Instructie aanwijzing NEN 3140

Transcriptie

1 Instructie aanwijzing NEN 3140 Het risico Zowel bij het gebruik van elektrische installaties en elektrische arbeidsmiddelen als bij het werken aan elektrische installaties bestaat een zeker risico op gevaar veroorzaakt door een elektrische schok, vlambogen, brand, explosie, elektromagnetische krachten en onbedoeld inschakelen en uitschakelen. Hiernaast moet ook rekening worden gehouden met gevaar veroorzaakt door elektrische en/of elektromagnetische velden bij werkzaamheden aan of nabij elektrische installaties. Iedereen die bij Hoppenbrouwers in de uitvoering werkt kan blootgesteld worden aan deze risico s. Daarom krijgt iedereen in de uitvoering een aanwijzing vanuit de NEN Deze aanwijzing is gekoppeld aan je functie binnen Hoppenbrouwers. De rollen vanuit de NEN 3140: Installatieverantwoordelijke (IV) Voorheen was dit de laagspanningsdeskundige. Deze persoon heeft de eindverantwoordelijkheid over de inspectie, onderhoud, uitbreiding, etc. van de elektrische installatie. Deze persoon is aangewezen als direct verantwoordelijke voor de veilige bedrijfsvoering van de elektrische installatie en de veiligheid van de elektrische arbeidsmiddelen. De installatieverantwoordelijke heeft minimaal een opleiding op elektrotechnisch gebied WEB niveau 4. De installatieverantwoordelijke en de werkverantwoordelijke kunnen één en dezelfde persoon zijn. Deze rol wordt binnen Hoppenbrouwers niet gehanteerd, deze ligt meestal bij de klant. Werkverantwoordelijke (WV) De werkverantwoordelijke is verantwoordelijk voor het uitgevoerde werk dat een elektrisch risico kan opleveren. Hij moet erop toezien dat de medewerkers voldoende geïnstrueerd zijn over de risico s die aan hun werk kleven. Deze persoon is aangewezen en heeft een relevante opleiding en ervaring, waardoor hij in staat is gevaren die door elektriciteit kunnen worden veroorzaakt te onderkennen en te voorkomen. De werkverantwoordelijke heeft minimaal een opleiding op elektrotechnisch gebied WEB niveau 4 en 3 jaar werkervaring als vakbekwaam persoon. De installatieverantwoordelijke en de werkverantwoordelijke kunnen één en dezelfde persoon zijn. Vakbekwaam persoon (VP) Een vakbekwaam persoon breidt installaties uit, plaatst er groepen bij, inspecteert elektrische installaties, etc. Een uitvoerend persoon op minimaal het niveau van LTS of WEB niveau 2, elektrotechniek of vergelijkbaar. De Vakbekwaam persoon zal in ieder geval toereikende kennis van NEN 1010 moeten hebben. Deze persoon is aangewezen en voldoende is geïnstrueerd voor specifieke taken, werkzaamheden en het gebruik van elektrische arbeidsmiddelen waardoor hij in staat is gevaren die door elektriciteit kunnen worden veroorzaakt te onderkennen en te voorkomen. Niet-elektrotechnische persoon. De norm noemt ook een niet-elektrotechnische persoon, dit is: Voldoend onderricht persoon (VOP) De VOP heeft geen elektrotechnische achtergrond maar moet wel (eens) werkzaamheden uitvoeren met een elektrisch risico. Bijvoorbeeld het aansluiten van motoren, het vervangen van een verlichtingsarmatuur, het repareren van elektrisch gereedschap, etc. Of doet hij werkzaamheden in 1

2 kruipkelders, zwembaden, etc. Of is werkzaam in de buurt van deze installaties en dient te weten wat er speelt. Leek Een persoon die geen installatieverantwoordelijke, werkverantwoordelijke, vakbekwaam persoon of voldoende onderricht persoon is. Meestal bijvoorbeeld een eindgebruiker. Wie mag wat? De werkverantwoordelijke (WV) De werkverantwoordelijke is verantwoordelijk voor het uitgevoerde werk dat een elektrisch risico kan opleveren. Hij zal er op toe moeten zien dat de medewerkers voldoende geïnstrueerd zijn over de risico s die aan hun werk kleven. Deze persoon is aangewezen en heeft een relevante opleiding en ervaring, waardoor hij in staat is gevaren die door elektriciteit kunnen worden veroorzaakt te onderkennen en te voorkomen De installatieverantwoordelijke en de werkverantwoordelijke kunnen één en de zelfde persoon zijn. Alle werkzaamheden moeten worden voorbereid door de werkverantwoordelijke. Deze voorbereiding kan door de werkverantwoordelijke worden gedelegeerd. Bij deze voorbereiding moet rekening worden gehouden met: - de risico s die zijn verbonden aan de uitvoering van de werkzaamheden; - de veiligheid van de installatie na de uitgevoerde werkzaamheden; - de inspectie voor ingebruikname. Vóór de aanvang van de werkzaamheden moeten de werkverantwoordelijke en de installatieverantwoordelijke overleggen over: - de aard van de werkzaamheden; - de plaats waar de werkzaamheden worden uitgevoerd; - de te nemen veiligheidsmaatregelen; - de gevolgen voor de elektrische installatie. De gemaakte afspraken moeten bij voorkeur schriftelijk worden vastgelegd, in het bijzonder als deze werkzaamheden gecompliceerd zijn. Alleen de werkverantwoordelijke mag aan de uitvoerenden toestemming geven voor het uitvoeren van de werkzaamheden. De werkverantwoordelijke moet de installatieverantwoordelijke informeren over de aard van de werkzaamheden en het deel van de installatie waar deze zullen plaatsvinden. elektrische arbeidsmiddelen moeten door de werkverantwoordelijke, met betrekking tot die werkzaamheden, zijn geïnstrueerd over: De werkverantwoordelijke moet rekening houden met de omgevingsinvloeden op de werkplek. Waar de werkzaamheden langdurig of gecompliceerd zijn, moeten de instructies tijdens de voortgang van de werkzaamheden worden herhaald, dit ter beoordeling van de werkverantwoordelijke. Personen betrokken bij werkzaamheden moeten zich houden aan de eisen, regels en instructies. Personen betrokken bij werkzaamheden moeten kleding dragen die geschikt is voor de omstandigheden. Dit kan het gebruik van speciale kleding of persoonlijke beschermingsmiddelen inhouden. 2

3 Voorafgaand aan en tijdens de werkzaamheden moet de werkverantwoordelijke erop toezien dat aan alle eisen, regels en instructies wordt voldaan. De mate van toezicht moet in overeenstemming zijn met de gecompliceerdheid van de werkzaamheden. worden gemaakt aan de werkverantwoordelijke. De opdracht mag pas worden hervat, nadat de Bij onderbreking van de werkzaamheden moeten passende veiligheidsmaatregelen worden getroffen en moet de installatieverantwoordelijke worden geïnformeerd. Aan het einde van de werkzaamheden moet de werkverantwoordelijke de installatieverantwoordelijke informeren. De werkverantwoordelijke is verantwoordelijk voor: - De veiligheid op de werkplek - De uitvoering van de inspectie voor ingebruikname, ook als voor die inspectie het deel van de installatie van spanning moet zijn voorzien. Dat wil niet zeggen dat de werkverantwoordelijke de inspectie zelf moet uitvoeren. - Het vaststellen van de risico s verbonden aan werkzaamheden; - Het opstellen van plannen voor werkzaamheden; - Het kiezen van de juiste uitvoerenden voor werkzaamheden; - Het bepalen van de juiste werkwijze, hulpmiddelen en beschermingsmiddelen; - Het instrueren van de uitvoerenden bij werkzaamheden; - Het verzorgen van toezicht bij werkzaamheden. - Het geven van (schriftelijke) opdracht voor het inschakelen of uitschakelen van de spanning - Het borgen van de spanningsvrijheid door middel van bijvoorbeeld kaartjes, sloten, of dummies. - Als er onder spanning gewerkt moet worden (dit bij hoge uitzondering). Dan dient de werkverantwoordelijke hier schriftelijk toestemming voor te regelen, en tevens ook onderstaande te regelen: Onder spanning werken Het is het niet toegestaan om werkzaamheden onder spanning te verrichten, tenzij: a. de dringende noodzaak van het onder spanning uitvoeren van die werkzaamheden is aangetoond; b. tot het uitvoeren van die werkzaamheden uitdrukkelijk opdracht is gegeven; c. de installatie geschikt is voor het onder spanning uitvoeren van die werkzaamheden en doeltreffende maatregelen zijn genomen om de aan die werkzaamheden verbonden gevaren te voorkomen. De noodzaak om onder spanning te werken is aanwezig als het uitschakelen gevaarlijker is dan het onder spanning werken. Het onder spanning werken is in de praktijk altijd een overtreding van het arbeidsomstandighedenbesluit. Onder spanning werken is alleen toegestaan na schriftelijke toestemming van de werkverantwoordelijke, deze toestemming dient iedere afzonderlijke keer schriftelijk afgegeven te worden. De werkzaamheden mogen alleen door minimaal een vakbekwaam persoon, of onder permanent toezicht daarvan, worden uitgevoerd. 3

4 Vakbekwaam persoon (VP) Een vakbekwaam persoon breidt installaties uit, plaatst er groepen bij, inspecteert elektrische installaties, etc. Een uitvoerend persoon op minimaal het niveau van LTS of WEB niveau 2, elektrotechniek of vergelijkbaar. De Vakbekwaam persoon zal in ieder geval toereikende kennis van NEN 1010 moeten hebben. Deze persoon is aangewezen en voldoende is geïnstrueerd voor specifieke taken, werkzaamheden en het gebruik van elektrische arbeidsmiddelen waardoor hij in staat is gevaren die door elektriciteit kunnen worden veroorzaakt te onderkennen en te voorkomen. Alleen de werkverantwoordelijke mag aan de VP toestemming geven voor het uitvoeren van de werkzaamheden. Twijfel je als VP aan de orders, weiger dan de opdracht en neem contact op met je coach. elektrische arbeidsmiddelen moeten door de werkverantwoordelijke, met betrekking tot die werkzaamheden, zijn geïnstrueerd over: Een Vakbekwaam Persoon mag zelfstandig werkzaamheden uitvoeren die van elektrotechnische aard zijn. Zij mogen enkel nooit de installatie onder spanning zetten of spanningsloos maken zonder de toestemming van de werkverantwoordelijke. Deze is de enige die schakelbevoegd is. De werkverantwoordelijke mag deze taak wel overdragen aan een Vakbekwaam Persoon. Personen betrokken bij werkzaamheden moeten zich houden aan de eisen, regels en instructies en moeten kleding dragen die geschikt is voor de omstandigheden. Dit kan het gebruik van speciale kleding of persoonlijke beschermingsmiddelen inhouden. worden gemaakt aan de werkverantwoordelijke. De opdracht mag pas worden hervat nadat de Er mag niet onder spanning gewerkt worden 4

5 Voldoend onderricht persoon (VOP) De VOP heeft geen elektrotechnische achtergrond maar moet wel (eens) werkzaamheden uitvoeren met een elektrisch risico, of komt in de buurt van deze installatie en moet begrijpen wat de risico s zijn. Voorbeeld van werkzaamheden: Het aansluiten van motoren, het vervangen van een lichtarmatuur, het repareren van elektrisch gereedschap, etc. Of hij doet werkzaamheden in kruipkelders, aan metalen constructies, zwembaden, etc. De werkverantwoordelijke en de vakbekwaam persoon mogen aan de VOP toestemming geven voor het uitvoeren van de werkzaamheden. elektrische arbeidsmiddelen moeten door de werkverantwoordelijke of de vakbekwaam persoon, met betrekking tot die werkzaamheden, zijn geïnstrueerd over: Een voldoende onderricht persoon mag nooit werkzaamheden uitvoeren die van elektrotechnische aard zijn, zonder hiervoor opdracht te hebben verkregen en onder toezicht te staan van ten minste een vakbekwaam persoon. Het enige dat je zelfstandig mag uitvoeren is het vervangen van een lamp. Dit is werk dat ook een leek mag uitvoeren. Personen betrokken bij werkzaamheden moeten zich houden aan de eisen, regels en instructies en moeten kleding dragen die geschikt is voor de omstandigheden. Dit kan het gebruik van speciale kleding of persoonlijke beschermingsmiddelen inhouden. worden gemaakt aan de werkverantwoordelijke. De opdracht mag pas worden hervat nadat de Er mag niet onder spanning gewerkt worden 5