Procedure voor de berekening van UW-, UD-, Uf-, UCW- en -waardes door BCCA vzw

Transcriptie

1 Procedure voor de berekening van UW-, UD-, Uf-, UCW- en -waardes door BCCA vzw BATB 420 MDS/GV/RDC/AW/BDB Versie 1.1 van 27/09/17 Procedure berekening Uf-waarde 1/14 27/09/2017 MDS/GV/RDC/AW/BDB

2 1 Scope Goedkeuring Schemadocumentatie Organisatiehandboek BCCA Normen Opvolging normalisatie Software handleiding Software AutoCAD BiscoDxf Bisco Versiebeheer Validatie Procedure voor de berekening Aanvraag voor berekening Offerte, uitvoeringstermijn en facturatie Ingangscontrole Tekeningen en -waardes Voorbereiding en berekening van de profieldoorsnede Bewerken van de dxf Aanmaak van de bitmap Inladen in Bisco Inkleuren van de verschillende materialen en omgeving Toekennen van de - en -waardes Behandeling holtes Verminderde warmteoverdracht Afgeleide thermische eigenschappen Elementgrootte instellen Rekenparameters instellen Berekening uitvoeren Resultaat van de berekening Kwalificatie van berekenaars Opleiding bouwfysica Kwalificatie Software opleiding Lijst met gekwalificeerde berekenaars Rapportering Bestandsbeheer Klachtenbehandeling Maatregelen Correctieve maatregelen Corrigerende maatregelen Documentbeheer Bijlage A Samenstelling Adviesraad thermische berekeningen Bijlage B Lijst met benoeming van de functies Bijlage C Lijst met gekwalificeerde berekenaars Bijlage D Versiebeheer software Bijlage E Lijst met computers waarop de software gevalideerd is Bijlage F Tarief Bijlage G Offerte Procedure berekening Uf-waarde 2/14 27/09/2017 MDS/GV/RDC/AW/BDB

3 Bijlage H Standaardrapport Bijlage I Klachtenregistratie Bijlage J Aandachtspunten bij berekeningen Bijlage K Versiebeheer procedure Procedure berekening Uf-waarde 3/14 27/09/2017 MDS/GV/RDC/AW/BDB

4 1 Scope Deze procedure beschrijft de vereisten voor het berekenen van een UW-, UD-, Uf-, Ucw-, en -waarde, hieronder kortweg U-waarde genoemd, volgens NBN EN ISO , NBN EN ISO en NBN EN ISO binnen BCCA. Volgende elementen worden behandeld: kwalificatie van uitvoerders van berekeningen (berekenaars) bij BCCA validatie en gebruik van de software gebruikt voor de berekening bij BCCA validatie en gebruik van inputparameters en hypotheses voor berekeningen (de procedure voor het uitvoeren van een berekening) validatie en gebruik van de berekeningsresultaten: o.a. opmaken van rapporten en nummering van documenten herziening van documenten 2 Goedkeuring Deze procedure staat onder toezicht van de Adviesraad thermische berekeningen. Deze adviesraad vergadert minstens 1 maal per jaar. Deze adviesraad werkt voor dit schema op basis van documenten, voorbereid door de WG U-waarde gevelschrijnwerk. De samenstelling van deze adviesraad is vermeld in Bijlage A. Deze procedure werd voorgelegd aan de Adviesraad thermische berekeningen op 27/09/ Schemadocumentatie De schemadocumentatie die hieronder beschreven wordt, is ook beschikbaar in BLOB. 3.1 Organisatiehandboek BCCA Het organisatiehandboek van BCCA is van toepassing op deze procedure. 3.2 Normen NBN EN ISO : Thermische eigenschappen van ramen, deuren en luiken Berekening van de warmtedoorgangscoëfficiënt Deel 1: Algemeen. NBN EN ISO : Thermische eigenschappen van ramen, deuren en luiken Berekening van de warmtedoorgangscoëfficiënt Deel 2: Numerieke methode voor kozijnen. NBN EN ISO 12631: Thermische eigenschappen van vliesgevels Berekening van de warmtegeleiding. NBN EN ISO 10456: Bouwmaterialen en bouwwaren - Hygrothermische eigenschappen - Getabelleerde ontwerpwaarden en procedures voor de bepaling van de opgegeven en nuttige thermische waarden. NBN B : Thermische prestaties van gebouwen - Berekening van de warmtedoorgangscoëfficiënten (U-waarden) van gebouwcomponenten en gebouwelementen - Berekening van de warmteoverdrachtscoëfficiënten door transmissie (HT-waarde) en ventilatie (Hv-waarde). Transmissie referentie document, uittreksel uit Belgisch staatsblad o Vlaanderen: 08/12/2010 p /05/2014 p o Brussel: 28/12/2012 p o Wallonië: 23/01/2017 p Opvolging normalisatie Opvolging van de normalisatie gebeurt binnen de WG U-waarde gevelschrijnwerk. 3.3 Software handleiding Voor de berekeningssoftware zijn volgende handboeken voorhanden: Bisco manual Bisco pilot book Procedure berekening Uf-waarde 4/14 27/09/2017 MDS/GV/RDC/AW/BDB

5 4 Software De berekeningssoftware moet voldoen aan de eisen gesteld in NBN EN ISO De voorbereiding van de profieldoorsnedes gebeurt in AutoCAD en de.dxf bestanden worden omgezet in bitmapformaat met BiscoDxf. De eigenlijke berekeningen worden uitgevoerd in Bisco. Enkel Bisco is dus onderworpen aan validatie binnen deze procedure. 4.1 AutoCAD De tekeningen van de te berekenen doorsnedes worden aangeleverd in dxf-formaat. Om deze tekeningen bruikbaar te maken voor de berekening, zijn soms aanpassingen nodig. De software die voor deze bewerkingen gebruikt wordt, is AutoCAD. 4.2 BiscoDxf De berekeningssoftware (Bisco) vertrekt van bitmap files (.bmp). De aangeleverde tekeningen in dxfformaat moeten dus omgezet worden in een bitmap tekening. Hiervoor wordt de software BiscoDxf gebruikt. 4.3 Bisco De eigenlijke berekening van de Uf-waarde, -waarde van de profieldoorsnede wordt met Bisco gedaan Versiebeheer In Bijlage D wordt een overzicht van de softwareversies bijgehouden Validatie Bij elke nieuwe versie van de berekeningssoftware moeten de berekeningsvoorbeelden uit appendix D van NBN EN ISO herrekend worden. De berekende waarden mogen volgens de norm maximaal 3% afwijken van de waarden uit de norm. Deze validatie moet uitgevoerd worden op elke computer waarop de software geïnstalleerd wordt. De lijst met computers waarvoor de validatie is uitgevoerd, wordt bijgehouden in Bijlage E. De validatiefiles van deze berekeningen moeten bijgehouden worden op de computer waarop de validatie werd uitgevoerd en ook op de B-schijf voor traceerbaarheid van de datum waarop de validatie werd uitgevoerd. 5 Procedure voor de berekening 5.1 Aanvraag voor berekening Aanvragen worden geregistreerd. De aanvraag bevat een voorbeeld tekening in dxf-formaat (of in dwg-formaat compatibel met de versie van AutoCAD bij BCCA), een overzicht van alle materialen en hun thermische geleidbaarheid en emissiviteit, het totaal aantal berekeningen en een lijst met gewenste output: prestatiekenmerken van deze profielen (Uf, ). BCCA behandelt deze documenten als vertrouwelijk. 5.2 Offerte, uitvoeringstermijn en facturatie De standaardtarieven liggen vast in formulier in Bijlage F (ook beschikbaar in BLOB). Deze tarieven worden jaarlijks aangepast. Op basis van de gegevens in de aanvraag en de standaardtarieven, wordt de totale prijs van het project vastgelegd. Bij ontvangst van de ondertekende offerte wordt de controle van de aangeleverde gegevens gestart. Er wordt een ASQ-certificaat (ABCD-code) aangemaakt in ASQ op basis van deze gegevens. De uitvoeringstermijn wordt vastgelegd na controle en goedkeuring van de aangeleverde gegevens. Procedure berekening Uf-waarde 5/14 27/09/2017 MDS/GV/RDC/AW/BDB

6 Facturatie-afspraken worden vastgelegd in de offerte. 5.3 Ingangscontrole Tekeningen Volgende aspecten worden gecontroleerd bij aanlevering van de tekeningen van de profieldoorsnedes: Tekeningen moeten aangeleverd worden in een bruikbaar dxf-formaat (2D, vlakke dxf). De tekeningen moeten voldoen aan de eisen van NBN EN ISO : o.a. minimale afstand b1 en zichtbare breedte van het isolatiepaneel. De tekeningen mogen alleen lines en polylines bevatten. Arceringen en niet-functionele elementen die de vlotte verwerking van de dxf-tekening tot een bitmap verhinderen, moeten door de aanvrager verwijderd zijn uit de tekeningen voor de berekening. De profieldoorsnedes moeten op schaal 1:1 in mm getekend zijn. De zones met de verschillende materialen moeten duidelijk afgebakend zijn zonder overlappingen en met een duidelijke indicatie waar welk materiaal zich bevindt in de doorsnede. Per materiaal is er bij voorkeur een laag (layer) met een kenmerkende kleur en benaming. De plaats van het binnen- en buitenklimaat moeten aangeduid zijn en -waardes De thermische geleidbaarheid ( ) en de emissiviteit ( ) van de materialen in de profieldoorsnede worden aangeleverd conform NBN EN ISO Als de - en -waarde niet rechtstreeks uit de tabellen van NBN EN ISO genomen wordt, worden de bewijsstukken voor de - en -waarde (bv. verwijzing naar andere norm, technische goedkeuringen, testrapporten, ) ook bijgehouden. 5.4 Voorbereiding en berekening van de profieldoorsnede Bewerken van de dxf De dxf-tekening wordt als volgt voorbereid: Open de tekening in AutoCAD. Maak voor elk materiaal in de doorsnede een layer aan met de juiste benaming en eventueel het nummer van de kleur volgens de template van Bisco. Voorzie een layer Borderlines voor de kader, een layer Inside voor het binnenklimaat en een layer Outside voor het buitenklimaat. Teken de lijnen die de materialen begrenzen in de juiste lagen. Teken aan de kant van het binnenklimaat een kleine rechthoek in de layer Inside en aan de kant van het buitenklimaat een kleine rechthoek in de layer Outside als deze nog niet aanwezig zijn. Teken een kader rond het profiel dat ook de omgeving (binnen- en buitenklimaat) omvat in de layer Borderlines. Deze moet voldoende ruim zijn, maar ook niet ruimer dan noodzakelijk (hoe groter de omgeving, hoe groter de bitmap en hoe trager de verwerking met Bisco). Stel de grenzen (LIMITS) van de tekening gelijk aan de kader. Meet alle relevante maten van het profiel op: o bf: breedte van het profiel o df: dikte van het profiel o bp: zichtbare breedte van het isolatiepaneel o bptot: totale breedte van het isolatiepaneel o dp: dikte van het isolatiepaneel o b1: afstand tussen profiel en glasplaat, zie onderstaande figuur. Meet de breedte van holtes die in verbinding staan met de omgeving op en bepaal welke holtes niet, matig of volledig geventileerd zijn. Exporteer de tekening als dxf in AutoCAD R12/LT2 DXF formaat. Procedure berekening Uf-waarde 6/14 27/09/2017 MDS/GV/RDC/AW/BDB

7 5.4.2 Aanmaak van de bitmap Open het dxf-bestand met Biscodxf. Geef alle layers het juiste kleurnummer, voor materialen die niet standaard in de template van Bisco zitten, kies je een nummer waar nog geen materiaal aan toegekend is. Stel voor alle layers met materiaal Fill Contours in; voor de Borderlines layer stel je Skip in, zet deze layer onderaan de lijst. Stel de pixelsize in op 0.1mm Laat de bitmap berekenen. Controleer of de tekening klopt. Besteed aandacht aan eventuele overlap tussen verschillende materialen en pas waar nodig de prioriteiten van de layers aan. Sla de bitmap op onder een zinvolle naam Inladen in Bisco Open de bitmap Inkleuren van de verschillende materialen en omgeving Controleer of alle materialen correct ingekleurd zijn. o Holtes zouden wit (kleur 1) moeten zijn. Als er matig of niet-geventileerde holtes in het profiel zijn die in contact staan met de omgeving, sluit deze dan af met een lijntje met 1px-breedte in de kleur van de omgeving (binnen- of buitenklimaat). Kleur het binnen- en buitenklimaat in Toekennen van de - en -waardes Controleer of voor de verschillende materialen de - en -waarden in overeenstemming zijn met de opgegeven materiaalbeschrijving Behandeling holtes Alle materialen hebben een = 0.9 Stel voor kleur 1 (wit) EQUIMAT CEN _Yx_I (als het profiel horizontaal georiënteerd is) of -CEN_ Xy_I (als het profiel verticaal georiënteerd is) in. Splits deze zone in verschillende holtes met als instellingen: Procedure berekening Uf-waarde 7/14 27/09/2017 MDS/GV/RDC/AW/BDB

8 Geef de zones die matig geventileerd zijn de regel CEN _Yx_E, respectievelijk -CEN_ Xy_E mee Er zijn materialen met een lagere emissiviteit Stel voor kleur 1 (wit) TRANSMAT CEN _DIR_I in. Splits deze zone in verschillende holtes met als instellingen deze van de figuur hierboven. Sluit de zones die matig geventileerd zijn af van de buitenwereld met een lijntje van 1px breed dat de materiaaleigenschap EPDM ( = 0.25W/mK) krijgt Verminderde warmteoverdracht Breng aan de kant van het binnenklimaat van het profiel de zones aan met verminderde warmteoverdracht Afgeleide thermische eigenschappen Controleer de afstanden die zullen gebruikt worden bij de berekening van de afgeleide thermische eigenschappen. De profielbreedte moet overeenkomen met deze gemeten in het dxf bestand, de zichtbare paneelbreedte moet minstens 190mm zijn Berekening van de Uf-waarde Zorg dat de ingevulde nummers van de afstanden overeenkomen met deze in de tekening en met het dialoogvenster Afstanden. Vink alleen Warmtedoorgangscoëfficiënt van raamprofiel (Uf) aan Berekening van de -waarde en temperatuursfactor (Frsi) Doe eerst een berekening van de Uf-waarde van het profiel met een isolatiepaneel. Vervang het isolatiepaneel door een werkelijke glasdoorsnede. Vul de Uf-waarde van het profiel in in het dialoogvenster U-waarden rand, voor de rand waar nu het glasprofiel zit. Vink Lineaire warmtedoorgangscoëfficiënt (psi) & equivalente warmtedoorgangscoëfficiënt (Ueq) en temperatuurfactor (f) aan. Procedure berekening Uf-waarde 8/14 27/09/2017 MDS/GV/RDC/AW/BDB

9 5.4.9 Elementgrootte instellen Stel de triangulatie in op 3px voor alle zones. Als blijkt dat de berekening niet kan uitgevoerd worden met deze instelling (de computer heeft niet genoeg intern geheugen of processorcapaciteit), vergroot dan de triangulatie in zones waar dit mogelijk is: bijvoorbeeld oppervlakken waar de isothermen ver van elkaar liggen of grotere oppervlaktes in de doorsnede Rekenparameters instellen Alle holtes zijn EQUIMAT ingesteld Gebruik de rekenparameters zoals in onderstaande figuur: Gebruik temperaturen oplossing mag aangevinkt worden, de norm laat beide opties (berekend of, T=10K) toe Alle holtes zijn TRANSMAT ingesteld Gebruik de rekenparameters zoals in onderstaande figuur: Procedure berekening Uf-waarde 9/14 27/09/2017 MDS/GV/RDC/AW/BDB

10 Berekening uitvoeren Laat het stelsel oplossen. Laat de triangulatie herberekenen als er iets aan de geometrie van de doorsnede gewijzigd is Resultaat van de berekening Het resultaat van de berekening kan opgevraagd worden in tekstformaat of via contourplots. De Uf- en -waarden kunnen teruggevonden worden onderaan de output in tekstformaat. Controleer of de berekening geconvergeerd is vooraleer deze waarden verder te gebruiken in het rapport. 6 Kwalificatie van berekenaars Werknemers die thermische berekeningen uitvoeren, hieronder berekenaars genoemd, moeten hiervoor voldoende opgeleid en gekwalificeerd zijn. Werknemers van BCCA vzw die voldoende ervaring binnen het schema hebben, maar die de formele kwalificatie nog niet behaald hebben, kunnen berekeningen uitvoeren onder supervisie en verantwoordelijkheid van een gekwalificeerd berekenaar. 6.1 Opleiding bouwfysica Berekenaars moeten de cursussen: Theorie van de warmte-overdracht voor simulatoren van buitenschrijnwerk en Certificering van de U-waarde van producten in de gevel-en schrijnwerksector deel 2: toelichting van normen volgen of zich door zelfstudie meester maken. Berekenaars moeten ook de referentiedocumenten terzake, zie Sectie 3, kennen. Procedure berekening Uf-waarde 10/14 27/09/2017 MDS/GV/RDC/AW/BDB

11 6.2 Kwalificatie De formele kwalificatie van de berekenaar bestaat erin om het examen U-waarde van gevelelementen met succes af te leggen, d.w.z. een score van minimaal 65% te halen. De kwalificatie kan ook gebeuren op basis van bewezen ervaring van minimum vijf jaar in het vakgebied (berekening van thermische prestaties van buitenschrijnwerk). Het tweede deel van de kwalificatie bestaat erin de validatievoorbeelden uit de norm NBN EN ISO te maken met de huidige berekeningssoftware. De berekende waarde mag niet meer afwijken van de waarde gespecificeerd in de norm. 6.3 Software opleiding Berekenaars moeten een basiskennis Word hebben om de rapporten te kunnen opmaken en een basiskennis een tekenpakket (bv. AutoCAD) om de aangeleverde tekeningen te kunnen bijwerken. Er wordt verondersteld dat de berekenaar bij zijn kwalificatie ook voldoende ervaring met de berekeningssoftware heeft opgedaan bij het maken van de 10 voorbeelden uit de appendix van de norm. 6.4 Lijst met gekwalificeerde berekenaars Een lijst met gekwalificeerde berekenaars wordt bijgehouden in Bijlage C. 7 Rapportering Van elk berekend profiel wordt een rapport gemaakt. In dit rapport worden minstens volgende gegevens vermeld: de gedateerde referentienorm datum van de berekening de geometrie van de doorsnede (tekening met aanduiding van de maten van de dwarsdoorsnede van het profiel en de dikte van het paneel) de - en -waardes van de materialen en de bron van deze gegevens de randvoorwaarden (temperatuur en overgangscoëfficiënten) land waarvoor de berekeningen werden uitgevoerd naam en versie van de software Het resultaat van de berekening: o de Uf-waarde (met twee beduidende cijfers) o een contourplot van de isothermen De vermelding dat het berekeningsresultaat alleen geldig is voor het berekende profiel met die maataanduidingen en materialen en beglazings- of paneeldiktes groter dan of gelijk aan de berekende. Een standaardrapport is ter beschikking in Word-formaat in het Frans, Nederlands en Engels, zie Bijlage G. Geldige rapporten met berekeningsresultaten worden voorzien van het BCCA-logo. De rapporten worden verstuurd op papier en elektronisch als beveiligde pdf. Het beheer van het wachtwoord gebeurt door de SV. Het rapport krijgt een unieke identificatiecode die als volgt is opgebouwd: AAA-BBB-CCCCC-DDDDDD-XXXXX-vII, waarin: AAA: indicator van het certificatiesysteem, i.c. BATB BBB: Identificatie van de productfamilie,i.c. 420 CCCCC: code die de aanvrager identificeert DDDDDD: identificatie van het project met de klant XXXXX: identificatie van het profiel binnen het project II: versie van de berekening De controle van de rapporten gebeurt door de SV en/of de CO. De goedkeuring gebeurt door de DG. Procedure berekening Uf-waarde 11/14 27/09/2017 MDS/GV/RDC/AW/BDB

12 8 Bestandsbeheer Alle berekeningsbestanden (.bmp,.dxf,.bsc,.flw,.flx,.lay,.sol,.tri ) en bewijsstukken voor de -waardes, worden opgeslagen op de B-schijf. Het rapport wordt in Word-formaat en in beveiligde pdf op de B-schijf geplaatst en in BLOB aan het betreffende ASQ-certificaat (ABCD-code) gekoppeld. 9 Klachtenbehandeling Klachtenbehandeling valt onder het organisatiehandboek van BCCA. 10 Maatregelen 10.1 Correctieve maatregelen In het geval er een fout in de berekening wordt vastgesteld, moet BCCA de berekening opnieuw uitvoeren op een correcte manier. De correctie wordt gedocumenteerd en de berekening krijgt een nieuw versienummer Corrigerende maatregelen In het geval er een fout in de berekening wordt vastgesteld, moet de certificatie-instelling nagaan waar in het proces deze fout is opgetreden en passende corrigerende maatregelen nemen. Indien nodig, wordt de voorliggende procedure bijgewerkt. Er wordt een lijst met aandachtspunten bij berekeningen opgesteld, zie Bijlage I. Er wordt nagegaan of de corrigerende maatregelen effectief zijn. 11 Documentbeheer Deze procedure wordt up-to-date gehouden door de CO. Bij fundamentele aanpassingen wordt deze procedure voorgelegd aan de Adviesraad. Het versienummer en de datum van goedkeuring wordt vermeld op het titelblad. De meest recente versie kan terug gevonden worden in BLOB. De belangrijkste wijzigingen per versie worden samengevat in Bijlage K. Procedure berekening Uf-waarde 12/14 27/09/2017 MDS/GV/RDC/AW/BDB

13 Bijlage A Samenstelling werkgroep en Adviesraad thermische berekeningen De samenstelling van de werkgroep en de adviesraad worden up-to-date gehouden op de B-schijf. De adviesraad is samengesteld uit de vertegenwoordigers van de verschillende stakeholders: - Openbare besturen - Private gebruikers - Gecertificeerde berekenaars - Deskundigen 3.4 van het algemeen reglement Productcertificatie is van toepassing. Bijlage B Lijst met benoeming van de functies Zie apart document. Bijlage C Zie apart document. Lijst met gekwalificeerde berekenaars Bijlage D Versiebeheer software Zie apart document. Bijlage E Lijst met computers waarop de software gevalideerd is Deze lijst wordt in een apart document bijgehouden. Bijlage F Tarief Zie apart document, beschikbaar in Nederlands, Frans en Engels, wordt jaarlijks geactualiseerd. Bijlage G Offerte In offerte ook regel voorzien voor analyse van de lambdawaardes. De offerte is beschikbaar in Nederlands, Frans en Engels, wordt jaarlijks geactualiseerd. Bijlage H Standaardrapport Zie apart document, beschikbaar in Nederlands, Frans en Engels. Bijlage I Klachtenregistratie Bijlage J Aandachtspunten bij berekeningen Bijlage K Versiebeheer procedure De procedure werd aangepast in volgende paragrafen: Versie 0.1: aanvullingen GV 5/8/13 Versie 0.2: aanvullingen MDS 28/3/14 Procedure berekening Uf-waarde 13/14 27/09/2017 MDS/GV/RDC/AW/BDB

14 Versie 0.3: aanvullingen MDS 15/5/14 Versie 1.0: tekstuele aanpassingen ter voorbereiding voorlegging adviesraad 27/09/17. Versie 1.1: aanpassingen na Adviesraad 27/09/2017, weghalen watermerk CONCEPT. Procedure berekening Uf-waarde 14/14 27/09/2017 MDS/GV/RDC/AW/BDB