwd voor 1966 X Overige flat, bouwperiode 1966 t/m 1988 X Overige flat, bouwperiode 1989 t/m 2000 X Bron: Voorbeeldwoningen bestaande bouw 2007 SenterNovem

27 Andere benadering

28 Andere benadering

29 Andere benadering

30 Andere benadering

31 Andere benadering

32 Andere benadering

33 Andere benadering

34 Andere benadering

35 Andere benadering

36 Andere benadering Huidig Energielabel E A A+ CO2 Energiekosten Investering Ingreepniveau Isolatie Ventilatie Verwarming Afgifte Warmwater Zeer matig Natuurlijk VR-combi radiatoren VR-combi - 62% - 958,- (58%) ,- 25 jaar /gefaseerd Toolkit-niveau Lok. Geb. +wtw HR HT-radiatoren Zonneboiler - 67% ,- (56%) ,- 40 jaar Toolkit-niveau Gebal. wtw WP LT-radiatoren -

37 Andere benadering

38 Aanbevelingen

39 Aanbevelingen Integraal ontwerpen / denken in concepten In één keer goed Aansluiten bij Strategisch voorraadbeheer Toewerken naar meer standaard/ prefab

Energietransitie Caldomus

Energietransitie Caldomus Energietransitie Caldomus Werkwijze transitieplan Bottom-up aanpak Gebouw centraal Gebouw- en gebiedgebonden maatregelen Participatie Transparante werkwijze Uitnodiging tot participatie: actief of passief

Nadere informatie

Route kaart naar aardgasvrij

Route kaart naar aardgasvrij Route kaart naar aardgasvrij Aanpak en benadering Bewoner/eigenaar: Comfort / gezondheid Lagere woonlasten Waarde / toekomst Maatregelen: Isolatie en ventilatie Installatie Duurzame energie No-Regret 2

Nadere informatie

En dit alles gaat gepaard met zeer veel kilogrammen CO 2

En dit alles gaat gepaard met zeer veel kilogrammen CO 2 IN TRODUCTIE Een Toolkit vol concepten Zowel vanwege markttechnische redenen als vanuit maatschappelijke overwegingen is er de noodzaak om bestaande woningen te verbeteren en met minder energie te voorzien

Nadere informatie

energiebesparing bestaande bouw Noord-West Veluwe

energiebesparing bestaande bouw Noord-West Veluwe energiebesparing bestaande bouw Noord-West Veluwe Marc Smijers M 06-23924330 www.smijers-energieadvies.nl info@smijers-energieadvies.nl 1 Onderwerpen Hoe komt energielabel tot stand Relatie (of niet!)

Nadere informatie

System integrator. ing. Ad van der Aa Cauberg-Huygen Raadgevende Ingenieurs BV

System integrator. ing. Ad van der Aa Cauberg-Huygen Raadgevende Ingenieurs BV System integrator ing. Ad van der Aa Cauberg-Huygen Raadgevende Ingenieurs BV Huidige praktijk Gezond EPC DuBo A a n n e m e r Afgifte (St. LTV) Installateur Warmteverlies en koellast Regeltechniek Warmtepompen

Nadere informatie

Kleinschalige energetische renovatie

Kleinschalige energetische renovatie Kleinschalige energetische renovatie Kantoor plus bovenwoning van label G naar A+ de Haas & Partners Adviseurs Duurzaam Gebouwde Omgeving Van componenten naar concept Bouwkundig Ventilatie Installaties

Nadere informatie

Bouwlokalen: Energieplus Bouwen en Renoveren. Haico van Nunen

Bouwlokalen: Energieplus Bouwen en Renoveren. Haico van Nunen : Energieplus Bouwen en Renoveren Haico van Nunen 2013 BOUWHULPGROEP: advies en architectuur Architectuur en stedenbouw: de bestaande stad Advisering: wijk- en locatieontwikkeling Innovatie: energie, milieu

Nadere informatie

Voorbeeldwoningen bestaande bouw 2007. Kompas energiebewust wonen en werken in opdracht van

Voorbeeldwoningen bestaande bouw 2007. Kompas energiebewust wonen en werken in opdracht van Voorbeeldwoningen bestaande bouw 2007 Kompas energiebewust wonen en werken in opdracht van Op de rom staan: deze brochure als pdf de gedetailleerde gegevens van de 27 voorbeeldwoningen en van alle 117

Nadere informatie

6-11-2012. Nut en noodzaak energieconcepten in renovatie. Visie renovatie & energiezuinigheid. Programma. Renoveren in bestaande bouw

6-11-2012. Nut en noodzaak energieconcepten in renovatie. Visie renovatie & energiezuinigheid. Programma. Renoveren in bestaande bouw Programma Nut en noodzaak energieconcepten in renovatie van visie tot concept renovatie & energiezuinigheid Voorbeeldprojecten Toekomst + gebruiker (bestaande) bouw ir. H.J.J. (Harm) Valk senior adviseur

Nadere informatie

Binnenklimaat: energie efficiënte oplossingen besparing door comfort

Binnenklimaat: energie efficiënte oplossingen besparing door comfort Binnenklimaat: energie efficiënte oplossingen besparing door comfort Rob Nagel Honeywell Dag van de Installatie VSK, Jaarbeurs Utrecht 2 februari 2010 Binnenklimaat besparing door comfort Woningmarkt in

Nadere informatie

All-electric woningconcept

All-electric woningconcept All-electric woningconcept Kwalitatieve en kwantitatieve vergelijking tussen 3 energieconcepten Robbert van Rijswijk Merosch Inhoud 1. Voorstellen 2. Vergelijking energieconcepten 3. Uitwerking all-electric

Nadere informatie

Bijlage I 20111278-07 Investeringen en energielasten Energiesprong woningbouw Maria van Bourgondiëlaan te Eindhoven. 1 Inleiding

Bijlage I 20111278-07 Investeringen en energielasten Energiesprong woningbouw Maria van Bourgondiëlaan te Eindhoven. 1 Inleiding Bijlage I 20111278-07 Investeringen en energielasten Energiesprong woningbouw Maria van Bourgondiëlaan te Eindhoven Datum Referentie Behandeld door 13 december 2011 20111278-07 P. Smoor/LSC 1 Inleiding

Nadere informatie

Financieringslastpercentages voor verschillende soorten woningen. Verschillen naar woningtype en energielabel

Financieringslastpercentages voor verschillende soorten woningen. Verschillen naar woningtype en energielabel Financieringslastpercentages voor verschillende soorten woningen Verschillen naar woningtype en energielabel Financieringslastpercentages voor verschillende soorten woningen Verschillen naar woningtype

Nadere informatie

energiebesparing bestaande bouw Harderwijk 26 mei 2015

energiebesparing bestaande bouw Harderwijk 26 mei 2015 energiebesparing bestaande bouw Harderwijk 26 mei 2015 Marc Smijers M 06-23924330 www.smijers-energieadvies.nl info@smijers-energieadvies.nl 1 Onderwerpen Relatie tussen energielabel en energiegebruik

Nadere informatie

De Woonmensen is een woonzorgorganisatie

De Woonmensen is een woonzorgorganisatie Bert Stroop Hans Veldman De Woonmensen De Woonmensen De Woonmensen is een woonzorgorganisatie 1 Onze organisatie ruim 250 medewerkers, 200 vrijwilligers producten en diensten voor wonen, zorg & welzijn

Nadere informatie

Aanpak energiebesparing woningvoorraad Portaal Nijmegen. 13 mei 2014 Stephan Huisman afdeling Strategie & Vastgoed Senior projectleider

Aanpak energiebesparing woningvoorraad Portaal Nijmegen. 13 mei 2014 Stephan Huisman afdeling Strategie & Vastgoed Senior projectleider Aanpak energiebesparing woningvoorraad Portaal Nijmegen 13 mei 2014 Stephan Huisman afdeling Strategie & Vastgoed Senior projectleider Wat loopt er allemaal? Duurzaamheid is: Energiebesparing Gezond wonen

Nadere informatie

Wie zijn wij? Van 0-meting tot haalbare business case. Programma. De methode. Meten van duurzaamheid. Heldere kijk op duurzaamheid.

Wie zijn wij? Van 0-meting tot haalbare business case. Programma. De methode. Meten van duurzaamheid. Heldere kijk op duurzaamheid. Van 0-meting tot haalbare business case Meer informatie: www.w-e.nl www.gprsoftware.nl ir. Janny Stevens (stevens@w-e.nl) ir. Saskia van Hulten (hulten@w-e.nl) Wie zijn wij? W/E adviseurs www.w-e.nl Saskia

Nadere informatie

Bouwlokaal Energielabel, een kans voor u Kies je rol. Theun Toering

Bouwlokaal Energielabel, een kans voor u Kies je rol. Theun Toering 1 Bouwlokaal Energielabel, een kans voor u Kies je rol Theun Toering Even voorstellen Theun Toering ComforTrend Samenwerkingsverband 40 installateurs Centrale organisatie tbv Commerciële ondersteuning

Nadere informatie

Achterbanbijeenkomst AH Woon 20 april 2015 Haren, Vries, Nieuw-Roden, Annen 20-04-15

Achterbanbijeenkomst AH Woon 20 april 2015 Haren, Vries, Nieuw-Roden, Annen 20-04-15 Achterbanbijeenkomst AH Woon 20 april 2015 Haren, Vries, Nieuw-Roden, Annen 20-04-15 Agenda 1. Welkomstwoord voorzitter AH Woon. 2. Huurbeleid 2015 en verder 3. Wat heeft AH Woon gedaan 4. Pauze 5. Er

Nadere informatie

Passiefhuis gecertificeerd & Energieneutraal

Passiefhuis gecertificeerd & Energieneutraal Passiefhuis gecertificeerd & Energieneutraal Sportpark Kilder Meer betrokkenheid Meer keuze Meer kwaliteit MeerWaarde Het consortium Het consortium van Campen heeft reeds meerdere energetisch hoogwaardige

Nadere informatie

Het kan minder! ing. P. Hameetman

Het kan minder! ing. P. Hameetman Het kan minder! ing. P. Hameetman manager innovatie BAM Vastgoed bv Inleiding Afbakening: Presentatie is toegespitst op woningbouw Verdieping van technische mogelijkheden 2 Klimaatakkoord Gemeenten en

Nadere informatie

Het voordeel voor de klant berekenen bij Energiebesparende voorzieningen

Het voordeel voor de klant berekenen bij Energiebesparende voorzieningen Aangeboden door: Het voordeel voor de klant berekenen bij Energiebesparende voorzieningen Rob Timmermans MFP Het klimaatakkoord Is het van belang hoe jouw klant denkt over het klimaatakkoord? De meeste

Nadere informatie

Infoavond 8 oktober 2015 Yvonne Feuerhahn. Hoe begin je? Met het duurzamer maken van je huis?

Infoavond 8 oktober 2015 Yvonne Feuerhahn. Hoe begin je? Met het duurzamer maken van je huis? Infoavond 8 oktober 2015 Yvonne Feuerhahn Hoe begin je? Met het duurzamer maken van je huis? Yvonne Feuerhahn ambassadeur adviseur architect Sinds 2010 dagelijks bezig met het verduurzamen van bestaande

Nadere informatie

Welkom bij de presentatie van Esbi Bouw bv.

Welkom bij de presentatie van Esbi Bouw bv. Welkom bij de presentatie van Esbi Bouw bv. Wij zijn dochteronderneming van de Ter Steege groep te Rijssen Onze bedrijfsspecificaties zijn: Woningbouw zowel traditioneel als HSB: Comfort woningbouw Luxe

Nadere informatie

Winst en comfort uit duurzaamheid. Bouw op onze kennis

Winst en comfort uit duurzaamheid. Bouw op onze kennis Winst en comfort uit duurzaamheid Bouw op onze kennis Even voorstellen "Het verschil tussen gewoon en uitzonderlijk is vaak dat kleine beetje extra, waarin samenwerking en krachtenbundeling mijn drijfveer

Nadere informatie

WelWonen Energie uit eigen bodem. Eindeloos... Ing E A J Weenink 0499-486310 www.betonson.com

WelWonen Energie uit eigen bodem. Eindeloos... Ing E A J Weenink 0499-486310 www.betonson.com WelWonen Energie uit eigen bodem. Eindeloos... Ing E A J Weenink 0499-486310 www.betonson.com WelWonen Ontwikkeld door Betonson Trends en ontwikkelingen: Energy Performance of Buildings Directive (EPBD)

Nadere informatie

Duurzame woningverbetering

Duurzame woningverbetering Duurzame woningverbetering Op weg naar energieneutraal Houten, 20 februari 2017 Kees Stap Gemiddelde energierekening Maandrekening Gemiddeld energieverbruik jaar 15% 1500 m3 aardgas 5% 80% verwarming warmwater

Nadere informatie

Duurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over:

Duurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over: Duurzaam Bouwloket Voor onafhankelijke informatie en advies over: Duurzaam (ver)bouwen Energie besparen Zelf duurzame energie opwekken Subsidies en regelingen ~38% Energielabel D of lager Anticiperen op

Nadere informatie

Hoe maken we het mogelijk?

Hoe maken we het mogelijk? Energiezuinig Wonen Hoe maken we het mogelijk? Jaarlijkse energielasten 12.000,00 10.000,00 8.000,00 6.000,00 4.000,00 2.000,00 0,00 0 10 20 30 40 Jaar referentie passiefhuis+ Met conceptueel bouwen! Inhoud

Nadere informatie

Oosterhout Nieuwe Energie

Oosterhout Nieuwe Energie Oosterhout Nieuwe Energie Wat willen wij bereiken met ONE Oosterhout 100% Duurzame Energie Betaalbaar Lokaal opgewekt Met lokale ondernemingen Oftewel:. samen met inwoners van Oosterhout, op het grondgebied

Nadere informatie

Slimme energie-oplossingen voor bestaande en nieuwe woningen

Slimme energie-oplossingen voor bestaande en nieuwe woningen Slimme energie-oplossingen voor bestaande en nieuwe woningen Samen verduurzamen Uitdagingen op de Nederlandse markt De Nederlandse woningbouw staat voor een fikse uitdaging. De tijd van grote nieuwbouwprojecten

Nadere informatie

Energieprestatie van gebouwen

Energieprestatie van gebouwen Energieprestatie van gebouwen NEN 7120 en energieconcepten 2012 ing. Lars van de Kamp Nieman Raadgevende Ingenieurs Eerste ervaring NEN 7120 NEN 7120 Een verzwaring? Voor en nadelen standaard rijtjeswoning

Nadere informatie

EPC 0,8: Over welke woningen en installatieconcepten hebben we het?,

EPC 0,8: Over welke woningen en installatieconcepten hebben we het?, EPC 0,8: Over welke woningen en installatieconcepten hebben we het?, ir. F.W. (Freek) den Dulk Nieuwe eis per 1 januari 2006 EPC 0,8 Herziening norm: NEN 5128:2004 Energieprestatie van woonfuncties en

Nadere informatie

Van duurzaam denken naar duurzaam doen

Van duurzaam denken naar duurzaam doen Van duurzaam denken naar duurzaam doen Onze welvaart gaat ten koste van onze planeet en generaties na ons. Wij kunnen daar iets aan doen. Als we onze verantwoordelijkheid nemen. Maar hoe? Verantwoording

Nadere informatie

Conceptoplossingen door samenwerking. Albert van Lohuizen Manager Installatieconcepten

Conceptoplossingen door samenwerking. Albert van Lohuizen Manager Installatieconcepten Conceptoplossingen door samenwerking Albert van Lohuizen Manager Installatieconcepten Waarom bouwen we zoveel muren en slaan we zo weinig bruggen? Brink Climate Systems 1903 Smederij te Assen 2013 Fabrikant

Nadere informatie

OptimaalWoning. het comfort van duurzaamheid

OptimaalWoning. het comfort van duurzaamheid OptimaalWoning het comfort van duurzaamheid Optimaal Woning Zorgeloos woongenot! OptimaalWoning het comfort van duurzaamheid Een complete eengezinswoning vanaf 175.000 v.o.n. (inclusief grond en exclusief

Nadere informatie

Duurzaam Renoveren. 2 e generatie doos-in-doos. Introductie Beperkt onderhoud Sloop / nieuwbouw. Hoogniv. renovatie Beleving Doos-in-doos

Duurzaam Renoveren. 2 e generatie doos-in-doos. Introductie Beperkt onderhoud Sloop / nieuwbouw. Hoogniv. renovatie Beleving Doos-in-doos Duurzaam Renoveren 2 e generatie doos-in-doos Bent u geïnteresseerd in een eigentijdse, comfortabele en energiezuinige woon en/of werkplek waarvan de stookkosten naar schatting 40 tot 70% lager zullen

Nadere informatie

Eize-Jan Bakker Pieter Nap

Eize-Jan Bakker Pieter Nap Eize-Jan Bakker Pieter Nap Programma: eigenaar-bewoners www.beng2030.nl Door het initiëren en uitvoeren van verschillende projecten/initiatieven op het gebied van verduurzamen, proberen BENG! energie-ambassadeurs

Nadere informatie

PROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF

PROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF PROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF De Eshof op weg naar energie neutraal! = woningen Eshof naar nul op de meter = Inhoud 1. Ambitie: naar meest duurzame wijk van Elst? 2. Meten is weten: per wijk per

Nadere informatie

- in aanvulling op en ter nadere uitwerking van de Algemene Subsidieverordening Leeuwarden (ASV);

- in aanvulling op en ter nadere uitwerking van de Algemene Subsidieverordening Leeuwarden (ASV); BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN LEEUWARDEN; - in aanvulling op en ter nadere uitwerking van de Algemene Subsidieverordening Leeuwarden (ASV); - gelet op de ASV artikel 2 en artikel 3 lid 3; - gelet op de

Nadere informatie

Duurzaamheid & energiebesparing in de woningbouw! Onze wereld vraagt erom.

Duurzaamheid & energiebesparing in de woningbouw! Onze wereld vraagt erom. Duurzaamheid & energiebesparing in de woningbouw! Waar ligt de schat begraven??? HET PARETO PRINCIPE B&U-sector GWW-sector CO2-emissie 2007: CO2-emissie 2008: CO2-emissie 2009: Focus op exploitatieperiode

Nadere informatie

Cursus Duurzaam Isoleren

Cursus Duurzaam Isoleren Cursus Duurzaam Isoleren 1. Introductie Jack Vroomen 2. DUWParkstad Joyce Bongers 3. Bameco (isolatiebedrijf) Maurice van Gennip 4. Adviesgesprek Rick Muijen Uitnodiging voor bezoeken producten (logo gamma)

Nadere informatie

Kennissessie: CO 2 neutraal het echte verhaal

Kennissessie: CO 2 neutraal het echte verhaal Ing. Vincent Keppel Accountmanager Vabi Kennissessie: CO 2 neutraal het echte verhaal TIP: Houd pen en papier bij de hand!!!! Ir. Roy Zold Directeur PVM welke data & welk doel Vraagstelling corporaties

Nadere informatie

Energiezuinige woningen met een EPC van 0,4: kies het concept dat je wenst!

Energiezuinige woningen met een EPC van 0,4: kies het concept dat je wenst! Energiezuinige woningen met een EPC van 0,4: kies het concept dat je wenst! December 2014 Toolkit Selectietool Per 1 januari 2015 gaan we de volgende stap maken naar een EPC van 0,4 om uiteindelijk eind

Nadere informatie

BVR RENOVATIECONCEPT DOORZONWONINGEN. Presentatie 10 febr. 2011 Bouwbeurs Utrecht door mr. ir. A.J.P.M.G. (Ad) Wirken Algemeen directeur BVR Groep

BVR RENOVATIECONCEPT DOORZONWONINGEN. Presentatie 10 febr. 2011 Bouwbeurs Utrecht door mr. ir. A.J.P.M.G. (Ad) Wirken Algemeen directeur BVR Groep BVR RENOVATIECONCEPT DOORZONWONINGEN Presentatie 10 febr. 2011 Bouwbeurs Utrecht door mr. ir. A.J.P.M.G. (Ad) Wirken Algemeen directeur BVR Groep Presentatie Voorstellen BVR Groep Uitleg Concepten 2 BVR

Nadere informatie

Ke u ze p l a n e n e rg i e - e n i n stallatieconcept. K e i z e r l i b e l Te r B o r c h 2 9 n o v e m b e r

Ke u ze p l a n e n e rg i e - e n i n stallatieconcept. K e i z e r l i b e l Te r B o r c h 2 9 n o v e m b e r Ke u ze p l a n e n e rg i e - e n i n stallatieconcept K e i z e r l i b e l Te r B o r c h 2 9 n o v e m b e r 2 0 1 7 C o n t a c t g e g e v e n s BV Bouwbedrijf KOOI Appingedam Kanaalweg 4 9902 AN

Nadere informatie

Intakeformulier DELTA Op-maat advies (Energie Prestatie Advies (EPA) incl. energielabel)

Intakeformulier DELTA Op-maat advies (Energie Prestatie Advies (EPA) incl. energielabel) Intakeformulier DELTA Op-maat advies (Energie Prestatie Advies (EPA) incl. energielabel) Intake Met dit intakeformulier geeft u ons inzage in een aantal gegevens van uw woning. Dit zal de opnameduur in

Nadere informatie

Rapportage kwantitatieve resultaten project Blok voor Blok

Rapportage kwantitatieve resultaten project Blok voor Blok Rapportage kwantitatieve resultaten project Blok voor Blok December 2013 Van: werkgroep Monitoring Aan: projectgroep Blok voor Blok 0. Inleiding Deze rapportage is tot stand gekomen op basis van aangeleverde

Nadere informatie

Duurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over:

Duurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over: Duurzaam Bouwloket Voor onafhankelijke informatie en advies over: Duurzaam (ver)bouwen Energie besparen Zelf duurzame energie opwekken Duurzame financiering Subsidies ~45% Energielabel D of lager Een gemiddeld

Nadere informatie

Kennisdeling. CirculAIR HT150 + CO 2 gestuurde ventilatie USE MINIMUM GET MAXIMUM. Nijkerk

Kennisdeling. CirculAIR HT150 + CO 2 gestuurde ventilatie USE MINIMUM GET MAXIMUM. Nijkerk Reduses B.V. Ampèrestraat 19D 3861 NC Nijkerk T +31 (0)33 24 66 551 E info@reduses.nl I www.reduses.nl Real Dutch Smart Energy Systems Kennisdeling CirculAIR HT150 + CO 2 gestuurde ventilatie Nijkerk 01-03-2018

Nadere informatie

Staal en duurzaamheid

Staal en duurzaamheid Staal en duurzaamheid ENDIS strategie Optimaal gebruik van staal Een energieneutraal gebouw De hoogst mogelijke classificatie in BREEAM-NL Een betaalbaar en financieel rendabel gebouw Integraal ontwerp

Nadere informatie

Energiebesparing in onze huurwoning. ALV De Klink 5 april 2016. Maarten Visschers Gelderse Natuur en Milieufederatie/ Stookjerijk

Energiebesparing in onze huurwoning. ALV De Klink 5 april 2016. Maarten Visschers Gelderse Natuur en Milieufederatie/ Stookjerijk Energiebesparing in onze huurwoning ALV De Klink 5 april 2016 Maarten Visschers Gelderse Natuur en Milieufederatie/ Stookjerijk Onderwerpen Lustrumjaar Stookjerijk Nieuwe Nijmeegse prestatieafspraken Verbetering

Nadere informatie

BENG en NTA. Stand van zaken

BENG en NTA. Stand van zaken BENG en NTA Stand van zaken Ir. Harm Valk Nieman Groep ZEN-Platformbijeenkomst 20 juni 2017 BENG, maar ook ZEN! Integraal benaderen comfort gebruik energie Werkgroep BENG Nieuwe projecten BENG vanaf het

Nadere informatie

ZEN en BENG Scenario s voor bijna energieneutrale woningen

ZEN en BENG Scenario s voor bijna energieneutrale woningen ZEN en BENG Scenario s voor bijna energieneutrale woningen Ir. Harm Valk Nieman Groep Platform ZEN 10 december 2015 Routekaart BENG 9-12-2015 2 BENG wat gaat er veranderen Bijna EnergieNeutrale Gebouwen

Nadere informatie

Duurzaamheid in Boswinkel Oost

Duurzaamheid in Boswinkel Oost Programma Waarom energiezuinig en duurzaam (ver)bouwen? Waarom energiemonitoring Duurzaamheid in Boswinkel Oost Energiemonitoring Velve Lindenhof, Enschede De energiezuinigste wijk van Enschede De uitvraag

Nadere informatie

2020: 8 miljoen woningen belasten ons milieu onevenredig zwaar?

2020: 8 miljoen woningen belasten ons milieu onevenredig zwaar? Erik Franke Franke Architekten 1 oktober 2008 Den Haag 2008: 7 miljoen woningen belasten ons milieu onevenredig zwaar! 2020: 8 miljoen woningen belasten ons milieu onevenredig zwaar? 2020: 4,3 miljoen

Nadere informatie

Voorbeeldwoningen 2011

Voorbeeldwoningen 2011 Voorbeeldwoningen 2011 Bestaande bouw >> Als het gaat om energie en klimaat Voorbeeldwoningen 2011 Bestaande bouw Inhoudsopgave 1 Inleiding 5 2 Doel en gebruik van voorbeeldwoningen 7 3 Uitwerkingen voorbeeldwoningen

Nadere informatie

W&R-Renovatie. Onze wereld vraagt erom. 25 april 2013

W&R-Renovatie. Onze wereld vraagt erom. 25 april 2013 W&R-Renovatie 25 april 2013 wat s peelt e r Wat speelt er vandaag? vandaag? 2 BAM W&R- R denken buiten gebruikelijke kaders 3 traditioneel of conceptueel renoveren? traditionele vernieuwbouw conceptuele

Nadere informatie

Agenda Energie Team Salland Opening door wethouder van Loevezijn Presentatie Duurzaam Heeten Voorbeeldwoning Heeten Voorstellen Verbeter & Bespaar Afsluiting (ca. 20.30 uur) Duurzaam Heeten Bleerspad GFTOK

Nadere informatie

De wijk als inspiratiebron voor de lange termijn

De wijk als inspiratiebron voor de lange termijn De wijk als inspiratiebron voor de lange termijn Frans de Haas de Haas & Partners Projectgroep DEPW Utrecht 9 februari 2011 EOS LT Duurzame Gebiedsontwikkeling i.o.v. Agentschap NL Inhoud Levensduurdenken

Nadere informatie

Energielabel en Bodemenergie

Energielabel en Bodemenergie Energielabel en Bodemenergie 10 oktober 2017 Gebruikersoverleg bodemenergie Silvia van den Heijkant Sweegers en de Bruijn Adviseur duurzaamheid SweBru Ingenieursbureau voor binnenklimaat en technische

Nadere informatie

DUURZAME WONINGBOUW OMDAT HET KAN

DUURZAME WONINGBOUW OMDAT HET KAN DUURZAME WONINGBOUW OMDAT HET KAN Prof. ir. Hans Cauberg Climate Design & Environments lunchlezing 25.04.06 1 BELEMMERINGEN 60.0 55.0 50.0 Te Ti - w k Ti - sk1 Ti - sk2 45.0 40.0 35.0 30.0 25.0 20.0 15.0

Nadere informatie

Rapportage Energiebus. BC Kleine Jan, Huizen

Rapportage Energiebus. BC Kleine Jan, Huizen Rapportage Energiebus BC Kleine Jan, Huizen Type woningen: 54 eengezinswoningen met een oppervlak van 100 m2. Bouwjaar: 1957 Op verzoek van: Bewonerscommissie Verhuurder: De Alliantie Datum bezoek: 21-6-2013

Nadere informatie

Energietransitie bij renovatie De nieuwe rol van energiebedrijven Ir D.G. Kalverkamp

Energietransitie bij renovatie De nieuwe rol van energiebedrijven Ir D.G. Kalverkamp Energietransitie bij renovatie De nieuwe rol van energiebedrijven Ir D.G. Kalverkamp JBR Organisatie-adviseurs bv Energiebedrijven kunnen vóór 2020 in 4 mln. woningen 30% energie besparen Energiebedrijven

Nadere informatie

Bijeenkomst Leercirkel

Bijeenkomst Leercirkel 'Utrecht Bijeenkomst Leercirkel '14 maart 2018 'Jaap Neeleman Onderweg naar 2050 in de bestaande woningbouw Ons verhaal: compleet en concreet Onze aanpak: doelgerichtheid, convergerend, samenwerking en

Nadere informatie

Concepten voor nieuwbouw woningen EPC 0,4. 20 september 2013 Han Verheul

Concepten voor nieuwbouw woningen EPC 0,4. 20 september 2013 Han Verheul Concepten voor nieuwbouw woningen EPC,4 2 september 213 Han Verheul Concepten voor EPC,4 Concept 1: isolatie Rc = 5, HR-WTW en PV; Concept 2: warmtevraagbeperking, Rc = 7, zonneboiler en HR-WTW; Concept

Nadere informatie

Warmtepompen - de toekomst. Hans Wiessner Welkom

Warmtepompen - de toekomst. Hans Wiessner Welkom Warmtepompen - de toekomst Hans Wiessner 21-06-2018 Welkom Moderne techniek als de Warmtepomp heeft de toekomst Installatietechniek, regeltechniek, LT afgifte systemen, wooncomfort Wat is een warmtepomp

Nadere informatie

4 Energiebesparingsadvies

4 Energiebesparingsadvies 4 Energiebesparingsadvies 4.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt het energiebesparingsadvies voor het gebouw gepresenteerd. Allereerst wordt een inventarisatie gegeven van de reeds getroffen en onderzochte

Nadere informatie

SBRCURnet Bouwlokalen. Samen Nul op de meter, bij woning renovatie. Henk Wegkamp 14-4-2015 vs1.1. 31 maart 2015

SBRCURnet Bouwlokalen. Samen Nul op de meter, bij woning renovatie. Henk Wegkamp 14-4-2015 vs1.1. 31 maart 2015 1 SBRCURnet Bouwlokalen Samen Nul op de meter, bij woning renovatie Henk Wegkamp 14-4-2015 vs1.1 Wat betekent Nul-op-de-meter? 4 Veel termen in gebruik Energieneutraal Energie-nota-nul EPC = 0 nzeb (nearly

Nadere informatie

nieuwe begroting Offerte EcoGroei Steeds Beter Slim Klassiek Comfort Sprong

nieuwe begroting Offerte EcoGroei Steeds Beter Slim Klassiek Comfort Sprong 0% club kan kiezen 4 plannen helemaal doorgerekend Steeds Beter uitgelicht voor de woning van Henk Verheij Slimme Pakketten Energieneutraal en Financieel neutraal in 15 jaar Fred Gardner s plan: hoe hij

Nadere informatie

Financiële overheidssteun voor V.v.E. s vanuit. RVO.nl. VvE-bijeenkomst Haarlem Dinsdag 25 juni Constan Custers. RVO.

Financiële overheidssteun voor V.v.E. s vanuit. RVO.nl. VvE-bijeenkomst Haarlem Dinsdag 25 juni Constan Custers. RVO. Financiële overheidssteun voor V.v.E. s vanuit RVO.nl VvE-bijeenkomst Haarlem Dinsdag 25 juni 2019 Constan Custers RVO.nl 06-25068342 Hogeschool Inholland Alkmaar: Building Holland 2018 1 Duurzaam en groen.

Nadere informatie

VINCENT VAN GOGHLAAN 89 HAARLEM 225.000 k.k. www.vincentvangoghlaan89.nl Vincent van Goghlaan 89, Haarlem Uitstekend onderhouden en ruim opgezette driekamerappartement met balkon op de eerste verdieping

Nadere informatie

Prioriteiten 2011 / 2012

Prioriteiten 2011 / 2012 Vandaag: Introductie DHPA Wat zijn lucht/water (hybride) warmtepompen Achtergronden bij toepassing Integrale benadering Mogelijke labelstappen/resultaten Hoe nu verder? 1 Ondersteund door: Prioriteiten

Nadere informatie

Rapportage SHAERE 2012

Rapportage SHAERE 2012 Voor u ligt de benchmarkrapportage SHAERE 2012. Deze rapportage beschrijft de voortgang van de verbetering van de Energie Index (EI) van corporatiewoningen in 2012. Wat is SHAERE? SHAERE (Sociale Huursector

Nadere informatie

Ruinerwold. Energie Neutraal. // Energiescan. Ruinerwold Energie Neutraal. Toelichting

Ruinerwold. Energie Neutraal. // Energiescan. Ruinerwold Energie Neutraal. Toelichting Ruinerwold Energie Neutraal // Energiescan Ruinerwold Energie Neutraal Toelichting De energiescan is zo opgezet dat er voor een minimum aan kosten, een advies gegeven kan worden, geheel afgestemd op de

Nadere informatie

B (zie toelichting in bijlage)

B (zie toelichting in bijlage) Energielabel woning Afgegeven conform de Regeling energieprestatie gebouwen. Veel besparingsmogelijkheden B (zie toelichting in bijlage) Uw woning Weinig besparingsmogelijkheden Labelklasse maakt vergelijking

Nadere informatie

Energielabel C- verplichting voor. kantoren. Label C verplichting kantoren - Provada 1/6/2017. Annemieke de Vries ( BZK) Selina Roskam (RVO.

Energielabel C- verplichting voor. kantoren. Label C verplichting kantoren - Provada 1/6/2017. Annemieke de Vries ( BZK) Selina Roskam (RVO. Energielabel C- verplichting voor kantoren Label C verplichting kantoren - Provada 1/6/2017 Annemieke de Vries ( BZK) Selina Roskam (RVO.nl) Pijler energiebesparing 100 PJ additionele energiebesparing

Nadere informatie

Duurzaamheid Van ambitie naar werkelijkheid

Duurzaamheid Van ambitie naar werkelijkheid Provinciekantoor Houtplein te Haarlem Duurzaamheid Van ambitie naar werkelijkheid 15 juni 2013 Ir. J.W. (Jack) Ponsteen Cauberg-Huygen raadgevende ingenieurs BV Even voorstellen ir. Jack Ponsteen Vestigingsmanager

Nadere informatie

Energiebesparing in de Leidse huursector

Energiebesparing in de Leidse huursector - Leiden - 2014 Rondetafel 26 juni Energiebesparing in de Leidse huursector Bert Bakker StookjerijkTrofee 2014 prijsuitreiking op slotbijeenkomst do avond 20 november te Utrecht Energieprestaties 2013

Nadere informatie

Energieverspilling is zinloos

Energieverspilling is zinloos Aan de slag in de Bestaande Bouw Energieverspilling is zinloos in het verleden en daarna samengesteld door: Martin Liebregts Haico van Nunen Donderdag 13 september 2007 2/25 3/25 1. Praktijk van het verleden

Nadere informatie

1E SCHOOL. duurzaam gerenoveerd

1E SCHOOL. duurzaam gerenoveerd 1E SCHOOL duurzaam gerenoveerd DUURZAAM RENOVEREN investeren in MEERVOUDIGE OPBRENGST INHOUD PRESENTATIE 1 Niet duurzame school 2 Duurzaam bouwen & leven 3 Duurzame energie, kleinschalig opgewekt 4 Passief

Nadere informatie

Deelplan 5 Geeren-Zuid 1. Resultaten onderzoek NOM-ready 2. Voorstel geriefverbeteringen 3. Sociaal plan 4. Website 5. Voorlopige planning

Deelplan 5 Geeren-Zuid 1. Resultaten onderzoek NOM-ready 2. Voorstel geriefverbeteringen 3. Sociaal plan 4. Website 5. Voorlopige planning Deelplan 5 Geeren-Zuid 1. Resultaten onderzoek NOM-ready 2. Voorstel geriefverbeteringen 3. Sociaal plan 4. Website 5. Voorlopige planning Vastgoedontwikkeling, Marieke Keyzer, 23-11-2015 Inhoud presentatie

Nadere informatie

Energielabel C- verplichting. kantoren. Nationale EPA Kwaliteitsdag. voor 5/4/2017. Annemieke de Vries (Min. BZK) Ed Blankestein (RVO.

Energielabel C- verplichting. kantoren. Nationale EPA Kwaliteitsdag. voor 5/4/2017. Annemieke de Vries (Min. BZK) Ed Blankestein (RVO. Energielabel C- verplichting voor kantoren Nationale EPA Kwaliteitsdag 5/4/2017 Annemieke de Vries (Min. BZK) Ed Blankestein (RVO.nl) Pijler energiebesparing 100 PJ additionele energiebesparing in 2020

Nadere informatie

Inspiratiesessie Hybride Warmtepompen in de Sociale Woningbouw

Inspiratiesessie Hybride Warmtepompen in de Sociale Woningbouw Inspiratiesessie Hybride Warmtepompen in de Sociale Woningbouw Inleiding en techniek Paul Friedel Patrimonium, Groningen 13 maart 2018 Versnellingsprogrammma (hybride) warmtepompen Marktontwikkeling voor

Nadere informatie

TE KOOP. Driedekkersingel K.K XV Den Haag. isee Makelaars. Jan Pietersz. Coenstraat WP

TE KOOP. Driedekkersingel K.K XV Den Haag. isee Makelaars. Jan Pietersz. Coenstraat WP TE KOOP 660.000 K.K. isee Makelaars Jan Pietersz. Coenstraat 7 2595 WP 070-2196219 info@isee.nl Driedekkersingel 27 2496 XV Den Haag Driedekkersingel 27 2496 XV Den Haag Inleiding Riante hoogwaardig afgewerkte

Nadere informatie

Eize-Jan Bakker Pieter Nap

Eize-Jan Bakker Pieter Nap Eize-Jan Bakker Pieter Nap Wie is BENG www.beng2030.nl Energiecoöperatie BENG! is in juli 2013 opgericht en groeit sindsdien gestaag. We hebben inmiddels meer dan 300 leden en 20 bedrijfsleden. De doelstelling

Nadere informatie

Energieverspilling is zinloos

Energieverspilling is zinloos Aan de slag in de Bestaande Bouw Energieverspilling is zinloos in het verleden en daarna samengesteld door: Martin Liebregts Haico van Nunen Donderdag 13 september 2007 Milieu - Aandacht in de tijd 2/31

Nadere informatie

Samen geeft energie Fatima

Samen geeft energie Fatima Samen geeft energie Fatima Samen geeft energie Project van de gemeente Tilburg Gebaseerd op burgerinitiatief energiebesparing bij particuliere woningeigenaren groep van 20 vergelijkbare woningen in een

Nadere informatie

3 Energiegebruik huidige situatie

3 Energiegebruik huidige situatie 3 Energiegebruik huidige situatie 3.1 Het Energie Prestatie Certificaat In het kader van de Europese regelgeving (EPBD) bent u verplicht om, bij verkoop of verhuur van de woning, een energiecertificaat

Nadere informatie

1. Inleiding. 2. Uitgangspunten. Notitie. 2.1 Berekeningswijze

1. Inleiding. 2. Uitgangspunten. Notitie. 2.1 Berekeningswijze Notitie Project Isover/Energiebesparing bestaande bouw Betreft Onderzoek naar effect op Energie-index (EI) Ons kenmerk E.2012.1379.00.N001 Versie 001 Datum 8 maart 2013 Verwerkt door RLO HW Contactpersoon

Nadere informatie

Energie-Index advies tbv huursector

Energie-Index advies tbv huursector Energie-Index advies tbv huursector Ulft, 2 juli 2015. Project: ATAG E-I oplossingen Projectnummer: 2015-018 Woningtype: Rij-tussenwoningen bj 46/64, 65/74, 75/91 Opdrachtgever: ATAG Verwarming Nederland

Nadere informatie

Energie Prestatie in beleid en organisatie

Energie Prestatie in beleid en organisatie 1 Energie Prestatie in beleid en organisatie 6 november 2008 2 Patrimonium naoorlogse woningvoorraad ca. 6000 woningen 2/3 gestapelde bouw (galerij en portiek) 1/3 grondgebonden jaarlijks ca. 100 nieuwbouw

Nadere informatie

Rapportage Energiebesparingsverkenner

Rapportage Energiebesparingsverkenner Rapportage Energiebesparingsverkenner Deze rapportage biedt u een overzicht van de door u geselecteerde pakketten aan energiebesparende maatregelen en de indicatieve resultaten hiervan. In de bijlage van

Nadere informatie

WOONLASTEN 4 15. Zijn de maandlasten voor huur + energie in een Passiefhuis lager dan in een normale woning? 4

WOONLASTEN 4 15. Zijn de maandlasten voor huur + energie in een Passiefhuis lager dan in een normale woning? 4 PASSIEFHUIZEN COLUMBUSKWARTIER ALMERE VEEL GESTELDE VRAGEN PASSIEFHUIZEN EN WONEN IN EEN PASSIEFHUIS 2 1. Wat is een Passiefhuis? 2 2. Wat is het voordeel van een Passiefhuis? 2 3. Wat zijn bewonerservaringen

Nadere informatie

Welkom bij Pedagogenbuurt Duurzaam

Welkom bij Pedagogenbuurt Duurzaam Welkom bij Pedagogenbuurt Duurzaam Programma avond Welkom Inleiding, enquête en warmtescans Maarten van Deursen en Bert Bongaerts Verduurzamen van onze woningen Reinier Pijnenburg Markt met diverse aanbieders

Nadere informatie

Building Holland 2018

Building Holland 2018 Building Holland 2018 17-19 april 2018 Nut en noodzaak van Bodemenergie bij energielabel verbetering Utiliteit Paul Gerats Adviseur Energie SweBru Bureau organisatie: Ingenieursbureau voor binnenklimaat

Nadere informatie

VvE s met Energie. Onderzoek VvE Schiezicht 10 april 2014 Wouter van den Acker PKW

VvE s met Energie. Onderzoek VvE Schiezicht 10 april 2014 Wouter van den Acker PKW VvE s met Energie Onderzoek VvE Schiezicht 10 april 2014 Wouter van den Acker PKW Inhoud Het Energiemodel Bestaande situatie Trias Energetica Maatregelen Scenario s Hoe verder? Energieadvies voor Schiezicht

Nadere informatie

Energie besparen is verleidelijk

Energie besparen is verleidelijk Energie besparen is verleidelijk Wie / wat is Energie Actief Soest (EAS)? 14 maart 2019 EAS en Groene Kerk - Emmakerk 1 Energie Actief Soest Ontstaan in 2011 / 2012 met Zonaanbidders Burgerinitiatief bestaat

Nadere informatie

Itho Daalderop Installatieconcepten voor een gezond en comfortabel binnenklimaat. wonen zonder. energierekening

Itho Daalderop Installatieconcepten voor een gezond en comfortabel binnenklimaat. wonen zonder. energierekening Itho Daalderop Installatieconcepten voor een gezond en comfortabel binnenklimaat wonen zonder energierekening regeltechniek Slimme installatieconcepten voor nieuwbouw en renovatie Vandaag nog beginnen

Nadere informatie

Hoe kunnen we oudbouw woningen energieneutraal maken?

Hoe kunnen we oudbouw woningen energieneutraal maken? Groen Links Zuid Holland, 11 oktober 2014 Hoe kunnen we oudbouw woningen energieneutraal maken? Lessons learned 20x Energieneutraal Samenwerking Gemeente Den Haag, gemeente Delft en Stadsgewest Haaglanden

Nadere informatie