GUBERNA instituut voor bestuurders jaarverslag Beste GUBERNA-leden,

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "GUBERNA instituut voor bestuurders jaarverslag 2007. Beste GUBERNA-leden,"

Transcriptie

1 GUBERNA instituut voor bestuurders jaarverslag 2007 Beste GUBERNA-leden, Vooruitgang gaat gepaard met verandering! Dit geldt zowel voor de bedrijfswereld als voor alle andere activiteiten: de permanente ontwikkeling van onze samenleving vraagt om voortdurende aanpassingen en veranderingen. Het is dan ook een hele uitdaging voor ondernemers en bestuurders om in deze context een goede balans te vinden. Het jaar 2007 was een rijk jaar in dit opzicht, zowel voor het Belgian Governance Institute als voor l'association belge des Administrateurs, gezien de twee entiteiten beslist hebben om hun organisaties te laten samensmelten in een nieuw project. Dit project is gestart onder de naam GUBERNA, een naam afkomstig uit het Latijn, die het woord bestuur voor de geest haalt. Governance is de kunst om een onderneming (of elke andere organisatie) te besturen, in het bijzonder de relatie tussen raad van bestuur, aandeelhouders (de leden, enz.) en management. Een relatie die discipline, evenwicht, transparantie en respect van de wetgeving en de corporate governance-bepalingen vereist. Governance is de essentie van GUBERNA s missie. De uitbreiding van ons ledennetwerk en de grote vraag naar onze opleidingen, evenals de intensieve deelname van onze leden aan onze activiteiten toont aan hoe belangrijk de marktvraag naar een referentie inzake governance is; een markt die zowel grote beursgenoteerde bedrijven als KMO s, profit en non-profit sector, privé- en de publieke sector beslaat. Via haar stevige onderzoekspijler brengt GUBERNA de governancepraktijk in kaart en werkt zij actief mee aan de ontwikkeling van nieuwe inzichten op het gebied van governance. Mede door de ervaringsuitwisseling van zowel academici als mensen uit de praktijk is GUBERNA in staat haar leden een uitgebreid inhoudelijk aanbod voor te leggen. Onze missie is duidelijk: alle (economische) partijen aanzetten om de principes van deugdelijk bestuur toe te passen teneinde een goede werking van hun organisatie en dus ook van onze economie te bevorderen. Om deze doelstellingen te realiseren, is het van belang dat er een juiste ingesteldheid heerst t.o.v. principes en dat er vooral ook een juiste houding is, een echte governance attitude. Ons project, dat beantwoordt aan de behoefte van de verschillende marktpartijen, heeft als ambitie om van GUBERNA een institutioneel referentiepunt inzake governance te maken zowel binnen de economische als de politieke wereld. De huidige dimensie van onze organisatie laat ons toe om een significante rol te spelen, niet alleen op nationaal vlak, maar ook op internationaal en in het bijzonder op Europees vlak. Maar GUBERNA zal vooral ook aan haar leden een uitgebreide waaier aan gevarieerde diensten kunnen aanbieden. Overtuigd van de rijkdom van diversiteit en culturen zal GUBERNA hierbij waken over de valorisatie van de socio-economische kenmerken van de verschillende regio s. In haar samenstelling weerspiegelt de Raad van Bestuur van GUBERNA de diversiteit van de regio s en de gemeenschappen. Ook de Board of Trustees zet zich in om GUBERNA in de realisatie van haar missie te begeleiden en dit in het belang van haar leden. Maar, evenzeer door de inspanningen van haar medewerkers kan GUBERNA verder vooruitgang boeken. GUBERNA heeft alles in zich om de fusie tot een succes te maken, dankzij de samenstelling van haar divers team en door het aanwenden van een gevarieerd en interessant programma van relevante activiteiten. Het informeren, het aanbieden aan onze leden van opleidingen en governance-toolkits behoren tot onze nagestreefde objectieven. Daarnaast willen wij onze leden eveneens de kans geven om personen te ontmoeten met gelijklopende interesses en ambities, om een netwerk te creëren dat nuttig is en vertrouwen wekt. In dit nieuwe jaarverslag, vindt u alle details over de activiteiten van 2007, zowel van het Belgian Governance Institute als van l'association belge des Administrateurs, evenals de ambities die GUBERNA voor ogen heeft voor het jaar Wij wensen u veel leesgenot! Maurice Lippens Voorzitter Raad van Bestuur 1

2 1 Missie en waarden van GUBERNA De prioritaire roeping van GUBERNA is de promotie van deugdelijk bestuur in al zijn dimensies en voor ieder type van organisatie. De essentie van onze missie is het aanmoedigen en, desgevallend, het begeleiden, oriënteren en ondersteunen van bestuurders zodat deze hun rol zo professioneel en efficiënt mogelijk kunnen vervullen, in de steeds complexere en responsabiliserende wereld die wij vandaag kennen. GUBERNA realiseert deze missie volgens zeven assen H het informeren van de leden (en andere geïnteresseerde partijen) H hen opleidingen aanbieden H hen begeleiden en advies geven H hen de nodige instrumenten verschaffen H netwerking tussen leden en dit alles ondersteund door H onderzoek inzake deugdelijk bestuur H binnen een professionele organisatie GUBERNA is een kenniscentrum inzake deugdelijk bestuur dat ten dienste staat van haar ledennetwerk. Zij wil een platform zijn voor de uitwisseling van kennis, ervaringen en best practices. Zij richt zich op de eerste plaats tot de bestuurder en biedt hem de kans om kennis te nemen van deugdelijk bestuur en deze toe te passen in zijn functie als bestuurder. GUBERNA houdt zich eveneens bezig met de raad van bestuur in al zijn aspecten en reikt de raad de middelen aan om beter te functioneren als college van bestuurders. Als kenniscentrum is GUBERNA de referentiepartner voor iedereen die geïnteresseerd is in de best practices op het vlak van deugdelijk bestuur. Maar ook de aandeelhouders, het management en elke andere geïnteresseerde partij zijn welkom bij GUBERNA. Onze informatie en ondersteunende diensten worden geapprecieerd door een steeds breder publiek zoals de overheid, de media, studenten, academici om maar enkele andere groepen te noemen die geïnteresseerd zijn door deugdelijk bestuur. De werkzaamheden van GUBERNA berusten op fundamentele waarden inzake deugdelijk bestuur: > GUBERNA is ervan overtuigd dat deugdelijk bestuur bijdraagt tot het langetermijnsucces van elke soort organisatie. > GUBERNA pleit voor flexibele en aangepaste governance structuren en processen, die afgestemd zijn op de specifieke noden van de organisatie. > GUBERNA beveelt en moedigt de professionalisering van bestuurders en raden van bestuur aan. > GUBERNA geeft prioriteit aan de inhoud boven de vorm. > GUBERNA promoot dat de raad van bestuur een juist evenwicht bewaakt tussen controle, strategie en ondernemerschap. > GUBERNA pleit ervoor dat ook rekening wordt gehouden met de rol van de onderneming als corporate citizen. > GUBERNA stelt het langetermijnbelang van de onderneming voorop. 2

3 GUBERNA instituut voor bestuurders jaarverslag Wie zijn de krachten achter GUBERNA? GUBERNA is het product van de fusie tussen het vroegere ASSOCIATION BELGE DES ADMINISTRATEURS en het BELGIAN GOVERNANCE INSTITUTE. Zowel de ratio van deze fusie als de huidige organisatie zijn gebaseerd op het streefdoel om de best of both worlds te realiseren. Daar waar de verslaggeving over 2007 zal stilstaan bij de bijdrage van elk van deze rechtsvoorgangers, noodzaakt de toelichting over GUBERNA dat we de blik naar de toekomst richten en beschrijven hoe onze organisatie er in 2008 uitziet. Zoals elke onderneming en elke vereniging kan beschreven worden aan de hand van haar governance en organisatiestructuren geldt dit per definitie voor GUBERNA, die governance tot haar kernopdracht rekent. Uiteraard dient daar de raison d être aan toegevoegd te worden, zijnde onze maatschappelijke bijdrage en ons ledennetwerk. Onderstaande figuur vat de belangrijkste componenten hiervan samen. Elk van deze componenten zal in dit verslag de revue passeren. Organisatiestructuur van GUBERNA Het team achter GUBERNA Nagenoeg iedere ondernemer zal het eens zijn met de visie dat een organisatie, zeker in de dienstensector, staat of valt met haar menselijk kapitaal. Dit is des te meer het geval voor GUBERNA, die als relatief kleine organisatie een zeer ambitieuze strategie wil waarmaken en dit in een sterk expanderende markt. Vandaar dat veel aandacht besteed wordt aan het bouwen van een team van loyale, ervaren en professionele medewerkers. Momenteel bestaat het team van GUBERNA uit 13 personen verspreid over twee zetels, Gent en Brussel. Wij zijn dringend op zoek naar een verdere uitbreiding van onze equipe. Op onze website, vindt u meer gedetailleerde informatie over de verantwoordelijkheden van de GUBERNA-medewerkers. Toch willen we van deze publicatie gebruik maken om de mensen die de organisatie vorm geven bondig aan u voor te stellen. ALV AGM Institutionele raad Conseil Institutionnel Board of Trustees Conseil d Administration Raad van Bestuur Academische raad Conseil Académique Réseau de membres Ledennetwerk Membres Leden Contenu Inhoud Réseau universitaire Academisch netwerk Organisatie Organisation Marie-Elisabeth Bellefroid (Research Associate) is licentiate in de rechten (UIA) en heeft eveneens een Masters in Internationaal Publiek Recht. Vooraleer het Instituut voor Bestuurders te vervoegen in november 2005, was ze actief als advocaatstagiair aan de Balie van Brussel. Marie-Elisabeth is tweetalig nederlands-frans en houdt zich binnen het instituut in de eerste plaats bezig met het onderzoek inzake deugdelijk bestuur voor de publieke sector en de activiteiten van het Centrum voor Public Governance. Daarnaast heeft ze een ondersteunende rol naar het netwerk van Institutionele leden toe. Haar vrije tijd brengt ze het liefst door met haar partner, naaste familie en vrienden. Haar passies zijn lezen (literaire romans en filosofische werken), reizen, kunst en koken. Ineke Claus (Member Activities & Marketing) is licentiate in de Politieke en Sociale Wetenschappen, specialisatie Communicatie Wetenschappen. Sinds 3

4 2004 is zij werkzaam bij het voormalige BGI. Enerzijds coördineert zij ledenactiviteiten en opleidingen. Anderzijds staat zij in voor de marketing binnen de organisatie; zo neemt zij de newsletter, flash, website en brochures onder haar vleugels. Haar vrije tijd spendeert zij het liefst met familie en vrienden. Reizen, de Spaanse cultuur en sporten zijn haar passies. lid van de CG commissie voor niet-beursgenoteerde ondernemingen (Commissie Buysse). Op persoonlijk vlak geniet zij ten volle van de kindertijd van haar twee jonge kinderen en is ze erg gehecht aan familie en vriendschap. Daarnaast houdt zij van fietstochten of wandelingen in de natuur, mooie tentoonstellingen en een spannend partijtje tennis. 4 Els De Clercq (Executive Secretary & Accounting) kwam in april 2003 in dienst bij het toenmalige Instituut voor Bestuurders. Zij staat in voor de administratieve ondersteuning van het ledennetwerk en de activiteiten en coördineert tevens de taakverdeling van het support team. Daarnaast staat zij in voor de boekhouding en de rapportering van de resultaten, alsook voor de HRadministratie. Als ze niet aan het werk is, geniet ze met volle teugen van haar gezin en steekt ze graag de handen uit de mouwen bij de verbouwing van haar huis. Stéphanie de Radiguès (Coordinator) is licentiate en geaggregeerd in de Germaanse filologie. Vandaag coördineert ze voor GUBERNA een aantal opleidingen en ledenactiviteiten. Door haar nauwe verbondenheid met de directie van de voormalige AB vormt ze de link tussen de AB en GUBERNA: ze waakt erover dat de transfer van informatie, van de toegevoegde waarde en van de know how gebeurt in de beste omstandigheden. Wanneer ze het kantoor verlaat, verheugt ze zich erop om zich te wijden aan haar familie, aan het lezen van een goed boek, aan koken en aan reizen. Liesbeth De Ridder (Secretary general, Member of the Management Committee), is licentiate in de rechtsgeleerdheid (FNDP Namur, KUL) en behaalde een master in personeelswetenschappen. Na een eerste werkervaring bij Vlerick Leuven Gent Management School, vervoegde zij het Instituut voor Bestuurders in Inmiddels is zij secretaris van de raad van bestuur van GUBERNA en verantwoordelijk voor de human resources van de organisatie. Daarnaast staat zij in voor het netwerk van Institutionele Partners en Leden en vervult zij lesopdrachten. Zij is Sibylle du Bus (Development Manager, Member of the Management Committee) is licentiate in de toegepaste economische wetenschappen van de AIG (UCL). Sinds 2001, doet GUBERNA beroep op haar diensten. Naast het organiseren van opleidingen en seminaries over m.b.t. deugdelijk bestuur, behoren familiale ondernemingen en het begeleiden van ondernemingen bij de evaluatie van hun raad van bestuur tot haar domein. Van 1992 tot 2001 was ze als lid van de afdeling financiën van de Nationale Raad voor Ziekenhuisvoorzieningen belast met, voor de verzorgingssector en de sector van de private zorg in Brussel, de financiering en alle andere zaken die betrekking hebben op de dagprijs van ziekenhuizen. Van 1985 tot 1992 had ze verschillende taken en verantwoordelijkheden binnen de Paribas Bank België. Op persoonlijk vlak, houdt ze zich met veel liefde bezig met haar drie kinderen en haar echtgenoot en is ze zeer geëngageerd in de verenigingswereld. Ze is eveneens gepassioneerd door sporten, fotografie, muziek en theater. Patricia Gillan (Secretary) heeft een diploma Public Relations. In augustus 2007 heeft ze het team van GUBERNA vervoegd. Haar functie bestaat uit de administratieve ondersteuning van de zetel in Brussel. Daarnaast ondersteunt ze eveneens de organisatie van nationale en regionale activiteiten, werkgroepen en de Franstalige opleidingen. In haar vrije tijd, zorgt ze voor haar dochter, beoefent ze het aerofunk dansen en gaat ze skiën in Frankrijk. Reizen, film en Italië maken eveneens deel uit van haar passies.

5 GUBERNA instituut voor bestuurders jaarverslag 2007 Michel Jadot (Member of the Management Committee) is een handelsingenieur (UCL). Zijn parcours heeft zich voornamelijk afgespeeld in de bankwereld: hij heeft voor drie internationale banken gewerkt tussen 1982 en 2001, na drie jaar gewerkt te hebben in de bouw in Saoedi-Arabië. Hij heeft voor de Kamer van Koophandel en Industrie van Brussel gewerkt van 2001 tot 2005 en had de leiding over l'association belge des Administrateurs in 2006 en Bij GUBERNA is hij verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het ledennetwerk. De aanhechting van personen aan een project verloopt via de empathie, het engagement en de betrokkenheid van diegenen die er de leiding over hebben. (MJ) Astrid Rubens (Research Associate) is licentiate in de Rechtsgeleerdheid (UGent) en behaalde een Master in Internationale Betrekkingen (Bologna). Zij vervoegde recent ons instituut in september Haar professionele loopbaan startte zij als stagiaire bij de Europese Instellingen en aan de Brusselse Balie. Verder was zij drie jaar werkzaam bij ING Belgium als juriste (Risk Management). Bij GUBERNA is zij betrokken bij allerlei onderzoeksprojecten. Astrid werkt eveneens voor de Commissie Corporate Governance, waar zij de werkzaamheden en de opvolging van de Code Lippens nauwgezet opvolgt. In haar vrije tijd geniet zij het meest van zeilen en skiën. Daarnaast is zij ook gefascineerd door avontuurlijke reizen en mode-ontwerp. Jonathan Lesceux (Researcher) werkt voor GUBERNA sinds augustus 2007 als wettenschappelijke medewerker. Jonathan is licentiaat in de Politieke en Sociale Wetenschappen. Hij ondersteunt verschillende onderzoeksprojecten; zo is hij verantwoordelijk voor de ronde tafel red flags. De thema s de monitoring rol van de raad van bestuur en goverance in de social profit sector volgt hij nauw op. Hij besteedt zijn vrije tijd aan zijn vrienden, familie, sport en vele andere dingen. Abigail Levrau (Doctor Assistant, Member of the Management Committee) is doctor in de Toegepaste Economische Wetenschappen (Universiteit Gent). Bij GUBERNA is zij voornamelijk verantwoordelijk voor de onderzoeksprojecten inzake deugdelijk bestuur zowel in de private als de publieke sector. Zij is ook projectleider van de Best Board Awards en actief betrokken bij evaluaties van de raad van bestuur. Daarnaast treedt zij op als docent in de opleidingsprogramma's van GUBERNA en is zij auteur van diverse publicaties. Voor haar indiensttreding bij het Instituut voor Bestuurders in 1997, werkte zij gedurende twee jaar bij de Generale Bank (nu Fortis). Haar vrije tijd wordt voor een belangrijk deel ingevuld door het actief beoefenen van diverse sporten, zoals badminton, squash, taekwondo en skiën. Maar ook een avontuurlijke reis, een spannend boek of een tenniswedstrijd van Justine Henin kunnen haar bekoren. Prof. dr. Lutgart Van den Berghe (Executive Director en Chairman of the Management Committee). Samen met de stichter, Prof. Louis Verbeke, stond zij aan de wieg van het Instituut voor Bestuurders. Als buitengewoon hoogleraar corporate governance is zij vanuit de Universiteit Gent gedetacheerd naar de Vlerick Leuven Gent Management School. Binnen GUBERNA, neemt zij de leiding over de organisatie en staat zij in voor het uittekenen van de grote strategische lijnen, in nauw overleg en samenwerking met het management comité. Daarnaast is zij actief betrokken bij het uitstippelen van het onderzoeksbeleid en de opleidingen van GUBERNA. Haar academische kennis wordt aangevuld met de nodige praktijkervaring via een aantal buitenlandse en Belgische bestuursmandaten. Haar vrije tijd gaat grotendeels op aan sporten met familie en vrienden; haar passie is paardrijden (over berg en dal, over heg en gracht). Maar ook met spinning en joggen doet zij haar wekelijkse dosis energie op. Jaarlijks kijkt zij verlangend uit naar een weekje skiën; maar als haar kleinzoon langskomt, ja dan krijgt die prioriteit boven alles! Annick Vervaet (Secretary) werkt als parttime secretaresse reeds sedert de opstart voor het voormalig Instituut voor Bestuurders. Zij doet hoofdzakelijk het secretariaat van Prof. dr. Lutgart Van den Berghe, alsook van de Raad van Bestuur van GUBERNA. Zij geniet in haar vrije tijd van wandelingen met het gezin, koken en lezen. 5

6 dank aan: An Michiels De afgelopen 10 jaar heeft An zich als trouwe medewerkster ingezet voor het reilen en zeilen van de organisatie. Met veel toewijding en precisie volbracht zij allerlei secretariële taken. Zij beheerde de ledendatabase met uiterste zorg. Wij wensen haar veel succes toe in haar verdere carrière alsook in haar privé leven. Tristan Dutry Tristan heeft als jurist en researcher voor GUBERNA steeds zeer professioneel en enthousiast zijn taken volbracht. Thema s die hij behartigde waren multiple voting rights, transparantie van het aandeelhouderschap, internal governance en monitoring van de Code Lippens. Ook hem wensen we het allerbeste in de toekomst! Charles Hittelet De jarenlange inzet van Charles Hittelet bij het voormalige AB was bijzonder constructief! Wij wensen hem dan ook expliciet te danken voor deze nimmer aflatende steun! Intussen heeft hij IFAPME vervoegd waaraan hij eerder parttime zijn medewerking verleende. Governance structuur raad van bestuur De Raad van Bestuur van GUBERNA heeft een nationaal karakter en wordt voorgezeten door Graaf Maurice Lippens. Bij de samenstelling van de raad werd rekening gehouden met verschillende relevante diversiteitaspecten. De mandaten hebben een duurtijd van twee jaar (hernieuwde mandaten hebben een duurtijd van vier jaar). De raad heeft vier vergaderingen per jaar waarin men zich sequentieel buigt over de vier strategische pijlers van GUBERNA (kennisontwikkeling, kennisverspreiding, ledennetwerk en professionele organisatie). dank u! welkom! We hechten er aan Prof. dr. Roland Van Dierdonck, voormalig decaan, Vlerick Leuven Gent Management School, te bedanken voor zijn jarenlange inzet als bestuurder bij het BGI. We wensen hem veel succes in zijn verdere aciviteiten! Onder voorbehoud van goedkeuring door de Algemene Ledenvergadering zal, de heer Patrick De Greve, managing director, Vlerick Leuven Gent Management School, opgenomen worden in de Raad van Bestuur. board of trustees, institutionele raad en academische raad De Raad van Bestuur wordt in zijn werkzaamheden bijgestaan door drie adviesorganen: de Board of Trustees, de Institutionele Raad en de Academische Raad. 6 De Board of Trustees van GUBERNA telt een honderdtal personen die allen prominante actoren zijn in het socioeconomisch landschap al dan niet in combinatie met een positie als bestuur- Baron Buysse

7 GUBERNA instituut voor bestuurders jaarverslag 2007 der in belangrijke vennootschappen. De Board of Trustees vervult de rol van denktank en klankbord inzake governance ontwikkelingen. In 2007 speelde de Board of Trustees een belangrijke rol bij de vormgeving van de thema s van de European Governance & Directors Days. In 2008 zal de Board of Trustees betrokken worden bij een reflectie over de strategische rol van de raad van bestuur naast zijn rol als monitoring orgaan. Baron Buysse neemt het voorzitterschap van de Board of Trustees waar en zit daarnaast ook verschillende nationale ledenfora voor. Tot de adviesorganen van GUBERNA behoort eveneens een Academische Raad die een twintigtal personen telt. Het gaat om governance experten en professoren van verschillende Belgische universiteiten. Dit orgaan fungeert als klankbord voor academische ontwikkelingen inzake governance. De Academische Raad heeft een covoorzitterschap dat wordt waargenomen door Prof. dr. Eddy Wymeersch (Universiteit Gent) en Prof. dr. Yves De Cordt (Université Catholique de Louvain). De Institutionele Raad bestaat uit alle sleutelvergetenwoordigers van de Institutionele Partners en Leden. Onder voorzitterschap van Graaf Maurice Lippens fungeert dit orgaan als klankbord voor de strategie en de productportfolio van GUBERNA alsook de verdere uitbouw van de organisatie. Prof. dr. Eddy Wymeersch Prof. dr. Yves De Cordt samenstelling raad van bestuur GUBERNA in 2007 Mr. Bruno Colmant Euronext Administrateur délégué Mrs. Françine Delville IFA PME Administrateur délégué Mr. Pierre Klees Vinçotte President Baron Baudouin Michiels Unibra President Mr. Pierre-Olivier Beckers Delhaize Group Chairman Executive Committee Managing Director Mrs. Ingrid Lieten De Lijn Managing Director Mr. Luc De Bruyckere Ter Beke Chairman Board of Directors & Management Committee ex AB Mr. Aloïs Michielsen Solvay Chairman Board of Directors Mr. Bert De Graeve Bekaert Chief Executive Officer Count Maurice Lippens (Chairman GUBERNA) Fortis Chairman Mr. Dominique Moorkens Alcopa Chief Executive Officer Prof. dr. Xavier Dieux Willkie Farr & Gallagher Partner, Lawyer Mr. Yves Noël NMC Chairman Board of Directors ex BGI 7 Mrs. Martine Durez De Post Chairman Board of Directors Mr. Philippe Vlerick UCO Chairman Managing Director Baron Luc Bertrand Ackermans & van Haaren Chairman Executive Committee Director General Director Prof.dr. Xavier Desclée de Maredsous Xanthion Chief Executive Officer Prof.dr. Lutgart Van den Berghe (Executive Director GUBERNA) Vlerick Leuven Gent Management School Partner & Director Baron Luc Vansteenkiste Recticel Managing Director

8 3 Wie zijn de leden van GUBERNA? Uitbouw en structuur van het ledennetwerk Eind 2007 telde GUBERNA 1509 leden. Naast de betalende lidmaatschappen wordt aan een aantal personen een gratis lidmaatschap aangeboden, omdat zij voor ons een belangrijke content partner zijn, zoals academici en governance experten. Zowel ondernemingen als individuele bestuurders kunnen zich bij GUBERNA als lid aansluiten. Momenteel heeft GUBERNA volgende soorten lidmaatschappen: > Ondernemingen die aansluiten als corporate of research partner > Ondernemingen die toetreden als institutioneel lid > Ondernemingen die een collectief lidmaatschap afsluiten > Bestuurders die zich persoonlijk als individueel lid aansluiten. 816 Structuur van het lidmaatschap Individuele leden Vertegenwoordigers rechtspersonen Vertegenwoordigers geassocieerde verenigingen Corresponderende leden Board of Trustees (indien geen lid via één of ander lidmaatschap) Onderstaande figuur geeft het historisch verloop aan van het aantal bestuurders, die via één van bovenstaande formules lid werden. Dank zij de fusie met het Association belge des Adminstrateurs heeft het ledenaantal een hoge vlucht genomen. Historisch verloop ledennetwerk GUBERNA Belgian Governance Institute Association belge des Adminstrateurs GUBERNA uitbouw netwerk van ondernemingsleden Binnen het institutioneel partnership zijn er twee verschillende formules: research partnership en corporate partnership. Sommige ondernemingen hebben een corporate partnership waarbij de uitbouw van deugdelijk bestuur binnen die onderneming op een speciale ondersteuning vanuit GUBERNA kan rekenen. Een institutioneel partner van dit type kan immers in functie van zijn eigen noden een beroep doen op de expertise van GUBERNA om een evaluatieoefening van de raad van bestuur te maken of een benchmark-onderzoek op te starten ten opzichte van een relevante groep van peers. Andere ondernemingen doen beroep op een exclusief research partnership. Onderstaande figuur geeft een overzicht van de diverse bedrijfslidmaatschapsformules van het BGI per eind Daaruit valt op te merken dat het gros ervan een institutioneel lidmaatschap betreft. Gezien we pas in 2006 gestart zijn met de promotie van de institutionele partnerships, is er toch sprake van een groot succes. Ook de AB kende formules van bedrijfslidmaatschap, gekoppeld aan specifieke sponsoring- en samenwerkingsformules.

9 GUBERNA instituut voor bestuurders jaarverslag 2007 Aantal bedrijfslidmaatschappen bij het BGI in Alle ondernemingslidmaatschappen lopen over een periode van minimaal 5 jaar. Zeer veel ondernemingen hebben al de stap gezet naar een hernieuwing van hun 5-jarig lidmaatschapscontract, sommigen hebben zich zelfs al voor een derde termijn van 5 jaar geëngageerd. Deze continue steun is trouwens een conditio sine qua non voor het verder bestaan van GUBERNA. Wij danken hen bijzonder voor hun hernieuwd vertrouwen! uitbouw netwerk van bestuurders Naast bedrijfsleden, zijn individuele bestuurders uitermate belangrijk voor de uitbouw van het netwerk. Dankzij de fusie met l Association belge des Administrateurs is het aantal individuele leden fors gegroeid. Dankzij de schaalvoordelen van de fusie, werd het lidgeld voor individuele leden verlaagd naar 330 /jaar. Invulling van de netwerkfunctie het bereik van GUBERNA in was zowel voor de AB als het BGI een druk jaar zowel wat opleidingen als activiteiten, in eigen beheer dan wel met welgekozen partners, betreft. Rekening houdende met het aantal activiteiten en het aantal deelnemers kwam het BGI in het totaal op 2047 contactmomenten met leden en prospects (versus 2662* in 2006, 1718 in 2005 en 1522 in 2004). Bij het AB waren er 528 contactmomenten in Ook voor 2008 voorzien we een forse groei van het aantal activiteiten. 8 Institutioneel Partner Institutioneel Lid Collectief Lid * uitzonderlijk hoog aantal omwille van 3-jaarlijkse Best Board Award alumniwerking Reeds in 2000 werd binnen het BGI een alumniwerking opgestart. Het AB organiseerde eveneens een alumniwerking vanaf Alumnimeetings worden vooral onder de vorm van bedrijfsbezoeken uitgebouwd. Op deze manier kan langzaam maar zeker een hechte groep van bestuurders ontstaan, wat op zich een garantie is voor de zogenaamde vertrouwelijke second opinion die in bestuurskwesties zo bijzonder waardevol kan zijn. De alumnigroep vervult tevens een ambassadeursrol voor GUBERNA terwijl zij ook als klankbord fungeren bij het vormgeven van de verdere activiteiten en opleidingen. passieve brugfunctie tussen vraag en aanbod bestuursmandaten Via de actieve deelname aan ledenactiviteiten vormt GUBERNA het unieke platform voor het ontmoeten van bedrijfsleiders, bestuurders en bestuurders in spe, waardoor een (h)echte netwerking kan ontstaan. Daarnaast wordt GUBERNA regelmatig gecontacteerd in verband met vragen inzake bestuursmandaten, zowel langs de vraag- als langs de aanbodzijde. Opvallend daarbij is dat het recentelijk meer en meer om vragen van niet-beursgenoteerde ondernemingen gaat. Deze doorgaans kleinere ondernemingen zijn op zoek naar hulp in hun zoektocht naar externe bestuurders. Alhoewel het geenszins de roeping van GUBERNA is om een actieve rol te spelen in bemiddeling, willen wij toch een speciale inspanning leveren teneinde de drempel voor de invoering van deugdelijk bestuur zo laag mogelijk te maken. Vandaar dat op verzoek van onze leden ruchtbaarheid gegeven wordt aan de vacatures voor bestuurders die ons aangeleverd worden en dit via onze GUBERNA-Flash. Dit initiatief kan op veel bijval rekenen en verschillende bedrijven vonden via deze weg een nieuwe bestuurder. GUBERNA faciliteert de zoektocht naar externe bestuurders. 9

10 De ledenservices van GUBERNA Op expliciete vraag van de leden biedt GUBERNA vanaf 2007 twee nieuwe ledenservices aan: > governance benchmarks compliance benchmark, gebaseerd op publiek beschikbare informatie (voor beursgenoteerde ondernemingen) compliance benchmark, gebaseerd op een self-assessment tool (voor beursgenoteerde ondernemingen) corporate governance scorecard (voor beursgenoteerde en niet-beursgenoteerde ondernemingen) > evaluatie van de raad van bestuur op basis van een standaard checklist op basis van een op maat gemaakte vragenlijst op basis van individuele interviews met bestuurders op basis van een 360 evaluatie van de raad van bestuur. Deze services worden (enkel) aan leden aangeboden, bovenop de reguliere services inzake gatekeeping waarbij GUBERNA (corporate) governance vragen van de leden beantwoordt en helpt zoeken naar mogelijk relevante documenten of tools. Met deze ledenservices wil GUBERNA tegemoet komen aan een bestaande behoefte bij leden vanuit de ervaring en kennis die zij in de loop der jaren uitgebouwd heeft. Zij wil zich daarbij beperken tot diagnose en analyse zonder op het vlak van de begeleiding bij implementatie op te treden, domein waarop ook verschillende institutionele leden en partners actief zijn. GUBERNA zal daar waar mogelijk samenwerking met institutionele partners en leden bewerkstellingen, die op dit domein actief zijn als dienstverleners. 10

11 GUBERNA instituut voor bestuurders jaarverslag GUBERNA als kennisontwikkelaar en kennisverspreider inzake governance GUBERNA als kennisontwikkelaar researchprojecten in 2007 en plannen voor 2008 In juni 2007 verdedigde Abigail Levrau met succes haar doctoraatsthesis Corporate Governance and the board of directors: a qualitative-oriented inquiry into the determinants of board effectiveness. Het doctoraat is een resultante van jarenlang wetenschappelijk en empirisch onderzoek waarbij onze institutionele partner Ernst & Young en het ledennetwerk van GUBERNA een prominente rol hebben gespeeld. De bevindingen en inzichten zullen de komende jaren gevaloriseerd worden via het verfijnen van de eigen onderzoekmethodieken (o.a. Best Board project, Board Evaluation Services, Benchmark studies etc.), het publiceren van artikels en de inhoudelijke uitwerking van de opleidingsprogramma s. In het kader van het monitoring onderzoek naar de naleving van de Code Lippens werd intensief samengewerkt met het VBO. GUBERNA analyseerde de websites en jaarverslagen van beursgenoteerde ondernemingen, om na te gaan in welke mate zij aan de aanbevelingen van de Code reeds gehoor gaven. Zowel de publicatievoorschriften (o.a. de publicatie van een Corporate Governance Charter) als de belangrijkste inhoudelijke bepalingen (waarop het pas toe of leg uit principe van toepassing is) werden daarbij geanalyseerd. In 2007 werd vooral aandacht besteed aan het onderzoek van de comply or explain benadering. Bovendien speelde GUBERNA een rol in de voorbereiding van de publieke raadpleging over de Code Lippens die in het najaar door de Commissie Corporate Governance werd gelanceerd. Met de steun van twee van haar institutionele leden, Dexia en Deloitte, geeft GUBERNA invulling aan het Centrum voor Public Governance. Met dit Centrum wenst GUBERNA een pioniersrol te spelen in de ontwikkeling van deugdelijk bestuur voor organisaties werkzaam binnen een overheidscontext. In 2007 werd een onderzoek gelanceerd met het oog op het verwerven van een diepgaander inzicht in de bestaande governance praktijk bij organisaties actief in de Belgische publieke sector. In een eerste fase werd het onderzoek beperkt tot overheidsorganisaties met een raad van bestuur, de vergelijkingbasis met de private sector is hierbij het grootst. Daarnaast kwamen de expert- en werkgroepen op regelmatige basis samen om te reflecteren over de specifieke kenmerken van de governance triptiek binnen overheidsorganisaties stond op onderzoeksvlak ook in het teken van de European Governance & Directors Days. Doorheen het jaar werden relevante thema s in kaart gebracht, opgevolgd en inhoudelijk uitgewerkt om alzo een aantrekkelijk programma te ontwikkelen en de bijdragen van de internationale sprekers deskundig voor te bereiden. Rond het thema Executive & Board Remuneration werd de samenwerking met het Centrum Executive Remuneration van de Vlerick Leuven Gent Management School verder gezet. In 2007 werden de resultaten voorgesteld van een studie naar de naleving van de publicatievoorschriften op vlak van executive remuneration in de jaarverslagen van De bevindingen vormen ook de input voor de ontwikkeling van een modelraamwerk voor het publiek rapporteren van informatie over de vergoedingen van bestuurders en management. GUBERNA trad ook op als objectief klankbord bij het ontwikkelen van Corporate Governance Charters. Ook in 2008 staan een aantal boeiende projecten op til betekent onder meer de start van het grootschalig onderzoek naar de bestuurspraktijken bij beursgenoteerde ondernemingen. Via een schriftelijke bevraging en diepte-interviews met bestuurders zal een grondige doorlichting gemaakt worden van de werking van de raden van bestuur en hun interactie met het management. Het hoogtepunt van dit onderzoek is de uitreiking van de Best Board Award die zal plaatsvinden in het voorjaar van Ook binnen het Centrum voor Public Governance wordt met veel enthousiasme verder gewerkt aan diverse onderzoeksprojecten met als doel te komen tot een set van aanbevelingen die relevant zijn voor organisaties actief in de publieke sector. Het accent in 2008 ligt op de consolidatie van de enquêteresultaten en de confrontatie met de conclu- 11

12 sies van de diverse bijeenkomsten van de expert- en werkgroepen. Daarnaast werd GUBERNA door Infrabel verkozen als bevoorrechte partner voor de uitvoering van een governance audit. Voorrang zal worden gegeven aan het ontwikkelen van een politiek van internal governance (zijnde de (bestuurlijke) verhoudingen tussen het management en de onderliggende lagen (directies, diensten, afdelingen, enz.)) met bijzondere aandacht voor het aspect people governance. GUBERNA zal in 2008 ook nauw betrokken zijn bij een initiatief dat door de Koning Boudewijn Stichting ontwikkeld wordt op vlak van deugdelijk bestuur in de sociale sector. GUBERNA wordt ook meer en meer door de overheid erkend als referentiecentrum inzake deugdelijk bestuur. Zo staat zij, samen met VOKA-Antwerpen Waasland en Limburg, in voor de uitvoering van het project M/V-united in bestuursorganen, een project dat haar werd toegekend door de Vlaamse Regering. Daarnaast werd aan GUBERNA een grootschalig governance project bestaande uit 4 peilers toegewezen door het Waalse Gewest. GUBERNA ontwikkelt een rijke waaier aan producten en diensten, zoals opleidingen, werkgroepen, expertengroepen, ronde tafels, seminaries, ledenactiviteiten, ontbijtvergaderingen en allerhande publicaties. De totale portfolio bevat een rijk geschakeerde combinatie van concepten, ervaringsuitwisseling en netwerking. network function More active Alumni-meetings Menbers forum Working groups BGI-Flash Website Round Tables Breakfast meetings Education Seminaries Tenslotte zal ook het Centrum voor Internal Governance gelanceerd worden. Het Centrum beoogt de thematiek van internal governance in de kijker te plaatsen en verder uit te diepen. In nauw overleg met de betrokken institutionele partners Fortis en Deloitte zullen de prioritaire onderzoeksdomeinen worden vastgelegd en uitgewerkt. Less active Newsletter Research & Publications content function 12 In toenemende mate bouwt GUBERNA ook inhoudelijke partnerships op het vlak van onderzoek uit met academische centra. De Academische Raad speelt hierbij een faciliterende rol. In 2008 zullen een aantal strategische allianties verder ontwikkeld worden. GUBERNA als kennisverspreider Hierna wordt dieper ingegaan op de manier waarop GUBERNA deze kennisontwikkeling verder valoriseert onder de vorm van kennisoverdracht, ervaringsuitwisseling, forumfunctie en gatekeeping. Sensibilisering en stimulering tot deugdelijk bestuur komen het best tot hun recht via opleidingen en seminaries. In 2008 wordt een volledig vernieuwd opleidingsaanbod aangeboden (zie verder). GUBERNA wil een sleutelrol spelen in het stimuleren en bewaken van de naleving van de nationale Corporate Governance Codes en wil de ondernemingen daartoe de nodige tools aanreiken. Ondernemingen hebben duidelijk behoefte aan begeleiding bij de implementatie van één en ander.

13 GUBERNA instituut voor bestuurders jaarverslag 2007 Om tegemoet te komen aan de behoefte van inspirerende kwaliteitsnormen en praktische tips voor de toepassing van de aanbevelingen in praktijk, wil GUBERNA een platform voor ervaringsuitwisseling zijn voor haar groeiend ledennetwerk. De verschillende activiteiten werden opgesplitst naargelang deze door de AB of het BGI werden georganiseerd. kennisoverdracht via opleidingen, seminars, publicaties & tools GUBERNA-opleidingen met een modulaire aanpak NIEUW!! MODULE I Director Effectiveness MODULE II Board Effectiveness MODULE III Business Effectiveness Welke zijn de echte uitdagingen voor een bestuurder in een steeds evoluerende omgeving? En welk opleidingsaanbod is het meeste relevant in dit opzicht? Deze twee sleutelvragen en de ambitie om een kwalitatief hoogstaand aanbod te verstrekken, hebben GUBERNA aangezet zich te buigen over een opleidingsaanbod dat zo goed mogelijk afgestemd is op de noden van de bestuurders. Internationale best practices golden daarbij als richtsnoer. Deze analyses en reflecties stelden GUBERNA in staat om op vandaag een globaal opleidingsaanbod aan te bieden dat integraal herdacht en herconcipieerd werd. GUBERNA heeft verschillende opleidingsluiken voor bestuurders opgezet, de ene gefocust op de bestuurder in personam (module I Director Effectiveness ), de andere gefocust op de bestuurder als lid van de raad van bestuur (module II Board Effectiveness ), en een derde gefocust op specifieke types van ondernemingen (module III Business Effectiveness ). Dit impliceert dat de geïnteresseerde deelnemer uit een gevarieerder aanbod kan kiezen, wetende dat elke module recht geeft op een specifiek certificaat. Naast deze modulaire opleidingen, richt GUBERNA tevens In company trainingen in, die op maat van de onderneming worden gemaakt en dus rekening houden met de specifieke situatie en noden. Internationaal onderzoek heeft GUBERNA bevestigd in haar visie om een opleidingsaanbod voor bestuurders aan te bieden, dat niet alleen toegespitst is op de kennis en de competenties die een bestuurder nodig heeft om zijn mandaat in de raad van bestuur te vervullen, maar ook op alle aspecten met betrekking tot de governance van de onderneming, een efficiënte werking van de raad van bestuur, alsook de positie en rol van de raad van bestuur binnen de triptiek aandeelhouders, bestuurders en management. Wij wensen dit aanbod dan ook, in een geest van continuous improvement, af te stemmen op de immer complexer wordende omgeving, en bijgevolg de bestuurder in staat te stellen om des te doeltreffender en professioneler op te treden. Welke zijn de echte uitdagingen voor een bestuurder in een steeds evoluerende omgeving? En welk opleidingsaanbod is het meeste relevant in dit opzicht? 13

14 14 AB In 2007 heeft de AB een 2de en 3de Franstalige sessie van de opleiding agréation d administrateur ingericht. In totaal namen 90 bestuurders of bestuurders in spe deel aan in totaal 3 edities (verspreid over 2006 en 2007). Zij volgden 11 modules, verdeeld over 9 zaterdagen en hebben met succes een examen afgelegd voor een jury van academici en bedrijfsleiders: zij dragen nu de titel van erkend bestuurder. Vooral professoren uit Franstalige universiteiten in België hebben allerlei topics behandeld. Zij hebben deze vanuit het perspectief van de bestuurder benaderd, gezien dit het opzet van de opleiding was. Verder heeft de AB ook vier opleidingen op maat voor de raad van bestuur verzorgd. Hierbij was ervaringsuitwisseling op hoog niveau mogelijk en konden zeer specifieke thema s belicht worden. Deze flexibele formule laat een hogere interactiegraad tussen een kleine groep bestuurders en de spreker toe. De AB heeft, in samenwerking met Deloitte, tevens een opleiding rond de IFRS-normen georganiseerd. Ten slotte verzorgde de AB, samen met de Orde van Boekhoudkundige Experts, een informatiesesie voor boekhoudkundige experten. BGI In samenwerking met UWE werd begin 2007 opnieuw een Franstalige basisopleiding aangeboden, Approche pour une gouvernance de qualité (26 deelnemers). Ook de Nederlandstalige basisopleiding Instrumenten voor deugdelijk bestuur werd voor de tiende maal georganiseerd en kon rekenen op 35 deelnemers. In 2007 organiseerde het BGI een tweede editie van de voortgezette opleiding De rol van de raad van bestuur: de impact van het bestuursmodel op het evenwicht tussen sturing en monitoring (26 deelnemers). In samenwerking met research partner Deloitte verleende het BGI haar medewerking aan een opleiding voor mandatarissen in intercommunales. In oktober 2007 organiseerde MOVI in samenwerking met GUBERNA de De Lijn een tweedaagse opleiding rond deugdelijk bestuur bij Vlaamse overheidsorganisaties. Vrij snel na de opleiding heb ik op basis van de overgedragen kennis en ervaring een praktische vertaalslag inzake corporate governance gemaakt voor de eigen organisatie; ik aarzel dan ook niet om bij bestuurdercollega s de opleiding te promoten. Raf De Rycke

15 GUBERNA instituut voor bestuurders jaarverslag 2007 Het totaal aantal alumni, dat deze BGI-opleidingen heeft gevolgd komt daarmee op 667 cursisten. het thema België in 2050 en Serge Hubert heeft het concept Gouvernance humaine uit de doeken gedaan. Steeds frequenter deden leden een beroep op een in-company training voor hun bestuurders en of hun top management. Zo werd voor Senior Consutants Vlaanderen een crashcourse rond de Code Buysse ingericht en vond een project gerelateerde in-company opleiding plaats bij Beaulieu International Group, FANC en ING. Het uitstekende cursusmateriaal en de professionele sfeer van de opleiding versterkten de open, vruchtbare discussies, en maakten aangename persoonlijke contacten mogelijk. Luc M. Verbeke Joint happenings en seminars De eigen kennisontwikkeling laat eveneens toe om sterk inhoudelijke seminaries of studiedagen te organiseren. Deze vormen van kennisverspreiding richten zich meestal tot een breder forum dan de eigen leden, alhoewel deze laatsten uiteraard vaak de primeur krijgen qua informatie. AB De AB heeft in 2007 twee conferenties georganiseerd met volgende topsprekers: Rudy Aernoudt is dieper ingegaan op BGI Samen met de Vlerick Leuven Gent Management School stond het BGI mee aan het roer voor de organisatie van het event 'Challenges in Executive Remuneration: lessons learned form Corporate Disclosure op 7 december Op 6 maart 2007 werd een reflectieforum ingericht over de transparantie van het aandeelhouderschap bij beursgenoteerde ondernemingen. Verder was er de publieke doctoraatsverdediging van dr. Abigail Levrau waarbij alle leden uitgenodigd waren. Aan deze publieke verdediging ging een lunchdebat met Prof. dr. Andrew Pettigrew vooraf bij Ernst & Young waarbij ingegaan werd op het thema Power & influence in and around the board room. AB & BGI Ten slotte werd op november 2007, in samenwerking tussen BGI en AB, voor de derde maal een Europese conferentie georganiseerd. De kick-off van deze conferentie was een exclusief topdiner met vertegenwoordigers van de Board of Trustees. Philip Yea, Chief Executive of 3i Group plc, stond stil bij de verschillen tussen private equity en hedge funds. De conferentie Corporate power and corpora- 15

16 te monitoring in Europe werd opgeluisterd door een hoog aantal internationale topsprekers. Er werd duchtig gedebatteerd in de plenaire sessies en workshops. Het debat en de interactie met de deelnemers werden door een voting syteem geanimeerd. Ook in de toekomst wil GUBERNA haar know how als content provider ter beschikking te stellen van andere organisaties om op die manier gezamenlijke activiteiten te ontwikkelen. 16 Publicaties en tools AB Naast de kit van de bestuurder en de remuneratie kit, heeft de AB een evaluatie kit ontwikkeld. Deze laatste kit werd intern ontwikkeld, in samenwerking met enkele externe experten. Vervolgens werd de kit onder de loep genomen door een aantal bestuurders uit verschillende ondernemingen waaronder Mercuri Urval, Bois Sauvage, Octa+, Newtree, Eurogentec, Infrabel en Euroclear. De kit zal tevens aan de leden van GUBERNA voorgelegd worden en in 2008 heruitgebracht worden. BGI Het BGI-research team zorgde voor verschillende publicaties op basis van het geleverde onderzoekswerk. Ook werd het BGI als kenniscentrum diverse malen benaderd als referee voor gereputeerde tijdschriften en bij de evaluatie van doctorale proefschriften. Het BGI publiceerde in 2007 het Vademecum van de Bestuurder. Dit boek gaat in op alles wat een bestuurder moet weten vooraleer een mandaat te aanvaarden, tijdens de uitoefening van een mandaat of bij de beëindiging ervan. Ten slotte ontwikkelde het BGI over de jaren heen verschillende leidraden m.b.t. relevante governance topics. GUBERNA In 2008 wordt voorzien in een ledenboek waarbij alle leden opgenomen zullen worden! Dit boek wordt ongetwijfeld een waardevol networking instrument voor het ledennetwerk. ervaringsuitwisseling Expertengroepen, werkgroepen en ontbijtvergaderingen AB De AB heeft zes ontbijtsessies georganiseerd rond topics die vandaag de dag relevant zijn voor bestuurders. De behandelde thema s waren: > Het pensioen van de onafhankelijke bestuurder (met Amonis) > De samenwerking onder het statuut van zelfstandigen, in samenwerking met het advocatenkantoor Claeys & Engels > European grants and incentives; nice to have or necessity? Waarbij stilgestaan werd bij de mogelijke opportuniteiten van Europese subsidies als competitief voordeel (in samenwerking met Deloitte). > Dematerialisering en elektronische archivering met bewijskracht (in samenwerking met STS Benelux). > De bestuurdersverzekering (in samenwerking met AIG EUROPE). > Het correcte gebruik van de Engelse taal in de raad van bestuur (in samenwerking met M. Carl Pichford). De aandacht werd gevestigd op een aantal valkuilen en waardevolle tips.

17 GUBERNA instituut voor bestuurders jaarverslag 2007 BGI De formule van werkgroepen is gericht op een intensieve ervaringsuitwisseling. Finale doelstelling is om te komen tot de ontwikkeling van een aantal praktisch bruikbare tools en leidraden. De leden en de voorzitter van de werkgroep worden gerekruteerd binnen het ledennetwerk. Het GUBER- NA-team zorgt voor inhoudelijke input en heeft een faciliterende rol. In 2007 werden diverse sessies van zowel een expertengroep als een werkgroep Public governance ingericht. Daar waar de expertengroep vooral als gespecialiseerd klankbord dient voor de afbakening van de verdere ontwikkelingen binnen het Centrum Public Governance, reflecteert de werkgroep over de concrete ontwikkeling van de geselecteerde aandachtsgebieden, dit alles me het oog op aanbevelingen inzake Public Governance. De werkgroep Secretarissen-Generaal wordt op ad hoc basis (virtueel) geconsulteerd met betrekking tot specifieke governance vraagstukken. In 2008 zal een nieuwe werkgroep rond aansprakelijkheid van bestuurders ingericht worden o.l.v. Jean-Louis Duplat. Ronde tafelbijeenkomsten (RT) De ronde tafelbijeenkomsten beogen een ervaringsuitwisseling en open discussie tussen de leden, ondersteund door eigen inhoudelijke voorbereidingen en documenten en aangevuld met inleidingen van deskundigen. In 2007 werden twee nieuwe ronde tafels opgestart. Met de RT Identifying red flags beogen we onze leden te informeren over de belangrijkste lessen die uit de bedrijfsschandalen getrokken kunnen worden. De sessies werden opgebouwd rond volgende cases: Enron, Ahold en Picanol (2008). Op basis daarvan werden potentiële knipperlichten geïdentificeerd welke bestuurders ertoe moeten aanzetten om extra alert te zijn. In de RT Corporate Governance models of neighbouring countries werd het governance model in Nederland en Frankrijk (2008) belicht. In een volgende sessie van deze ronde tafel wordt dieper ingegaan op het UK-governance model. Begin 2008 wordt de RT rond het thema 'Board effectiveness: beyond formalism afgerond. Het thema van deze laatste sessie betreft diversiteit in de board room. 17

18 18 Ledenfora AB De alumni van de AB waren in maart 2007 te gast bij Upignac. Na een bezoek aan de ateliers in Upigny werd duchtig onder alumni nagekaart. Op 18 september 2007 werd de evaluatie kit voorgesteld, ter gelegenheid van een bijzonder event in de Galerij Brenart te Brussel, in het bijzijn van Minister Benoît Cerexhe, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Economie, Werkgelegenheid en Wetenschappelijk onderzoek. BGI Ter ere van haar Nieuwjaarshappening 2007, was het BGI te gast in het Surf House, waar de heren Didier Bellens, voorzitter en CEO Belgacom en Ronald Everaert, voorzitter en CEO Telindus de rol van de bestuursorganen in de overnamestrijd Belgacom Telindus toelichtten. Op de Algemene Ledenvergadering van 2007 was het thema Le capitalisme nouveau, est-il arrivé? Van nieuwe vormen van aandeelhoudersactivisme naar een nieuw soort kapitalisme? aan de orde. Volgende panelleden gingen met elkaar in debat: Bruno Colmant, Herman Daems, Georges Ugeux en Lutgart Van den Berghe. Op het Nationaal Ledenforum in september bracht de heer Jean Stéphenne, Voorzitter en General Manager van GlaxoSmithKlein, een uitermate boeiende presentatie over de governance bij GSK. Verder was er een Regionaal Ledenforum bij Upignac. De alumni waren tenslotte te gast bij Duvel Moortgat. GUBERNA Op het ledenforum van de Algemene Ledenvergadering 2008 verwelkomen we de heer Philippe Haspeslagh (INSEAD) rond het thema Deugdelijk bestuur, een ingesteldheid die het verschil kan maken voor groeibedrijven. Verder is GUBERNA in 2008 te gast bij Compagnie Maritime Belge en CFE. forumfunctie Meer en meer vinden mensen de weg naar GUBERNA als kenniscentrum. Naast de vraag naar voordrachten (vooral invulling gegeven door Prof. dr. Lutgart Van den Berghe), is er een significante toename aan verzoeken m.b.t. allerlei governance aspecten. In 2007 werd het BGI 219 maal geconsulteerd (versus 150 maal in 2005)! Ook aan de begeleiding van studentenprojecten verleenden de AB en het BGI hun medewerking.

19 GUBERNA instituut voor bestuurders jaarverslag 2007 gatekeepingfunctie GUBERNA moet voor iedereen die geïnteresseerd is in deugdelijk bestuur, maar in het bijzonder voor haar leden, een echte 'gatekeeper' zijn. Dit houdt in dat GUBERNA haar achterban attendeert op belangrijke nieuwe ontwikkelingen die het besturen van ondernemingen kunnen beïnvloeden. Naast de hiervoor vermelde formules zoals ronde tafelbijeenkomsten en seminars krijgt deze gatekeepingfunctie vooral invulling via de eigen boeken, de nieuwsbrief, de GUBERNA-flash, de website en de eigen bibliotheek. AB De AB heeft op regelmatige basis gecommuniceerd met haar leden en contacten door middel van de info flash. Hierbij werden zij ingelicht over de initiatieven en activiteiten van de AB. De website werd eveneens levendig gehouden. Alle relevante webinhoud werd begin 2008 geïncorporeerd in de GUBERNA-website Het AB had maandelijks een Tribune op Radio BFM. Volgende personen hebben hun steentje bijgedragen m.b.t. allerlei governance aspecten: B. Colmant, S. Hubert, O. Willocx, B. Michiels, G. Delvaux, minister Cerexhe en L. Lallemand. BGI De meertalige newsletter Corporate Governance bevat nieuws en verslagen van activiteiten, aankondigingen, artikels inzake nieuwe ontwikkelingen inzake corporate governance, opiniestukken, interviews en samenvattingen van publicaties, studiedagen e.d. Naast de bestaande newsletter is er ook een Flash met actuele thema s. Bedoeling is om korter op de bal te spelen met meer frequente en actuele informatie voor onze leden. Via deze flash worden tevens vacatures voor bestuursmandaten bekend gemaakt aan het ledennetwerk. Ook hier zien we een toename van dergelijke verzoeken. Intussen is de flash uitgegroeid tot een vertrouwd communicatiemiddel. De bedoeling van de website is om onze leden en niet-leden een grote toegevoegde waarde te leveren en een klare kijk te bieden op onze activiteiten. Er werd in 2007 geëxperimenteerd met een extranet voor lezers van het Vademecum van de Bestuurder. GUBERNA GUBERNA wenst de newsletter, flash, website en BFM- Tribune te continueren en daarbij the best of both worlds te combineren! Verder wenst GUBERNA het extranet in de toekomst voor leden uit te breiden. Ten slotte beschikt GUBERNA over een uitgebreide databank en bibliotheek van boeken, tijdschriftartikels, wetenschappelijke papers en rapporten. 19

20 Appendix 'GUBERNA: some figures for 2007' accounts 2006 accounts 2007 delta Amounts in EURO TOTAL INCOME % TOTAL EXPENSES % NET RESULT % (after provisions) Turnover - Total balance - Number of employees Results - Equity Turnover Total balance Employees Result Equity capital

Hoe optimaliseert u de toegevoegde waarde van uw raad van bestuur. evaluatie-oefening?

Hoe optimaliseert u de toegevoegde waarde van uw raad van bestuur. evaluatie-oefening? Hoe optimaliseert u de toegevoegde waarde van uw raad van bestuur met een GUBERNA evaluatie-oefening? Bij het afschieten van een pijl maakt elke koersbijsturing -hoe miniem ook- finaal een heel verschil

Nadere informatie

GUBERNA is een kenniscentrum en een uitwisselingsplatform voor deugdelijk bestuur, alsook de referentie voor bestuursopleidingen.

GUBERNA is een kenniscentrum en een uitwisselingsplatform voor deugdelijk bestuur, alsook de referentie voor bestuursopleidingen. GUBERNA, het Instituut voor Bestuurders, heeft als belangrijkste doelstelling het bevorderen van deugdelijk bestuur in al zijn dimensies. In deze brochure vindt u een overzicht van onze diensten en activiteiten,

Nadere informatie

Interne controle en risicobeheer

Interne controle en risicobeheer COMMISSIE CORPORATE GOVERNANCE PRIVATE STICHTING Interne controle en risicobeheer Richtlijnen in het kader van de wet van 6 april 2010 en de Belgische Corporate Governance Code 2009 Hulpdocument voor het

Nadere informatie

Activiteitenverslag: Commissie Corporate Governance. Januari 2011 juni Inleiding

Activiteitenverslag: Commissie Corporate Governance. Januari 2011 juni Inleiding COMMISSIE CORPORATE GOVERNANCE PRIVATE STICHTING Activiteitenverslag: Commissie Corporate Governance Januari 2011 juni 2012 1 Inleiding Hierbij kan u het activiteitenverslag vinden van de Commissie Corporate

Nadere informatie

LIDMAATSCHAPSFORMULES

LIDMAATSCHAPSFORMULES LIDMAATSCHAPSFORMULES PERSOONSGEBONDEN LIDMAATSCHAP Individueel BEDRIJFSLIDMAATSCHAPPEN Collectief Institutioneel Partner 1 PERSOONSGEBONDEN LIDMAATSCHAP Individueel U wenst Individueel te worden van GUBERNA.

Nadere informatie

Het Instituut voor bedrijfsjuristen De alma mater van de bedrijfsjuristen

Het Instituut voor bedrijfsjuristen De alma mater van de bedrijfsjuristen Legal insight, inside Het Instituut voor bedrijfsjuristen De alma mater van de bedrijfsjuristen Het beroep van bedrijfsjurist is relatief jong. De wet die dit beroep erkende en het Instituut voor bedrijfsjuristen

Nadere informatie

LIDMAATSCHAPSFORMULES

LIDMAATSCHAPSFORMULES LIDMAATSCHAPSFORMULES PERSOONSGEBONDEN LIDMAATSCHAP Individueel BEDRIJFSLIDMAATSCHAPPEN Collectief Partnerschap 1 PERSOONSGEBONDEN LIDMAATSCHAP Individueel U wenst Individueel Lid te worden van GUBERNA.

Nadere informatie

Woord Vooraf. Beste BGI-leden,

Woord Vooraf. Beste BGI-leden, Belgian Governance Institute jaarverslag 2006 Woord Vooraf Beste BGI-leden, Mede in naam van onze gedelegeerd bestuurder, Prof.dr. Lutgart Van den Berghe ben ik verheugd u dit nieuwe jaarverslag aan te

Nadere informatie

KOERS ZETTEN NAAR DEUGDELIJK BESTUUR IN MIJN KMO

KOERS ZETTEN NAAR DEUGDELIJK BESTUUR IN MIJN KMO KOERS ZETTEN NAAR DEUGDELIJK BESTUUR IN MIJN KMO KOERS ZETTEN NAAR DEUGDELIJK BESTUUR IN MIJN KMO Lutgart Van den Berghe Sibylle du Bus de Warnaffe Antwerpen Cambridge Koers zetten naar deugdelijk bestuur

Nadere informatie

ondetafelcyclus Goed Bestuur: van de letter naar de geest!

ondetafelcyclus Goed Bestuur: van de letter naar de geest! R ondetafelcyclus Goed Bestuur: van de letter naar de geest! Insights van het Best Practice onderzoek bij beursgenoteerde ondernemingen Met de steun van: BELGISCHE VERENIGING VAN BEURSGENOTEERDE VENNOOTSCHAPPEN

Nadere informatie

praktijkseminarie de operationele aanpak valorisatieproblematiek

praktijkseminarie de operationele aanpak valorisatieproblematiek praktijkseminarie de operationele aanpak valorisatieproblematiek SBO maatschappelijke finaliteit Prof. Dr. Ann Jorissen (UA) IWT, 11 januari 2010 1 Effective Governance of Private Enterprises: the influence

Nadere informatie

Activiteitenverslag Commissie Corporate Governance. Juni 2012 Mei 2013

Activiteitenverslag Commissie Corporate Governance. Juni 2012 Mei 2013 Activiteitenverslag Commissie Corporate Governance Juni 2012 Mei 2013 1 Inleiding Hierbij kan u het activiteitenverslag vinden van de Commissie Corporate Governance ( Commissie ) tussen juni 2012 en mei

Nadere informatie

Social Profit. Over de kracht van de juiste mensen in Raad van Bestuur en organisatie. Donderdag 24 februari 2011 Salons Waerboom, Groot-Bijgaarden

Social Profit. Over de kracht van de juiste mensen in Raad van Bestuur en organisatie. Donderdag 24 februari 2011 Salons Waerboom, Groot-Bijgaarden Dagvan de Social Profit Over de kracht van de juiste mensen in Raad van Bestuur en organisatie P E R S O O N L I J K E U I T N O D I G I N G Donderdag 24 februari 2011 Salons Waerboom, Groot-Bijgaarden

Nadere informatie

MEET, LEARN, EXPERIENCE

MEET, LEARN, EXPERIENCE MEET, LEARN, EXPERIENCE Dynamiek, het is de energie die ons in beweging houdt, en ons sterk maakt in een wereld die constant verandert. Het houdt ons scherp en alert. Het doet ons bewegen, stappen vooruit

Nadere informatie

VUISTREGELS VOOR EEN KWALITEITSVOLLE EXPLAIN

VUISTREGELS VOOR EEN KWALITEITSVOLLE EXPLAIN VUISTREGELS VOOR EEN KWALITEITSVOLLE EXPLAIN Motivering bij het uitwerken van de vuistregels Door het K.B. van 6 juni 2010 is de Belgische Corporate Governance Code 2009 dè referentiecode geworden voor

Nadere informatie

HERMAN VAN ROMPUY SCHOLARSHIP

HERMAN VAN ROMPUY SCHOLARSHIP HERMAN VAN ROMPUY SCHOLARSHIP powered by VBO-FEB, Stichting Bekaert & Fondation van der Rest Pieter Timmermans Gedelegeerd bestuurder Administrateur délégué Bozar - Brussel, Bruxelles 8/12/2014 1 Hartelijk

Nadere informatie

Student Positive Awards Document voor partnerschap

Student Positive Awards Document voor partnerschap Student Positive Awards Document voor partnerschap Een innovatief project, Een manier om te veranderen, Een uitreiking die jaarlijks 40.000 studenten bereikt Een initiatief van Meneer, Mevrouw Hieronder

Nadere informatie

WERKGROEP. comply or explain PRACTICALIA. Datum: 30 november 2015. EY, De Kleetlaan 2, 1831 Diegem. Nederlands en Frans

WERKGROEP. comply or explain PRACTICALIA. Datum: 30 november 2015. EY, De Kleetlaan 2, 1831 Diegem. Nederlands en Frans WERKGROEP comply or explain PRACTICALIA Datum: 30 november 2015 Locatie: Timing: Taal: EY, De Kleetlaan 2, 1831 Diegem 14u00 17u00 Nederlands en Frans DOELSTELLING Het finale doel is om betere inzichten

Nadere informatie

in 12 slides Code Buysse II, samengevat in 12 slides

in 12 slides Code Buysse II, samengevat in 12 slides in 12 slides Code Buysse II, samengevat in 12 slides 1 Governance principes De ondernemers hebben hun bedrijf nog niet in een vennootschapsstructuur ondergebracht. De ondernemers activeren een raad van

Nadere informatie

KEY ISSUES - Corporate Governance COMMISSIE VOOR HET BANK- EN FINANCIEWEZEN

KEY ISSUES - Corporate Governance COMMISSIE VOOR HET BANK- EN FINANCIEWEZEN KEY ISSUES - Corporate Governance COMMISSIE VOOR HET BANK- EN FINANCIEWEZEN Rapportering corporate governance Brussel, 18 november 1999 Mevrouw, Mijnheer, De Commissie voor het Bank en Financiewezen en

Nadere informatie

Stand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer

Stand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer Stand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer AUTEURS Jonathan Desdemoustier, onderzoeker-doctorandus, Smart City Institute, HEC-Liège, Universiteit van Luik (België)

Nadere informatie

managing people meeting aspirations Natuurlijke groei

managing people meeting aspirations Natuurlijke groei managing people meeting aspirations Natuurlijke groei geloof Wij hebben een gemeenschappelijke visie pagina - managing people, meeting aspirations Vandaag verhoogt CPM de prestaties op elk niveau van uw

Nadere informatie

18/02/2016 REUNION DES MEMBRES EDUCAID.BE LEDENVERGADERING 18/02/ ALGEMEEN 2. STUURGROEP

18/02/2016 REUNION DES MEMBRES EDUCAID.BE LEDENVERGADERING 18/02/ ALGEMEEN 2. STUURGROEP REUNION DES MEMBRES EDUCAID.BE LEDENVERGADERING 18/02/2016 1. ALGEMEEN Nieuwsbrief (4 nummers) Website (verslagen, kalender, news, vacatures ) Facebookpagina: delen van publicaties, events, (352 likes

Nadere informatie

Programma voor Commissarissen en Toezichthouders

Programma voor Commissarissen en Toezichthouders www.esaa.nl/governance Erasmus Governance Institute Erasmus School of Accounting & Assurance Programma voor Commissarissen en Toezichthouders Erasmus University Rotterdam Make it happen. Raad en daad Bestuurders

Nadere informatie

Reglement. Auditcommissie Raad van Commissarissen Mn Services N.V.

Reglement. Auditcommissie Raad van Commissarissen Mn Services N.V. Reglement Auditcommissie Raad van Commissarissen Mn Services N.V. 1 Definities In dit reglement wordt verstaan onder: - Auditcommissie: de auditcommissie van de raad van commissarissen van de vennootschap;

Nadere informatie

VAN INSPECTEUR NAAR VERTROUWENSPERSOON DE URGENTIE VAN DE ONAFHANKELIJKE ROL VAN DE INTERNE AUDITOR

VAN INSPECTEUR NAAR VERTROUWENSPERSOON DE URGENTIE VAN DE ONAFHANKELIJKE ROL VAN DE INTERNE AUDITOR VAN INSPECTEUR NAAR VERTROUWENSPERSOON DE URGENTIE VAN DE ONAFHANKELIJKE ROL VAN DE INTERNE AUDITOR Deepdive: Van Inspecteur naar Vertrouwenspersoon Interne audit technieken voor private en publieke organisaties

Nadere informatie

BEST BOSS BELEIDSNOTA Aanbevelingen voor een succesvolle bedrijfsopvolging van KMO s in toerisme

BEST BOSS BELEIDSNOTA Aanbevelingen voor een succesvolle bedrijfsopvolging van KMO s in toerisme Aanbevelingen voor een succesvolle bedrijfsopvolging van KMO s in toerisme www.bestboss-project.eu Grant Agreement No.: 2014-1-DE02-KA200-001608 Dit project werd gefinancierd met de steun van de Europese

Nadere informatie

Gelijke Kansen en Diversiteit binnen het UZ Gent

Gelijke Kansen en Diversiteit binnen het UZ Gent Gelijke Kansen en Diversiteit binnen het UZ Gent 1. Missie - visie Gelijke Kansen en Diversiteit UZ Gent Het UZ Gent is een pluralistische instelling. De benadering van Gelijke Kansen en Diversiteit op

Nadere informatie

53ste Prijs voor Beste Financiële Informatie 2013. Persbericht. 24 oktober 2013

53ste Prijs voor Beste Financiële Informatie 2013. Persbericht. 24 oktober 2013 53ste Prijs voor Beste Financiële Informatie 2013 Persbericht 24 oktober 2013 In 2013 deelt de Belgische Vereniging van Financiële Analisten voor de 53ste keer de Prijs voor Beste Financiële Informatie

Nadere informatie

Fair Tourism BELEIDSNOTA. Grant Agreement No.: UK01-KA

Fair Tourism BELEIDSNOTA. Grant Agreement No.: UK01-KA Fair Tourism BELEIDSNOTA Grant Agreement No.: 2014-1-UK01-KA200-000057 Inleiding Toerisme is de derde belangrijkste economische sector in de EU. Hoewel toerisme een positieve impact heeft op economische

Nadere informatie

keurslijf of sleutel tot succes? KBC Havenlaan 2 1080 Brussel Donderdag 18 november 2010

keurslijf of sleutel tot succes? KBC Havenlaan 2 1080 Brussel Donderdag 18 november 2010 21 ste Dag van de bedrijfsjurist Corporate Governance : keurslijf of sleutel tot succes? KBC Havenlaan 2 1080 Brussel Donderdag 18 november 2010 Orde van Vlaamse Balies : 6 punten Ordre des barreaux francophones

Nadere informatie

Juryverslag. Het Beste Rapport Duurzaam Ondernemen 2005 Prijs Instituut der Bedrijfsrevisoren. Koninklijk Instituut

Juryverslag. Het Beste Rapport Duurzaam Ondernemen 2005 Prijs Instituut der Bedrijfsrevisoren. Koninklijk Instituut Juryverslag Het Beste Rapport Duurzaam Ondernemen 2005 Prijs 2006 Instituut der Bedrijfsrevisoren Koninklijk Instituut Inleiding Het Instituut der Bedrijfsrevisoren heeft, op initiatief van de Association

Nadere informatie

Studie naar Innovatiegerichtheid en arbeidsmarktpositie van IWT doctorandi

Studie naar Innovatiegerichtheid en arbeidsmarktpositie van IWT doctorandi agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie 83 November 2014 Studie naar Innovatiegerichtheid en arbeidsmarktpositie van IWT doctorandi Sarah Botterman (GFK Belgium) Colofon Wilt u meer weten

Nadere informatie

INTERN REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITÉ VAN DE FEDERALE PARTICIPATIE- EN INVESTERINGSMAATSCHAPPIJ ( FPIM )

INTERN REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITÉ VAN DE FEDERALE PARTICIPATIE- EN INVESTERINGSMAATSCHAPPIJ ( FPIM ) INTERN REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITÉ VAN DE FEDERALE PARTICIPATIE- EN INVESTERINGSMAATSCHAPPIJ ( FPIM ) Artikel 1 - Comité Krachtens artikel 3bis, 17 van de wet van 2 april 1962 betreffende de Federale

Nadere informatie

EuropEEs InstItuut voor onderzoek over de MEdItErranE En Euro-arabIschE samenwerking www.medea.be

EuropEEs InstItuut voor onderzoek over de MEdItErranE En Euro-arabIschE samenwerking www.medea.be Europees Instituut voor Onderzoek over de Mediterrane en Euro-Arabische Samenwerking www.medea.be V O O R S T E L L I N G Voor Europa is de samenwerking met haar naaste buren de Arabische en Mediterrane

Nadere informatie

FOUNDATIONS OF CORPORATE GOVERNANCE

FOUNDATIONS OF CORPORATE GOVERNANCE FOUNDATIONS OF CORPORATE GOVERNANCE GOVERNANCE VOOR MANAGEMENT ASSISTANTS & EXECUTIVE ASSISTANTS NYENRODE. A REWARD FOR LIFE 1 2 INLEIDING De ontwikkeling rond Corporate Governance staat de laatste jaren

Nadere informatie

STUDIEDAG : «WAT NA DE CRISIS?» DONDERDAG 28 OKTOBER AUDITORIUM ING MARNIXLAAN 24 1000 BRUSSEL

STUDIEDAG : «WAT NA DE CRISIS?» DONDERDAG 28 OKTOBER AUDITORIUM ING MARNIXLAAN 24 1000 BRUSSEL STUDIEDAG : «WAT NA DE CRISIS?» DONDERDAG 28 OKTOBER AUDITORIUM ING MARNIXLAAN 24 1000 BRUSSEL STUDIEDAG : «WAT NA DE CRISIS?» Samenwerking tussen de Franse en Nederlandse Ordes van Advocaten bij de Balie

Nadere informatie

Waar staat Ondernemers voor Ondernemers voor?

Waar staat Ondernemers voor Ondernemers voor? 8 Ondernemers voor Ondernemers Jaarverslag 2014 9 Waar staat Ondernemers voor Ondernemers voor? Missie De missie van de vzw Ondernemers voor Ondernemers (opgericht in 2000) is het bevorderen van duurzame

Nadere informatie

REKENHOF. Consolideren en motiveren om vooruitgang te boeken

REKENHOF. Consolideren en motiveren om vooruitgang te boeken REKENHOF Consolideren en motiveren om vooruitgang te boeken STRATEGISCH PLAN 2010-2014 2 Inleiding Dit document stelt de resultaten voor van de strategische planning van het Rekenhof voor de periode 2010-2014.

Nadere informatie

Naar een optimale relatie tussen mens en werk

Naar een optimale relatie tussen mens en werk Naar een optimale relatie tussen mens en werk Wij optimaliseren de mens-werkrelatie In een veranderende omgeving kan uw bedrijf of organisatie niet achterblijven. Meer dan ooit wordt u uitgedaagd om de

Nadere informatie

MyMicroInvest: een invloedrijk 2016 legt de basis voor 2017.

MyMicroInvest: een invloedrijk 2016 legt de basis voor 2017. PERSBERICHT MyMicroInvest: een invloedrijk 2016 legt de basis voor 2017. Brussel, 16 Juni 2017 In 2016 bouwde MyMicroInvest zijn activiteiten verder uit en gaf het als marktleider vorm aan de markt. De

Nadere informatie

Bijlage 3. Intern reglement van het Auditcomité

Bijlage 3. Intern reglement van het Auditcomité Bijlage 3 Intern reglement van het Auditcomité 1. Samenstelling en vergoeding Het Comité bestaat uit twee leden die door de Raad van Bestuur van de Zaakvoerder worden aangeduid uit de onafhankelijke Bestuurders.

Nadere informatie

Ondernemen met ambitie

Ondernemen met ambitie visie ervaringsuitwisseling financiering netwerk internationalisering begeleiding groeiopportuniteiten coaching gelijkgestemden strategie organisatiestructuur doen! Boost de groei van je bedrijf Welkom

Nadere informatie

Reactie van de Nederlandse Monitoring Commissie Corporate Governance Code op:

Reactie van de Nederlandse Monitoring Commissie Corporate Governance Code op: Reactie van de Nederlandse Monitoring Commissie Corporate Governance Code op: 1. het voorstel van de Europese Commissie tot aanpassing van de Richtlijn van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging

Nadere informatie

Certified Public Manager Program (CPM) voor Senior Public Controllers

Certified Public Manager Program (CPM) voor Senior Public Controllers Certified Public Manager Program (CPM) voor Senior Public Controllers The European professional practice qualification for public service leaders Inschrijving vóór 1 juli 2016 = 10% korting op inschrijvingskosten

Nadere informatie

Wim Eysink Deloitte IIA Raad van Advies. Voorstellen herziene Corporate Governance Code

Wim Eysink Deloitte IIA Raad van Advies. Voorstellen herziene Corporate Governance Code Wim Eysink Deloitte IIA Raad van Advies Voorstellen herziene Corporate Governance Code De voorstelllen voor de nieuwe corporate governance code Compliance versus impact Zeist, 8 juni 2016 Commissie Peters

Nadere informatie

Reglement Auditcommissie Raad van Commissarissen MN

Reglement Auditcommissie Raad van Commissarissen MN Reglement Auditcommissie Raad van Commissarissen MN Dit reglement is op grond van artikel 8.3 het reglement van de Raad van Commissarissen vastgesteld door middel van een besluit van de Raad van Commissarissen

Nadere informatie

De Rondetafels van de Interculturaliteit

De Rondetafels van de Interculturaliteit De Rondetafels van de Interculturaliteit Inleiding In de federale regeringsverklaring van maart 2008, die door de huidige federale regering werd hernomen, werd op vraag van de minister van Werk en van

Nadere informatie

Evaluatie National Contact Point-werking van het Vlaams Contactpunt Kaderprogramma

Evaluatie National Contact Point-werking van het Vlaams Contactpunt Kaderprogramma Evaluatie National Contact Point-werking van het Vlaams Contactpunt Kaderprogramma Departement Economie, Wetenschap en Innovatie Afdeling Strategie en Coördinatie Koning Albert II-laan 35 bus 10 1030 Brussel

Nadere informatie

SOLVAY NV HUISHOUDELIJK REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITE. De leden van het Auditcomité worden benoemd voor een hernieuwbare termijn van twee jaar.

SOLVAY NV HUISHOUDELIJK REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITE. De leden van het Auditcomité worden benoemd voor een hernieuwbare termijn van twee jaar. SOLVAY NV HUISHOUDELIJK REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITE I. SAMENSTELLING VAN HET AUDITCOMITÉ 1. Aantal leden - Duur van de mandaten Het Auditcomité telt minstens vier leden. De leden van het Auditcomité

Nadere informatie

I. Context (1) I. Context (2) Het Akkoord van Brussel van 16 september 2002: Een juridisch kader voor grensoverschrijdende intercommunales

I. Context (1) I. Context (2) Het Akkoord van Brussel van 16 september 2002: Een juridisch kader voor grensoverschrijdende intercommunales Het Akkoord van Brussel van 16 september 2002: Een juridisch kader voor grensoverschrijdende intercommunales Prof. dr. Jan Wouters Maarten Vidal Instituut voor Internationaal Recht K.U. Leuven www.internationaalrecht.be

Nadere informatie

Crelan Leerstoel aan de UGent ter bevordering van innovatie in de duurzame landbouw

Crelan Leerstoel aan de UGent ter bevordering van innovatie in de duurzame landbouw B R U S S E L, 22 s e p t e m b e r 2014 Crelan Leerstoel aan de UGent ter bevordering van innovatie in de duurzame landbouw De coöperatieve bank Crelan steunt innovatie in de landbouw via leerstoel aan

Nadere informatie

Balans van het Voorzitterschap van het Forum onder Philippe LUYTEN

Balans van het Voorzitterschap van het Forum onder Philippe LUYTEN Balans van het Voorzitterschap van het Forum onder Philippe LUYTEN 2011-2013 Op 30 september 2011 werd Philippe Luyten in naam van Wallonie picarde verkozen tot Voorzitter van het Forum voor een periode

Nadere informatie

JOB DESCRIPTION. Plaats van tewerkstelling. The Shift - Espace Jacqmotte - Hoogstraat 139 (b14) Brussel

JOB DESCRIPTION. Plaats van tewerkstelling. The Shift - Espace Jacqmotte - Hoogstraat 139 (b14) Brussel JOB DESCRIPTION Titel van de functie Organisatie Project Manager Talent2Connect is een nieuw initiatief. Het wil bijdragen aan de professionele integratie van personen met een afstand tot de Belgische

Nadere informatie

Koninklijk besluit van 30 mei 1997 houdende de versterking van de doeltreffendheid van de instrumenten voor financiële steun aan de export

Koninklijk besluit van 30 mei 1997 houdende de versterking van de doeltreffendheid van de instrumenten voor financiële steun aan de export Koninklijk besluit van 30 mei 1997 houdende de versterking van de doeltreffendheid van de instrumenten voor financiële steun aan de export Koninklijk besluit houdende de versterking van de doeltreffendheid

Nadere informatie

Projectoproep voor de lancering van een Belgisch platform «Digitalisering voor ontwikkeling» (Digital for Development, D4D)

Projectoproep voor de lancering van een Belgisch platform «Digitalisering voor ontwikkeling» (Digital for Development, D4D) Projectoproep voor de lancering van een Belgisch platform «Digitalisering voor ontwikkeling» (Digital for Development, D4D) 1 Inleiding Meer dan ooit is onze toekomst digitaal. Op Europees niveau speelt

Nadere informatie

INZICHT IN CORPORATE GOVERNANCE DE DYNAMIEK EN INTERACTIE TUSSEN BESTUUR, RAAD VAN COMMISSARISSEN EN AANDEELHOUDERS

INZICHT IN CORPORATE GOVERNANCE DE DYNAMIEK EN INTERACTIE TUSSEN BESTUUR, RAAD VAN COMMISSARISSEN EN AANDEELHOUDERS INZICHT IN CORPORATE GOVERNANCE DE DYNAMIEK EN INTERACTIE TUSSEN BESTUUR, RAAD VAN COMMISSARISSEN EN AANDEELHOUDERS NYENRODE. A REWARD FOR LIFE INLEIDING De leergang is bedoeld voor iedereen die vanuit

Nadere informatie

G R O E P B R U S S E L L A M B E R T

G R O E P B R U S S E L L A M B E R T G R O E P B R U S S E L L A M B E R T Naamloze Vennootschap Maatschappelijke zetel: Marnixlaan 24 1000 Brussel Ondernemingsnummer: 0407.040.209 RPR Brussel De aandeelhouders en obligatiehouders worden

Nadere informatie

In samenwerking met de Federatie oudleerlingenbonden Vlaamse jezuïetencolleges & de Vlaamse koepel van jezuïetencolleges

In samenwerking met de Federatie oudleerlingenbonden Vlaamse jezuïetencolleges & de Vlaamse koepel van jezuïetencolleges In samenwerking met de Federatie oudleerlingenbonden Vlaamse jezuïetencolleges & de Vlaamse koepel van jezuïetencolleges CONGRES π Zaterdag 20 november 2010 π Universiteit Antwerpen Stadscampus π Aula

Nadere informatie

Ik ben 48 jaar oud, ben gehuwd en moeder van 5 kinderen. Vandaag ben ik Gemeente en OCMWraadslid.

Ik ben 48 jaar oud, ben gehuwd en moeder van 5 kinderen. Vandaag ben ik Gemeente en OCMWraadslid. Ik ben 48 jaar oud, ben gehuwd en moeder van 5 kinderen. Vandaag ben ik Gemeente en OCMWraadslid. Mijn hobby s zijn tennis en bridge. 48 jaar oud, licentiaat in de rechten, master in financiën, studies

Nadere informatie

Uitbesteding van boekhoudkundige activiteiten bij Vlaamse kmo s

Uitbesteding van boekhoudkundige activiteiten bij Vlaamse kmo s Uitbesteding van boekhoudkundige activiteiten bij Vlaamse kmo s PROF.DR. PATRICIA EVERAERT, Docent Lessius Hogeschool en KULeuven GERRIT SARENS, Doctoraatsonderzoeker UGent (Vakgroep Accountancy en Bedrijfsfinanciering)

Nadere informatie

ACC CHARTER VOOR NIEUWE LEDEN

ACC CHARTER VOOR NIEUWE LEDEN CHARTER /1 ACC CHARTER VOOR NIEUWE LEDEN De ACC (Association of Communication Companies) wil de toegevoegde waarde van de Belgische communicatiesector in de verf zetten, met als bedoeling de omzet van

Nadere informatie

Samenvatting beloningsbeleid

Samenvatting beloningsbeleid Samenvatting beloningsbeleid 1. Inleiding In de wet van 25 april 2014 op het statuut van en het toezicht op kredietinstellingen werden de regels vastgelegd met betrekking tot het beloningsbeleid van financiële

Nadere informatie

Functiefamilie ET Thematische experten

Functiefamilie ET Thematische experten Functiefamilie ET Thematische experten DOEL Expertise in een materie* en verstrekken aan de administratieve en politieke instanties teneinde hen te ondersteunen bij de besluitvorming en de uitvoering van

Nadere informatie

Toelichtende nota: Omschrijving van de voorgestelde wijzigingen aan de statuten van bpost, NV van publiek recht

Toelichtende nota: Omschrijving van de voorgestelde wijzigingen aan de statuten van bpost, NV van publiek recht Toelichtende nota: Omschrijving van de voorgestelde wijzigingen aan de statuten van bpost, NV van publiek recht Op 16 december 2015 heeft het Belgische Parlement een nieuwe wet aangenomen (de Wet van december

Nadere informatie

Advies over het ontwerp van decreet houdende diverse bepalingen inzake wonen, inburgering en stedelijk beleid

Advies over het ontwerp van decreet houdende diverse bepalingen inzake wonen, inburgering en stedelijk beleid ADVIES Raad Volwassenenonderwijs 22 februari 2005 RVOL/MDR/ADV/005 Advies over het ontwerp van decreet houdende diverse bepalingen inzake wonen, inburgering en stedelijk beleid VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, LEUVENSEPLEIN

Nadere informatie

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 24 november 2009 (OR. en) 15137/09 CRIMORG 164 ENFOPOL 271

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 24 november 2009 (OR. en) 15137/09 CRIMORG 164 ENFOPOL 271 RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 24 november 2009 (OR. en) 15137/09 CRIMORG 164 ENFOPOL 271 WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN Betreft: BESLUIT VAN DE RAAD betreffende de oprichting van een Europees

Nadere informatie

Info- event bestuur 2015-2016

Info- event bestuur 2015-2016 Info- event bestuur 2015-2016 Content Waar het allemaal begint De AFC-organisatiestructuur Alle bestuursfuncties En praktisch dan? Onze voorzitster hebben we al! Waar het allemaal begint Waar het allemaal

Nadere informatie

FUNCTIEPROFIEL. Stagiair (september 2017 maart 2018)

FUNCTIEPROFIEL. Stagiair (september 2017 maart 2018) FUNCTIEPROFIEL Stagiair (september 2017 maart 2018) 1. ORGANISATIE 2. AANLEIDING VAN DE VACATURE 3. FUNCTIE 4. ONDERZOEKSOPDRACHT 5. KANDIDAAT 6. BIJZONDERHEDEN 7. PROCEDURE Chasse Executive Search Datum:

Nadere informatie

pilootprojecten (deel 1) Oost-Vlaanderen

pilootprojecten (deel 1) Oost-Vlaanderen pilootprojecten (deel 1) Oost-Vlaanderen dhr. Arne Oosthuyse projectcoördinator Voka - Kamer van Koophandel O-Vl. VON-sessie: Allochtoon ondernemerschap in Vlaanderen Donderdag 9 juni 2011 Huis van de

Nadere informatie

Martine Verluyten Voorzitter van het Auditcomité van de Vlaamse Administratie

Martine Verluyten Voorzitter van het Auditcomité van de Vlaamse Administratie 1 Publieke versus private audit Gelijkenissen en verschillen een persoonlijke-ervaringsgebaseerde toelichting Martine Verluyten Voorzitter van het Auditcomité van de Vlaamse Administratie 2 2 1 Context

Nadere informatie

Studiedag / Journée d études

Studiedag / Journée d études Studiedag / Journée d études Paleis der Academiën - Palais des Académies Brussels 6.11.2013 De controleactoren in de overheids- en in de privésector: verwachtingen en uitdagingen Les acteurs de l audit

Nadere informatie

CYCLUS 1 (JANUARI/FEBRUARI 2016)

CYCLUS 1 (JANUARI/FEBRUARI 2016) ALGEMENE INFORMATIECYCLUS PROGRAMMA CYCLUS 1 (JANUARI/FEBRUARI 2016) DEEL I: VORMING WEEKEND 1 VAN ZATERDAG 09/01/2016 OM 08u30 TOT ZONDAG 10/01/2016 OM 18u00 WEEKEND 2 VAN ZATERDAG 23/01/2016 OM 09u00

Nadere informatie

Falend toezicht moet stoppen! Open Kennis Avond

Falend toezicht moet stoppen! Open Kennis Avond Falend toezicht moet stoppen! Open Kennis Avond Gerard Mertens, hoogleraar financial management & governance Decaan Faculteit Management Wetenschappen Open Universiteit, Heerlen, The Netherlands Wanbeleid

Nadere informatie

Bruikbare Aanbevelingen om de EILEEN- Benadering toe te passen

Bruikbare Aanbevelingen om de EILEEN- Benadering toe te passen Bruikbare Aanbevelingen om de EILEEN- Benadering toe te passen Verbeterd interculturele leren in Europese ondernemingen Nederlandstalige Versie Dutch Language Version De EILEEN Aanbevelingen Introductie

Nadere informatie

MEMORANDUM DEUGDELIJK BESTUUR

MEMORANDUM DEUGDELIJK BESTUUR MEMORANDUM DEUGDELIJK BESTUUR Ethias Bank nv BTW BE 0420.327.328 - RPR Brussel Maatschappelijke zetel Sterrenkundelaan 19 1210 Brussel www.ethias.be info@ethias.be 1. Structuur van het aandeelhouderschap

Nadere informatie

GOED BESTUUR VOOR CULTUUR! CULTURAL GOVERNANCE ALS HEFBOOM TOT PROFESSIONALISERING. Prof. dr. Annick Schramme & Joke Schrauwen

GOED BESTUUR VOOR CULTUUR! CULTURAL GOVERNANCE ALS HEFBOOM TOT PROFESSIONALISERING. Prof. dr. Annick Schramme & Joke Schrauwen GOED BESTUUR VOOR CULTUUR! CULTURAL GOVERNANCE ALS HEFBOOM TOT PROFESSIONALISERING Prof. dr. Annick Schramme & Joke Schrauwen 2 trajecten Werkgroep Bilsen Fonds Leidraad: principes governance op organisatieniveau

Nadere informatie

ENTANGLE - Nieuwsbrief

ENTANGLE - Nieuwsbrief INHOUD Projectachtergrond 1 Projectomschrijving 2 Partners 3 Kick ck-off meeting in Brussel 4 Rethinking Education 4 Contactgegevens en LLP 5 ENTANGLE vindt zijn oorsprong in de dagelijkse praktijk binnen

Nadere informatie

Profielschets Raad van Commissarissen

Profielschets Raad van Commissarissen Profielschets Raad van Commissarissen Vastgesteld door de Raad van Commissarissen op 18 maart 2009 en laatstelijk gewijzigd in 2014. 1. Doel profielschets 1.1 Het doel van deze profielschets is om uitgangspunten

Nadere informatie

Jongeren ten opzichte van hun eerste job 15-09-2008

Jongeren ten opzichte van hun eerste job 15-09-2008 Jongeren ten opzichte van hun eerste job Samenvatting 15-09-2008 van de resultaten a Market Probe division Doelstelling van het onderzoek 2 3 Kennis over de jongeren ten aanzien van het einde van hun studies

Nadere informatie

ACKERMANS & van HAAREN NV Begijnenvest 113 2000 Antwerpen BTW BE 0.404.616.494 R.P.R. Antwerpen

ACKERMANS & van HAAREN NV Begijnenvest 113 2000 Antwerpen BTW BE 0.404.616.494 R.P.R. Antwerpen ACKERMANS & van HAAREN NV Begijnenvest 113 2000 Antwerpen BTW BE 0.404.616.494 R.P.R. Antwerpen NOTULEN VAN DE GEWONE ALGEMENE VERGADERING GEHOUDEN TE ANTWERPEN OP 26 MEI 20134 I. SAMENSTELLING VAN HET

Nadere informatie

16 / 11 / 2015 BRUSSELS

16 / 11 / 2015 BRUSSELS BELGIAN PR SUMMIT 16 / 11 / BRUSSELS Hosted by SPONSORINGSVOORSTEL BELGIAN PR SUMMIT Tweejaarlijks evenement georganiseerd door BPRCA en 3C De vakverenigingen BPRCA en 3C hebben beslist om de krachten

Nadere informatie

Mededeling Vlaamse Regering. Vlaams statistisch programma: samenstelling en goedkeuringsproces

Mededeling Vlaamse Regering. Vlaams statistisch programma: samenstelling en goedkeuringsproces Mededeling Vlaamse Regering Vlaams statistisch programma: samenstelling en goedkeuringsproces 1. Context Na het leggen van de grondvesten van een nieuw systeem van Vlaamse openbare statistieken door de

Nadere informatie

JAARVERSLAG Brederodestraat VG Amsterdam Nederland. Rabobank: NL44RABO

JAARVERSLAG Brederodestraat VG Amsterdam Nederland.  Rabobank: NL44RABO JAARVERSLAG 2013 Brederodestraat 104 4 1054 VG Amsterdam Nederland www.stichtingopen.nl info@stichtingopen.nl Rabobank: NL44RABO0143176986 JAARVERSLAG STICHTING OPEN 2013 1 INHOUDSOPGAVE 1. VOORWOORD...

Nadere informatie

A D V I E S Nr Zitting van maandag 5 oktober

A D V I E S Nr Zitting van maandag 5 oktober A D V I E S Nr. 1.959 ------------------------------- Zitting van maandag 5 oktober 2015 --------------------------------------------------- Vragenlijst voor een evaluatie van de Verklaring van de IAO

Nadere informatie

Corporate & Public Governance: Perpetuum Mobile? Prof. Dr. L. Van den Berghe

Corporate & Public Governance: Perpetuum Mobile? Prof. Dr. L. Van den Berghe Corporate & Public Governance: Perpetuum Mobile? Prof. Dr. L. Van den Berghe 2 Overzicht Deugdelijk bestuur in de private en de publieke sector: een permanente kruisbestuiving Maar, publieke sector is

Nadere informatie

Leiderschap is alleen leuk als er nog iets te leiden valt

Leiderschap is alleen leuk als er nog iets te leiden valt Leiderschap is alleen leuk als er nog iets te leiden valt LEADERSHIP CHALLENGE 2012 14, 15, 16 september de Nudge Leadership Challenge is een samenwerking van met deelnemers van onder andere Een beetje

Nadere informatie

UITNODIGING. 5 juni 2012: CORPORATE UNIVERSITY EVENT 5 JUNI ROTTERDAM SCHOOL OF MANAGEMENT ERASMUS UNIVERSITY SAVE THE DATE

UITNODIGING. 5 juni 2012: CORPORATE UNIVERSITY EVENT 5 JUNI ROTTERDAM SCHOOL OF MANAGEMENT ERASMUS UNIVERSITY SAVE THE DATE ROTTERDAM SCHOOL OF MANAGEMENT ERASMUS UNIVERSITY EXECUTIVE EDUCATION AND ORGANISATIONAL DEVELOPMENT SAVE THE DATE 5 JUNI 14:00-17:30 RSM Open Programmes UITNODIGING 5 juni 2012: CORPORATE UNIVERSITY EVENT

Nadere informatie

Juryverslag voor het Beste Rapport Duurzaam Ondernemen 2006. Prijs 2007

Juryverslag voor het Beste Rapport Duurzaam Ondernemen 2006. Prijs 2007 Juryverslag voor het Beste Rapport Duurzaam Ondernemen 2006 20 NOVEMBER 2007 JURYVERSLAG VOOR HET BESTE RAPPORT DUURZAAM ONDERNEMEN 2006 JURYVERSLAG VOOR HET BESTE RAPPORT DUURZAAM ONDERNEMEN 2006 Doelstellingen

Nadere informatie

2013 Monitoring Report

2013 Monitoring Report 2013 Monitoring Report Executive summary Monitoring 2013 TV advertsing Websites Basisscholen Conclusie 2013 Monitoring Report Executive summary & Key findings Verantwoorde reclame en marketing naar kinderen

Nadere informatie

GOED BESTUUR VOOR CULTUUR! CULTURAL GOVERNANCE ALS HEFBOOM TOT PROFESSIONALISERING

GOED BESTUUR VOOR CULTUUR! CULTURAL GOVERNANCE ALS HEFBOOM TOT PROFESSIONALISERING 2 trajecten Werkgroep BilsenFonds GOED BESTUUR VOOR CULTUUR! CULTURAL GOVERNANCE ALS HEFBOOM TOT PROFESSIONALISERING Prof. dr. Annick Schramme & Joke Schrauwen Leidraad: principes governance op organisatieniveau

Nadere informatie

VERSTERKING VAN DE KLIMAATGOVERNANCE IN BELGIË

VERSTERKING VAN DE KLIMAATGOVERNANCE IN BELGIË VAKGROEP EUROPEES, PUBLIEK- EN INTERNATIONAAL RECHT CENTRUM VOOR MILIEU- EN ENERGIERECHT VERSTERKING VAN DE KLIMAATGOVERNANCE IN BELGIË GRONDWETTELIJKE EN INSTITUTIONELE MOGELIJKHEDEN Prof. Dr. L. Lavrysen,

Nadere informatie

Geïnformeerd pensioendebat

Geïnformeerd pensioendebat Geïnformeerd pensioendebat Mogelijkheden partnership in Netspar Juni 2016 De denktank en het onderzoeksnetwerk Network for Studies on Pensions, Aging and Retirement. Missie Netspar draagt bij aan de voortdurende

Nadere informatie

REGLEMENT EXECUTIVE COMMITTEE POSTNL N.V. Vastgesteld door de Raad van Bestuur op 29 september 2017

REGLEMENT EXECUTIVE COMMITTEE POSTNL N.V. Vastgesteld door de Raad van Bestuur op 29 september 2017 REGLEMENT EXECUTIVE COMMITTEE POSTNL N.V. Vastgesteld door de Raad van Bestuur op 29 september 2017 INHOUDSOPGAVE Pagina Introductie; Definities....3 Hoofdstuk I. Hoofdstuk II. Hoofdstuk III. Hoofdstuk

Nadere informatie

Steun aan jonge innovatieve ondernemingen

Steun aan jonge innovatieve ondernemingen Steun aan jonge innovatieve ondernemingen Reglement Oproep van mei 2013 A) Ondernemingen die in aanmerking komen Elke onderneming die aan volgende voorwaarden voldoet, kan zich, met oog op de toepassing

Nadere informatie

Belgian Ergonomics Society

Belgian Ergonomics Society Belgian Ergonomics Society Verslag overleg inrichters specialisatie-opleiding ergonomie Datum: 22 mei 2013, 13u30-15u30 Plaats: Brussel, Erasmusgebouw HUB Verslag: Roeland Motmans X Heleen Vandromme KUL

Nadere informatie

Februari Goed mkb-bestuur en accountant: een waardevolle combinatie

Februari Goed mkb-bestuur en accountant: een waardevolle combinatie Februari 2018 Goed mkb-bestuur en accountant: een waardevolle combinatie De tekst van deze brochure is een samenvatting van het NEMACC-rapport MKB Goed bestuur en toezicht in Nederland, een verkennend

Nadere informatie

VERSTERKING VAN DE KLIMAATGOVERNANCE IN BELGIË GRONDWETTELIJKE EN INSTITUTIONELE MOGELIJKHEDEN

VERSTERKING VAN DE KLIMAATGOVERNANCE IN BELGIË GRONDWETTELIJKE EN INSTITUTIONELE MOGELIJKHEDEN VAKGROEP EUROPEES, PUBLIEK- EN INTERNATIONAAL RECHT CENTRUM VOOR MILIEU- EN ENERGIERECHT VERSTERKING VAN DE KLIMAATGOVERNANCE IN BELGIË GRONDWETTELIJKE EN INSTITUTIONELE MOGELIJKHEDEN Prof. Dr. L. Lavrysen,

Nadere informatie