JAARVERSLAG 2008 april 2009

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2008 april 2009

2 INHOUD VOORWOORD 3 BESTUURSVERSLAG 4 DIRECTIEVERSLAG 5 Omroepbrede ontwikkelingen 5 Code Goed Bestuur en Integriteit Publieke Omroep 6 Ontwikkelingen NPS 8 Programmavoorschriften 11 Rapportage afspraken prestatieovereenkomst Best bekeken, beluisterd en gewaardeerd 21 Communicatie 24 Vooruitblik 25 DE PROGRAMMERING IN Informatie & Actualiteiten 26 Jeugd 29 Kunst & Cultuur 32 Diversiteit 46 KIJK- EN LUISTERCIJFERS 48 NIEUWE MEDIA 50 2

3 VOORWOORD De NPS gaat in 2008 voortvarend van start met de uitvoering van het Beleidsplan Morgen gebeurt het, dat in het najaar van 2007 is vastgesteld. Onder leiding van een nieuwe directeur en twee nieuwe hoofdredacteuren wordt, in nauw overleg met de Ondernemingsraad, de kanteling van de organisatie in gang gezet. Die kanteling behelst een andere, nieuwe manier van samenwerken tussen redacties en platforms rond de thema s waartoe de NPS is opgericht: Informatie & Achtergrondjournalistiek, Kunst & Cultuur, Jeugd en Diversiteit. Belangrijke voorwaarde voor deze nieuwe werkwijze is dat redacties die inhoudelijk aan elkaar verwant zijn ook fysiek bij elkaar komen te zitten. Een grootscheepse interne verhuizing is voorzien in het voorjaar van Daarop vooruitlopend wordt het crossmediaal werken binnen de NPS op verschillende terreinen opgepakt. Dichtbij Nederland gaat in september op Radio 5 van start, om vanaf 2009 met een gelijknamig televisieprogramma en één gezamenlijke website te worden uitgebreid. Het succes van Kunststof Radio wordt doorgetrokken naar het wekelijkse cultuurprogramma op zondagmiddag, dat Kunststof TV gaat heten. Op het gebied van Geschiedenis slaan NPS en VPRO de handen ineen, wat in 2009 zal leiden tot één redactievloer voor alle geschiedenisactiviteiten van beide omroepen. Het Klokhuis ontwikkelt een theatershow en start het project Het Klokhuis bouwt een KlokHUIS. Maar ook achter de schermen maakt de NPS zich op voor de nieuwe toekomst. De diverse afdelingen die zich bezighouden met faciliteiten, automatisering en digitalisering worden samengesmeed tot één efficiënt en klantgericht bolwerk van technisch vernuft. De veranderingen binnen de NPS vinden plaats in een dynamisch omroepklimaat. Daarom blijft waakzaamheid geboden. Met de eventuele toetreding van nieuwe omroepen in 2009, en het doorslaggevende belang van ledenaantallen voor toekenning van zendtijd aan omroepverenigingen, blijft de publieke omroep voortdurend onderwerp van politiek en maatschappelijk debat. Met de besluitvorming over een nieuwe concessie in 2010 in het verschiet, zal ook de NPS een stevige positie in dat debat moeten innemen. In dat licht zorgen de herpositionering in 2008, en de daaruit voortvloeiende nieuwe huisstijl en communicatie, voor een passende en vruchtbare voedingsbodem. De NPS is steeds meer zichtbaar. Niet alleen in vorm, maar vooral met mooie, spraakmakende en zinvolle programma s. Dit jaarverslag biedt u een terugblik op de vele hoogtepunten van Met trots presenteren wij u dit verslag, dat nog maar eens bevestigt hoe onmisbaar de NPS is voor het publieke bestel. Namens de Raad van Toezicht van de NEDERLANDSE PROGRAMMA STICHTING Gerd Leers, voorzitter 3

4 BESTUURSVERSLAG Het NPS Bestuur komt in 2008 zes maal in vergadering bijeen. Dit gebeurt eenmaal in de twee maanden. In maart en november vindt aansluitend aan de reguliere vergaderingen een informeel overleg met de Ondernemingsraad plaats. In maart kondigt de voorzitter aan dat hij per 1 juni zijn voorzitterschap van het NPS Bestuur zal neerleggen. Hetzelfde geldt voor mevrouw Van Dusseldorp. De eerste maanden van het jaar worden dan ook besteed aan het zoeken naar geschikte opvolgers. Deze worden gevonden in de heer Leers (voorzitter), mevrouw Pattynama en mevrouw Mahn. De nieuwe bestuursleden worden per 1 augustus voor een termijn van vier jaar benoemd door de minister. Belangrijkste onderwerpen op de agenda van het bestuur zijn de voorbereidingen op de overgang naar een raad van toezicht model en de evaluatie van de Programmaraad. De voortgang van de reorganisatie vraagt ook de nodige aandacht van het Bestuur. Deze onderwerpen worden elders in het jaarverslag uitgebreid behandeld. In december keurt het bestuur de begroting 2009 goed. Onderstaande tabel geeft de aanwezigheid van de bestuursleden bij de vergaderingen weer (Richtlijn 2.23 Code Goed Bestuur en Integriteit) R.H.L.M. van Boxtel (voorzitter)¹ x x x M. van Dusseldorp² x afwezig x S. Harchaoui x x afwezig x afwezig x M. D.J.Kooijmans x x x x afwezig x G.B.M. Leers³ (voorzitter) x x x x J. Mahn⁴ x x x x M.J. Pattynama⁵ x x x x L.J. Verhulst afwezig x x afwezig afwezig x O.A.J.M. Wibaut x x x x x x ¹ De heer Van Boxtel is afgetreden per 1 juni 2008 ² Mevrouw Van Dusseldorp is afgetreden per 1 juni 2008 ³ De heer Leers is benoemd tot voorzitter per 1 augustus 2008 ⁴ Mevrouw Mahn is benoemd tot bestuurslid per 1 augustus 2008 ⁵ Mevrouw Pattynama is benoemd tot bestuurslid per 1 augustus

5 DIRECTIEVERSLAG OMROEPBREDE ONTWIKKELINGEN Mediawet 2008 Het jaar 2008 staat, daar waar het de publieke omroep betreft, in het teken van de voorbereidingen van de nieuwe Mediawet. De vorige Mediawet was dringend aan vervanging toe, omdat deze niet adequaat inspeelde op de zogenaamde multimediale taak van de publieke omroep. De belangrijkste vernieuwingen zijn*): Al het elektronisch aanbod (o.a websites, digitale kanalen, mobiel aanbod) behoort voortaan formeel tot de taakopdracht van de publieke omroep. Onder de oude Mediawet mocht de publieke omroep wettelijk gezien eigenlijk alleen radio en televisie maken. In het huidige digitale tijdperk, waarin internet steeds belangrijker wordt ten opzichte van radio en televisie, was dat erg onhandig werken voor de omroep. De nieuwe Mediawet zorgt ervoor dat de publieke omroep beter multimediaal kan werken. Programma's van omroepen kunnen flexibeler verdeeld worden over de verschillende kanalen (bijvoorbeeld digitale themakanalen). Omroepen hoeven niet langer een voorgeschreven deel van de zendtijd te vullen op een vast thuisnet. De programmavoorschriften zijn verdwenen. Voorheen moesten de omroepen in hun programmering voldoen aan bepaalde, wettelijk vastgelegde percentages: ze moesten bijvoorbeeld 25% van al hun programma's wijden aan kunst en cultuur. Nu maakt de publieke omroep als geheel eens in de vijf jaar een prestatieafspraak met de minister over het totale aanbod. Hierbij wordt nu bijvoorbeeld ook het aanbod aan informatie en cultuur op digitale themakanalen en websites meegerekend. De rijksbijdrage aan de publieke omroep wordt met 50 miljoen euro verhoogd. Er komt meer ruimte voor samenwerking tussen de publieke omroep en andere mediabedrijven en culturele en educatieve instellingen. Voor de NPS in het bijzonder is er een belangrijke wijziging. De wettelijke percentuele programmavoorschriften op het gebied van Kunst, Cultuur en Minderheden komen te vervallen. De NPS behoudt zijn wettelijke taak op deze terreinen, maar dient in plaats van de wettelijke percentages nu nadere afspraken met de raad van bestuur NPO te maken over de invulling van deze taken. Prestatieovereenkomst De NPO heeft met het ministerie van OCW een prestatieovereenkomst gesloten over wat de publieke omroep belooft op radio, tv en internet te brengen. Daarbij gaat het onder andere om minimumuren kunst en cultuur, jeugdprogrammering, nieuws en actualiteiten en multiculturele programma's. Vervolgens heeft de NPO individuele afspraken met de omroepen gemaakt. Aan de rapportage over het nakomen v5an de prestatieovereenkomst is in dit jaarverslag een apart hoofdstuk gewijd (Rapportage Afspraken Prestatieovereenkomst 2008). *)bron: website ministerie van OCW 5

6 CODE GOED BESTUUR EN INTEGRITEIT PUBLIEKE OMROEP Per 1 januari 2006 is de Code Goed Bestuur en Integriteit Publieke Omroep in werking getreden. De richtlijnen gelden voor de medewerkers die krachtens arbeidsovereenkomst werkzaam zijn bij omroepinstellingen, alsmede voor bestuurders en toezichthouders van deze instellingen. De Code is opgesteld vanwege het feit dat de publieke omroep een maatschappelijke organisatie is die uit algemene middelen wordt gefinancierd, waarbij transparantie, integriteit, onafhankelijkheid, betrouwbaarheid en het afleggen van verantwoording noodzakelijk zijn. De Raad van Bestuur heeft in de Code zes Richtlijnen en twee Regelingen vastgelegd, te weten: Richtlijn 1 : Goed Bestuur en Toezicht Richtlijn 2 : Integriteit Richtlijn 3 : Verslaglegging Richtlijn 4 : Ideële sponsoring Richtlijn 5 : Interactieve telefoondiensten, SMS, 0900-lijnen en mobiel internet Richtlijn 6 : marketing Regeling A : Klokkenluider Regeling B : Commissie ter bevordering van goed bestuur en integriteit (Commissie Dijkstal) Richtlijn 1 bevat louter aanbevelingen, omdat de Raad van Bestuur niet te diep wil ingrijpen in de verenigings- en stichtingsstructuur van de omroepinstellingen. De Richtlijnen 2 t/m 6 bevatten echter minimumeisen, waarvoor het pas toe of leg uit principe geldt. De NPS heeft in 2006 onmiddellijk uitvoering gegeven aan de Code Goed Bestuur en Integriteit. Sinds maart 2006 heeft de NPS een Audit Commissie. Het reglement van de Audit Commissie staat op de website van de NPS ( Richtlijn 1 - Goed Bestuur en Toezicht De bedoeling is een duidelijke scheiding te maken tussen toezichthoudende en bestuurlijke functies, waarbij het ook mogelijk is dat er dubbelfuncties voorkomen. De richtlijn voorziet echter in de borging van onafhankelijkheid bij die dubbelfuncties. Op grond van artikel 5 van de statuten kent de NPS als organen slechts het Bestuur, de Programmaraad en de Algemeen Directeur. Op grond van artikel 8 is het Bestuur belast met het besturen van de NPS. Daarnaast houdt het Bestuur toezicht op het beleid van de algemeen directeur en op de algemene gang van zaken binnen de stichting. Het Bestuur is volgens de statuten dus formeel zowel besturend als toezichthoudend orgaan. Deze situatie is onwenselijk. De NPS heeft het ministerie voorgesteld om over te gaan naar een zogenoemd raad-van-toezicht model. Het ministerie heeft dat verzoek ingewilligd. Dit model houdt in dat het huidige NPS Bestuur voortaan als Raad van Toezicht de instantie is die toezicht moet houden en dat de Algemeen Directeur verantwoordelijk is voor het dagelijks besturen van de organisatie. Voor deze verandering in de bestuursstructuur is een wetswijziging nodig; de NPS is immers een wettelijke taakorganisatie. Deze wijziging wordt geregeld in de Erkenningenwet, die in de loop van 2009 van kracht is. Richtlijn 2 - Integriteit De vier registers voor het aannemen van geschenken, uitgeven van geschenken, deelnemingen van medewerkers in instellingen die aan omroepen zijn gelieerd en nevenfuncties van topfunctionarissen zijn in gebruik, maar het aantal meldingen is zeer gering te noemen. De registers zijn op internet in te zien en liggen ter inzage op het Bestuurs- en Directiesecretariaat van de NPS. 6

7 Richtlijn 3 - Verslaglegging De NPS voldoet aan alle bepalingen van Richtlijn 3. Het Handboek Administratie Organisatie bestaat al sinds 2003 en wordt actueel gehouden. De bedrijfsvoeringsverklaring is ondertekend door de algemeen directeur. De NPS heeft naast het distribueren van Klokhuis merchandise via eigen kanalen en het doen uitgeven van programmavastleggingen (boeken, dvd s) geen nevenactiviteiten ondernomen in Richtljn 4 - Co-financiering (ideële sponsoring) De NPS is zeer terughoudend op dit gebied en publiceert in haar jaarrekening alle bijdragen die van derden zijn ontvangen (additionele informatie Commissariaat voor de Media). Richtlijn 5 - Interactieve telefoondiensten, SMS, 0900-lijnen en mobiel internet De NPS voldoet aan alle bepalingen. Richtlijn 6 - marketing De NPS voldoet aan alle bepalingen. Regeling A, Klokkenluider De NPS heeft de regeling onder de aandacht gebracht van de medewerkers. Er hebben zich geen meldingen voorgedaan. Regeling B, Commissie ter Bevordering Goed Bestuur en Integriteit Deze NPO Commissie is de Commissie Dijkstal. 7

8 ONTWIKKELINGEN NPS Bestuur, directie en programmaraad In juni nemen de heer Van Boxtel (voorzitter) en mevrouw Van Dusseldorp (lid) afscheid van het NPS bestuur. Per 1 augustus benoemt de Minister de heer Leers als voorzitter en mevrouw Pattynama en mevrouw Mahn als lid van het NPS Bestuur. De heer Daalmeijer begint per 1 januari als algemeen directeur van de NPS. Door de kanteling van de organisatie neemt de NPS afscheid van de twee programmaleiders (radio en televisie) en benoemt de heer Kuyl als Hoofdredacteur Informatief en Jeugd en later in het jaar de heer Soepnel als Hoofdredacteur Kunst en Cultuur. Nieuwe opzet Programmaraad In april 2008 adviseert de Programmaraad, na twee jaar evaluatie en overleg met de Directie, het NPS Bestuur inzake de nieuwe rol en werkwijze van de Programmaraad. De evaluatie komt er kort gezegd op neer dat de huidige samenstelling van de Programmaraad (19 maatschappelijke organisaties) en werkwijze (tweemaal per jaar op hoofdlijnen adviseren over het programmabeleid) noch voor de raad noch voor de NPS een bevredigend resultaat oplevert. Het advies van de raad luidt dan ook zogenaamde experts op het terrein van de kerntaken van de NPS te benoemen in plaats van organisaties, die een afgevaardigde sturen. Deze experts zullen beter in staat zijn om onafhankelijk en meer vanuit hun expertise te adviseren. Door de raad ook in omvang te beperken, van 19 organisaties naar maximaal 9 leden, kan naar verwachting met meer slagkracht gewerkt worden. Op de meivergadering in 2008 neemt het NPS Bestuur het advies van de Programmaraad over, op een klein technisch punt na. Dit bestuursbesluit wordt positief ontvangen op het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. De Programmaraad is immers een wettelijk orgaan en wijzigingen in de samenstelling of opzet kunnen dan ook niet zonder instemming van de Minister plaatsvinden. De nieuwe opzet van de Programmaraad wordt geformaliseerd in de Erkenningenwet. De leden van de nieuwe Programmaraad zullen naar verwachting medio 2009 worden benoemd door de Raad van Toezicht van de NPS. Programmaraadcongres De NPS Programmaraad organiseert jaarlijks een congres op een voor zijn activiteiten relevant terrein. In 2008 besluit de raad het congres te integreren in het in Nederland te organiseren internationaal diversiteitcongres. The Diversity Show wordt door de NPO en NPS georganiseerd onder auspiciën van de EBU, in samenwerking met BBC, VRT, WDR, France Televisions, Mira Media, Dutchversity en Maroc.nl, en met steun van de Europese Commissie en het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Doelstellingen congres Doelstellingen van het diversiteitscongres zijn: verdiepen en concretiseren van de resultaten van de Essen en Parijs-conferenties; internationale uitwisseling van good practices op het terrein van interculturele programmering, met een nadruk op nieuws/actualiteiten en amusement/infotainment; verhogen van interculturele competenties van omroepmedewerkers; stimuleren van creativiteit bij het toepassen van diversiteit binnen mediaprojecten en programma s; betrekken van makers uit verschillende culturen bij het denkproces omtrent diversiteit en bij de organisatie van diversiteit binnen de publieke omroepen; daadwerkelijke implementatie van diversiteit plannen en bevorderen 8

9 Algemene resultaten De Essen en Parijs-conferenties krijgen met The Diversity Show een heel ander vervolg dan men in EBU-verband gewend was. Eerdere congressen strandden nogal in een problematisering van diversiteit; tijdens het NPO/NPS-congres wordt vooral gelet op de kansen en mogelijkheden die diversiteit biedt dat alles gepresenteerd in een inspirerende setting. De dag zelf wordt geregisseerd alsof het zelf een televisieprogramma is; Tijdens de plenaire sessies en in de workshops zien de deelnemers tal van voorbeelden van good & bad practices op het terrein van interculturele programmering, waarbij de nadruk op nieuws/actualiteiten en amusement/infotainment ligt; Voor veel omroepmedewerkers uit binnen- en buitenland is The Diversity Show een eerste kennismaking met het onderwerp culturele diversiteit. Die kennismaking is essentieel voor het verhogen van hun interculturele competentie; Dankzij de vele praktijkvoorbeelden en het pilotproject (zie verderop in de tekst) dat aan het congres is verbonden, worden alle publieke omroepen concreet aangemoedigd tot het bedenken van interculturele formats; Het congres geeft de deelnemers uitgebreid de gelegenheid met collega s uit andere landen en culturen van gedachten te wisselen over diversiteit en de organisatie van diversiteit binnen de publieke omroepen; Met de belofte van concrete implementatie van diversiteit door Ruurd Bierman en andere betrokkenen is het onderwerp van de diversiteit opnieuw actueel geworden; Tenslotte overtreft het aantal deelnemers van ruim 600 alle verwachtingen. Dit dwingt de organisatie tot de beslissing, om drie dagen voor de conferentie de inschrijving volledig te blokkeren. Kijk voor een terugblik en compleet programmaoverzicht op de website van het congres: Reorganisatie In 2008 neemt de reorganisatie die voortvloeit uit het NPS beleidsplan Morgen gebeurt het zijn aanvang. De reorganisatie, die met name een kanteling van het bedrijf van platform naar thema betreft, wordt nader behandeld in het sociaal jaarverslag. Programmastatuut In zijn decembervergadering keurt het NPS Bestuur het Programmastatuut goed. Daarmee stelt de NPS als eerste landelijke omroep een Programmastatuut voor alle programmaafdelingen vast. In dit statuut is neergelegd wat de uitgangspunten van het programmabeleid zijn en aan welke voorwaarden de NPS met haar programma s wil voldoen. Het statuut is het kader waarbinnen alle programmamedewerkers van de NPS kunnen werken. Ook worden via het statuut directie en hoofdredactie inhoudelijk van elkaar gescheiden. Verschillende omroepen hebben al redactiestatuten voor afzonderlijke programma s. Zo heeft NOVA al enige jaren een statuut in de vorm van de NOVA-code. De NPS is nu de eerste omroep die voor zijn hele programmering, van achtergrondjournalistiek tot muziek en van kinderprogramma s tot documentaires, een redactiestatuut heeft gemaakt. Het statuut maakt automatisch deel uit van alle arbeidsovereenkomsten met NPS programmamedewerkers. Het statuut is openbaar en staat op de website van de NPS. Visitatie In januari 2008 start een uit onafhankelijke deskundigen samengestelde visitatiecommissie haar werkzaamheden om een oordeel te vellen over de prestaties van de publieke omroep. De commissie staat onder voorzitterschap van mevrouw Brouwer-Korf, tot 1 januari 2008 burgemeester van de gemeente Utrecht. De bevindingen en eventuele aanbevelingen zullen voor 1 mei 2009 gerapporteerd worden aan de Raad van Toezicht Publieke Omroep. 9

10 Het gaat hier om een periodieke toetsing die om de vijf jaar plaatsvindt. De commissie buigt zich over de manier waarop in de periode september 2004 tot januari 2008 uitvoering is gegeven aan de taakopdracht van de landelijke publieke omroep. De commissie kan aanbevelingen doen voor de periode van erkenningverlening vanaf 1 september 2010 als het gaat om de taakopdracht en doelstellingen van de landelijke publieke omroep en de wijze waarop daaraan uitvoering kan worden gegeven. De commissie beoordeelt de omroepen op basis van door de omroepen zelf opgestelde evaluatierapporten. Binnen een vastgesteld kader gaan de omroepen in op de aanbod- en vraagkant, alsmede op een aantal organisatorische kwesties. Daarnaast heeft de vorige visitatiecommissie onder leiding van Alexander Rinnooy Kan een aantal aanbevelingen gedaan aan de individuele omroepen en de NPO als geheel. De NPS zet in haar zelfevaluatie ook uiteen wat zij met deze aanbevelingen heeft gedaan. Ook wordt ingegaan op de innovatieve ambities van de NPS en noemt het rapport zelf een aantal verbeterpunten. In april 2009 zal de visitatiecommissie het definitieve rapport presenteren. 10

11 PROGRAMMAVOORSCHRIFTEN Wettelijke taken Op basis van de Mediawet dient tenminste 40% van het programma-aanbod van de NPS op radio en televisie te bestaan uit onderdelen van culturele aard, waarvan tenminste 20% betrekking heeft op kunst. Daarnaast dient tenminste 20% van de televisiezendtijd en 25% van de radiozendtijd te bestaan uit programma s voor etnisch/culturele minderheden. TELEVISIE Wat televisie betreft worden alle percentages in 2008 gehaald: Cijfers televisie 2008 ( uur) Cultuur Kunst Minderheden Verplicht

12 RADIO Wat Radio betreft heeft de NPS haar wettelijke taak op het gebied van multiculturele programma s niet volledig kunnen realiseren. Het opheffen van de programma s in eigen taal (vanaf 1 september 2008) en het vertrek van het programma Lijn5 naar FUNX heeft daar mede toe bij gedragen. Wel is er vanaf 1 september op weekdagen een nieuw multicultureel radioprogramma, Dichtbij Nederland ontwikkeld. Doordat de programmering op Radio 6 niet meetelt voor het wettelijk te behalen percentage, bedraagt het totale aandeel multiculturele programma s op de reguliere zenders 20,08 procent. Radio 6, dat voorlopig als neventaak wordt beschouwd, haalt een percentage van 42 procent. Cijfers Radio 2008 Cultuur Kunst Minderheden , ,8 Verplicht Radio

13 RAPPORTAGE AFSPRAKEN PRESTATIEOVEREENKOMST 2008 De NPO heeft met het ministerie van OCW een prestatieovereenkomst gesloten over wat de publieke omroep belooft op radio, tv en internet te brengen. Daarbij gaat het onder andere om minimumuren kunst en cultuur, jeugdprogrammering, nieuws en actualiteiten en multiculturele programma's. Vervolgens heeft de NPO individuele afspraken met de omroepen gemaakt. Aan de rapportage over het nakomen van de prestatieovereenkomst is in dit jaarverslag een apart hoofdstuk gewijd. Het eerste deel daarvan is gewijd aan de Maatschappelijke Interactie. Dat betreft de binding en verankering in de samenleving, de publiekscontacten en waardering van het publiek. Het tweede deel gaat over Diversiteit. 1. MAATSCHAPPELIJKE INTERACTIE BINDING EN VERANKERING Programmaraad Als taakgebonden omroep heeft de NPS een andere verankering in de samenleving dan de ledengebonden organisaties. De afwezigheid van leden betekent dat er geen direct bereikbare groep mensen is die op welke manier dan ook betrokken kan worden bij beleid, programma s e.d.. Ten behoeve van de maatschappelijke verankering beschikt de NPS over een in de wet vastgelegde Programmaraad van onafhankelijke leden, afkomstig uit een breed scala van door de minister aangezen maatschappelijke en culturele organisaties. De Programmaraad adviseert het Bestuur en de Algemeen Directeur over het programma dat de Stichting verzorgt, zoals de Statuten het formuleren. Tussen Programmaraad, NPS Directie en Bestuur is de rol van de Raad enkele jaren onderwerp van discussie geweest. De Raad zelf had vraagtekens bij de manier waarop ze de NPS kon adviseren. De rol van de Programmaraad is daarom geëvalueerd. Parallel aan deze beraadslagingen kondigde minister Plasterk in zijn brief over de Omroep van begin oktober 2007 aan dat hij de taakorganisaties zoals de NPS zou vragen het functioneren van de Programmaraad te evalueren. De hoofdconclusie uit de evaluatie van en door de Programmaraad was dat de raad in haar huidige samenstelling en in haar huidige taakuitoefening niet goed functioneert en dientengevolge de NPS niet goed kan adviseren over haar programmapakket (notulen Programmaraad vergadering 7 maart 2008). Daarbij werd ook vastgesteld dat de samenstelling van de Raad, in termen van vertegenwoordigde organisaties, niet langer optimaal bijdroeg aan de maatschappelijke verankering van de NPS. De NPS heeft zelf het meest behoefte aan ondersteuning vanuit organisaties die min of meer direct aansluiten bij zijn kerntaken (Kunst en Cultuur, Journalistiek en Informatie, Jeugd en Minderheden) en bij onderwerpen die structureel voor de NPS van belang zijn, zoals crossmedialiteit. In de nieuwe opzet, met een beter geformuleerde taakstelling en een samenstelling van de raad die niet langer verbonden is met bepaalde organisaties, kan de Raad van meer profijt zijn voor de NPS: (1) hij draagt bij aan een brede maatschappelijke binding van de NPS; (2) hij dient als kritisch klankbord ; waar plannen en ideeën tegenaan gelegd kunnen worden, en waaruit ideeën kunnen ontstaan; (3) hij vormt een connector, een toegang tot werelden van expertise op de verschillende terreinen die de NPS in programma s bestrijkt en die recht doen aan de culturele diversiteit van Nederland. De benoeming van de nieuwe raad die dan ook Adviesraad in plaats van Programmaraad gaat heten door de Raad van Toezicht zal plaatsvinden zodra de daarvoor noodzakelijke wetswijzigingen zijn gerealiseerd. 13

14 Mediapartners Een andere pijler onder de maatschappelijke verankering wordt gevormd door de intensieve samenwerking met allerlei, vooral culturele, organisaties; dat leidt meestal tot een of meerdere programma s. Zo werkt de NPS intensief samen met en is Mediapartner van o.m.: Mediapartner aard van de samenwerking omvang/frequentie De Nederlandse Opera Registraties audio/visueel van Drie à vier keer per jaar nieuwe opera s in Muziektheater Nederlandse Dansdagen Uitzending op locatie 1x per jaar Nederlands Filmfestival Drama- en documentaire 1x per jaar meerdere films projecten van de NPS in première op het festival Holland Festival Registratie audio/visueel van 1x per jaar diverse concerten en optredens IDFA Documentaires van de NPS in première op het festival 1x per jaar IFFR North Sea Jazz Pinkpop Cinekid CJP The Music Meeting Mundial Dunya Festival FD Mediagroep Zomercarnaval Rotterdam (partner is organisator Ducos) EBU Uitreiking Zilveren Wolf, NPSprijs voor beste korte documentaire Deelname Hubert Bals Fonds; aankoop vijftal films van beginnende filmmakers uit nietwesterse landen; New Arrivals, platform op internet voor korte films Dagelijkse verslag op radio, televisie en internet plus themakanaal Cultura Crossmediale uitzendingen met VARA en VPRO Samen met Klokhuis speciale kijkmiddagen, quizzen en meet & greet met de presentatoren Stimuleren van cultuurparticipatie door jongeren, o.a. via project Golden Ticket in 3FMprogramma Met Michiel Verslag op Radio 6 en internet van dit Nijmeegse Festival voor wereldmuziek Verslag op Radio 6 en internet van dit Tilburgse Festival voor wereldmuziek Verslag op Radio 6 en internet van dit Rotterdamse Festival voor wereldmuziek Met NOVA gezamenlijke debatten; onderzoeksprojecten Verslag op televisie i.s.m. de NOS City Folk is een samenwerkingsproject over stedelingen; de Toolkit is een project ter bevordering van de 1x per jaar 1x per jaar 1x per jaar 1x per jaar Doorlopend 1x per jaar 1x per jaar 1x per jaar Doorlopend 1x per jaar Doorlopend 14

15 diversiteit voor en achter de schermen; i.s.m. Mira Media Media Academie masteracademy journalistiek Doorlopend NRC inhoudelijk en in marketing Meerdere keren per jaar samenwerking bij Themaavonden Film & Literatuur Volkskrant inhoudelijk en in marketing samenwerking bij uitzendingen van Het Groot Dictee en de Grote Geschiedenis Quiz Meerdere keren per jaar Prins Bernard Cultuurfonds Mede organiseren van Het Vierkante Ei, de nationale Beeldende Kunst Prijs voor Amateurkunstenaars (bekendmaking op TV en Cultura) Documentairemaker krijgt kans om een film te maken over een cultureel onderwerp voor het Uur van de Wolf 1x per jaar Publiekscontacten Publieksreacties NOVA (kwantitatief) Het aantal reacties kan per dag of onderwerp uiteenlopen van 1 of 2 tot meer dan honderd. Verhalen over (misstanden in) de gezondheidszorg genereren gemiddeld vijf tot vijftien reacties. Een studiogesprek bijvoorbeeld tussen Clairy Polak en Mohammed Enait levert een piek op van zo'n honderd reacties of meer. Ook de Wildersdiscussie heeft (vooral rond Fitna) veel reacties opgeleverd: alles bij elkaar een paar honderd. In percentages Kijkers die hun persoonlijke/politieke opvattingen kwijt willen: 35 procent Kijkers met inhoudelijke opmerkingen/reacties (incl. taal- en uitspraakfouten): 30 procent Kijkers die hun persoonlijk leed willen delen: 20 procent Kijkers die tips hebben voor de redactie: 10 procent Kijkers met zg. complottheorieën : 5 procent Publieksreacties NOVA (kwalitatief) Er is een min of meer vaste groep mailers die in alles wat NOVA doet een bewijs ziet dat het programma links is. Daar staat een andere, kleinere groep tegenover, die vindt dat NOVA juist niet links genoeg is en/of te veel aandacht besteedt aan nieuw-rechtse politici als Wilders en Verdonk. Regelmatig krijgt de redactie ook mail van kijkers die iets aan te merken hebben op het gedrag van de presentator, die te brutaal of juist te slap, te gretig of juist te ongeïnteresseerd zou zijn. En dan zijn er nog de inhoudelijke reacties, de tipgevers, de taalpuristen, de mensen die aandacht willen voor hun persoonlijke leed. Een uitzending over (falende) jeugdzorg bijvoorbeeld levert altijd een aantal persoonlijke verhalen op van ouders die ergens schande van spreken of hulp zoeken. Op de website worden kijkers uitgenodigd zelf nieuwsitems en tips in te sturen onder het motto Your Story/Uw Verhaal. 15

16 Publieksreacties Klokhuis Het Klokhuis ontvangt in 2008 ca mailtjes in de algemene mailbox. De mailtjes variëren van complimenten, verzoeken om informatie voor spreekbeurten e.d. tot bestellingen en zo nu en dan een klacht. Het Klokhuis organiseert in 2008 ook een Vragendag in het Amsterdamse Nemo waar kinderen hun vragen over techniek, wetenschap en natuur rechtstreeks aan deskundigen kunnen stellen. Klokhuis heeft ook een Kijkersraad, waarbij twintig kinderen tweemaandelijks bijeen komen om hun commentaar op het programma te spuien; via internet recenseert dezelfde groep elke twee weken een uitzending. Publieksreacties met Michiel De reacties zijn zeer verschillend. Van een reactie op een Popnieuwsbericht tot aanmeldingen voor acties als de Nieuwjaarsreceptie tot reacties op weblogberichten van Michiel. Maar in totaal zijn het ruim reacties in Publieksreacties Bommel In het Bommel gastenboek komen ongeveer 4 à 5 reacties per dag. Hierbij geeft 55 % complimenten, is 10% van de reacties hulp aan een bezoeker, 40 % heeft een klacht vanwege een fout bestandtype en is 5 % van de berichten onderdeel van een discussie over iets wat niet met Bommel te maken heeft. In het door een externe partij ingerichte Bommel-fanforum wordt ook geregeld gediscussieerd. Publieksreacties Het Groot Dictee der Nederlandse Taal In het gastenboek van Het Groot Dictee worden reacties geplaatst over het programma zelf, bijvoorbeeld: Ik vond het dictee moeilijk dit jaar. Ook worden er problemen aan de orde gesteld, zoals het feit dat de website niet naar behoren werkt. Van de reacties gaat 35 % over de uitzending, heeft 10 % een klacht over de website en gaat 55 % over spelling in het algemeen. Er worden ongeveer 3 à 4 berichten per dag achtergelaten, met een piek net na de uitzending in december. In het jaar 2008 zijn er 107 berichten achtergelaten. Van het forum van het Dictee op de website wordt weinig gebruik gemaakt. Publieksreacties PREMtime In het gastenboek van Premtime word veel gesproken over de uitzendingen. Vaak zijn het positieve reacties waarbij complimenten worden gegeven vanwege een uitzending. 70 % gaat over de uitzending en vaak is dat positief. 20 % gaat over eigen ervaringen en 10 % heeft iets negatiefs te zeggen over het programma. Er worden tussen de 3 à 6 berichten per dag geplaatst. Publieksreacties Kunststof In het gastenboek van Kunststof wordt veel gepraat over de uitzendingen die pas zijn geweest. Vaak wordt er een mening gegeven over bepaalde onderwerpen van een uitzending maar er worden ook veel complimenten gegeven voor het programma. 60 % van de reacties gaan over de uitzending en 40 % gaan over algemene dingen. In 2008 zijn er tussen de 3 à 4 berichten per dag geplaatst. Algemeen Contacten Publiek - Promotiestands van de NPS op North Sea Jazz en de Uitmarkt (op North Sea ook een eigen NPS Filmzaal), waar een directe uitwisseling plaatsvindt tussen publiek en medewerkers van de NPS; - New Arrivals, het online open podium voor korte film, waar filmmakers (professionals en amateurs) hun films kunnen uploaden om mee te doen aan de New Arrivals maandverkiezing, met bekendmaking van een jaarwinnaar op het IFFR; - De NPS doet elk jaar in januari mee aan Media Mind, de NPO-manifestatie voor middelbare 16

17 scholieren die een dagje achter de schermen van de omroep kunnen kijken. De NPS organiseert altijd een workshop rond een actueel programma dat jongeren aanspreekt (in 2008 de dramaserie Fok Jou!). Waardering publiek Nederland 1 Het gemiddelde waarderingscijfer voor Nederland 1 ligt op 7.5, hetzelfde als dat van alle NPS programma s op dat net. Bij een Kijk Tijd Aandeel van 22,9 (Nederlanders 13+) voor Nederland 1 in 2008 en een gemiddeld KTA van 24 voor NPS programma s. Uit onderstaande grafiek blijkt dat de meeste NPS programma s in waardering hoger scoren dan het gemiddelde van Nederland 1. Nederland 2 Ook op dit net is de waardering van de NPS programma s even hoog als van alle programma s op Nederland 2, namelijk 7.6. Een aantal NPS programma s wordt duidelijk hoger gewaardeerd dan het gemiddelde, een aantal zit daar iets onder. Overigens dient daarbij aangetekend te worden dat de verschillen in Kijkcijfers op dit net aanzienlijk zijn: sommige NPS-programma s komen ruim boven het gemiddelde uit en worden dus door grotere publieksgroepen bekeken, anderen trekken kleinere groepen sterk geïnteresseerde kijkers. Het gemiddeld KTA Nederlanders 13+ ligt hier op 7,2. De NPS programma s hebben een gemiddeld KTA van 8,4. 17

18 Nederland 3 De gemiddelde waardering van de NPS programma s op Nederland 3 ligt iets hoger dan van alle programma s: 7.7 tegenover 7.5. Het aantal NPS-programma s dat duidelijk meer dan gemiddeld scoort is relatief groot: het Sinterklaasjournaal is topscorer met 8.3. Het gemiddeld KTA voor Nederland 3 ligt op hetzelfde niveau als Nederland 2, namelijk 7,6. De NPS scoort op Nederland 3 een gemiddeld KTA van 5,3. 18

19 Radio Voor Radio zijn wel luistercijfers maar geen waarderingscijfers beschikbaar. Derhalve kan niet over de waardering gerapporteerd worden. 2. DIVERSITEIT Op het gebied van diversiteit zet de NPS in 2008 grote stappen. Als eerste omroep in Hilversum benoemt de NPS een Projectleider Diversiteit, die deel uitmaakt van het Management Team. Verder wordt het beleidsplan Diversiteit en de NPS aangenomen, waarin op het gebied van personeel, organisatie en programma s doelstellingen worden geformuleerd voor de korte en lange termijn. Het gaat dan om: - een sprong voorwaarts m.b.t. diversiteit op P&O-gebied (meer medewerkers op alle functies met een niet-westerse achtergrond); - versteviging van het organisatorische fundament van de specifieke multiculturele programmering en de daaruit voortvloeiende projecten op gebied van diversiteit; - vergroting van inclusiviteit, dus diversiteit als een vanzelfsprekend onderdeel in zoveel mogelijk programma s met als doel een afspiegeling van de samenleving voor en achter het scherm en aangaande onderwerpkeuze, invalshoek, vraagstelling etc. Dat ook bij de NPS nog een lange weg te gaan is, blijkt uit een onderzoek dat in het najaar gedaan wordt onder de meerderheid van leidinggevenden en eindredacteuren over de beleving van diversiteit en wat er van hen wordt verwacht op dat gebied. Daaruit blijkt dat de etnische diversiteit zich concentreert bij bepaalde redacties in het bedrijf. Een grote groep leidinggevenden ziet niet veel mogelijkheden voor meer diversiteit of ziet er niet de noodzaak van in om er meer aan te doen. De NPS neemt deel aan de masters opleiding van de Media Academie, om de instroom van allochtone journalisten te bevorderen en de kwaliteit van hun bijdrage aan het journalistieke proces te verhogen. Er doen vijf mensen vanuit de NPS mee aan de opleiding. De NPS geeft de deelnemers tot 1 januari 2009 een arbeidscontract voor de dagen dat ze niet aan de opleiding deelnemen. Van de vijf deelnemers werken er twee nog steeds bij de NPS. Een deelnemer is freelance gaan werken voor de NPS en andere omroepen, een ander werkt nu bij de VARA. Ook wordt voor vier jongeren een werkervaringplek in het bedrijf gecreëerd. Zij krijgen een jaarcontract dat afloopt op 1 januari In het najaar organiseert de NPS, namens de NPO en onder auspiciën van de EBU, de internationale conferentie The Diversity Show; Diversity as a creative opportunity. Meer dan 600 deelnemers krijgen lezingen, optredens, workshops en een dinnershow voorgeschoteld, die hen inspireren om echt werk te maken van diversiteit in de media. Zie In het kader van The Diversity Show geeft de NPS workshops bij de EO, VPRO, KRO, AVRO en NCRV over het maken van succesvolle formats op het gebied van diversiteit. Bij MTNL, de VRT, de WDR en SVT worden workshops aan eindredacteuren en redacteuren gegeven over de implementatie van diversiteit op de werkvloer en het maken van programma s die diversiteit vanzelfsprekend in zich dragen. De NPS is al tien jaar de bepalende kracht achter de organisatie van de Prix Europa/Iris, de prijs voor het beste multiculturele televisie programma in Europa. Ook is de NPS initiatiefnemer en mede organisator van een Europese toolkit op het gebied van diversiteit voor nieuws- en informatieve programma s. De toolkit geeft een handleiding voor de 19

20 implementatie van diversiteit op redacties. In verschillende bijeenkomsten wordt de Raad van Europa geadviseerd in verband met het starten van een campagne in 2009 onder het motto Spreek je uit tegen discriminatie. De NPS levert voor het vierde opeenvolgende jaar de voorzitter van de Eurovision Intercultural and Diversity Group, een van de experts werkgroepen van de EBU. Bij deze werkgroep zijn ruim 15 landen vertegenwoordigd. Ook is de NPS organisator en executive producer van een van de langstlopende coproductieseries in Europa, City Folk. Aan deze programmaserie, die diversiteit hoog in het vaandel heeft staan, doen in 2008 twaalf landen mee. Kijk voor meer informatie over de multiculturele programmering van de NPS onder DIVERSITEIT op pagina 52 van dit jaarverslag. 20

21 BEST BEKEKEN, BELUISTERD EN GEWAARDEERD TELEVISIE Best bekeken De SBS-uitzending van Peter R. de Vries met de in het geheim opgenomen onthullingen van Joran van der Sloot over de vermissing van Natalee Holloway, breekt alle kijkcijferrecords. Daags erna komen Peter R. de Vries en Patrick van der Eem bij Pauw & Witteman vertellen hoe ze de opnamen hebben aangepakt. Ruim 2 miljoen mensen kijken naar deze uitzending, waarmee het t best bekeken NPS(/VARA)-programma in 2008 wordt. Opvallend hoog scoort 5 Jaar Later op 29 december. Jeroen Pauw confronteert in deze aflevering Mart Smeets met uitspraken in een interview dat beiden 5 jaar geleden voerden. Top 25 best bekeken NPS-programma s 2008 Nr Datum Dag Tijd Programma Zender Omroep Kdh% (x 1.000) Kta% ma 23:00 Pauw & Witteman NL 1 NPS;VARA 14, wo 0:00 Top 2000 in Concert NL 3 NPS 12, do 22:19 Nova/Den Haag Vandaag NL 2 NOS;NPS;VARA 9, za 12:00 Intocht Sinterklaas NL 3 NPS 8, ma 22:47 5 Jaar Later NL 1 NPS 8, wo 19:28 Top 2000 a go go NL 3 NPS 7, za 22:31 Raymann is laat NL 1 NPS 7, zo 22:12 Andere Tijden Sport NL 1 NOS;NPS;VPRO 7, wo 20:33 Groot Dictee der Nederlandse NL 1 NPS 6, taal zo 21:48 Zembla NL 2 NPS;VARA 5, do 21:32 Andere Tijden NL 2 NPS;VPRO 5, vr 20:54 Met het mes op tafel NL 2 NPS 5, do 20:26 De Grote Geschiedenis Quiz NL 2 NPS 5, za 21:43 Vrienden van Amstel Lve! NL 3 NPS 4, di 22:17 De Avond van het Grote Geld NL 2 NOS;NPS;VPRO 4, ma 22:17 Nova New York NL 2 NPS;VARA 4, wo 20:38 Top 2000 Jaaroverzicht NL 3 NPS 4, zo 20:16 Verleden van Nederland NL 2 NPS;VPRO 4, zo 12:17 Buitenhof NL 1 NPS;VARA;VPRO 4, di 19:23 Uur van de Wolf NL 2 NPS 4, ma 22:12 Holland Doc NL 2 NPS 4, ma 20:22 Abba's all time greatest hits NL 3 NPS 4, wo 22:19 Top 2000 telt af NL 3 NPS 3, za 20:27 Avond van de Smaak NL 3 NPS 3, wo 22: Te gek om los te lopen NL 3 NPS 3,

22 Hoogst gewaardeerd Hoogst gewaardeerde uitzendingen zijn de film Seven Years in Tibet, die de NPS in het kader van de Olympische Spelen uitzendt, en de uitzending van Andere Tijden op 23 oktober. In die uitzending staat het bombardement van Huize Kleykamp centraal, de villa waar de Duitse bezetter het Centrale Bevolkingsregister heeft ondergebracht. Top 25 hoogst gewaardeerde NPS-programma s in 2008 Nr Datum Dag Tijd Programma Zender Omroep Wrd za 22:49 Seven Years in Tibet NL 2 NPS 8, do 21:32 Andere Tijden NL 2 NPS;VPRO 8, vr 22:06 Anouk live 2008 NL 3 NPS 8, di 19:31 Top 2000 a go go NL 3 NPS 8, zo 12:10 Buitenhof NL 1 NPS;VARA;VPRO 8, do 20:51 Met het mes op tafel NL 2 NPS 8, zo 21:48 Zembla NL 2 NPS;VARA 8, do 20:30 Nova College Tour NL 3 NPS 8, ma 20:30 Avond van de Jonge Musicus NL 2 NPS 8, zo 12:06 Buitenhof NL 2 NPS;VARA;VPRO 7, za 21:43 Vrienden van Amstel Live! NL 3 NPS 7, za 20:01 Top 2000 trapt af NL 3 NPS 7, zo 20:18 Verleden van Nederland NL 2 NPS;VPRO 7, zo 22:21 Andere Tijden Sport NL 1 NOS;NPS;VPRO 7, do 22:25 Truth About Food NL 3 NPS 7, za 0:24 Amy Winehouse live in London NL 3 NPS 7, ma 23:08 Pauw & Witteman NL 1 NPS;VARA 7, ma 22:47 5 Jaar Later NL 1 NPS 7, za 12:00 Intocht Sinterklaas met doventolk NL 1 NPS 7, vr 22:18 Nova/Den Haag Vandaag NL 2 NOS;NPS;VARA 7, di 19:23 Uur van de Wolf NL 2 NPS 7, za 12:00 Intocht Sinterklaas NL 3 NPS 7, za 22:07 Raymann is Laat NL 1 NPS 7, wo 20:33 Groot Dictee der Nederlandse Taal NL 1 NPS 7, zo 19:03 Pinkpop NL 3 NPS;VARA;VPRO 7,7 22

23 RADIO Best beluisterd Deze cijfers waren om technische redenen nog niet beschikbaar tijdens het samenstellen van het jaarverslag. 23

24 COMMUNICATIE Een nieuwe huisstijl De NPS maakt zich in 2008 op voor een nieuwe huisstijl. Een nieuw logo en bijpassende stijlkenmerken dienen ter markering van de nieuwe toekomst van de NPS, zoals die in het Beleidsplan is verwoord. Daarnaast is sinds de opheffingsperikelen in 2005 het besef gegroeid, dat een grotere zichtbaarheid en herkenbaarheid bij het publiek van essentieel belang zijn voor het voortbestaan van de NPS. Zeker met het oog op de toekenning van een nieuwe concessie in het jaar Een meer praktische aanleiding voor de nieuwe huisstijl is de noodzakelijke vernieuwing van de website van de NPS. Drie bureaus worden uitgenodigd voor een pitch. Op basis van het Beleidsplan en een wensenlijstje met middelen komen zij met uiteenlopende ideeën. Een overtuigend ontwerp zit er niet tussen. Besloten wordt een stap terug te zetten, namelijk te beginnen bij de positionering van de NPS. Hiervoor wordt de professionele hulp ingeroepen van de Positioneringsgroep, die eerder een dergelijk traject voor de KRO heeft gedaan. Door middel van brainstormsessies met medewerkers van de NPS, van hoog tot laag en van makers tot ondersteuners, wordt langzamerhand de ziel van de NPS blootgelegd: een open omroep van makers, die werken vanuit een onafhankelijke, ongebonden, onpartijdige, objectieve geest, met als doel het publiek te verrijken door kwalitatief hoogwaardige programma-inhoud via alle mogelijke kanalen te ontsluiten. Dit levert een meer concrete briefing op voor het reclamebureau. De NPS gaat in zee met het bureau dat de beste indruk in de pitch heeft achtergelaten: KesselsKramer uit Amsterdam. Uit de voorstellen van KK worden twee richtingen gecombineerd tot één huisstijlontwerp en een bijpassende communicatiecampagne: NPS MAAKT De kosten van de nieuwe huisstijl kunnen grotendeels uit het bestaande budget van Marketing & Communicatie worden betaald, doordat een rem wordt gezet op de marketinguitgaven voor programma s. Tot de datum van invoering worden briefpapier en enveloppen met het oude logo mondjesmaat bijgedrukt. Het afvoeren van oud drukwerk wordt zo tot een minimum beperkt. Van het briefpapier dat over is worden tekenblokken voor kinderafdelingen in ziekenhuizen gemaakt. De huisstijl en campagne worden geïntroduceerd bij de start van het nieuwe tv-seizoen in september. De reacties zijn bijzonder positief, zowel intern als extern. Op het gebied van marketing en communicatie slaat de NPS haar vleugels steeds verder uit. Het ontsluiten en verrijken krijgt ook steeds meer vorm in de spin off van programma s. Voorbeelden in 2008 zijn DVD- en boekuitgaven voor Sinterklaas en Andere Tijden en het initiëren en uitbouwen van mediapartnerships. Voor deze activiteiten wordt een nieuwe vacature gecreëerd op de afdeling Marketing & Communicatie, waarvoor de werving begin 2009 zal starten. 24

25 VOORUITBLIK 2009 De vermogenspositie van de NPS is kwetsbaar, mede als gevolg van de wet- en regelgeving ten aanzien van vermogensvorming en de exploitatieverliezen in de afgelopen jaren. De directie zal in 2009 de mogelijkheden onderzoeken om de vermogenspositie van de NPS te versterken. Investeringen De NPS heeft, mede in verband met de onzekerheden die met intekening op de zenders en netten gepaard gaan, geen voornemens om in de nabije toekomst ingrijpende wijzigingen door te voeren in haar investerings- en financieringsbeleid. 25

26 DE PROGRAMMERING IN 2008 INFORMATIE EN ACTUALITEITEN Ook in 2008 is NOVA de toonaangevende actualiteitenrubriek die het al jaren is. Met veel aandacht voor belangwekkende ontwikkelingen in binnen- en buitenland en eigen nieuwsreportages slaagt NOVA er weer in haar beoogd marktaandeel te halen. Terugkijkend op het nieuwsjaar 2008 vallen een paar dingen op. Het eerste kwartaal staat vooral in het teken van de op dat moment gevreesde film Fitna van Geert Wilders. NOVA besteedt daar veel aandacht aan, mede omdat het kabinet de angst voor de gevolgen van de film aanwakkert is ook het jaar waarin de kiezers in de Verenigde Staten een nieuwe president moeten kiezen. Verslaggever Willem Lust volgt de campagne intensief en doet uitvoerig verslag van de Democratische strijd tussen Hillary Clinton en Barack Obama en later in het jaar uiteraard van de finale tussen Obama/Biden en McCain/Palin. Eind augustus doet een equipe van NOVAmedewerkers, samen met Prem Radakishun en Jörgen Rayman onder de titel Obama 08, dagelijks verslag van de historische Democratische Conventie in Denver. Rond de verkiezingsdag zelf maakt NOVA drie afleveringen van NOVA New York, een door Twan Huys gepresenteerde talkshow vanuit hartje New York met tal van betrokken gasten én muziek van Hans Teeuwen. In het najaar van 2008 wordt ander nieuws dominant: de kredietcrisis in de bancaire sector. Wat een jaar eerder in Amerika was begonnen als een hypotheekcrisis, slaat half september in volle hevigheid over naar de banken. Diverse banken in Amerika en Engeland vallen om en in Nederland komen o.a. ABN-Amro/Fortis en ING in grote problemen. Tegen het eind van het jaar wordt duidelijk dat ook de gewone economie de gevolgen hard zal voelen. NOVA duidt dit alles intensief met reportages en met veel studiogesprekken met mensen die het klappen van de zweep kennen. Naast deze hoofdlijnen publiceert NOVA ook in 2008 regelmatig onthullende eigen verhalen. Reportages over o.a. de manier waarop Nederland omgaat met vreemdelingendetentie, de gevaren van chatten op internet, orgaantoerisme, een Marokkaanse spion bij de politie, de Fetullah Gülenbeweging, doden in de isoleercel, nieuwe beelden van de Schipholbrand en de lange ligdagen op onvoldoende gekwalificeerde intensive cares bepalen de agenda. Bijzonder is een project waarbij NOVA achter de schermen mag kijken in het Pieter Baan Centrum, waardoor de kijker inzicht krijgt in het observatieproces van vermeende tbs-ers. NOVA wint in 2008 opnieuw een belangrijke prijs: Monique Wijnans krijgt in de categorie achtergrond De Tegel uitgereikt voor haar reportage De Ooggetuigen van de Decembermoorden, waarin voor het eerst twee daders vertellen over hun aandeel bij de executies in Fort Zeelandia in Op het omroeppolitieke vlak krijgt NOVA een tegenvaller te verwerken. Het beoogde Nieuwsuur dat tussen 10 en 11 s avonds het beste aan nieuws en actualiteiten zou moeten verenigen, komt er (voorlopig) niet. De Raad van Bestuur van de NPO is niet bereid daar de nodige stappen voor te nemen. Punt daarbij is de samenwerking tussen taakorganisaties en omroepverenigingen binnen één programma. Wel spreken de betrokken partijen af het blok verder te versterken. De discussie over het Nieuwsuur wordt vervolgd. 26

27 Nieuw is de NOVA College Tour met presentator Twan Huys. In dit programma, gemaakt voor het jonge Nederland 3, worden spraakmakende gasten voor een zaal studenten ondervraagd. De serie opent met cabaretier Hans Teeuwen en heeft verder gasten als Madeleine Albright, Gerard Spong en Joop van den Ende. De serie wordt enthousiast ontvangen en goed bekeken. Het achtste jaar in het bestaan van Zembla is qua bereik het meest succesvol. Het gemiddelde aantal kijkers per uitzending stijgt van naar kijkers. Belangrijkste oorzaken voor dit onverwachte succes zijn de consequente en slimme programmering op Nederland 2, de aanhoudend hoge kwaliteit van de uitzendingen, de gevarieerde onderwerpkeuze, en enkele uitschieters die brede aandacht trekken. Voorbeelden daarvan zijn de uitzending over de slechte luchtkwaliteit in sterk geïsoleerde huizen en de zin en onzin van taakstraffen. Zembla wordt onderscheiden met meerdere prijzen, zoals De Tegel voor de beste nieuws/achtergrondreportage en de prijs voor een uitzonderlijke prestatie van de pensioenfondsen. Dit laatste naar aanleiding van de geruchtmakende uitzending over de investeringen van pensioenfondsen in clusterbommen en kinderarbeid. Buitenhof trekt een steeds groter publiek. De kijkcijfers liggen gemiddeld zo n hoger dan in het voorgaande seizoen. Ook het marktaandeel is onverminderd hoog. In het licht van de financiële crisis slaagt het programma erin juist op cruciale momenten de meest toonaangevende gasten aan de tafel te hebben. Voorbeelden zijn de president van de Nederlandsche Bank Nout Wellink en Eurocommissaris Neelie Kroes in het weekend dat ABN/AMRO wordt genationaliseerd. Belangrijke gasten uit het buitenland zijn de Belgische premier Yves Leterme, Kishore Mahbubani, Willem Buiter en Jules Muis. Helaas blijft het aantal vrouwelijke gasten nog altijd verre achter bij het streven naar meer diversiteit. In het jaar 2008 beleeft Andere Tijden het achtste seizoen. Opnieuw is het programma een succes. Naast de reguliere uitzendingen trekt de extra lange uitzending over Den Uyl veel publiciteit en kijkers. Ook op 4 mei komt Andere Tijden met een bijzonder project: de Andere Familie Frank. Een verhaal over een Joodse familie in de Betuwe. Ook deze uitzending is langer dan normaal, krijgt veel aandacht in de pers en wordt goed bekeken. In mei krijgt Andere Tijden de Eureka-prijs. Deze prijs wordt jaarlijks onder auspiciën van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) toegekend aan het beste televisie- of radioprogramma op het gebied van het populariseren van wetenschap en kennis. In de herfst komt het programma naast de normale afleveringen met een Special op zondagavond, ditmaal onder de titel Gezien ons eigen leven. Amateurbeelden van gezinnen geven een opmerkelijke kijk in het privéleven tijdens de 20 e eeuw. De daaropvolgende zondagen worden drie eerder gemaakte Specials herhaald, waardoor Andere Tijden met recht september tot Special -maand bombardeert. Deze uitzendingen, gebaseerd op uniek archiefmateriaal en zonder interviews, passen prima op de zondagavond die langzamerhand (o.a. door In Europa) tot een vaste geschiedenisavond bij de Publieke Omroep begint uit te groeien. In dit jaar komt ook de Andere Tijden DVD-box uit met 10 DVD s, uitgegeven door Tijdsbeeld Media. De box wordt aanvankelijk exclusief door de Volkskrant verkocht en later op diverse verkooplokaties. Daarnaast komt in de zomer het jaarlijkse Andere Tijden boek uit. Verder organiseert de redactie de Grote Geschiedenis Quiz, GeschiedenisLive!-debatten met de NRC en Stichting Anno en een quiz tijdens de Geschiedenisnacht. De samenwerking met het radioprogramma OVT, de website en het digitale geschiedeniskanaal neemt steeds concretere vormen aan. In 2008 zijn onderhandelingen 27