4 Hydraulische sturing

Transcriptie

1 4 Hydraulische sturing 4. Hydraulische vloeistof 4.. Waarom hydraulica i.p.v. pneumatica Het voordeel van pneumatica is dat men geen olie nodig heeft, en dat kan essentieel zijn omwille van de hygiëne. Het grote nadeel is wel dat lucht heel goed samendrukbaar is en dus niet geschikt voor het overbrengen van grote krachten. In het geval van grote krachten opteert men voor hydraulica omdat dit werkt met vloeistoffen die bijna niet samendrukbaar zijn. Hieronder een voorbeeld waar het verschil heel goed te zien is: Voorbeeld: Als we een afgesloten cilinder belasten met een kracht van 000N, dan hebben we een (over)druk nodig van 8 bar. Als we de kracht nu dubbel zo groot maken, dan moet de (over)druk ook dubbel zo groot worden. Bij lucht zal de cilinder bijna voor de helft inschuiven. Bij hydraulica zal de verschuiving niet vast te stellen zijn, dit zie je op onderstaande figuren. (de bovenste figuur is met lucht, de onderste met olie) Figuur 4- Kleine belasting 44

2 Figuur 4- Grote belasting 45

3 4.. Algemeen Olie is een zeer belangrijk onderdeel van een hydraulische sturing. Door de verplaatsing van olie van de ene cilinder naar de andere wordt de oplegger gestuurd. In de meeste toepassingen van hydraulische vloeistoffen wordt, net als in een hydraulische sturing, gewerkt met minerale olie. Het is enkel in uitzonderlijke toestanden, bv. bij brandgevaar, dat men ook werkt met moeilijker ontvlambare hydraulische vloeistoffen zoals waterachtige vloeistoffen met als hoofdbestanddeel water. Hydraulische vloeistoffen kunnen gebruikt worden voor verschillende toepassingen: Energietransport en -overdracht Smering Bescherming tegen corrosie Afvoer van warmte Afvoer van vuil (neerslag, slijtagedeeltjes,...) In de sturing heeft de olie de functie van energietransport en overdracht, en ook smering van de cilinders. 4.. Keuze van de hydraulische olie Bij het kiezen van een juiste olie houdt men rekening met verschillende zaken. In de eerste plaats is de viscositeit en de temperatuursafhankelijkheid daarvan belangrijk. Verder zijn er ook nog enkele andere maar niet onbelangrijke kenmerken waarmee men rekening houdt Viscositeit Viscositeit is eigenlijk gewoon de inwendige wrijving van de vloeistof. Aangezien we wel degelijk werken met een niet-ideaal fluïdum is er inderdaad inwendige wrijving. Want de definitie van een niet-ideaal fluïdum is juist dat er wrijving is tussen de verschillende vloeistofdeeltjes (cohesie) en ook tussen de vloeistofdeeltjes en de wand (adhesie). Bij een niet-ideaal fluïdum is er sprake van een laminaire stroming. Dat is een stroming waarbij het fluïdum (in dit geval de olie) eigenlijk in laagjes over elkaar glijdt, omdat de adhesiekracht groter is dan de cohesiekracht. Hierdoor zal de vloeistof niet overal in een bepaalde doorsnede dezelfde snelheid hebben waardoor de vloeistof dus eigenlijk als laagjes over elkaar schuift. 46

4 Dit verschijnsel is duidelijk op onderstaande snelheidsparaboloïde. Figuur 4- Snelheidsparaboloïde De inwendige wrijving verschilt nu van stof tot stof, men geeft dit weer onder de grootheid viscositeit. De viscositeit is duidelijk waarneembaar wanneer men vlakken beschouwt waartussen men een vloeistof bevindt. Het onderste vlak staat stil en het bovenste trekt men met een uitwendige kracht vooruit (zie onderstaande figuur). De kracht (F) die daarvoor nodig is hangt naast viscositeit ook af van enkele andere factoren: v F = η A F = de kracht in N d η = de dynamische viscositeit in Ns/m² v = de snelheid in m/s d = de spleetdikte in m A = de oppervlakte in m² Figuur 4-4 Viscositeitswaarneming 47

5 4... Bepaling van de viscositeit 4... Bepaling van de dynamische viscositeit via kogelproef. De proef bestaat erin dat men een kogel door een cilinder laat zakken waarin een bepaalde vloeistof aanwezig is. Deze cilinder moet groot genoeg zijn zodat de kogel zeker ver genoeg van de wand van de cilinder blijft. Anders zou het resultaat van deze proef niet correct zijn. Op de cilinder zijn maatstrepen aangebracht. Fwr Fs Fz Figuur 4-5 De kogelproef Er werken nu krachten op de kogel: - de zwaartekracht: F = m g = ρ V g z kogel - de opwaartse stuwkracht: F = ρ V g ( wet van Arhimedes) s vloeistof - de wrijvingskracht: = 6 π r η v F wr ( formule van Stokes: enkel bij bolvormige voorwerpen) Door de aardversnelling (g = 9.8 m/s²) zal de snelheid van de kogel toenemen naarmate de duur van de val. Volgens de formule van Stokes zal de wrijvingskracht ook toenemen naarmate de snelheid toeneemt. Doordat de zwaartekracht en de opwaartse stuwkracht 48

6 constant blijven zal er nu een moment komen dat de krachten elkaar compenseren, dit wil zeggen dat: F + F = F () wr s z De snelheid zal nu constant blijven. Die snelheid kan bepaald worden door de tijd te bepalen die de kogel nodig heeft om de afstand tussen de twee maatstrepen af te leggen. Als dit gedeeld wordt door de afstand tussen de twee maatstrepen, bekom je de snelheid. Uit formule () kunnen we nu een formule afleiden voor de viscositeit. F F wr z + F F ρ V k k s s = F F z z = 0 g ρ g V vl π d π d = Vbol ρ k g 6 6 g d ( ρ k ρ vl ) η = 8 v ρ = massadichtheid V k k = Volume d = diameter k kogel 6 π r η v = 0 ( m ) m g = aardversnelling = 9.8 s ρ = massadichtheid vl kogel ( m) Ns η = dynamische vis cositeit m m v = snelheid s π d ρ vl g 6 kg kogel m vloeistof kg m π d η v = 0 We onderscheiden twee soorten viscositeit, namelijk dynamische (η ) en kinematische viscositeit (ν ). Deze laatste is de weerstand tegen stroming onder werking van de zwaartekracht. Met de proef hierboven bekom je de dynamische viscositeit. Om de kinematische viscositeit te meten bestaat er een andere manier. 49

7 4... Bepalen van de kinematische viscositeit. Er bestaat ook een proef voor het bepalen van de kinematische viscositeit. Voorwaarden meting Bij deze metingen beschouwt men de stromingen stationair. Een stroming is stationair als het beeld van de stroomlijnen onveranderd blijft in de tijd. Stationair wil dus zeker niet zeggen dat er geen beweging aanwezig is, het betekent gewoon dat de stroming op een wel bepaalde plaats niet verandert in de tijd. Een stroming zal stationair zijn als: - de snelheid niet te groot is - er geen hindernissen, vernauwingen, aftakkingen en ombuigingen zijn die plotse snelheidswijzigingen veroorzaken. Als dit nu toch het geval is dan treden er gesloten stroomlijnen of wervelingen op: Bij grote snelheden Bij hindernissen, vernauwingen,.. Figuur 4-6 Turbulentie Bepalen kinematische viscositeit Tegenwoordig gebruikt men de moderne eenheden Poise (en Stokes), maar oudere viscositeitsaanduidingen komen nog veel voor. Het principe is bij alle metingen eigenlijk hetzelfde: men meet de tijd die nodig is om een bepaalde hoeveelheid vloeistof te laten stromen bij een bepaalde temperatuur. 50

8 Figuur 4-7 Meting van doorlooptijd Bij de moderne bepaling van de viscositeit maakt men gebruik van de viscositeitsmeter van Ubellohde (zie fig). Deze meter is voorzien van een capillaire buis, waarin de stroomsnelheid zo laag is, dat er geen turbulente stroming optreedt. De meting verloopt als volgt: Men hangt de viscositeitsmeter in een waterbad, waarvan de temperatuur nauwkeurig constant gehouden wordt. In buis wordt een voldoende hoeveelheid vloeistof gegoten, die in reservoir 5 stroomt. Als de vloeistof de temperatuur van het waterbad heeft aangenomen, sluit men buis af en zuigt men de vloeistof op in buis tot boven de merkstreep A van reservoir 4. Daarna sluit men ook buis af. Als buis geopend wordt, zal de vloeistof beneden het capillaire gedeelte in reservoir 5 terugstromen. Laat men dan de opening van buis weer vrij, zal de vloeistof van reservoir 4 via de capillaire buis naar reservoir 5 stromen (fig. d). Men meet nu de tijd, waarin het vloeistofniveau van merkstreep A naar merkstreep B daalt. Men kan nu de viscositeit berekenen door de uitstroomtijd (t) te vermenigvuldigen met de meterconstante (C). De verkregen viscositeit is de kinematische viscositeit (v), v= C*t Bij het uitstromen verandert het drukverschil over het capillair, omdat het niveau van de vloeistof daalt. Omdat echter de verhouding van de uitstroomtijden (van de te onderzoeken olie en de ijkolie) uitsluitend afhangt van de verhouding van de kinematische viscositeiten (van de te onderzoeken olie en de ijkolie), wordt de bepaling van de kinematische viscositeit hierdoor niet beïnvloed. Deze meting kan bij atmosferische druk worden uitgevoerd, omdat eventuele drukverschillen te gering zijn om enige invloed uit te oefenen op de viscositeit. 5

9 Voor het bepalen van de viscositeit bestaan verschillende viscositeitsmeters met bedere of smallere capillairen, voor het onderzoeken van dunnere of dikkere vloeistoffen Omzetten viscositeit Meestal wordt de viscositeit weergegeven in de kinematische viscositeit. Deze wordt gevonden door middel van de doorlooptijd, welke de meest gebruikte methode is voor het opmeten van de viscositeit. Als men de viscositeit meet met de kogelproef meet men de dynamische viscositeit, maar aangezien de viscositeit meestal weergegeven wordt met de kinematische viscositeit bestaat er een formule waarmee je de ene vorm kan omzetten naar de andere vorm. η ν = ρ η = dynamische Ns vis cositeit m m υ = kinematische vis cositeit s kg ρ = massadichtheid m Dit verband is correct want als men dit nu controleert met de eenheden klopt de formule: Ns m Ns m = m kg kg kg m s m = N s kg m = s m = kg s 4... Temperatuurafhankelijkheid van viscositeit Zeer belangrijk bij de viscositeit is de temperatuurafhankelijkheid ervan. Als de olie warmer wordt, wordt deze logischer wijs ook dunner. Ook zal als de temperatuur stijgt zal de massadichtheid (door uitzetting) dalen, bijgevolg zal dus de olie dunner zijn waardoor ook de viscositeit daalt. Dit zie je ook nog eens bewezen in de grafiek hieronder. 5

10 Figuur 4-8 Viscositeit in functie van temperatuur Een veel gebruikte hydraulische olie is de 4 cst bij 50 C. Dit wil zeggen dat deze olie een viscositeit heeft van 4x0-4 m²/s bij een temperatuur van 50 C. De hydraulische olie in onze installatie moet minimum een viscositeit hebben van,4 mm²/s bij een temperatuur van 40 C. Dit zal dus waarschijnlijk een cst/40 C zijn De viscositeitsindex Om nu een maat te kunnen plakken op de temperatuurafhankelijkheid van een hydraulische vloeistof heeft men de viscositeitsindex ingelast. De richtlijn bij deze index is dat deze groot is als de variatie van de viscositeit klein is bij temperatuursverandering. Dit wil dus zeggen dat hoe platter de grafiek hierboven is hoe groter de viscositeitsindex zal zijn. Deze moet zeker groter zijn dan 00 anders is de viscositeit van de olie te hoog bij het starten en te laag bij bedrijfstemperatuur om slijtage te voorkomen. De olie gebruikt in de hydraulische sturing heeft een viscositeitsindex van 5 wat zeer goed is Viscositeitsklassen Om verschillende oliën van verschillende leveranciers beter te kunnen vergelijken met elkaar heeft men viscositeitsklassen ingevoerd. Om deze klassen te bepalen heeft men 5

11 het totale gebied van lage en hoge viscositeiten gemeten bij 40 C ingedeeld in achttien klassen. De naamgeving van deze klassen werkt als volgt: ISO (dus op Eigenheden gebaseerd) VG (viscosity grade) 50 (vb van kinematische viscositeit gemeten van een olie bij 40 C). Als je dan kijkt in onderstaande tabel zie je dat onze olie die een gemiddelde kinematische viscositeit van.4 mm²/s heeft bij 40 C, een ISO VG is. Tabel 4- ISO VG Viscositeitsklassen De SAE-klassen Voor deze ISO-klassen gebruikte men bijna overal de SAE-klassen. Hier en daar kan je deze ook nu nog tegenkomen. De SAE-indeling voor transmissie-oliën bestaat uit twee klassen. De eerste klasse is de winterklasse waarbij men zich baseert op de dynamische viscositeit bij lage temperatuur. De klassen worden aangeduid door een getal, gevolgd door de letter "W", 70W, 75W, 80W, 85W. De tweede klasse is de zomerklasse en wordt gerangschikt volgens de kinematische viscositeit bij 00 C. De klassen worden uitgedrukt door de getallen 90, 40 en 50. Elke klasse stemt overeen met een interval waarbinnen de viscositeit moet liggen bij 00 C. Elke klasse of elk getal stemt overeen met een interval waarbinnen de kinematische viscositeit van de olie moet liggen bij 00 C. Hoe hoger het getal, hoe hoger de viscositeit. In de tabel hieronder kan je uitzoeken in welke klasse een bepaalde viscositeit bij een bepaalde temperatuur dan thuis hoort. Ook in de tabel hieronder kun je 54

12 dit opzoeken. En aangezien we weten dat we werken met een kinematische viscositeit van.4mm²/s bij 40 C en één van 4.9mm²/s bij 00 C bekomen we een SAE 5W. Figuur 4-9 SAE-klassen Tabel 4- SAE klasse MAXIMALE SAE DYNAMISCHE KLASSE VISCOSITEIT VERKOOPBAARHEID, MAXIMALE TEMPERATUUR KINEMATISCHE VISCOSITEIT BIJ 00oC oc MIN MAX Winter 0W W W W W W Zomer

13 4... Andere eigenschappen 4... Dichtheid De dichtheid van een stof is zijn massa m per eenheid van de inhoud of de verhouding tussen zijn massa m en het volume V. Deze dichtheid wordt meestal opgemeten bij 0 C en een druk van bar. De olie gebruikt in de sturing heeft een dichtheid van kg kg = dm m 4... Samendrukbaarheid Onder de samendrukbaarheid van een vloeistof verstaat men de vermindering van zijn volume bij drukstijging. Als men olie onder druk zet zal als logisch gevolg het volume verkleinen ten gevolge van de samendrukbaarheid. De ene vloeistof is beter samendrukbaar dan de andere. Maar aangezien de samendrukbaarheid bij vloeistoffen minimaal is (zie 4..) is deze factor enkel van groot belang bij grote volumes, bijvoorbeeld bij hydraulische persen. In ons systeem werkt men niet met echt grote volumes waardoor deze factor dus van minder belang is Volumeverandering bij temperatuursverandering Hiervan is de kubieke uitzettingscoëfficiënt de belangrijkste factor. Deze bedraagt voor olie tussen de 0, en 0,7.0 - %/ C, wat dus wil zeggen dat bij een temperatuurstijging van C het volume tot 0.070% stijgt. V = γ V0 γ = kubieke T V = volumeverschil ( m ) uitzettingscoëficient T = temperatuurverschil ( C) Voortplantingssnelheid De voortplantingssnelheid van drukgolven in de hydraulische vloeistof van een hydrauliek is een belangrijke grootheid. Ze beïnvloedt de schakeltijd, en dus ook de schakelvertraging, deze bedraagt in olie normaal ongeveer 400 m/s. Ze mag niet veel 56

14 trager zijn anders zou bijvoorbeeld in onze sturing de wielen toch nog wringen in de bochten omdat ze te laat insturen Stolpunt Het stolpunt van de olie is de laagste temperatuur waarbij een vloeistof nog vloeit onder de werking van de zwaartekracht en wordt ook wel eens het vloeipunt genoemd. Het stolpunt is wel niet het enige kenmerk van olie waarmee men de geschiktheid bij koude temperaturen bepaalt. Minerale olie kan bijvoorbeeld in een temperatuurgebied boven het stolpunt al korrelig worden. Daarom legt men de lat wat hoger en neemt men een olie met een stolpunt die zeker laag genoeg ligt, ongeveer 0 C lager dan de laagst voorkomende temperatuur. Voor machines die in de winter buiten draaien gebruikt men koubestendige olie met een stolpunt tussen de -40 C en de 50 C. En aangezien een vrachtwagen ook in de winter tijdens de vrieskou moet kunnen rijden is het stolpunt van de gebruikte olie ook laag, namelijk -48 C Ontvlambaarheid Vlampunt Het vlampunt is de laagste temperatuur waarbij een mengsel van oliedamp en lucht ontsteekt bij aanwezigheid van een vlam. Het is dus niet de temperatuur waarbij er zoveel dampen komen dat het oliedamp-luchtmengsel bij ontsteking ontvlamt. Bij normale hydraulische olie ligt het vlampunt ongeveer tussen 50 C en 00 C, onze olie bijvoorbeeld heeft een vlampunt van 84 C Brandpunt Het brandpunt is die temperatuur waarbij het olieoppervlak in de nabijheid van een vlam ontbrandt en vanzelf verder brandt. Deze temperatuur ligt in het algemeen ongeveer 40 C boven het vlampunt Zelfontbrandingstemperatuur Aangezien in hydraulische installaties de bedrijfstemperatuur normaal niet boven de 50 C komt bestaat er nauwelijks kans dat de olie ontbrandt. Bij reëel brandgevaar echter is het wel essentieel om moeilijk ontvlambare of onbrandbare vloeistoffen te gebruiken. Deze moeten dan natuurlijk wel even goede smerende eigenschappen en een overeenkomstige viscositeit met minerale olie hebben Chemisch neutraal 57

15 De olie komt in aanraking met allerlei materialen van de hydraulische installatie, o.a. ook met afdichtingen. Vandaar dat de olie zeker geen chemische reactie mag aangaan met eender welke stof, en deze stoffen ook niet mag beschadigen Soortelijke warmte De soortelijke warmte van olie is de hoeveelheid warmte die aan kg olie moet worden toegevoegd om deze K te verwarmen. De soortelijke warmte van de olie is afhankelijk van de temperatuur en de dichtheid van de olie. Om de hoeveelheid warmte die in een hydraulische installatie kan ontstaan, te kunnen verwerken, is een grote soortelijke warmte nodig. De hydraulische olie kan namelijk in sommige gebruikersgevallen in contact komen met onderdelen die hoge temperaturen hebben. De soortelijke warmte van een stof kan je meten met een caloriemeter. Dit is een goed geïsoleerde beker die een eerste oliesoort moet bevatten waarvan je de soortelijke warmte al kent. Deze moet je opwarmen tot een bepaalde temperatuur en daar moet dan de tweede oliesoort (met een bepaalde temperatuur) aan toegevoegd worden. Daarna meet je de eindtemperatuur. En via volgende vergelijking kan je dan c bepalen: Q Q c olie m c T + c Q Q m m c c op T T = Q + C T = Q af olie calmeter m c T + c = m T = massa = soortelijke c = soortelijke op af = massa = T T = T = soortelijke T T calmeter = warmtehoeveelheid calmeter = warmtehoeveelheid opgewarmde afgekoelde warmte warmte = m T warmte stof stof c ( kg) ( kg) afgekoelde T afgekoelde opgewarmde opgewarmde stof stof stof caloriemeter stof ( kj ) ( kj ) kj kg kj kg K K kj kg K ( K ) mett = oorspronkelijke temperatuur stof ( K ) mett = eindtemperatuur ( K ) ( K ) mett = oorspronkelijke temperatuur stof ( K ) 58

16 Voor olie bedraagt de soortelijke warmte ongeveer kj. kg K Schuimvorming - De oorzaken van schuimvorming bij olie zijn nog niet volledig duidelijk. Uit ervaring weet men dat volgende oorzaken een rol kunnen spelen: - De heterogeniteit of ongelijksoortigheid en de onderlinge ongelijke kwaliteit van de verschillende componenten in het oliemengsel. - De viscositeit van de olie. Olie met een lage viscositeit vertoont minder neiging tot schuimvorming. - De aanwezigheid van verontreiniging en water in de olie of een verkeerde menging van verschillende oliesoorten. - Een slechte werking van de hydraulische installatie. Bij goed geconstrueerde installaties die volledig in orde zijn kan zich nauwelijks schuim vormen. Wanneer er dus bij verse zuivere minerale olie wel schuimvorming optreedt ligt dit meestal aan de hydraulische installatie zelf. Volgende afwijkingen aan de installatie kunnen schuimvorming tot gevolg hebben: - Het oliereservoir is te klein of is onvoldoende gevuld waardoor er lucht wordt opgenomen met schuimvorming tot gevolg. - De pomp zuigt lucht aan door een lekke zuigleiding of zuigzijde van de pomp. - De retourleiding van de olie eindigt niet onder het olieniveau waardoor de teruggevoerde olie gewoon op het olieoppervlak plonst wat schuimvorming tot gevolg heeft. - Onvoldoende ontluchting van de installatie na olieverversing. Daardoor blijven er luchtbellen in de leidingen zitten die schuimvorming als gevolg hebben. Schuimvorming heeft volgende negatieve gevolgen: - Een ongunstige invloed op de veroudering van de olie, vroegtijdige oxidatie van de olie tengevolge van de menging met lucht. - Een grotere samendrukbaarheid van de olie door de aanwezigheid van niet. opgeloste lucht waardoor een onregelmatige werking kan optreden. - Onnauwkeurigheden bij de besturing. - Sterk geruis in de hydraulische installatie Emulgeerbaarheid 59

17 Als er water in het oliecircuit terecht komt door bijvoorbeeld condensatie of lekken in het koelsysteem mag dit in geen geval mengen met de olie. Hydraulische oliën zijn hiertegen in bepaalde mate bestand. Het toch aanwezige water kan afgevoerd worden in de filter of in het reservoir. Als er toch water zou vermengen met de olie, moet dit gemakkelijk kunnen bezinken Smerende eigenschappen De smerende eigenschappen worden in de praktijk ook wel eens aangeduid met begrippen zoals de sterkte van de oliefilm, weerstand tegen verbreking van de oliefilm, vettigheid en oilliness. Deze zijn afhankelijk van: - het hechtend vermogen van de olie aan een oppervlak (adhesie) - de cohesiekracht van de afzonderlijke moleculen onderling de viscositeit van de olie Naast krachtoverbrenging blijft een van de grote taken van olie ook het beperken van slijtage door het verminderen van de mechanische wrijving bij de bewegende delen. Het is ook belangrijk dat, als de temperatuur stijgt, de olie zijn smerende eigenschappen zo goed mogelijk behoudt. Dit heeft terug te maken met de temperatuursafhankelijkheid van de viscositeit van de olie die al besproken werd onder het hoofdstuk viscositeit Bescherming tegen corrosie en oxidatie Corrosie is een chemische en elektrochemische aantasting van metalen. Corrosievorming kan optreden door: - wrijvingsoxidatie: bijvoorbeeld passingsroest bij stalen onderdelen = roest dat ontstaat door microbewegingen van de as in de boring. Deze microbewegingen veroorzaken passingsroest. Kenmerkend voor passingsroest is dat de as en het gat bijna niet van elkaar te scheiden zijn. - vocht bijvoorbeeld water in olie of ook door eventuele condensatie wat dan met de olie vervoerd wordt naar plaatsen in de installatie die corrosiegevoelig zijn. Waterbevattende minerale olie veroorzaakt in het algemeen zelf corrosie. Ongelegeerde hydraulische olie daarentegen of goed geraffineerde zuivere minerale olie bieden een goede bescherming tegen corrosie, ze zijn met andere woorden corrosiewerend. Het is dan ook vanzelfsprekend dat er normaal geen toevoegingen nodig zijn om deze eigenschap te verbeteren, maar door dat men in moderne installaties tot

18 bedrijfsuren van de olie verwacht, voegt men toch soms oxidatie- en corrosie-inhibitoren toe Schadelijkheid voor de gezondheid Bij de montage of bediening van hydraulische installaties of bij het proefdraaien wordt meestal nat gewerkt, waardoor oliehanden en vette kleren niet te vermijden zijn. Het is dus zeer belangrijk dat het inademen van olielucht of aanraken van de olie de gezondheid niet mag belemmeren of schaden. Het is vooral belangrijk dat men bij minerale olie met addities en inhibitoren en bij gelegeerde hydraulische olie hiermee rekening houdt Kwaliteit van olie Om een goede hydraulische olie te bekomen, moeten er toevoegingen aanwezig zijn in de olie. Het CETOP (Europees comité voor oliehydraulische transmissies en pneumatica) deelt deze in 4 groepen op: - HH: ongedoopte minerale oliën - HL : minerale oliën met antiroest en antioxidatie additieven - HM : HL-oliën met antischuim en antislijtage additieven - HV : H M-oliën met viscositeitsindex verbeteraars Deze laatste soort wordt het meest van allemaal gebruikt Samengevat Met de volgende eigenschappen moet dus rekening moeten gehouden worden: Viscositeit en viscositeitsindex Dichtheid Samendrukbaarheid Volumeverandering bij temperatuursverandering Voortplantingssnelheid Stolpunt Ontvlambaarheid Chemische neutraliteit Soortelijke warmte Schuimvorming Emulgeerbaarheid Smerende eigenschappen 6

19 Bescherming tegen corrosie en oxidatie Eventuele schadelijkheid voor de gezondheid Kwaliteitsklasse 6