Welkom allemaal, Mijn naam is Jasper van Houten. Ik zal vandaag het onderzoek presenteren naar de rol van sociaal kapitaal in het
|
|
- Augusta de Koning
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Welkom allemaal, Mijn naam is Jasper van Houten. Ik zal vandaag het onderzoek presenteren naar de rol van sociaal kapitaal in het statusverwervingsproces. Dit onderzoek is uitgevoerd in het kader van het extracurriculaire honoursprogramma dat ik heb gevolgd aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Daarbij ben ik intensief begeleid door Maarten Wolbers en Maurice Gesthuizen. 1
2 Om te beginnen wat over de achtergrond van deze studie. Hoe verwerven mensen hun status? En hoe komen verschillen in status tussen mensen tot stand? Het zijn al lange tijd centrale vragen in sociologisch onderzoek. De twee meest bekende en onderzochte factoren die verschillen in status en daarmee sociale ongelijkheid veroorzaken, zijn sociale herkomst en onderwijs. Deze factoren zijn door Blau en Duncan verwerkt in het statusverwervingsmodel. Dit model maakt inzichtelijk dat de maatschappelijke positie van ouders op twee manieren wordt overgedragen op hun kinderen. Ter eerste dragen ouders hun beroepsstatus direct over op hun kind door financiële hulpbronnen in te zetten. Dit wordt in het model weergegeven door pad A. En ten tweede dragen ouders hun beroepsstatus indirect over via onderwijs, door financiële en culturele hulpbronnen in te zetten ten behoeve van het onderwijssucces van het kind. Dit mechanisme wordt in het model weergegeven door pad B en C. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat in Nederland d directe en indirecte statusovererving t via onderwijs zijn afgenomen in de loop van de 20 ste eeuw. De inzet van financiële en culturele hulpbronnen zijn hierdoor minder effectief geworden als strategieën om statusposities van generatie op generatie over te dragen. Om hun status toch te kunnen blijven handhaven, moeten mensen uit hogere statusgroepen hierdoor andere machtsmiddelen inzetten als nieuwe compenserende strategie, maar welke? 2
3 In de laatste drie decennia is onderzoek naar verschillen in status en inkomen uitgebreid met studies die het belang van sociaal kapitaal aan het licht brengen. Hieruit blijkt ter eerste dat sociaal kapitaal in de vorm van verenigingslidmaatschap een positief effect heeft op sociaaleconomische uitkomsten als status en inkomen. Ten tweede blijkt dat mensen uit hogere statusgroepen vaker lid zijn van verenigingen en vrijwilligersorganisaties dan mensen uit lagere statusgroepen, En tot slot blijkt verenigingslidmaatschap intergenerationeel overdraagbaar te zijn. Hierdoor heeft verenigingslidmaatschap i de potentie ti om te worden ingezet als effectieve compenserende strategie bij statusoverdracht. Of het die rol ook daadwerkelijk vervult, was echter nog niet onderzocht. Onze centrale onderzoeksvraag luidt daarom: In hoeverre komt intergenerationele overdracht van beroepsstatus tot stand door sociaal kapitaal in de vorm van verenigingslidmaatschap? 3
4 Om deze onderzoeksvraag te kunnen beantwoorden is het klassieke statusverwervingsmodel uitgebreid met sociaal kapitaal, in de vorm van verenigingslidmaatschap van ouders en hun kind. Het uitgebreide statusverwervingsmodel van deze studie komt er daarmee zo uit te zien. (KLIK) Vanuit eerder onderzoek en verschillende theorieën, zoals de moderniseringstheorie en conflicttheorieën, zijn om te beginnen hypotheses afgeleid over de verschillende effecten binnen het uitgebreide statusverwervingsmodel. Daarnaast zijn er specifieke hypotheses uiteengezet over de rol van sociaal kapitaal als compenserende strategie, ter handhaving van status van generatie op generatie. In deze presentatie zal de focus op deze rol liggen. 4
5 Wat betreft de theorie. Bourdieu stelde met zijn theorie over compenserende strategieën dat leden van hoge statusgroepen hun status van generatie op generatie proberen te handhaven door deze over te dragen op hun kinderen. Ze zijn hierin succesvol, omdat ze over meer hulpbronnen beschikken die intergenerationeel overdraagbaar zijn en een positief effect hebben op de beroepsstatus van hun kind, dan leden van lagere statusgroepen. Deze hulpbronnen fungeren zo als machtsmiddelen en kunnen worden ingezet als strategie voor intergenerationele statusoverdracht, wat de positieve relatie tussen de beroepsstatus van ouders en die van hun kind verklaart. Klassieke voorbeelden van hulpbronnen die als machtsmiddelen fungeren zijn financiële en culturele hulpbronnen. Zoals gezegd zou sociaal kapitaal wel eens een nieuw machtsmiddel kunnen zijn. Uit eerder onderzoek blijkt dat mensen met een hogere status over meer sociaal kapitaal beschikken in de vorm van verenigingslidmaatschap, dan mensen met een lagere status, blijkt deze vorm van sociaal kapitaal intergenerationeel overdraagbaar te zijn, en blijken de uit dit soort sociaal kapitaal verkregen hulpbronnen een positieve invloed te hebben op de beroepsstatus van het kind. De hypothese luidt daarom: Sociaal kapitaal in de vorm van verenigingslidmaatschap verklaart gedeeltelijk de relatie tussen de beroepsstatus van ouders en die van hun kind. 5
6 Volgens Bourdieu beschikken leden van hoge statusgroepen over zoveel machtsmiddelen dat ze reserves hebben, die ze pas inzetten als compenserende strategie wanneer tot dan toe toegepaste strategieën voor intergenerationele statusoverdracht minder effectief worden. Doordat in eerste instantie financiële en culturele hulpbronnen werden ingezet om status over te dragen, hangt de mate waarin sociale hulpbronnen daadwerkelijk worden ingezet als compenserende strategie, af van de effectiviteit van deze hulpbronnen Er kan gesteld worden dat hoe minder effectief financiële en culturele hulpbronnen zijn, des te meer sociale hulpbronnen ingezet worden als nieuwe compenserende strategie. Nou bleek al dat de inzet van financiële en culturele hulpbronnen in Nederland in de loop van de twintigste eeuw minder effectief is geworden. Hierdoor kan verwacht worden dan de uit sociaal kapitaal verkregen hulpbronnen steeds meer worden gebruikt als compenserende strategie. Daarom is de volgende hypothese geformuleerd: In de loop der tijd zijn de effecten van sociaal kapitaal in de vorm van verenigingslidmaatschap toegenomen met betrekking tot het verklaren van de relatie tussen de beroepsstatus van ouders en die van hun kind. 6
7 Dan nu een korte bespreking van de data en meetinstrumenten. Er is gebruik gemaakt van individuele id gegevens over de gehele levensloop l uit de Familie-enquête Nederlandse bevolking uit Door die levensloopgegevens was het mogelijk om een duidelijke ordening te maken van de variabelen in de tijd, wat van belang is om de causaliteit in het statusverwervingsproces zo goed mogelijk te kunnen waarborgen. Er zijn twee exogene variabelen. De eerste is de beroepsstatus van de ouders. Hiervoor zijn de beroepen van beide ouders eerst gecodeerd naar de ISEI-statusscore en vervolgens is de ISEI-score van de ouder met de hoogste beroepsstatus genomen. De tweede exogene variabele is het sociaal kapitaal van de ouders, dat is geoperationaliseerd door het aantal verenigingslidmaatschappen van de ouders op vijftienjarige leeftijd van het kind, dus voor afronding van de opleiding van het kind. Vervolgens zijn er drie endogene variabelen, te weten de opleiding, het sociaal kapitaal van het kind en de beroepsstatus van het kind De opleiding van het kind is meegenomen als intervalvariabele, door de opleidingsniveaus gelijk te stellen aan het aantal jaren onderwijs dat iemand minimaal moet volgen om het desbetreffende opleidingsniveau te kunnen afronden. Zo is bijvoorbeeld een universitaire opleiding op 17 jaar onderwijs gesteld. Omdat er vanuit wordt gegaan dat mensen over het algemeen voor hun 25 ste levensjaar klaar zijn met het volgen van volledig dagonderwijs, is het sociaal kapitaal van het kind geoperationaliseerd door het aantal verenigingslidmaatschappen dat hij of zij is aangegaan tussen het 25 ste en 34 ste levensjaar bij elkaar op te tellen. Tot slot is het beroep van het kind op 40-jarige leeftijd geregistreerd en gecodeerd naar de ISEIstatusscore. Er is dus een selectie gemaakt van respondenten die minimaal 40 jaar oud zijn. 7
8 Vervolgens zijn padanalyses uitgevoerd. Het uitgebreide statusverwervingsmodel is geschat in AMOS, middels de Full Information Maximum Likelihood schattingsmethode. Het model is geschat voor zowel alle respondenten, als voor twee geboortecohorten afzonderlijk, om ontwikkelingen door de tijd te kunnen onderzoeken. Het oudere geboortecohort bestaat uit mensen die zijn geboren tussen 1916 en 1947 en het jongere geboortecohort bestaat uit mensen die zijn geboren tussen 1948 en Omdat AMOS in eerste instantie alleen de standaardfouten en overschrijdingskansen geeft voor de directe effecten in het padmodel, zijn de standaardfouten en overschrijdingskansen van de indirecte en totale effecten geschat op basis van 500 hertrekkingen uit de oorspronkelijke steekproef, middels boodstrapping met behulp van Monte-Carlosimulatie. 8
9 U ziet hier de resultaten van de padanalyses voor de twee cohorten afzonderlijk De gestandaardiseerde di d schattingen zijn weergegeven. Laten we eerst eens naar het sociaal kapitaal van de ouders kijken. (KLIK) In het oudere cohort blijkt een hogere beroepsstatus van de ouders niet per definitie samen te gaan met meer verenigingslidmaatschap van de ouders. Ondanks dat voor dit oudere cohort geldt dat het verenigingslidmaatschap van de ouders indirect, via de opleiding van het kind, een positieve invloed heeft op de beroepsstatus van het kind op veertigjarige leeftijd, verklaart dit sociaal kapitaal van de ouders dus niet de relatie tussen de beroepsstatus van de ouders en die van hun kind. (KLIK) (β = 0,176*(0,433+(0,179*-0,013)) = 0,076) In het jongere cohort blijkt een hogere beroepsstatus van de ouders wel samen te gaan met meer verenigingslidmaatschap van de ouders. En vervolgens heeft dit verenigingslidmaatschap een positieve invloed op de beroepsstatus van het kind. Die invloed komt niet alleen indirect via opleiding tot stand, zoals bij het oudere cohort. Het verenigingslidmaatschap van de ouders heeft daarnaast direct een effect op de beroepsstatus van het kind, indirect via het verenigingslidmaatschap van het kind en indirect via de opleiding én het verenigingslidmaatschap van het kind. (Totale effect: β = 0,209, zie tabel A2) (Direct effect: β = 0,128) (Totale indirecte effect: β = 0,081,, zie tabel A2) (Indirecte via opleiding: β = 0,195*0,337 = 0,066 (Indirect via ver. lidm. kind: Β = 0,096*0,120 = 0,012) (Indirect via opleiding & ver. lidm. kind: Β = 0,195*0,165*0,120 = 0,004) In het jongere cohort verklaart het sociaal kapitaal van de ouders, in de vorm van verenigingslidmaatschap, dus wel gedeeltelijk de relatie tussen de beroepsstatus van de ouders en die van hun kind. 9
10 Op basis van de resultaten kan geconcludeerd worden dat statusoverdracht via sociaal kapitaal in de vorm van verenigingslidmaatschap, speelt geen rol in het statusverwervingsproces van Nederlanders die geboren zijn tussen 1916 en Voor deze groep was de inzet van financiële en culturele hulpbronnen waarschijnlijk effectief genoeg als strategie voor intergenerationele statusoverdracht Hierdoor hoefden sociale hulpbronnen, verkregen uit verenigingslidmaatschap, nog niet ingezet te worden als compenserende strategie. In het statusverwervingsproces van Nederlanders die geboren zijn tussen 1948 en 1960 speelt statusovererving via sociale hulpbronnen wel een belangrijke rol In lijn met de verwachtingen zijn sociale hulpbronnen, verkregen uit verenigingslidmaatschap, naar alle waarschijnlijkheid ingezet als compenserende strategie, doordat de inzet van financiële en culturele hulpbonnen in de loop der tijd minder effectief is geworden. Sociaal kapitaal heeft dus niet alleen de potentie om ingezet te worden als effectieve compenserende strategie, het lijkt erop dat het in het jongere cohort ook daadwerkelijk zo wordt toegepast. 10
11 Hiermee wil ik deze presentatie afsluiten Hartelijk dank voor uw aandacht! Zijn er nog vragen of opmerkingen? 11
Statusverwerving en de rol van verenigingslidmaatschap
Statusverwerving en de rol van verenigingslidmaatschap als nieuwe compenserende strategie Jasper M.A. van Houten, Maurice Gesthuizen & Maarten H.J. Wolbers 1 Summary Status attainment and the role of voluntary
Nadere informatieDe appel valt niet ver van de boom?
De appel valt niet ver van de boom? De intergenerationele correlatie in opleidingsniveau Bachelorproject Sociologie; 16 juni 2017 Begeleiding: Sanne Boschman Dominique Vink Debora Doubli ABSTRACT In dit
Nadere informatieUit huis gaan van jongeren
Arie de Graaf en Suzanne Loozen Jaarlijks verlaten bijna een kwart miljoen jongeren het ouderlijk huis. Een klein deel van hen is al vóór de achttiende verjaardag uit huis gegaan. De meeste jongeren gaan
Nadere informatieDe werking van sociaal kapitaal in het statusverwervingsproces in Nederland
De werking van sociaal kapitaal in het statusverwervingsproces in Nederland Wouter Quite, Bas Hofstra, Antonie Knigge & Niek de Schipper 1 Summary The role of social capital in the status attainment process
Nadere informatieHETEROGAMIE IN OPLEIDINGSNIVEAU:
HETEROGAMIE IN OPLEIDINGSNIVEAU: BETEKENT DIT OOK EEN VERSCHIL IN WAARDEN EN OPVOEDEN? Mieke Eeckhaut 1, Bart Van de Putte 1, Jan Gerris 2 & Ad Vermulst 2 Dag van de Sociologie, 11 juni 2009, Amsterdam
Nadere informatieDe Tweede Wereldoorlog en statusverwerving
De Tweede Wereldoorlog en statusverwerving Jasper M.A. van Houten, Mark Visser & Wout C. Ultee 1 Summary World War II and occupational status attainment In this study we include personal war experiences
Nadere informatieSamenvatting Nederlands
Samenvatting Nederlands 178 Samenvatting Mis het niet! Incomplete data kan waardevolle informatie bevatten In epidemiologisch onderzoek wordt veel gebruik gemaakt van vragenlijsten om data te verzamelen.
Nadere informatieDe appel valt niet ver van de oom
De appel valt niet ver van de oom De invloed van ooms op statusverwerving in Nederland in de 19 e eeuw Juni 2013 Marius Koops Rutger Clijnk Onder begeleiding van: Antonie Knigge, MSc Bachelor scriptie
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/53232 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Hill, J.M. Title: On the road to adulthood. Delinquency and desistance in Dutch
Nadere informatieFinQ Monitor van financieel bewustzijn en financiële vaardigheden van Nederlanders. Auteurs Jorn Lingsma Lisa Jager
FinQ 2018 Monitor van financieel bewustzijn en financiële vaardigheden van Nederlanders Auteurs Jorn Lingsma Lisa Jager 14-1-2019 Projectnummer B3433 Achtergrond van de FinQ monitor Nederlanders in staat
Nadere informatieUit eerder onderzoek blijktdatde stabiliteit ( tracking ) van sport participatie onder jongvolwassenen laagis En dater onder jongvolwassenen een
1 Uit eerder onderzoek blijktdatde stabiliteit ( tracking ) van sport participatie onder jongvolwassenen laagis En dater onder jongvolwassenen een flinkeafname te zien is in sportparticipatie in het algemeen,
Nadere informatieFetal Origins of Socioeconomic Inequalities. in Early Childhood Health. The Generation R Study. Lindsay Marisia Silva SAMENVATTING
Fetal Origins of Socioeconomic Inequalities in Early Childhood Health The Generation R Study Lindsay Marisia Silva SAMENVATTING Sociaal-economische gezondheidsverschillen vormen een groot maatschappelijk
Nadere informatieJaarlijks onderzoek onder gasten 2015
Jaarlijks onderzoek onder gasten 2015 Elk jaar voert Resto VanHarte een impact- en tevredenheidsmeting uit onder haar gasten. Deze is in 2015 verspreid in 32 vestigingen van Resto VanHarte, in 20 steden/gemeenten.
Nadere informatienog nooit zo allochtoon gevoeld als op de universiteit.
nog nooit zo allochtoon gevoeld als op de universiteit. Onderzoek naar sociale hulpbronnen als studiesuccesfactor voor niet-westerse allochtone studenten in het Nederlandse hoger onderwijs Lunchbijeenkomst
Nadere informatieIntergenerationele sociale daling in Nederland
ARTIKELEN Lex Thijssen & Maarten H.J. Wolbers * Verschillende studies hebben laten zien dat de Nederlandse samenleving opener is geworden in de afgelopen decennia door een toegenomen kans op opwaartse
Nadere informatieSamenvatting. Achtergrond
Samenvatting Achtergrond Ongeveer 10% van de Nederlandse bevolking bestaat uit niet-westerse allochtonen. Hoewel dit een aanzienlijk deel van de bevolking betreft, weten we nog weinig van de wegen die
Nadere informatieSamenvatting Inleiding Methode
Samenvatting Inleiding In de ene familie komt criminaliteit vaker voor dan in de andere. Uit eerder onderzoek blijkt dan ook dat kinderen van criminele ouders zelf een groter risico lopen op het plegen
Nadere informatieJaarlijks onderzoek onder gasten 2016
Jaarlijks onderzoek onder gasten 2016 Elk jaar voert Resto VanHarte een impact- en tevredenheidsmeting uit onder haar gasten. Deze is in 2016 verspreid in 40 vestigingen van Resto VanHarte, in 29 steden/gemeenten.
Nadere informatieSummary in Dutch. 1 Op het hoger secundair onderwijsniveau betreft het de overgang naar hoger algemeen voortgezet onderwijs
Onderwijs is een belangrijke factor die bijdraagt aan de persoonlijke en sociale ontwikkeling, en ook positieve effecten heeft op andere dimensies in de levensloop, van een individu (Organisation for Economic
Nadere informatieSAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH)
SAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH) SAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH) Sinds de jaren zestig is het aandeel migranten in de Nederlandse bevolking aanzienlijk gegroeid. Van de totaal 16,3 miljoen inwoners in
Nadere informatieInkomensongelijkheid naar migratieachtergrond
Inkomensongelijkheid naar migratieachtergrond Inkomensverschillen tussen personen met en zonder migratieachtergrond inkomensverschil tussen 3- jarigen met en zonder migratieachtergrond (zonder/e achtergrond
Nadere informatieWat is de invloed van (niet-)werkende moeders op de beroepsstatus van hun kinderen?
Wat is de invloed van (niet-)werkende moeders op de beroepsstatus van hun kinderen? Een onderzoek naar de relatieve invloed van beroepsstatus van vader en moeder en de invloed van de arbeidsmarktparticipatie
Nadere informatieOntmoetingsplaatsen en kern-netwerkleden van Nederlanders
Ontmoetingsplaatsen en kern-netwerkleden van Nederlanders Gerald Mollenhorst Beate Volker Henk Flap (ICS/UU) NOSMO Methodologendag vrijdag 25 nov. 2005 Inleiding Het ontstaan van persoonlijke relaties
Nadere informatieReferentie GLORIEUX, I., I. LAURIJSSEN & Y. VAN DORSSELAER, Zwart op wit. De intrede van allochtonen op de arbeidsmarkt. Garant, Antwerpen, 2009.
1. Referentie Referentie GLORIEUX, I., I. LAURIJSSEN & Y. VAN DORSSELAER, Zwart op wit. De intrede van allochtonen op de arbeidsmarkt. Garant, Antwerpen, 2009. Taal Nederlands ISBN ISSN 9789044124828 Publicatievorm
Nadere informatieJongeren en Gezondheid 2014 : Socio-demografische gegevens
Jongeren en Gezondheid 14 : Socio-demografische gegevens Steekproef De steekproef van de studie Jongeren en Gezondheid 14 bestaat uit 9.566 leerlingen van het vijfde leerjaar lager onderwijs tot het zevende
Nadere informatieContinu bezoeksonderzoek
Continu bezoeksonderzoek in het Amsterdam Museum (maart t/m december 2017) Inhoud Methode 4 onderzoekspijlers: Bezoekersprofiel Waardering (incl. 100% welkom) Museale doelstellingen Marketingcommunicatie
Nadere informatieSamenvatting. Summary in Dutch
6 Samenvatting Summary in Dutch 112 Samenvatting Emotionele en sociale processen bij pesten, gepest worden en verdedigen Pesten op school is een wereldwijd probleem met negatieve korte- en langetermijngevolgen
Nadere informatieVeranderingen in arbeidsparticipatie van gescheiden moeders
Veranderingen in arbeidsparticipatie van gescheiden moeders Suzanne Peek Gescheiden moeders stoppen twee keer zo vaak met werken dan niet gescheiden moeders. Ook beginnen ze vaker met werken. Wanneer er
Nadere informatieKOSTENEFFECTIVITEIT RE-INTEGRATIETRAJECTEN
Gepubliceerd in: Maandblad Reïntegratie nr. 9, 2007, p. 6-10 KOSTENEFFECTIVITEIT RE-INTEGRATIETRAJECTEN Drs. Maikel Groenewoud 2007 Regioplan Beleidsonderzoek Nieuwezijds Voorburgwal 35 1012 RD Amsterdam
Nadere informatieEffecten van culturele en economische hulpbronnen op toekomstverwachtingen van adolescenten
Effecten van culturele en economische hulpbronnen op toekomstverwachtingen van adolescenten Micha G. Keijer 1, Ineke Nagel 2 en Aart C. Liefbroer 3 Vrije Universiteit Amsterdam, Afdeling Sociologie Nederlands
Nadere informatieDe appel valt niet ver van de boom?!
De appel valt niet ver van de boom?! Onderzoek naar de relatie tussen de periode van industrialisatie en sociale mobiliteit Bachelor project Sociologie (2008-2009) Faculteit Sociale Wetenschappen Begeleider:
Nadere informatieSamenvatting in het Nederlands Meer dan tachtig procent van de Nederlandse huishoudens geeft geld aan goede doelen. Ongeveer één derde van de
Samenvatting in het Nederlands Meer dan tachtig procent van de Nederlandse huishoudens geeft geld aan goede doelen. Ongeveer één derde van de Nederlanders is regelmatig actief als onbetaald vrijwilliger
Nadere informatieHoofdstuk 3 Statistiek: het toetsen
Hoofdstuk 3 Statistiek: het toetsen 3.1 Schatten: Er moet een verbinding worden gelegd tussen de steekproefgrootheden en populatieparameters, willen we op basis van de een iets kunnen zeggen over de ander.
Nadere informatieJongeren en Gezondheid 2014 : Socio-demografische gegevens
Resultaten HBSC 14 Socio-demografische gegevens Jongeren en Gezondheid 14 : Socio-demografische gegevens Steekproef De steekproef van de studie Jongeren en Gezondheid 14 bestaat uit 9.566 leerlingen van
Nadere informatieSociaal kapitaal: slagboom of hefboom? Samenvatting. Wil van Esch, Régina Petit, Jan Neuvel en Sjoerd Karsten
Sociaal kapitaal: slagboom of hefboom? Samenvatting Wil van Esch, Régina Petit, Jan Neuvel en Sjoerd Karsten Colofon Titel Auteurs Tekstbewerking Uitgave Ontwerp Vormgeving Bestellen Sociaal kapitaal in
Nadere informatieSteeds meer niet-westerse allochtonen in het voltijd hoger onderwijs
Steeds meer niet-westerse allochtonen in het voltijd hoger onderwijs Esther van Kralingen Tussen studiejaar 1995/ 96 en 21/ 2 is het aandeel van de niet-westerse allochtonen dat in het hoger onderwijs
Nadere informatieIntergenerationele sociale daling in Nederland
Intergenerationele sociale daling in Nederland Lex Thijssen & Maarten H.J. Wolbers 1 Verschillende studies hebben laten zien dat de Nederlandse samenleving opener is geworden in de afgelopen decennia door
Nadere informatieSamenvatting. 1. Wat houdt het begrip internationale samenwerking in?
Aanleiding voor het onderzoek Samenvatting In de 21 ste eeuw is de invloed van ruimtevaartactiviteiten op de wereldgemeenschap, economie, cultuur, milieu, etcetera steeds groter geworden. Ieder land dient
Nadere informatieNederlandse samenvatting (Summary in Dutch) Het managen van weerstand van consumenten tegen innovaties
Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch) Het managen van weerstand van consumenten tegen innovaties De afgelopen decennia zijn er veel nieuwe technologische producten en diensten geïntroduceerd op de
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 119 120 Samenvatting 121 Inleiding Vermoeidheid is een veel voorkomende klacht bij de ziekte sarcoïdose en is geassocieerd met een verminderde kwaliteit van leven. In de literatuur
Nadere informatieNiet behalen startkwalificatie hangt samen met gezinssituatie
Niet behalen startkwalificatie hangt samen met gezinssituatie Christine Jol, Godelief Mars en Francis van der Mooren Of jongeren het onderwijs zonder startkwalificatie verlaten hangt onder meer samen met
Nadere informatieOnderwijs & Ongelijkheid Openbare Masterclass Onderwijsraad. Prof.dr. Sietske Waslander Den Haag 29 april 2016
Onderwijs & Ongelijkheid Openbare Masterclass Onderwijsraad Prof.dr. Sietske Waslander Den Haag 29 april 2016 Inhoud Heel kort: de discipline Wat is sociologie? Kernvraag van de onderwijssociologie Vooral:
Nadere informatieZeeland / West- Brabant
Arbeidsmarkt- en stageonderzoek procestechnische opleidingen Zeeland / West- Brabant 2015 Inhoudsopgave 1 Onderzoeksopzet... 3 1.1 Respons... 3 2 Stage- en leerwerkplaatsen... 4 2.1 Verdeling over de sectoren...
Nadere informatie'Welk type van onderwijsmismatch is het meest nadelig voor schoolverlaters?' Inhoudsopgave
'Welk type van onderwijsmismatch is het meest nadelig voor schoolverlaters?' Sana Sellami (KU Leuven-HUB, UA) Dieter Verhaest (KU Leuven-HUB) Walter Nonneman (UA) Walter Van Trier (UGent, KU Leuven-HIVA)
Nadere informatieDemografische levensloop van jongeren na het uit huis gaan
Carel Harmsen en Liesbeth Steenhof In dit artikel wordt de levensloop gevolgd van jongeren die in 1995 het ouderlijk huis hebben verlaten. Hierbij wordt ook aandacht besteed aan de verschillen tussen herkomstgroeperingen.
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/28630 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Haan, Anna Marte de Title: Ethnic minority youth in youth mental health care :
Nadere informatieIntergenerationele sociale daling in Nederland
Intergenerationele sociale daling in Nederland Lex Thijssen & Maarten H.J. Wolbers 1 Verschillende studies hebben laten zien dat de Nederlandse samenleving opener is geworden in de afgelopen decennia door
Nadere informatieIn de afgelopen decennia heeft ongehuwd samenwonen overal in Europa. toegenomen populariteit van het ongehuwd samenwonen is onderdeel van
Nederlandse samenvatting (summary in Dutch) De verschillende betekenissen van ongehuwd samenwonen in Europa: Een studie naar verschillen tussen samenwoners in hun opvattingen, plannen en gedrag. In de
Nadere informatieOMNIBUSONDERZOEK NOORD- KENNEMERLAND 2005 PSYCHISCHE GEZONDHEID
OMNIBUSONDERZOEK NOORD- KENNEMERLAND 2005 PSYCHISCHE GEZONDHEID Gemeente Alkmaar afdeling Onderzoek en Statistiek februari 2006 auteur: Monique van Diest afdeling Onderzoek en Statistiek gemeente Alkmaar
Nadere informatieCall Gebiedsgerichte gezondheidsaanpakken fase 1 voor Programma Gezonde Toekomst Dichterbij
Call Gebiedsgerichte gezondheidsaanpakken fase 1 voor Programma Gezonde Toekomst Dichterbij Aanleiding Fonds NutsOhra heeft met het programma Gezonde Toekomst Dichterbij de ambitie om de gezondheidsachterstanden
Nadere informatieSchoon is de norm. Publieksonderzoek in het kader van het NederlandSchoon-congres 2017 Het rendement van schoon. Willemijn Bot Lonneke Gijsbers
Schoon is de norm Publieksonderzoek in het kader van het NederlandSchoon-congres 2017 Het rendement van schoon Willemijn Bot Lonneke Gijsbers 19-10-2017 B1779 Inhoudsopgave Achtergrond 3 Methode en opzet
Nadere informatiePDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen
PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/90117
Nadere informatieBijlage bij hoofdstuk 17 van het Sociaal en Cultureel Rapport 2010
Bijlage bij hoofdstuk 17 van het Sociaal en Cultureel Rapport 21 B17.1 Age period cohort analyse Omdat bij wonen de leeftijd een zeer belangrijke rol speelt is ervoor gekozen om leeftijd zelf te gebruiken
Nadere informatieMannen geven veel vaker leiding dan vrouwen
nen geven veel vaker leiding dan vrouwen Astrid Visschers en Saskia te Riele In 27 gaf 14 procent van de werkzame beroepsbevolking leiding aan of meer personen. Dit aandeel is de afgelopen jaren vrijwel
Nadere informatie4-meting Topsportklimaat Factsheet Methode
1/5 Topsportklimaat: 'De beïnvloedbare maatschappelijke en sportorganisatorische omgeving waarin sporters zich tot topsporters kunnen ontwikkelen en prestaties kunnen leveren op het hoogste niveau in hun
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Docenten in het hoger onderwijs zijn experts in wát zij doceren, maar niet noodzakelijk in hóe zij dit zouden moeten doen. Dit komt omdat zij vaak weinig tot geen training hebben gehad in het lesgeven.
Nadere informatieAutobiografisch geheugen in longitudinaal perspectief
Samenvatting Autobiografisch geheugen in longitudinaal perspectief Stabiliteit en verandering in gerapporteerde levensgebeurtenissen over een periode van vijf jaar Het belangrijkste doel van dit longitudinale,
Nadere informatiePIAAC IN FOCUS 3: VOLWASSENEN MET ZWAK ONTWIKKELDE VAARDIGHEDEN: ONTWIKKELINGEN SINDS 1996
PIAAC IN FOCUS 3: VOLWASSENEN MET ZWAK ONTWIKKELDE VAARDIGHEDEN: ONTWIKKELINGEN SINDS 1996 Samenvatting - Na het IALS onderzoek van 1996 (International Adult Literacy Survey) naar de vaardigheden van volwassenen
Nadere informatieIntergemeentelijke verhuizingen gedurende de onderwijsloopbaan en bereikt opleidingsniveau
Intergemeentelijke verhuizingen gedurende de onderwijsloopbaan en bereikt opleidingsniveau Tamar Fischer, Paul de Graaf & Hugo van der Togt Abstract Cross-municipal moves during the educational career
Nadere informatieEEN NIEUW PUBLIEK VOOR KLASSIEKE MUZIEK? Ineke Nagel Vrije Universiteit Amsterdam
EEN NIEUW PUBLIEK VOOR KLASSIEKE MUZIEK? Ineke Nagel Vrije Universiteit Amsterdam CULTUUR IN BEELD OCW 7 december 2016 INTRODUCTIE 2 Het publiek van klassieke muziek is klein en relatief oud en hoog opgeleid
Nadere informatieAnalyse van de cursus De Kunst van het Zorgen en Loslaten. G.E. Wessels
Analyse van de cursus De Kunst van het Zorgen en Loslaten G.E. Wessels Datum: 16 augustus 2013 In opdracht van: Stichting Informele Zorg Twente 1. Inleiding Het belang van mantelzorg wordt in Nederland
Nadere informatieSteunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting
Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting Feiten en cijfers Hebben laaggeschoolden een hoger risico om in armoede te belanden? Ja. Laagopgeleiden hebben het vaak
Nadere informatieAdvies van de Wetenschappelijke Commissie Wijkaanpak
Advies van de Wetenschappelijke Commissie Wijkaanpak De Wetenschappelijke Commissie Wijkaanpak is in 2010 ingesteld door de Minister van Wonen, Wijken en Integratie met als opdracht de Minister te adviseren
Nadere informatieOuderschap strategieën van vaders en moeders met een psychische ziekte.
Bespreking artikel Ouderschap strategieën van vaders en moeders met een psychische ziekte. Auteurs: P.C. Van der Ende, MSc, J.T. van Busschbach, phd, J. Nicholson, phd, E.L.Korevaar, phd & J.van Weeghel,
Nadere informatieBijlage bij hoofdstuk 15 van het Sociaal en Cultureel Rapport 2010
Bijlage bij hoofdstuk 15 van het Sociaal en Cultureel Rapport 2010 In deze bijlage wordt achtereenvolgens kort ingegaan op de verrichte analyses en de gebruikte bestanden en worden enige aanvullende resultaten
Nadere informatieBIJLAGEN B1 tot en met B7
Kleine gebaren Het belang van dorpsgenoten voor ouderen op het platteland Lotte Vermeij BIJLAGEN B1 tot en met B7 Sociaal en Cultureel Planbureau Den Haag, februari 2016 1 Tabel B.1 Ervaren geschiktheid
Nadere informatieVerbanden tussen demografische kenmerken, gezondheidsindicatoren en gebruik van logopedie
Notitie De vraag naar logopedie datum 24 mei 2016 aan van Marliek Schulte (NVLF) Robert Scholte en Lucy Kok (SEO Economisch Onderzoek) Rapport-nummer 2015-15 Kunnen ontwikkelingen in de samenstelling en
Nadere informatieMonitor beleidsmaatregelen 2014. Anja van den Broek
Monitor beleidsmaatregelen 2014 Anja van den Broek Maatregelen, vraagstelling en data Beleidsmaatregelen Collegegeldsystematiek tweede studies uit de Wet Versterking besturing inclusief uitzonderingen
Nadere informatieZijn respondenten interviewerresistent?
Een onderzoek van Gerben Moerman naar de effecten van doorvraagtactieken bij open interviews Martijn van Lanen * G. Moerman, Probing behaviour in open interviews: A field experiment on the effects of probing
Nadere informatieLandelijk cliëntervaringsonderzoek
Landelijk cliëntervaringsonderzoek Monitor Januari t/m december 2016 Ons kenmerk: 17.0010587 Datum: 22-09-2017 Contactpersoon: Rosan Hilhorst E-mail: Contractbeheer@regiogv.nl Inhoud 1. Inleiding... 3
Nadere informatiePDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen
PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/63137
Nadere informatieOnderzoeksignalement
Onderzoeksignalement 2017-1201 Titel Auteurs Uitgave : Gevlucht met weinig bagage : Iris Andriessen, Mérove Gijsberts, Willem Huijnk : SCP Verschijningsdatum : 1 december 2017 Binnen het kader van de meerjarige
Nadere informatieAansluitingsonderwijs Radboud Universiteit
Aansluitingsonderwijs Radboud Universiteit Dr. Clarie Ramakers Coördinator aansluitingsonderwijs Universiteitsbrede visie aansluiting po-vo-wo Stimuleringsmiddelen OCW Regionale ambitieplannen Academische-
Nadere informatieOpgroeien in gebroken gezinnen:
Opgroeien in gebroken gezinnen: Hebben kinderen van hoger opgeleide ouders meer te verliezen? Sue Westerman, Ruben van Gaalen Inleiding Ouderlijke structuur INTACT Niet-INTACT + - Sociaaleconomische en
Nadere informatieOpgave 3 De burger als rechter
Opgave 3 De burger als rechter Bij deze opgave horen tekst 5 en de tabellen 2 en 3 uit het bronnenboekje. Inleiding Hoe behoren volgens het Nederlandse publiek veroordeelde plegers van misdrijven gestraft
Nadere informatieClinical Patterns in Parkinson s disease
Clinical Patterns in Parkinson s disease Op 28 november 2012 promoveerde Stephanie van Rooden aan de Universiteit van Leiden op haar proefschrift Clinical Patterns in Parkinson s disease. Haar promotor
Nadere informatieDe relatie tussen smalle en brede effectiviteit van Nederlandse basisscholen - voorlopige resultaten. J. Dronkers & K.
De relatie tussen smalle en brede effectiviteit van Nederlandse basisscholen - voorlopige resultaten J. Dronkers & K. Van der Wiel Niet voor de school, maar voor het leven leren wij Onderzoeksvragen: 1.
Nadere informatieMediaopvoeding & (online) risico s en kansen voor jongeren. Natascha Notten 30 mei 2015 SWR, Leusden
Mediaopvoeding & (online) risico s en kansen voor jongeren Natascha Notten 30 mei 2015 SWR, Leusden Mediaopvoeding, risico s en kansen Mediaopvoeding kan kansen bieden, maar ook een belemmering vormen
Nadere informatieMicrodata Services. Documentatie Personen deeltijdfactor sociaaleconomische categorie (SECMDTFBUS)
Documentatie Personen deeltijdfactor sociaaleconomische categorie (SECMDTFBUS) Datum: 11 januari 2019 Bronvermelding Publicatie van uitkomsten geschiedt door de onderzoeksinstelling of de opdrachtgever
Nadere informatiePartnerkeuze en huwelijkssluiting onder migranten
Partnerkeuze en huwelijkssluiting onder migranten EEN L E V E N S L O O P B E N A D E R I N G V A N H E T I N T E G R A T I E P R O C E S V A N M I G R A N T E N I N D E H A V E N S T A D A N T W E R P
Nadere informatieHuwelijkspatronen en sociaaleconomische
Huwelijkspatronen en sociaaleconomische ontwikkelingen Evolutie van het aantal geregistreerde huwelijken & inwoners Amsterdam Opvallende groei in de eerste helft van de 17 e eeuw Piek in 1665: veel uitgestelde
Nadere informatieGezondheidsvaardigheden in de Nederlandse volwassen bevolking Het doel van het eerste deel van dit proefschrift, was te onderzoeken in hoeverre
Samenvatting Inleiding In Nederland wordt van burgers verwacht dat zij een zelfstandige en verantwoordelijke rol vervullen met betrekking tot hun gezondheid en zorg. Dit is het gevolg van verschillende
Nadere informatieWerktijden van de werkzame beroepsbevolking
Werktijden van de werkzame beroepsbevolking Ingrid Beckers Ruim de helft van de werkzame beroepsbevolking werkte in 22 op onregelmatige tijden. Werken in de avonduren en op zaterdag komt het meeste voor.
Nadere informatieHET BELANG VAN AGGLOMERATIE EN HET
HET BELANG VAN AGGLOMERATIE EN HET REGIONALE KENNISNIVEAU VOOR VERSCHILLENDE OPLEIDINGSNIVEAUS Stefan Groot (Vrije Universiteit) Gezamenlijk werk met Henri de Groot (Vrije Universiteit / Ecorys / CPB)
Nadere informatieSummery. Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers
ummery amenvatting Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers 207 Algemene introductie Werkgerelateerde arm-, schouder- en nekklachten zijn al eeuwen
Nadere informatieCulturele carrières in verenigingen Een dynamische analyse van het lidmaatschap van culturele verenigingen
Culturele carrières in verenigingen Een dynamische analyse van het lidmaatschap van culturele verenigingen Natascha Notten, Gerbert Kraaykamp en Manfred te Grotenhuis 1 Summary Cultural careers in organizations.
Nadere informatieHet rendement van taaltrajecten: casus gemeente Amsterdam. Augustus 2015
Het rendement van taaltrajecten: casus gemeente Amsterdam Augustus 2015 Inleiding De Nederlandse samenleving kent nog steeds een aanzienlijk aantal laaggeletterde mensen. Taaltrajecten blijken nodig te
Nadere informatieExamen HAVO. maatschappijwetenschappen (pilot) tijdvak 2 dinsdag 16 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.
Examen HAVO 2015 tijdvak 2 dinsdag 16 juni 13.30-16.30 uur maatschappijwetenschappen (pilot) Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 24 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 56 punten
Nadere informatieSummary 215. Samenvatting
Summary 215 216 217 Productontwikkeling wordt in steeds vaker georganiseerd in de vorm van consortia. Het organiseren van productontwikkeling in consortia is iets wat uitdagingen met zich meebrengt omdat
Nadere informatieRelatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën
Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën The Relation between Personality, Education, Age, Sex and Short- and Long- Term Sexual
Nadere informatieParallellen tussen België en Nederland
Parallellen tussen België en Nederland Integratie in Nederland Beleidstheorie, beleidsinformatie en beleidsimplicaties Mechelen 8 mei 2018 Arjen Verweij Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Nadere informatieHet arbeidsaanbod van laagopgeleide vrouwen vanuit een economisch en sociologisch perspectief. A Gebruikte databestanden... 2
BIJLAGEN Het werken waard Het arbeidsaanbod van laagopgeleide vrouwen vanuit een economisch en sociologisch perspectief A Gebruikte databestanden... 2 B Bijlage bij hoofdstuk 4... 3 C Bijlage bij hoofdstuk
Nadere informatieAddendum. Nederlandse Samenvatting
Addendum A Nederlandse Samenvatting 164 Addendum Cardiovasculaire ziekten na hypertensieve aandoeningen in de zwangerschap Hypertensieve aandoeningen zijn een veelvoorkomende complicatie tijdens de zwangerschap.
Nadere informatieInkomens van mannen en vrouwen: levensloop en generatie
Inkomens van mannen en vrouwen: levensloop en generatie Linda Moonen en Tineke de Jonge Vrouwen hebben in 28 minder vaak een eigen inkomen dan mannen. Wel is dit aandeel veel hoger dan in 199. Wanneer
Nadere informatiePagina 0 van 49. Webshop Bol.com. Onderzoeksvaardigheid Hogeschool Inholland Muilwijk, Sammy
Pagina 0 van 49 Webshop Bol.com Onderzoeksvaardigheid 2 7-4-2014 Hogeschool Inholland Muilwijk, Sammy Pagina 1 van 49 Inhoud H1 Inleiding...2 H1.1 Aanleiding...2 H1.2 Probleemstelling...2 H2 Beschrijvende
Nadere informatieSpelen gemeentekenmerken een rol bij participatie?
Spelen gemeentekenmerken een rol bij participatie? Andy Vekeman, Jan Colpaert, Michel Meulders en Alain Praet (alain.praet@kuleuven.be) KU Leuven (Campus Brussel) In het verleden: streven naar een ruim
Nadere informatieALGEMEEN RAPPORT Publieksprijs Beste Vastgoedfonds Aanbieder 2011
ALGEMEEN RAPPORT Publieksprijs Beste Vastgoedfonds Aanbieder 2011 Markt, trends en ontwikkelingen Amsterdam, april 2012 Ir. L. van Graafeiland Dr. P. van Gelderen Baken Adviesgroep BV info@bakenadviesgroep.nl
Nadere informatieOpgave 1 Heeft het vrijwilligerswerk toekomst?
Opgave 1 Heeft het vrijwilligerswerk toekomst? Bij deze opgave horen tekst 1 en 2 en de tabellen 1 tot en met 3 uit het bronnenboekje. Inleiding In Nederland zijn ruim 4 miljoen mensen actief in het vrijwilligerswerk.
Nadere informatieGebruik mobiliteitsinstrumenten
Rapport Gebruik mobiliteitsinstrumenten Secundaire analyse in opdracht van Ministerie van Binnenlandsezaken en Koninkrijksrelaties Van Lucien Vermeer Datum 15-11-2018 1. Introductie Het stimuleren van
Nadere informatieBijlagen Bouwend aan een toekomst in Nederland
Bijlagen Bouwend aan een toekomst in Nederland Pagina 1 van 24 Inhoud Bijlagen bij hoofdstuk 1 5 Bijlage B1.1 5 Bijlagen bij hoofdstuk 2 6 Figuur B2.1 6 Figuur B2.2 7 Figuur B2.3 8 Bijlagen bij hoofdstuk
Nadere informatie