Udense visie op krachtig bestuur in Brabant

Transcriptie

1 Udense visie op krachtig bestuur in Brabant Definitieve versie

2 sopgave 1. Inleiding Integraal beeld van Uden in de regio Samenwerkingsrelaties Strategische samenwerking: Tactische samenwerking: Operationele samenwerking: Bestuur elijke relaties Samenwerking in de regio Ontwikkelingen en uitgangspunten Scenario s I. Zelfstandig II. Netwerkallianties III. Shared Service Centre IV. Herindeling elijke ambities uit Udenaar de Toekomst Standpunten omliggende gemeenten Vervolgstappen Bijlagen De gemeente Uden in samenwerkingsverbanden Brabant Historisch Informatie Centrum Gemeenschappelijk orgaan Openbaar Basisonderwijs GGD Hart voor Brabant Kleinschalig collectief vervoer Brabant-Noordoost Regionaal Bureau Leerlingzaken Brabant Noordoost Omgevingsdienst Brabant Noord Regionale Ambulancevoorziening Brabant Midden-West-Noord Veiligheidsregio Brabant-Noord Werkvoorzieningsschap Noordoost-Brabant Belastingsamenwerking Oost-brabant (BSOB) Museum voor Religieuze Kunst Natuurcentrum Slabroek Regionaal Veiligheidshuis Stichting Beheer Bedrijventerreinen Uden

3 5.15. Stichting Steunpunt Mantelzorg Stichting Uden Promotie Brabant Water N.V NV Bank Nederlandse Gemeenten Theater Markant N.V Onderlinge gemeentelijk bosbrandverzekering Vereniging van Nederlandse Gemeenten Verzekerings Platform Overheden Brabant-Noordoost Commissie overleg en voorlichting milieuhygiëne vliegbasis Volkel Gebiedsproces waterthema s Waterschap Aa en Maas GGA Brabant-Noordoost (Gebiedsgerichte aanpak verkeer en vervoer) Handhaving omgevingsrecht provincie Noord-Brabant Hoogwaardig openbaar vervoer (HOV) in de regio Noordoost Brabant Integration durch Austausch Regionale economische samenwerking Jumelage Lippstadt-Uden Leader Maashorst Politie regio Brabant-Noord (Nationale politie per 1/1/2014) Reconstructiecommissie Peel en Maas Samenwerking As Sociale recherche Stuurgroep Maashorst Ziekenhuis Bernhoven Waterschap Aa & Maas AS IBN ReVUS sterrenregio Noordoost Brabant RRO De Peelhorst Regionale verbanden/relaties op beleidsvelden Economie en werkgelegenheid Onderwijs Passend onderwijs SVB (Samenwerkingsverband Voortgezet onderwijs Brabant-Noordoost)

4 Regionaal overleg ROC de Leijgraaf Stichting OOG RBL: regionaal bureau voor leerplicht (BNO-O) Academische Opleidingsschool Passie voor leren Stichting Techniek = Troef Overleg VO HO regio Nijmegen/Arnhem MAS-overleg (Maatschappelijke Stage) ELOS ( Grensverleggend onderwijs ) Match2gether Cultuur Cultuureducatie (centra voor de kunsten) Bibliotheekwerk Marktplaatsen Musea Theaters Overigen Wonen Woningmarkt Woningcorporaties Zorg en welzijn Jeugd AWBZ en Participatiewet 'Samen in Zorg Wajong Veiligheid Veiligheidsregio Brabant-Noord Stichting Regionaal Veiligheidshuis Maas en Leijgraaf Brabant-Noordoost Regionale samenwerking vanuit Uden Basisteam Maas en Leijgraaf Noordoost Brabant (19/20 gemeenten) Samenwerkingsverband Regionaal Informatie Expertise Centrum (RIEC) Burgerparticipatie Gebiedsplatforms Regionale afstemming/contacten en werkwijze buurgemeenten Praktijk Platform en UdenaardeToekomst Dienstverlening Uden-Veghel

5 Uden-Veghel-Bernheze-Oss (AS50) Regio NoordoostNoord Brabant Financiën

6 1. Inleiding De bestuurlijke kracht van gemeenten staat op diverse agenda s. Het kabinet heeft zich in het regeerakkoord Bruggen slaan uitgesproken over opschaling tot gemeenten. Een citaat: voor de lange termijn hebben wij het perspectief van vijf landsdelen met een gesloten huishouding en gemeenten van tenminste honderdduizend inwoners voor ogen. De inwonersnorm kan worden aangepast aan de bevolkingsdichtheid in verschillende delen van het land. Verder is nog de volgende passage in het regeerakkoord van belang Decentralisaties zullen in principe gericht worden op gemeenten. Het kabinet heeft echter geen voornemens om gemeentelijke herindeling van bovenaf te doen. Het kabinet is van mening dat van onderop tot stand gekomen herindelingen zeker bij kunnen dragen aan het vergroten van de bestuurskracht van gemeenten. In het rapport Veerkrachtig Bestuur in Brabant doet de adviescommissie onder leiding van oudgedeputeerde Huibregts de volgende aanbeveling aan het college van gedeputeerde Staten van Brabant: stimuleer en faciliteer verregaande intensieve samenwerking van Uden en Veghel. De stip op de horizon zou hier het samengaan van deze gemeenten moeten zijn. De witte vlekken Boekel en Landerd dienen daarbij te worden betrokken. De provincie Noord-Brabant gaat nu over hun rapport met de verschillende regio s in gesprek. Veel gemeenten zijn daardoor ook gaan nadenken over hun eigen positie in de regio en de regionale samenwerking. De gemeenten Oss, Veghel en Bernheze hebben daarvoor al analyses uitgevoerd die als basis voor de gesprekken in de raden hebben gediend. Op 28 maart jl. heeft de raad in aanwezigheid van gedeputeerde Pauli gesproken over het rapport Veerkrachtig bestuur in Brabant. De raad heeft vervolgens het college de opdracht gegeven om een analyse te geven van de positie van de gemeente Uden in de regio. Het doel van de opdracht is om de raad in de gelegenheid te brengen om op basis van objectieve informatie over Uden in de regio een discussie te voeren over de gewenste bestuurlijke samenwerking in de toekomst. De opdracht luidt als volgt: Maak een analyse van de positie van de gemeente Uden in de regio. De regio wordt niet vooraf gedefinieerd, maar ontstaat uit de inventarisatie van de bestaande verbanden en relaties waar Uden in participeert. Onderwerpen/invalshoeken die in de analyse aan bod moeten komen zijn de samenwerkingsverbanden waaraan de gemeente Uden deel neemt, de leerlingenstroom, de inkomende en uitgaande pendel van werkenden, de samenwerking met maatschappelijke partners in de culturele sector, de welzijnsorganisaties, de woningbouwcorporatie en andere maatschappelijke organisaties. De analyse wordt uitgewerkt in een aantal scenario s die een richting geven aan denkbare vormen van samenwerking en oriëntatie op de regio. Leeswijzer Het voorliggende document bestaat uit een analyse van de positie van de gemeente Uden in de regio aan de hand van diverse beleidsvelden. De analyse wordt gevolgd door mogelijke scenario s voor toekomstige bestuurlijke samenwerking in de regio. Het document wordt samengevat in een praatstuk als gespreksleidraad voor de discussie in de raad. 6

7 2. Integraal beeld van Uden in de regio Voor dit hoofdstuk is de basisinformatie gebruikt die in de bijlagen is opgenomen Samenwerkingsrelaties De positie van de gemeente Uden in de regio wordt geanalyseerd via het spoor van samenwerkingsrelaties en via het spoor van inhoudelijke relaties. Het spoor van samenwerkingsrelaties is in 3 categorieën ingedeeld: Strategische samenwerking (strategie- en visie vormende onderwerpen); tactische samenwerking (beleidsvormende onderwerpen); operationele samenwerking (uitvoerende en bedrijfsmatige onderwerpen) Strategische samenwerking: Vereniging Nederlandse Gemeenten Brabant Noordoost M7 gemeenten (7 middelgrote gemeenten in Brabant) As50 5 sterrenregio/reap Tactische samenwerking: Natuurcentrum Slabroek Regionaal Veiligheidshuis Maas& Leijgraaf Commissie overleg en voorlichting milieuhygiëne vliegbasis Volkel (COVM) Duits lijntje GGA Brabant Noordoost (gebiedsgerichte aanpak verkeer en vervoer) Hoogwaardig Openbaar Vervoer Regionale economische samenwerking Uden-Veghel-Schijndel Maashorst Platform Groene Ruimte Operationele samenwerking: Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) Gemeenschappelijk Orgaan Openbaar Basisonderwijs (Bernheze, Boekel, Landerd, Oss, Sint Oedenrode, Uden en Veghel) Regionaal Bureau Leerlingzaken Brabant Noordoost GGD Hart voor Brabant Regionale Ambulancevoorziening Brabant Midden-west-noord Veiligheidsregio Brabant-noord Politieregio Brabant-noord Kleinschalig collectief openbaar vervoer Brabant-noordoost Regionaal Milieubedrijf Brabant Noordoost (RMB) -> Omgevingsdienst Brabant Noord (ODBN) Werkvoorzieningschap NoordoostBrabant Inkoopplatform NoordoostBrabant Integrale Bedrijven Noordoost Brabant (IBN groep) BSOB Dienstverlening Uden-Veghel 7

8 Uden Veghel Landerd Oss Bernheze Boekel Mill Cuijk St-Anthonis Grave Boxmeer Maasdonk St-Oedenrode Schijndel St-Michielsgestel Den Bosch Haaren Vught Boxtel Provincie Heusden AA en Maa div. partijen Staatsbosbeheer Op basis van alle gemeenschappelijke regelingen waar de gemeente Uden aan deel neemt, ontstaat het volgende beeld van de samenwerkingsrelaties tussen gemeenten: nr vorm 18 Brabant Water N.V. x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 22 7 Ambulancevoorziening Midden-west-noord x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 19 3 GGD x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x sterren regio Noordoost Brabant x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 21 8 Veiligheidsregio Brabant Noord x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x Politieregio Brabant-Noord x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x Servicepunt handhaving x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 20 1 BIHC x x x x x x x x x x x x x x x x x Sociale recherche x x x x x x x x x x x x x x x x x 17 4 Kleinschalig collectief vervoer BNOx x x x x x x x x x x x x x 14 taken uitvoering fysieke leefomgeving x xbno x x x x x x x x x x x x 14 5 Bureau Leerlingzaken BNO x x x x x x x x x x x x x 13 6 Omgevingsdienst Brabant Noord x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x Werkvoorzieningschap x x x x x x x x x x x x Regionaal Veiligheidshuis Maas & Leijgraaf x x x x x x x x x x x x x GGA Brabant-Noordoost x x x x x x x x x x x Platform Groene Ruimte x x x x x x x x x x x HOV Noordoost Brabant x x x x x x x 7 25 COVM x x x x x x x x 8 33 Leader+ x x x x x x x 7 34 Maashorst x x x x x x x x 8 2 Orgaan Openbaar Basisonderwijs x x x x x x 6 11 Belastingsamenwerking Oost-Brabant x x x x x 5 13 Natuurcentrum Slaboek/Maashorstx x x x x 5 16 Stichting steununt mantelzorg x x x x 4 37 AS50 x x x x 4 aantal samenwerkingsverbanden In de diverse samenwerkingsverbanden verschilt de omvang van de regio. De gemeenten Veghel, Landerd, Oss, Bernheze en Boekel zijn het vaakst mededeelnemer in allerlei samenwerkingsverbanden. Vervolgens is Uden ook regelmatig samenwerkingspartner voor de gemeenten Mill, Cuijk, St Anthonis, Grave, Boxmeer en Maasdonk. Daarnaast komen met name op het gebied van veiligheid en gezondheid ook de gemeenten Sint Oedenrode, Schijndel, Sint Michielsgestel, Den Bosch, Haaren, Vught en Boxtel als samenwerkingspartner voor, en wordt de strategische benadering op diverse beleidsvelden vaak op de schaal van Brabant noord(oost) gezocht. 8

9 2.2. Bestuur In het kader van het onderzoek Krachtig bestuur in Brabant heeft de adviescommissie een SWOTanalyse gemaakt van de bestuurlijke kracht in de gemeente Uden. Die analyse is hierbij over genomen. STERK - De organisatie van de gemeente Uden is op orde en wordt gestuurd met visie en kracht - Financieel gezien is de gemeente op orde - Qua voorzieningen heeft Uden nadrukkelijk een sterke centrumfunctie (oa winkels, ziekenhuis, toerisme) - De gemeente heeft een positieve uitstraling in de regio en wordt gewaardeerd als partner in samenwerkingstrajecten ZWAK - De oriëntatie op de omliggende stadsregio s Arnhem-Nijmegen en Eindhoven is nog niet tot wasdom gekomen - De betrekkingen met de nabij gelegen gemeenten Landerd en Boekel zijn ad hoc en niet gebaseerd op een visie in het belang van de regio - De discussie over intergemeentelijke samenwerking en toekomst van de regio kan in de raad geïntensiveerd worden. Dit zal op basis van ambitie ingevuld moeten en kunnen worden - De verbindingen in het openbaar vervoer kunnen verbeterd worden naar de drie stedelijke centra s Hertogenbosch, Nijmegen en Eindhoven KANSEN - Uden ziet zichzelf als scharnierpunt tussen het Land van Cuijk en s-hertogenbosch. Dit kan Uden als regionaal centrum versterken - Voor de ontwikkeling van voorzieningen, de groei van de economie en grote projecten op het gebied van oa. infra liggen mogelijkheden in met name Regio Noordoost-Brabant cq. As50 - De afstemming van voorzieningen met oa. Veghel maar ook met Oss en omliggende gemeenten, biedt (financiële) kansen voor de gemeenten, evenals een mogelijke kwaliteitsimpuls voor bv theater, sport - BEDREIGINGEN - Als gevolg van de transities dreigt de gemeente op het gebied van ambtelijke capaciteit naar de toekomst toe kwetsbaar te worden. Samenwerken is onontkoombaar - De versnippering van de samenwerking in de regio en de complexiteit van de drietrapssamenwerking met Veghel, As50 en regio kunnen dubbelingen veroorzaken maar ook aansturingsproblemen geven en leiden tot bestuurlijke drukte - Onduidelijkheid over samenwerking cq. herindeling in de regio. Gaan de stedelijke gemeenten de landelijke gemeenten onder de arm nemen of ontstaan er shoppende kleine gemeenten die uiteindelijk wellicht samenvoegen en daarmee tegenhangers van de stedelijke gemeenten worden in plaats van partners 9

10 2.3. elijke relaties Het spoor van de inhoudelijke relaties die de positie van Uden in de regio duiden, loopt langs de klassieke driedeling van ruimtelijke, sociale en economische pijlers. Deze driedeling heeft een Udense vertaling gekregen in het rapport Udenaar de Toekomst (maart 2012) in de voor Udenaren herkenbare begrippen Groene en Gezonde omgeving, Gastvrije samenleving en Gezellig centrum van de regio als pijlers voor het beeld van Uden in Udenaar de Toekomst is gehanteerd als het analysekader voor de inhoudelijke positie van Uden in de regio. Hierna is de invulling van de begrippen uit Udenaar de Toekomst over genomen. Groene en Gezonde omgeving Uden is in 2020 een groene en gezonde gemeente, waar het nog steeds fijn opgroeien is± groot genoeg voor een wereldbestendige blik en toch niet bedreigend. Prima stedelijke voorzieningen, zonder daarbij op te gaan in de massa. Kwalitatief goed onderwijs dat aansluit bij een creatieve samenleving. Een prettige leefomgeving waar de relatie tussen mens en omgeving in balans is en waar zorg voor elkaar nog steeds hoog in het vaandel staat. Gastvrije samenleving Uden is in 2020 nog steeds gastvrij, een plaats die ontmoetingen mogelijk maakt. Mensen hebben aandacht voor elkaar, zeggen elkaar nog steeds gedag op straat en iedereen kan meedoen in de samenleving. Er is een toekomstperspectief voor allen. Uden staat bekend als het vriendelijke dorp met stadse allure en actieve burgers. Gezellig centrum van de regio In 2020 is Uden het warm kloppend hart van de regio met een volwassen winkelaanbod en met de horeca als gezellige trekpleister. Een goed uitgerust en gastvrij centrum dat aantrekkelijk is voor Udenaren en mensen uit de wijde omgeving. Nog steeds zijn anderen meer dan welkom, nog steeds is het goed toeven in het middelpunt van Noordoost/Brabant. 10

11 Als de onderscheiden thema s uit de bijlages naast deze driedeling wordt gelegd, ontstaat het volgende beeld. Groene en gezonde omgeving Gastvrije samenleving Gezellig middelpunt Economie en werkgelegenheid Groen heeft (ook) een economische functie, een aantrekkelijke leefomgeving draagt bij aan welbevinden en gezondheid. Voedsel en energievoorziening in het buitengebied. Uden blijft een groene gemeente. Behoefte aan vernieuwende initiatieven vanuit kleine zelfstandigen en midden/ en kleinbedrijf, waar Uden van oudsher sterk in is Uden als centrum van de regio met winkelvoorzieningen, voorzieningen op gebied van gezondheid (Bernhoven) en recreatie (Maashorst) vraagt om sterke regionale sturing Onderwijs Er wordt ingezet op MBO- HBO opleidingen die bijdragen aan groen en gezond De invoering van de zorgplicht in het onderwijs (passend onderwijs) laat iedereen zo goed mogelijk deelnemen aan de samenleving Uden streeft naar regionaal aansprekende MBO- HBO opleidingen Cultuur Het cultuuraanbod is dichtbij aanwezig en daardoor goed toegankelijk Het cultuuraanbod in Uden is divers. Cultuureducatie, bibliotheken, musea, theaters, lokale omroepen. Tot nu toe lokale inkleuring van cultuuraanbod, er is een begin gemaakt met regionale afstemming Wonen Een divers woningaanbod, voor ieder wat wils. Actieve samenwerking met (vaak regionaal georganiseerde) partners op de woningmarkt en met (lokaal georiënteerde) woonconsumenten het nieuwe werken met bedrijfsruimte aan huis. Kwaliteit van leven en werken vraagt om een hoog voorzieningenniveau. Zorg en welzijn Innoveer de woonomgeving zodat de verschillende levensfasen van de bevolking goed tot hun recht komen Vernieuwende ideeën in zorg en welzijn dragen er aan bij dat iedereen zich welkom voelt in Uden Een breed aanbod van voorzieningen en activiteiten voor alle doelgroepen Veiligheid Een veilige omgeving en een veilig gevoel wordt gezien als een basisvoorwaarde. De huidige opschaling in het zorgen voor en garanderen van veiligheid zet door Een veilige omgeving en een veilig gevoel wordt gezien als een basisvoorwaarde. De huidige opschaling in het zorgen voor en garanderen van veiligheid zet door Een veilige omgeving en een veilig gevoel wordt gezien als een basisvoorwaarde. De huidige opschaling in het zorgen voor en garanderen van veiligheid zet door 11

12 Burgerparticipatie Behoefte om creativiteit en betrokkenheid van burgers te benutten. De overheid staat klaar om burgers daarin bij te staan Behoefte om creativiteit en betrokkenheid van burgers te benutten. De overheid staat klaar om burgers daarin bij te staan Behoefte om creativiteit en betrokkenheid van burgers te benutten. De overheid staat klaar om burgers daarin bij te staan Dienstverlening Digitalisering en individualisering neemt toe, dienstverlening wordt enerzijds meer digitaal gestandaardiseerd en anderzijds meer maatwerk in persoonlijke contacten. Dat vraagt om een hoogwaardige en professionele aanpak Digitalisering en individualisering neemt toe, dienstverlening wordt enerzijds meer digitaal gestandaardiseerd en anderzijds meer maatwerk in persoonlijke contacten. Dat vraagt om een hoogwaardige en professionele aanpak Digitalisering en individualisering neemt toe, dienstverlening wordt enerzijds meer digitaal gestandaardiseerd en anderzijds meer maatwerk in persoonlijke contacten. Dat vraagt om een hoogwaardige en professionele aanpak Financiën Uden is financieel gezond, maar kan de hoogwaardige toekomstwensen niet alleen bekostigen en zoekt naar partners in de fysieke leefomgeving Uden is financieel gezond, maar kan de hoogwaardige toekomstwensen niet alleen bekostigen en zoekt naar partners in het sociale en maatschappelijke domein Uden is financieel gezond, maar kan de hoogwaardige toekomstwensen niet alleen bekostigen en zoekt naar partners in dienstverlening en voorzieningen Bestuur De gemeente stuurt op het verbinden van mensen, groepen, instellingen en bedrijven De gemeente stelt kaders op hoofdlijnen en geeft maximale ruimte aan nieuwe initiatieven De gemeente moet steviger inzetten op strategische samenwerkingen in de regio om haar centrumpositie te versterken 12

13 Uden Veghel Landerd Oss Bernheze Boekel Mill Cuijk St-Anthonis Grave Boxmeer Maasdonk St-Oedenrode Schijndel St-Michielsgestel Den Bosch Haaren Vught Boxtel Provincie Heusden AA en Maa div. partijen Staatsbosbeheer Als de analysegegevens uit de bijlagen worden samengevat in een tabel ontstaat het volgende beeld. beleidsthema pendelstromen naar Uden x in % bezoekers centrum x in % passend onderwijs x x x x x x x x x x x x x 13 voortgezet onderwijs x x x 3 stageburo VMBO x x x 3 herkomst leerlingen Udens collegex in % cultuureducatie x x x x 4 bibliotheken x x x x 4 verhuisstromen/sociale binding x x x x x x 6 woningcorporaties x x x x x x x x x x x 11 jeugdzorg x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 21 AWBZ en participatiewet x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 21 samen in zorg x x x 3 dienstverlening x x x x aantal thema's Op basis van fysieke stromen tussen gemeenten is de relatie met de gemeenten Landerd en Boekel het grootst. Vanuit die gemeenten pendelen de meeste werknemers naar Uden, en volgen de meeste jongeren voortgezet onderwijs in Uden. Voor de regionale functie van het winkelcentrum van Uden zijn ook de inwoners van de gemeenten Landerd en Boekel vaak in het winkelcentrum te vinden, maar komen de meeste bezoekers uit de gemeenten Veghel en Oss. Verder komt uit de tabel naar voren dat er diverse fysieke verbindingen tussen de As50 gemeenten zijn. 13

14 3. Samenwerking in de regio 3.1. Ontwikkelingen en uitgangspunten Ontwikkelingen Allerlei ontwikkelingen op landelijk, Europees en zelfs globaal niveau hebben invloed op de toekomstige taken en taakinvulling van de overheid. Los van de keuzes die de gemeente Uden gaat maken op het gebied van samenwerking zullen deze ontwikkelingen een rol spelen. De versterking en innovatie van de economie in Uden en de regio is een belangrijke ontwikkeling. Steeds meer vinden economische ontwikkelingen plaats op een hoger schaalniveau om aan te kunnen haken bij de trend tot globalisering. Het schaalniveau dat een steeds grotere rol krijgt op dit gebied is het niveau van noordoost Brabant. De komende decennia komt er een einde aan het groei-denken. De krimp van de bevolking en daarmee samenhangende leefbaarheidsvraagstukken gaan een steeds grotere rol spelen. Het gaat niet meer om alleen het toevoegen van woningen en voorzieningen, maar om het in stand houden er van en het behouden en versterken van de kwaliteit er van. Daarvoor zal steeds vaker over de gemeentegrenzen heen naar de regio moeten worden gekeken. De toenemende complexiteit in de samenleving en daarmee samenhangende maatschappelijke vraagstukken vragen om een andere overheid. We hebben te maken burgers die meer behoefte hebben aan eigen regie op hun directe omgeving. Zij willen een actieve rol hebben en zich herkennen in hun leefgemeenschap. Het visietraject Udenaar de Toekomst is daar een sprekend voorbeeld van. Tegelijkertijd vraagt de burger om een professionele dienstverlening, niet alleen van de gemeente maar ook van scholen, ziekenhuizen, banken. De burger vraagt daarin vooral een op elkaar afgestemde of integrale dienstverlening. Die integraliteit stelt hoge eisen aan professionals. Schaalvergroting is dan vaak het antwoord op de vraag naar professionalisering en efficiency. De gemeente wordt (door de rijksoverheid) steeds meer gepositioneerd als het eerste loket voor alle overheidsvragen. Die 1 loketgedachte draagt bij aan de complexiteit van taken achter dat ene loket. De decentralisatie impulsen in de zorg (3 transities) maar ook in de ruimtelijke sector (regionale uitvoeringsdiensten) borduren voort op de taak van de gemeente als primaire overheid. Een palet aan taken komt terecht bij de gemeente, terwijl tevens een hogere kwaliteitsstandaard wordt gevraagd. En tevens wordt met de decentralisatie impulsen een bezuinigingsslag gemaakt vanuit de gedachte dat 1 loket efficiënter en dus goedkoper is. Daardoor moet de gemeente een groter beroep doen op de kracht van burgers in de samenleving. En is er de noodzaak om basistaken op een hoger schaalniveau uit te voeren om de benodigde efficiencywinst ook daadwerkelijk te behalen. Uitgangspunten De ontwikkelingen die gaande zijn laten zien dat er vanuit verschillende perspectieven een beweging tot meer samenwerking in de regio is ontstaan. Initiatieven tot samenwerking komen voort uit inhoudelijke motieven of bedrijfsmatige motieven. Beide motieven zijn daardoor te hanteren als uitgangspunten in de discussie over de positie van Uden in de regio. 14

15 De inhoudelijke motieven komen tot uiting in de visie Udenaar te Toekomst. De visie is opgesteld door Udenaren en vertegenwoordigt daarmee een gedragen toekomstbeeld. De raad heeft de visie omarmd en ondersteunt nu de uitvoering er van. Daarmee zijn de vier G s goed te gebruiken als toetsingskader voor toekomstscenario s. De bedrijfsmatige en organisatorische motieven hebben te maken met de beginselen van een goed overheidsbestuur. Hiervoor heeft de rijksoverheid een code opgesteld met een aantal uitgangspunten waar een toekomstscenario aan getoetst kan worden Scenario s De scenario s zijn gebaseerd op twee hoofdlijnen. De eerste hoofdlijn gaat over de mate van samenwerking: is het vertrekpunt dat we zoveel mogelijk taken alleen als gemeente Uden oppakken of juist zoveel mogelijk taken samen met anderen oppakken. De tweede hoofdlijn gaat over de mate waarin we operationele en strategische opgaven aan kunnen. Door de twee hoofdlijnen als assen te gebruiken ontstaan 4 scenario s. Zelfstandig handelen Zelfstandig netwerkallianties Operationele strategische Opgaven opgaven Shared Service herindeling Centre Gezamenlijk handelen I. Zelfstandig In dit scenario gaat Uden verder als zelfstandige gemeente. Er verandert niets aan de huidige situatie. Waar we samen werken in gemeenschappelijke regelingen blijven we dat doen. In sommige gevallen (omgevingsdienst, veiligheidsregio) zijn we daartoe verplicht. We blijven ook deelnemen in samenwerkingsverbanden zoals As50 en Brabant Noordoost. We blijven alle beleidsmatige en uitvoerende taken zelf uitvoeren. Daar waar kansen op samenwerking ontstaan die daardoor de kwetsbaarheid van de eigen organisatie opheffen, doen we mee, zoals bij de BSOB. II. Netwerkallianties Dit scenario is een lichte vorm van samenwerking. De samenwerking richt zich vooral op het delen van kennis in de regio en het gezamenlijk aanpakken van beleidsmatige en strategische vraagstukken. Vanuit de eigen gemeentelijke autonomie wordt deelgenomen aan een samenwerkingsverband waarbij gemeenten elkaar vinden op doelen en visie. Voorbeelden van strategische netwerkallianties zijn de 5 sterrenregio en Brabant Noord oost. Maar ook de 3 transities zijn een voorbeeld van een netwerkalliantie, zij het meer op beleidsmatig en uitvoerend niveau. 15

16 III. Shared Service Centre In dit scenario worden bedrijfsmatige, uitvoerende taken ondergebracht in shared service centre (SSC). Het SSC is een aparte entiteit, het kan een gemeenschappelijke regeling van meerdere gemeenten zijn, maar ook een private onderneming die de gevraagde diensten levert. Taken die in een SSC ondergebracht kunnen worden zijn belastingheffing, ICT, schoonmaak, catering, financiële administratie, personele en salarisadministratie. Met het SSC wordt via dienstverleningsovereenkomsten vastgelegd wat de kwaliteit van de te leveren diensten moet zijn. De gemeente Uden als organisatie richt zich dan primair op beleidsmatige en strategische taken. Er kan met een veel slankere organisatie worden gewerkt. IV. Herindeling In het scenario herindeling gaat de gemeente Uden voor een herindeling met andere gemeenten in de regio. In dit scenario ziet Uden dat het haar positie alleen kan versterken door haar taken op een groter schaalniveau uit te voeren. Bij herindeling wordt gestreefd naar tenminste verdubbeling van het inwoneraantal. Groei richting gemeente is ook een optie. Een herindeling met Veghel ligt voor de hand, maar ook met Landerd, Boekel, Schijndel, Sint Oedenrode en Bernheze is een fusie mogelijk. De vier scenario s hebben ieder hun eigen voor- en nadelen op inhoudelijk en op organisatorisch/bestuurlijk gebied. Daarom worden de scenario s langs de meetlat van respectievelijk de inhoudelijke ambities uit Udenaar de Toekomst en de beginselen van goed overheidsbestuur gelegd. 16

17 3.3. elijke ambities uit Udenaar de Toekomst De invulling van de meetlat Udenaar de Toekomst is gebaseerd op de beleidsvelden en ontwikkelingen die eerder zijn beschreven. Daarbij zijn de beleidsvelden vertaald in beleidsuitspraken die richting geven aan de opgaven voor de komende jaren. Udenaar de Toekomst Groene en gezonde omgeving Er is behoefte aan een divers woningaanbod dat geschikt is voor een breed scala aan doelgroepen (oa werken aan huis, zorg, ouderen, starters). Uden blijft woongemeente bij uitstek en zoekt naar partners die daaraan bij kunnen dragen. Uden is in 2020 nog steeds de groenste gemeente van Europa. De inrichting van het groen biedt maatschappelijke en recreatieve mogelijkheden. Het zorgpark (met ziekenhuis Bernhoven) krijgt steeds meer regionale betekenis. Gezondheid is voor Uden meer dan primaire Zelfstandig Netwerkallianties Shared Service Centre De woningmarkt Op strategisch Het beleidsveld wordt vanuit lokaal niveau worden wonen, kent perspectief benaderd. allianties gesloten weinig Daardoor worden om nieuwe uitvoerende kansen voor nieuwe woonconcepten te taken die in woonconcepten ontwikkelen. Dat een SSC gemist. gebeurt met kunnen worden buurgemeenten, ondergebracht. maar ook met woningbouwcorpo raties en ontwikkelaars. De groenste Het groene Uden In een SSC gemeente wordt draagt bij aan een kunnen de vanuit enkele groenere regio via uitvoerende solofuncties in de de Maashorst. Op taken van de organisatie vorm strategisch niveau buitendienst gegeven. Dat maakt ontwikkelen worden het concept buurgemeenten ondergebracht. kwetsbaar en noopt en andere Daarmee zijn tot intensieve organisaties de de groene samenwerking met groenste regio uitvoerende (oa) marktpartijen. van Europa. taken minder kwetsbaar. De ontwikkeling van Op strategisch Door het grote het zorgpark vraagt niveau wordt de conceptuele om een regionale visie achter de karakter en de benadering. Van een brede weinige zelfstandige gezondheidszorg uitvoerende gemeente vraagt dat verder uitgewerkt. taken op veel samenwerking Dit vraagt veel gemeentelijk en afstemming met overleg en gebied kan een buurgemeenten en lobbywerk. SSC hier weinig Herindeling Het bestuurlijke niveau sluit aan bij dat van de partners. Door opschaling is differentiatie in het woningaanbod beter te realiseren. Een grotere gemeente kan een meer robuuste buitendienst organiseren. Ook de beleidsmatige invulling kan meer robuust worden vormgegeven, waardoor een bredere organisatorische basis ontstaat. Een grotere gemeente ontwikkelt meer bestuurs- en ambtelijke kracht om het concept samen met partners verder door te zetten. Het 17

18 gezondheidszorg, maar ook herstel in de natuur, wellness en preventie. Het primair onderwijs blijft lokaal gericht, hoewel de onderwijsorganis aties (vanwege de zorgplicht) verder regionaal opschalen. Voor het voortgezet onderwijs geldt hetzelfde, maar zal er in lokale vestigingen meer specialisatie optreden. Uden opteert voor vakrichtingen in groen en gezondheid op vo en mbo niveau. Op HBOniveau opteert Uden voor een goede link tussen het lokale bedrijfsleven en de het HBO. De krimp van de bevolking zet in Uden in rond 2030, in kleine buurgemeenten gebeurt dat al eerder. De noodzaak voor aandacht voor leefbaarheid in de wijken en herstructurering neemt toe. andere partijen. betekenen. bestuurlijke niveau sluit meer aan bij het niveau van het verzorgingsgebied. De gemeente Uden Op het niveau van Een SSC kan Doordat de zit om tafel met de taken die nu gemeente een onderwijsorganisaties onderwijsorganisa bij GR-en groter die hun eigen ties wordt een liggen of (onderwijs)gebied organisatieontwikkeli visie ontwikkeld anderszins omvat, is ngen op een groter over de regionaal makkelijker aan te schaalniveau specialisatie van georganiseerd sluiten bij de bekijken. Dat vraagt het voortgezet zijn over organisatievraagstu om meer regionaal onderwijs en nemen. kken van de denken van de kunnen de Udense onderwijsinstelling gemeente. wensen voor en. In het gebied groen en kan een spreiding gezondheid van een breder worden aanbod worden ingebracht. gerealiseerd. Krimp vraagt om In provinciale Een SSC kan Een grotere meer regionale ruimtelijke geen rol gemeente kan afstemming om te overleggen komt spelen bij een beter sturen op de voorkomen dat een het vraagstuk op thema dat regionale lokale aanpak de de agenda. Door vooral afstemming voor problemen alleen de veelheid aan beleidsmatig dit thema. maar verplaatst. Het gesprekspartners van aard is. vraagstuk krimp en (gemeenten) en Mochten er in leefbaarheid lokale belangen is de toekomst overstijgt het Udense het moeilijk om in concrete schaalniveau. het gewenste gestandaardise Daarnaast speelt de tempo met een erde kwetsbaarheid van aanpak te komen. uitvoerende regisserende en taken uit afstemmende komen, dan functies. komt een SSC in beeld. 18

19 Udenaar de Toekomst Gastvrije samenleving Uden heeft een divers cultuuraanbod, evenals de omliggende gemeenten. Regionale afstemming van aanbod is steeds meer aan de orde. De behoefte van de burger om zelf actief betrokken te zijn bij zijn eigen leefomgeving is groot. Burgers nemen samen initiatieven om bij te dragen aan de samenleving en verwachten een gemeente die hen daarbij faciliteert. Zelfstandig Netwerkallianties Shared Service Centre Via overleg tussen Een Een SSC ligt gemeenten en netwerkalliantie niet direct voor instellingen wordt kan een goede rol de hand. Wel cultuuraanbod vervullen in het kan op termijn afgestemd. Een vormen van een noodzaak sterkere sturing op visie op het ontstaan om aanbod is moeilijk, regionale culturele maar waarschijnlijk cultuuraanbod instellingen bij een krimpende voor de toekomst. (die afhankelijk bevolking in de Niet alle zijn van toekomst wel nodig. bestuurlijke gemeentelijke ambities kunnen subsidies) te worden bereikt laten fuseren door beperkte tot grotere middelen. regionale instellingen. Voor burgers is de Kennisuitwisseling Een SSC kan lokale kleur zeer met hier geen herkenbaar. Het buurgemeenten is bijdrage gemeentelijk op dit thema leveren. Het apparaat is dichtbij bijzonder zinvol. gaat om een en gemakkelijk Het thema thema dat benaderbaar. Maar participatie is dicht bij het het apparaat is ook volop in bestuur ligt en kwetsbaar in functies ontwikkeling, niet en daardoor is het bedrijfsmatig aandachtsgebieden, delen van van aard is. dat maakt dat ervaringen erg specifieke aandacht belangrijk. voor dit thema lastig te organiseren is. Herindeling Een grotere gemeente kan bij het onder druk staan van het cultuuraanbod gemakkelijker op een grotere schaal afwegingen maken. Hierdoor is een breed aanbod voor de inwoners bereikbaar. Een grotere gemeente kan haar organisatie gemakkelijker inrichten op burgerparticipatie. 19

20 De vergrijzing en de vraag naar ouderenzorg is toegenomen. Maatwerk in zorgverlening en inzet van eigen kracht heeft zich verder ontwikkeld. Gemeenten voeren als gevolg van de decentralisaties hun taken voor zorg en welzijn in regionaal verband uit. Veel gemeentelijke taken op het gebied van zorg en welzijn zijn vanwege de decentralisaties regionaal georganiseerd. De eigen gemeente kent alleen nog regisserende en afstemmende functies op dit thema. Voor zorgbieders zijn kleine gemeenten lastig inpasbaar in het regionaal gerichte beleid. De decentralisaties worden nu via netwerkallianties uitgewerkt. In een later stadium zal daar een rechtsvorm bij worden gezocht. De concrete uitvoerende taken die uit de decentralisatie discussies gaan volgen, zijn goed onder te brengen in een SSC. Een grotere gemeente kan de decentralisatieimpuls grotendeels in de eigen organisatie opvangen. Daar waar dat niet mogelijk is, heeft een grotere organisatie meer kracht om een samenwerkingsver band te sturen en te beïnvloeden. De toenemende complexiteit in de samenleving zorgt voor meer complexiteit in het waarborgen van veiligheid voor iedereen. De al ingezette professionaliserin g en opschaling van de veiligheidsketen zet door. Het thema veiligheid is al op een regionaal niveau georganiseerd. Als kleine gemeente is het lastig eigen onderwerpen op de agenda te krijgen. En is de gevraagde inzet van eigen personeel in de veiligheidsketen (rampenbestrijding) moeilijker te organiseren. Een netwerkalliantie is een te lichte samenwerkingsvo rm om het thema veiligheid goed te kunnen borgen. De diverse GRen op het gebied van veiligheid vervullen in principe de rol van SSC voor meerdere gemeenten. Het thema veiligheid is al stevig regionaal georganiseerd. Die regionale organisatie is gebaseerd op de inzet van de gemeenten en is op een groter schaalniveau beter te garanderen. 20

21 Udenaar de Toekomst Gezellig centrum van de regio Het winkelcentrum van Uden is van grote regionale betekenis en zet Uden nog nadrukkelijker op de kaart. Om die positie te behouden of te versterken speelt de gemeente in op bovenregionale en landelijke trends op winkelgebied. De komst van hoogwaardig openbaar vervoer heeft de bereikbaarheid van Uden vergroot. Door de ligging van Uden blijft een goede en snelle bereikbaarheid een belangrijk thema. Zelfstandig Netwerkallianties Shared Service Centre Het versterken van Een Een SSC kan winkelvoorzieningen netwerkalliantie geen rol vraagt om specifieke kan zorgen voor spelen op dit kennis die op het kennisontwikkelin beleidsmatige niveau van de g. Vanwege het al en politiek gemeente Uden regionale karakter gevoelige moeilijk te van de thema. garanderen is. vraagstukken op dit gebied, gaat het dan om netwerken van bovenregionaal niveau. Hoogwaardig Een Een SSC kan openbaar vervoer is netwerkalliantie hier geen rol van regionale kan een regionale spelen. betekenis en moet op visie op openbaar regionaal niveau vervoer aangepakt worden. ontwikkelen en Uden is dan 1 van de samen krachten vele bundelen om op gesprekspartners. provinciaal en rijksniveau medewerking te krijgen. Herindeling Een grotere gemeente kan de specifieke kennis en netwerken gemakkelijker aan zich binden en daardoor een steviger rol op zich nemen voor het winkelcentrum. Binnen een grotere gemeente krijgt het centrum van Uden een strategische rol en wordt daardoor sterker. Hoogwaardig openbaar vervoer is van regionale betekenis en moet op regionaal niveau aangepakt worden. Een grotere gemeente kan daarin meer kracht ontwikkelen. 21

22 Financieel gezien is de gemeente Uden gezond. De inhoudelijke ambities van Uden zijn echter groot en nopen tot het zoeken naar partners om de ambities daadwerkelijk te realiseren. Op steeds meer thema s moeten taken regionaal georganiseerd worden om kosten en capaciteit effectief in te kunnen zetten. Daarmee versnippert het bestuurlijke domein. Een netwerkalliantie kan inhoudelijke en financiële kracht genereren op basis van de aangesloten partners. Kostenbesparinge n zullen in zeer beperkte mate aan de orde zijn, het is geen nieuwe organisatievorm, maar een aanvullende. Een SSC wordt financieel gevoed door de deelnemende partijen. Een SSC is niet per definitie goedkoper dan de eigen organisatie. Vaak is sprake van een kwaliteitsimpul s in personele zin. Daarnaast blijft de eigen organisatie achter met coördinatieen afstemmingsk osten. Een grotere gemeente kan taken en middelen efficiënter inzetten en kan provinciale en regionale agenda s beter beïnvloeden. Ervaring leert dat kosten dalen door minder bestuurlijke kosten en efficiëntere bedrijfsvoering. 22

23 De beginselen van goed overheidsbestuur zijn: Rechtmatigheid en integriteit: Het bestuur neemt de beslissingen en maatregelen die het mag nemen, die rechtvaardig zijn en nodig om de gestelde doelen te behalen. Het bestuur is integer en maakt duidelijk wat het daaronder verstaat. Het bestuur geeft door haar gedrag het goede voorbeeld. Goede dienstverlening: Het bestuur zorgt voor een goede dienstverlening door de organisatie. Participatie: Het bestuur weet wat er leeft en laat zien wat het daarmee doet. Doelmatigheid en effectiviteit: Het bestuur stelt doelen vast, maakt die doelen bekend en richt zich daarop in zijn dagelijkse werk. Verantwoording en democratische legitimatie: Het bestuur is bereid en in staat zich regelmatig en ruimhartig naar de omgeving te verantwoorden. Goed overheidsbestuur Rechtmatigheid en integriteit Zelfstandig Netwerkallianties Shared Service Centre Door de duidelijke Een Een SSC is een organisatievorm is netwerkalliantie aparte juridische het bestuur goed heeft geen eigen entiteit die te controleren. publiekrechtelijke specifieke Wel is het voor status en is bevoegdheden kleinere afhankelijk van de over gedragen gemeenten lastig gemeentelijke kan krijgen van de om goede besluitvorming. deelnemende bestuurders te gemeenten. vinden (en wordt Daarmee staat het vaker uitgeweken gemeentebestuur naar de wel op afstand. wethouder van buiten ). Voor de organisatie geldt dat het vinden van gekwalificeerd personeel lastiger is en dat de organisatie door de vele solofuncties kwetsbaar is. Herindeling Door de duidelijke organisatievorm is het bestuur goed te controleren. De grotere schaal draagt bij aan een groter potentieel aan bestuurders. Voor de organisatie geldt dat gekwalificeerd personeel beter te vinden is. 23

24 Goed overheidsbestuur Goede dienstverlening Participatie Zelfstandig Netwerkallianties Shared Service Centre De voorwaarden Vanwege de De bedrijfsmatige voor een goede bedrijfsmatige voorwaarden voor dienstverlening aard van de goede zijn moeilijk in te dienstverlening zal dienstverlening vullen. Voor een een kunnen door een adequate ICTstructuur netwerkalliantie SSC op een is een niet bijdragen aan professioneler hoger een betere niveau worden schaalniveau dienstverlening. geleverd. Als dat nodig, zowel qua Kennisuitwisseling SSC voor kennis als qua is in deze vorm wel meerdere financiën. De meer gefaciliteerd. organisaties lokale dezelfde diensten herkenbaarheid verleent, zal het van de efficiënter werken dienstverlening is (capaciteit en echter wel groot. kosten). Op het De lokale kleur van Door taken over schaalniveau van Uden is in te dragen aan een de huidige netwerkallianties SSC wordt de gemeente Uden is moeilijk zichtbaar, lokale de herkenbaarheid zeker als er herkenbaarheid van het bestuur en meerdere grotere en invloed de bekendheid alliantiepartners kleiner. Het van het bestuur mee doen (bv Oss, niveau en met lokale zaken Den Bosch). efficiency van de groot. taakuitvoering gaat echter wel omhoog. Herindeling Door de grotere schaal zijn benodigde investeringen in ICT beter op te brengen en is de specialistische kennis beter te waarborgen. Voor de burger kan de herkenbaarheid van de diensten minder worden. Vanuit de gemeente als geheel is de lokale herkenbaarheid kleiner. Echter door de grotere organisatie kan de wijkgerichte aanpak beter worden georganiseerd en geborgd waardoor juist bij grotere gemeenten de herkenbaarheid in de wijken groeit. 24

25 Goed overheidsbestuur Verantwoording en democratische legitimatie Zelfstandig Netwerkallianties Shared Service Centre Verantwoording Democratische Democratische verloopt via de legitimatie van legitimatie van gebruikelijke netwerken is zeer een SSC is gering. democratische gering. Verantwoording kanalen Verantwoording vindt plaats naar (gemeenteraad). vindt plaats naar de afzonderlijke Het bestuur heeft de afzonderlijke gemeenteraden veel bovenlokaal gemeenteraden die die weinig invloed overleg omdat weinig invloed hebben op een veel zaken op een hebben op het SSC. hoger netwerk. schaalniveau zijn georganiseerd. Herindeling Verantwoording verloopt via de gebruikelijke democratische kanalen (gemeenteraad). 25

26 Voor ieder scenario zijn in onderstaande tabel de voor- en nadelen samen gevat. ZELFSTANDIG Voordelen: - De lokale kleur bij (lokale) vraagstukken is voor een ieder goed herkenbaar - Het bestuur is dichtbij, de democratische verantwoording ook Nadelen: - Diverse beleidsvelden moeten op een hoger schaalniveau worden bezien, zoals HOV, het winkelcentrum en zorg - De organisatie is kwetsbaar, er zijn veel solofuncties, het is moeilijk om goed gekwalificeerd personeel binnen te halen en te houden - De 1- loketgedachte is moeilijk te realiseren, diverse decentralisaties kunnen alleen op regionale schaal effectief worden uitgevoerd, waardoor een kleinere organisatiekern op lokaal niveau achter blijft NETWERKALLIANTIES Voordelen: - Strategische beleidsvraagstukken kunnen effectief afgestemd worden - Kennisuitwisseling tussen (gemeentelijke) organisaties verloopt efficiënt en effectief Nadelen: - Een veelheid aan partijen vraagt veel afstemming en lobbywerk, de stem van de grotere partijen wordt het beste gehoord, de invloed van een kleine gemeente is dus ook klein - Het democratisch gehalte van een netwerk is bijzonder laag, de gemeenteraad heeft weinig invloed op een netwerk SHARED SERVICE CENTER Voordelen: - Uitvoerende taken zijn efficiënt en op een afgesproken kwaliteitsnivo georganiseerd - De kwetsbaarheid op het gebied van bv belastingen, salaris- en financiële administratie, ICT wordt op deze wijze ondervangen Nadelen: - De taken worden overgedragen aan het SSC, waardoor de gemeente(raad) op afstand komt te staan - Een SSC is geen optie voor beleidsmatige en bestuurlijke vraagstukken HERINDELING Voordelen: - Een grotere gemeente kan de beleidsvraagstukken die nu spelen en gaan spelen op basis van ontwikkelingen in de toekomst beter aan, qua capaciteit in de organisatie, maar ook qua bestuurskracht - Basisinvesteringen (in geld en menskracht) voor een goede dienstverlening zijn goed op te brengen en effectief te maken naar de burger Nadelen: - Een herindelingsproces heeft energieverlies voor de organisatie tot gevolg, investeringen worden vanwege de komende herindeling uitgesteld, onzekerheid over de organisatie kan leiden tot onvrede in de organisatie 26

27 3.4. Standpunten omliggende gemeenten De gemeenteraad van de gemeente Veghel heeft vorige maand haar standpunt bekend gemaakt. Voor de langere termijn denkt de raad aan een samenvoeging met Revuss-gemeenten (Uden, Veghel, Schijndel en Sint-Oedenrode), zo mogelijk aangevuld met Bernheze. Voor dit moment wil de gemeenteraad graag dat het college van B&W in eerste instantie onderzoekt welke mogelijkheden er zijn om te fuseren met de gemeenten Schijndel en Sint-Oedenrode. Mocht het tot een fusie komen van de drie gemeenten, dan zal dat niet eerder zijn beslag krijgen dan De raad benadrukte bovendien dat Uden een goede buur is en blijft, dus dat samenwerking met die gemeente nog steeds vanzelf spreekt. De gemeente Oss ziet zichzelf als centrumgemeente in het Maasland en staat open voor gesprekken met omliggende gemeenten over de samenwerking zoals die nu is en in de toekomst intensiever kan. De gemeente Oss stelt dat zij de maatschappelijke opgaven met de huidige organisatie-omvang goed aan kunnen, hoewel intensivering van samenwerking met externe partijen voor de meer complexe opgaven wel nodig is. De gemeente Landerd streeft er naar om een zelfstandige gemeente te blijven, maar zoekt wel de samenwerking met andere gemeenten. De samenwerking moet kostenreductie, kwaliteitsverbetering en vermindering van de eigen kwetsbaarheid opleveren. De gemeente Boekel hanteert het credo kleinschaligheid geeft betrokkenheid. Een herindeling met een andere gemeente heeft voor haar daarom geen voorkeur. De gemeente Boekel kiest voor samenwerking wanneer dat financiele of maatschappelijke meerwaarde heeft. Zij kiest voor zogenaamde selectieve samenwerking, dus per taak wordt gekozen wie de beste samenwerkingspartner is. De gemeente Bernheze kiest voor zelfstandigheid, maar ook voor intensivering van de samenwerking zowel op regionaal als subdregionaal niveau. Deze samenwerking richt zich vooral op de As50 gemeenten. De gemeenten Schijndel en Sint Oedenrode hebben als vervolg op de verkenningen van de zes Meierijgemeenten recent uitgesproken te gaan voor samenvoeging. Beide gemeenten realiseren zich dat deze samenvoeging een eerste stap naar een toekomstbestendige gemeente is en dat verdere opschaling nodig kan zijn. Beide gemeenten hebben formeel nog niet gereageerd op het Veghelse standpunt om met hen in gesprek te gaan. De overige vier Meierij gemeenten (Boxtel, Haaren, Vught en Sint Michielsgestel) onderzoeken een ambtelijke fusie. De gemeenten Mill, Grave en Cuijk bereiden een ambtelijke fusie voor die per 1 januari 2014 gestalte moet krijgen. De ambtelijke fusie moet leiden tot een hogere kwaliteit van dienstverlening aan de burger (ook: bedrijven en instellingen). De burger merkt dat door eenduidigheid in dienstverlening en vermindering van kwetsbaarheid een degelijke dienstverlening geboden kan (blijven) worden. De burger gaat ook ervaren dat de organisatie beter in staat is de belangen van het gebied en de gemeenschappen te behartigen op een hoger schaalniveau. 27

28 4. Vervolgstappen Het voorliggende document geeft een analyse van de Udense positie in de regio. De scenario s die daarop gebaseerd zijn, zijn zo objectief mogelijk uitgewerkt. Zodat de gemeenteraad met deze informatie een discussie kan voeren over de toekomst van de gemeente Uden. Daartoe wordt op 23 mei 2013 een besloten raadsbijeenkomst georganiseerd. De standpunten die in die bijeenkomst bepaald worden, vormen de inbreng van de Udense gemeenteraad op de door de provincie georganiseerde regioconferentie van 10 juni Hoe de gemeenteraad na de regioconferentie verder wil met haar standpuntbepaling en vervolgstappen staat nog open. Het is denkbaar dat de gemeenteraad in een reguliere raadsvergadering haar standpunt wil bekrachtigen. Afhankelijk van het te kiezen standpunt komen vervolgstappen in beeld. Wil de raad de bevolking mee laten denken over dit onderwerp? Wil de raad bedrijfsleven en instellingen betrekken in de gesprekken? Wat wordt de gespreksrichting en tijdpad naar buurgemeenten? Dergelijke vragen komen in de vervolgfase aan de orde. 28

29 Bijlagen 5. De gemeente Uden in samenwerkingsverbanden Onderstaande inventarisatie van samenwerkingsverbanden is over genomen uit de programmabegroting Gemeenschappelijke regelingen 5.1. Brabant Historisch Informatie Centrum Verband Brabant Historisch Informatie Centrum (BHIC) Vestigingsplaats s- Hertogenbosch Gemeenschappelijke regeling In gezamenlijkheid behartigen van de belangen van ministerie, gemeenten en het waterschap bij alle aangelegenheden betreffende archiefbescheiden en collecties, die berusten in de rijksarchiefplaats in de Provincie Noord-Brabant en de archiefbewaarplaatsen van de gemeenten en het waterschap. Uitvoering geven aan de zogenaamde vraagtaken (nazorg, educatieve taken en wetenschappelijke activiteiten) als aanvulling op de wettelijke taken. Afnemers van de vraagtaken zijn het Rijksarchief in Noord-Brabant, gemeenten en het waterschap. Deelnemers naast Uden Minister van OCW, Waterschap Aa en Maas, Waterschap De Dommel en de gemeenten Bernheze, Boekel, Boxmeer, Cuijk, Grave, Haaren, Landerd, Maasdonk, Mill en Sint Hubert, Oss, Schijndel, Sint Anthonis, Sint-Michielsgestel, Sint-Oedenrode, Veghel, Vught Gemeenschappelijk orgaan Openbaar Basisonderwijs Verband Gemeenschappelijk orgaan Openbaar Basisonderwijs Bernheze, Boekel, Landerd, Oss, Sint-Oedenrode, Uden en Veghel Vestigingsplaats Secretariaat in Uden Gemeenschappelijke regeling Coördineren en uitoefenen van bepaalde bevoegdheden van de gemeenteraad m.b.t. het openbaar onderwijs (via Stichting OOG: Stichting Openbaar Onderwijs Groep). Conform artikel 48 van de Wet Primair Onderwijs dient er een regeling te worden getroffen om het toezicht van de gemeenteraad op de stichting te regelen. Deelnemers naast Uden Bernheze, Boekel, Landerd, Oss, Sint-Oedenrode, Veghel. 29

30 5.3. GGD Hart voor Brabant Verband GGD Hart voor Brabant Vestigingsplaats Tilburg Gemeenschappelijke regeling Ingevolge artikel 5 van de Wet collectieve preventie volksgezondheid (Wcpv) dragen de gemeenten zorg voor het instellen en in standhouden van een gemeenschappelijke gezondheidsdienst. Met dat doel is de GGD Hart voor Brabant in het leven geroepen. In algemene zin heeft de GGD Hart voor Brabant als beleidsdoel een bijdrage te leveren aan de openbare gezondheidszorg. Deelnemers naast Uden Bernheze, Boekel, Boxmeer, Boxtel, Cuijk, Dongen, Gilze en Rijen, Goirle, Grave, Haaren, s-hertogenbosch, Heusden, Hilvarenbeek, Landerd, Loon op Zand, Maasdonk, Mill en Sint Hubert, Oisterwijk, Oss, Schijndel, Sint Anthonis, Sint-Michielsgestel, Sint-Oedenrode, Tilburg, Veghel, Vught, Waalwijk Kleinschalig collectief vervoer Brabant-Noordoost Verband Kleinschalig collectief vervoer Brabant-Noordoost Vestigingsplaats Uden Gemeenschappelijke regeling Tot stand brengen, ontwikkelen en in stand houden van een stelsel van kwalitatief hoogwaardig kleinschalig collectief vervoer (Taxihopper) alsmede in doelgroepenvervoer, als aanvulling op de reguliere route gebonden openbaar vervoersvormen. Deelnemers naast Uden Provincie Noord-Brabant en de gemeenten Bernheze, Boekel, Boxmeer, Cuijk, Grave, Landerd, Maasdonk, Mill en Sint Hubert, Oss, Sint Anthonis, Sint-Oedenrode, Veghel Regionaal Bureau Leerlingzaken Brabant Noordoost Verband Regionaal Bureau Leerlingzaken Brabant Noordoost (RBL BNO) Gemeenschappelijke regeling (centrumgemeente) Uitvoering Leerplichtwet 1969 en regionale meld- en coördinatiefunctie (RMC) Met ingang van 1 januari 2009 is het RBL BNO gestart om schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten goed aan te kunnen pakken. Binnen het regionaal bureau worden de leerplicht en RMC taken in de regio Brabant Noordoost ondergebracht. Deelnemers naast Uden Bernheze, Boekel, Boxmeer, Cuijk, Grave, Landerd, Maasdonk, Mill en Sint Hubert, Oss (centrum-gemeente), Sint Anthonis, Sint-Oedenrode en Veghel. 30

31 5.6. Omgevingsdienst Brabant Noord Verband Taken uitvoering fysieke leefomgeving Brabant Noord Gebaseerd op de Gemeenschappelijke Regeling Omgevingsdienst Brabant Noord Uitvoering taken fysieke leefomgeving en om als verlengstuk van lokaal en provinciaal bestuur een bijdrage te leveren aan een leefbare en veilige werken leefomgeving van de regio Brabant noordoost. Deelnemers naast Uden Bernheze, Boekel, Boxmeer, Cuijk, Grave, Landerd, Maasdonk, Mill en St.Hubert, Oss, Sint Anthonis, Sint-Oedenrode, Veghel, Schijndel, Sint Oedenrode, Haaren, Vught, Sint-Michielsgestel, Den Bosch, Gedeputeerde Staten van Noord Brabant Regionale Ambulancevoorziening Brabant Midden-West-Noord Verband Regionale AmbulancevoorzieningBrabant Midden-West-Noord Vestigingsplaats Tilburg Gemeenschappelijke regeling Gelet op de Wet gemeenschappelijke regelingen, de Gemeentewet, de Wet ambulancevervoer, het voorstel tot de Wet ambulancezorg, de Kwaliteitswet Zorginstellingen, de Wet tarieven gezondheidszorg en de Wet geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen is de Gemeenschappelijke regeling ambulancevoorziening Brabant Midden-West- Noord aangegaan. In algemene zin heeft deze gemeenschappelijke regeling als beleidsdoel het verlenen of doen verlenen van ambulancezorg. Deelnemers naast Uden Brabant-Noord: Bernheze, Boekel, Boxmeer, Boxtel, Cuijk, Grave, Haaren, s-hertogenbosch, Landerd, Maasdonk, Mill en Sint Hubert, Oss, Schijndel, Sint Anthonis, Sint-Michielsgestel, Sint-Oedenrode, Veghel, Vught. Midden- en West-Brabant: Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle- Nassau, Bergen op Zoom, Breda, Dongen, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Gilze en Rijen, Goirle, Halderberge, Hilvarenbeek, Loon op Zand, Moerdijk, Oisterwijk,Oosterhout, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Tilburg, Waalwijk, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem, Zundert Veiligheidsregio Brabant-Noord Verband Veiligheidsregio Brabant-Noord Vestigingsplaats s-hertogenbosch Gemeenschappelijke regeling Doelmatig georganiseerde en gecoördineerde, waar mogelijk integrale, uitvoering van de hulpverlening door politie (beperkt tot ramp of crisis), brandweer en GHOR en de voorbereiding daarop. Het in standhouden van een Gemeenschappelijk Meldcentrum (GMC) voor de politie, brandweer en ambulancediensten en het bieden van faciliteiten voorzien voor de operationele aansturing bij rampen en zware ongevallen. Deelnemers naast Uden Politieregio Brabant-Noord en de gemeenten Bernheze, Boekel, Boxmeer, Boxtel, Cuijk, Grave, Haaren, s- Hertogenbosch, Heusden, Landerd, Maasdonk, Mill en Sint Hubert, Oss, Schijndel, Sint Anthonis, Sint-Michielsgestel, Sint-Oedenrode, Veghel, Vught. Per 1 januari 2011 is de lokale brandweer geregionaliseerd in de Veiligheidsregio. De Gemeenteraad heeft hier in december 2009 een besluit over genomen. 31

32 5.9. Werkvoorzieningsschap Noordoost-Brabant Verband Werkvoorzieningschap Noordoost-Brabant Vestigingsplaats Oss Gemeenschappelijke regeling Uitvoering Wet sociale werkvoorziening (via IBN-Groep). Het aanbieden van werk aan mensen die vanwege een verstandelijke, psychische of fysieke handicap uitsluitend onder aangepaste omstandigheden arbeid kunnen en willen verrichten. Deelnemers naast Uden Bernheze, Boekel, Boxmeer, Cuijk, Grave, Landerd, Maasdonk, Mill en Sint Hubert, Oss, Sint Anthonis, Veghel Belastingsamenwerking Oost-brabant (BSOB) Verband Belastingsamenwerking Oost-brabant Vestigingsplaats Oss Gemeenschappelijke regeling BSOB verzorgt de lokale belastingen voor waterschap Aa en Maas en de gemeenten Boekel, Deurne, Oss, Uden en Veghel. Ook stelt BSOB de WOZwaarde voor alle onroerende zaken in de vijf gemeenten vast. Deelnemers naast Uden Waterschap Aa en Maas en gemeenten Boekel, Deurne, Oss, Veghel Museum voor Religieuze Kunst Verband Museum voor Religieuze Kunst Stichting Bestuurslidmaatschap (2 zetels) Deelnemers naast Uden Zusters Birgittinessen, Bisdom s-hertogenbosch Natuurcentrum Slabroek Verband Natuurcentrum Slabroek Stichting/Bestuurslidmaatschap Het beheren van het bezoekerscentrum Slabroek, in opdracht van zeven hiertoe samenwerkende gemeenten, ter vervulling van de volgende functies. Natuur- en milieueducatie aan basisschoolleerlingen uit de aangesloten gemeenten; Informatie over het natuurgebied De Maashorst en over natuur, landschap en milieu in algemene zin; (Ondersteunend) het aanbieden van recreatief verblijf (horeca, groene winkel,tuin en erf). Deelnemers naast Uden Bernheze, Landerd, Oss; financiële ondersteuning Staatsbosbeheer 32

33 5.13. Regionaal Veiligheidshuis Verband Regionaal veiligheidshuis Maas & Leijgraaf Overheidsstichting, gemeente is lid bestuur Afstemmen casusgerichte aanpak problematiek rond jeugd, huiselijk geweld, veelplegers en nazorg aan ex-gedetineerden. Deelnemers naast Uden Bernheze, Boekel, Boxmeer, Cuijk, Grave, Landerd, Maasdonk, Mill en Sint Hubert, Oss, Sint Anthonis, Veghel; naast gemeenten participeren: OM, politie, Novadic-Kentron, Raad voor de Kinder-bescherming, Reclassering Nederland, Slachtofferhulp Nederland, Stichting Maatschappelijk Werk, Halt Oost Brabant, GGZ en Bureau Jeugdzorg Noord-Brabant Stichting Beheer Bedrijventerreinen Uden Verband Stichting Beheer Bedrijventerreinen Uden (SBBU) Stichting Beheer en bevorderen ongestoord gebruik bedrijventerreinen door aangesloten bedrijven en instellingen. Deelnemers naast Uden Lokaal bedrijfsleven Stichting Steunpunt Mantelzorg Verband Stichting Steunpunt mantelzorg Stichting Faciliteren mantelzorg Deelnemers naast Uden Boekel, Landerd, Sint-Oedenrode, Veghel Stichting Uden Promotie Verband Stichting Uden Promotie Stichting Promotie winkelcentrum Uden Deelnemers naast Uden Bedrijfsleven Brabant Water N.V. Verband Brabant Water N.V. Naamloze vennootschap, Aandeelhouderschap Door de fusie van de NV. WOB en NV Waterleiding Maatschappij Noord-West-Brabant in Brabant Water NV per 1 januari 2002 heeft de gemeente Uden nieuwe aandelen verkregen met een nominale waarde van 0,10 per aandeel, totaal 3.904,40. Door deze deelneming heeft de gemeente Uden een direct belang in de kwaliteit van de drinkwatervoorziening in de gemeente Uden. Deelnemers naast Uden Brabantse gemeenten 33

34 5.18. NV Bank Nederlandse Gemeenten Verband NV Bank Nederlandse Gemeenten Naamloze vennootschap, Aandeelhouderschap De BNG is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijke belang. De BNG biedt de gemeenten een gespecialiseerd pakket aan financiële producten tegen zo laag mogelijk kosten. De gemeente Uden heeft aandelen met een nominale waarde van 2,50 per aandeel, deelname totaal Door deze deelneming heeft de gemeente Uden een direct belang in de het aanbod van korte en lange financiëringsmiddelen voor de gemeentelijke overheid. Deelnemers naast Uden Nederlandse gemeenten Theater Markant N.V. Verband Theater Markant N.V. Naamloze vennootschap, (Enig) aandeelhouderschap De exploitatie van de schouwburg Markant is met ingang van 1 juli 2011 overgedragen aan Heven Theater Markant Exploitatie B.V.HTME). De overdracht is gerealiseerd door een activa/passiva transactie als onderdeel van concessieovereenkomst. In geval van beëindiging van de concessieovereenkomst is Theater Markant N.V. verplicht de exploitatie van de schouwburg weer op haar te nemen. De activiteiten van Theater Markant N.V. zijn nihil. De gemeente Uden heeft 500 aandelen met een nominale waarde van 453,78 per aandeel, aandelenkapitaal totaal Deelnemers naast Uden Geen Onderlinge gemeentelijk bosbrandverzekering Verband Onderlinge gemeentelijke bosbrandverzekering Lidmaatschap algemene vergadering van de vereniging annex Verzekeringsrelatie Verzekering tegen schade door brand en storm in bossen van de leden Deelnemers naast Uden Gemeenten en andere publiekrechtelijke lichamen en rechtspersonen van algemeen nut Vereniging van Nederlandse Gemeenten Verband Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) Vereniging met volledige rechtsbevoegdheid (lidmaatschap) Behartigen van de belangen van de Nederlandse gemeenten Deelnemers naast Uden Alle Nederlandse gemeenten Verzekerings Platform Overheden Verband Verzekerings Platform Overheden (VPO) Vereniging (lidmaatschap) Informatie-uitwisseling en samenwerking m.b.t. schade- en verzekeringsaangelegenheden en risicomanagement bij gemeenten, provincies en waterschappen. Mogelijkheid tot gezamenlijke inkoop van diensten en producten. Deelnemers naast Uden 144 leden, voornamelijk gemeenten. 34

35 5.23. Brabant-Noordoost Verband Brabant-Noordoost Intentieovereenkomst ( Ruwenberg-Pact ) Aanleveren bouwstenen voor provinciale structuurvisie, agendavorming m.b.t. belangen regio. Deelnemers naast Uden Bernheze, Boekel, Boxmeer, Boxtel, Cuijk, Grave, Haaren, s-hertogenbosch, Heusden, Landerd, Maasdonk, Mill en Sint Hubert, Oss, Schijndel, Sint Anthonis, Sint-Michielsgestel, Sint-Oedenrode, Veghel, Vught Commissie overleg en voorlichting milieuhygiëne vliegbasis Volkel Verband Commissie overleg en voorlichting milieuhygiëne vliegbasis Volkel (COVM) Commissie gebaseerd op Luchtvaartwet Overleg en voorlichting over geluidhinder van vliegbasis Volkel. Deelnemers naast Uden GS, Ministerie van Defensie (KLu), VROM-inspectie, provincie, een milieuorganisatie, gemeenten Boekel, Cuijk, Landerd, Mill en Sint Hubert, Veghel en één omwonende van elke gemeente Gebiedsproces waterthema s Waterschap Aa en Maas Verband Gebiedsproces waterthema s Waterschap Aa en Maas Stuurgroep geven waterbeheer Deelnemers naast Uden Waterschap Aa en Maas, Provincie Noord-Brabant, Rijkswaterstaat en gemeenten in het stroomgebied van het waterschap GGA Brabant-Noordoost (Gebiedsgerichte aanpak verkeer en vervoer) Verband GGA Brabant-Noordoost (Gebiedsgerichte aanpak) verkeer en vervoer) Provinciaal Verkeers- en VervoerPlan (PVVP) Uitvoering verkeers- en vervoersprojecten Deelnemers naast Uden Provincie en Bernheze, Boekel, Boxmeer, Cuijk, Grave, Landerd, Mill en Sint Hubert, Sint Anthonis, Veghel Handhaving omgevingsrecht provincie Noord-Brabant Verband Handhaving omgevingsrecht provincie Noord-Brabant Bestuursovereenkomst Realiseren en in stand houden van een gewenste milieu-, water- en omgevingskwaliteit. Deelnemers naast Uden Alle gemeenten in Noord-Brabant, alsmede Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant, ministeries van VROM, VenW en LNV, Openbaar Ministerie, de politieregio s in Noord-Brabant Hoogwaardig openbaar vervoer (HOV) in de regio Noordoost Brabant Verband Hoogwaardig openbaar vervoer (HOV) in de regio Noordoost Brabant Bestuursovereenkomst Realiseren van quick wins Deelnemers naast Uden Provincie Noord-Brabant en de gemeenten Bernheze, Eindhoven, s-hertogenbosch, Oss, Schijndel, Veghel 35

36 5.29. Integration durch Austausch Verband Integration durch Austausch (IdA) (looptijd tot ) Samenwerkingsovereenkomst Vergroting vaardigheden jongeren tot 25 om toegang te verkrijgen tot de arbeidsmarkt. Deelnemers naast Uden Regionale economische samenwerking Verband tussen overheid, ondernemers en onderwijs Overeenkomst Economiebevordering Deelnemers naast Uden Veghel, Schijndel, REVUSS, onderwijs Jumelage Lippstadt-Uden Verband Jumelage Lippstadt-Uden Raadsbesluit (uitvoering door Stichting Jumelage Lippstadt-Uden) Bevorderen wederzijdse betrekkingen tussen inwoners, instellingen en bedrijven in beide gemeenten. Deelnemers naast Uden Lippstadt (D) Leader+ Verband Deelnemers Leader+ (Liaison Entre Actions de Développement de l Economie Rurale), leadergebied Meierij Plattelandsontwikkelings-programma (POP) Plattelandsontwikkeling, mede-gefinancierd door Europese structuurfondsen. naast Uden Bernheze, s-hertogenbosch, Landerd, Maasdonk, Oss, Schijndel, Sint-Michielsgestel Maashorst Verband Deelnemers Maashorst Stuurgroep Ontwikkelen van natuurgebied De Maashorst naast Uden Bernheze, Landerd, Oss; daarnaast Provincie Noord- Brabant, Waterschap Aa en Maas, Staatsbosbeheer, Recron, Natuurcentrum Slabroek, Agrarische Natuurvereniging De Maashorstboeren, ZLTO-afdelingen, regionale natuur en milieuorganisaties en Regio VVV Meierij & Noordoost-Brabant Politie regio Brabant-Noord (Nationale politie per 1/1/2014) Verband Politie regio Brabant-Noord, regionaal college en districtelijk driehoeksoverleg Publiekrechtelijke rechtspersoon Handhaving openbare orde en veiligheid, preventie en opsporing criminaliteit. Deelnemers naast Uden Openbaar Ministerie, politie en gemeenten Regio: Bernheze, Boekel, Boxmeer, Boxtel, Cuijk, Grave, Haaren, s-hertogenbosch, Heusden, Landerd, Maasdonk, Mill en Sint Hubert, Oss, Schijndel, Sint Anthonis, Sint-Michielsgestel, Sint-Oedenrode, Uden, Veghel, Vught District de Leijgraaf: Boekel, Landerd, Uden, Veghel. 36

37 5.35. Reconstructiecommissie Peel en Maas Verband Reconstructiecommissie Peel en Maas* Door Provinciale Staten ingestelde commissie gebaseerd op Reconstructiewet concentratiegebieden Uitvoering reconstructie-doelstellingen Deelnemers naast Uden Boekel, Boxmeer, Cuijk, Grave, Landerd, Mill en Sint Hubert, Sint Anthonis, Veghel; voorts Provincie Noord-Brabant, Dienst landelijk gebied, Waterschap Aa en Maas en Top Brabant (Toeristisch Ondernemers Platform) * opgeheven per Transformatie naar Platform Groene Ruimte Samenwerking As 50 Verband Samenwerking As 50 Convenant Samenwerking Oss-Uden-Veghel-Bernheze Deelnemers naast Uden Oss, Veghel, Bernheze Sociale recherche Verband Sociale recherche Overeenkomst (uitbesteding aan s-hertogenbosch) Opsporing en bestrijding van fraude in kader bestaande sociale zekerheidswetgeving. Deelnemers naast Uden Boekel, Boxmeer, Cuijk, Grave, Landerd, Mill en Sint Hubert, Sint Anthonis, Sint-Oedenrode; aansluiting bij samenwerkingsverband tussen s-hertogenbosch en Boxtel, Haaren, Maasdonk, Schijndel, Sint-Michielsgestel, Oss, Vught 37

38 5.38. Stuurgroep Maashorst Gemeenten: Oss, Uden, Bernheze, Landerd Andere partijen: Staatsbosbeheer, Provincie Noord-Brabant, Waterschap Aa en Maas, Recron, Natuurcentrum Slabroek (namens regionale natuur en Milieuorganisaties), Agrarische Natuurvereniging De Maashorstboeren, ZLTO-afdelingen, en Regio VVV Meierij & Noordoost-Brabant Ziekenhuis Bernhoven Patiënten: Oss Uden Veghel Bernheze Schijndel 5720 Landerd 5691 Maasdonk 5130 St-Oedenrode 4530 Boekel 4174 Gemert-Bakel 1438 Medewerkers: Oss 675 Veghel 385 Uden 282 Bernheze 255 Nijmegen 100 Landerd 93 Boekel 79 Den Bosch 75 Schijndel 60 St-Oedenrode 57 38

39 5.40. Waterschap Aa & Maas 39

40 5.41. AS50 Gemeentelijke samenwerking met Oss, Uden-Veghel en Bernheze Bestuurlijke afstemming mbt verschillende agenda s, oa 5*NOB elijke themasamenwerking: Cultuur, duurzaamheid, HOV, multimodaal & logistiek, bedrijventerreinen en transitie van agrofood IBN Werkgebied is Noordnoordoost Brabant, 3800 medewerkers Vestigingen in Uden, Veghel, Oss, Cuijk, Schaijk 40

41 5.43. ReVUS Samenwerking van ondernemersverenigingen uit Veghel, Uden en Schijndel Ondernemersplatform ReVUS ReVUS is een platform waarin een aantal ondernemers- verenigingen uit de regio Veghel, Uden en Schijndel samenwerkt. Het primaire doel is om de economische positie van de regio te versterken. Dit wil ReVUS bereiken door: de krachten van alle lokale ondernemersverenigingen in de regio te bundelen; samen te werken met de lokale overheden en andere partijen; in een zo vroeg mogelijk stadium met overheden en andere betrokkenen in overleg te treden en te adviseren over alle zaken die ondernemers en overheden in de regio aangaan. De gemeenten Veghel, Uden en Schijndel participeren in een aantal commissies van ReVUS; os Maatschappelijk verantwoord ondernemen. 41

42 sterrenregio Noordoost Brabant Doel: Met Agro & Food als leidend thema, samen werken aan een sterke regio. Vanuit de voormalige 5 sterren regio zijn vijf top locaties benoemd waarvan Zorgpark Uden er één van is. Door de ambities van Den Bosch op het gebied van voeding & health komt de positie van zorgpark (en foodpark in Veghel) onder druk te staan. Door het strategisch beraad is Agro & Food tot speerpunt van de regio bestempeld. Momenteel wordt gewerkt aan een nieuwe governance model. Voorgesteld wordt om de samenwerking verder te intensiveren d.m.v. een hogere financiële bijdrage van de deelnemende gemeenten t.b.v. een regiofonds én nog nadrukkelijker te focussen op Agro & Food. 42

43 5.45. RRO Visie Doel Info Wie Structuur Zie: Structuurvisie ruimtelijke ordening In het RRO worden afspraken gemaakt over ruimtelijke ontwikkeling van de regio. Waar en welke woningen bouwen we in de toekomst? Waar en hoe voorzien we in ruimte voor bedrijven en werkgelegenheid? Hoe beschermen en ontwikkelen we ons landschap. In het RRO vindt de afstemming plaats en worden afspraken gemaakt met betrekking tot de thema s wonen, werken, landschap en ruimtelijke strategie. In opdracht van het RRO en de regio werken 4 ambtelijke werkgroepen aan onderwerpen die aandacht vragen. Jaarlijks worden ontwikkelingen gevolgd en besproken en worden de programma s voor wonen en werken geactualiseerd gemeenten in Noordoost Brabant, 2 Waterschappen en Provincie In Brabant zijn vier RRO regio s welke bestaan uit een Stuurgroep onder voorzitterschap van de gedeputeerde van Ruimtelijke Ordening en vier ambtelijke werkgroepen: Ruimtelijke strategie, Wonen, Werken en Landschap De Peelhorst In de Peelhorst werken diverse partijen aan de verduurzaming van de landbouw in samenhang met goede leefbaarheid. Samen vormen ze het Netwerk de Peelhorst. Een Regionale Groep en een Ondersteuningsteam de Peelhorst ondersteunen de partijen in het netwerk met kennis, instrumenten of advies. Bijvoorbeeld door het ontwikkelen van een ondernemerscan of het organiseren van ontmoetingen: op lokaal niveau als partijen en processen vastzitten door tegenstrijdige belangen, via excursies, conferenties of bijvoorbeeld dit digitale platform. Steeds met als doel om in gesprek te komen met elkaar en kennis en ideeën uit te wisselen over wat nodig is voor de Peelhorst. Relatie met advies Commissie van Doorn De aanpak in de Peelhorst wordt ondersteund door het onafhankelijke Regieorgaan van het Verbond van Den Bosch, onder leiding van de heer Van Doorn. Volgens Van Doorn zal de koppeling tussen een gecoördineerde ketenaanpak 'van grond tot mond en een goede lokale inpassing van het productieproces, een versnelling geven aan de verduurzaming van de landbouw. Deelnemers: Brabants Agrarisch Jongeren Kontact, BMF, Asten, Boekel, Gemert-Bakel, Laarbeek, Landerd, Mill en St Hubert, Oss, Someren, Uden, Veghel, Has Den Bosch, gezamenlijk overleg Peelgroepen, Min. ELI, Peelnetwerk, Provincie, Platform Groene Ruimte (5*NOB), SRE, St. duurzaam kwaliteits vlees, dorpsraad Boerdonk, waterschap AA en Maas, ZLTO 43

44 6. Regionale verbanden/relaties op beleidsvelden 6.1. Economie en werkgelegenheid Pendelstromen naar gemeente Uden Boekel Landerd Mill/St Veghel Bernheze Grave Gemert- Oss Sint Maasdonk Hubert Bakel Anthonis 12% 11% 7% 5% 5% 3% 2% 2% 2% 2% Bron: Uden: een overzicht, RIGO Research en Advies, 2009 De pendelstromen vanuit Boekel en Landerd naar Uden zijn met respectievelijk 12% en 11% het grootst. De percentages geven het volgende weer: 12% van de potentiële beroepsbevolking (iedereen tussen 20 en 65 jaar) van Boekel werkt in Uden. Herkomst bezoekers centrum Veghel 19% Oss 15% Boekel 14% Zeeland 12% Van de centrumbezoekers die van buiten Uden komen, komt 19% uit Veghel, 15% uit Oss, 14% uit Boekel en 12% uit Zeeland. 44

45 6.2. Onderwijs Passend onderwijs (regio 30-06, bestaande uit: U-V, Meierij, Maasland). Invoering van de zorgplicht voor het onderwijs. Een samenwerkingsverband van bestaande WSNSregio s (Weer Samen naar School) om te komen tot één nieuwe organisatie met als doel om kinderen te behouden in het regulier onderwijs en te voorzien in ondersteuningsaanbod om dat mogelijk te maken. Voorheen was dat uitstroom naar REC 3 en 4 (lichamelijk/verstandelijk beperkt, gedragsstoornissen en langdurig zieken); deze twee voorzieningen moeten opgaan in dit samenwerkingsverband. De REC 1 en 2 (blind en doof) blijven gewoon bestaan SVB (Samenwerkingsverband Voortgezet onderwijs Brabant-Noordoost). Dit Samenwerkingsverband in de regio Oss, Uden en Veghel draagt zorg voor een dekkend stelsel van zorg in het VO Regionaal overleg ROC de Leijgraaf Inzake besteding WEB-middelen => Brabant Noordoost Oost (BNO-O) Stichting OOG Uden-Veghel + Oss (als gemeente) Alle openbaar primair onderwijs valt onder deze stichting; dit is vormgegeven in een GR RBL: regionaal bureau voor leerplicht (BNO-O) dit overleg worden afspraken gemaakt over de doorstroming van leerlingen van VO naar ROC, informeert men elkaar over ontwikkelingen en stemt die waar nodig af. Er is een operationeel overleg en een strategisch overleg Academische Opleidingsschool Passie voor leren Dit geaccrediteerde en gesubsidieerde samenwerkingsverband van vier VO-scholen (de drie scholen van Rijk van Nijmegen en het Udens College) en drie opleidingsinstituten (HAN, RU en ESE) geeft vorm aan de opleiding van leraren. Hierin komen de begrippen leren, onderwijzen en opleiden samen, waarbij onderzoek op deze gebieden een belangrijk item is Stichting Techniek = Troef. (BNO-O, vermoedelijk breder) Deze stichting brengt de activiteiten met betrekking tot techniekpromotie binnen Noordoost-Brabant in kaart en zorgt voor ondersteuning, coördinatie en organisatie Overleg VO HO regio Nijmegen/Arnhem In het regionale overleg in de regio Arnhem Nijmegen tussen VO en HBO participeert een vertegenwoordiger van de sectorleiding van HAVO/VWO MAS-overleg (Maatschappelijke Stage) Eindigt per 2014 a.g.v. regeerakkoord. Er is een stuurgroep die zorgt voor onderlinge afstemming met stagebieders, de vrijwilligerscentrale, de stagemakelaars en de planning in afstemming met het VO in Uden en Veghel ELOS ( Grensverleggend onderwijs ) Het Udens College is een erkende ELOS-school, waarbij internationaliseringtrajecten en een onderwijsprogramma dat hierop is afgestemd dienen te voldoen aan de standaard. 45

46 Match2gether Er is een gezamenlijk stageburo opgericht door de VMBO-scholen in Uden, Veghel en Schijndel, waarin via een databestand stages kunnen worden verdeeld en toegedeeld. Herkomst en doorstroom Het overgrote deel van de leerlingen van het Udens College woont in Uden. In 2010 was dat 72,5%. Ruim 11% woont in Zeeland, 6,2% in Boekel en 3,7% in Mill. De overige 6% komt onder andere uit Veghel, Langenboom en Reek. De meest genoemde opleidingsinstituten zijn in volgorde: Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, Radboud Universiteit Nijmegen, Avans Hogescholen en Fontys Hogescholen. Doorstroom naar en aansluiting bij/afstemming met het vervolgonderwijs: vanuit de sector VMBO stroomt het overgrote deel, 95% van de leerlingen, door naar de ROC s in de regio: De Leijgraaf (Uden) 39%, Koning Willem I (Den Bosch) 18%, Eindhoven 10% en Nijmegen 7%. 3,5% stroomt door naar de HAVO en 0,5% gaat werken. Van de overige leerlingen zijn geen gegevens bekend Cultuur Voor de As50 is een inventarisatie uitgevoerd voor de regionale situatie van de cultuursector. Met de As50 is er een extra bestuurlijk kader en een instrument om partijen bij elkaar te krijgen en te betrekken bij de het in beeld brengen van toekomstige ontwikkelingen. De stakeholders en de ambtenaren ontmoeten elkaar en ideeën worden op een constructieve wijze gedeeld. Dit alles met open vizier. De (regionale) marktplaatsen voor cultuureducatie in Bernheze, Oss, Uden en Veghel zijn niet gefuseerd maar werken binnen het 3M overleg nauw met elkaar samen. Wel kan gesteld worden dat binnen de MIK-gemeenten er sprake is van een fusie tussen de marktplaatsen en is er in die gemeenten een aanspreekpunt ontstaan. Dit is per gerealiseerd. In Uden wordt waarde gehecht aan het behoud van een zelfstandige stichting voor de marktplaats om de onafhankelijkheid gestalte te geven. In Oss zit de marktplaats bij de bibliotheek en cultuurcentrum Muzelinck samen en is de marktplaats organisatorisch anders ingericht. De bibliotheken van Oss/Bernheze en Veghel zijn gefuseerd per en profileren zichzelf als een bibliotheek via de naamgeving bibliotheek Maasland is door de bibliotheek Uden en de gemeente Uden gebruikt om voorbereidingen te treffen om te komen tot een fusie met de bibliotheek Maasland. De toetreding tot de bibliotheek Maasland heeft met terugwerkende kracht per plaatsgevonden. Per is er sprake van een fusie tussen MiK, Pieter Brueghel en het CVKU. Dit betekent dat er sprake is van één centrum voor de kunsten. Oss met de Muzelinck heeft aangegeven niet aan te sluiten, omdat er in Oss een relatie ligt met andere culturele instellingen in die gemeente. Een platform is opgericht per , waarin alle musea vertegenwoordigd zijn. Op initiatief van de ambtelijke werkgroep As50 zijn partijen bijeen gebracht en is er een gezamenlijk museumpaspoort P(a)S-50 uitgegeven voor jongeren tot 12 jaar in het voedingsgebied. Dit is met een klein budget tot stand gebracht. Met een bezoek aan een van de musea kon een stempel worden verdiend en uiteindelijk kon men in aanmerking komen voor een Europees jeugdpaspoort. Het initiatief heeft geleid tot een structureel overleg tussen de musea. Het doel daarvan is meer gezamenlijke promotionele acties te ondernemen. 46

47 Het onderzoek naar mogelijk samenwerking tussen theaters is bevroren als gevolg van de besluitvorming in Uden om het theater te privatiseren en mede in stand te houden en het besluit in Veghel om een kunst- en cultuurcluster te bouwen met een theaterfunctie. Gelet op deze belangrijke ontwikkelingen binnen twee gemeenten is een pas op de plaats gemaakt in afwachting van verdere uitvoering van deze besluiten. Onderzoek is gedaan naar de mogelijkheid één regionale kunst- en cultuurnota uit te brengen. Geconstateerd is dat sectoraal dit plaatsvindt door de afstemming dan wel de fusie tussen instellingen, die in het werkgebied van de As50 functioneren. Het vaststellen van een algemeen kader, dat voor alle gemeenten van toepassing kan zijn, ligt niet voor de hand vanwege de verschillen op basis van inhoud en de lokale inkleuring, die niet kan worden gevat in één cultuurnota. Een onderdeel binnen de cultuursector, wat nog moet worden onderzocht, is de mogelijke samenwerking tussen de lokale omroep Uden-Veghel en Oss. Op basis van de laatste ontwikkelingen binnen de Mediawet is samenwerking dan wel fusie mogelijk en kan een regionale omroep ontstaan. Een verkennend onderzoek zal in het eerste halfjaar 2013 plaatsvinden. Stakeholders cultuur: Cultuureducatie (centra voor de kunsten) De Muzelinck centrum voor de kunsten Oss/Bernheze CVKU centrum voor de kunsten Uden Pieter Brueghel Centrum voor de kunsten Veghel/St. Oedenrode MIK centrum voor de kunsten Veghel en 7 andere gemeenten De Eijnderic, cultuureducatie en cultureel centrum - Bernheze Bibliotheekwerk Bibliotheek Veghel Veghel (Maasland) Bibliotheek Uden Uden Basisbibliotheek Maasland Oss Basisbibliotheek Maasland Bernheze Marktplaatsen Stichting C Marktplaats Uden Plein 23 Marktplaats Veghel Marktplaats MIK Veghel en andere gemeenten Eduforum, marktplaats Oss Cube Marktplaats Bernheze 47

48 Musea Museum voor Religieuze Kunst Uden Museum Jan Cunen en Stadsarchief Oss Stadsgalerie De Compagnie Veghel Industrieel erfgoedmuseum Veghel Museum voor Vlakglas- en lekunst, Ravenstein Voormalige Pronkkamer Uden i.v.m. de collectie Uden Kasteel Heeswijk Heeswijk Meierijse Museumboerderij - Heeswijk Theaters De Blauwe Kei - Veghel De Lievekamp - Oss De Pas Heesch Markant Uden Overigen Stg. Beeldende kunst Oss/Lith Kunstgroep De Compagnie Veghel De Bernhezer Kunstkring (BKK) Bernheze Kunstexpositie Dertien Hectare Bernheze 6.4. Wonen Woningmarkt De woningmarkt is een regionale markt, met daarin verschillende gradaties. Op de woningmarkt komen vraag en aanbod op regionale schaal bij elkaar. Uit het woningmarktonderzoek van Rabobank Uden-Veghel (2011) en uit de woningmarktverkenning (Rigo, 2009) komt naar voren dat de gemeenten Uden, Veghel, Boekel en de plaats Zeeland afzonderlijke woningmarkten zijn. Dit komt met name tot uitdrukking in de beleving van inwoners en belanghebbenden. De inwoners zijn honkvast en willen graag in hun bestaande gemeente blijven wonen. Veruit de meeste verhuizingen vinden dan ook plaats binnen de eigen gemeente (63% 2011). In welke mate de Udense woningmarkt een regionale markt is en wat we onder de regio verstaan, leiden we onder andere uit de verhuisbewegingen. Woningmarktverkenning (Rigo, 2009) In de woningmarktverkenning (Rigo, 2009) is Uden als centrumgemeente gepositioneerd en de mate van binding van omliggende gemeenten met Uden bekeken. 48

49 Sociale binding: Op basis van verhuisstromen blijkt dat de gemeente Uden de meeste binding heeft met de gemeenten Veghel, Boekel, Landerd en Mill en Sint-Hubert. Het betreft hier een beperkte binding van (5-10%). De sociale binding met de gemeente Bernheze is gering (2,5-5%). Met de overige gemeenten heeft Uden geen binding (< 2,5%). Economische binding: Op basis van pendelstromen blijkt dat de gemeente Uden de meeste binding heeft met de gemeenten Landerd en Boekel. Het betreft hier enige binding (> 10%). De economische binding met de gemeenten Veghel en Mill en Sint-Hubert is beperkt (5-10%) en de binding met de gemeente Bernheze is gering (2,5-5%). Met de overige gemeente heeft Uden geen binding (<2,5%). Bindingscore: Wanneer de economische binding en de sociale binding gecombineerd worden, blijkt dat alleen nog de gemeente Boekel enige binding (>10%) heeft met de gemeente Uden. Veghel, Landerd en Mill en Sint Hubert hebben een beperkte binding (5-10%) met Uden en Bernheze een geringe binding (2,5-5%). 49

50 Bernheze Boekel Cuijk Eindhoven 's-hertogenbosch Landerd Maasdonk Mill en Sint Hubert Oss Schijndel Sint Anthonis Sint-Oedenrode Son en Breugel Veghel Woningmarktonderzoek Rabobank Uden-Veghel (2011) Uit het woningmarktonderzoek van de Rabobank komt naar voren dat de gemeente Uden tussen een licht negatief migratiesaldo had. Er vertrokken meer inwoners dan erbij kwamen. Inwoners van de gemeente Uden vertrokken per saldo niet alleen naar de grote Brabantse steden en Nijmegen, maar ook naar de omliggende gemeenten Veghel en Boekel (en in mindere mate naar de gemeenten Landerd en Oss). Uit het woningmarktonderzoek valt af te leiden dat de gemeente Uden de sterkste sociale binding heeft met de gemeenten Veghel, Boekel en Grave en in mindere mate met de gemeenten Oss, Landerd en Mill en Sint-Hubert. CBS (2012) Uit CBS-cijfers over 2011 zien we dat de gemeente Uden de hoogste bindingscore heeft de gemeenten Veghel en in mindere mate met de gemeenten Bernheze, Boekel, Landerd en Oss (zie grafiek) Vestiging vanuit Vertrek naar Woningcorporaties In Uden zijn verschillende toegelaten instellingen (corporaties) actief, te weten: Area, Vestia en ZorgGoedBrabant. Area Area is de voornaamste corporatie in de gemeente Uden. Area heeft als werkgebied de gemeenten Uden en Veghel. Area heeft ongeveer woningen in eigendom. Vestia (Zuid Nederland) Vestia is een landelijk toegelaten instelling. Vestia zuid Nederland beheert ongeveer woningen verspreid over ruim 40 gemeenten. Waaronder de gemeenten Uden, Veghel, Vught, st- Michielsgestel, Oss, Helmond, Eindhoven en Den Bosch. In de gemeente Uden hebben ze 60 woningen (kapelstraat) in bezit. ZorgGoedBrabant Het werkgebied van ZorgGoedBrabant wordt gevormd door de gemeenten Oss, Bernheze, Grave, Landerd, Maasdonk en Uden. De activiteiten van ZorgGoedBraband bestaan voornamelijk uit de exploitatie en de ontwikkeling van woonzorgcentra en servicewoningen. ZorgGoedBrabant heeft in Uden 29 wooneenheden in eigendom (Pastorie in Volkel en kruisherenklooster). 50