Cursus Beleggen Week 2

Transcriptie

1 Cursus Beleggen Week 2

2 Inleiding Vorige week heeft u als belegger de eerste stappen gezet in het bepalen van uw persoonlijke beleggingsvisie. Daarnaast heeft u de nodigde basiskennis van de beurs en beleggingsproducten tot u genomen. Niet het meest spannende onderdeel van deze cursus, maar wel van essentieel belang. Deze week gaan we dieper in op de fundamentele en technische analyse. Door middel van (een van) deze twee analyses kunnen we bepalen wat het juiste moment is om een belegging in te zetten. Uiteindelijk leert u aan de hand van oefeningen hoe u de technische analyse kunt toepassen in de praktijk. Inhoudsopgave 1. Fundamentele analyse: Inleiding / Bedrijfsbalans en resultaat / Jaar- en kwartaalcijfers 2. Technische analyse: Inleiding / Gouden driehoek / Indicatoren & Patronen 3. Fundamentele analyse versus technische analyse 4. Oefeningen

3 Fundamentele analyse Als fundamentele analist kijkt u zoveel mogelijk naar het bedrijf waarin u gaat beleggen. U baseert de beleggingen op de behaalde resultaten en verwachtingen van het bedrijf. Als belegger hoopt u natuurlijk dat het bedrijf waarin u belegt winst maakt of in de toekomst aan de verwachting gaat voldoen. Beursgenoteerde bedrijven hebben bepaalde verplichtingen, die handig zijn bij het maken van een fundamentele analyse. Twee van deze verplichtingen worden hieronder beschreven. 1. Publicatieplicht van cijfers Een beursgenoteerd bedrijf heeft de plicht om ieder kwartaal de bedrijfscijfers openbaar te maken. Dat doet een bedrijf in het kwartaalrapport. Daarnaast volgt er een jaarrapport. Daarin vindt u niet alleen de behaalde resultaten, maar ook de verwachtingen voor de toekomst. Gaat het bedrijf investeren? Welke winst wordt er verwacht? Hoe ziet het bedrijf er over 5 jaar uit? Als belegger toetst u of het bedrijf deze verwachtingen waarmaakt aan de hand van de kwartaalrapportages en jaarverslagen. 2. Meldingsplicht Als een beursgenoteerd bedrijf denkt dat de verwachte winst niet gerealiseerd gaat worden, is het verplicht dat te melden. Eventueel via een persbericht. Dit wordt een winstwaarschuwing genoemd. Als belegger weet u daardoor dat de verwachtingen voor dat kwartaal of jaar niet gehaald gaan worden.

4 Bedrijfsbalans en resultaat Ieder bedrijf heeft een balans. Een balans is verdeeld in twee kolommen: de activa (aan de linkerkant) en de passiva (aan de rechterkant). De activa zijn alle bezittingen van een bedrijf: bijvoorbeeld de inventaris, goederen en het wagenpark. De passiva laat zien hoe die bezittingen gefinancierd zijn. Bijvoorbeeld met eigen vermogen en schulden. Beide kolommen zijn onderaan de streep gelijk. Balans van Voorbeeld BV Activa Passiva Bedrijfspand Eigen vermogen Machines Vreemd vermogen Software Magazijnvoorraad De waarde van een bedrijf is voor u als belegger niet van groot belang. De waarde van het aandeel op de beurs wordt namelijk niet bepaald door wat het bedrijf allemaal bezit, maar onder andere door de toekomstige winstgevendheid. Er zijn genoeg bedrijven die in de toekomst winsten verwachten en daardoor miljoenen waard zijn, maar op basis van de balans aanzienlijk minder waard zijn. De winst van elk bedrijf wordt gevormd door de uitgaven van de inkomsten af te trekken. Net zoals in uw eigen huishouden. Hoeveel geld komt er binnen en hoeveel geld gaat eruit? Deze berekening ziet er bij bedrijven alleen ingewikkelder uit en verschilt per type bedrijf. Het bereken van de winst, noemt men de resultatenrekening of de winst-en-verliesrekening.

5 Kwartaal- en jaarcijfers Beursgenoteerde bedrijven zijn verplicht om de behaalde bedrijfsresultaten te publiceren. Dit gebeurt per kwartaal en data waarop dat gebeurt, zijn vooraf vastgesteld. Dat doen bedrijven niet allemaal op dezelfde dag: in totaal duurt het ongeveer 4 tot 6 weken voordat alle cijfers gepresenteerd zijn. Deze periode wordt het cijferseizoen genoemd en komt dus 4 keer per jaar voor. Naast de kwartaalcijfers, publiceren beursgenoteerde bedrijven in de periode februari/maart ook de jaarcijfers van het voorafgaande jaar. Tijdens het cijferseizoen hebben beleggers veel nieuws te verwerken. Welke bedrijven behalen de gestelde verwachtingen en welke niet? En nog belangrijker: waarom behalen ze die verwachtingen wel of niet? De gevolgen van het wel of niet behalen van de resultaten worden zichtbaar in de koers van het aandeel. In deze periode zullen de aandelenkoersen doorgaans harder omhoog of omlaag bewegen. Dat komt doordat beleggers wereldwijd reageren op de gepubliceerde cijfers. Voor meer informatie over de koers van een aandeel, adviseren wij u om de paragraaf aandelen in hoofdstuk 2 van Week 1 nogmaals te lezen. Als fundamenteel analist kunt u zodra de kwartaal- en jaarcijfers gepubliceerd zijn, vaststellen of u aandelen moet kopen of verkopen. Daarvoor kunt u een aantal simpele berekeningen toepassen. Deze berekeningen worden hieronder toegelicht. Winst per aandeel Dit berekent u door de winst van het bedrijf te delen door het aantal uitgegeven aandelen. Als een bedrijf ,- winst heeft gemaakt en in totaal aandelen heeft uitgegeven, dan is de winst per aandeel 0,10. (Immers: / = 0,10) Met dit cijfer kunt u beter inschatten hoe het bedrijf het doet ten opzichte van voorafgaande jaren. Als een bedrijf meer aandelen uitgeeft dan dat de winst groeit, heeft u als belegger automatisch minder winst per aandeel. Koers/winst-verhouding Dit berekent u door de koers te delen door de winst per aandeel. Bij een koerswaarde van 1,50 en een winst per aandeel van 0,10 is de koers/winstverhouding 15. (Immers: 1,50 / 0,10 = 15)

6 De uitkomst van de formule is een ratiogetal dat aangeeft hoe vaak u de winst betaalt om het aandeel te kopen. Dit getal ligt doorgaans rond de 10 tot 20. Hoe hoger dit getal, hoe duurder het aandeel verhoudingsgewijs is. Het bedrijf doet er dan immers langer over om uw belegging terug te verdienen. Moet u dan alleen beleggen in bedrijven met een lage koers/ winst-ratio? Nee, het is belangrijk om te kijken naar de verwachte winst in de toekomst en op basis daarvan de koers/winst-ratio te bepalen. Voorbeeld Een bedrijf met een koers/winst-ratio van 15 in het eerste jaar, kan snel groeien en in het tweede jaar een verhouding hebben van 10 en het derde jaar een verhouding van 5. U doet dan een veel betere belegging, dan wanneer u kiest voor een bedrijf met een stabiele verhouding van 10. U zult niet alleen sneller uw belegging terugverdienen, beleggers zullen op basis van de koers/winst-ratio het aandeel van het eerste bedrijf aantrekkelijker gaan vinden. Daardoor zal de koers stijgen. De koers van het bedrijf met de stabiele verhouding zal in theorie gelijk blijven op basis van de koers/winst-ratio. Met de koers/winst-ratio kunt u verschillende bedrijven uit dezelfde bedrijfssector met elkaar vergelijken. Een hoge winst per aandeel wil dus niet zeggen dat een aandeel ook een goede koop is. Daarvoor dient u eerst de koers/winstverhouding te berekenen. Dividend per aandeel Als fundamenteel analist bent u waarschijnlijk ook geïnteresseerd of een bedrijf u als aandeelhouder dividend betaalt. Als u het totale dividend deelt door het aantal aandelen, ziet u het dividend per aandeel. Dit is een leuk gegeven, maar zegt u verder niets. Dividendrendement Als u vervolgens het dividend per aandeel deelt door de koers, krijgt u het dividendrendement. Met dit getal kunt u vergelijken of een bedrijf veel of weinig dividend betaalt ten opzichte van andere bedrijven. Al deze gegevens vindt u in de kwartaal- of jaarcijfers van beursgenoteerde bedrijven. Bedrijven plaatsen deze verslagen op hun website.

7 Ten slotte is het belangrijk dat u in de gaten houdt of een bedrijf wordt overgenomen of zelf een ander bedrijf graat overnemen. Doorgaans zijn beleggers niet blij als hun belegging een ander bedrijf overneemt. Dat bedrijf betaalt namelijk geld aan het over te nemen bedrijf en bestaat na de overname uit meer aandelen, terwijl de winst niet evenredig toeneemt. Dit leidt doorgaans tot een koersdaling van het bedrijf dat een overname gaat uitvoeren. Omgekeerd zijn beleggers meestal wel blij als hun belegging wordt overgenomen door een ander bedrijf. Behalve als het bedrijf bijna failliet is, komt er meestal ineens veel geld binnen. Dit komt omdat doorgaans 3 à 5 keer de jaarwinst betaald wordt door het kopende bedrijf. Hierdoor stijgt de koers aanzienlijk.

8 Samenvatting In dit hoofdstuk leerde u dat bedrijven verplicht zijn inzage te geven in hun behaalde resultaten en een melding te maken als de voorspelde verwachting niet gehaald gaat worden. Daarnaast leerde u hoe de waarde van het bedrijf en het aandeel tot stand komt. Vervolgens leerde u hoe u de fundamentele analyse kunt toepassen op deze gegevens en welke verschillende berekening u hierbij kun maken. Om uw visie verder vorm te geven, raden wij u aan om de reeds beantwoorde vragen uit de eerste week aan te vullen met antwoorden op de volgende vragen. Wil ik een fundamentele analyse toepassen bij de aan- en verkoop van mijn beleggingsproducten? Indien ja : Heb ik voldoende gegevens tot mijn beschikking om de analyse uit te voeren? Wanneer voer ik deze analyse uit en heb ik daarvoor voldoende tijd? Welke analyses voer ik wel uit? Welke analyses voer ik niet uit? Indien nee : Waarom niet? Wat kan ik ter informatie wél gebruiken bij mijn beleggingen?

9 Technische analyse De technische analyse kijkt - in tegenstelling tot de fundamentele analyse - niet naar de bedrijfsresultaten. Een technische analyse gaat uit van de statistische kansen en berekeningen dat bepaalde bewegingen volgen op gerealiseerde koersen. Met een paar simpele trucjes maakt u al technische analyses. In dit hoofdstuk leert u de basisbeginselen van de technische analyse. Gouden driehoek Het geheim van de technische analyse is de gouden driehoek. Die ontstaat door bepaalde punten met elkaar te verbinden. De vorm van de driehoek voorspelt welke beweging de koers gaat maken. Die kennis is goud waard, vandaar de naam gouden driehoek. Om de gouden driehoek te kunnen tekenen heeft u een koersgrafiek nodig. Later in de cursus leert u waar u deze koersgrafieken vindt. De volgende stappen helpen u bij het vinden van deze driehoek. Stap 1: Trek een weerstandslijn Begin met het verbinden van de hoogste punten in de koersgrafiek. Deze punten noemen we de toppen. Trek een rechte lijn langs deze toppen, zodat de weerstandslijn ontstaat. De weerstandslijn geeft aan ter hoogte van welke koers het aandeel niet verder lijkt te willen stijgen. Stap 2: Trek een steunlijn Trek vervolgens een rechte lijn langs de laagste punten in de grafiek: de bodems. Deze lijn noemen we de steunlijn. Hoe meer raakpunten een steunof weerstandslijn heeft, hoe sterker deze is. De steunlijn geeft aan ter hoogte van welke koers het aandeel niet verder lijkt te willen dalen.

10 De ruimte tussen de weerstands- en de steunlijn noemen we het trendkanaal. In de afbeelding hierboven ziet u dat de koers (de groene lijn) continu op en neer beweegt. Dat is heel normaal. De weerstands- en steunlijn (geel) laten een stijgende beweging zien. Voor meer informatie over waarom de koers van een aandeel verandert, adviseren wij u om de paragraaf aandelen in hoofdstuk 2 van Week 1 nogmaals te lezen. In de technische analyse maken we het onderscheid tussen drie verschillende bewegingen, ook wel trends genoemd: 1. Stijgende trend: te herkennen aan een stijgend trendkanaal 2. Zijwaartse trend: te herkennen aan een horizontaal trendkanaal 3. Dalende trend: te herkennen aan een dalend trendkanaal In het bovenstaande voorbeeld lopen de weerstands- en steunlijn parallel aan elkaar. Dit is echter meestal niet het geval. In de meeste gevallen bewegen de lijnen (langzaam) naar elkaar toe. Stap 3: Trek de weerstands- en steunlijnen door Als u de weerstands- en steunlijn helemaal doortrekt, zullen ze elkaar uiteindelijk raken. Daardoor ontstaat een driehoek: de gouden driehoek. De manier waarop de weerstands- en de steunlijn naar elkaar bewegen, zegt iets over de huidige trend. De vorm van de driehoek verraadt dus of de koers in de toekomst waarschijnlijk gaat stijgen, dalen of gelijk blijft. Grofweg onderscheiden we drie verschillende soorten driehoeken. Elke driehoek voorspelt een andere trend: stijgend, dalend of neutraal. Op de volgende pagina ziet u de drie mogelijke driehoeken. Let op: in de voorbeelden hieronder is de koers (de groene lijn in het vorige voorbeeld) niet meegenomen. Die beweegt doorgaans tussen de weerstands- en steunlijn, maar is voor het herkennen van de verschillende driehoeken nu niet relevant.

11 Figuur 1: Figuur 2: Figuur 3: Neutraal trendkanaal Stijgend trendkanaal Dalend trendkanaal Dit zijn de koers-voorspellingen van de bovenstaande driehoeken: Figuur 1: als de weerstands- en steunlijn ongeveer paralel aan elkaar lopen, spreken we van een neutrale trend. De koers zal deze trend blijven volgen, totdat er een trendbreuk plaatsvindt. Figuur 2: als de steunlijn sterker stijgt dan de weerstandslijn, spreken we van een stijgende trend. De koers zal waarschijnlijk (sterk) gaan stijgen. Figuur 3: als de weerstandslijn sterker daalt dan de steunlijn, spreken we van een dalende trend. De koers zal waarschijnlijk (sterk) gaan dalen. Trendbreuk De koers van een aandeel zal natuurlijk niet altijd in het huidige trendkanaal blijven bewegen. Op het moment dat de koers door de weerstands- of steunlijn breekt, spreekt men van een trendbreuk. Als de huidige trend breekt, is er een statistische kans van 62% dat de breuk verder wordt doorgezet. De koers schiet dan omhoog of omlaag. Gelukkig is het ook mogelijk om te voorspellen wanneer er een trendbreuk plaats gaat vinden. Dat doet u aan de hand van zogenoemde indicatoren of patronen. Er zijn heel veel verschillende indicatoren, maar in de basis geven ze allemaal aan of de huidige trend te hard is gestegen of te hard is gedaald.

12 Indicatoren en patronen De RSI is zo n indicator om te bepalen of de huidige trend gaat breken. RSI staat voor Relative Strength Index (vrij vertaald Relatieve Sterkte Index ) en is een van de populairste indicatoren die gebruikt wordt. De waarde van de RSI ligt tussen de 0 en 100 en dit cijfer geeft de gemiddelde stijging of daling in een vastgestelde periode aan. Bijvoorbeeld van de afgelopen tien dagen. De RSI is een goede indicator om te bepalen of een aandeel gekocht of juist verkocht moet worden. Via de onderstaande formule berekent u de RSI. Tegenwoordig is het gelukkig niet meer nodig om deze formule toe te passen, omdat de meeste effectenmakelaars (brokers) de RSI kunnen weergeven. Het enige wat u dus moet weten, is wat de uitkomst van de RSI betekent. RSI = (100 / (1 + (gemiddelde stijging / gemiddelde daling))) Een uitkomst tussen de 0 en 30 wordt gezien als koopsignaal. Het aandeel is dan in verhouding veel verkocht en zal dus moeite hebben om verder te dalen. Een uitkomst tussen de 70 en 100 wordt gezien als een signaal om te verkopen: de koers gaat waarschijnlijk dalen. Op zich is de RSI op deze manier prima te gebruiken. Voor nog meer zekerheid, kunt u de RSI gebruiken in combinatie met de weerstand- en steunlijn (eerder dit hoofdstuk besproken). Bevindt de koers zich in de buurt van de steunlijn en ligt de RSI tussen de 0 en 30, dan is de kans groot dat de koers gaat stijgen. Andersom geldt dat wanneer de koers zich tegen de weerstandslijn begeeft en de RSI tussen de 70 en 100 ligt, de koers waarschijnlijk gaat dalen.

13 Kop- en schouderpatroon Het meest gebruikte patroon is het kop- en schouderpatroon. Als technisch analist gebruikt u dit patroon om een trendbreuk te voorspellen. Hieronder ziet u hoe een kop- en schouderpatroon kunt herkennen. De rode lijn is de neklijn. Deze trekt u zelf door de twee onderste punten tussen schouder en kop met elkaar te verbinden. Als de koers (groene lijn) door de neklijn breekt, is de kans statistisch gezien groot dat hetzelfde patroon omgekeerd plaatsvindt. Kop- en schouderpatronen kunnen er dus ook omgekeerd uitzien.

14 Samenvatting In dit hoofdstuk leerde u de basis van de technische analyse. U weet nu hoe de gouden driehoek werkt en hoe u verschillende indicatoren en patronen kunt inzetten bij uw beleggingen. Om uw visie verder vorm te geven, kunt u de eerder opgeschreven antwoorden aanvullen met antwoorden op de volgende vragen. Wil ik een technische analyse toepassen bij de aan- en verkoop van mijn beleggingsproducten? Indien ja : Heb ik voldoende gegevens tot mijn beschikking om de analyse uit te voeren? Wanneer voer ik deze analyse uit en heb ik daarvoor voldoende tijd? Welke analyses voer ik wel uit? Welke analyses voer ik niet uit? Indien nee : Waarom niet? Welke informatie kan ik wel gebruiken bij mijn beleggingen?

15 Fundamentele versus technische analyse We zetten nog eenmaal de belangrijkste verschillen tussen de fundamentele en technische analyse op een rij. Als technische analist zijn dit uw uitgangspunten: 1. The trend is your friend. Als technisch analist kijkt u naar de trend. Dat vormt de basis voor uw analyse. Overige gegevens, zoals jaarverslagen en de strategie van het bedrijf, zijn al in de koers verwerkt. 2. Als technische analist hanteert u een relatief korte tijdshorizon: slechts enkele weken, dagen of zelfs uren. Dit zijn de belangrijkste uitgangspunten van een fundamentele analist: 1. Interesse in het bedrijf. Als fundamentele analist kijkt u naar de resultaten en verwachtingen van een bedrijf. Jaarverslagen en kwartaalcijfers bepalen of u aandelen koopt of verkoopt. 2. Als fundamentele analist hanteert u een relatief lange tijdshorizon: aandelen worden weken, maanden of zelfs jaren vastgehouden. Verschillende analisten hebben regelmatig verschillende opvattingen over hetzelfde aandeel. In de praktijk werken fundamentele en technische analisten soms samen. De fundamentele analist beslist welk aandeel er gekocht moet worden en de technische analist bepaalt wanneer dit gebeurt. Er is dus geen goede of slechte manier van analyseren. Het gaat erom waar u zich het prettigst bij voelt.

16 Oefeningen Een vorm van de technische analyse die we deze week behandeld hebben, is de gouden driehoek. Daar gaan we nu mee oefenen. De onderstaande grafieken lenen zich goed voor het tekenen van de gouden driehoek. Probeer in deze grafieken de weerstands- en steunlijn(en) te tekenen. Uiteindelijk zal het doortrekken van deze lijnen leiden tot een koersvoorspelling. De moeilijkheidsgraad van de grafieken loopt op. Blader gerust terug naar het hoofdstuk Technische analyse voor een stap-voor-stap uitleg. Halverwege deze week ontvangt u van ons de antwoorden, zodat u kunt controleren of u de techniek onder de knie heeft. Grafiek 1 Grafiek 2

17 Grafiek 3 Grafiek 4 Grafiek 5

18 Samenvattend Deze week hebben wij u de verschillen tussen de technische en fundamentele analyse uitgelegd. Daarnaast leerde u hoe een fundamentele analyse wordt uitgevoerd en bespraken we diverse technieken en indicatoren die van pas komen tijdens het uitvoeren van een technische analyse. Door het beantwoorden van de vragen, verrijkt u uw persoonlijke beleggingsvisie. Wij raden u aan om deze antwoorden op te schrijven en er later nog eens naar te kijken en over na te denken. Met de voorbeeldgrafieken leert u hoe u een technische analyse maakt, door de gouden driehoek-methode uit te voeren. Het is verstandig om deze grafieken te printen en de lijnen, zoals eerder uitgelegd, in de grafieken te tekenen. Gaat het fout, begin dan gewoon opnieuw. Over enkele dagen ontvangt u de antwoorden, zodat u kunt zien of u de techniek beheerst. Volgende week gaan we echt aan de slag! We leggen u uit hoe een online broker werkt en helpen u met uw eerste beleggingstransacties. Uiteraard met een fictief vermogen, zodat het maken van fouten geen enkel probleem is.