Safety Regulations. Uitvoeren van elektrotechnische werkzaamheden

Transcriptie

1 Pagina: 1 van 6 1. Wijzigingen t.o.v. vorige versie Geen, eerste versie. 2. Toepassingsgebied Dit veiligheidsvoorschrift is van toepassing op alle elektrotechnische die binnen de inrichtingsgrenzen van de terminal van Oiltanking Amsterdam B.V., in het vervolg OTA genoemd, uitgevoerd worden. 3. Doel Dit voorschrift beschrijft de eisen voor elektrotechnische aan elektrische installaties. 4. Definities Installatieverantwoordelijke: (NEN3140) De installatieverantwoordelijke is een natuurlijk of een rechtspersoon. De installatieverantwoordelijke dient bekend te zijn met de elektrische gevaren en de organisatie, weet wat de opleidingseisen van de medewerkers zijn, de keuring, en onderhoudeisen van de installatie zijn en ziet daar op toe. Elke elektrotechnische installatie dient onder de verantwoordelijkheid van 1 persoon te worden geplaatst, dit is de installatieverantwoordelijke (afgekort IV-er). Wanneer het twee of meerdere installaties betreffen die in elkaars nabijheid liggen dan is het van essentieel belang dat daar duidelijke afspraken over zijn gemaakt tussen de IV-ers. De Installatie Verantwoordelijke(n) zijn tevens verantwoordelijk voor het aanwijzen en bevoegd verklaren van uitvoerende WV-ers / VP-ers en VOP-ers. Het verzorgen van opleidingen en veiligheidsinstructies, en het opstellen van procedures. Werkverantwoordelijke: (NEN3140) Zoals de IV-er verantwoordelijk is voor de bedrijfsvoering van de elektrische installatie, zo is de werkverantwoordelijke verantwoordelijk voor aan of in de omgeving van elektrische installaties. Deze persoon draag eveneens de zorg voor de veiligheid van alle personen die onder hem/haar verrichten als Vakbekwaamde personen, Voldoende onderrichte personen en soms ook leken. Een IV-er kan de functie van een werkverantwoordelijke (tijdelijk) vervullen, een werkverantwoordelijk kan echter niet ad momentum de taken van een installatieverantwoordelijke overnemen. Werkverantwoordelijke wordt afgekort met WVer. Vakbekwaam persoon: Een vakbekwaam persoon heeft een relevante opleiding en ervaring waardoor hij/zij in staat is gevaren te voorkomen die door elektriciteit kunnen worden veroorzaakt. Een vakbekwaam persoon is in staat zelfstandig uit te voeren en kan een Voldoende onderricht persoon instrueren. (afkorting VP-er) Voldoende onderricht persoon: Is een persoon die voldoende geïnstrueerd is door vakbekwame personen, waardoor hij/zij in staat is gevaren te voorkomen die door elektriciteit veroorzaakt kunnen worden. (afkorting VOP-er) Leek: Heeft geen kennis en/of kunde opgedaan om uit te kunnen voeren. Schaduwman: Een schaduwman (soms ook de papagaai genoemd) is de persoon die tijdens het uitvoeren van het schakelplan alle stappen controleert en herhaald. De WV-er of schakelbevoegde leest/roept zijn handelingen op, de schaduwman herhaald deze en controleer of ook daadwerkelijk het geen wat benoemd wordt ook omgeschakeld wordt. Elektrische installatie: Een elektrische installatie omvat al het elektrisch materieel ten behoeve van de opwekking, het transport, omzetting, de distributie en het gebruik van elektrische energie. Inbegrepen zijn energiebronnen zoals accu s, batterijen,condensatoren en alle andere bronnen van opgeslagen elektrische energie. Stroomdoorgang: Stroom kan door een lichaam gaan lopen als het lichaam wordt blootgesteld aan een spanningsverschil. In de meeste gevallen staat de persoon die wordt getroffen op een geaarde ondergrond en wordt door de persoon een spanning gevoerd naar aarde.

2 Pagina: 2 van 6 Spanningsloosheid: Spanningsloos werken is te definiëren als het uitvoeren van aan een elektrische installatie die zonder spanning en/of lading is nadat alle maatregelen ter voorkoming van elektrisch gevaar genomen zijn. Bedieningsschakelaar: Dit is een elektrische schakelaar waarmee een elektrisch aangedreven apparaat gestart en/of gestopt kan worden. Een elektromonteur en/of productiemedewerker die voldoende kennis bezit om een proces-installatie veilig te stellen mag dat dan ook doen. Elektrisch blokkeren: Het blokkeren van lokale werkschakelaar(s) en/of (hoofd-)schakelaars in een elektrische ruimte door middel van een (persoonlijke) hangslot, zodat de elektrische installatie niet ongecontroleerd ingeschakeld kan worden. Elektrisch veiligstellen: Het loskoppelen van de elektrische voeding van de installatie moet in overleg met een Vakbekwaam persoon (VP) gebeuren, ook het wederom inschakelen dient in consensus met de VP-er en de betrokkenen te gebeuren. Gele Label: Dit is een label die samen met het persoonlijk hangslot wordt bevestigd aan de (bv) werkschakelaar door de persoon die aan een elektrisch aangedreven apparaat/installatie gaat uitvoeren. Er kunnen zich onveilige situaties voordoen wanneer men de installatie/apparaat weer inschakelt terwijl er nog worden uitgevoerd. Door het aanbrengen van een persoonlijk slot op een werkschakelaar, lock-box, adapter etc. en een gele kaart ter informatie wordt het risico tegen wederinschakeling geminimaliseerd. Elektrotechnische normen Voor de arbeidsveiligheid in elektrische installaties zijn de relevante elektrotechnische normen: NEN 3840 (Hoogspanning) NEN-EN met NEN 3140 (Laagspanning) Hoogspanningsinstallatie: Een elektrische installatie met een nominale wisselspanning hoger dan 1000Volt of 1500Volt gelijkspanning. Bij hoogspanning is het niet noodzakelijk om contact te maken met een spanningvoerende geleider, om een stroom door het lichaam te krijgen. Bij het naderen van een spanningvoerende geleider kan de spanning overslaan. Dit komt doordat de elektrische veldsterkte hoger wordt dan de diëlektrische sterkte van de lucht. Anders gezegd; de spanning wordt per millimeter lucht hoger dan deze kan weerstaan. Laagspanningsinstallatie: Een elektrische installatie met een nominale wisselspanning van ten hoogste 1000Volt of 1500 Volt gelijkspanning Meerhangsloten adapter:een adapter waarin 6 hangsloten kunnen worden bevestigd om een werkschakelaar elektrisch te blokkeren doormiddel van meerder hangsloten van verschillende uitvoerende partijen. Iedere uitvoerende partij die aan het apparaat/installatie of systeem gaat werken bevestigt zijn persoonlijke hangslot en gele label aan de vergrendeling.. De sleutel van het hangslot blijft gedurende de in het bezit van de eigenaar zodat niemand anders het hangslot kan verwijderen. Wanneer de worden beëindigd (einde werkdag/klus) dient de eigenaar zijn persoonlijke hangslot te verwijderen.

3 Pagina: 3 van 6 Spanningsvrij verklaring: Een verklaring waarop de status van de elektrische apparatuur/installatie staat aangegeven. (bv. Smeltveiligheden zijn verwijderd, elektrisch losgekoppeld, elektrisch weer aangesloten, spanningsloosheid is beproeft etc.) EVC: staat voor Elektrische Veiligstelling Certificaat, dit is de spanningsvrij verklaring document bij je werkvergunning. 5. Uitvoering 5.1 Opleidingen Installatieverantwoordelijke: Werkverantwoordelijke: Vakbekwaam persoon: Voldoende onderricht persoon: Moet minimaal een middelbare vakopleiding hebben in de elektra/energietechniek, met relevante (aantoonbare) ervaring. Heeft minimaal middelbare elektrotechnische opleiding gedaan, de NEN3140 norm geeft aan dat mensen met een gelijkwaardig niveau al dan niet met een technische achtergrond de zelfde rechten mogen worden gegeven. De organisatie en de Installatieverantwoordelijke mogen een persoon als zijnde vakbekwaam beoordelen. Dient over relevante (elektrotechnische)opleiding(en) en ervaring beschikken. Heeft minimaal VMBO en kennis van de NEN 3140, kan eenvoudige handelingen uitvoeren met elektrische apparatuur en/of installaties. Leek: Geen (technische) opleiding, zijn vaak stagiaire of jongeren (<18) 5.2 De NEN 3140 Bedrijfsvoering van elektrische installaties is onder andere van toepassing bij aan, met of nabij elektrische installaties. In gebieden die geclassificeerd zijn moet altijd spanningsloos worden gewerkt. Voorafgaand aan de moet de werkverantwoordelijke de installatieverantwoordelijke informeren over: De aard van de, Plaats van de, De schakeltoestand waarin de installatie voor aanvang van de wordt overgedragen aan de WV-er, De schakeltoestand waarin de installatie na uitvoeren van de wordt overgedragen, Afgesproken bedieningen/handelingen d.m.v. het schakelplan dient doorgenomen te worden, Te nemen veiligheidsmaatregelen, De gevolgen van de voorgenomen voor de elektrische installatie, Voor werken aan een elektrische installatie (onder)deel zijn essentiële eisen vastgelegd. Deze zijn gesteld om de elektrische installatie op de werkplek spanningsloos en veilig te houden gedurende de. Hiervoor moet de werkplek duidelijk zijn bepaald. Nadat de betrokken elektrische installatie is bepaald, moeten de volgende essentiële eisen worden aangehouden in de aangegeven volgorde, tenzij er doorslaggevende redenen zijn om daarvan af te wijken: Volledig scheiden, Beveiligen tegen wederinschakeling,(b.v persoonlijk slot aanbrengen) Controleren of de installatie spanningsloos is (meten=weten), Zorgen voor aarding en kortsluiting (overbrugging), Zorgen voor bescherming ten opzichte van naastgelegen actieve delen, Toestemming om de te beginnen,

4 Pagina: 4 van 6 Voordat men een meting gaat uitvoeren dient de meetapparatuur eerst gecontroleerd worden op correct functioneren! De installatieverantwoordelijke moet de werkverantwoordelijke of de speciaal daarvoor aangewezen schakelbevoegde (schriftelijk) toestemming geven om met de te beginnen. Ieder die aan deze deelneemt, moet vakbekwaam of voldoende onderricht zijn óf moet onder toezicht van een vakbekwaam persoon staan. Met uitzondering van het uitvoeren van metingen wordt er nooit onder spanning gewerkt. De spanningsloze toestand moet worden gecontroleerd aan alle polen en fasen van de elektrische installatie op of zo dicht mogelijk bij de werkplek. Indien, bij elektrische installaties met kabels, deze op de werkplek niet duidelijk kunnen worden geïdentificeerd, moeten in plaats daarvan andere beproefde maatregelen ter beveiliging worden getroffen. (Elektrische) in besloten/bijzondere ruimtes dienen door een Installatieverantwoordelijke goedgekeurd te worden, men dient tevens zijn PBM s aan te passen aan de omstandigheden van de ruimte. Voor ATEX zones geldt dat men overleg met de Installatieverantwoordelijke welke personen (VP-er en/of VOP-er) een toewijzing kunnen verkrijgen om in dit gebied te mogen werken. Het is belangrijk dat men rekening houdt met de Explosie gevaren en zijn gereedschap daarop aan past. Wanneer het niet noodzakelijk is dat er aan een elektrische onderdeel gewerkt wordt in een ATEX zone, wordt er geadviseerd dit uit te stellen tot het moment dat het procesveilig is. (voor meer informatie OTA-SR.409) 5.3 Tijdens uitvoering elektrotechnische : Wees waakzaam en zorg ervoor dat onbevoegde geen toegang hebben tot je werkgebied, personen die geen verrichten of toestemming hebben verkregen van de IV-er en/of WV-er om een werkgebied of laag/hoogspanningsruimte te betreden moeten direct weggestuurd worden. Controleer daarom regelmatig of de werkplek veilig is en er geen onbevoegde rondlopen, Meld wijzigingen van de situatie bij supervisor/wv-er/iv-er, Leg werk stil bij twijfel,onduidelijkheden en/of afwijkingen t.o.v. werkvergunning, Ga nooit improviseren, Meld defecten en/of losse aardverbindingen, tekortkomingen, schade aan de installatie etc., Gebruik altijd de juiste materialen en gereedschap, Evalueer steeds de situatie nadat je tijdelijk de werkplek heb verlaten (na pauzes) Weeg gevaren risico s af, Tref indien nodig aanvullende voorzorgmaatregelen en geeft dit aan bij de WV-er en/of IV-er. 5.4 Risico s en gevaren, Voor zowel laag als hoogspanning installaties gelden de volgende veiligheidseisen met betrekking tot risico s en gevaren: Elektrocutie bij aanraking van spanninggeleidende delen, Vallen en struikelen t.g.v. schrikreactie, Kortsluiting, veroorzaakt lichamelijke/materiële schade, Brand, (ernstige) brandwonden aan handen en/of gezicht, Explosie, Schade aan materiaal en/of gereedschap Kortsluiting & vlamboog energie Bij het maken van een kortsluiting ontstaat een zeer hoge stroom (vele duizenden ampères). Deze hoge stroom verbrandt de contactvlakken van de plaats van de kortsluiting. Bepalend voor de ernst van de verbranding zijn: de grootte van de kortsluitstroom de tijd die de kortsluitstroom vloeit (uitschakeltijd van de beveiliging) en de afstand van de getroffen persoon tot de plaats van kortsluiting De vlamboog energie kan brandwonden veroorzaken. Bij een blootstellingstrijd van 1 seconde, kan dit al gauw tweedegraads en derdegraads brandwonden veroorzaken

5 Pagina: 5 van 6 Risico s kan men beperken door: Geen ringen, horloges en/of armbanden dragen, PBM s zijn alle elektrisch geïsoleerd, denk hierbij aan: Geïsoleerde handschoenen Gezichtmaskers, gelaatschermen, Vlamboog vesten, Geïsoleerde/ ATEX werkkleding met lange mouwen, Schone overzichtelijke werkvloer, Rubberen matten, Geïsoleerde bedekking en kappen op de installatie, Geïsoleerd gereedschap, Geïsoleerd testapparatuur (gekeurd) Werk niet alleen maar met een schaduwman 5.5 LMRA (laatste minuut analyse): Neem voor aanvang van de de tijd om alles nog 1 maal door te nemen, namelijk: Lees, bespreek en controleer de werkvergunning en EVC, Inspecteer de werkplek, Oriënteer je op de vluchtroutes, noodmiddelen en verzamelplaats(en), Neem het schakelplan met je schaduwman door, Controleer samen met je collega of de elektrische installatie correct is veiliggesteld, Controleer d.m.v. meten of de installatie onderdeel waaraan gewerkt wordt spanningsloos is 5.6 Eerste hulp Eerste hulp verlening bij elektrocutie Schakel stroom uit, Zorg dat je zelf niet onder stroom komt te staan wanneer je bij het slachtoffer komt of hem aanraakt, Stel slachtoffer veilig en blijf bij hem!! Waarschuw direct de BHV/Hulpverleningsdiensten, Bij brandwonden, slachtoffer direct koelen. (laat kleding zitten!!) Eerste hulp bij explosie en/of brand Denk om je veiligheid en die van een ander! Verlaat (gezamenlijk) z.s.m. de ruimte, Kleine branden alleen blussen als je daarvoor een (kleine) brandmiddelen in LS/HS ruimte cursus voor heb gehad. Help slachtoffer(s) een veilige omgeving te bereiken en blijf bij hem, Bij brandwonden direct een nooddouche opzoeken en koelen, (kleding laten zitten!) Waarschuw direct BHV/Hulpverleningsdiensten, Bij brand en/of explosie in laag en/of hoogspanningsruimtes dient de IV-er direct op de hoogte gesteld te worden door interne communicatie. BHV-leden en externe hulpdiensten moeten direct op de hoogte worden gesteld dat zij niet een laag/hoogspanningsruimte mogen betreden vanwege hoogspanning brand/explosie gevaar, zelfs niet als er nog slachtoffers binnen de ruimte aanwezig zijn! In samenspraak met de IV-er zal er gekeken worden of de spanningsvelden van buiten af veiliggesteld kunnen worden zodat de hulpverlening naar binnen kan zonder zelf gevaar te lopen. Het nood- schakelplan dient in de bedrijfnoodplan meegenomen zijn. (zie voor aanvullende informatie OTA-SR.501 Bedrijfsnoodplan) Nazorg Personen die (kortstondig) onder spanning hebben gestaan worden sterk geadviseerd zich direct medisch te laten onderzoeken. Op het moment dat men onder spanning staat krijgen zowel het hart als de organen het zwaar te voorduren, in de eerste 24h nadat men onder spanning heeft gestaan is kans op hartfalen en/of disfunctioneren van de organen mogelijk.

6 Pagina: 6 van Bijzondere ruimtes, zoneringen en/of hulpmaterieel, Bijzondere ruimtes zoals een (hoogspanning) trafo ruimte waar er slecht één in/uitgang is, beperkte bewegingsvrijheid, ventilatie en/of verlichting hebben aanvullende veiligheideisen. (zie ter aanvullende informatie OTA-SR.410 mangatwacht en OTA-SR.402 Werken in besloten ruimte) Er kunnen plaats vinden in de zogenoemde ATEX zoneringen, voor het veiligstellen van elektrische installatie(delen) en de binnen deze zones gelden aanvullende veiligheidregels. (zie voor aanvullende informatie OTA-SR.409 ATEX zones) Voor hulpmaterieel zoals het plaatsen van een steiger in een trafo, laag/hoogspanningsruimte is men verplicht (aanvullende) veiligheidseisen te nemen. (zie voor aanvullende informatie OTA-SR.208 Steigers en rolsteigers).