WAAW. Spelen uit 4 continenten, 14 landen

Transcriptie

1 WAAW Spelen uit 4 continenten, 14 landen In 'Waaw' vind je spelen afkomstig uit de 14 partnerlanden van Vredeseilanden. Voor elk land vind je enkele korte spelletjes, die leuk zijn om in groep te spelen. Vredeseilanden heeft de spelen niet onderverdeeld volgens leeftijden, want niemand is te jong of te oud om te spelen. Veel plezier!

2 Inhoud Voorwoord... 3 Inleiding... 4 Vredeseilanden... 5 Wereldkaart... 5 Handleiding... 6 Landen België: info... 7 spelen... 8 Benin: info spelen Congo: info spelen Costa Rica: info Ecuador: info spelen Indonesië: info spelen Laos: info spelen Nicaragua: info spelen Waaw', het woord klinkt als een klok, komt uit het Wolof dat gesproken wordt in Senegal en betekent Ja. Ja voor spelen, ja voor plezier, ja voor ontdekking. Deze spelenbundel is een uitgave van Vredeseilanden. Deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/ of openbaar gemaakt, mits bronvermelding. Senegal: info spelen Tanzania: info spelen Togo: info spelen Oeganda: info Vietnam: info Zimbabwe: info Bronnen De website van Vredeseilanden Contactpersonen

3 Voorwoord Spelen zijn wereldburgers avant la lettre. Zo ligt het Romeinse spel tabula aan de basis van Backgammon en is schaken in India ontstaan en verrijkt door andere culturen. Spelen zijn spiegels van de tijd. Zo is het ganzenbord blijven evolueren en leerde de kinderen van zijn tijd aardrijkskunde, geschiedenis, plantkunde aan. Spelen zijn dragers van cultuur. Veel spelen, zoals het bikkelspel, touwtrekken en het hinkelspel weerspiegelen resten van oeroude, godsdienstige rituelen. Kinderen leren, terwijl ze spelen. Sommige spelletjes zijn ontwikkeld om het strategisch inzicht te ontwikkelen, denken we maar aan schaken, andere om lichamelijke vaardigheden te ontwikkelen. De spelen leren ons soms ook iets over de leefomgeving van andere kinderen. Vele spelletjes die in West-Afrika populair zijn, worden bijvoorbeeld gespeeld in het zand. Spelen hebben zich nooit gestoord aan grenzen. Overal ter wereld maken kinderen en volwassenen touwfiguurtjes. Spelen is plezant. Niet winnen, maar spelen is belangrijk. De bal is rond, spelen is universeel. In België spelen kinderen van overal ter wereld. Overal ter wereld spelen kinderen. Met deze bundel bieden wij kinderen spelen aan die gespeeld worden in de landen waar wij met partners werken: DR Congo, Oeganda, Zimbabwe, Togo, Benin, Senegal, Tanzania, Ecuador, Nicaragua, Costa Rica, Laos, Vietnam en Indonesië en België. Door die spelen ontdekken, kennen en waarderen kinderen waarden die in andere culturen belangrijk zijn. De spelen, de foto's van kinderen uit de verschillende landen, nemen je mee op een verrassende en boeiende ontdekkingsreis. Vredeseilanden wil iedereen bedanken die op één of andere manier heeft geholpen. Ook Sarah De Weerdt, stagiaire in 2002, willen we bedanken voor het maken van deze bundel! 3

4 Inleiding Tweehonderd jeugdgroepen zetten zich vrijwillig in voor Vredeseilanden. Elk jaar zorgen ze er mee voor dat de januaricampagne geld in het laatje brengt. In het verleden was er geen aangepast materiaal vanuit Vredeseilanden om deze campagne te kaderen. Maar door Waaw is daar verandering in gekomen. Deze spelenbundel kan je onder meer gebruiken om de campagne in te kaderen. Dit is niet de zoveelste spelenbundel, nee, dit exemplaar is uniek. Na het aanbod te hebben bestudeerd, zag Vredeseilanden nog een gat in de markt. Spelenbundels met uitgewerkte activiteiten en met heel wat voorbereiding en nabespreking, die zijn er genoeg. Maar als begeleider ben je toch maar een gewone jongere. Een activiteit begeleiden die over een ander land gaat, oké, maar al die voorbereiding, en die nabespreking, dat is er soms toch wel wat teveel aan. Bij Vredeseilanden dachten we hierover na, en dit is het resultaat geworden, een spelenbundel met losse, simpele spelletjes. De spelletjes komen uit onze partnerlanden. Daar worden ze gespeeld door kinderen en jongeren. Voor begeleiders die dat wensen, is er achtergrondinformatie. In de handleiding vind je een manier om toch een geheel te maken met deze losse spelletjes. Als begeleider heb jij de keuze hoe je Waaw wil gebruiken!!! 4

5 Vredeseilanden WAT IS VREDESEILANDEN? Vredeseilanden is de fusie van Vredeseilanden, Coopibo en FADO. Wij zijn een ongebonden ontwikkelingsorganisatie(ngo, Niet Gouvermentele Organisatie) die programma's steunt in veertien landen in 4 continenten, namelijk Afrika, Latijns-Amerika, Azië en Europa. Het gaat om België, Benin, Costa Rica, DR Congo, Ecuador, Indonesië, Laos, Nicaragua, Senegal, Tanzania, Togo, Oeganda, Vietnam en Zimbabwe. WAT DOET VREDESEILANDEN? We komen zelf niet in actie, maar maken initiatieven van 150 organisaties, boeren- en vrouwengroepen mogelijk. Vredeseilanden geeft hun de kans hun plannen te realiseren. Onze aandacht gaat vooral uit naar programma's die rechtstreeks of onrechtstreeks met voedselzekerheid te maken hebben. Het is het recht van iedereen om over voldoende en gezond voedsel te beschikken. Een voorbeeld: In Oeganda behoort maniok tot het basisvoedsel. Enkele jaren geleden werd de maniok getroffen door een virus, dit was een regelrechte ramp. Vredeseilanden ging op zoek naar een oplossing en vond resistente manioksoorten, ontwikkeld door Oegandese deskundigen. Samen met een andere organisatie verdeelt Vredeseilanden de gezonde maniokscheuten onder de plaatselijke vrouwengroepen. Die scheuten worden aangeplant in zogenaamde moedertuinen die elk worden onderhouden door 28 vrouwen. Eens de maniokplanten voldoende groot zijn, worden ze verdeeld onder de vrouwen om uit te planten op hun eigen veld. Dit is een voorbeeld van een project in Oeganda, maar zo ondersteunt Vredeseilanden overal projecten. België Nicaragua Costa Rica Ecuador Senegal Togo Benin Congo Uganda Tanzania Indonesië Laos Vietnam Zimbabwe 5

6 Handleiding HOE ZIT WAAW IN ELKAAR? Na deze handleiding vind je informatie over de organisatie Vredeseilanden. Op de wereldkaart, die je hierna vindt, staan alle partnerlanden van Vredeseilanden aangeduid. De landen vind je na de wereldkaart in alfabetische volgorde. Bij elk land hebben we wat algemene informatie vermeld, zoals de oppervlakte, de taal, het aantal inwoners, het basisvoedsel en de religie. Op de pagina ernaast, vind je telkens een foto met een inleefopdracht. Deze opdracht heeft altijd iets met dat land te maken. Na deze informatie vind je spelen, het aantal spelen kan per land wat verschillen. Bij sommige landen zijn geen spelen vermeld. Dit komt omdat deze vorm van spelen niet overal zo gekend is. Het dagelijkse werk leuker maken, lukt de kinderen door spelletjes te maken. HOE KAN JE WAAW GEBRUIKEN? Zoals we al in de inleiding schreven, kan je deze bundel op verschillende manieren gebruiken. Dit zijn al twee mogelijkheden: je kan gewoon de spelletjes gebruiken in andere activiteiten, of je kan er een hele activiteit van maken. Als je de spelletjes apart wil gebruiken, kies je spelen die je leuk vind. Zo kan je rekening houden met je eigen groep. Je kiest zelf of je je deelnemers nog informatie wil meegeven over een land of niet. Wanneer je een hele dag wil spelen met Waaw, dan kan je als volgt te werk gaan. Je kiest een locatie om het spel te spelen(bijvoorbeeld: stad of dorp). Je selecteert enkele landen, je mag ze ook allemaal gebruiken, maar denk dan aan de tijd. Op het terrein maak je enkele posten(= het aantal gekozen landen). Als je de groep in kleinere groepjes verdeelt, kan je best een bepaalde volgorde hanteren. Bij elk land is er een inleidende opdracht. Je kiest één spel per land, en je probeert zoveel mogelijk landen te bezoeken. NOG ENKELE TIPS Inkleding: Je kan de vlaggen van de landen omhoog hangen als herkenningspunt. Je kan met vlaggetjes een weg uitstippelen. Je kan met een wereldkaart(bol) werken. Bijvoorbeeld: je plakt een stukje velcro op de landen waarvan je een spel wil spelen, de deelnemers gooien een balletje (tennisbal) naar de kaart en het land dat geraakt wordt, daarvan gaan jullie het volgende spel spelen. Tussendoortje: Je kan een vieruurtje geven, gekocht in de wereldwinkel. Zo kunnen de deelnemers onmiddellijk de link leggen met het Zuiden. Je kan ook zelf iets koken of iets klaarmaken. In de bibliotheek vind je zeker een kookboek. Je mag natuurlijk je eigen fantasie laten werken, en geef ons een seintje. We zijn altijd blij als we jullie horen. 6

7 België Oppervlakte: km 2 Inwoners: 10,159 miljoen Taal: Nederlands, Frans en Duits Basisvoedsel: Aardappelen Religie: Katholiek Protestant Moslim OPDRACHTJE Teken een varken op een papier en hang dit op de muur. Nu maak je ook een staart en je kleeft er een stuk plakband op. Een van de leden krijgt de staart en wordt geblinddoekt. Hij wordt enkele keren rond zijn eigen as gedraaid. Dan moet de persoon proberen de staart juist te hangen. Wie kan er het best mikken? 7

8 België SPELEN Dikke Bertha Eén persoon is Dikke Bertha en staat op het veld, de andere spelers staan achter de lijn. De spelers moeten na een teken van Dikke Bertha overlopen. Dikke Bertha moet proberen zoveel mogelijk spelers op te heffen, zodat deze de grond niet meer raken. Die spelers helpen Dikke Bertha. Wie als laatste overblijft, heeft gewonnen. Stomme ezel Dit is het omgekeerde van verstoppertje. Eén persoon gaat zich verstoppen en alle andere gaan tegen een muur staan en tellen tot 50. Dan mag iedereen op zoek gaan. Als iemand hem vindt gaat hij/zij daar bij zitten. De laatste die bij de verstopte gaat zitten is de stomme ezel. Diegene die de persoon het eerst vond, mag zich gaan verstoppen voor het volgende spel. Tikkertje onder de benen Er wordt een tikker aangeduid, de andere spelers verspreiden zich over het terrein. Wie getikt wordt, moet met zijn benen gespreid staan en mag niet meer meespelen. Zo'n speler kan 'verlost' worden als een andere speler onder de benen door kruipt. 8

9 Potteke stamp Materiaal: bal Verloop: De bal wordt weg getrapt. De zoeker moet de bal gaan halen en brengt hem terug, terwijl hij wandelt achterwaarts. De andere spelers verstoppen zich. De zoeker moet iedereen gaan zoeken en als hij iemand vindt, moet hij naar de bal gaan, deze tikken en de naam roepen. De gevonden persoon moet dan terug komen. Zo moet de zoeker proberen iedereen te vinden. Maar de spelers mogen ondertussen ook de anderen bevrijden, door de bal weg te trappen. De persoon die de bal heeft weg gestampt, mag nog niet afgeroepen zijn. Kat en muis De deelnemers zetten zich in een cirkel en geven elkaar handen, de handen zijn beneden. Een deelnemer staat in de cirkel: hij is de muis. Een andere deelnemer staat buiten de cirkel: hij is de kat. Verloop: De kat probeert de muis aan te tikken. De muis kan onder de armen van de deelnemers passeren die hun armen omhoog brengen. De kat mag ook onder de armen van de deelnemers. Als de kat de muis kan aantikken, wisselen de rollen. Miauwende kat De deelnemers stellen zich op in een cirkel en één van hen blijft in het midden staan, die is de kat. Verloop: De kat loopt op handen en voeten rond de cirkel en blijft voor één van de deelnemers staan. Hij begint te miauwen en met zijn hoofd tegen de benen van de deelnemers te duwen. De kat moet proberen om de deelnemer te laten lachen. Ondertussen moet de deelnemer heel de tijd door zeggen Aai poes, brave poes, lieve poes zonder te lachen. Begint deze persoon te lachen, dan wordt hij de kat. 9

10 Benin Oppervlakte: km 2 Inwoners: 5,6 miljoen Taal: Frans Fon Fulani Mine Yoruba Massi Basisvoedsel: Yamwortel Maïs Religie: 15% Katholiek 15% Moslim 70% Traditionele godsdiensten TOGO BURKINA FASO NIGER NIGERIA PORTO NOVO OPDRACHTJE Als wij een bal willen, dan kopen we er één in de winkel. Maar in Benin hebben de kinderen geen geld om een bal te kopen en daarom maken ze zelf een bal. Wat heb je nodig? Een stuk stof en een stuk plastiek, krantenpapier, touw, lint of draad. Hoe maak je een bal? Leg de stof open, doe daar de vulling(krantenpapier) in, wikkel alles tot een ronde bol, draai er nu plastiek rond, knoop alles vast met het touw, en probeer met het touw er een soort net rond te maken. 10

11 SPELEN Dosu Materiaal: een ring Locatie: zanderig terrein Verloop: Eén van de deelnemers verstopt de ring in een hoop los zand. Daarna maakt hij of zij van deze grote hoop zand zoveel kleine hoopjes als er spelers zijn. Dan mag iedere speler een hoopje kiezen. De speler die de ring in zijn hoopje vindt, mag hem nu verstoppen. Gogo Materiaal: 1 touwtje met een lus een kort stokje voor iedere speler Locatie: zanderig terrein Verloop: Het touwtje met de lus wordt onder het zand verstopt. De deelnemers moeten met het stokje proberen om het eerst de lus uit het zand te vissen. 11

12 TANZANIA DR Congo Oppervlakte: km 2 Inwoners: 50 miljoen Taal: Frans Lingala Kiswahili Shiluba Kikongo CAMEROON CONGO GABON CABINDA (Angola) CENTRAL AFRICAN REP. Kinshasa SUDAN UGANDA RWANDA BURUNDI Basisvoedsel: Maniok Religie: 41% Katholiek 32% Protestant ANGOLA ZAMBIA OPDRACHTJE Zet een mand op je hoofd en probeer een afstand af te leggen. Natuurlijk moet je dit zonder handen kunnen. 12

13 SPELEN Leeuw en antiloop Men duidt iemand aan als leeuw en enkele anderen als antilopen. De overige spelers vormen een grote cirkel. De leeuw gaat in de cirkel staan en de antilopen erbuiten. De antilopen moeten door de cirkel lopen zonder dat de leeuw hen kan aanraken. De antiloop die aangetikt wordt door de leeuw wordt nu zelf leeuw. Tollenspel Materiaal: kegels en bal Verloop: De spelers verdelen zich in twee gelijke kampen en plaatsen zich achter twee lijnen die tegenover elkaar liggen (minstens 4 meter tussen). Op deze lijn worden de kegels gezet (6 per lijn). Alle spelers gaan op de knieën achter de lijn zitten. Iedere speler van de andere groep krijgt een nummer. Nummer 1 van kamp A begint en probeert met de bal een kegel omver te gooien. Als dit lukt, blijft de bal in kamp A, anders gaat hij naar kamp B. Zo speelt men tot er nog maar 1 kegel staat. Deze laatste kegel moet men twee keer raken. Veroveren Twee ploegen staan op een rij met de gezichten naar elkaar (met 2 meter afstand tussen), op het einde van de rij staat er een koning (zie schema). Het is de bedoeling dat je de hele ploeg verslaat en dan van de koning wint. Koppelopdracht: De persoon die uitdaagt, mag gokken. Hij moet zeggen: zelfde of verschillend. Hiermee bedoelt hij welk been ze beide gaan omhoog steken. Hij zegt dit luidop. Dan springen de beide personen twee keer omhoog, de derde keer steken ze één been in de lucht. De benen zijn gelijk als: ze het been aan de zelfde kant omhoog steken, dus één rechter en één linker been. Als ze de benen aan een verschillende kant omhoog hebben, dus allebei rechter of linker been, is het verschillend. Verloop: P1 van ploeg A, gaat recht tegenover P1 van ploeg B staan en daagt deze uit. Ze doen de koppelopdracht (A mag gokken). Als P1 van ploeg A fout gokt, gaat P1 van A naar zijn plaats, daarna mag P1 van ploeg B naar P1 van ploeg A gaan. Als P1 van ploeg A juist heeft gegokt, dan mag P1 van ploeg A naar P2 van ploeg B. Zo moeten de ploegen proberen de koning te veroveren. P2 mag beginnen waar P1 moest stoppen. Schema: PLOEG A Koning P11 p10 p9 p8 p7 p6 p5 p4 p3 p2 p1 PLOEG B P1 p2 p3 p4 p5 p6 p7 p8 p9 p10 p11 Koning 13

14 Costa Rica Oppervlakte: km 2 NICARAGUA Inwoners: 3,5 miljoen Taal: Spaans Basisvoedsel: Maïs Bonen Rijst Religie: 80% Katholiek 15% Protestants San José PANAMA VRAAGJE Wat doet men rond de trossen bananen, zodat de regen er niet bijkan? Ze wikkelen de trossen bananen in plastic zakken. Ze zetten er een paraplu boven. Ze hangen een grote plastiek boven alle bomen. 14

15 Ecuador Oppervlakte: km 2 Aantal inwoners: 11,7 miljoen COLOMBIA Taal: Spaans Eigen talen Quito Basisvoedsel: Quinoa Maïs Bonen Tarwe Religie: Katholiek PERU OPDRACHTJE In Ecuador zijn in de grote steden bijna alle muren versierd met graffiti. Hang enkele papieren aan de muur en laat er een tekening op maken. Als je liever niet met graffiti (spuitbussen is heel duur) werkt kan je ook krijt, verf of stiften gebruiken. 15

16 Ecuador SPELEN Cocos Locatie: in het zand Voorbereiding: Een cirkel van 4 m doorsnede Een cirkel errond van 20 m doorsnede Materiaal: 5 grote knikkers of kleine balletjes 2 metalen ballen per speler Doel: Eerst een klein balletje uit de cirkel spelen en dan een bal van de tegenspeler raken. Verloop: In het begin staan de spelers achter de beginlijn en proberen één van de kleine balletjes in de cirkel te raken. Wie aan de beurt is, begint zijn worpen van achter de beginlijn op 20 m. van de cirkel. De spelers gooien om beurten. In de eerste beurt gooit men zijn twee ballen van op de beginlijn. In de tweede beurt gaat men staan op de plaats waar de bal lag. Raakt de speler één van de 5 kleine balletjes, dan probeert hij in verschillende beurten met zijn metalen bal het kleine balletje uit de cirkel te rollen. De speler mag blijven proberen zolang hij elke keer het balletje raakt. Als hij mist, krijgt de volgende speler een beurt. Als dat gelukt is, zonder één keer te missen, mag hij een bal van een andere deelnemer proberen te raken. Als hij die raakt, neemt hij de bal uit het spel. Het spel is gedaan als alle kleine balletjes buiten de cirkel liggen. Los Paises (de landen) Materiaal: bal Verloop: De deelnemers kiezen elk een verschillend land. Eén speler kaatst een bal tegen de muur en roept de naam van een deelnemend land. De persoon die het land vertegenwoordigt, moet de bal opvangen voor die de grond raakt en roept halt. Ondertussen lopen de andere landen zo ver mogelijk weg tot zij halt horen. Dan moeten ze blijven staan. De speler die de bal vangt mag drie passen zetten naar het dichtst bijzijnde land en het met de bal proberen te raken. Als de bal niet raak is wordt de balwerper uitgeschakeld. Als de bal het land raakt, moet dit land het spel verlaten. 16

17 De zevenslaper In een groep van meer dan 10 spelers, moeten er twee hand in hand staan met de gezichten naar elkaar. Ze geven elkaar een naam van een vrucht, bijvoorbeeld ananas en meloen. De anderen moeten onder het poortje door gaan. Men zingt: zevenslaper zevenslaper Van waar komt al dat volk? Van het huis van san pedro Waar een deur (of poort) is gevallen Laten wij ze maken Met welk geld? Er is geen geld! Met de schalen van een ei, Dat de koning passeert want hij mag passeren Dat de zoon van de graaf moet blijven. Degene die onder het poortje doorgaat op het moment van de laatste zin, blijft gevangen zitten en de twee vragen hem stilletjes: welk fruit lust je het liefst, ananas of meloen? Naargelang van het antwoord van de gevangene moet deze achter de persoon staan die bij de vrucht hoort. Zo ga je steeds door tot allen achter één van de twee personen staan. Dan volgt een krachtproef tussen de 2 groepen. Er wordt een lijn aangeduid tussen de 2 rijen en de eersten laten de handen niet los. De anderen houden vast aan het middel van de vorige en trekken naar achteren zodat de anderen over de lijn komen. De groep die de andere over de lijn heeft getrokken is dus de winnaar. La cueva de los osos (de grot van de beren) Op de grond wordt een grote cirkel getrokken, die een grot voorstelt. De spelers worden in twee ploegen verdeeld: de jagers plaatsen zich buiten de cirkel en de beren in de grot. De jagers proberen een beer te raken met een bal. Elke beer die geraakt is, wordt een jager. De beren mogen de bal afweren met hun vuisten, maar ze mogen hem niet vangen. 17

18 Indonesië Oppervlakte: km 2 Aantal inwoners: 200,5 miljoen Taal: Bahasa Indonesia Basisvoedsel: Rijst Religie: 86% Islam 10% Katholiek 2% Boeddhisme 2% Hindoeïsme 18

19 OPDRACHTJE Voor deze opdracht heb je een lange lap stof nodig. In Indonesië dragen vrouwen een sari. Zo kan je er ook een maken. Neem de lange lap stof en stop een uiteinde in je broek of rok. Vouw aan de voorkant brede plooien. Vouw nu de stof achterom en dan over je linkerschouder. Voila, klaar! 19

20 Indonesië SPELEN Zoeken Materiaal: 2 blinddoeken, eenvoudige muziekinstrumenten (een fluitje, een trommel,...) Verloop: Twee kinderen (de zoeker en de muzikant met zijn instrument) krijgen een blinddoek om en gaan op hun hurken zitten. De anderen gaan rond hen staan als toeschouwers. De muzikant speelt een paar noten. De zoeker moet de muzikant trachten te vinden en aan te tikken. Als de muzikant van plaats verandert, moet hij opnieuw een geluid maken. Zoeker en muzikant mogen zich enkel verplaatsen door op hun hurken voort te schuifelen. Als de muzikant aangetikt wordt, is hij af. De zoeker wordt dan de muzikant en iemand van de toeschouwers wordt zoeker. Katrikken Materiaal: 2 bakstenen, stok cm, stok 15 cm 2 groepen: veldploeg, slagploeg Om de functie van de ploegen te bepalen, gooi je een stok omhoog gooien. Wie de stok vangt, mag als slagploeg beginnen. Verloop: De veldploeg verdeelt zich over het veld. De slagploeg gaat op een rij staan en elke speler speelt om de beurt. Iedereen moet 3 stappen doorlopen. Als er iemand uitvalt, dan begint de volgende persoon gewoon met de eerste stap. Als er drie personen uit zijn, dan is het wisselen van positie. Wie het meeste punten heeft, wint. 3 stappen per persoon Eerste stap: Slagploeg: kort stokje op de bakstenen leggen (bakstenen naast elkaar met ruimte tussen). Met de lange stok het korte stokje proberen weg te wippen. Veldploeg: proberen de stok te vangen. Fouten: als de stok word opgevangen voor hij de grond raakt, valt deze persoon uit. Punten: je krijgt in deze stap geen punten. Tweede stap: Slagploeg: achter de stenen gaan staan, het korte stokje omhoog werpen en met de lange stok wegslaan. Veldploeg: proberen de stok te vangen. Fouten: als de stok opgevangen wordt voor hij de grond raakt, valt deze persoon uit. Als de korte stok dichter bij de steen ligt dan de lengte van de lange stok, valt die persoon ook uit. Punten: aantal keer dat het lange stokje ertussen kan. Derde stap: Slagploeg: korte stok schuin tegen baksteen leggen, dan wegwippen en er proberen tegen te slaan. Veldploeg: proberen de stok op te vangen. Fouten: Als je niet kan slaan tegen de korte stok, dan val je uit. Punten: aantal keer dat het korte stokje ertussen kan. 20

21 Bamzaaien Materiaal: lucifers (3 per speler) Verloop: Iedereen heeft 3 lucifers achter zijn rug. Je gaat per twee staan en je raadt hoeveel lucifers er in de rechtervuist zitten. Dan tel je tot 3 en laat iedereen zijn rechtervuist zien. Wie het juist heeft of wie er het dichtst bij zit heeft gewonnen. Muka (Oogcontact) Materiaal: 6 kaarten Verloop: Leg zes kaarten neer in de vorm van een gezicht; twee ogen, een neus en een mond die uit drie kaarten bestaat. De assistent verlaat de kamer en de groep wijst een kaart aan. Bij binnenkomst kijkt hij de spelleider aan en vervolgens wijst hij de juiste kaart aan. Oplossing: de spelleider seint door het krabben aan een oog, de neus of door te wrijven in een mondhoek welke kaart het is. Uang (warme munt) Materiaal: 3 muntstukken Verloop: De assistent gaat naar buiten. De groep wijst 1 van de drie munten aan. Vervolgens moet deze ingestraald worden, drie deelnemers uit de groep moeten de munt even vasthouden. De assistent komt terug en voelt de straling van de munten en pakt de juiste. Oplossing: De juiste munt is het warmst. 21

22 Laos Oppervlakte: km 2 Aantal inwoners: 5,3 miljoen Taal: Lao Frans Basisvoedsel: Rijst Religie: 57.8% Boeddhisme 33,6% Traditionele OPDRACHTJE De kinderen in Laos hebben niet veel tijd om te spelen, ze moeten altijd op hun broertjes en zusjes passen. Ga nu per vier staan. Iedereen krijgt nu een rol. Eén iemand is de grote zus of broer, een iemand is een kleine zus of broer en deze gaat op de rug zitten van de grote zus of broer. Dan zijn er nog twee kleine kinderen die alle twee een hand nemen van de grote zus of broer. Nu moeten grote zussen en broers zo ver mogelijk proberen te wandelen met de zusjes en broertjes. 22

23 SPELEN Voet-netbal Materiaal: Een net, een klein balletje(tennisbal), een gewone bal Verloop: Verdeel je groep in twee ploegen. Iedere ploeg gaat aan een kant van het net staan. Het net hangt zoals bij volleybal. Ook het spel gaat zoals bij volleybal, je moet proberen de bal aan de andere kant van het net te krijgen. Je mag drie passen geven. Als de grond bij de tegenspelers wordt geraakt, heb je een punt en dan krijg je de bal terug. Maar de andere ploeg moet proberen de bal terug te spelen. Bij volleybal spelen we met de handen en armen, bij dit spel spelen we met de voeten. Probeer dit eerst met het kleine balletje (het is echt moeilijk), schakel na een tijdje over op een gewone bal. 23

24 Nicaragua Oppervlakte: km 2 Aantal inwoners: 4,2 miljoen HONDURAS Taal: Spaans Engels Religie: Katholiek Managua COSTA RICA OPDRACHTJE Een piñata is een pop van papier-maché met snoepjes erin, deze hangt op aan een touw. Op verjaardagsfeestjes dansen de kinderen in een kring er rond. Één kind wordt geblinddoekt en probeert met een stok tegen de pop te slaan. De kinderen wisselen af met blinddoek tot de pop stuk is. Dan valt al het snoep op de grond en kunnen de kinderen snoepen. Je kan ook met een ballon een piñata maken. Vul de ballon met snoepjes en blaas hem dan op. De leden moeten dan proberen de ballon stuk te slaan. Met papier-maché maak je het echter. 24

25 SPELEN Rodeo De groep wordt verdeeld in koppels. Per koppel gaat er één persoon op zijn handen en knieën zitten, dit is de stier. De andere persoon klimt op de rug van de 'stier'. De 'stier' gaat dan heel wild bewegen en gaat zo proberen de persoon van zijn rug te gooien. Het is de bedoeling dat je zolang mogelijk blijft zitten. 25

26 Senegal Oppervlakte: km 2 Aantal inwoners: 8,5 miljoen Taal: Frans Wolof Ful Peulh Dakar MAURETANIE MALI Basisvoedsel: Rijst Religie: 94% Islam 5% Christenen 1% Traditionele GAMBIA GUINÉE-BISSAU GUINÉE 26

27 OPDRACHTJE Zingen is leuk. En iedereen kan het leren. Daarom hebben we een liedje uit Senegal toegevoegd, Kadjendo. Een muzikale leider moet het maar proberen te spelen op blokfluit of gitaar. Tekst: Papa lebi injolen Kadjendo kaperen sembre woli be ejaw be Senegal. Vertaling: Papa, ik kan het niet meer aan het werken met de kadjendo is mij te zwaar we gaan naar Senegal. 27

28 Senegal SPELEN gajah, orang, semut (olifant, mens en mier) variatie op blad-steen-schaar De spelers staan tegenover elkaar en zwaaien met hun rechterhand achter hun hoofd. Daarbij tellen ze gezamenlijk één, twee, drie,... ja. Bij het woord ja steken ze beiden hun handen naar voren. Uit hun vuist steekt dan hun duim, hun wijsvinger of hun pink naar voren. duim = olifant wijsvinger = mens pink = mier De olifant wint van de mens, omdat hij op de mens kan trappen en de mens kan vermorzelen. De mens wint van de mier omdat hij de mier kan dood trappen. De mier wint van de olifant omdat hij in het oor van de olifant kan kruipen en hem zo kan kietelen, dat hij ervan doodgaat. Wanneer de spelers tegelijkertijd dezelfde vinger uitsteken, wordt het spel nog eens gespeeld. Kapelelo Materiaal: een bal en een krijtje of stokje Verloop: Een jager probeert één van zijn medespeler te raken met een bal. De speler die opgejaagd wordt, kan zich verdedigen door heel snel een cirkel rondom zich te trekken. Binnen deze cirkel is hij onkwetsbaar. Als de speler dus geraakt wordt als hij in een cirkel staat, telt het niet. Ben nyaa nyet De kinderen stellen zich op één lijn op. Eén van hen is spelleider en staat aan de zijkant of in het midden van het veld. Op het startsein beginnen de kinderen langzaam door elkaar te lopen, tot de spelleider een getal noemt in het Wolof. Iedereen gaat dan zo snel mogelijk bij elkaar staan in groepjes van het aantal dat de leider noemt. Daarna lopen ze weer door, maar letten goed op. Als de leider een ander getal roept, moeten ze nieuwe groepjes vormen. 1 = ben, 2 = nyaa, 3 = nyet, 4 = nyeint, 5 = djerom Als er spelers overblijven, krijgen deze een strafpunt. Je moet proberen zo weinig mogelijk stafpunten te halen. Nzyolo Wa Tata De kinderen staan in een kring en geven elkaar de hand. Eén kind legt zich in de kring op de grond, het gezicht op gekruiste armen. Dit is de haan(nzyolo). De kring draait rond en elk kind moet een keer proberen om de haan heen te lopen zonder hem aan te raken. De andere spelers mogen ondertussen duwen om hem hierbij te hinderen. Als de haan geraakt is roept hij 'kokoriko' en het kind dat hem raakte, wordt nu haan. Variant: liedje mijn haan is dood 28

29 Liba Materiaal: pindanoten of stenen en een hoepel Verloop: Twee of meer spelers zitten buiten de rand van een hoepel. De noten liggen bij elkaar in de cirkel. De eerste speler gooit met zijn rechterhand één noot in de lucht en voor deze de grond raakt moet hij met zijn linkerhand zoveel mogelijk noten proberen te pakken. De linkerhand blijft op de grond buiten de cirkel en mag niet van de grond loskomen voordat er gegooid is. Iedere speler herhaalt dit. Degene die de meeste noten van de stapel heeft kunnen pakken, heeft het spel gewonnen. Nguiri De kinderen vormen een gesloten kring. Eén kind gaat in het midden staan, houdt zijn neus dicht en gaat brommend door de ketting heen, zonder adem te halen. Doet hij dat wel, beginnen de andere kinderen te schreeuwen. Hij gaat terug naar zijn plaats waarna hij een volgende poging waagt. Nage Materiaal: 5 lege blikken en een bal Verloop: Een speler van groep A heeft de bal, terwijl de spelers van groep B proberen de blikken op te stapelen, van groot naar klein, als een toren. Wordt één van de spelers van groep B geraakt met de bal en is de toren nog niet klaar, dan moet de persoon die geraakt is de bal nemen en alle blikken omgooien. Daarna moet groep A proberen de blikken te stapelen, zonder geraakt te worden. De groep die erin slaagt de toren te maken, terwijl er niemand geraakt wordt, heeft gewonnen. Langa Boyna Eén van de kinderen uit de groep verbergt een lap stof. AL die tijd zijn de anderen buiten. Als d lap verborgen is, roept de anderen en zegt 'langa boyna'. Dat is het signaal om te beginnen. Iedereen gaat de lap stof zoeken. Wie het gevonden heeft, mag de anderen proberen te slaan met de lap tot ze in de verloszone zijn. Deze zone is vooraf afgesproken. 29

30 Tanzania Oppervlakte: km 2 Aantal inwoners: 30,8 miljoen UGANDA RWANDA BURUNDI Mwanza KENYA Taal: Swahili Engels Basisvoedsel: Maïs Cassave Religie: 35% Islam 35% Traditionele godsdiensten 30% Christendom CONGO ZAMBIA Tanga Dar Es Salaam MOZAMBIQUE OPDRACHTJE Een vreemde taal leren is leuk. Hier zijn enkele makkelijke woorden in het Swahili. Je kan de woorden op grote vellen papier schrijven en ze met de deelnemers proberen uit te spreken. Welkom Karibu Waar ga je naar toe? Unakwenda wapi? Dank u (zeer) Asante (sana) Ik ga op reis. Ninasafiri. Hoe gaat het? Habari? Tot ziens! Kwaheri! Goed Nzuri 30

31 SPELEN Vuur op de Berg Er moet een spelleider aangeduid worden. Verloop: Alle spelers gaan op de rug liggen. Ze kiezen een woord of naam. De spelleider mag dit niet horen. Als de spelleider het woord of de naam raadt, moet iedereen vlug rechtstaan. Wie het laatst rechtstaat valt af. De speler die het langst kan blijven staan is de winnaar. Het spel begint als de spelleider roept: Vuur op de berg!. Iedereen roept Vuur?, maar ze springen niet omhoog, De spelleider roept: Vuur op de stoel. Weer antwoordt iedereen 'Vuur', maar iedereen blijft liggen. Zo gaat het de hele tijd verder. Tot dat de spelleider het correct woord roept: Vuur op... Armtrekken (variatie op touwtrekken) Twee personen staan met het gezicht naar mekaar en nemen mekaars ellebogen vast. De andere spelers delen zich in twee groepen. De groepen gaan achter deze personen staan en nemen hen vast bij de heupen. Vanaf het moment dat er start wordt gezegd mag er getrokken worden. De persoon die los laat heeft verloren. 31

32 Togo Oppervlakte: km 2 BURKINA FASO Aantal inwoners: 4,2 miljoen Taal: Frans Ewe Hausa Kabye Twi Religie: 50% traditionele 35% Christendom 15% Islam GHANA BENIN OPDRACHTJE Voor deze opdracht heb je een doek nodig. In Togo dragen veel vrouwen een sjaal, ze knopen hem tot een rok. Je kan dit ook proberen. Lomé 32

33 SPELEN Jeu de la hyène Verloop: Verdeel de groep in twee ploegen (a en b). De groepen moeten achter een lijn gaan staan. Ongeveer 10 meter verder staat er een voorwerp per ploeg (om er rond te lopen, bv een stoel). Het startsein wordt op deze manier gegeven: Opgepast, er is een hyena op je pad. Haast je wat! Dan pas mag de eerste vertrekken. Op het startsein van de begeleider, vertrekt er een speler van elke ploeg en loopt naar het voorwerp. De persoon moet zijn handen op het voorwerp leggen, 10 rondjes rond het voorwerp lopen, maar zonder de handen weg te nemen. Ook het hoofd moet gebogen blijven. Dan moeten de spelers terug naar hun ploeg lopen en de volgende aantikken. De volgende persoon moet dan ook rondjes lopen, terug komen,... De eerste ploeg waarvan alle spelers aan de beurt waren, heeft gewonnen. De begeleider moet wel goed opletten, want anders kunnen de deelnemers vals spelen. Wie vals speelt, moet op het einde nog eens lopen. 33

34 Oeganda Oppervlakte: km 2 Aantal inwoners: 20 miljoen Taal: Engels Swahili Lugandu D.R.Congo SUDAN KENYA Basisvoedsel: Cassave of maniok Bananen (matoke) Kampala Religie: 66% Christenen 19% traditionele godsdiensten 15% Islam RWANDA TANZANIA TANZANIA OPDRACHTJE In Oeganda gebruiken de mensen de fiets als taxi. De taxi-chauffeur is de fietser en de klanten zitten achterop. Laat de deelnemers eerst een bordje maken met taxi en hang dit aan een fiets. Laat dan iedereen eens chauffeur en klant zijn. 34

35 Vietnam Oppervlakte: km 2 Aantal inwoners: 78,7 miljoen Taal: Vietnamees Basisvoedsel: Rijst Religie: Boeddhisme Rooms-katholiek, sekten OPDRACHTJE Maak een hoopje met witte rijst, leg in deze hoop een tiental donkere korrels. De deelnemers moeten met twee stokjes de donkere korrels uit de hoop halen. 35

36 Zimbabwe Oppervlakte: km 2 Inwoners: 11,5 miljoen Taal: Engels Basisvoedsel: Maïs Religie: 45% Christendom Traditionele godsdiensten ZAMBIA Hwange BOTSWANA MOZAMBIQUE ;; ;; ;; ;; Harare ;; ;; Kadoma ;; ;; Kwekwe ;; Kadoma Mutare Masvingo Bulawayo Rutenga SOUTH AFRICA OPDRACHTJE In Zimbabwe is er weinig water, daarom groeien er andere bomen dan in België. Op de foto zie je een Baobab boom, wij noemen deze boom de apebroodboom. Dit is een hele grote boom, maar zonder groene blaadjes, er hangen wel kleine vruchtjes in. Probeer deze boom maar eens na te tekenen. 36

37 Bronnen BOEKEN Gamesbook 2nd edition. Londen, The Woodcraft Folk, OUSMANE, S., Taaw. Een jeugd in Dakar. Berchem, Uitgeverij EPO, Spelletjes uit de hele wereld. Fijn om te maken en te spelen. Amsterdam, Kosmos, ND. Spiele rund im die welt. Köln, Unicef, The world Guide An alternative reference to the countries of our planet. United Kingdom Instituto del Tercer Mundo, Verhalen uit verre landen. ontwikkelingswerkers vertellen. z.p., Coprogram/NCOS, Zuid-Noord Spelenboek. Mondiale vorming voor jongeren. Leuven, Kleur Bekennen en Centrum voor Informatieve Spelen, BUNDELS ALFA VZW, L'Afrique, c'est chique. Turnhout, Alfa vzw, zj. ALFA VZW, Een wereld vol spelletjes. Handleiding voor de begeleider. Turnhout, Alfa vzw, zj. KINDERWERELDATELIER, Wonen en leven in Congo. Handleiding. Antwerpen, Kinderwereldatelier Educatief Centrum vzw, De wereld rond in 33 spelletjes. Zonnestraal vakantie. Averbode, uitgeverij Ahiora, BROEDERLIJK DELEN, Spelen uit de derde wereld. Mechelen, Broederlijk Delen, zj. LATIJNS-AMERIKACENTRUM, Latijns-Amerika. Waar sport nog spel is...!. Antwerpen, Vlio, zj. VZW ESMERALDAS, Kinderspelen uit Ecuador. Gent, vzw Esmeraldas,

38 Meer weten over Vredeseilanden? Surf eens naar VREDESEILANDEN.BE. Op de Vredeseilandensite vind je alle informatie over de werking van Vredeseilanden in Afrika, Latijns-Amerika, Azië en Vlaanderen. Elk van de 14 landen waar Vredeseilanden actief is, komt uitgebreid aan bod, we stellen je ook een aantal interessante links voor. Daarnaast wordt veel aandacht besteed aan allerhande activiteiten, acties en evenementen die georganiseerd worden door Vredeseilanden of waar we aan meewerken. De belangrijkste acties kan je trouwens op de voet volgen via directe verslaggeving. Ook de vrijwilligerswerking van Vredeseilanden komt uitgebreid aan bod. De pagina's worden regelmatig aangevuld met recente informatie of nieuwsberichten, op de openingspagina krijg je een overzicht van actuele berichten en acties. DE VREDESEILANDENSITE 38

39 DE LANDENPAGINA VAN TOGO VREDESEILANDEN- CAMPAGNE 39