INHOUD. Voorwoord... v

Transcriptie

1 INHOUD Voorwoord v Hoofdstuk I. Werken over de grens België-Nederland: vele gezichten, vele juridische instrumenten en grensconflicten met vele fronten Herwig Verschueren I. Werken over de grens België-Nederland: vele gezichten II. Sociaal- en fiscaalrechtelijke positie van grenswerkers: vele juridische instrumenten Het vrije verkeer van werknemers Het toepasselijke arbeidsrecht in grensoverschrijdende situaties A. Het verbod van discriminatie op grond van nationaliteit B. De regels van het Internationaal Privaatrecht (IPR) C. Het toepasselijke arbeidsrecht bij detachering De Europese coördinatie van de socialezekerheidsstelsels van de lidstaten De toepassing van het fiscaal recht in grensoverschrijdende situaties tussen België en Nederland III. Grensconflicten: vele fronten Het front sociale zekerheid/arbeidsrecht Het front sociale zekerheid/belastingen Het front arbeidsrecht/belastingen Fronten binnen de sociale zekerheid Fronten binnen het arbeidsrecht IV. Besluit Hoofdstuk II. Vaststelling van de toepasselijke socialezekerheidswetgeving: bijzondere aandachtspunten tussen België en Nederland Bruno De Pauw en Ton Roelofsma I. Inleiding II. Werknemers die werken in meerdere lidstaten Werken in meerdere lidstaten voor één werkgever vii

2 A. Het concept werken in meerdere lidstaten en marginale activiteiten B. De aanwijsregel Werken in meerdere lidstaten versus detachering Werknemers van een internationale transportonderneming A. Algemeen B. De Rijnvarenden Werknemers die voor meerdere werkgevers werken in meerdere lidstaten III. De overgangsbepalingen IV. Enkele actuele ontwikkelingen: de levensloopregeling, pensioengerechtigden en werklozen die deeltijds werken Levensloopuitkering en (deeltijd) werkzaamheden verrichten Pensioengerechtigden die (deeltijd) werkzaamheden verrichten Werklozen die (deeltijd)werkzaamheden verrichten V. Relaties met derde landen Werkgever buiten de EU A. Werken in meerdere lidstaten Geen bilaterale socialezekerheidsverdragen met derde landen Combinatie van de verordening en bilaterale socialezekerheidsverdragen B. Werken in meerdere lidstaten én in een derde land C. Werken in één lidstaat Werken buiten de EU VI. Besluit Hoofdstuk III. Arbeidsrechtelijke aspecten van grensoverschrijdend werken Saskia Klosse en Wilfried Rauws I. Introductie II. Vaststelling van het toepasselijke arbeidsrecht Juridisch kader A. Arbeidsverrichting in het kader van het vrije verkeer van werknemers B. Arbeidsverrichting in het kader van het vrije verkeer van diensten C. Consequenties voor de rechtspositie van de werknemer Mogelijke knelpunten A. Tijdelijke of structurele arbeidsverrichting? B. Implementatieperikelen viii

3 1. Nederlandse aangelegenheden Belgische implementatieperikelen III. Verschillen in de inrichting van de nationale stelsels bij ziekte Juridisch kader Mogelijke knelpunten bij detachering A. Tussen wal en schip B. Mogelijke oplossingen Aanvechten van het besluit tot weigering van de ZW-uitkering Loonvordering instellen Geen rechtskeuze: andere uitkomst? Mogelijke acties bij conflicterende conflictregels Mogelijke knelpunten bij grensarbeid A. Inboeten op de inkomensbescherming B. Conflicterende conflictregels C. Mogelijke oplossingen Loonvordering instellen Beroep op het verbod van discriminatie op grond van nationaliteit Slotsom IV. Verschillen in inrichting van de nationale stelsels bij ontslag Juridisch kader Mogelijke knelpunten in relatie tot Verordening 44/ A. De ontbinding naar Nederlands recht B. De ontbinding wegens gewichtige redenen voor de Belgische rechter C. Procesregeling: in beginsel de lex fori D. Receptie van vreemd recht en buitenlandse rechtsfiguren in het Belgisch IPR E. Verfijning van de lex fori met betrekking tot artikel 7:685 Nederlands BW F. De openbare orde-exceptie V. Tot slot Hoofdstuk IV. Werkloosheidsuitkeringen en activeringsmaatregelen Ivonne Eijkhout en Marc Van Damme I. Inleiding II. De werkloosheidsbepalingen in Verordening 883/ Het samentellen van tijdvakken De berekening van de uitkeringen Beperkingen inzake de opheffing van de woonplaatsvereisten ix

4 4. Werk zoeken in een andere lidstaat met behoud van uitkering Werklozen die tijdens het verrichten van hun laatste werkzaamheden in een andere dan de bevoegde lidstaat woonden Aanwijsregels van de toepasselijke socialezekerheidswetgeving III. Het belang van de jurisprudentie van het Hof van Justitie inzake Verordening 1408/71 voor de toepassing van de bepalingen van Verordening 883/ Inleiding De verhouding tussen Titel II en de bevoegde lidstaat op grond van artikel 65: de arresten Cochet en Huijbrechts De vaststelling van de woonplaats Artikel 64 van Verordening 883/2004 en de export van uitkering Artikel 65 van Verordening 883/2004: de werklozen die tijdens het verrichten van hun laatste werkzaamheden in een andere dan de bevoegde lidstaat woonden A. De gedeeltelijk werkloze en het arrest de Laat B. De volledig werkloze en het arrest Miethe Het woonlandbeginsel Vrij verkeer van werknemers en werk zoeken waar de kans op werk het grootst is Wordt het arrest Miethe terecht niet meer toegepast? De Nederlandse uitvoeringspraktijk De Belgische uitvoeringspraktijk Afronding IV. Activeringsmaatregelen Inleiding Controlevoorschriften als activerings maatregel Maatregelen in natura die de werkzoekende beter moeten wapenen voor de arbeidsmarkt Proefplaatsingen en beroepsopleiding in de onderneming De loonkostensubsidie, de premiekorting en aanverwante voordelen Het verrichten van additionele werkzaamheden Artikel 64 Verordening 883/2004 als activeringsinstrument in grensregio s Afronding V. Arbeidsrecht en werkloosheid Inleiding Probleemstelling vanuit Belgisch gezichtspunt Enkele bijzonderheden voor Nederland Het brugpensioen en de Nederlandse WW-uitkering x

5 5. De Belgische verbrekingsvergoeding Afronding Hoofdstuk V. Uitkeringen bij ziekte en arbeidsongeschiktheid Monique Mollee en Siegfried Van Haesevelde I. Inleiding II. Waarom wijzigt Verordening 883/2004 de relatie België/Nederland? Verschil A-wetgeving en B-wetgeving Keuze België en Nederland III. Uitkeringen bij ziekte Ziekte-uitkering in België Ziekte-uitkering in Nederland Het effect van verschillende wachttijden IV. Uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid Arbeidsongeschiktheidsuitkeringen in België Arbeidsongeschiktheidsuitkeringen in Nederland Arbeidsongeschiktheidsuitkeringen uit België en Nederland in de praktijk A. België als bevoegde lidstaat B. Nederland als bevoegde lidstaat Vaststelling van de toepasselijke socialezekerheidswetgeving V. Re-integratie Re-integratie in België Re-integratie in Nederland Re-integratie in België en Nederland in de praktijk A. Een verzekerde werkt in Nederland en heeft voorheen in België gewerkt B. Een verzekerde werkt in België en heeft voorheen in Nederland gewerkt C. Toepasselijke wetgeving D. Opnieuw arbeidsongeschikt VI. Overgangsrecht Verordening 883/ Herzieningsprocedure door de keuze voor B-wetgeving Informatievoorziening VII. Conclusies xi

6 Hoofdstuk VI. Het fiscale lot van socialezekerheidsbijdragen en -uitkeringen bij werken over de grens België-Nederland Ferdy Foubert en Maikel Wijsbek I. Inleiding II. Fiscale behandeling socialezekerheidsbijdragen Inleiding Overzicht sociale verzekeringen Fiscale kwalificatie A. Fiscale behandeling van Belgische bijdragen in België B. Fiscale behandeling van Nederlandse bijdragen in België C. Fiscale behandeling van Nederlandse bijdragen in Nederland D. Fiscale behandeling van Belgische bijdragen in Nederland Sociale bijdragen voor werknemers (RSZ en BBSZ) Sociale bijdragen voor zelfstandigen (RSVZ) E. Rekenvoorbeelden III. Fiscale aspecten van sociale uitkeringen in Nederland en België Algemeen Overzicht sociale uitkeringen Fiscale behandeling in België en Nederland A. Fiscale behandeling van Belgische uitkeringen in België B. Fiscale behandeling van Nederlandse uitkeringen in België C. Fiscale behandeling van Nederlandse uitkeringen in Nederland D. Fiscale behandeling van Belgische uitkeringen in Nederland Verdragskwalificatie sociale uitkeringen A. Loondoorbetaling bij ziekte in Nederland Complicaties bij verdragstoepassing A. Keuzeregeling binnenlandse belastingplicht in Nederland en ontslag IV. Fiscale gevolgen van uitkeringen in verband met het einde van de dienstbetrekking Ontslagvergoeding als compensatie van inkomensderving Ontslagvergoeding als (overbruggings) pensioen Toepassing van de stamrechtvrijstelling bij ontslagvergoedingen Regeling voor vervroegde uittreding Excessieve ontslagvergoedingen Vergoeding voor een niet-concurrentiebeding Vrijstelling van arbeid en loondoorbetaling xii

7 V. Fiscale aspecten van pensioenen Fiscaliteit tijdens de opbouwfase Belgisch pensioen in Nederland A. Aanwijzing als kwalificerende zuivere pensioenregeling en de conserverende aanslag B. Buitenlandse pensioenregeling bij niet-inhoudingsplichtige buitenlandse werkgever C. Overdracht van pensioenkapitaal Nederlands pensioen in België A. Inleiding B. Aftrek van werkgeversbijdragen/belastingkrediet voor werknemersbijdragen C. Belastbaarheid van werkgeversbijdragen D. Overdracht van pensioenkapitaal E. Aanduiding van een Nederlandse pensioenregeling Fiscaliteit tijdens de uitkeringsfase A. Nederlandse belastingheffing over pensioenuitkeringen B. Belgische belastingheffing over pensioenuitkeringen VI. Conclusie Hoofdstuk VII. Gepensioneerden en de financiering van grensoverschrijdende zorg: knelpunten op de terreinen van het Europees socialezekerheidsrecht en het internationaal belastingrecht Anne Pieter van der Mei, Ger Essers en Carlo Douven I. Inleiding II. Gepensioneerden en grensover schrij dende zorg: de aanwijzing van de bevoegde staat en de Lex Loci Pensionado De bevoegde lidstaat: Lex Loci Laboris, Lex Loci Domicilii en Lex Loci Pensionado Uitwerking van de Lex Loci Pensionado: zorg en de aanwijs - regels voor gepensioneerden Knelpunten Discussies over de aanwijsregels voor gepensioneerden III. Vergoeding van medische verstrekkingen en uitkeringen Medische verstrekkingen Uitkeringen bij ziekte IV. Bijdragen aan de financiering van grensoverschrijdende zorg Artikel 30 Verordening 883/ A. Premieplicht B. Hoogte van premies en bijdragen versus kwaliteit en omvang van het zorgpakket xiii

8 2. Bilaterale belastingverdragen Simultane toepassing van Verordening 883/2004 en bilaterale belastingverdragen: praktijkvoorbeelden V. Gepensioneerden en de financiering van grensoverschrijdende zorg: op weg naar een beter coördinatieregime? De Lex Loci Domicilii Pro rata bekostiging van zorg Dubbele lasten: samenloop van premieplicht en belastingplicht Discongruentie tussen hoogte van premies of bijdragen en omvang en kwaliteit van zorgaanspraken Uitkeringen bij langdurige zorg Slotopmerkingen xiv