Research Maatschappelijk Betrokken Ondernemen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Research Maatschappelijk Betrokken Ondernemen"

Transcriptie

1 Research Maatschappelijk Betrokken Ondernemen Namen: Pamela Blaauw, Menno Knevelman, Leanne Miedema Studentnummers: ,291773, Instelling: NHL Hogeschool Minor: Bedrijfsjournalistiek Vak: Research Docenten: B. van der Meer, M. de Jong Datum: 22 juni 2015

2 Maatschappelijk Betrokken Ondernemen Researchdossier NHL Hogeschool te Leeuwarden 22 juni 2015 B. van der Meer, M. de Jong Pamela Blaauw Menno Knevelman Leanne Miedema 1

3 Inleiding Maatschappelijk Betrokken Ondernemen (MBO) is altijd al een zeer essentieel onderdeel geweest binnen de Nederlandse samenleving. Het is dus zeker geen nieuw verschijnsel, maar wel iets wat nog steeds veel wordt gebruikt door bedrijven en juist dit maakt het interessant. Maar wat is MBO nou precies? Kort gezegd is MBO investeren in de samenleving door een combinatie van mensen, munten, middelen, massa en media Het maakt deel uit van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). MBO wordt namelijk gezien als dé praktische, lokale invulling van MVO. Bedrijven kunnen hiervoor financiële middelen gebruiken, maar wat opvalt is dat steeds meer ondernemingen kiezen voor immateriële zaken zoals kennis, contacten, apparatuur, tijd van medewerkers en leiding. Eigenlijk is MBO dus één van de weinige dingen in het bedrijfsleven waar het niet om geld hoeft te draaien. Het zorgt ervoor dat de maatschappij wordt betrokken bij het bedrijf en wordt verbeterd. Maar het belangrijkste nog: het zorgt voor cohesie binnen de maatschappij. En laat nou net deze cohesie van belang zijn in krimpregio s. Het gaat er in deze regio s om, om op lokaal niveau de stand van zaken in kaart te brengen en er met lokaal beleid op in te spelen. Hiervoor is cohesie binnen dit lokale gebied van belang. Op die manier kan ook de inrichting van de fysieke leefomgeving in krimpregio s aansluiten bij lokale behoeften. Leeswijzer Allereerst wordt het Maatschappelijk Betrokken Ondernemen besproken. Vervolgens wordt het Maatschappelijk Betrokken Ondernemen behandeld. Hier wordt gesproken over het historisch perspectief, de definitie en de belangrijkste reden. Hierna komen de krimpregio s aan bod. Vervolgens worden de mogelijke gastsprekers en het interview besproken, waarna het format aan bod komt. Dit wordt gevolgd door het draaiboek en de reflecties. 2

4 Inhoud Inleiding Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Maatschappelijk Betrokken Ondernemen Historisch perspectief Definitie Belangrijkste redenen voor MBO Krimpregio s Stellingen Mogelijke gastsprekers Format Onderwerp Gastspreker en verloop interview Animatievideo Draaiboek Reflecties Reflectie Pamela Blaauw Researchredactie Talkshow Reflectie Menno Knevelman Proces vooraf Reflectie Leanne Miedema Proces vooraf Talkshow Big formulier Menno Big formulier Leanne Bijlagen Artikelen met betrekking tot MBO Vrijwilligers aan de slag tijdens NL Doet, zaterdag 16 maart Drentse bedrijven hebben hart voor maatschappelijke organisaties Op het Plaza van Verpleeghuis Anholt in Assen wordt op woensdag 31 oktober de Beursvloer 2012 gehouden voor maatschappelijk betrokken ondernemen

5 Maatschappelijk betrokken ondernemen leeft in de regio Groninger Uitdaging: De Prinsenhof en Trip Advocaten & Notarissen gaan de uitdaging aan Hoofdstuk 4 en 5 afstudeeronderzoek MBO Hoofdstuk Hoofdstuk Bronnen

6 1. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) is een vorm van ondernemen gericht op economische prestaties (profit), met respect voor de sociale kant (people), binnen de ecologische randvoorwaarden (planet), ook wel bekend onder de term de triple- P- benadering. Waar grote multinationals over MVO spreken, gebruikt het MKB meestal de term Duurzaam Ondernemen. De theoretische achtergronden zijn hetzelfde, maar de praktische vertaling in het bedrijf is anders. Het MKB richt zich bij het vormgeven aan duurzaamheid in eerste instantie sterk op de interne organisatie (milieu en medewerkers). Vaak wordt pas in een veel later stadium aandacht besteed aan communicatie (duurzaamheidsverslagen) of keten overleg met stakeholders (klanten en leveranciers), waarbij ook de maatschappelijke kant in beeld komt (Samen voor Betrokken Ondernemen, 2013). 2. Maatschappelijk Betrokken Ondernemen 2.1 Historisch perspectief De maatschappelijke betrokkenheid van ondernemers en bedrijven is altijd een belangrijk onderdeel geweest van de Nederlandse samenleving en het feit dat bedrijven zich actief inzetten in hun maatschappelijke omgeving is dus geen nieuw verschijnsel. Al in de industriële revolutie (begin 19e eeuw) gingen ondernemers zich bekommeren om de gezondheid, de huisvesting en scholing van hun medewerkers. De betrokkenheid van deze ondernemers en bedrijven bij hun sociale omgeving werd bepaald door het bedrijfsbelang en het sociaal belang. Investeringen in de infrastructuur bijvoorbeeld waren van wezenlijk belang voor het bedrijf. Daarnaast zagen bedrijven dat een positief welbehagen van de medewerkers (en hun familie) een positief effect had op de inzet en resultaten van het werk. De bedrijfseconomische en sociale belangen gingen gelijk op. Bedrijven en omgeving maakten samen een organische groei door. De bedrijven zorgden voor huisvesting, scholen, bouwden kerken, hadden bedrijfsartsen en ze organiseerden activiteiten voor werknemers. Bedrijven en omgeving waren nauw met elkaar verbonden. De rol van de overheid was in dit verband heel beperkt en staat bekend onder de term nachtwakersstaat. In de loop van de jaren ontwikkelt de rol van de overheid zich naar de huidige verzorgingsstaat. Bedrijven konden zich steeds meer beperken tot hun kerntaken. Na de Tweede Wereldoorlog, als bedrijven druk zijn met de wederopbouw van Nederland, is de verzorgingsstaat compleet. Echter, aan het einde van de twintigste eeuw wordt duidelijk dat de overheid de uitdagingen van de samenleving, in deze tijd van globalisering, niet meer alleen aankan. 5

7 In deze ontwikkeling waarin de overheid zich meer op haar kerntaken richt, past de huidige ontwikkeling waarbij bedrijven een grotere verantwoordelijkheid gaan voelen voor de sociale, fysieke en economische omgeving (Samen voor Betrokken Ondernemen, 2013). 2.2 Definitie Maatschappelijk Betrokken Ondernemen (MBO), ook wel community investment genoemd, betekent investeren in de (lokale) samenleving door een combinatie van mensen, munten, middelen, massa en media (Prof. dr. Lucas Meijs, hoogleraar vrijwilligerswerk, Civil Society en Ondernemingen). MBO maakt deel uit van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) en wordt gezien als de praktische, lokale invulling van MVO (Samen voor Betrokken Ondernemen, 2013). Bedrijven kunnen financiële middelen bieden, maar steeds meer bieden zij immateriële zaken als kennis, contacten, apparatuur, tijd van medewerkers en leiding. Maatschappelijk Betrokken Ondernemen omvat alle activiteiten die door het bedrijfsleven worden ondernomen om de kwaliteit van de lokale leefomgeving te verbeteren. MBO kent veel vormen maar laat zich makkelijk bundelen in 5 M s: 1. Mensen Vrijwillige inzet van medewerkers. 2. Middelen Het beschikbaar stellen van faciliteiten of goederen. 3. 3) Massa Het openstellen van netwerken. 4. Media In- en externe mediakanalen openstellen. 5. Munten Het beschikbaar stellen van financiële middelen. Door te investeren in Maatschappelijke Betrokken Ondernemen bouwen organisaties aan een positief imago (zowel intern als extern), naamsbekendheid en een breder netwerk. Daarnaast biedt Maatschappelijke Betrokken Ondernemen medewerkers tal van nieuwe ervaringen en contacten. Door organisaties en werknemers wordt het vaak als zeer positief ervaren om samen iets te doen voor de samenleving. De uitvoering van maatschappelijke projecten is leerzaam, plezierig, verrijkend, bevordert het teamgevoel en het maakt werknemers trots op de organisatie. Het zorgt tevens voor nieuwe ontmoetingen, ervaringen, netwerken en uw medewerkers ontwikkelen vaardigheden in een andere context (Vrijwilligersbaarn, z.d.). Om het verschil tussen MVO en MBO goed duidelijk te 6

8 maken is er gekozen om tijdens het interview een filmpje te laten zien over wat de verschillen tussen deze twee begrippen expliciet zijn. 2.3 Belangrijkste redenen voor MBO Uit onderzoek is gebleken dat de belangrijkste reden van bedrijven om MBO- activiteiten te ondernemen is omdat MBO inspireert en leuk is. Overige redenen zijn: Omdat het hoort, bedrijven zien het als hun verantwoordelijkheid. Omdat andere marktpartijen eisen stellen op het gebied van MBO. Omdat het zakelijk rendement oplevert. Omdat het positieve zakelijke effecten heeft zoals het vergroten van de betrokkenheid van medewerkers bij en trots op het bedrijf. De waarde van MBO ligt volgens bedrijven vooral in de maatschappelijke effecten ervan. Ook de mogelijkheid tot het profileren van het bedrijf op zijn afzetmarkt is een veel voorkomende waarde die aan MBO wordt toegekend (Vrijwilligersbaarn, z.d.). 2.4 Vormen van MBO Maatschappelijk Betrokken Ondernemen kan verschillende vormen aannemen. Onderstaand volgen deze vormen. Adviseren PR- en promotieplan opstellen, financieel advies, marketingplan etc.. Bestuur en management Tijdelijk invullen van c.q adviseren over bestuursfunctie bij een stichting of vereniging door medewerkers met de juiste competenties. Detachering Maatschappelijke detachering van oudere werknemers voor de VUT of bij leegloopuren. Mentoring & coaching Van allochtone vrouwen op eerste werkplek, risicojongeren, VMBO scholieren, leeshulpprojecten voor basisschoolkinderen. Middelen Accommodatie, kantoormeubilair, computers, busjes, etc. beschikbaar stellen. Sociale agenda Maatschappelijke urgente thema s zoals opgroeien, vergrijzing, integratie, participatie, onderwijs & arbeidsmarkt en leefbaarheid. 7

9 Sociale hulp Dagjes uit met gehandicapten, kinderen, ouderen etc.. Training Geven van cursussen of trainingen aan vrijwilligersorganisaties, bijvoorbeeld op het gebied van financiën. Teambuilding In samenhang met een concreet maatschappelijk doel, zoals opknappen buurthuis (Vrijwilligersbaarn, z.d.). 8

10 3. Krimpregio s De komende jaren krijgen grote delen van Nederland te maken met een bevolkingsdaling. In bijvoorbeeld de kop van Friesland, delen van Oost- Nederland en Limburg varieert de afname van 5 procent tot meer dan 25 procent. TOP- krimpregio s zijn: Parkstad Limburg, noordoost Groningen en Zeeuws- Vlaanderen. Gebieden waar op korte termijn ook krimp zal plaatsvinden, zijn onder andere: de Achtergoek, noord- en midden- Limburg, Noord- Brabant en Drenthe. In deze regio s is bij basisscholen meestal al sprake van een dalend aantal aanmeldingen (CNVO, z.d.). Delen van Friesland, Groningen en Drenthe zijn krimpregio s. Deze noordelijke krimpregio s scoren op diverse aspecten van gezondheid en zorg minder gunstig dan gemiddeld in Nederland, bijvoorbeeld qua ervaren gezondheid, gebruik van zorg en zorgkosten. Dit geldt vooral voor de krimpregio Oost- Groningen. Ook valt op dat er tussen en binnen krimpgebieden grote verschillen zijn (RIVM, z.d.). Nationaal Netwerk Bevolkingsdaling De daling van de bevolking heeft geleid tot oprichting van het Nationaal Netwerk Bevolkingsdaling (NNB). CNV Onderwijs maakt deel uit van dit netwerk. In dit NNB zitten vertegenwoordigers van gemeenten, provincies, diverse ministeries, de PO- Raad, VO- raad en CNV Onderwijs. Het NNB bestaat uit een aantal themagroepen. CNV Onderwijs werkt actief mee in de themagroep Onderwijs. Hierin wordt onder meer gewerkt aan een handboek Krimp (CNVO, z.d.). 8 puntenplan krimp In het 8 puntenplan krimp staat onder meer: Stimuleer en ondersteun (maatschappelijke en financiële) initiatieven en bevorder samenwerking tussen besturen onderling en met andere maatschappelijke instellingen zoals kinderopvang, om efficiency winsten te boeken en kapitaalvernietiging, zoals leegstand te voorkomen. (CNVO, z.d.). Landelijke aanpak Er is uitgebreid onderzoek gedaan naar een krimpende bevolking. Op basis daarvan is een actieplan Krimpen met kwaliteit opgesteld. Drie basisvoorwaarden zijn belangrijk (CNVO. z.d.): 1. Tijdige lokale bewustwording 2. Duidelijke bestuurlijke rolverdeling en regionale bestuurskracht. 3. Een effectieve bekostigingssystematiek op drie doelgebieden: de herstructurering van de woningvoorraad, de inrichting van de openbare ruimte en de concentratie van onderwijs en andere voorzieningen (CNVO, z.d.). 9

11 Inspelen op lokale behoeften De verschillen binnen en tussen de krimpregio s die uit het onderzoek naar voren komen pleiten ervoor om op lokaal niveau de stand van zaken in kaart te brengen en daar met lokaal beleid op in te spelen. Op die manier kan ook de inrichting van de fysieke leefomgeving in krimpregio s aansluiten bij lokale behoeften. (RIVM, z.d.) Ondernemen in krimpregio s Krimpregio s blijken ideale vestigingsplaatsen voor nieuwe ondernemingen. Startende ondernemers kiezen bewust voor vestiging op het platteland en vergroten daarmee de leefbaarheid van krimpgebieden. De belangrijkste drijfveren om te starten zijn de wens om zelfstandig te zijn of een uit de hand gelopen hobby. Nieuwe ondernemers blijken bewust te kiezen voor vestiging op het platteland met de levensstijl die daarbij hoort. Ze kiezen voor een woonlocatie ongeacht de kansen op de arbeidsmarkt. De kleinschalige bedrijven die voorvloeien uit deze keuze voor ondernemerschap op het platteland passen niet alleen bij de landelijke omgeving, ze hebben vaak ook een toeristische functie. En, belangrijker nog, ze brengen levendigheid en werkgelegenheid in de regio. Door de sociale interactie tussen bewoners te bevorderen, hebben ze een positieve uitwerking op de kwaliteit van leven in de gemeenschap. Volgens een onderzoeker is het belangrijk om nieuwe bedrijvigheid te blijven stimuleren en faciliteren in krimpregio s. Mensen moeten zich betrokken voelen bij de gemeenschap. Dat is een zeer belangrijke motivator voor potentiële en bestaande ondernemers (Binnenlandsbestuur, z.d.). 10

12 4. Stellingen Tijdens het tien minuten durende interview zal aan de gastspreker vijf stellingen voorgelegd worden. Deze stellingen zijn gebaseerd op voorgaande informatie uit de deskresearch en op de artikelen en aanvullende informatie die in de bijlagen te vinden zijn. Maatschappelijk Betrokken Ondernemen is een containerbegrip. Aangezien er uit de deskresearch is gebleken dat er op veel verschillende manieren maatschappelijk betrokken wordt ondernomen is de conclusie getrokken dat MBO een containerbegrip is. En dat er dus meer benamingen voor te bedenken zijn. Vormen van MBO kunnen bijvoorbeeld te maken hebben met: Adviseren Bestuur en management Detachering Mentoring & coaching Middelen Sociale agenda Sociale hulp Training Teambuilding Maatschappelijk Betrokken Ondernemen is hetzelfde als sponsoren. Er worden meerdere redenen genoemd waarom bedrijven aan MBO doen. Men geeft ook aan dat aan MBO doen een bepaalde verantwoordelijkheid is. Maar het sponsoren van de lokale voetbalclub is dit toch ook? Er wordt alleen maar Maatschappelijk Betrokken Ondernomen door druk uit de maatschappij. Uit de deskresearch komt naar voren dat het blijkt dat krimpregio s ideale vestigingsplaatsen zijn voor nieuwe ondernemingen. Startende ondernemers kiezen bewust voor vestiging op het platteland en vergroten daarmee de leefbaarheid van krimpgebieden. Als startende ondernemer zou er toch juist gekozen worden voor een levende omgeving om zo meer contacten op te doen en beter te kunnen netwerken. Worden ondernemers niet door het actieplan Krimpen met kwaliteit in een bepaalde positie gedreven? Daarnaast zijn er bedrijven zoals BP Nederland die, zo blijkt uit het afstudeeronderzoek in de bijlagen, Maatschappelijk Betrokken Ondernemen vanuit een extrinsieke waarde. BP Nederland doet dit omdat het bedrijf graag iets wil doen voor de maatschappij, maar dit ook gebruikt voor eigen voordelen. De volgende stelling die hieraan gekoppeld is, heeft betrekking op de conclusie die uit de deskresearch wordt getrokken: er zijn bedrijven die Maatschappelijk Betrokken Ondernemen door druk uit de maatschappij. 11

13 Maatschappelijk Betrokken Ondernemen is reclame maken. Door als organisatie Maatschappelijk Betrokken te Ondernemen kun je andere lokale en maatschappelijke organisaties steun bieden. Door dit te doen help je niet alleen die organisatie, maar zal ook je eigen organisatie positief in beeld komen en bedrijven zakelijk rendement opleveren. Dit is een manier om door maatschappelijke betrokkenheid ook reclame te maken. In de bijlagen zijn een aantal artikelen te vinden die betrekking hebben op het Maatschappelijk Betrokken Ondernemen van verschillende organisaties. Toch blijkt, uit het afstudeeronderzoek van Tjarda Polderman, dat veel MKB ers niet communiceren naar de buitenwereld dat zij Maatschappelijk Betrokken Ondernemen. Deze organisaties weten niet goed hoe. Terwijl grote organisaties als Shell, wel duidelijk in campagnes laten zien dat zij ook maatschappelijke betrokkenheid tonen. Door deze stelling in het interview mee te nemen kan er nog duidelijker het verschil worden laten zien tussen organisaties die vanuit intrinsieke en extrinsieke waarde Maatschappelijk Betrokken Ondernemen. Maatschappelijk Betrokken Ondernemen verhoogt betrokkenheid en trots van medewerkers met de organisatie. Uit de deskresearch is gebleken dat er om verschillende redenen Maatschappelijk Betrokken wordt Ondernomen. Één van die redenen is ook het vergroten van de betrokkenheid van medewerkers bij en trots op het bedrijf. Daarnaast is teambuilding een vorm van MBO, waarbij medewerkers aan de teambuilding werken door Maatschappelijk Betrokken te Ondernemen. Ze gaan bijvoorbeeld gezamenlijk iets opknappen voor de lokale omgeving. Verder komt uit het historisch perspectief van het Maatschappelijk Betrokken Ondernemen naar voren dat medewerkers van bedrijven na de Tweede Wereldoorlog al meer om elkaars welzijn gingen denken. Maatschappelijk Betrokken Ondernemen draait puur om elkaars welzijn als algemeen woord. Bedrijven die aan MBO doen willen dat een ander bedrijf zich beter voelt en kan blijven bestaan. De stelling die hieruit voort is gekomen of MBO de betrokkenheid en trots van de medewerkers van het bedrijf dat aan MBO doet ook verhoogt? Deze stelling sluit dus aan op de voordelen van MBO en heeft een toegevoegde waarde aan in het interview, omdat het gasten interne kansen laat zien en enthousiast kan maken om door dit voordeel aan MBO te doen. 12

14 5. Mogelijke gastsprekers Voor Ruis in de Regio hebben wij verschillende mogelijke gastsprekers benaderd. Uiteindelijk is het Peperzaken geworden, met als reserve Voys Telecom. Hieronder volgt een overzicht met de mogelijke gastsprekers, redenen waarom deze organisaties ons geschikt leken als gastspreker en waarom mogelijke gastsprekers het niet zijn geworden.! Peperzaken Peperzaken is een full service app development organisatie en toont maatschappelijke betrokkenheid door lokale initiatieven in Groningen te steunen en te investeren in de toekomst van jonge programmeurs. Student van NHL Hogeschool, Tjarda Polderman, heeft haar afstudeerstage bij deze organisatie gelopen en haar afstudeeronderzoek had betrekking op Maatschappelijk Betrokken Ondernemen. Zij heeft veel kennis van het onderwerp en kan dit goed onder woorden brengen. Nadat wij haar gevraagd hadden was ze direct enthousiast en besloten we om haar als definitieve gastspreker te nemen.! Concept7 Concept7 is een ontwerpclub uit Groningen en Amsterdam. De organisatie ontwerpt digitale producten en ervaringen. Via Marijn kregen wij te horen dat Concept7 voor Peperzaken een voorbeeld is wat Maatschappelijk Betrokken Ondernemen betreft. We zijn bij hen gaan informeren en dit klopte inderdaad. Om deze reden leek Concept7 ons de ideale gastspreker, zodat zij tijdens Ruis in de Regio ook een voorbeeld kunnen zijn voor andere organisaties en deze kunnen enthousiasmeren om ook Maatschappelijk Betrokken te Ondernemen. Helaas na vaker contact gehad te hebben, bleek dat het Concept7 niet ging lukken om als gastspreker op te treden tijdens Ruis in de Regio! Rabobank Foundation Een andere optie was Rabobank Foundation. Dit is een foundation opgericht door Rabobank die investeert in mensen die hard werken om op eigen benen te kunnen staan. Dit gebeurt in Nederland, maar ook in (verre) andere landen. Ook dit is een vorm van Maatschappelijk Betrokken Ondernemen en Rabobank zal voor de gasten een bekende onderneming zijn. Wij hebben contact gehad met Rabobank Foundation en het netwerkevenement uitgelegd. Ze waren enthousiast, maar ook voor hen ging het helaas niet lukken op te treden als gastspreker of überhaupt bij Ruis in de Regio aanwezig te zijn.! IKEA Foundation De IKEA Foundation toont op korte en lange termijn betrokkenheid om het leven van kinderen in bepaalde gebieden te verbeteren. Met de IKEA Foundation worden projecten gesteund die kinderen betere kansen bieden. Bijvoorbeeld het verbeteren van sanitaire en gezondheidsvoorzieningen en het bieden van kwaliteitsonderwijs. Ook dit is een vorm van 13

15 Maatschappelijk Betrokken Ondernemen, en dan vooral gericht op arme gebieden in de wereld. De IKEA Foundation zou dus ook een geschikte kandidaat geweest zijn. Deze Foundation is het niet geworden, omdat ook zij lieten weten dat er geen medewerker aanwezig kon zijn bij het netwerkevenement.! Voys Telecom Na veel contact te hebben gehad met diverse bedrijven belde Voys Telecom terug. Het nummer van Voys Telecom had het projectteam verkregen na het contact met Concept7. Voys Telecom zorgt ervoor dat bedrijven kunnen bellen en gebeld kunnen worden. Voys Telecom heeft dezelfde waarden als Concept7. Omdat helaas verschillende sprekers van Concept7 op vakantie waren tijdens de uitzending om 19 juni konden zij niet komen. Van Concept7 kregen het projectteam door dat Voys Telecom een goed alternatief was. Concept7 werkt nauw samen met Voys Telecom en staan hetzelfde tegenover het begrip Maatschappelijk Betrokken Ondernemen. Er worden dezelfde normen en waarden gehanteerd en er wordt veel met elkaar samengewerkt. Voys Telecom is de reserve gastspreker geworden. 14

16 6. Format 6.1 Onderwerp Het hoofdonderwerp tijdens Ruis in de Regio is de krimp. Daarbij is Maatschappelijk Betrokken Ondernemen een deelonderwerp en daaruit vloeit imago als een subonderwerp.! Invalshoek: Hoe kan Maatschappelijk Betrokken Ondernemen krimp in het noorden van Nederland tegengaan?! Interessant voor doelgroep: Voorbeeld uit de praktijk zien en daarvan leren. Er heerst een trend in Nederland dat er steeds meer Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en Maatschappelijk Betrokken Ondernemen wordt verwacht van ondernemers. Ook de overheid stimuleert dit. Maar hoe geef je dit vorm aan je bedrijf en wat doe je precies als je aan MBO doet? Wat de voordelen zijn voor bedrijven en wat de eventuele nadelen zijn voor bedrijven. Is MVO/MBO niet bijvoorbeeld gewoon een andere benaming van sponsoring? Het onderwerp is interessant voor de doelgroep omdat wij met de gastspreker de bezoekers kunnen informeren en enthousiasmeren over MBO en MVO.! Link met de krimp: Door Maatschappelijk Betrokken te Ondernemen kun je lokale maatschappelijke organisaties steunen die zonder de steun van ondernemers niet optimaal kunnen blijven bestaan. Maatschappelijk Betrokken Ondernemen kan krimp van lokale maatschappelijke organisaties tegengaan. Medewerkers enthousiasmeren en zorgen voor een positief imago. 6.2 Gastspreker en verloop interview Het interview over Maatschappelijk Betrokken Ondernemen wordt gehouden met Tjarda Polderman, Marketing & Communicatie Manager van Peperzaken. Tijdens dit interview worden onderstaande stellingen aan de gastspreker voorgelegd. De kritische stellingen zullen verschillende meningen en discussie oproepen. De gastspreker kan dan juist de positieve kanten van het Maatschappelijk Betrokken Ondernemen benoemen, wat gasten tot nadenken kan zetten en gasten eventueel kan overtuigen om ook aan MBO te doen. 1. Maatschappelijk Betrokken Ondernemen is een containerbegrip. 2. Maatschappelijk Betrokken Ondernemen is hetzelfde als sponsoren. 3. Er wordt alleen maar Maatschappelijk Betrokken Ondernomen door druk uit de maatschappij. 4. Maatschappelijk Betrokken Ondernemen is reclame maken. 5. Maatschappelijk Betrokken Ondernemen verhoogt betrokkenheid en trots van medewerkers met de organisatie. Voordat de stellingen aan de gastspreker worden voorgelegd wordt het interview op de volgende manier geïntroduceerd: Het licht gaat uit in de studio. Presentator vertelt dat Maatschappelijk Betrokken Ondernemen alleen zichtbaar is als je ook daadwerkelijk iets doet. Alleen dan zul je het 15

17 effect zien. Het bedrijf zal zich hiervoor gezamenlijk actief moet inzetten en altijd in beweging moeten blijven. Om weer licht te krijgen in de studio, zal de presentator dit moeten opwekken door te gaan fietsen. De definitieve tekst die vermeld wordt tijdens de opening staat hieronder vermeld: Het klopt dat het scherm zwart is en dat jullie niks kunnen zien. Op dit moment ben ik nog niet in beweging. Bedrijven die aan Maatschappelijk Betrokken Ondernemen doen zijn alleen zichtbaar (op het moment dat dit woord benoemd wordt gaat het licht in de studio aan) als zij in beweging zijn. Alleen dan kan de rest van de wereld zien dat zij aan MBO (voluit uitspreken) doen. Bedrijven die Maatschappelijk Betrokken Ondernemen zijn een positieve aanvulling voor de lokale omgeving en ontwikkelen een goed imago. Nadat de presentator het licht heeft opgewekt, wordt een introductievideo laten zien waarin het verschil tussen MVO en MBO wordt belicht. Na de introductievideo introduceert de presentator de gastspreker en vraagt of de gastspreker het eens is met de metafoor die zojuist getoond werd. 6.3 Animatievideo In de animatievideo wordt allereerst uitgelegd wat Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen is en wat het verschil is met Maatschappelijk Betrokken Ondernemen. Dit wordt door de volgende beelden en een voice- over ondersteunt: Aardbol draait rond (hele wereld laten zien) Op een kaart is ingezoomd op het noorden van Nederland Twee bedrijven in beeld 1 bedrijf met neutraal poppetje 1 organisatie met treurig poppetje het bedrijf geeft steun (handen), materialen (laptop) en geld aan de organisatie poppetje met treurig gezicht wordt blij organisatie wordt groter poppetje met neutraal gezicht wordt blij imago daar wordt beter De animatievideo is via onderstaande link terug te zien: 16

18 7. Draaiboek 17

19 18

20 8. Reflecties 8.1 Reflectie Pamela Blaauw Researchredactie Een aantal weken geleden begonnen we aan het vak Research. Het heeft bij mij best een poosje geduurd voordat ik echt helemaal doorhad wat er van mij verwacht werd. Naast de drukte van alle andere vakken vond ik het best lastig mijn aandacht ook vol te storten op Research. Tijdens de eerste vergaderingen werden de rollen verdeelt. Ik wilde in eerste instantie wel graag de rol van hoofdredacteur op mij nemen, maar besloot toen toch voor een (naar mijn idee) iets minder verantwoordelijke rol te gaan. Ik heb namelijk tijdens voorgaande projecten bij mijn opleiding Communicatiemanagement de rol van projectleider op mij genomen. Ieder semester neem ik mijzelf weer voor om minder verantwoordelijkheden te nemen en daarom wilde ik mij nu iets meer op de achtergrond houden. Ook omdat ik nog geen idee had hoe een live- uitzending in elkaar zit en mijn voorkeur meer uitgaat naar het schrijven van artikelen dan het maken van beelden. Marijn de Jong raadde ons aan een programma terug te kijken, genaamd Achter het scherm bij Pauw & Witteman. Ik ben dit gaan kijken en vond het erg leuk en inspirerend om te zien. Vooral het redactiewerk achter de hele show sprak mij aan. Het kwam dus maar goed uit dat ik besloot in een redactie te gaan, want ik heb soortgelijk werk uitgevoerd als bij Pauw en Witteman en dat vond ik best wel leuk! Vanaf het moment dat Menno Knevelman, Leanne Miedema en ik een groep vormden werd de opdracht concreter voor mij. We konden gericht aan de slag en ons volledig storten op Maatschappelijk Betrokken Ondernemen. Ik vond het leuk dat ik me bij dit onderwerp kon aansluiten, omdat ik er eerder op deruis drie artikelen over heb geschreven. En het onderwerp interesseert mij heel erg. Vooralsnog bleef ik het lastig vinden mij te concentreren op dit vak. Ik merkte ook aan mezelf dat ik er niet helemaal achter stond, omdat er lange tijd veel onduidelijkheden bleven qua gasten en gastsprekers. Naar mate het binnen mijn groep steeds beter ging met het researchdossier, format en draaiboek begon ik er weer zin in te krijgen. Ik moet zeggen dat ik wel blij ben dat Leanne, in de periode dat ik wat minder gemotiveerd was, zo erg de leiding nam. Hierdoor kreeg ik op ongemotiveerde momenten toch weer energie. Ik heb veel tijd gestoken in de research naar Maatschappelijk Betrokken Ondernemen en deze informatie ook overzichtelijk gemaakt in het researchdossier. Voor het format hebben we veel samengewerkt, door elkaar te zien of feedback te geven in Word. Ik vond dit een prettige manier van samenwerken. De gezamenlijke brainstormsessies werkten goed, maar 19

21 ook het zelfstandig werken aan bijvoorbeeld het format sprak mij aan. Nadat Leanne telefonisch met verschillende organisaties contact had opgenomen om hen te vragen als gastspreker, kwamen we uiteindelijk bij Peperzaken terecht. Alle voorgaande mogelijke gastsprekers waren enthousiast, maar konden helaas niet. Omdat ik eerder contact heb gehad met Peperzaken wilde ik ze wel bellen. Na contact gehad te hebben met de CEO, Dirk- Jan Huizingh, kwam toch Tjarda Polderman weer op mijn pad. Zij had haar afstudeeronderzoek inmiddels afgesloten en wilde ons graag van informatie voorzien en ook optreden als gastspreker. Tijdens het voorgesprek dat wij met haar hielden via Skype bleek al dat zij vast een goede gastspreker zal zijn. Om het onderwerp te introduceren tijdens Ruis in de Regio besloten wij een video te maken met daarin de uitleg en het verschil tussen Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en Maatschappelijk Betrokken Ondernemen. Het viel ons namelijk op dat deze begrippen nog weleens door elkaar gehaald worden en MBO is nog niet bij iedereen bekend. Voor de video maakten we gebruik van attributen van de opleiding Aardrijkskunde, een landkaart van Nederland en een wereldbol. Het schieten van de beelden verliep goed en ook het inspreken van de voice- over ging aardig goed. De voice- over heb ik ingesproken en achteraf gezien had ik toch beter op het volume van mijn stem moeten letten. Ik heb een zachte stem en als ik harder ga praten heb ik het gevoel dat ik zowat schreeuw, toch moet ik hier voor een volgende keer meer rekening mee houden. Ik ben tevreden over het proces vooraf aan Ruis in de Regio en de samenwerking. Ik ben perfectionistisch ingesteld, maar ik vind het soms nog wel lastig om anderen negatieve feedback te geven. Hierdoor heb ik niet altijd mijn stem duidelijk laten horen. Het was fijn dat Leanne de leiding nam en ik ben van mening dat ik haar daar wel in ondersteund heb. Talkshow Afgelopen vrijdag 19 juni vond de talkshow Ruis in de Regio plaats. Ondanks dat we eigenlijk best kort de tijd hadden om de talkshow voor te bereiden voelde het wel als een lange voorbereiding. We hebben veel uren in de studio doorgebracht. Met deze oefenmomenten was ik wel heel blij, omdat ik achter de camera stond, terwijl ik daar voorheen nooit tot amper meegewerkt heb. Ik vond ook de uitleg en hulp van Frits van Essen aan Claryanne Okken en mij erg fijn. Mark Bremer heeft de rol als programmaleider erg goed vervuld vind ik. Hij gaf duidelijke aanwijzingen en was echt de schakel tussen de regie en de mensen in de studio. Ook de rol van regisseur nam Menno Knevelman goed op. Ik vond het prettig dat hij mij feedback gaf over hoe mijn camera stond. Wel vond ik dat het tijdens het oefenen het af en toe erg lang duurde voordat we echt aan de slag konden. Ik begreep dat niet alles qua techniek snel klaar is, maar naar mijn idee kon het soms wel wat sneller. De lunch voorafgaand aan de talkshow vond ik heel goed bedacht. We konden daardoor allemaal vervolgens ontspannen aan de slag. Ik heb ook het idee dat iedereen veel meer relaxt was op de echte dag van de talkshow, dan alle momenten in de studio hiervoor. 20

22 Met het eindresultaat ben ik heel erg tevreden! Ik vind het knap dat Annemarieke Visser haar rol heel goed vervuld heeft, ondanks dat zij één/twee dagen zich hier maar op heeft kunnen voorbereiden, omdat niet helemaal duidelijk was hoe het met gasten zat en wat we tussen de interviews door zouden doen. Dit is heel goed opgelost. Net als dat ik het knap vind dat het zo goed is gegaan met de live- stream. Ook de interviews verliepen goed. Ik vind dat alle interviews er heel natuurlijk uitzagen. Het leek niet ingestudeerd, wat soms wel een beetje het geval was door de voorgesprekken. Het camerawerk en het contact tussen de regie en programmaleider verliep ook goed. Eigenlijk ben ik van mening dat we tijdens het echte live- moment de beste talkshow hebben neergezet, vergeleken met de oefenmomenten. Hier mogen we trots op zijn! 21

23 8.2 Reflectie Menno Knevelman Proces vooraf Toen bij de eerste les bekend werd dat we een talkshow zouden gaan produceren, kreeg ik er direct zin in. Altijd al had ik een echte talkshow willen maken en ik bedacht me ook direct dat ik de regisseur van de talkshow wilde worden. Uiteindelijk is dit ook gelukt. Maar eerst moest er natuurlijk research worden gedaan. Ik kwam in de groep met Pamela Blaauw en Leanne Miedema. In het begin wisten we niet goed een lijn te vinden in het onderzoek. Maar naarmate het project vorderde leerden we elkaars kwaliteiten kennen en wisten wie wat het beste kon gaan doen. Ik heb vooral research gedaan, het researchdossier bijgewerkt en me beziggehouden met het regiewerk en daarnaast heb ik er voor gezorgd dat alles voor die dag zelf geregeld zou zijn. Als introductie van de talkshow besloten we creatief te gaan doen. Ik bedacht dat het misschien wel leuk zou zijn om iemand in het donker op een hometrainer neer te zetten en zodra deze zou gaan fietsen er een lampje in de studio zou gaan branden, die licht in de bracht. Deze metafoor had ik bedacht omdat een bedrijf altijd in beweging moet zijn om met Maatschappelijk Betrokken Ondernemen bezig te gaan. Terwijl de hometrainer en het lichtje een soort van duurzaamheid impliceren. Zoals gezegd was ik in het begin erg gemotiveerd voor dit project. Maar na een paar weken kwam het bericht dat we het niet voor echte bedrijven gingen doen, maar dat het een pilot werd voor alleen mensen binnen de NHL. Mijn motivatie werd minder, maar zolang er maar genoeg gasten zouden komen kon het project toch nog een succes worden. Al bleek dit een week voor aanvang van het project toch weer tegen te vallen. Het Kenniscentrum was er niet in geslaagd om gasten te regelen en er stonden zodoende nog nul op de lijst. Net als veel klasgenoten was ik daarin teleurgesteld. Na zoveel werk erin gestoken te hebben is het jammer dat er geen gasten komen kijken naar wat je gaat maken. Ook voor de gastsprekers is dit erg vervelend. Dit vond ik jammer en hierdoor verloor ik op het laatst ook de motivatie om het goed af te maken. Toch is dit nog wel gelukt. Het samenwerken ging vrij aardig. Wel merkte ik dat Leanne, Pamela en ik elkaars tegenpolen zijn. Ik ben iemand die het liefst individueel te werk gaat, terwijl Leanne en Pamela echte samenwerkers zijn en alles willen bespreken. Hier moest ik erg aan wennen, maar uiteindelijk hebben we ons aangepast en ging de samenwerking goed. 22

24 8.3 Reflectie Leanne Miedema Proces vooraf in de vierde periode stond het vak Research op het rooster. We hadden geen van allen een idee wat dit zou kunnen inhouden. De eerste les was ik niet aanwezig in verband met een afspraak. Wel begreep ik direct al van klasgenoten en ook van Marijn de Jong zelf dat het een project zou worden met veel regel werk. Een project dat gekoppeld moest zijn aan de krimp. Ruis in de Regio ging het heten. Ik was benieuwd wat ons te wachten stond, maar merkte in de groep veel onrust. Alsof de vinger er niet opgelegd kon worden. De week daarna was ik bij het college en werden de rollen definitief vermeld. Ik had die week daarvoor al vernomen dat we een talkshow zouden gaan maken en dat in de tweede week de rollen verdeeld zouden worden. Ik wou heel graag presentator zijn en had daarom een stuk tekst voorbereid die ik zou willen zetten en nam initiatief. Presenteren is iets wat ik altijd al wou. Vervolgens konden de rollen verdeeld worden en werden ook de groepjes ingedeeld. Samen met Pamela Blaauw en Menno Knevelman kwam ik in het projectteam dat gaat over het onderwerp Maatschappelijk Betrokken ondernemen. We verdiepten ons in het onderwerp en konden veel informatie vinden. Wel heb ik gedurende de eerste weken van het vak als vaag ervaren. Op een gegeven moment hadden we het er met Esther van der Meer over tijdens het vak Bladformule dat het wel duidelijk was wat we gingen doen, maar dat niks concreet was. Dit waren wij als communicatiedeskundigen nog niet echt gewend. Esther gerustelde mij door te zeggen dat dit tot het einde zo zou blijven. Op 1 of andere manier kreeg ik er toen vrede mee. Samen met mijn groepje besloten we om voor onszelf alles duidelijk op papier te zetten. In het begin had ik er heel erg een handje van om een format te maken dat gekoppeld was een aan gastspreker. Marijn attendeerde mij erop dat je juist een format moet schrijven dat past bij welke gastspreker er ook komt. Op een gegeven moment viel het kwartje en kreeg ik ook meer rust toen er een format lag dat aansloot bij een medewerker van de Ikea of bij een medewerker van een vrijwilligersinstantie. Ik was de persoon die contact opnam met eventuele gastsprekers. Dit ging mij goed af. Ik vond het leuk om te bellen en merk dat ik hier echt voordeel mee heb door mijn stage bij het reclamebureau Noordwest12. Laat mij maar bellen zeg ik altijd. Doordat er een format lag dat bij elke organisatie kon aansluiten voelde ik mij niet meer zo erg gestresst. Wel hebben we veel tegenslagen gehad. Veel bedrijven die erg enthousiast waren en dolgraag wilden maar juist door omstandigheden niet konden. Wel heb ik er leuke contacten aan overgehouden. Uiteindelijk heeft Pamela door haar eerder geschreven artikelen over MBO bij Peperzaken Tjarda Polderman kunnen regelen. Op het moment dat ik dat hoorde viel er een last van mijn schouder. We besloten om een introductie te doen die anders was dan anders. Een introductie die eigenlijk een beetje grappig was. Zelf zagen wij het zo dat bedrijven die aan MBO doen ook daadwerkelijk in beweging moeten zijn, vandaar dat wij op het idee van de hometrainer 23

25 kwamen. Gelukkig viel dit in goede aarde bij Bartele en konden we aan de slag. Ook merkten we bij verschillende personen die wij spraken dat er vaak verwarring was rondom MVO en MBO. Vandaar de keuze om het gesprek in te leiden met een animatiefilmpje over de verschillen rondom deze twee begrippen. Het samenwerken ging wel aardig. Ik ben iemand die graag de leiding neemt. Wel heb ik ervaren dat Menno iemand is die heel goed werk kan leveren, maar hier wel op aangesproken moet worden. Door concreet tegen hem te zeggen van wil jij dit en dit doen komt het er wel. Ik moest hier erg aan wennen, maar ook voor mij is dit een leerproces. Echter wil ik wel aangeven dat ik in de toekomst liever niet meer met Menno samenwerk. Op alles wat gezegd wordt volgt een discussie, waardoor ik alleen nog de broodnodige informatie naar hem toe gecommuniceerd heb. Als een autist om het zo te zeggen. Menno is niet in staat om zichzelf van feedback te voorzien in het BIG formulier, wat ik zeer schokkend vind. In het komende jaar weet ik precies met wie ik niet ga samenwerken. Het animatiefilmpje maken lukte gelukkig vrij goed. Onze middelen konden we ophalen bij de opleiding Aardrijkskunde en hierdoor hebben we een filmpje neergezet wat de verschillen rondom de begrippen MVO en MBO duidelijk benadrukt. Talkshow Eindelijk was het dan 19 juni. Na weken oefenen merkte ik op donderdag 18 juni dat ik er nu echt klaar voor was. Op een gegeven moment wil je gewoon live gaan. Je bent er klaar voor. Op donderdag 18 juni hebben we met Marijn met alle presentatoren en de hoofdredacteur samen de teksten doorgesproken. Dit heb ik zelf als zeer prettig ervaren. Ook hebben we gesproken over welke kleding er aangetrokken moest worden. Marijn kon hier ons goed in adviseren en de keuze was snel gemaakt. Ook werd er besloten om mij de visagie te laten doen. Iets wat ik erg leuk vind. Op vrijdag hebben we eerst met zijn allen geluncht bij 3JO. Erg leuk en goed voor de teambuilding. Na enige tijd gingen onze handen jeuken en wouden we aan de slag. Op naar de NHL. Ik begon met de visagie en het haar van Annemarieke en Marie- Annet. Make- up en het haar is een grote hobby van mij. Ik vind het super leuk om andere op te maken en het haar mooi te maken. Iedereen vond het eindresultaat mooi en ik ben er zelf ook erg blij mee. Het paste bij de persoon. Rond half 3 meldde Pamela mij dat Tjarda gearriveerd was. Samen hebben we haar opgehaald bij de receptie en heb ik vervolgens Tjarda een rondleiding gegeven. Daarna hebben we gezellig samen in het NHL cafe een kopje koffie gedronken en het hele plan nogmaals doorgenomen. Dit hebben we beide als zeer prettig ervaren. Eindelijk was het zo ver. We ging live. Samen met Tjarda voegde ik mij bij alle gasten en na de eerste live uitzending was het de beurt aan ons. De zenuwen gierden opeens door mijn live. Daar zat ik dan, op mijn fiets. Ik sprak mezelf in mijn hoofd even streng toe en op het moment dat de camera draaide verdwenen de zenuwen. Ik bleef rustig en kwam heel kalm op de camera over volgens Marijn. Erg fijn om te horen. Na de intro startte onze instart en begon het gesprek echt. Tjarda en ik hebben een fijne klik met elkaar en het gehele gesprek voelde het niet alsof er camera s bij waren. Het liep lekker, voelde informeel en ik voelde mij op mijn gemak. De tijd vloog voorbij en ik ben erg blij dat we een voorgesprek gehad hebben. Op 24

26 deze manier wist ik en Tjarda precies was er gezegd ging worden en waar we op konden inhaken. Onze live uitzending werd goed ontvangen door het bedrijf Peperzaken waar Tjarda bij werkt. Hieronder het bewijs. Tjarda vond mij als gastvrouw zijnde het erg goed doen en voelde zich erg op haar gemak. Tjarda: Je liet me niet in de steek en stelde mij gerust. Je was mijn houvast. Je bent heel sociaal en kletst er lekker op los. Ik heb een hele leuke middag gehad. We hebben een goede show neergezet. Door de goede begeleiding van Marijn en Bartele, die elkaar heel goed aanvullen is dit ons gelukt. Marijn is de docent die veel weet over hoe je je moet gedragen, over hoe je op de camera overkomt en weet veel over inhoudelijke zaken. Bartele weet alles over de studio en is echt de technische man. Een goede aanvulling voor het project. Ik ben trots op het eindresultaat en helemaal om het feit dat er 90 mensen naar de livestream hebben gekeken! 25

27 Big formulier Pamela Beoordelingsmodel individuele bijdrage aan het groepsproces Pamela Blaauw Het beoordelingsmodel bestaat uit een beschrijving van je eigen rol in het groepsproces en een reflectie daarop en een evaluatie van je medestudenten. Eigen rol in het groepsproces a. Beschrijf welke rol, welke functie, welke taken jij had in de groep. In de groep had ik een ondersteunende rol. Ik trok niet de rol van leider naar me toe, omdat ik vooral in het begin niet heel gemotiveerd was. En ik merkte al snel dat Leanne deze rol naar zich toetrok. Wel heb ik mij niet op de achtergrond gehouden, want ik heb invulling gegeven aan het researchdossier, format en draaiboek. Ook heb ik het contact met Tjarda onderhouden feedback Omdat je in deze opdracht met anderen hebt samengewerkt, vormt de samenwerking een onderdeel van de beoordeling. We noemen dit de feedback. b. Beoordeel je eigen bijdrage aan het groepswerk. c. Beoordeel de bijdrage van je groepsgenoten aan het groepswerk. Deelnemers 1. Pamela Blaauw 2. Menno Knevelman 3. Leanne Miedema Eigen deelbijdrage G V O S 1. Ik heb voldoende tijd besteed aan de taken. x 2. Ik heb vaak het initiatief genomen. x 3. Ik heb evenredig bijgedragen aan de discussies. x 4. Ik heb mijn werk steeds op tijd ingeleverd. x 26

28 5. Ik kon mijn mening in deze groep voldoende kwijt. x 6. Ik heb dingen van de andere groepsleden geleerd. x 7. Ik heb, als het nodig was, kritiek gegeven. x 8. Ik vind dat we professioneel hebben samengewerkt. x 9. Ik voelde me thuis in deze groep. x 10.Ik ben tevreden met het eindresultaat. x Evaluatie groepsleden Student Sterk punt Verbeterpunt Cijfer Pamela Blaauw Ik ga gedisciplineerd te werk en houd mij aan afspraken en deadlines. Ik had gemotiveerder aan het vak moeten beginnen, zodat ik ook meer mijn stem had kunnen laten horen. Daar voelde ik me minder in geroepen, omdat de ideeën al zo goed als vaststonden en ik zelf niet veel betere ideeën had. Mede doordat ik wat ongemotiveerd was. 7,3 Menno Knevelman Menno heeft originele ideeën en kan zich goed aanpassen. Ook vind ik dat Menno de rol van regisseur goed heeft uitgevoerd. Deze rol paste bij hem. Menno kan meer initiatief tonen en zijn stem laten horen buiten vergaderingen om. Zelf een taak naar je toetrekken in plaats van afwachten hoort ook bij samenwerken vind ik. Ook heb ik het idee dat Menno niet helemaal inziet dat feedback krijgen een leermoment is, en niet een moment van discussie waarin hij gelijk moet hebben. 7,0 Leanne Miedema Leanne kan goed contacten Leanne kan nauwkeuriger zijn 7,8 27

29 aangaan met (nieuwe) mensen en deze ook onderhouden. Leanne is to the point en nam haar leidende rol binnen de groep serieus. in haar schrijfwerk. En niet te snel van één plan uitgaan, maar ook openstaan voor andere of nieuwe ideeën. Als je wilt, kun je hieronder nog een aanvulling geven op je eigen rol of die van de groepsleden. Ondanks onze verschillende karakters vind ik dat we goed werk hebben verricht als een groep. 28

30 Big formulier Menno Beoordelingsmodel individuele bijdrage aan het groepsproces Menno Knevelman Het beoordelingsmodel bestaat uit een beschrijving van je eigen rol in het groepsproces en een reflectie daarop en een evaluatie van je medestudenten. Eigen rol in het groepsproces d. Beschrijf welke rol, welke functie, welke taken jij had in de groep. Mijn rol in deze groep lag een beetje op de achtergrond. Leanne neemt van nature graag de leiding en ik ben er achter gekomen dat je hier beter geen verandering in kan brengen en dit heb ik dan ook niet gedaan. Ik heb research gedaan en mij beziggehouden met het researchdossier. Daarnaast heb ik veel werk gestoken in de rol als regisseur en heb ik er voor gezorgd dat alles op de dag zelf geregeld zou zijn feedback Omdat je in deze opdracht met anderen hebt samengewerkt, vormt de samenwerking een onderdeel van de beoordeling. We noemen dit de feedback. e. Beoordeel je eigen bijdrage aan het groepswerk. f. Beoordeel de bijdrage van je groepsgenoten aan het groepswerk. Deelnemers 1. Pamela Blaauw 2. Leanne Miedema 3. Menno Knevelman Eigen deelbijdrage G V O S 1. Ik heb voldoende tijd besteed aan de taken. x 2. Ik heb vaak het initiatief genomen. x 3. Ik heb evenredig bijgedragen aan de discussies. x 29

31 4. Ik heb mijn werk steeds op tijd ingeleverd. x 5. Ik kon mijn mening in deze groep voldoende kwijt. x 6. Ik heb dingen van de andere groepsleden geleerd. x 7. Ik heb, als het nodig was, kritiek gegeven. x 8. Ik vind dat we professioneel hebben samengewerkt. x 9. Ik voelde me thuis in deze groep. x 10.Ik ben tevreden met het eindresultaat. x Evaluatie groepsleden Student Sterk punt Verbeterpunt Cijfer Pamela Blaauw Ze is serieus en heeft veel motivatie om er mee aan de slag te gaan. Ze is té onzeker over hoe het gaat en moet meer eigen plannen trekken en niet te veel naar anderen kijken. 7,5 Leanne Miedema Is erg enthousiast met het project bezig. Leer tegen feedback kunnen. Veel wordt als kritiek opgevat en het eigen plan zit zo vast in het hoofd dat andere groepsleden hier weinig meer aan kunnen veranderen. 7,5 Als je wilt, kun je hieronder nog een aanvulling geven op je eigen rol of die van de groepsleden. We waren met elkaar een goed team. Vulden elkaar aan en hadden alle drie een hele andere rol. Het was goed om met elkaar samen te werken. 30

32 Big formulier Leanne Beoordelingsmodel individuele bijdrage aan het groepsproces Leanne Miedema Het beoordelingsmodel bestaat uit een beschrijving van je eigen rol in het groepsproces en een reflectie daarop en een evaluatie van je medestudenten. Eigen rol in het groepsproces g. Beschrijf welke rol, welke functie, welke taken jij had in de groep. Ik had een centrale rol in de groep en heb gezorgd dat alle zaken in de groep goed verliepen. Ik ben iemand die van nature graag de leiding neemt. Wel was het begin van het project een beetje vaag. Ik kon de vinger er niet expliciet opleggen. Na een gesprek hierover met Esther werd dit mij al duidelijker. Talkshows gaan nu eenmaal zo. Ik vind dat we met elkaar een show neer hebben gezet waar we trots op mogen zijn. Verschillende invalshoeken, verschillende onderwerpen, maar toch allemaal een link met elkaar en met de krimp. De rol van presentator paste bij mij en ik ben blij dat ik deze heb mogen vervullen feedback Omdat je in deze opdracht met anderen hebt samengewerkt, vormt de samenwerking een onderdeel van de beoordeling. We noemen dit de feedback. h. Beoordeel je eigen bijdrage aan het groepswerk. i. Beoordeel de bijdrage van je groepsgenoten aan het groepswerk. Deelnemers 1. Pamela Blaauw 2. Menno Knevelman 3. Leanne Miedema Eigen deelbijdrage G V O S 1. Ik heb voldoende tijd besteed aan de taken. x 2. Ik heb vaak het initiatief genomen. x 31

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

Individueel verslag Timo de Reus klas 4A

Individueel verslag Timo de Reus klas 4A Individueel verslag de Reus klas 4A Overzicht en tijdsbesteding van taken en activiteiten 3.2 Wanneer Planning: hoe zorg je ervoor dat het project binnen de beschikbare tijd wordt afgerond? Wat Wie Van

Nadere informatie

Growth & Reflection. Opleverdatum: 18 juni 2014

Growth & Reflection. Opleverdatum: 18 juni 2014 Growth & Reflection Growth & Reflection Opleverdatum: 18 juni 2014 Multimediaal Reclamebureau 2013/2014 Inleiding Er zit alweer een half jaar bij MMR op en ik heb weer veel nieuwe dingen geleerd en nieuwe

Nadere informatie

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A INLEIDING Ik heb vandaag een cadeautje meegenomen. Niet voor jullie, maar voor mijzelf. Het cadeautje staat voor de verrassingen

Nadere informatie

Persoonlijk Ontwikkelingsplan

Persoonlijk Ontwikkelingsplan Persoonlijk Ontwikkelingsplan De leerdoelen Leerdoel 1 Producer Tijdens het project van de verdieping wil ik graag meer kennis opdoen over de productie van een film. Tijdens mijn stage heb ik al verschillende

Nadere informatie

Blok 1 - Introductie

Blok 1 - Introductie Reflectie jaar 1 Algemeen Aan het begin van het eerste jaar kwamen een hoop nieuwe dingen op mij af. Na een jaar reizen had ik veel zin om aan de studie Voeding en Diëtetiek te beginnen en was erg benieuwd

Nadere informatie

Aan de slag met de Werk Ster!

Aan de slag met de Werk Ster! Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt

Nadere informatie

Namens Max: Tops: Tips: soms had je een beetje een houding van dat komt wel, probeer volgend project daar op te letten.

Namens Max: Tops: Tips: soms had je een beetje een houding van dat komt wel, probeer volgend project daar op te letten. 360 graden feedback Hieronder wordt door ieder groepslid een feedback gegeven op al zijn groepsgenoten. Zo kan iedereen zijn mening geven op de werkhouding van de betreffende persoon. Feedback van de groep

Nadere informatie

Reflectieverslag mondeling presenteren

Reflectieverslag mondeling presenteren Reflectieverslag mondeling presenteren Naam: Registratienummer: 900723514080 Opleiding: BBN Groepsdocente: Marjan Wink Periode: 2 Jaar: 2008 Inleiding In dit reflectieverslag zal ik evalueren wat ik tijdens

Nadere informatie

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne.

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Bij research Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Opdracht 1 Stagelogboek De eerste dag heb ik bij Ron Steijvers stage gelopen en die is project leider ontwikkelaar, vooral

Nadere informatie

Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling.

Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling. Leerzaam, leuk, nieuwe contacten opgedaan, nieuwe ideeën. Het open Space concept is geweldig. Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling. Ontspannen maar

Nadere informatie

Eindverslag SLB module 12

Eindverslag SLB module 12 Eindverslag SLB module 12 Marthe Verwater HDT 3C 0901129 Inhoudsopgave: Eindreflectie.. Blz.3 Reflectieverslag les 1.. Blz.4 Reflectieverslag les 2.. Blz.6 Reflectieverslag les 3.. Blz.8 2 Eindreflectie

Nadere informatie

Blok 1 - Voeding en ziekte

Blok 1 - Voeding en ziekte Reflectie jaar 2 Algemeen Nadat ik mijn propedeuse heb behaald kon ik mij in het volgende studiejaar compleet richten op het begin van de hoofdfase. Ik heb in het tweede jaar veel geleerd en mijzelf verder

Nadere informatie

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,

Nadere informatie

Ik wilde een opdracht ontwikkelen voor leerlingen die voldoet aan de uitgangspunten van competentiegericht leren.

Ik wilde een opdracht ontwikkelen voor leerlingen die voldoet aan de uitgangspunten van competentiegericht leren. 1/5 Fase 1: Wat wilde ik bereiken? Handelen/ ervaring opdoen Ik wilde een opdracht ontwikkelen voor leerlingen die voldoet aan de uitgangspunten van competentiegericht leren. De opdracht wilde ik zo ontwikkelen,

Nadere informatie

TRAINING WERKBEGELEIDING

TRAINING WERKBEGELEIDING TRAINING WERKBEGELEIDING Door Martje Kuijlenburg Student no: 500618854 Jaar 3 Hogere Beroepsopleiding Verpleegkunde In opdracht van: de Hogeschool van Amsterdam Docent: Yvonne van Marle INHOUDSOPGAVE Inleiding...

Nadere informatie

Evaluatie project webshop 2.0

Evaluatie project webshop 2.0 Evaluatie project webshop 2.0 Kim Krijt MM2A Kim Ik vind dat de productie erg goed is verlopen, wij hebben onderling geen problemen gehad. Ik vind dat er erg goed werk is geleverd. Als ik het vergelijk

Nadere informatie

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was.

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. Benjamin Plant student Aardrijkskunde Ik weet wat ik wil Het leukste moment van mijn stage is wanneer leerlingen mij uit zichzelf aanspreken

Nadere informatie

Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen?

Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen? Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen? Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) wordt ook wel maatschappelijk ondernemen, maatschappelijk betrokken ondernemen, duurzaam ondernemen of ethisch

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

Maatschappelijke Zorgboerderij. Amatheon. Nikki van Berlo. Jasmijn Borms. Joy Willems T4B

Maatschappelijke Zorgboerderij. Amatheon. Nikki van Berlo. Jasmijn Borms. Joy Willems T4B Maatschappelijke Zorgboerderij Amatheon Nikki van Berlo Jasmijn Borms Joy Willems T4B Inleiding Ons groepje bestaat uit Nil

Nadere informatie

Reflectiegesprekken met kinderen

Reflectiegesprekken met kinderen Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen

Nadere informatie

Vragen gesteld in het evaluatieformulier + Antwoorden

Vragen gesteld in het evaluatieformulier + Antwoorden Verslag Studenten Evaluatie Videoproject Door Tonny Mulder, a.b.mulder@uva.nl, 26 sept 213 De studenten van de opleidingen Biologie, Biomedische Wetenschappen en Psychobiologie krijgen in het 1 ste jaar

Nadere informatie

ONDERNEMEN IS VOOR HELDEN

ONDERNEMEN IS VOOR HELDEN ONDERNEMEN IS VOOR HELDEN EXCLUSIEF PROGRAMMA OVERZICHT 2016 LEF IN ACTIE Ontdek waarom het zo moeilijk is je hart te volgen en heb het lef dit toch te doen! De achtergrond van het programma Jij weet dat

Nadere informatie

Visiedocument en Activiteitenplan 2013

Visiedocument en Activiteitenplan 2013 Visiedocument en Activiteitenplan 2013 1. Inleiding In Leusden is in september 2006 gestart met het project Maatschappelijk Betrokken Ondernemen. De Gemeente Leusden, het bedrijfsleven en de maatschappelijke

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

PeerEducatie Handboek voor Peers

PeerEducatie Handboek voor Peers PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:

Nadere informatie

Een vertrouwd thuis, een huiskamer zaterdag, 13 oktober 2012 00:00. Willem Braak

Een vertrouwd thuis, een huiskamer zaterdag, 13 oktober 2012 00:00. Willem Braak Willem Braak Maandag 15 oktober start Opleidingscentrum Granbeeuw met een fundraiser voor een nieuw initiatief: Vrienden van Opleidingscentrum Granbeeuw. Het bedrijfsleven zal benaderd en aangemoedigd

Nadere informatie

SLB eindverslag. Rozemarijn van Dinten HDT.1-d 12053449 11-11-12

SLB eindverslag. Rozemarijn van Dinten HDT.1-d 12053449 11-11-12 SLB eindverslag Rozemarijn van Dinten HDT.1-d 12053449 11-11-12 Eindverslag De afgelopen periode heb ik een aantal lessen SLB gehad. Hierover ga ik een eindverslag schrijven en vertellen hoe ik de lessen

Nadere informatie

Presentatie Feedback. Door: Tim Janssen Klas: GDD1A

Presentatie Feedback. Door: Tim Janssen Klas: GDD1A Presentatie Feedback Door: Tim Janssen Klas: GDD1A Inhoud Reflecties Voorbereiding presentatie Reflecties Silver Huber: Breakdance Goede duidelijke presentatie. Heel helder en goed te horen. Leuk dat ie

Nadere informatie

CMD AAN PROCESVERSLAG

CMD AAN PROCESVERSLAG CMD AAN PROCESVERSLAG Team: One Soul Teamnummer: 01 zwart Teamleden: Wesley Versteegen, Arjen Tienkamp, Zenja Gammer, Emir Bajric, Cynthia van Asperen Website: http://stap.iam.hva.nl/~tienkaa001/cmdaan/

Nadere informatie

Jeroen Dusseldorp 17-12-2013

Jeroen Dusseldorp 17-12-2013 Groeidocument trainingen blok 2 Jeroen Dusseldorp 17-12-2013 Inleiding Voor u ligt mijn groeidocument van de trainingen die zijn gegeven in blok 2 van de minor Consultancy. Om een succesvolle consultant

Nadere informatie

Introductie. Figuur 1 De actie van Coca Cola

Introductie. Figuur 1 De actie van Coca Cola Inhoud Introductie... 2 Maatschappelijk verantwoord ondernemen... 3 Duurzaamheid... 4 Maatschappelijk betrokken ondernemen... 5 Het verschil tussen MVO en MBO... 6 Bronnelijst... 7 MBO... 7 MVO... 7 Introductie

Nadere informatie

DOELGERICHT LEZEN EN SAMENVATTEN KWALITATIEF ONDERZOEK ENGELS GRAMMAR CREATIEF DENKEN

DOELGERICHT LEZEN EN SAMENVATTEN KWALITATIEF ONDERZOEK ENGELS GRAMMAR CREATIEF DENKEN STUDIELOOPBAANBEGELEIDING DOELGERICHT LEZEN EN SAMENVATTEN KWALITATIEF ONDERZOEK ENGELS GRAMMAR CREATIEF DENKEN BUSINESS BENCHMARK COMMUNICATIEMIDDELEN INLEIDING COMMUNICATIE PROJECTMATIG WERKEN PRESENTEREN

Nadere informatie

Daphne. Wij hebben de g.k.ij. op bezoek gekregen. We hebben spelletjes gedaan. Dat moest bij. Met 1 arm of iets anders.

Daphne. Wij hebben de g.k.ij. op bezoek gekregen. We hebben spelletjes gedaan. Dat moest bij. Met 1 arm of iets anders. Wij hebben de g.k.ij. op bezoek gekregen. We hebben spelletjes gedaan. Dat moest bij. Met 1 arm of iets anders. Zo konden we voelen hoe is om gehandicapt te zijn. Ik zelf vond het heel leerzaam en heb

Nadere informatie

Bijlage 3 Samenvatting onderzoek HAN naar werkzame factoren vanuit gebruikersperspectief

Bijlage 3 Samenvatting onderzoek HAN naar werkzame factoren vanuit gebruikersperspectief Bijlage 3 Samenvatting onderzoek HAN naar werkzame factoren vanuit gebruikersperspectief In 2016 (februari tot juli) hebben acht studenten, in totaal 3 groepen, van de Hogeschool Arnhem Nijmegen nader

Nadere informatie

UITKOMSTEN EVALUATIE TESTREIS LEEUWARDEN 10 OKTOBER 2009

UITKOMSTEN EVALUATIE TESTREIS LEEUWARDEN 10 OKTOBER 2009 UITKOMSTEN EVALUATIE TESTREIS LEEUWARDEN 10 OKTOBER 2009 ingevuld door 18 van de 26 deelnemers deelnemers waren heel divers eb varieerden in leeftijd van 13 t/m 23 jaar oud Welk cijfer geef je de training?

Nadere informatie

Persoonlijke reflectie. Project Agile Development

Persoonlijke reflectie. Project Agile Development Persoonlijke reflectie Project Agile Development Naam: Dewi van Aalderen Project: WaagSociety Team: WGS10 Inleverdatum: 12 juni 2017 Inhoud 1.Inleiding... 3 2. Bijdrage... 3 3. Waar ben ik trots op?...

Nadere informatie

POP. Persoonlijk ontwikkelingsplan. Robin van Heijningen

POP. Persoonlijk ontwikkelingsplan. Robin van Heijningen 1 POP Persoonlijk ontwikkelingsplan Robin van Heijningen 2 POP Persoonlijk ontwikkelingsplan Robin van Heijningen Hillegom 17 oktober 2013 Schoonderbeek Installatietechniek 3 Persoonlijk ontwikkelingsplan

Nadere informatie

Uitwerking workshop Creatief reflecteren met kinderen

Uitwerking workshop Creatief reflecteren met kinderen Uitwerking workshop Creatief reflecteren met kinderen 4 november 2011 NJPV Conferentie door Welmoed Lockefeer Onderwijs Maak Je Samen Waarom reflecteren met kinderen? Roepvraag met hele groep, bij aanvang

Nadere informatie

1/19/2015 Samenwerken. Project 2. Esat Karaer HOGESCHOOL ROTTERDAM

1/19/2015 Samenwerken. Project 2. Esat Karaer HOGESCHOOL ROTTERDAM 1/19/2015 Samenwerken Project 2 Esat Karaer HOGESCHOOL ROTTERDAM Inhoudsopgave Individueel procesverslag... 3 Reflectieverslag Thema Leiderschap en leiderschapsstijlen... 6 Observatieformulier... 7 Test

Nadere informatie

Een gebouw inrichten. Lesbrief over inrichting en afwerking. Project Topstages www.ontdektechniek.nu

Een gebouw inrichten. Lesbrief over inrichting en afwerking. Project Topstages www.ontdektechniek.nu Een gebouw inrichten Lesbrief over inrichting en afwerking Project Topstages www.ontdektechniek.nu Deel A: Voorbereiding Inleiding Het Mondial College krijgt binnenkort een nieuw gebouw. In dit gebouw

Nadere informatie

Presentatie kwalitatief onderzoek beleving respondenten moestuinproject Asten - Someren

Presentatie kwalitatief onderzoek beleving respondenten moestuinproject Asten - Someren Presentatie kwalitatief onderzoek beleving respondenten moestuinproject Asten - Someren Dia 1: Hallo allemaal en welkom bij mijn presentatie. Ik heb onderzoek gedaan bij Moestuin d n Erpel in Someren.

Nadere informatie

Bewijs Reflectie Formulier

Bewijs Reflectie Formulier Bewijs Reflectie Formulier Naam: Student nummer: 2034865 Marina Hoogeveen Docent: Blokonderdeel: Competentie raakvlakken: Activiteit: Bestandsnaam Bewijzen: Lara de Hoogd Creative School Creatief denken

Nadere informatie

maandag 11 mei inleveren! STAGE BOEK 2015 VAN.AFDELING...

maandag 11 mei inleveren! STAGE BOEK 2015 VAN.AFDELING... maandag 11 mei inleveren! STAGE BOEK 2015 VAN.AFDELING... 1 Gegevens leerling Naam Adres Postcode Woonplaats Geboortedatum Telefoon Afdeling/leerweg Gegevens school Naam Schoolbegeleider Adres Plaats Telefoon

Nadere informatie

Dat doen we dus even anders! Een schets van het model

Dat doen we dus even anders! Een schets van het model Waargeven De kaart is niet het gebied. Iedere NLP-er die zichzelf serieus neemt, is daar vast van overtuigd. Maar we weten ook dat de manier waarop we de werkelijkheid in beeld brengen (hoe we kaarten

Nadere informatie

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK!

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! In dit E-book leer je hoe je door het inzetten van je eigen netwerk je bedrijf kan laten groeien. WAAROM DIT E-BOOK? Veel ondernemers beginnen

Nadere informatie

Het Sectorwerkstuk 2015-2016

Het Sectorwerkstuk 2015-2016 Het Sectorwerkstuk 2015-2016 Inhoud Inleiding... 3 Het Sectorwerkstuk... 4 De opbouw... 4 De voorbereiding... 5 Het onderzoek... 6 De verwerking... 7 De presentatie... 7 Het filmpje... 7 Het werkstuk...

Nadere informatie

Bedrijven safari. Daphne Meijer 0821393 CMD 1c

Bedrijven safari. Daphne Meijer 0821393 CMD 1c Bedrijven safari Daphne Meijer 0821393 CMD 1c TamTam Korte historie van het bedrijf Tam Tam is in 1996 opgericht door Paul en Bart Manuel. Paul en Bart zijn als partners aan Tam Tam verbonden en spelen

Nadere informatie

Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen

Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Competenties Sociaal en communicatief functioneren (P9) Initiatief (P10) Reflectie (P11) Afgelopen module heb je met een groepje gewerkt aan je project. In week 7

Nadere informatie

Persoonlijk opleiding plan

Persoonlijk opleiding plan Persoonlijk opleiding plan Een opdrachtgever adviseren Hem vertellen wat jou de beste optie lijkt. Het klopt dat ik deze competenties zo had ingevuld. Ik heb hiermee ervaring doordat ik vaak op forums

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

Meer aandacht geven is ook een vorm van verwennen

Meer aandacht geven is ook een vorm van verwennen 30 KenD1001P28-33.indd 30 19-01-2010 10:43:17 DE STELLING Dat betaalt zich altijd terug in een goed idee. Ook de klant zit in een denkproces en de interactie tussen klant en keukenontwerper leidt uiteindelijk

Nadere informatie

Verslag Creatief Denken en Pitchen

Verslag Creatief Denken en Pitchen Verslag Creatief Denken en Pitchen Jeroen Dusseldorp 2041664 PM1DV Leraar: Serge verwiel 1 Voorwoord Korte evaluatie van trainingen De beroepsvaardigheden trainingen vond ik dit blok toch wel het leukste

Nadere informatie

Opleiding: HBO-V, Hogeschool van Amsterdam

Opleiding: HBO-V, Hogeschool van Amsterdam Naam student: Roos Wiggelendam Klas: 2A2 Studentnummer: 500634829 Docent: D. Kronenburg Opleiding: HBO-V, Hogeschool van Amsterdam Datum: 14/06/2013 Inhoudsopgave Inleiding Blz. 3 Casus Blz. 4 Leerdoelen

Nadere informatie

Visiedocument en Activiteitenplan 2011

Visiedocument en Activiteitenplan 2011 Visiedocument en Activiteitenplan 2011 1. Inleiding In Leusden is in september 2006 gestart met het project Maatschappelijk Betrokken Ondernemen. De Gemeente Leusden, het bedrijfsleven en de maatschappelijke

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Stageverslag Danique Beeks

Stageverslag Danique Beeks Stageverslag Danique Beeks Waarom deze stage en hoe zag de stage eruit? Ik heb via Mirthe informatie gekregen over deze stage. Haar achterneef is een van de eigenaren van dat bedrijf. Ze heeft mij deze

Nadere informatie

OPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID

OPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID OPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID Beleid is alleen nodig als je iets gaat veranderen. INLEIDING Het beleid van een organisatie bepaalt hoe je moet werken en wat de bestuurders belangrijk vinden. Dat beleid

Nadere informatie

FLIPPEN. Naam: Ruben van Dijk Datum van inlevering: 28/11/06 Klas: M1C Tutorgroep: 2

FLIPPEN. Naam: Ruben van Dijk Datum van inlevering: 28/11/06 Klas: M1C Tutorgroep: 2 FLIPPEN Naam: Ruben van Dijk Datum van inlevering: 28/11/06 Klas: M1C Tutorgroep: 2 Verantwoording: Opleiding: Media Vormgeven School: Media college Amsterdam Jaar: 1 Projectomschrijving: Het maken van

Nadere informatie

Question 1 Multiple Choice De informatie over de mogelijkheid om deel te nemen aan de minor Sporttechnologie heeft mij tijdig bereikt

Question 1 Multiple Choice De informatie over de mogelijkheid om deel te nemen aan de minor Sporttechnologie heeft mij tijdig bereikt Evaluatie minor SportTechnologie 2006 Respons: 20 van 25 deelnemers (80%) Question 1 Multiple Choice De informatie over de mogelijkheid om deel te nemen aan de minor Sporttechnologie heeft mij tijdig bereikt

Nadere informatie

Een week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg.

Een week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg. Een week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg. Ik begon deze week met het gevoel ik heb er zin in en ik zie wel wat we allemaal gaat gebeuren, ik laat het wel op me afkomen. Na de eerste dag voor

Nadere informatie

Project Verwenmorgen voor ouderen organiseren Groepen van 5 leerlingen Totaal: 560 minuten

Project Verwenmorgen voor ouderen organiseren Groepen van 5 leerlingen Totaal: 560 minuten Project Verwenmorgen voor ouderen organiseren Groepen van 5 leerlingen Totaal: 560 minuten Inleiding en werkwijze: De meeste ouderen vinden het leuk om samen met jongeren iets te doen. Op deze manier hebben

Nadere informatie

100% presence reflectie (logboek)

100% presence reflectie (logboek) 100% presence reflectie (logboek) Naam: Thomas Meiborg Klas: 1C Groep: 11 Naam Groep: Team 14 Andere Groepsleden: Valérie den Besten, Olaf van Boetzelaer, Rik Geersing, Tobias Roquas, Terry Tanke Module:

Nadere informatie

Hoe kunt u met minder geld toch de kwaliteit van dienstverlening waarborgen voor kwetsbare doelgroepen?

Hoe kunt u met minder geld toch de kwaliteit van dienstverlening waarborgen voor kwetsbare doelgroepen? Hoe kunt u met minder geld toch de kwaliteit van dienstverlening waarborgen voor kwetsbare doelgroepen? Visie tafelleider: Met minder geld hetzelfde of misschien zelfs meer doen. Dat is de grote uitdaging

Nadere informatie

Persoonlijkheidstesten

Persoonlijkheidstesten Persoonlijkheidstesten De gratis korte persoonlijkheid test De eerste test die ik heb gemaakt is een gratis test. Deze test bestaat uit één vraag waar wordt gevraagd een van de negen figuren te kiezen.

Nadere informatie

Speech commissaris van de koningin/voorzitter Noordelijke Regieraad Bouw Max van den Berg, bijeenkomst over BrigID op 11 april 2011, Groningen

Speech commissaris van de koningin/voorzitter Noordelijke Regieraad Bouw Max van den Berg, bijeenkomst over BrigID op 11 april 2011, Groningen Speech commissaris van de koningin/voorzitter Noordelijke Regieraad Bouw Max van den Berg, bijeenkomst over BrigID op 11 april 2011, Groningen [Inleiding] MKB gebukt onder zware administratieve lasten.

Nadere informatie

Individueel procesverslag

Individueel procesverslag Individueel procesverslag Een weergave van mijn werkzaamheden binnen het G-Blok. Afdeling : Academie voor ICT & Media, Informatica Schooljaar : 2009 Blok : G Datum : 30 10-2009 Plaats : Honselersdijk Naam:

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Interview met de Nederlandse studenten in de werkgroepen.

Interview met de Nederlandse studenten in de werkgroepen. Wie zijn wij: Daag! Mijn naam is Jorrit en ik ben 23 jaar jong. Ik ben geboren en getogen in Leeuwarden. Ik zit nu in het 2e jaar van de lerarenopleiding Economie. Bij deze wil ik jullie veel plezier en

Nadere informatie

Evaluatie PvKO Mastersessie 10 april 2014

Evaluatie PvKO Mastersessie 10 april 2014 Verwachting en aanbeveling Evaluatie PvKO Mastersessie 10 april 2014 Heeft de PvKO Mastersessie aan jouw verwachting voldaan? Toelichting: De link met Big Data was me niet echt duidelijk, titel dekte de

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

COVA 2. Naam: Sanne Terpstra. Studentennummer: Klas: 2B2. Lerares: L. te Hennepe

COVA 2. Naam: Sanne Terpstra. Studentennummer: Klas: 2B2. Lerares: L. te Hennepe COVA 2 Naam: Sanne Terpstra Studentennummer: 500646500 Klas: 2B2 Lerares: L. te Hennepe Inhoudsopgave Inleiding 2 Casus 3 Leerdoelen 3 Sterkte zwakte analyse 4 Gespreksanalyse 6 Reflectie 9 Bijlagen 12

Nadere informatie

Toetsopdracht. Communicatieve vaardigheden 2 de stage(cova 2S) Naam: Sanne Terpstra. Studentnummer: 500646500. Klas: 2B2

Toetsopdracht. Communicatieve vaardigheden 2 de stage(cova 2S) Naam: Sanne Terpstra. Studentnummer: 500646500. Klas: 2B2 Toetsopdracht Communicatieve vaardigheden 2 de stage(cova 2S) Naam: Sanne Terpstra Studentnummer: 500646500 Klas: 2B2 Datum: 15 januari 2013 Reflectieverslag bijeenkomst 1,2 en 3 Zingevingsgesprekken Dit

Nadere informatie

Maatschappelijk Betrokken Ondernemen

Maatschappelijk Betrokken Ondernemen Maatschappelijk Betrokken Ondernemen Maandag 30 januari 2012 Studiedag Duurzaam Betrokken Kinderboerderijen Stefanie Lap Opbouw workshop Definitie Motivatoren voor bedrijven Omvang Huidige ontwikkelingen

Nadere informatie

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Reflectieverslag Zonnepomp

Reflectieverslag Zonnepomp Reflectieverslag Zonnepomp Kevin de Ram Reflectieverslag Zonnepomp Kevin de Ram Culemborg Unica Installatietechniek B.V. mei 2016 Kevin de Ram Reflectieverslag Zonnepomp 1 Voorwoord Mijn naam is Kevin

Nadere informatie

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen Neus correctie 2012 Aanleiding Al een tijdje heb ik last van mijn neus. Als kind van een jaar of 5 kreeg ik een schep tegen mijn neus, wat er waarschijnlijk voor heeft gezorgd dat mijn neus brak. Als kind

Nadere informatie

Leiderschapsrollen Uitgelicht

Leiderschapsrollen Uitgelicht Leiderschapsrollen Uitgelicht Waarom wil je als organisatie een verandering van onderop laten ontstaan De huidige organisatievorm - doorgaans hiërarchisch - voldoet niet meer Om gebruik te maken van de

Nadere informatie

Tweede wereldoorlog:

Tweede wereldoorlog: geschiedenis Tweede wereldoorlog: Kleding Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Tweede Wereldoorlog - Kleding Introduceren thema Tweede Wereldoorlog - Kleding In dit

Nadere informatie

TANDARTSASSISTENTE. Lis Hendriks 11 NOVEMBER 2013. Sectorwerkstuk HET ASSINK LYCEUM

TANDARTSASSISTENTE. Lis Hendriks 11 NOVEMBER 2013. Sectorwerkstuk HET ASSINK LYCEUM TANDARTSASSISTENTE Lis Hendriks 11 NOVEMBER 2013 HET ASSINK LYCEUM Sectorwerkstuk Inhoudsopgave Inleiding... 3 Waarom heb je voor deze opleiding gekozen? Waarom zou je voor deze opleiding kiezen?... 3

Nadere informatie

Irma Steenbeek VERSTAG

Irma Steenbeek VERSTAG Irma Steenbeek VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen van

Nadere informatie

INTRO LOES THIERRY MARK

INTRO LOES THIERRY MARK INZICHTEN INTRO In dit document staan acht inzichten die de resultaten zijn van het onderzoek dat drie studenten van de Hogeschool Utrecht hebben gedaan naar de leden van WattsNext. De inzichten zijn

Nadere informatie

Formeel en informeel. Formeel: Je gebruikt u om iemand aan te spreken. Je noemt iemand bij zijn achternaam.

Formeel en informeel. Formeel: Je gebruikt u om iemand aan te spreken. Je noemt iemand bij zijn achternaam. Formeel en informeel Tijdens je stage praat je veel met mensen. Soms is het een officieel gesprek, soms een gezellig praatje met een collega. Dit noem je formele en informele gesprekken. Formeel betekent

Nadere informatie

Apple Fanboy. Leerling: Jippe Joosten Opleiding: Game Development Klas: G&I1C. De intro. De opdracht. Proces

Apple Fanboy. Leerling: Jippe Joosten Opleiding: Game Development Klas: G&I1C. De intro. De opdracht. Proces Apple Fanboy Leerling: Jippe Joosten Opleiding: Game Development Klas: G&I1C De intro Welkom in het verslag van de Apple fanboy, ik ben Jippe Joosten en ik ben enorm fan van Apple. Ik ben nu 21 jaar oud

Nadere informatie

Het Kievitlied. Ik heb met groep 5 een klassenlied bedacht en opgenomen. Het lied heet het Kievitlied omdat de groep de Kievit heet.

Het Kievitlied. Ik heb met groep 5 een klassenlied bedacht en opgenomen. Het lied heet het Kievitlied omdat de groep de Kievit heet. Het Kievitlied Ik heb met groep 5 een klassenlied bedacht en opgenomen. Het lied heet het Kievitlied omdat de groep de Kievit heet. Lesdoelen: De kinderen krijgen bij deze opdracht een muzikale uitdaging.

Nadere informatie

Cursus werkbegeleiding

Cursus werkbegeleiding Cursus werkbegeleiding Naam: Joyce Stuijt Studentnr: 500635116 Klas: 3IKZ1 Opleiding: 3 e jaar HBO-V Studiedeelnummer: 3512TRWBOP Studieonderdeel: Cursus werkbegeleiding Aantal woorden: 1800 Docent: Y.

Nadere informatie

360 feedback 3.1 M. Camp Opereren als lid van een team Omgaan met conflicten Omgaan met regels

360 feedback 3.1 M. Camp Opereren als lid van een team Omgaan met conflicten Omgaan met regels 360 feedback 3.1 Student: M. camp Studentnummer: 11099003 Klas: WDH31 Datum: 2-02-2014 Personen welke de formulieren hebben ingevuld: - M. Camp - Menno Lageweg - Ir. S.W.L. van Herk - D.J. Jager M. Camp

Nadere informatie

Werkboek MEER KLANTEN OP JOUW MANIER! ANNEMIEKE TISSINK KRIJG MEER KLANTEN DOOR MARKETING IN TE ZETTEN OP EEN MANIER DIE BIJ JOU PAST

Werkboek MEER KLANTEN OP JOUW MANIER! ANNEMIEKE TISSINK KRIJG MEER KLANTEN DOOR MARKETING IN TE ZETTEN OP EEN MANIER DIE BIJ JOU PAST Werkboek MEER MANIER! ANNEMIEKE TISSINK KRIJG MEER DOOR MARKETING IN TE ZETTEN OP EEN MANIER DIE BIJ JOU PAST MANIER! Hoofdstuk 1 Nieuwe klanten nodig? Marketing is een vakgebied waar veel om te doen is.

Nadere informatie

Nieuwsbrief 14, september 2010

Nieuwsbrief 14, september 2010 Stichting WoonMere Nieuwsbrief 14, september 2010 Redactie: Mariska Elfrink Hallo allemaal, Eindelijk is het dan gebeurt: we zijn verhuist naar ons eigen appartement! Inmiddels wonen we hier alweer een

Nadere informatie

DOEL CO-CREATIESESSIE. In gesprek met jullie leerlingen over oplossingen die zorgen voor een nog leukere en betere school!

DOEL CO-CREATIESESSIE. In gesprek met jullie leerlingen over oplossingen die zorgen voor een nog leukere en betere school! OUTPUT CO-CREATIE OSG DE HOGEBERG 17 AUGUSTUS 2015 - OSG DE HOGEBERG - DEN BURG DOEL CO-CREATIESESSIE In gesprek met jullie leerlingen over oplossingen die zorgen voor een nog leukere en betere school!

Nadere informatie