I. Context (1) I. Context (2) Het Akkoord van Brussel van 16 september 2002: Een juridisch kader voor grensoverschrijdende intercommunales

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "I. Context (1) I. Context (2) Het Akkoord van Brussel van 16 september 2002: Een juridisch kader voor grensoverschrijdende intercommunales"

Jonas Willemsen
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Het Akkoord van Brussel van 16 september 2002: Een juridisch kader voor grensoverschrijdende intercommunales Prof. dr. Jan Wouters Maarten Vidal Instituut voor Internationaal Recht K.U. Leuven I. Context (1) De grens scheidt niet alleen, maar verbindt ook Bevolking en lokale overheden aan weerskanten worden met soortgelijke problemen geconfronteerd Verhouding periferie centrum Incompatibiliteit regelgeving I. Context (2) Traditionele visie: de Koning voert de buitenlandse betrekkingen (art. 167 G.W.) Restrictieve interpretatie Raad van State Gemilderd door ontwikkeling buitenlands beleid van de Belgische deelstaten Gemilderd door besef dat GOSA geen nieuwe bevoegdheid is, maar een wijze van uitoefening van bestaande bevoegdheden 1

2 I. Context (3) Raad van Europa: juridisch kader Europese Kaderovereenkomst inzake de grensoverschrijdende samenwerking tussen territoriale gemeenschappen en autoriteiten (Madrid) Aanvullend protocol (1995) I. Context (4) Europese Unie: beleids- en financieel kader Interreg-programma s Toekomst: ook juridisch kader (ontwerpverordening) Bilaterale verdragen: Akkoord van Brussel van 16 september 2002 (Akkoord van Doornik: politiesamenwerking) I. Context (5) Nationaalrechtelijke bepalingen over grensoverschrijdende samenwerking Intern regelgevend kader Frankrijk (district européen) Beperkter regelgevend kader in Vlaanderen 2

3 I. Context (6) Initiatieven met het oog op het Frans-Belgisch metropoolgebied Frans-Belgische parlementaire werkgroep: een van de thema s is governance van de Eurometropool rond Rijsel Denkoefeningen binnen GPCI Denkgroep van de gouverneur studieopdracht Denkoefeningen binnen Agence d Urbanisme I. Context (7) Verder verloop van de uiteenzetting: Focus op institutioneel kader Bespreking van de krachtlijnen van het Akkoord van Brussel (II) Vormgeving van de samenwerking in bepaalde samenwerkingsstructuren (III) Open vragen voor de toekomst (IV) II. Krachtlijnen van het Akkoord (1) Akkoord tussen de Regering van het Koninkrijk België, de Vlaamse Regering, de Regering van de Franse Gemeenschap en de Regering van het Waalse Gewest, enerzijds, en de Regering van de Franse Republiek, anderzijds, inzake de grensoverschrijdende samenwerking tussen territoriale gemeenschappen en lokale openbare lichamen, ondertekend te Brussel op 16 september

4 II. Krachtlijnen van het Akkoord (2) Participatie van deelstaten vanwege Belgisch constitutioneel parallellisme tussen interne en externe bevoegdheden (art. 167, 1, G.W.) Toont onmiddellijk verschil in positie met Franse Régions Van belang voor mogelijkheid deelname gemeenschappen en gewesten aan lokale samenwerkingsverbanden (bijzondere regeling) II. Krachtlijnen van het Akkoord (3) Territoriaal toepassingsgebied (waar?) Hele Frans-Belgische grensgebied Personeel toepassingsgebied (wie?) Art. 2: decentrale besturen, hun autonome bedrijven, hun samenwerkingsverbanden Art. 17: cryptische bepaling om ook gemeenschappen, gewesten (en de twee staten?) te vatten II. Krachtlijnen van het Akkoord (4) Akkoord bevestigt bestaande mogelijkheden Informele samenwerkingsverbanden Grensoverschrijdende conferenties Akkoord creëert nieuwe mogelijkheden Bindende samenwerkingsovereenkomsten Oprichting van grensoverschrijdende samenwerkingsverbanden Toetreding tot bestaande nationale verbanden 4

5 II. Krachtlijnen van het Akkoord (5) Voorwerp van de grensoverschrijdende samenwerkingsovereenkomsten : Steeds eigen bevoegdheden deelnemers Geen regelgevende bevoegdheden Coördinatie van beslissingen Uitoefening van een openbare dienst Oprichting van samenwerkingsorgaan Duidt toepasselijk recht (en bijgevolg rechter) aan II. Krachtlijnen van het Akkoord (6) Grensoverschrijdende samenwerkingorganen (I) Zonder rechtspersoonlijkheid (niet nieuw) Oprichting naar nationaal recht (bijvoorbeeld Vlaamse dienstverlenende vereniging, Frans syndicat d économie mixte) Toetreding tot een bestaande dergelijke figuur Speciale figuur uit het verdrag: LSGS - GLCT II. Krachtlijnen van het Akkoord (7) Grensoverschrijdende samenwerkingorganen (II) Verschil met vroeger: publiekrecht ipv privaat Recht van de zetel van het orgaan van toepassing en territoriale rechter bevoegd Concurrentie bij overheidsopdrachten (art. 6) Samenwerking bij bestuurlijk toezicht Oproep in verdrag om bestaande structuren (zoals GPCI) om te zetten (art. 16) 5

6 III. Nieuwe samenwerkingsstructuren (I) Publiekrechtelijke samenwerking Nationale rechtsfiguren, neutrale figuur LSGS Keuze afhankelijk van wensen en doelstellingen (bijv. private partners? -> mogelijk in SEML) Ook nationaal recht noopt tot bepaalde keuzes (cf. F: Code Général des Collectivités Territoriales) Nationale regelgeving niet altijd even bruikbaar (wegens andere administratieve achtergrond) III. Nieuwe samenwerkingsstructuren (II) Niet noodzakelijk één omvattende structuur voor alle mogelijke vormen van samenwerking binnen het metropoolgebied Samenwerking met beperkter werkterrein Specifiek project Samenwerking die metropoolgebied overstijgt Niet te snel kiezen voor al te zware figuren III. Nieuwe samenwerkingsstructuren (III) Lokaal Samenwerkingsverband voor Grensoverschrijdende Samenwerking Groupement Local de Coopération Transfrontalière Inspiratie uit Akkoord van Karlsruhe (F-D-CH-L) Kernbepalingen in verdrag zelf, nationaal recht van de zetel als gemeen recht van toepassing Daardoor betere verzoening belangen van besturen uit beide landen 6

7 III. Nieuwe samenwerkingsstructuren (IV) Geen inhoudelijke beperking LSGS (m.u.v. vereiste eigen bevoegdheden en verbod op regelgevende bevoegdheden) Werking vastgelegd in statuten, met bepaalde vereisten uit Akkoord en uit het nationale recht Meerderheidsbeslissingen, bijzondere statutaire meerderheid voor metropoolgebied III. Nieuwe samenwerkingsstructuren (V) Minimumorganen: algemene vergadering met ALLE deelnemende overheden voorzitter en vice-voorzitter (vertegenwoordiging F-VL-W) Andere (advies)organen kunnen worden ingesteld Financiering III. Nieuwe samenwerkingsstructuren (VI) Zetel van het samenwerkingsorgaan bepaalt ook de mogelijkheden, zelfs bij LSGS Waarschijnlijk zal in de toekomst Belgische burger deels door een Franse administratieve overheid worden bestuurd, en zal hij voor zijn rechtsbescherming van de Franse administratieve rechter afhankelijk zijn: onderling vertrouwen 7

8 IV. Open vragen voor de toekomst (I) Akkoord is geen panacee: enkel kader voor initiatief dat van lokale actoren moet komen Administratief recht blijft grotendeels nationaal: Nood aan instrumenten / afspraken grensoverschrijdende ruimtelijke ordening Personeel Taalwetgeving IV. Open vragen voor de toekomst (II) Fundamentele vragen Opzetten van een governance-structuur Wie zijn de partners van de samenwerking? Deelname van staatsorganen aan de samenwerking verdient verduidelijking Verschillende rol intercommunales B F Civiele maatschappij, economische actoren Wat zijn de doelstellingen van de samenwerking? Eventuele vragen uit het publiek 8

Vergelijkbare documenten

EINDELIJK EEN PUBLIEKRECHTELIJK KADER VOOR GEDECENTRALISEERDE VLAAMS-FRANSE SAMENWERKING

EINDELIJK EEN PUBLIEKRECHTELIJK KADER VOOR GEDECENTRALISEERDE VLAAMS-FRANSE SAMENWERKING Prof. dr. Jan Wouters en Maarten Vidal * Hoewel in de praktijk lokale, gedecentraliseerde overheden (gemeenten,