STOP DE TAAL! ONDERZOEKER IN DE KLAS MARTEN VAN DER MEULEN RADBOUD UNIVERSITEIT NIJMEGEN
|
|
- Ivo ten Hart
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 STOP DE TAAL! ONDERZOEKER IN DE KLAS MARTEN VAN DER MEULEN RADBOUD UNIVERSITEIT NIJMEGEN
2 WAT GAAN WE DOEN VANDAAG? Wie ben ik? Quiz over het Nederlands Hoe verspreidt taal zich? Hoe doe je onderzoek? Hoe doe je onderzoek naar taal? zelf onderzoek doen!
3 WIE BEN IK? Marten (32 jaar oud) onderzoeker en schrijver Houdt van lezen, katten, voetbal en klarinetspelen
4 QUIZ OVER HET NEDERLANDS hoeveel jaar oud is het Nederlands?
5 QUIZ OVER HET NEDERLANDS hoeveel jaar oud is het Nederlands?
6 QUIZ OVER HET NEDERLANDS Is het Nederlands veranderd in die tijd? Ja Nee
7 QUIZ OVER HET NEDERLANDS Is het Nederlands veranderd in die tijd? Ja Nee
8 QUIZ OVER HET NEDERLANDS Wat is er veranderd? Spelling Uitspraak
9 QUIZ OVER HET NEDERLANDS Wat is er veranderd? Spelling Uitspraak
10 QUIZ OVER HET NEDERLANDS Wat is er veranderd? Woorden Grammatica
11 QUIZ OVER HET NEDERLANDS Wat is er veranderd? Woorden Grammatica
12 QUIZ OVER HET NEDERLANDS Is het echt veranderd? Kijk maar! ±1270 Vraye historie ende al waer Maghic u tellen, hoerter naer. Het was op ene avontstonde Dat Carel slapen begonde Tingelhem opten Rijn. Dlant was algader sijn
13 QUIZ OVER HET NEDERLANDS Is het echt veranderd? Kijk maar! 1621 "Een tael vol van haer selfs, vol sins, vol soetigheden, Vol van vernuft, van geest, van kracht, van stercke leden: Die met d'hebreeusche tael end haer geslacht, verwint, In aert, tijt, kortigheyt, al d'ander, die men vint.
14 QUIZ OVER HET NEDERLANDS Is het echt veranderd? Kijk maar! 1889 Men verdrong zich in de, tot kleedkamer ingerichte, eetzaal. Voor een psyché stond Frédérique Van Erlevoort, met los hangende haren, zeer bleek onder een dunne laag poudre de riz, de wenkbrauwen als door een enkele penseelstreek zwarter getint.
15 QUIZ OVER HET NEDERLANDS Is het echt veranderd? Luister maar! Radio:
16 QUIZ OVER HET NEDERLANDS Maar hoe is het veranderd? Daar gaat mijn onderzoek over Hoe doe je onderzoek?
17 HOE DOE JE ONDERZOEK? Onderzoeksvraag Resultaten Hypothese Data
18 VERSPREIDING VAN TAAL
19 VERSPREIDING VAN TAAL
20 VERSPREIDING VAN TAAL
21 VERSPREIDING VAN TAAL
22 VERSPREIDING VAN TAAL
23 VERSPREIDING VAN TAAL
24 VERSPREIDING VAN TAAL
25 VERSPREIDING VAN TAAL opdracht: je eigen netwerk
26 VERSPREIDING VAN TAAL is fout!
27 VERSPREIDING VAN TAAL is fout! is fout!
28 VERSPREIDING VAN TAAL is fout! is fout! is fout!
29 VERSPREIDING VAN TAAL? is fout! is fout! is fout!
30 VERSPREIDING VAN TAAL Onderzoeksvraag Dit bestudeer ik: hoe werkt de verspreiding van het afkeuren van taal? Passen de zwarte poppetjes zich aan? Hoe snel? Waarom passen zwarte poppetjes zich wel of niet aan? Houden rode poppetjes ook hun mond uiteindelijk? Rode poppetjes = taaladviesboeken
31 VERSPREIDING VAN TAAL Veel factoren bepalen verspreiding van afkeuring: Bewustzijn let op je ademhaling! Verspreiding Status van de spreker Frequentie Hypothese
32 HOE DOE JE ONDERZOEK NAAR TAAL? Data Gesproken of geschreven taal? Eén periode of meerdere perioden? Eén tekst of meerdere teksten?
33 HOE DOE JE ONDERZOEK NAAR TAAL? Data Gesproken of geschreven taal? Een periode of meerdere perioden? Een tekst of meerdere teksten?
34 HOE DOE JE ONDERZOEK NAAR TAAL? Data Verzameling teksten heet een corpus Corpus Gesproken Nederlands Nederlands Corpus Taaladvies (rode poppetjes corpus) Roodkapje Corpus
35 HOE DOE JE ONDERZOEK NAAR TAAL? Data Roodkapje Corpus 427 versies Allerlei soorten: prentenboeken, verhalen, kleurplaten, toneelstukken
36 HOE DOE JE ONDERZOEK NAAR TAAL? Roodkapje Corpus Data
37 HOE DOE JE ONDERZOEK NAAR TAAL? Data Roodkapje Corpus Gaan wij gebruiken voor onderzoek! Niet de echte boeken, die zijn in de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag wel digitale versies Als je het leuk vindt kun je hier meer versies lezen: en hier meer plaatjes zien: roodkapje
38 ZELF ONDERZOEK DOEN! We nemen twee teksten, een uit 1910 en een uit 1960 We nemen één rood poppetje uit 1940 Wat is er veranderd? Klopt dat met het taaladvies? Klas in groepjes: iedereen een stukje!
39 ZELF ONDERZOEK DOEN!
40 ZELF ONDERZOEK DOEN! Zelf een presentatie maken! Hoe verspreidt een woord zich? Hoe kun je taalonderzoek doen? Hoe kan Roodkapje je helpen bij taalonderzoek?
WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK. Wat is dat? Eva van de Sande. Radboud Universiteit Nijmegen
WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK Wat is dat? Eva van de Sande Radboud Universiteit Nijmegen EERST.. WETENSCHAPSQUIZ 1: Hoe komen we dingen te weten? kdsjas Google onderzoek boeken A B C 1: We weten dingen door
Nadere informatieFictie - Rijmschema's h3. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 22 August 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/80836 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein
Nadere informatieWetenschappelijk Onderzoek
Wetenschappelijk Onderzoek Onderzoeker in de Klas Marlies van Nimwegen Radboud Ziekenhuis Nijmegen Wat gaan we doen vandaag Wie is wie Wetenschaps quiz Onderzoek naar vermoeidheid Experiment doen Afsluiting
Nadere informatieGeef 3 kenmerken van het Middelnederlands aan de hand van vorige tekst. /2
Naam: Klas: Leestoets Reynaert de Vos Wat zeggen deze openingsregels ons over de manier waarop Middeleeuwse teksten overgeleverd en aan de man gebracht werden? Hoe kan je dat zien aan deze tekst? /2 Fraeye
Nadere informatieWhat s up Zuiderzeeland?
What s up Zuiderzeeland? biologie praktische opdracht, 4vmbo Naam: Klas: In dit onderdeel ga je zelf met je groepje aan de slag. Bij de theoretische opdracht heb je gekeken welke dieren er voorkomen in
Nadere informatieWhat s up Zuiderzeeland?
What s up Zuiderzeeland? biologie praktische opdracht, 4hv Naam: Klas: In dit onderdeel ga je zelf met je groepje aan de slag. Bij de theoretische opdracht heb je geoefend in het werken met de microscoop
Nadere informatieWhat s up Zuiderzeeland?
What s up Zuiderzeeland? biologie praktische opdracht, 2vmbo Naam: Klas: In dit onderdeel ga je zelf met je groepje aan de slag. Bij de theoretische opdracht heb je gekeken welke dieren er voorkomen in
Nadere informatieWorkshop. Dataverzameling. Van onderzoeksvraag naar data
Workshop Dataverzameling Van onderzoeksvraag naar data Even voorstellen: Suzanne van de Groep 24 jaar Promovendus (PhD-kandidaat) Universiteit Leiden Hoe gaan jongeren met andere mensen om? Hoe werkt dat
Nadere informatieVoorlichtingstijdschrift maken over leefstijl Preventie en Gezondheidsvoorlichting
Voorlichtingstijdschrift maken over leefstijl Preventie en Gezondheidsvoorlichting Opleiding: Verzorgende IG / Verpleegkunde Cohort: 2016-2017 Mijlpaal: 2 Auteurs: R. de Graaff en J. van der Veen 1 INHOUDSOPGAVE
Nadere informatieBrief over onderzoek van XXXX
Brief over onderzoek van XXXX Onderzoek: Problemen met pijn bij mensen met XXX Beste..., We willen u vragen om mee te doen aan een onderzoek voor XXX. We willen in deze brief alles over het onderzoek uitleggen.
Nadere informatie1a. Hoeveel tuinslakken zie je op de foto? 1b. En hoeveel slakken van een andere soort?
Waarnemen de tuinslak en klimaatverandering Tuinslakken hebben verschillende kleuren huisjes. Hun huisjes kunnen bruin, roze of geel zijn. Ook hebben sommige strepen (banden) op hun huisjes en anderen
Nadere informatieIn te vullen door medewerker of onderzoeker: Datum van vandaag: - - Instelling: Groep: Code (meting-unieke code):
In te vullen door medewerker of onderzoeker: Datum van vandaag: - - Instelling: Groep: Code (meting-unieke code): Onderzoek: Residentiële opvang jongeren, Leefklimaat op de Groep Contactpersoon: Peer van
Nadere informatieSchrijven - Controleren en verbeteren vmbo-kgt34
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 23 augustus 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/74617 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs
Nadere informatieBrief over onderzoek van XXXX. Onderzoek: Problemen met pijn bij mensen met XXX. We willen u/je vragen om mee te doen aan een onderzoek voor
Brief over onderzoek van XXXX Onderzoek: Problemen met pijn bij mensen met XXX Beste..., We willen u/je vragen om mee te doen aan een onderzoek voor XXX. We willen in deze brief alles over het onderzoek
Nadere informatieLes 2 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar
Les 2 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar Overzicht Doelen Leerlingen leren wat een faculteit is Leerlingen leren meer over de faculteiten op de Radboud Universiteit Leerlingen leren om een
Nadere informatieOnderzoekend leren over identiteit
groep 6-8 Onderzoekend leren over identiteit Typisch Nederlands Sanne Dekker, Jan van BarenNawrocka en Lotte Jensen Sanne Dekker is projectmanager van het Wetenschapsknooppunt Radboud Universiteit. Jan
Nadere informatieHandleiding voor: * spreekbeurt * nieuwskring * leeskring * website * voorlezen
Handleiding voor: * spreekbeurt * nieuwskring * leeskring * website * voorlezen Antoniusschool Groep 7/8 Let op: deze heb je het hele schooljaar nodig! Hoe maak je een spreekbeurt? Mijn voorbereiding:
Nadere informatieDe examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet?
TIPS VOOR DE EXAMENS De examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet? Wat moet je doen? 1. Lees de tekst op
Nadere informatien in het Engels, presentaties)
n in het Engels, presentaties) Men zegt vaak dat je hier niet voor kunt leren. Dit is slechts ten dele waar. Je kunt immers niet in het Engels spreken als je nooit woordjes hebt geleerd, je kunt niet lezen
Nadere informatieHoe maak ik... Naam: Groep:
Hoe maak ik... Naam: Groep: Inleiding Een spreekbeurt houden is niet niets! Je moet daar heel wat voor kunnen. Wat dacht je van: Goed kunnen lezen Goed kunnen begrijpen wat je leest Goed dingen kunnen
Nadere informatiePrezi les 1: Website:
Les 1 Bouw van het hart Inhoud 1. De leerkracht vertelt dat de leerlingen tijdens deze les het gaan hebben over de bouw van het hart. 2. De leerkracht laat het skelet van een mens zien en vraagt de leerlingen
Nadere informatieONDERZOEK DOEN HOE DOE IK DAT? WORKSHOP PLUSWEEK KLAS 1, 2, 3
ONDERZOEK DOEN HOE DOE IK DAT? WORKSHOP PLUSWEEK KLAS 1, 2, 3 WAAROM ONDERZOEK? Onderzoek doen is een belangrijke wetenschappelijke vaardigheid. Tijdens de plusweek ga je leren hoe je dat moet doen. Je
Nadere informatieOnderzoeksvraag Uitkomst
Hoe doe je onderzoek? Hoewel er veel leuke boeken zijn geschreven over het doen van onderzoek (zie voor een lijstje de pdf op deze site) leer je onderzoeken niet uit een boekje! Als je onderzoek wilt doen
Nadere informatieTitel Wat is de titel van het boek? Geeft de titel aan waar het verhaal over gaat? Kun je uitleggen waarom er voor die titel is gekozen?
Het maken van een boekbespreking in Powerpoint De voorbereiding: het kiezen van een boek Bedenk eerst heel goed over welk boek je een boekbespreking wilt gaan houden. Je kunt het beste een boek uitkiezen
Nadere informatieHoe goed is uw denkvermogen?
Hoe goed is uw denkvermogen? Self Administered Gerocognitive Examination - SAGE Formulier 3 Vul onderstaand formulier met pen in, zonder hulp van anderen. Naam Geboortedatum / / Wat is uw hoogst voltooide
Nadere informatieNaam: Datum: Noteer je antwoorden op de vragen hieronder. Doe het wel netjes. Gebruik de pijltjestoetsen om naar de volgende regel te gaan.
Naam: Datum: Noteer je antwoorden op de vragen hieronder. Doe het wel netjes. Gebruik de pijltjestoetsen om naar de volgende regel te gaan. Opdracht 1 Vanaf 1955 heeft de Kinderboekenweek een thema. Dit
Nadere informatieSTAATSEXAMENS NT2. Marlies Elderenbosch Steunpunt Staatsexamens Nt2 / ITTA UvA
STAATSEXAMENS NT2 Marlies Elderenbosch Steunpunt Staatsexamens Nt2 / ITTA UvA DE STAATSEXAMENS NT2 Wat zijn de Staatsexamens Nt2? Voor wie zijn de Staatsexamens Nt2 bedoeld? Hoe bereid je leerlingen voor
Nadere informatieCynthia A.M. Slomp I.S.M. Brede School Emmen
Cynthia A.M. Slomp I.S.M. Brede School Emmen De doelstelling van Sociaal Weerbaar is het versterken van de sociale weerbaarheid van kinderen, binnenschools binnenschools maar ook buiten de school. Weerbaarheid
Nadere informatieInleiding tot het wetenschappelijk werk
3de bach FBE Inleiding tot het wetenschappelijk werk WEW / notities Q www.quickprinter.be uickprinter Koningstraat 13 2000 Antwerpen 178 3,20 1 2 Samenvatting Wetenschappelijk economisch werk (WEW) Research
Nadere informatieHoe goed is uw denkvermogen?
Hoe goed is uw denkvermogen? Self Administered Gerocognitive Examination - SAGE Formulier 2 Vul onderstaand formulier met pen in, zonder hulp van anderen. Naam Geboortedatum / / Wat is uw hoogst voltooide
Nadere informatieWhat s up Zuiderzeeland? aardrijkskunde, praktische opdracht
What s up Zuiderzeeland? Aardrijkskunde praktische opdracht praktisch onderzoek in zuiderzeeland 4 HV Naam: Klas: In dit onderdeel ga je zelf met je groepje op onderzoek. Je hebt geleerd dat Waterschap
Nadere informatieLuisteren en kijken - Lichaamstaal vmbo-kgt34
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 23 August 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/74616 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieVlaamse actieve senioren vzw
vzw Hoe breng ik activiteiten in - Hoe doe ik wijzigingen? Open MiRa Klik op afdelingen en vervolgens op kalender : 1. Om een nieuwe activiteit in te brengen Zoek in de kalender de dag waarop je een activiteit
Nadere informatieFormatief evalueren HET GEVEN VAN FEEDBACK
Formatief evalueren HET GEVEN VAN FEEDBACK Verwachtingen voor vandaag Wat kom je halen? Denken individueel Delen in duo s Uitwisselen post-it s Feedback Feedback: het geven van informatie over het leren,
Nadere informatieSpreekopdrachten thema 2 Geld
Spreekopdrachten thema 2 Geld Opdracht 1 bij 2.1 Cursist A is groenteman. Cursist B koopt iets bij hem op de markt. Cursist A begint het gesprek. Klaar? Dan begint cursist B het gesprek. Cursist A 1. Goedemiddag!
Nadere informatieScratch les 2: Donald Duck-verhaal
Scratch les 2: Donald Duck-verhaal Een verhaal programmeren Met programmeren kun je alles maken! Ook een stripverhaal! In deze les maken we een verhaal uit de Donald Duck. Lees dit verhaal maar eens goed.
Nadere informatieWorkshop. Dataverzameling. Van onderzoeksvraag naar data
Workshop Dataverzameling Van onderzoeksvraag naar data Even voorstellen: Suzanne van de Groep 23 jaar Promovendus (PhD-kandidaat) Universiteit Leiden Hoe komt het dat sommige mensen aardiger zijn dan anderen?
Nadere informatieOEFENSCHRIFT DEEL 2 A1-A2
OEFENSCHRIFT DEEL 2 A1-A2 Basisleergang Nederlands voor anderstaligen Universiteit van Amsterdam, Instituut voor Nederlands Taalonderwijs en Taaladvies (INTT) Nicky Heijne Marten Hidma Karolien Kamma Vrije
Nadere informatiegelukkig, maar er was eens een dag dat dat anders was...
Verstoppertje in de sneeuw Hallo lieve kinderen, we leven hier in het Sprookjesbos meestal lang en gelukkig, maar er was eens een dag dat dat anders was... Er ligt een dik pak sneeuw in het Sprookjesbos.
Nadere informatieAnimatie. Groetjes het animatieteam en een poot van Lukkie de Leeuw. Programma
Animatie Hallo allemaal! Mijn naam is Lukkie en ik ben de Leeuw van Speelstad Oranje. Behalve de super attracties en de spectaculaire parkshows heb ik samen met mijn vrienden van het animatieteam een leuk
Nadere informatieAfsluiting kinderjury 2013
Afsluiting kinderjury 2013 Schrijverbezoek: Gerard van Gemert 1. Kastor en Tim Wanneer bent u begonnen met schrijven? Gerard van Gemert is in 2005 begonnen met schrijven toen hij met zijn dochters een
Nadere informatieVoorbeelden van Klankletteractiviteiten
Werkmateriaal Voorbeelden van Klankletteractiviteiten 1 Rijm Activiteiten 1. Alliteratie ( met dezelfde beginletter)met woorden van spullen in een doos. (beker, blik, bord) 2. Kringspelletje waarbij kinderen
Nadere informatieMeehelpen met de ontwikkeling van nieuwe of verbetering van bestaande spellen. Pag. 1 www.edubas.nl
Meehelpen met de ontwikkeling van nieuwe of verbetering van bestaande spellen. Pag. 1 Versie 1.0 februari 2015 Start-versie Over dit document In dit document probeer is duidelijk te maken hoe de spellen
Nadere informatiePilot in de 1HV klassen
Pilot in de 1HV klassen 4 dagdelen (totaal 16 uur) 1 e dag Uitleg project, basis uitleg zintuigen Uitvoeren practica met verschillende stappen van het onderzoek 2 e dag Uitleg herhaling onderzoekscyclus,
Nadere informatieDoelen Praktijkonderzoek Hogeschool de Kempel
Doelen Praktijkonderzoek Hogeschool de Kempel Auteurs: Sara Diederen Rianne van Kemenade Jeannette Geldens i.s.m. management initiële opleiding (MOI) / jaarcoördinatoren 1 Inleiding Dit document is bedoeld
Nadere informatieWeek 1 twee weken voorafgaand aan het Voorleesontbijt. Bijeenkomst 1. Materiaal
Introductie Deze lesmodule is geschreven voor een project van 5 bijeenkomsten van elk 60 minuten, waarvan de laatste bijeenkomst het werkelijke Voorleesontbijt is. Het aantal, de duur en inhoud van de
Nadere informatieHandleiding voor: * spreekbeurt * nieuwskring * leeskring * werkstuk
Handleiding voor: * spreekbeurt * nieuwskring * leeskring * werkstuk Antoniusschool Groep 5/6 Let op: deze heb je het hele schooljaar nodig! Hoe maak je een spreekbeurt? Mijn voorbereiding: 1. Je kiest
Nadere informatiePatroon: Aap. Met dit patroon kun je een leuke aap haken.
Patroon: Aap Met dit patroon kun je een leuke aap haken. Haak in de rondte en neem beide lussen op. Merk elke eerste steek (bijv. met een veiligheidsspeld) Het beste kun je elke toer even noteren op een
Nadere informatieHallo, wij zijn groep 5!
Hallo, wij zijn groep 5! In groep 5 hebben we het erg gezellig. Elke morgen beginnen we met een kringgesprek, waarbij we elkaar vertellen wat we beleefd hebben. Ook kijken we naar De dag van vandaag, waarin
Nadere informatieHet letterboek van Sint. Het letterboek van Sint
r s p o n m l k k j i h g f e c z y v u x d a t q b w Het letterboek van Sint Het letterboek van Sint met werkblad, extra puzzels, liedjes en filmpjes groep 3/4 Herziene uitgave 2014 Herziene uitgave 2014
Nadere informatieZo doe je een onderzoek ABC Handleiding
Onderzoek Voorbereiding door de leerkracht Het doen van een onderzoek spoort kinderen aan de wereld om zich heen op een actieve manier te onderzoeken en ontdekken. Het doen van een onderzoek moedigt de
Nadere informatieLeve de lente! (Rotraut Susanne Berner) Door Helga Gehre
Leve de lente! (Rotraut Susanne Berner) Door Helga Gehre Doelgroep Analfabete of gealfabetiseerde anderstaligen niveau 1.1. Deze les is gemaakt voor cursisten alfa mod. 4, maar is ook voor andere modules
Nadere informatieScratch: Introductie. Wat is Scratch? Lekker dansen!
Wat is Scratch? Scratch is een programmeertaal waarin je allerlei dingen kunt maken. Denk aan animaties, maar ook aan spelletjes en interactieve verhalen. In dit blok gaan we verscheidene spelletjes maken,
Nadere informatieWhat s up Zuiderzeeland? aardrijkskunde, praktische opdracht
What s up Zuiderzeeland? Aardrijkskunde praktische opdracht praktisch onderzoek in zuiderzeeland 2&4 vmbo Naam: Klas: In dit onderdeel ga je zelf met je groepje op onderzoek. Je hebt geleerd dat Waterschap
Nadere informatiePTA Engelse taal en literatuur HAVO Belgisch Park cohort
en examenprogramma Engelse taal en literatuur Het eindexamen bestaat uit een centraal examen en een schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: A Leesvaardigheid; B Luistervaardigheid;
Nadere informatieWelkom allemaal, Mijn naam is Jasper van Houten. Ik zal vandaag het onderzoek presenteren naar de rol van sociaal kapitaal in het
Welkom allemaal, Mijn naam is Jasper van Houten. Ik zal vandaag het onderzoek presenteren naar de rol van sociaal kapitaal in het statusverwervingsproces. Dit onderzoek is uitgevoerd in het kader van het
Nadere informatietitel/kopje/plaatje Ik denk aan: Dit weet ik er al over:
Lees de uitleg. Voorspellen en tekst lezen Voor je een tekst gaat lezen, voorspel je waarover hij gaat. Kijk eerst goed hoe de tekst eruitziet. Want je kunt aan de buitenkant van de tekst soms al zien
Nadere informatieHandleiding iria. Start RIA Er zijn twee manieren om RIA te openen: ipower. iprofit MKB. iprofit (Financieel + Facturering + Relaties + Projecten)
Handleiding iria ipower iprofit MKB iprofit (Financieel + Facturering + Relaties + Projecten) iprofit (Financieel + Facturering + Relaties) iprofit (Financieel) iprofit ASP Inleiding Inventive wil haar
Nadere informatieWindenergie Leerkrachthandleiding
Windenergie Leerkrachthandleiding Onderwerp en leerjaar: Natuurkunde/scheikunde, 2 e & 3 e Klas Omvang (Aantal lessen): 4 lessen (4 x 45 minuten) Doelen: De leerling gaat leren over windturbines, hoe ze
Nadere informatieFictie - Fictieautobiografie vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/74632
Auteur VO-content Laatst gewijzigd 23 augustus 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/74632 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs
Nadere informatieTeksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.
Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl
Nadere informatiewaar of niet waar vrouwen doen beter rijexamen dan mannen
waar of niet waar vrouwen doen beter rijexamen dan mannen Hoe weet je wat waar is? En hoe kan statistiek je daarbij helpen? Onderzoek het verschil tussen twee groepen Na de les ken je de techniek om te
Nadere informatiemei 2012 vanaf 7 jaar Vrijdag de dertiende tekst: Marian van Gog muziek: Ton Kerkhof
mei 2012 vanaf 7 jaar Vrijdag de dertiende tekst: Marian van Gog muziek: Ton Kerkhof Vrijdag de dertiende 1 Ik stond vandaag op. Maar ik had geen geluk. Ik was veel te laat, want mijn wekker was stuk.
Nadere informatieWat ga je schrijven: een verklarende tekst. Voorbereiden op het schrijven: een film bekijken
Les 1: Verklaren hoe planten groeien Wat ga je schrijven: een verklarende tekst Hoe komt het eigenlijk dat planten groeien? Je schrijft een verklarende tekst voor leerlingen van een andere klas. Welke
Nadere informatieLesplan onderzoek doen
Lesplan onderzoek doen Ontwikkeld door Iwana Mietus Viktor van der Valk Swinda Falkena Anne Winnubst Channa van Dijk Doelgroep 5/6 VWO Lesduur 70 min. Gebruik van multimedia Filmpje Lesdoel Verschillen
Nadere informatieHoe zorgt een politicus voor applaus?
Hoe zorgt een politicus voor applaus? Leerdoelen! Je herkent claptraptechnieken in speeches.! Je demonstreert aan de hand van bestaande transcripten hoe claptraps werken. Kijkopdracht In het volgende
Nadere informatie9 oktober 2014. Onderzoek: Zwarte Piet
9 oktober 2014 Onderzoek: Zwarte Piet Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit 40.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag
Nadere informatiePresentatie praktijk E-movere en Academie Moderne MassageTherapie. e-movere stressmanagement en ontspanning
Presentatie praktijk E-movere en Academie Moderne MassageTherapie We zijn mensen van de multi-tasking tijd We denken en we doen veel Er wordt veel van ons gevraagd Bijna alles en iedereen staat onder druk
Nadere informatieDocent: Eva Lems Datum: Tijd: 8.30 Klas: H3C Aantal lln: 26
plan 1 i Docent: Eva Lems Datum: Tijd: 8.30 Klas: H3C Aantal lln: 26 onderwerp Beginsituatie kern Leerdoelen Docentdoelen ADHD Leerlingen hebben een hoofdstuk over gedrag gehad, maar vinden de relatie
Nadere informatie101 manieren. naar je. Droomleven. http://hetmooistewatjekuntwordenisjezelf.nl/
101 manieren naar je Droomleven http://hetmooistewatjekuntwordenisjezelf.nl/ Demeestemensenwillengraaggelukkigzijnensucceshebbenin hetleven.watiseigenlijksucceshebben?voordeéénisdit:een liefdevolgezinstichtenvooreeneigenaarvaneenkapperszaakis
Nadere informatiejanuari 2014 vanaf 7 jaar Wie o wie? tekst: Marian van Gog muziek: Ton Kerkhof
januari 2014 vanaf 7 jaar Wie o wie? tekst: Marian van Gog muziek: Ton Kerkhof Wie o wie? 1 Wie zou de hond naar buiten laten? Hij zit treurig voor de ruit. Wie zou de hond naar buiten laten? Wie laat
Nadere informatieIk weet dat mijn gegevens anoniem zullen worden toegevoegd aan een databestand dat voor wetenschappelijke doeleinden gebruikt wordt.
Toestemmingsverklaring: Ik heb informatie gekregen over de inhoud, methode en het doel van het onderzoek. Ik weet dat de gegevens en resultaten van het onderzoek alleen anoniem en vertrouwelijk gebruikt
Nadere informatiePROFIELWERKSTUKBOEKJE
PROFIELWERKSTUKBOEKJE HAVO/ATHENEUM 2012/2013 Naam: Klas: HET PROFIELWERKSTUK LEERLINGENBOEKJE HAVO4/ATHENEUM 5 2012-2013 Een van de onderdelen van het examen is het profielwerkstuk (PWS). In dit werkstuk
Nadere informatieTAKENBOEK DEEL 1 0-A1
TAKENBOEK DEEL 1 0-A1 Basisleergang Nederlands voor anderstaligen Universiteit van Amsterdam, Instituut voor Nederlands Taalonderwijs en Taaladvies (INTT) Nicky Heijne Marten Hidma Karolien Kamma Vrije
Nadere informatieBijlage interview meisje
Bijlage interview meisje Wat moet er aan de leerlingen gezegd worden voor het interview begint: Ik ben een student van de Universiteit van Gent. Ik wil met jou praten over schrijven en taken waarbij je
Nadere informatieWetenschapscommunicatie Informatica: doelstelling, opdrachten, proces, beoordeling en deadlines.
Wetenschapscommunicatie Informatica: doelstelling, opdrachten, proces, beoordeling en deadlines. Doelstelling. Het OPO Wetenschapscommunicatie Informatica heeft als doelstelling om de communicatievaardigheden,
Nadere informatieMODERNE VREEMDE TALEN - ASO DUITS Het voorliggende pakket eindtermen beantwoordt aan de decretale situatie waarbij in de basisvorming in de derde
MODERNE VREEMDE TALEN - ASO DUITS Het voorliggende pakket eindtermen beantwoordt aan de decretale situatie waarbij in de basisvorming in de derde graad ASO, Duits als tweede moderne vreemde taal kan worden
Nadere informatiePTA Engelse taal en literatuur HAVO Belgisch Park cohort 15-16-17
en examen Engels PTA Engelse taal en literatuur HAVO Belgisch Park cohort 15-16-17 Het eindexamen bestaat uit een centraal examen en een schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen:
Nadere informatietabel 1: percentage studenten dat een bepaald soort maandelijkse inkomsten heeft
Onderzoek geldzaken student U werkt als onderzoeker bij het Nederlandse Instituut voor Geldzaken. U heeft onderzoek gedaan naar hoe studenten hun geldzaken regelen. U schrijft een verslag voor studenten
Nadere informatieZullen we vrienden zijn?
Kriebels in je buik Zullen we vrienden zijn? 1 Zullen we vrienden zijn? Groep 5 115 min Begrippen Vriendschap, vriendin, vriend, respect, plezier, uitmaken Benodigheden Knutselmateriaal Lesdoelen De leerlingen
Nadere informatieBoekverslag & presentatie
Boekverslag & presentatie groep 8 schooljaar 2015-2016 Inhoudsopgave: Blz. 1 Blz. 2 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 + 5 Blz. 6 Voorbeeld kaft Inhoudsopgave Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina
Nadere informatieDit werkt voor Mac, Windows en sommige versies van Linux. In de filmpjes gebruiken wij de versie in de browser.
Hoi! Wat leuk dat je je hebt opgegeven om gastdocent te zijn bij het Wereldrecord Programmeren!! Zonder gastdocenten zou het ons nooit lukken. In deze handleiding vind je uitleg in twee verschillende categorieen:
Nadere informatieProgramma. 09.30 uur OCHTEND rijksbrede data inventarisatie [Hayo Schreijer] GeoDatastoreontwikkeling [Hans Overbeek] "Data als nutsvoorziening
Data.overheid.nl conferentie Data als nutsvoorziening Den Haag 2 sptember 2015 UBR KOOP 17-09- 15 1 Programma 09.30 uur OCHTEND rijksbrede data inventarisatie [Hayo Schreijer] GeoDatastoreontwikkeling
Nadere informatieRoodkapje en haar zieke voorleesoma
Toneelstuk opening Kinderboekenweek 2016 Roodkapje en haar zieke voorleesoma Tekst Rian Visser Rollen Roodkapje Moeder Oma Boze wolf Jager Verteller In het verhaal staat een prentenboek centraal. In dit
Nadere informatieMijn naam is:! Mijn Pietennaam is:
Mijn naam is: Mijn Pietennaam is: Dit boekje is gemaakt door Bas Wesseling, leerkracht op RKBS Klippeholm en docent aan PABO INHolland, i.s.m Bazar Media. Inhoudsopgave Vak Onderwerp Bladzijde Rekenen
Nadere informatieLEESTIP. Speel- & Leerbrief MEI 2015 1. Marja Baeten. Pedagogisch kader kindercentra 0-4 jaar ZE KOMEN VOOR DE VRIENDJES! MEI 2015.
Pedagogisch werken met plezier s Speel- & Leerbrief MEI 2015 ZE KOMEN VOOR DE VRIENDJES! Als je aan kinderen in de kinderopvang vraagt wat ze er leuk vinden, klinkt het steevast: de andere kinderen. De
Nadere informatieVoorbereidingsblad boekbespreking
Voorbereidingsblad boekbespreking Eigenlijk moet je drie belangrijke dingen vooraf doen: 1. Het kiezen van een boek; 2. Het lezen van een boek; 3. Het voorbereiden en uitschrijven van de boekbespreking.
Nadere informatieLesnummer 8 Titel van de les Counting numbers Eén lesuur met mogelijkheden voor uitloop naar extra lesuren voor leerroute B en C.
Lesbeschrijving Overzicht Leerjaar 1 Vak Engels Themanummer 2 Counting Lesnummer 8 Titel van de les Counting numbers Tijd Eén lesuur met mogelijkheden voor uitloop naar extra lesuren voor leerroute B en
Nadere informatieDE WERKVORM IN HET KORT
BESLISSINGEN NEMEN AUGUSTUS 2018 - POLITIEK IN PRAKTIJK #2 WAT HEB JE NODIG? Voor elke leerling beide werkbladen 3 briefjes met op elk één tvzender geschreven. DE WERKVORM IN HET KORT Leerlingen maken
Nadere informatieAppendix A Material Used in the Experiment: Short Stories and Target Sentences
Appendices Appendix A Material Used in the Experiment: Short Stories and Target Sentences Item VB1 VB2 Item T1 T2 T3 T4 T5 T6 Short story & Target sentence Jan is ziek geworden. Hij moet op bed blijven
Nadere informatieOpstartlessen. Les 1. Kennismaken
www.edusom.nl Opstartlessen Les 1. Kennismaken Wat leert u in deze les? Uzelf voorstellen Kennismaken Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente Den Haag en DWI Amsterdam HET GESPREK
Nadere informatieKinderen doen en ontdekken, (leren) experimenteren en sprankelen in Naturalis
Programmaboekje TalentenKracht Publieksdag 2012 Kinderen doen en ontdekken, (leren) experimenteren en sprankelen in Naturalis Zondag 21 oktober 2012 Hartelijk welkom op deze speciale dag in Naturalis.
Nadere informatieU bent op de pagina van groep 1/2 Giraffen van de Walstraschool. Hier kunt u lezen waar de kleuters hoe het komende half jaar
U bent op de pagina van groep 1/2 Giraffen van de Walstraschool. Hier kunt u lezen waar de kleuters hoe het komende half jaar (tot januari 2015) eruit zal zien. Per jaar behandelen we 4 thema s van Schatkist.
Nadere informatieKlankzuivere werkwoorden vervoegen Methode voor beelddenkers Juf Kitty 2016
Klankzuivere werkwoorden vervoegen Methode voor beelddenkers Juf Kitty 2016 Inleiding Waarom klopt het niet als je werdt schrijft? Is het kookte of kookde? Als je onvoldoende Nederlands spreekt als tweede
Nadere informatie= een boek met getekende plaatjes. Er staan meestal maar weinig woorden in een prentenboek. = een ander woord voor het gedicht.
Woordenschat blok 4 gr5 Les 1 Het prentenboek Het versje De blijdschap De brutaliteit Grinniken = een boek met getekende plaatjes. Er staan meestal maar weinig woorden in een prentenboek. = een ander woord
Nadere informatieBontje, de poes van de molen groep 3/4
Verhalend ontwerp over Olie- en Korenmolen Woldzigt in Roderwolde Bontje, de poes van de molen groep 3/4 Episode 1: Bontje, de poes van de molen Bontje is een lieve poes. Ze woont in een molen en is van
Nadere informatieMethoden van Organisatieonderzoek. ABK 34 Januari Maart 2012. Hans Doorewaard (coördinator) Brian Tjemkes Arnoud van de Ven
Methoden van Organisatieonderzoek ABK 34 Januari Maart 2012 Hans Doorewaard (coördinator) Brian Tjemkes Arnoud van de Ven Faculteit der Managementwetenschappen Radboud Universiteit Nijmegen Tentamen *
Nadere informatieGROEP 7. Informatieavond
GROEP 7 Informatieavond 1 Leerkrachten 7a Bianca de Saegher-Dop ma, vr Simone Dijkstra-Muis di, wo, do 7b Marlien Hammink ma, do, vr Nadeche Thien di, wo 2 Leerkrachten Interne begeleiding Jeannette Vos
Nadere informatie1,5 miljoen Fout. Dit is het aantal dierproeven dat in 1978 werd gedaan. In 2008 is het aantal dierproeven gehalveerd naar 580.000.
Quiz over dierproeven Hier kun je alle vragen en antwoorden van de quiz nalezen. Stel de vragen ook eens aan je klasgenoten na afloop van een spreekbeurt of presentatie over dierproeven. Hoe ga je te werk?
Nadere informatie