Alternatieve Cursussengids. Periode. UTRECHT, Februari 2017 Gemaakt door de Onderwijscommissie van de Utrechtse Biologen Vereniging

Transcriptie

1 Alternatieve Cursussengids Periode 4 UTRECHT, Februari 2017 Gemaakt door de Onderwijscommissie van de Utrechtse Biologen Vereniging

2 Voordat je begint met lezen De alternatieve studiegids is anders dan de reguliere studiegids van het departement Biologie. De informatie in deze gids is afgestemd op die in de reguliere gids, maar het kan gebeuren dat ze minder up to date is. Kijk dus vooral ook naar de reguliere studiegids op de site van de Universiteit. De directe link er naartoe is als volgt: 1

3 Voorwoord Lieve Biologen, Zoals grootmoeder altijd zei: Time flies when you have fun. De vierde periode staat al weer in je nek te hijgen en een grote last drukt nog steeds op je schouders, maar niet voor lang! Met deze gids voor je neus ben je weer in staat een weloverwogen keus te maken voor je curriculum. Hopelijk vind je hier alle informatie in die je nodig hebt om je niet langer te laten doen twijfelen. Misschien zijn dit wel de laatste vakken die je nog moet kiezen voordat je jezelf Bachelor of Science mag noemen. Of je hebt eindelijk je goede studiepad gevonden na twee jaar en kan niet wachten om een geschikt vak erbij te kiezen. Maar wat ook nog kan, is dat je net je eerste jaar hebt doorstaan en een luxe vrije keuze hebt voor één van de twee vakken. Succes allemaal met het maken van je vakkeuze, we hopen dat deze studiegids je hierbij zal helpen! In deze periode vind je een aantal vakken die dit jaar voor het eerst worden gegeven, daarom kun je daar geen uitgebreide ervaring lezen van medestudenten. Voor meer informatie over deze nieuwe vakken moet je osiris of de uu site van biologie raadplegen. Maar hopelijk kan je ondanks dit toch de geschikte keuze voor jou maken. Liefs, de Onderwijscommissie der UBV P.s. hier een gelukkige kikker op je kracht bij te staan. 2

4 Toelichting Beste student, Het kiezen van de juiste vakken voor de volgende periode blijft altijd moeilijk. Voor veel studenten biedt deze alternatieve studiegids dan ook een helpende hand. Veel van jullie kennen de gids inmiddels, maar voor degene waarbij hij wat minder bekend is volgt hier een korte uitleg over wat de alternatieve studiegids precies is. De alternatieve studiegids lijkt in principe erg veel op de gewone studiegids: over elke cursus staat een stukje tekst waarin beschreven wordt wat deze cursus precies inhoudt. Het grote verschil met de gewone studiegids is dat deze stukjes geschreven zijn door studenten. Deze studenten hebben het vak vorig jaar gevolgd en delen op deze manier hun ervaringen met jullie. Zij beschrijven het verloop van de cursus, de onderwerpen die aan bod komen en geven bijvoorbeeld aan hoe zwaar zij het vonden om de desbetreffende cursus te volgen. Dit is natuurlijk wel de mening van één enkele student, maar het geeft je in ieder geval een beeld van hoe het vak in elkaar zit. Dit kan je helpen bij je beslissing. Volg je deze periode cursussen bij Biologie? Of volg je een cursus bij een andere studie waar meer biologen over zouden moeten horen? En wil jij een nieuw stukje schrijven voor de gids van volgend jaar? Laat het ons weten! Stuur een mailtje naar met daarin het vak waarover jij een stukje zou willen schrijven. Je kunt natuurlijk ook iemand van ons aanspreken! Ben jij een ouderejaars bioloog en wil je beginnen aan je scriptie/onderzoeksproject? Ook hiervoor kun je bij ons terecht. Kijk achter in deze alternatieve studiegids voor meer informatie! Heel veel succes met het maken van je keuze en natuurlijk veel plezier bij het volgen van je cursussen! De onderwijscommissie van de UBV, Fleur Colen Astrid Odé Alexandra de Reus Sarah van Ruitenbeek Evelien van der Schaar Tamara Schoonderbeek Elena Wentzel 3

5 Inhoudsopgave Voorwoord... 2 Toelichting... 3 Blokjesrooster... 6 Voorwaarden voor het volgen van niveau 2 & 3 cursussen... 7 De Onderwijscommissie van de UBV (OcUBV)... 8 Studieadviespaden... 9 Periode 4 - timeslot A + D Niveau Ecologie (B-B1ECO13) Genen & Gezondheid (B-B1GENG16) Niveau De Cel (B-B2CEL09) Neurobiologie (B-B2NERU10) Niveau Evolutie 3 (B-B3EVO14) Food Forward (B-B3FOFO16) Geschiedenis en Wijsbegeerte van de Biologie (B-B3GESB05) Periode 4 - timeslot B + C Niveau Natuurbehoud, Duurzaamheid en Plantendiversiteit (B-B2NADU11) Niveau Biological Mechanisms in a Biobased Economy (B-B3BMBC13) Immunobiologie (B-B3IMMB09) Microbiële Ecologie (B-B3MECO15) Periode 4 - timeslot A + D of B + C Niveau Scriptiecursus (B-B3AFST05) Periode 4 - Fulltime Niveau Onderzoeksproject (B-B3ONPR09)

6 Vakken buiten Biologie Klimaat en Maatschappij (BETA-B1KM) (Timeslot A; niveau 1) UBV-cursussen Bijencursus Floracursus GIS cursus Herpetologie Vogelcursus Dankwoord

7 Blokjesrooster 6

8 Voorwaarden voor het volgen van niveau 2 & 3 cursussen Er zijn voorwaarden voor het volgen van niveau 2 & 3 cursussen. De regels hiervoor staan genoemd in de Onderwijsexamen regeling (OER). In het artikel uit de OER dat de toelating tot het onderwijs van niveau 2 en 3 bepaalt, staat: art. 4.2 Ingangseisen cursussen; voorkennis 1. Toegang tot de cursussen (practica, werkcolleges en toetsen) van het verdiepende niveau (niveau 2) van de opleiding heeft de student die van de inleidende cursussen op niveau 1 in het eerste jaar van de opleiding onderdelen met een studielast van tenminste 30 EC behaald op het moment van inschrijven voor de niveau 2 cursussen. 2. Toegang tot de cursussen van het gevorderde niveau (niveau 3) van de opleiding heeft de student die van de keuzeonderdelen van de opleiding op verdiepend niveau (niveau 2) onderdelen met een studielast van tenminste 15 EC heeft behaald. 3. Toegang tot de cursussen Onderzoeksscriptie en Onderzoeksstage heeft de student die tenminste 120 EC van de major van de opleiding heeft afgerond met een voldoende eindcijfer, waarvan het verplichte deel van de major geheel moet zijn behaald. (Cursussen in de profileringsruimte tellen NIET mee!) 4. Vanwege gewetensbezwaren kan de student verzoeken dat de verplichte dissectiepractica van de cursus Biologie van dieren (niveau 1) worden vervangen door een andere opdracht. 5. Een voldoende resultaat voor de cursus Biologie van dieren met dissectie kan verplicht zijn voor cursussen van niveau 2 en 3 met practica waarbij gebruik wordt gemaakt van dieren. Dit is ter beoordeling van de cursuscoördinator. 6. Onverminderd het bepaalde in het eerste lid wordt in de Universitaire Onderwijscatalogus (en de studiegids) bij elke cursus aangegeven welke voorkennis vereist is om daaraan met goed gevolg te kunnen deelnemen. De cursuscoördinator is verantwoordelijk voor het bepalen van het niveau van de student. Je kunt dus pas aan niveau 3 cursussen beginnen als je tenminste twee niveau 2 keuzecursussen hebt gevolgd en gehaald. Van de niveau 3 cursussen is de bachelor scriptie (en vanaf 2016 ook de stage) verplicht. De volledige OER kan je inzien en downloaden op de website van de Universiteit: diepunt/naslag/oer/pages/default.aspx 7

9 De Onderwijscommissie van de UBV (OcUBV) De onderwijscommissie van de UBV is de commissie die service op onderwijsgebied levert aan alle Utrechtse biologiestudenten. De commissie heeft ook jou een heleboel te bieden! Aan wat voor services kun je zoal denken? - Tentamenbank op internet - Tentamenbundel voor eerstejaars - Alternatieve studiegidsen - Alternatieve mastergids - Stagebank - Studie-informatie De producten van de OcUBV kun je vinden op de website van de UBV: onder het kopje onderwijs. Ook over de commissie zelf staat informatie op de website. Klik hiervoor vanaf de hoofdpagina door naar het kopje commissies. Voor meer algemene informatie en nieuws op onderwijsgebied kun je ook altijd een sturen naar vicevoorzitter@ubv.info of bellen naar de UBV-kamer ( ). Natuurlijk kun je ook een onderwijscommissie- of UBV-bestuurslid aanspreken, vragen staat vrij! Zin om te helpen met het maken van deze gids? Wil je in een commissie, maar er niet al te veel tijd aan kwijt zijn? Kom de OcUBV versterken! Hoe? Zoals hierboven: mail/bel/spreek iemand aan NB: Ben jij op zoek naar een gezellige commissie die niet te veel tijd kost maar wel belangrijk werk verzet? Kom ons dan versterken! Stuur een mailtje naar vicevoorzitter@ubv.info en wie weet zien wij jou op de volgende vergadering! NB 2: Wil je een bijdrage leveren aan de tentamenbank? Vraag je docent of je het tentamen mee mag nemen voor de tentamenbank en geef het aan de vice-voorzitter van de UBV. Hier heeft iedereen profijt van! 8

10 Studieadviespaden De Bachelor Biologie kent momenteel 12 studieadviespaden. Een studieadviespad is een cluster van cursussen in een bepaalde richting en bevat cursussen van zowel niveau 1, 2 als 3 met toenemende complexiteit en specialisatie. Vaak is het zo dat bepaalde cursussen binnen een studieadviespad een ingangseis vormen voor een cursus met een hoger niveau uit hetzelfde studieadviespad. Het is verstandig om deze ingangseisen regelmatig te checken want ze kunnen worden aangepast. De verschillende cursussen binnen een studieadviespad worden zo goed mogelijk op elkaar afgestemd zodat er geen onnodige overlap is tussen cursussen. Bovendien wordt de verwerving van voldoende academische vaardigheden bij de verschillende (combinaties van) studieadviespaden gegarandeerd. Uiteraard kan je meerdere studieadviespaden combineren, maar afhankelijk van het aantal cursussen dat je bij biologie volgt, de grootte van de studieadviespaden en de gekozen combinatie is het niet altijd mogelijk om alle cursussen uit de gekozen studieadviespaden te volgen. Het volgen van studieadviespaden is niet verplicht maar is wel aan te raden omdat het je een goede basis geeft voor bepaalde masterprogramma s. Maar let op, het volgen van een studieadviespad is geen garantie om toegelaten te worden tot een bepaalde master. Zorg dus dat je ruim van tevoren uitzoekt wat de toelatingseisen zijn voor de masters waar jij in geïnteresseerd bent. Hieronder staan de studieadviespaden genoemd met de bijbehorende cursussen uit periode 4. Meer informatie over de studieadviespaden vind je in de reguliere studiegids. Studieadviespad Afkorti ng Bijbehorende cursussen Niveau 2 Niveau 3 Celbiologie CB De Cel - Ecologie en natuurbeheer EN NDP Aquatische ecologie (aanb.) Educatie, communicatie ECM Wetenschaps-en Geschiedenis en en management techniekcommunicatie Wijsbegeerte Evolutiebiologie & Biodiversiteit EV NDP, De Cel (aanbevolen) Evolutie 3 Gedragsbiologie GB Neurobiologie, Evolutie 3 - (beiden aanbevolen) Mariene MW - Aquatische Ecologie (aanb.) Wetenschappen Microbiologie MB - Microbiële Ecologie Neurobiologie NB Neurobiologie - Ontwikkelingsbiologie OB De Cel - Plantenbiologie PB - Biol. Mech. Biobases eco. Theoretische biologie TB De Cel Immunobiologie Toxicologie TX Neurobiologie - Biogeïnspireerde Technologie BIT De Cel 9

11 Periode 4 - timeslot A + D - - Niveau 1 Ecologie (B-B1ECO13) De cursus Ecologie wordt gegeven door Mariet Hefting: een enthousiaste en goede docent, waardoor het vak gelijk al goed te volgen is. Ook zijn er een paar gastcolleges van leuke personen. Bij dit vak wordt ingegaan op ecologische theorieën en principes en worden biotische en abiotische factoren besproken die invloed hebben op de hoeveelheid/biodiversiteit van organismen. Dit wordt bekeken op verschillende schalen (individuen, populaties, ecosystemen,..) en ook het effect van de mens op natuurlijke systemen wordt erbij betrokken. Er is een theoretisch en praktisch gedeelte in deze cursus. In het theoretische gedeelte geeft Mariet hoorcolleges en zijn er ook werkcolleges in een werkboek. Er komen wat dingen van terug uit systeembiologie (bijvoorbeeld predator-prooi model), maar dit is heel goed te doen als je er even voor gaat zitten en meedoet met de werkcolleges. Voor het praktijkgedeelte ga je een dag veldwerk doen in de Oostvaardersplassen. Dit bereidt je voor met een groepje. Je krijgt een rondleiding door het gebied, je gaat mee vogels spotten, en voor je eigen onderzoekje ga je bomen en zaailingen tellen. Na deze dag moet alles verwerkt worden in een verslag en de verzamelde data moet worden verwerkt in SPSS. Verder zijn er twee schriftelijke tentamens, een essay, herbariumopdracht en een casestudy bij deze cursus. Als je de colleges en werkcolleges netjes bijhoudt zijn deze prima te doen. Al met al vond ik dit een leuke cursus en is het zeker goed te doen. Vooral de combinatie van verschillende onderdelen (theorie, praktijk, statistiek, essay) maakte de cursus afwisselend en interessant. Ook was het erg leuk om een keer mee te maken hoe het is om veldwerk te doen. De cursus borduurt verder op sommige onderdelen uit de vakken Systeembiologie en Plantenbiologie. Het is interessant om hier dieper op in te gaan. Ik raad dit vak zeker aan als je geïnteresseerd bent in dit gebied van de biologie! 10

12 Genen & Gezondheid (B-B1GENG16) ***NIEUW*** Aankomende periode 4 zal voor het eerst de niveau 1 cursus Genen & Gezondheid worden gegeven. Deze cursus kan gezien worden als een tegenhanger van de niveau 1 cursus ecologie en is dus veel meer moleculair georiënteerd. De inhoud van deze cursus kan grofweg in drie delen worden opgesplitst. Eerst zal er in worden gegaan op de genetische technieken waarmee de functies van genen achterhaald kunnen worden. Dit wordt gegeven door Fred Wiegant en Martijn van Zanten. Daarna zal een deel volgen over stress & veroudering, gegeven door Fred Wiegant. Dit zal ook worden uitgewerkt in de relatie tot gezondheid, waarbij ook veroudering gerelateerde aandoeningen zullen worden besproken. Ook de biologische klok en de relatie met gezondheid zullen aan bod komen aan de hand van online weblectures. Het laatste deel van de cursus zal gaan over het microbioom van de mens, waar het verband tussen ons welbevinden, onze voeding en ons microbioom besproken zal worden. Margot Koster zal hierbij de colleges geven. De werkvormen in deze cursus zullen bestaan uit hoorcolleges en werkcolleges. In deze cursus zullen er verschillende opdrachten langskomen in de werkcolleges waardoor je zelf aan het werk wordt gezet met het toepassen van de stof. Zo zal je in de werkcolleges een factsheet maken, een poster pitch geven en aan het eind een remake artikel maken. Hierbij is er veel keuzevrijheid zodat je zelf een onderwerp kan kiezen dat je interessant vindt. Daarnaast zullen ook allerlei actuele onderwerpen behandeld worden. Omdat dit een belangrijk deel van de cursus vormt zullen deze opdrachten ook voor 45% meetellen voor het eindcijfer. Naast de opdrachten wordt de stof die besproken tijdens de hoorcolleges getoetst aan de hand van twee toetsen. Omdat de onderwerpen die langskomen in deze cursus best breed zijn, zal er geen boek worden gebruikt. Wel zal er een dictaat beschikbaar zijn waarin de opdrachten en onderwerpen worden uitgewerkt. De cursus Genen & Gezondheid focust zich op veel gebieden binnen de biologie, waardoor het goed aansluit op verscheidene studiepaden, zoals Evolutiebiologie, Neurobiologie, Ontwikkelingsbiologie, Microbiologie, Plantenbiologie, Celbiologie en ECM (Educatie, Communicatie & Management). 11

13 - Niveau 2 De Cel (B-B2CEL09) De Cel is een cursus die past in de studiepaden Celbiologie en Ontwikkelingsbiologie, maar die ook goed aansluit bij andere studiepaden. Bovendien is De Cel een cursus die ook voor nietcelbiologen erg interessant is. De cursus is een vervolg op de cursus moleculaire biologie uit jaar 1, en wordt gegeven door Jan Andries Post, Laurens van Meeteren en Anna Akhmanova. Aan het begin van de cursus krijg je de mogelijkheid om op blackboard snippers terug te kijken. Dit zijn korte fragmenten van hoorcolleges van het vak moleculaire biologie uit jaar 1, die je kunt gebruiken om je basiskennis nog eens op te frissen. De colleges worden gegeven door Jan Andries Post, Laurens van Meeteren en Anna Akhmanova, en zijn allemaal heel goed te volgen en zeer aan te raden voor het tentamen. De stof van de eerste acht weken van de cursus wordt getoetst in twee deeltentamens die op de computer gemaakt worden. Het eerste deeltentamen betreft de colleges van Laurens van Meeteren, die gaan over transcriptie en translatie. Voor deeltoets twee betreft de leerstof de colleges die gegeven worden door Jan Andries Post en Anna Akhmanova, en opgenomen stukken college van Fons Cremers die je thuis moet kijken. Deze gaan over onderwerpen zoals signaaltransductie, celcyclus en celdood, vesiculair transport en het cytoskelet. Het boek van de cursus (Essential Cell Biology) is zeer aan te raden en sluit goed aan bij de colleges. De colleges behandelen de hoofdstukken van het boek en wijken er soms iets van af. Hierdoor is het zeer nuttig om zowel het boek door te lezen als de hoorcolleges bij te wonen. Het boek kan ook helpen bij het teruglezen van informatie tijdens het leren, hoewel je ook alles aan de zeer benaderbare docenten kan vragen. Verder bevat de cursus een aantal verplichte werkcolleges en COO s die je in groepjes maakt en instuurt en die betrekking hebben op de behandelde stof. Deze worden in een responsiecollege besproken. Ook deze werkcolleges zijn belangrijk om te volgen, omdat in de tentamens soms vragen zaten die sterk overeenkwamen met vragen uit de werkcolleges. De laatste twee weken van de cursus zijn volledig gewijd aan het voorbereiden van een presentatie. Hierbij moet je in groepen van maximaal acht studenten aan de hand van een primair artikel een presentatie voorbereiden van ongeveer 30 minuten. Door het relatief grote aantal studenten per groep was dit best een uitdaging, maar uiteindelijk ook heel leerzaam. Bij het behandelen van het artikel word je als groepje begeleid door één van de docenten, en kom je als groepje ook samen met je begeleider om het artikel helemaal door te spreken. Dit hielp enorm bij het verwerken van de grote hoeveelheid stof. Uiteindelijk schrijf je individueel ook een kort essay (ca. 300 woorden) over het onderwerp van de presentatie. Alles bij elkaar genomen was de cursus leuk en leerzaam om te volgen. Als je de colleges goed volgt en bijhoudt en de lastige onderdelen nog eens naleest in het boek is het eigenlijk gewoon een zeer goed te volgen en zeer aan te raden cursus. Als je geïnteresseerd bent in de moleculaire kant van de biologie, dan raad ik zeker aan om deze cursus te volgen! 12

14 Neurobiologie (B-B2NERU10) In de cursus neurobiologie ga je dieper in op het ontstaan en de ontwikkeling van de hersenen, zowel bij dieren als bij mensen. In het eerste deel leer je vooral de globale dingen over het brein, zoals hoe zenuwen zich ontwikkelen en uiteindelijk signalen door kunnen geven of dingen als de 12 hersenzenuwen met hun verschillende functies. In het 2e deel word er vanuit verschillende functies van het lichaam naar de hersenen en hun signaalverwerking gekeken. Je bekijkt bijvoorbeeld wat er met je hersenen gebeurt als je slaapt, of hoe de signaaltransductie verloopt als je iets ruikt, voelt of ziet. Doordat er ook verschillende ziektes besproken worden tijdens de colleges, kun je goed begrijpen waar deze ziektes op ingrijpen en hoe belangrijk die onderdelen van de hersenen zijn voor bijvoorbeeld beweging of het geheugen. De cursus neurobiologie wordt door 2 enthousiaste docenten gegeven. Ze leggen de stof erg goed uit en gebruiken daarbij veel interessante voorbeelden uit de praktijk. Het onderwijs bestaat vooral uit hoorcolleges en werkcolleges. Tijdens sommige werkcolleges zijn er echter preparaten aanwezig en kun je die bekijken of daar vragen over stellen. Ook is er een computerpracticum om de werking van de zenuwen en hun signaaltransductie beter onder de knie te krijgen, deze kan ik aanraden! Tijdens de cursus werk je ook aan een leuke opdracht waarbij je een zelf gekozen stelling uit de media gaat checken en daar een stuk over schrijft. Het boek staat in Osiris aangemerkt als verplicht, en ik kan hem ook zeker aanraden. Naast de mooie en duidelijke plaatjes staat alles hier ook nog duidelijk in uitgelegd. Bij het boek wordt een toegangscode geleverd voor de digitale leeromgeving, maar deze vond ik niet heel erg duidelijk en heb ik daardoor ook weinig gebruikt. De stof vond ik niet heel erg moeilijk, het is vooral veel wat je moet weten, maar dat maak het niet minder interessant. Het tentamen sluit goed aan op de stof die voorbij komt in de hoor- en werkcolleges. Ik raad deze cursus aan, aan iedereen die interesse heeft in de werking van het brein. De cursus is erg leerzaam en je doet veel leuke en nuttige kennis op over hoe het er in die vreemde en soms ook mysterieuze hersenpan aan toe gaat. 13

15 - Niveau 3 Evolutie 3 (B-B3EVO14) De cursus evolutie 3 (co-evolutionaire processen in theorie en praktijk) is, zoals de naam al zegt, een niveau 3 cursus. Deze cursus is de laatste en compleet-makende cursus binnen het vakkenaanbod op het gebied van evolutie van de opleiding biologie. Edwin Pos is de coördinator van het vak, wie onder andere college geeft. Toen ik het vak volgde, bestond het uit een aantal gastcolleges waarover vrij vroeg in de cursus (derde week) een tentamen wordt gegeven. Dit is dan ook het enige tentamen van de cursus, de rest van de tijd wordt besteed aan het uitvoeren van een eigen onderzoekje/mini-stage. De gastcolleges worden gegeven door Alexandre Jousset, Kirsten ten Tusscher, Rutger Hermsen, Bas Dutilh, Guido van der Ackerveken en Marie-José Duchateau. Elk vertellen ze over hun eigen specialisaties en vakgebied en ze zullen ook elk een tentamenvraag hierover verzorgen. In de eerste twee weken van de cursus wordt voornamelijk de informatie uit de vorige cursus herhaald. Hierop volgen de gastcolleges. Dit gedeelte van de cursus is binnen twee weken afgerond, met meteen in de derde week het tentamen, welke goed te doen was. Tijdens de gastcolleges vertellen de sprekers over het soort onderzoek wat wordt gedaan in hun vakgebied, en vaak is er een aansluitend werkcollege. Dit wordt gedaan zodat de basiskennis wat wordt uitgebreid en zodat je een goede keuze kunt maken qua onderwerp voor je onderzoekje/ministage. Het grootste gedeelte van de cursus bestaat uit deze mini-stage, die je uitvoert in een groepje. Het geeft een beeld van de mogelijkheden binnen onderzoek naar evolutie. Je draagt bij aan actueel onderzoek naar een co-evolutionair verschijnsel, onder begeleiding van een van de docenten van de cursus. Wat je onderwerp en doel gaat zijn binnen je onderzoek en wat dit precies inhoudt qua activiteiten verschilt dan ook per begeleider. Aan het begin en het eind van je onderzoek geef je een presentatie en daartussen een tussen-presentatie om je voortgang te laten zien. Zelf heb ik onderzoek gedaan naar het gedrag van bijen en hommels, onder begeleiding van Marie-José Duchateau*. Dit onderzoek vond voornamelijk plaats in de Botanische Tuinen, wat fijn was met mooi weer. De onderwerpen zijn heel uiteenlopend, anderen hebben onderzoek gedaan naar de effectorgenen van een plantenpathogeen, weer anderen hebben uitgebreid onderzoek uitgevoerd op Schiermonnikoog. Een boek is voor de cursus niet echt nodig. Als je nog dingen wil nalezen om kennis op te rakelen voor het tentamen, is het boek Evolution door Futuyma (ook gebruikt in de cursus Evolutie 2) een aanrader. Verder krijg je een reader met aangeraden leesstof en een selectie wetenschappelijke artikelen. Zoals ik al eerder noemde, vond ik het tentamen erg goed te doen. Qua tijdsinvestering is het vak vrij intensief, het is niet een klein projectje waar je je op gaat storten. Maar het is wel erg leuk! Je krijgt meer inzicht in het doen van onderzoek en het is ook een uitstekende voorbereiding op je scriptie- en masterstage. Ik raad het vak aan iedere bioloog aan! Het is een leuk en uitdagend vak om het jaar mee af te sluiten. *Marie José Duchateau doet dit jaar helaas niet meer mee met de cursus ivm andere werkzaamheden 14

16 Food Forward (B-B3FOFO16) ***NIEUW*** One of the major current challenges of science and society is to find sustainable solutions that meet the dietary needs of the rapidly growing human population and its increasing standard of living. The United Nations has predicted that the world food demand will rise by 70% by Current food systems are not sufficient to keep up with this growth, and do not provide appropriate solutions for the diet-related WHO-defined priority diseases that are associated with our ever-increasing standard of living. To provide sustainable and healthy food for the next generations, there is an urgent need to further develop food production. In this course you will learn and discuss how science can feed the world in 2050, arguing that a combined effort of multiple disciplines is required to understand the challenge of future food and think of innovative ways to deal with this challenge. The combination of fundamental veterinary and plant sciences and integrated studies on molecular and immunological mechanisms will provide students with a broad perspective on the societal and scientific challenges that await to meet the dietary demands of the future. Students are encouraged to think about how their work contributes to meeting the challenges of future food and will learn to communicate this to a wide audience (both academic and non-academic). Specifically, in this course we will deal with four broad themes, namely: 1) improving stress tolerance in crops, 2) improving nutrient tolerance in crops 3) technical innovations in agriculture (on the level of farming and breeding) and 4) alternatives to plant-derived protein production to reduce pressure on agriculture. Guest lectures will cover a variety of topics that are part of these broad themes. For instance, emerging threats to animal, plant and ecosystem health will be covered, but also legislation around food security in The Netherlands, sustainable fish-derived protein production and innovations such as the cultured meat (kweekvlees). This course will provide students with input for their CV on 21st century skills, such as communication to a broad audience, an interdisciplinary approach, international team work and awareness of the relevance of science for society. Werkvormen: In this course, a large variety of teaching styles/modes will be used, with the goal of maximizing student participation, including regular lectures, guest lectures, debating, essay writing and group work (pitch talks and media campaign design). A company visit will also be scheduled during the course. Toetsing: Attendance in all contact moments is obligatory, and an active participation is requested. Final grades will be determined by participation in several (individual and group) assignments during the course including pitch talks, peer-feedback, essay writing, debates and media campaigns. There will be no written exams. The percentage breakdown of these individual parts to the final mark will be highlighted at the start of the course. Ingangseis: Plantenfysiologie. 15

17 Geschiedenis en Wijsbegeerte van de Biologie (B-B3GESB05) Het vak Geschiedenis en Wijsbegeerte van de Biologie wordt grotendeels gegeven door Bert Theunissen. Hij is de coördinator van de cursus en geeft de colleges over het Geschiedenis deel van de cursus. De colleges van Bert zijn heel erg leuk omdat hij een goede verteller is. Hij brengt de geschiedenis van de Biologie met humor en toewijding. Hij maakt bijna geen gebruik van hulpmiddelen tijdens zijn colleges maar gaat voor de groep zitten en neemt je mee in zijn verhaal. Het Wijsbegeerte deel van de cursus wordt gegeven door Joeri Witteveen. Zijn manier van college geven is wat meer verwarrend. De Wijsbegeerte colleges hadden aan het eind altijd een interactief deel in de vorm van een discussie. Het Geschiedenis deel was goed te doen en werd door praktisch iedereen gehaald, veel mensen moesten echter het Wijsbegeerte deel herkansen. Van te voren was er een oefententamen op blackboard gezet met drie vragen van Wijsbegeerte e drie vragen van het Filosofie gedeelte. Voor beide delen van de cursus gebruik je een apart boek, aangevuld met verschillende artikelen die op blackboard worden gezet. Het wordt aangeraden deze stof ook bij te houden, anders heb je vlak voor het tentamen erg veel leeswerk. Als je de stof enigszins bijhoudt is deze cursus erg goed te doen. Door de periode heen heb je praktisch geen werk omdat je alleen een tentamen op het eind hebt. Een goed vak om te volgen naast een intensiever vak met veel tussenopdrachten. Ik zou de cursus ook om de inhoud zeker aanraden. Zeker van het Geschiedenis deel heb ik erg genoten en ook heb ik een beter beeld van hoe de Biologie zich door de jaren heen heeft ontwikkeld. Maar het is ook goed om biologie vanuit een ander perspectief te kunnen zien. 16

18 Periode 4 - timeslot B + C - - Niveau 2 Natuurbehoud, Duurzaamheid en Plantendiversiteit (B-B2NADU11) De cursus Natuurbehoud, Duurzaamheid en Plantendiversiteit, meestal NDP genoemd, is een leuke, maar ook zeer tijdsintensieve cursus. De cursuscoördinator is Rens Vaessen, maar de meeste colleges worden gegeven door Hans Persoon en een scala aan andere docenten. Hans is een hele enthousiaste docent en vertelt zeer boeiend over de verschillende plantenfamilies die je voor deze cursus moet kennen. Tijdens deze zo genoemde planten familie dagen krijg je eerst college over zo n 8 families, waarna je direct de botanische tuinen in gaat om ze zelf te zoeken. De bedoeling is dat je foto s neemt van de onderscheidende kenmerken van deze planten. Na zo n avontuur in de BoTu volgt een practicum waarin de je de planten gaat tekenen en de morfologische kenmerken van de planten moet benoemen. Van alle foto s is ook de bedoeling dat je een PowerPoint gaat maken die gecontroleerd wordt door Hans. De kwaliteit hiervan wordt beoordeeld en meegenomen in je eindcijfer voor het vak, evenals de kwaliteit van je gemaakte tekeningen. Naast 5 van deze Plantenfamiliedagen bestaat het plantendiversiteit gedeelte van de cursus ook uit algemene Bloembiologie en vruchtenbiologie. Hiernaast bestaat de cursus ook uit een natuurbehoud en duurzaamheid gedeelte. Dit gedeelte wordt gegeven in de vorm van gastcolleges die gevolgd worden door een workshop, waarbij je een groepsopdracht moet maken. Het was onduidelijke dat je soms ook best veel tijd moest steken in het voorbereiden van de workshops, wat kon afdoen aan de kwaliteit ervan. Sowieso was de communicatie over wie wat waar wanneer binnen de cursus niet altijd geheel duidelijk. De cursus bevat één tentamen over alle stof, de plantenfamilies en de workshops. Dat is vrij veel, maar het tentamen is goed te doen als je netjes alle families gestampt hebt en goede samenvattingen hebt gemaakt van de gastcolleges. Naast de plantenfamiliedagen en workshops moet er ook nog een Grote Opdracht gemaakt worden. Dit is een literatuuronderzoek in groepjes van 5/6 personen onder begeleiding van een van de docenten. Omdat je met de colleges, practica en workshops vrijwel altijd van 9 uur tot een uur of 4/5 in de weer bent blijft er weinig tijd over voor de grote opdracht. Ik raad het dan ook af om naast deze cursus nog een zeer tijdsintensieve cursus te volgen. De grote opdracht wordt afgesloten met een posterpresentatie over de resultaten van het onderzoek, en de beste groepjes mogen hun resultaten presenteren bij het WNF kantoor in Zeist. Afgelopen jaar had alleen het WNF last minute afgezegd vanwege een afscheidsfeest van een collega, waardoor er alleen in de Boothzaal gepresenteerd is. Al met al vond ik het een erg leuke en interessante, maar ook zeer tijdrovende cursus. Vooral met mooi weer zijn de plantenfamiliedagen in de BoTu erg leuk. Tegen het eind van de cursus ga je steeds meer planten herkennen en voel je je op en top bioloog! Dit tot grote irritatie van de nietbiologen in je omgeving. Kortom, zolang je alles bijhoudt en op tijd met de grote opdracht begint is NDP zeker goed te doen 17

19 - Niveau 3 - Biological Mechanisms in a Biobased Economy (B-B3BMBC13) Biologische mechanismen in een biobased economie is een vak waarbij je gaat leren over hoe we biologische componenten kunnen gebruiken om een meer duurzame economie te kunnen creeëren. Tenminste, dat dacht ik toen ik de titel van het vak en de bijbehorende beschrijving las. Mijn aanname klopte namelijk niet echt met wat het vak nu daadwerkelijk wel inhield. Begrijp me niet verkeerd, ik vond het een leuk en leerzaam vak, maar naar mijn mening is de titel nogal misleidend. Wat je namelijk wèl gaat doen, is twee onderzoeksvoorstellen opstellen, waarvan je er één zelfstandig en één in groepsverband moet schrijven. Het onderwerp van het zelfstandige onderzoeksvoorstel ging (althans, afgelopen jaar) over Azolla, een klein watervarentje, dat we op moleculair niveau onderzochten. Bij het schrijven van dit onderzoeksvoorstel hebben we in groepsverband "prelimenary data" verzameld, oftewel: een aantal kleine proefjes gedaan om een idee te krijgen of het onderzoek wat je voorstelt ook daadwerkelijk te doen is, nuttig is, resultaten gaat opleveren, etc. De eerste helft van de periode hebben we besteed aan dit onderzoeksvoorstel, wat we vrijwel compleet op onszelf moesten schrijven. Halverwege werd je onderzoeksvoorstel gereviewd door je "prelimenary data" groepje en de begeleider, en aan de hand van hun reviews moest je je onderzoeksvoorstel verbeteren om vervolgens de definitieve versie in te leveren. De tweede helft van de periode ga je in groepsverband een onderzoeksvoorstel schrijven. De onderwerpen van deze onderzoeksvoorstellen, die tijdens het introductiecollege geïntroduceerd werden, hadden allemaal met moleculaire microbiologie te maken, dus voornamelijk schimmels en bacteriën. Van dit onderzoeksvoorstel werd wat meer verwacht, omdat je het hele voorstel met zijn vieren schrijft. Daarnaast was het grote verschil ook dat je veel meer contact had met je begeleider, je werd wat meer aan de hand gehouden. Dit had er misschien mee te maken dat we voor het tweede gedeelte per twee groepjes een eigen begeleider hadden, waar we bij de "Azolla" projecten 4 of 5 groepjes per begeleider waren. Ik vond het in ieder geval een stuk prettiger werken met meer persoonlijke begeleiding, omdat ik bij het eerste onderzoeksvoorstel nogal het gevoel had dat we in het diepe gegooid werden. Naderhand hoorden we dat de twee stukken van dit vak eigenlijk omgedraaid waren, maar door conflicterende roosters hadden ze dus dit jaar eerst Azolla gedaan en daarna schimmels en bacteriën. In de "normale" versie van dit vak zou het probleem dat ik heb ervaren dus niet aanwezig zijn geweest. Concluderend: ik heb vrij weinig geleerd over het toepassen van biologische mechanismen voor een duurzamere economie in het algemeen, maar over twee specifieke onderwerpen en over het schrijven van een onderzoeksvoorstel heb ik wel heel veel geleerd. Dus als je denkt dat jij nog niet voldoende kennis of ervaring hebt over het schrijven van onderzoeksvoorstellen, of je bent heel erg geïnteresseerd in microbiologisch-moleculair of plant-moleculair onderzoek, dan kan ik deze cursus zeker aanraden! 18

20 Immunobiologie (B-B3IMMB09) Tijdens de cursus ga je in detail in op het imuunsysteem, zo leer je veel over innate en het adaptive imuunsyteem en hoe deze verbonden zijn met elkaar. De cursus is onderdeel van het Theoretische Biologie studiepad. De analyse van het imuunsyteem gebeurd dan vaak ook aan de hand van wiskunde modellen. Je hoeft deze modellen niet tot in de puntjes te begrijpen maar voor de toets is het wel belangrijk dat je de essentie van de gebruikte modellen en hun uitkomsten hebt begrepen. Het grootste deel van de colleges wordt gegeven door Can Kesmir. De rest van de colleges wordt gegeven door veschillende gastdocenten. Als je een bonuspunt op je toetscijfer wilt verdienen kan je er voor kiezen om over een van de hoofdstukken zelf een college voor te bereiden en te geven. Verder moet je met een klein groepje een wetenschappelijk artikel uitpluizen over een recent immunobiologisch onderzoek. De bevindingen moet je presenteren aan de andere studenten, in totaal gaat het over 10 artikelen die ook allemaal kunnen terugkomen in de toets. Tijdens de werkcolleges werk je met R studio om de dynamica van immuuncellen te analiseren, om zo iets te kunnen zeggen over verschillende ziektes zoals HIV en reuma. Dus het gevolgd hebben van statistiek en R is absoluut een pre voor dit vak maar het is niet noodzakelijk. Ook ga je op zoek naar de evolutionaire oorsprong van verschillende onderdelen van het imuunsyteem. De werkcolleges zijn vrij moeilijk maar je wordt goed begeleidt en het niveau van het tentamen ligt lager dan de opdrachten die je daar maakt. Aan het einde van het blok heb je een tentamen over alle stof. Aangezien het er erg veel stof behandeld wordt tijdens de cursus is zelfstudie een belangrijk onderdeel van het vak. Kortom, het is een erg leuk maar pittig vak wat erg goed wordt begeleidt. Waar je in korte tijd tot in de kleinste details ingaat op het immuunsysteem. Dus als je dat interessant vindt en je hebt geen verschrikkelijke afkeer tegen een flinke dosis feitjes stampen en wiskundige modellen dan zou ik het vak zeker volgen. 19

21 Microbiële Ecologie (B-B3MECO15) Helaas hebben wij hier nog geen ervaringen van die wij met jullie kunnen delen. Wel hebben wij hieronder het informatieve stukje van Osiris geplaatst om jullie toch een beeld te geven van de inhoud van de cursus. The main goals of the course are to develop an appreciation and understanding of the functional diversity and ecology of microorganisms and to learn the approaches used to unlock the secrets of the microbial world. The main goals of the course are as follows: Gain knowledge of the microbial processes driving the major biogeochemical cycles. Develop an understanding of the evolutionary forces that have driven microbial innovation. Learn the principles of both classical as well as modern molecular and genomics approaches used in studying the diversity and functioning of microbial communities. Skills to be developed: Critical analysis of manuscripts in microbial ecology Combining ecological theory and practice in microbial ecology Basic understanding of how to deal with large phylogenetic and metagenomic datasets Ability to design experiments in microbial ecology Data/statistical analysis capabilities Scientific writing and presentation skills 20

22 Periode 4 - timeslot A + D of B + C - - Niveau 3 - Scriptiecursus (B-B3AFST05) Deze cursus is de laatste verplichte cursus die je in je bachelor zal doen. Dat maakt hem er echter niet minder belangrijk op: het is de parel op de kroon die je bachelor is. Een mooi resultaat voor je bachelor kan zich terug betalen in wellicht een stagemogelijkheid bij de vakgroep waarbij je je scriptie hebt geschreven, maar boven alles leidt een goed resultaat tot een goed gevoel. De inschrijfprocedure voor dit vak is iets anders dan dat je gewend bent bij andere vakken. De inschrijving gebeurt eerst via Osiris, maar daarna zal je van de cursuscoördinator een krijgen met een formulier waarop je je eerste drie voorkeuren voor een vakgroep moet aangeven. Vervolgens zal er wat gepuzzeld worden om zoveel mogelijk mensen aan hun wensen tegemoet te komen. Er zijn altijd vakgroepen die veel populairder zijn dan andere, zoals gedragsbiologie. De kans dat daarvan je eerste keuze wordt gehonoreerd is lager dan bij andere vakgroepen en sta er dus niet van te kijken als je niet wordt ingeloot. Na het eerste college zal je kennis maken met je begeleider. Afhankelijk van je begeleider en zijn/haar manier van kijken zul je een onderwerp krijgen of een onafgebakende richting. Dit is vaak ook af te stemmen aan je eigen voorkeur. Er zijn een paar verplichte colleges die gegeven worden door de coördinator. Daarnaast is het boek een leesbare scriptie verplicht voor de cursus en er is ook een werkcollege waarin je bibliotheekinstructie krijgt. Dat heb je vaak al in je tweede jaar gehad maar het is zeer verfrissend om het allemaal nog een keer te horen. Je leert effectiever te zoeken naar literatuur (Web of Science, Scopus etc.) en je leert je gevonden literatuur beter te bewaren en te organiseren (RefWorks). Dan de scriptie zelf nog schrijven, je zou het haast vergeten maar daar gaat het uiteindelijk om. Reken er op dat je veel meer dan de 20 uur per week die er officieel voor staan mee bezig zal zijn. Het is wel te combineren met een andere cursus zolang die niet te zwaar is. In uitzonderlijke gevallen loont het ook om je andere vak te laten vallen om al je aandacht te kunnen richten op je scriptie. Je scriptie schrijven is dus geen makkelijke taak, maar wanneer je eenmaal klaar bent houd je er een zeer goed en voldaan gevoel aan over. Dat maakt alle tegenslagen die je tegenkomt, lange dagen, en RSI helemaal goed! 21

23 Periode 4 - Fulltime - - Niveau 3 Onderzoeksproject (B-B3ONPR09) Wanneer je voor deze cursus kiest, kun je het schrijven van de scriptie combineren met een ministage. Je mag zelf bepalen hoe je de tijd indeelt, zolang je maar ongeveer vijf weken aan beide onderdelen besteed. Zelf heb ik ervoor gekozen om eerst vijf weken fulltime aan het onderzoek te werken, om vervolgens de resterende vijf weken aan het schrijven van mijn scriptie te besteden. Bij nader inzien is het wellicht slimmer om deze werkzaamheden wat meer af te wisselen, want vijf weken van 9:00 tot 17:00 aan een scriptie werken kost erg veel geestelijke inspanning. De meeste studenten zullen tijdens het onderzoeksproject iemand (bv. een aio) assisteren bij zijn/haar onderzoek. Ik mocht echter een eigen onderzoek verrichten, namelijk naar de evolutie van corbiculate bijen (zoals honingbijen en hommels). Dit onderzoek deed ik op het moleculaire laboratorium van Roy Erkens, omdat ik de DNA-sequentie van een bepaald gen wilde verkrijgen voor verschillende soorten bijen. Het werk was erg gevarieerd, namelijk van het vangen van bijen tot het sequencen van DNA tot het analyseren van de data achter de computer. Helaas bleek het onderzochte gen niet geschikt, waardoor ik geen bruikbare onderzoeksresultaten verkreeg. Dit zeg ik om aan te geven dat je niet teleurgesteld moet zijn wanneer er geen harde conclusies uit je onderzoek komen. Het doel van het Onderzoeksproject is daarentegen om ervaring op te doen met onderzoek en dat doe je wel degelijk. Bij het Onderzoeksproject hoort ook het houden van een presentatie voor je werkgroep. Hierin zullen de resultaten van je onderzoek besproken worden. Afhankelijk van je begeleider dien je ook een verslag in te leveren van het verrichte onderzoek. Naast het onderzoek werk je aan je scriptie. Deze thesis is geen uitgebreide uitwerking van het onderzoek, maar je moet eerder als een losstaand geheel zien. Het is echter wel mogelijk om je eigen onderzoeksresultaten erin te verwerken. Ik vond deze cursus zeer leuk en leerzaam. Aangezien het onderwerp van de scriptie gerelateerd is aan het onderzoek, was ik extra gemotiveerd om aan mijn scriptie te werken. Een bijkomend voordeel is dat de benodigde wetenschappelijke literatuur zowel betrekking heeft op de scriptie als op het onderzoek, waardoor het lezen een veel leukere bezigheid wordt. Daarnaast ben je tijdens deze cursus veel op jezelf aangewezen: je zult zelf tijdig contact op moeten nemen met je begeleider(s), je moet een degelijke tijdsplanning aanhouden, je dient creatief te zijn met het bedenken van oplossingen. Het is daarmee een uitstekende voorbereiding op de onderzoeksprojecten tijdens je master. Het Onderzoeksproject is dus echt een aanrader, zeker wanneer je het leuk vindt om onderzoek te verrichten. Graag wil ik nog als tip meegeven dat je veel uren aan het onderzoek kwijt kunt zijn. Houdt daarom een strakke planning aan, zodat je scriptie niet in het gedrang komt. 22

24 Vakken buiten Biologie Naast al deze leuke vakken bij Biologie is het ook mogelijk om je profileringsruimte te vullen met vakken die door andere studies worden aangeboden. De mogelijkheden zijn oneindig en de deuren van de universiteit staan wagenwijd voor je open! Maar dit maakt het uiteraard ook lastig om juist dat ene leuke vak te vinden dat zo perfect aansluit op de rest van je Bachelor. Om het voor jullie iets makkelijker te maken komen er voortaan in elke studiegids een aantal vakken buiten Biologie te staan. De stukjes worden geschreven door biologen uit Utrecht en de vakken sluiten goed aan op je huidige studie. Dit is natuurlijk geen compleet overzicht van de grote diversiteit aan cursussen die je zou kunnen volgen, en als een cursus niet in deze gids staat kan het evengoed een leuke cursus zijn. Maar hopelijk brengt het jullie op ideeën! En vraag gerust aan je studiegenoten welke vakken zij hebben gevolgd, want wie weet hebben ze nog een goede aanrader! Check voor je een cursus wilt gaan doen wel altijd goed de reguliere studiegids van de desbetreffende studie voor toelatingseisen en om na te gaan of de cursus dit jaar weer op dezelfde wijze gegeven wordt. 23

25 Klimaat en Maatschappij (BETA-B1KM) (Timeslot A; niveau 1) Deze engelstalige cursus geeft een overzicht van de vele aspecten die een rol spelen bij klimaatverandering. Zo wordt in gegaan op enkele technische aspecten van klimaatverandering, strategieën ter aanpassing en voorkoming van klimaatverandering, en de politieke en legale aspecten die daarmee samenhangen. De behandeling van deze onderwerpen wordt voornamelijk gedaan door middel van een hoorcollege reeks, maar daarnaast worden ook debatten gehouden en presentaties gegeven. De hoorcolleges worden gegeven door docenten die gespecialiseerd zijn in het gebied waarover zij doceren maar ook goed geïnformeerd zijn over de algehele problematiek waardoor diepgang geboden wordt waar nodig maar het gehele plaatje niet uit het oog verloren wordt. Daarbij moet wel gemeld worden dat het van docent tot docent verschilt in hoeverre de uitruil tussen diepgang en het overzicht slaagt. Dit maakt het soms moeilijk door te krijgen wat de focus is van het onderdeel en dus ook wat de focus van de toetsing zal zijn. Daarnaast zit er ook een verschil in hoe bekwaam en charismatisch de verschillende docenten zijn en daarmee hoe goed ze te volgen zijn, dan wel hoe graag je ze wil volgen. De beoordeling van de cursus wordt voor 40% bepaald op basis van 4 deeltoetsen, voor 10% door een inzet/aanwezigheidscijfer en voor 50% voor een afsluitend tentamen over inhoud van de International Panel on Climate Change (IPCC) verdragen. Het niveau van deze toetsing is zeer goed te doen, misschien zelfs iets te goed te doen. Al met al is deze cursus interssant voor studenten die wat meer willen weten over klimaatverandering en wat daar naast de wetenschap bij komt kijken. Persoonlijk wist ik vrij weinig van dit onderwerp en heeft de cursus het mijn ogen geopend voor de omvang van de problematiek. Daarbij moet wel gezegd worden dat het soms even doorbijten is om geïnteresseerd te blijven terwijl op andere momenten docenten in staat zijn je enthousiast te maken voor de stof en na te denken over wat er verteld wordt. 24

26 UBV-cursussen Bijencursus De bijencursus; een cursus waarbij je niet alleen veel leert over de evolutie, ecologie, maatschappelijk nut en het gedrag van de honingbij en zijn solitaire verwanten, maar waarbij je ook nog eens je basisdiploma Bijenteelt haalt. Dat wil zeggen, na deze cursus mag jij je eigen bijenvolk gaan houden! Net als bij een aantal andere veldwerkcursussen is deze cursus heel erg nauw verbonden met het seizoen. Naast de bijeenkomsten met colleges door Marie José en Rob de imker volg je in de Driehoek het bijenvolk door een belangrijk stuk van het voorjaar; die waarin het volk zich gaat reproduceren en ze verhuis-drang kunnen krijgen. Jij volgt in je imkerpak ze daarbij met één missie: zorgen dat de bijen gezond en wel in de kas blijven wonen; soms moet je dan een extra kast voor ze in gaan richten en soms moet je dan extra je best doen om de varroa-mijten buiten de deur te houden. Naast alle fijne woordgrappen die je kan maken met je imker-buddy tijdens het inspecteren van de raten, is het ook gewoon een bijzondere ervaring om te werken met een groot aantal dieren die veel interessant groepsgedrag vertonen en altijd druk bezig zijn met bouwen. Het is helaas bijna onmogelijk om niet minimaal één keer gestoken te worden; niet alleen best wel pijnlijk, maar ook spannend omdat je als je nooit eerder gestoken bent niet kan weten of je allergisch bent. Een mooie bijkomstigheid is daarentegen wel dat er direct een groep om je heen is die je in het geval dat je allergisch bent je naar het dichtstbijzijnde UMC. De bijen schijnen tevens een mode-voorkeur te hebben, zo kan je het beste geen donkere kleding dragen en al helemaal geen haaien, zo bleek toen mijn imker-buddy vijf keer gestoken werd in de haaitjes op haar trui. Uiteindelijk heb ik mezelf erbij neergelegd dat ik de kans liep gestoken te worden, het is immers een bijzaak naast al het leuke. Ik ben met blote handen, bijgestaan door een fles olijfolie, de raten te lijf gegaan. Dat was wel echt heel gaaf en ik had bijna het idee dat ik aan zo n TV-programma als Fear Factor meedeed. Ben je er echt niet bij gestoken te worden? Dan kan je er gewoon handschoenen bij pakken, en je hebt altijd een imkerhelm op. De praktijk van de imker/bijen-cursus is dus een niet te vergeten ervaring en daarbij is verse honing de lekkerste honing die er is. De theorie daarentegen is essentieel om bij de hand te hebben als je het bijenvolk volgt door het voorjaars-gedeelte van de jaarcyclus. Optioneel werd ook nog een middagje solitaire bijen bekijken georganiseerd in de Botanische Tuinen; die kan ik ook alleen maar aanraden, heel interessant en sindsdien kijk ik toch weer even heel anders naar hommels. Zo n kleine cursus die toch praktijkkennis en bijpassende biologische theorie feilloos in elkaar over laat lopen vond ik verfrissend in mijn biologie-pakket en ik zou het iedereen aanraden. Nostalgisch terugdenkende aan de geur van propolis en rook zou ik hem bijna nog een keer doen! 25

27 Floracursus Wanneer je biologie gaat studeren, gaat iedereen er standaard vanuit dat je ook gelijk alle plantensoorten in Nederland kent. Wanneer je met je ouders door het bos loopt krijg je altijd de vraag: Welke boom is dit? en uit paniek roep je maar een random boomnaam. Maar tegenwoordig leer je deze praktische informatie haast niet meer tijdens je opleiding biologie. Maar de floracursus brengt hier verandering in. Tijdens deze avondcursus leer je veel van de voorkomende Nederlandse bermplanten, zodat je eindelijk tijdens je wandeling slim kan doen en juiste naam zeggen. En als je dan na deze cursus de naam nog steeds niet weet roep je maar een andere random Latijnse naam die je hebt geleerd, wat ook slim overkomt. Tijdens de cursus zal je enthousiasme voor de inheemse flora worden aangewakkerd door inspirerende floraconnaisseurs Hans Persoon en Gijs Steur, plus een lieftallig team assistenten. Zij dompelen je eerst onder in het botanische jargon en stellen je voor aan Heukels Flora. Je leert determineren en categoriserend denken. Dat wil zeggen dat je niet alleen namen moet stampen, maar vooral de variatie binnen bepaalde plantengroepen leert zien en bepaalde varianten intuïtief leert plaatsen binnen een bepaalde groep. Je krijgt vaak s woensdags college van 17:00 tot 18:00, waarna je nog een uur de Tuinen in gaat om te determineren. Een paar woensdag is er geen college, maar ga je met de groep Amelisweerd in. Daar worden naast een paar exemplaren, ook vegetatietypes uitgelicht. Zo kun je aan het voorkomen van bepaalde plantensoorten al best veel zeggen over het gebied waar je je in bevindt. Dan is er nog een excursie naar de Westbroekpolder. Daar zul je planten tegenkomen die je nog nooit eerder hebt gezien, vooral tijdens het weekend nar Gulpen kom je veel bedreigde Nederlandse planten tegen. Het weekend naar Gulpen bestaat uit twee dagen van intensieve wandelingen over de Limburgse heuvels, maar tijdens de wandelingen kom je alle kenplanten wel een keertje tegen. Waardoor je deze voor je tentamen al een keer gezien hebt, een perfecte voorbereiding dus. De floracursus is de meest intensieve UBV-cursus. Je moet 75 plantensoorten bij naam kennen, vaardig worden in het determineren middels de Flora van Heukels, 10 meest voorkomende planten families herkennen en vegetatietypen kunnen beredeneren. Doordat de planten en plantenfamilies vaak langs komen tijdens de cursus, is het bijhouden van de informatie erg handig. Dan hoef je ook niet veel meer voor je tentamen te leren. 26

28 GIS cursus Bij de GIS-cursus leer je om gaan met Geographic Information System (GIS), het in beeld brengen van informatie en de geografische orientatie van deze informatie. Kortom: je leert hoe je landkaarten maakt met daarop metingen als hoogtes, welke soorten planten je ergens gezien hebt of andere informatie. De cursus bevat 3 onderdelen: wekelijks is er een hoorcollege met aansluitend een werkcollege, 2 practicumdagen verspreidt over twee weekenden en een toetsing, bestaande uit een inleveropdracht en een toetsje. In de hoorcolleges krijg je wat uitleg over het programma waarmee je werkt (qgis), maar je krijgt vooral uitleg over de theorie achter GIS zoals bijvoorbeeld de complicaties van het gebruik van GPS en waar je nuttige geografische informatie vandaan kunt halen. Bij de twee prakticumdagen ga je zelf het veld in om data te verzamelen met een GPS. De verzamelde data gebruik je dan voor de inleveropdracht, waarbij je kaartjes maakt van die data. De cursus heeft een redelijk hoog tempo. Het leren van het programma wordt gedaan tijdens de werkcolleges op basis van een handleiding die je door moet lopen. Dit kost best wat tijd, maar zorgt er wel voor dat je aan het eind goed met het programma overweg kan. Een beetje behendigheid in het gebruik van een computer helpt dan ook een hoop bij de cursus. De toetsing viel uiteindelijk erg mee en is door iedereen die de cursus tot het eind gevolgd heeft goed gemaakt. 27

29 Herpetologie Dit was mijn eerste UBV-cursus dus ik had nog niet zoveel vergelijkingsmateriaal, maar wat mij meteen opviel was het grote enthousiasme waarmee deze cursus wordt gegeven. De cursus begint met een aantal theorie lessen, waarin je alles leert over de reptielen en amfibieën die in Nederland voorkomen. Hierin worden veel details verteld, die na zo n 4 lessen meteen in de praktijk worden gebracht. Dan worden de lessen namelijk voortgezet in de Botanische Tuinen, waar kikkers, salamanders en padden kunnen worden gevonden. Dit is heel leuk, want als je zo n dier in het echt ziet, kan je meteen de kenmerken die eerder verteld zijn herkennen en aanwijzen. Hier is ook de grote passie van de docenten terug te zien, waardoor ik ook nog enthousiaster werd over herpetologie. De cursus wordt door drie docenten gegeven, die ook student zijn. Als je een vraag had en zij wisten niet het antwoord, zorgden ze ervoor dat de les er na wel een antwoord was. Ze doen erg veel moeite om de cursus zo goed mogelijk te maken, dit lukt ze erg goed. Aan het eind van de cursus is er een verplichte velddag, hier ga je naar de Veluwe om nog meer reptielen en amfibieën te zoeken. Je zal je verbazen wat je vindt als je op pad (haha) gaat met de echte kenners! De cursus wordt afgesloten met een tentamen, dat prima te halen is als je goed de colleges hebt gevolgd. 28

30 Vogelcursus De vogelcursus is één van de UBV cursussen waarbij je, in plaats van de gebruikelijke leerstof van je vakken, vooral Nederlandse vogels leert herkennen. Het is een leuke, leerzame cursus voor mensen die zich interesseren in het vogels spotten. Behalve dat je leert over kenmerken van vogels, leer je vooral vogels spotten en ze herkennen door te luisteren naar de zang. Vogels zijn namelijk niet altijd even makkelijk te vinden, maar hun zang kun je vaak wel goed horen. De cursus duurt zes weken lang, waarbij er iedere dinsdagavond een college plaatsvindt van 17:15 tot 20:00 uur. In een college behandel je eerst eenvoudige theorie over onder andere de eigenschappen van vogels. Daarna behandel je verschillende vogelsoorten waarbij je ook voor een eerste keer naar de zang van de verschillende soorten vogels gaat luisteren. Om deze geluiden nog een aantal keer te herhalen en de vogels te zien, moet je de volgende ochtend vroeg opstaan om van 7:00 tot 8:45 uur vogels te spotten (meestal) in Amelisweerd. Ondanks dat het opstaan niet altijd even goed lukt, zijn er enthousiaste vogelaars die je tijdens de wandeling door het bos wakker houden door vogels zoals vinken, spechten, ijsvogels en zanglijsters te spotten. Tijdens de vogelcursus heb je één grote excursie naar Zouweboezem, waar je bijzondere vogels kan spotten. Het is een cursus die wel wat tijd in beslag neemt, aangezien je iedere dinsdagavond en woensdagochtend ermee bezig bent. Verder is het belangrijk dat je een actieve houding hebt, aangezien het luisteren naar vogels een stuk moeilijker is dan simpelweg het leren herkennen van vogels op basis van uiterlijk. Als je eenmaal doorhebt hoe bepaalde vogels klinken, wordt het steeds leuker om het bos in te gaan. Ook als je onderweg naar de universiteit fietst, zit je steeds meer te letten op alle geluiden om je heen. Al met al vond ik het een leuke en leerzame cursus, die mij enthousiaster heeft gemaakt om vaker vogels te gaan spotten. 29

31 Dankwoord De Onderwijscommissie wil iedereen hartelijk bedanken voor hun bijdrage aan het tot stand komen van deze alternatieve studiegids. Bedankt! 30