Afschotregistratie ganzen en Smienten (P5) Rapportage seizoen

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Afschotregistratie ganzen en Smienten (P5) Rapportage seizoen"

Gert Johan Janssen
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Afschotregistratie ganzen en Smienten (P5) Rapportage seizoen

2 In Alterra-Technische opdracht van het Ministerie rapportage van Landbouw, - Afschotregistratie Natuur en Voedselkwaliteit ganzen en Smienten (P5) - seizoen doc 2

3 Afschotregistratie ganzen en Smienten (P5) Rapportage seizoen Jan Ger Oord Hugh Jansman Frans van Bommel Bart Ebbinge Alterra Technische rapportage: Afschotregistratie ganzen en Smienten 2005/2006 Alterra-Technische rapportage - Afschotregistratie ganzen en Smienten (P5) - seizoen Alterra, doc Wageningen,

4 Introductie LNV maakt beleid voor opvang ter bescherming van de ganzen en Smienten en voor het beheersbaar houden van de kosten van landbouwschadevergoeding. Alterra is gevraagd te onderzoeken hoe effectief en doelmatig het aanwijzen van foerageergebieden, en het door verjaging concentreren van ganzen en Smienten binnen deze foerageergebieden, is. Om het beleid te kunnen evalueren is het van belang te weten of de aantallen in Nederland overwinterende ganzen en Smienten niet negatief beïnvloed wordt door dit nieuwe beleid. Een van de ingestelde maatregelen is het verjagen met ondersteunend afschot van Grauwe gans, Kolgans en Smient buiten de foerageergebieden. Of daarvan een wezenlijke invloed op de omvang van de ganzen en Smienten populatie is te verwachten dient te worden nagegaan. Om de aantallen geschoten vogels te kunnen bepalen dient een goede afschotregistratie te worden opgezet. Vraagstelling Wat is de kwantitatieve bijdrage van ondersteunend afschot bij verjagingsacties aan sterfte in ganzenen Smientenpopulaties? Resultaten Een compleet overzicht van de afschotcijfers is op dit moment niet mogelijk. Hoewel veel moeite door WBE s, FBE s en Provincies is gedaan om de gegevens te vergaren, schort het voornamelijk aan de opzet van de gegevensverzameling. Duidelijk is dat de provincies geen uniform registratiesysteem hanteren waardoor het niet mogelijk is een totaal overzicht te geven en ook niet om bepaalde berekeningen uit te voeren. Voor enkele provincies is niet bekend hoeveel acties zijn verricht, hoeveel ontheffingen zijn verleend of is het aantal geschoten vogels niet gespecificeerd (zie bijlage 1 en 2). Ook is de locatie aanduiding is ontbrekend of moeilijk in een GIS om te zetten. Zie de bijlagen voor een totaaloverzicht; in tabel 1 staan de aantallen geschoten vogels per provincie met het totaal voor Nederland. De categorie onbekend/divers bevat voor sommige gevallen ook de doelsoorten Grauwe gans, Kolgans en Smient (Noord-Brabant), maar ook soorten als: soepgans, Nijlgans, Canadese gans etc., dit wisselt echter per Provincie. Het verschilt per provincie of deze soorten wel of niet in de registratie zijn meegenomen. Voor Noord-Holland is de ontheffing in februari 2006 ingetrokken. Er zijn van deze provincie vooralsnog geen gegevens verkregen. Afschotgegevens DR FRL GR LB NB UT ZL FL GL OV ZH totaal Grauwe gans Kolgans Canadese gans Smient Onbekend/diversen totaal % algeheel totaal 0,6 46,1 2,8 1,9 3,1 2,5 4,0 0,9 16,2 9,8 12,2 100 Tabel 1: Aantallen geschoten ganzen en smienten in seizoen Alterra-Technische rapportage - Afschotregistratie ganzen en Smienten (P5) - seizoen doc 4

Figuur 1: Aantallen geschoten ganzen en Smienten per provincie voor seizoen 2005-2006. Conclusie & discussie.

5 Figuur 1: Aantallen geschoten ganzen en Smienten per provincie voor seizoen Conclusie & discussie. De registratie verloopt niet uniform met betrekking tot de verzamelde gegevens en tevens qua tijdsschema waarop de gegevens beschikbaar komen. Het is dan ook van belang dat dit voor het komende seizoen te verbeteren. Vandaar dat wordt aanbevolen om een beter afgestemde registratie in te voeren (zie ook aanbevelingen). Tabel 1 en figuur 1 tonen dat in Friesland verruit het meeste afschot is verricht (46% van het totaal). Ongeveer een derde van alle Kolganzen (20.755) werd in deze provincie geschoten. Voor de inwerkingtreding van de FF-wet werden in seizoen 1997/1998 ruim Kolganzen geschoten. In de jaren daarna werd dit sterk minder (Nieuwsbrief 6, KNJV). In het kader van schadebestrijding zijn afgelopen seizoen ( ) tenminste Kolganzen geschoten. n n geschoten % Smient Grauwe gans Kolgans Tabel 2: Globale omvang van de afschot op de geschatte maximale winterpopulatie. n = geschatte wintermaximum (maand januari; methode: aantal getelde vogels in de monitoringsgebieden + overig geteld + bijschatting (tabel 4.1 in SOVON watervogeltelling 2004/2005); n geschoten = aantal opgegeven geschoten vogels in seizoen 2005/2006; % is percentage van de geschatte winterpopulatie wat is afgeschoten. Indien de afschotgegevens worden uitgezet tegen het geschatte aantal aanwezige vogels in een winter (tabel 2) dan blijkt van de Grauwe gans bijna 9% afgeschoten te worden, tegen Alterra-Technische rapportage - Afschotregistratie ganzen en Smienten (P5) - seizoen doc 5

6 4% en 1% voor respectievelijk Kolgans en Smient. Er zit natuurlijk veel storing in deze getallen aangezien de tellingen deels geschat zijn en daarnaast omdat de piekmaand in het voorgaande winterseizoen wordt vergeleken met de gehele schadebestrijdingsperiode in het afgelopen jaar. Vervolgonderzoek moet uitwijzen of de huidige intensiteit van schadebestrijding van invloed is voor de populaties. Deze zijn namelijk van meer factoren afhankelijk dan alleen de winterafschot in Nederland. Aanbevelingen Om de afschotgegevens beter te kunnen uitwerken is het van belang dat de registratie meer uniform verloopt. In Bijlage 3 is een concept tabel opgenomen met de gewenste velden. Samengevat heeft het betrekking op: Machtigingsnummer Naam/adresgegevens Wildbeheerseenheid Diersoort ontheffing Preventieve maatregelen Heeft er afschot plaatsgevonden Aantal acties met geweer Aantal geschoten dieren Doorschrijving ontheffing door FBE/WBE/provincie aan grondgebruiker Grondgebruiker / ontheffingshouder WBE waarbinnen de gronden van de betreffende grondgebruiker/ontheffinghouder liggen Diersoort(en) waarvoor ontheffing is verleend Preventieve maatregelen ide on de gronden van de ontheffinghouder zijn genomen Ja/nee Aantal acties met geweer, waarbij het doel het schieten van 1 of meer ganzen/smienten was Aantal geschoten dieren met vermelding van de soort Literatuur Nieuwsbrief nr 6 WBE-Databank, KNJV, Amersfoort. Roomen M. van, van Winden E., Hustings F., Koffijberg K., Kleefstra R., SOVON Ganzenen zwanenwerkgroep & Soldaat L. In prep. Watervogels in Nederland in 2004/2005. SOVON-monitoringrapport, RIZA-rapport. SOVON Vogelonderzoek Nederland, Beek- Ubbergen. Alterra-Technische rapportage - Afschotregistratie ganzen en Smienten (P5) - seizoen doc 6

7 Alterra-Technische rapportage - Afschotregistratie ganzen en Smienten (P5) - seizoen doc 7

8 Bijlage 1 Ontheffingen/rapportages: Provincies: DR FRL GR LB NB UT ZL FL GL OV NH* ZH Aantal machtigingen/ontheffingen Geen gebruik Rapportageformulier Retour Niet retour Aantal acties/geschoten dieren: Grauwe gans Kolgans Canadese gans Smient Onbekend/diversen Ganzen/smienten totaal Geschoten geringde kolganzen % geringde KG op geschoten # % geringde KG op gevangen: Aantal acties Geschoten dieren per actie Geschoten dieren per ontheffing Aantal ontheffingen zonder afschot Afschotregistratiegegevens per provincie voor seizoen Totaalkolom niet correct vanwege ontbrekende gegevens. * In Noord Holland is de ontheffing in februari ingetrokken; geen gegevens aangeleverd. # Berekent op het aantal onbekende geschoten vogels (Kolgans niet gespecificeerd); derhalve een onderschatting. Lege cel: geen data. Alterra-Technische rapportage - Afschotregistratie ganzen en Smienten (P5) - seizoen doc 8

9 Bijlage 2 Deelgebieden \ Provincies DR FRL GR LB NB UT ZL FL GL OV ZH Aangegeven per deelgebied nee ja nee ja nee nee ja ja ja nee nee Aangegeven per WBE nee nee nee ja ja ja nee ja ja ja ja Herleid tot deelgebieden ja nee ja nee nee nee nee nee nee nee nee Herleid tot WBE nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee Registratiegegevens per deelgebied per provincie. Alterra-Technische rapportage - Afschotregistratie ganzen en Smienten (P5) - seizoen doc 9

10 Bijlage 3: Gegevens grondgebruiker/ontheffinghouder Dierso ort Preventieve maatregelen Ondersteunend afschot Aantal acties Geschoten dieren Totaal Opmerkingen Smient Kolgans Grauwe gans Totaal acties maart februari januari december november oktober Ja/nee enz. In de lucht schieten Gaskanon Vogelverschrikkers Vlaggen Smient Kolgans Grauwe gans Rapportage retour Wildbeheereenheid Woonplaats Postcode Adres Naam Machtigingsnr. AB123 J. Boerhof Graswei AB Hoeve Jachtlust j x x x x x j CD456 W. Graan Akker CD Terpen Diana j x x x x j EF789 S. Bietje Landweg EF Terpen Diana j x x x x x n GH1011 B. Boerema Bosrand GH Hoeve Jachtlust n Vervallen Voorbeeldtabel voor verbeterde registratie van afschot. Alterra-Technische rapportage - Afschotregistratie ganzen en Smienten (P5) - seizoen doc 10

Vergelijkbare documenten

Watervogels in een deel van de uiterwaard langs de Boven-Rijn (Gld) in winter 2008/09

SOVON Vogelonderzoek Nederland Rijksstraatweg 178 6573 DG Beek-Ubbergen T (024) 684 81 11 F (024) 684 81 22 Watervogels in een deel van de uiterwaard langs de Boven-Rijn (Gld) in winter 2008/09 E info@sovon.nl