Het Wallisblok, Rotterdam
|
|
- Jasper Jelle van Beek
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Het Wallisblok, Rotterdam Projectgegevens Opdrachtgever : Kopersvereniging De Dichterlijke Vrijheid oplevering 2007 Website : Architect : Hulshof Architecten Initiatiefnemers : Hulshof Architecten en Steunpunt Wonen Medeopdrachtgevers : ds+v en OBR gemeente Rotterdam Ondersteuning kopers : Steunpunt Wonen Aannemer : Volker BAM Financieringsadvies : Rabobank Rotterdam Aantal woningen : 30 panden, 39 woningen met een gemeenschappelijke binnentuin (700 m!) Type woningen : één-etagewoningen (50 m!), dubbele beneden- en bovenwoningen (tot 125 m!), vierlaagse woningen (266 m!) Planning : idee- en planvorming in 2003 verkoop in 2004 start renovatie met sloop in najaar 2005 start opbouw maart 2006 De locatie Het Wallisblok (jaren '30) ligt in een gebied langs de Schie in de Rotterdamse wijk Spangen en bestaat uit kleine vooroorlogse woningen in huizen met vier woonlagen. Het is een relatief klein gebied en kende een onevenredig grote problematiek: een bevolking van krap 600 mensen, waarvan bijna 60% jonger dan 30 jaar en slechts 5% ouder dan 55 jaar is. Van de ruim 300 woningen stond bijna een kwart leeg. De knelpunten ten aanzien van de woningen in de wijk bestonden uit een jarenlange onduidelijke besluitvorming over behoud, sloop of renovatie, veel dichte woningen in verband met overlast en veel achterstallig onderhoud en een matige bouwtechnische staat. De gemeente en een corporatie hadden vanwege drugsoverlast de helft van de voorraad in eigendom verworven. 80% van de woningen van het Wallisblok waren in eigendom van de gemeente. In Spangen zijn bijna geen koopwoningen; slechts 6% is eigen woningbezit. Omdat kopers volgens de gemeente doorgaans meer betrokken zijn bij de buurt waardoor verbetering van een wijk optreedt, wil Rotterdam meer eigen huisbezit in de wijk stimuleren. Meer differentiatie in de wijk en de mogelijkheid voor wijkbewoners om woonpromotie in eigen wijk te maken, spelen hierbij een belangrijke rol. In 2015 moet het aandeel goedkope woningen in Spangen 70% bedragen tegen het huidige aandeel van 98%. Huurders kunnen dan doorstromen naar een koopwoning. En mensen die al een koopwoning hebben, kunnen in de wijk Pagina 1 van 6
2 verhuizen naar een duurdere koopwoning. Het Wallisblok met kopersvereniging De Dichterlijke Vrijheid is één van de initiatieven om dit proces op gang te brengen. De woningen Het flink verloederde Wallisblok, dat uit 33 panden met 78 kleine, vooroorlogse woningen in vier woonlagen (inclusief kap) bestond, was het behouden waard ondanks het benodigde funderingsherstel en het ernstige achterstallige onderhoud. Het bouwblok met zijn glas-in-lood ramen, erkertjes en trappetjes was te bijzonder om te worden gesloopt. De oorspronkelijke panden bestonden uit een zelfstandige benedenwoning en twee bovenwoningen met gedeelde opgang en een gedeelde zolder. Dit woningtype komt in Rotterdam veel voor, maar is helemaal uit de gratie. De gemeente heeft de woningen - 'om niet' via de Stichting Wijkontwikkelingsmaatschappij De Dichterlijke Vrijheid - aan 39 particuliere kopers (34 nieuwe bewoners en 5 oorspronkelijke huurders) aangeboden met de verplichting een renovatie van de buitenzijde uit te laten voeren en de vrijheid om zelf de verdeling van de woningen over panden en grootte van de woningen te bepalen. De toekomstige bewoners van Wallisblok hebben zich verenigd in de kopersvereniging 'De Dichterlijke Vrijheid'. Verspreid over het blok bleven nog enkele panden in het oorspronkelijke particuliere eigendom. De gemeente draagt de kosten van het totale voortraject: verwerving, splitsen en ontsplitsen van oude eigendomsbeschrijvingen, ontsmetting, asbestonderzoek en -verwijdering, het funderingsherstel, en het leeg opleveren door antikraakwachten en herhuisvesten van gewone huurders. Dit alles om het de kopers mogelijk te maken de kosten van de renovatie op te brengen. De renovatie omvat sanering, sloop van de binnenzijde van de woningen, funderingsherstel, gevelreiniging, nieuwe indelingen per pand, zelfstandige opgangen voor de bovenwoningen, aanleg van dakterrassen, isolatie en de Pagina 2 van 6
3 inbouw van de woningen. De gemeente investeert zo'n 1,3 miljoen euro in het Wallisblok, per woning circa " ,-. De kopers dragen tussen de " ,- en de " ,- bij aan de collectieve renovatie en de eigen woning. De exacte bijdrage is afhankelijk van het aantal woonlagen, variërend van één tot vier. Het proces Met de aanpak van negen zogenoemde 'hot spots' wil het Rotterdamse college in de periode de verloedering keren in een aantal aangewezen gebieden (in drie deelgemeenten) en een verbeterimpuls geven. Het Wallisblok in Spangen is één van deze 'hot spots'. Elk alternatief had de gemeente ook (veel) geld gekost, aangezien de woningmarkt in Spangen nu eenmaal geen hoge prijzen toelaat. Bovendien had de gemeente of een projectontwikkelaar zonder een actieve achterban het nooit verder gebracht dan een plan met standaard boven- en benedenwoningen. Omdat professionele marktpartijen hun vingers niet aan het Wallisblok durfden te branden, kwam de gemeente met het voorstel tot renovatie onder collectief particulier opdrachtgeverschap. De woningen werden 'om niet' verkocht op voorwaarde dat de nieuwe eigenaarbewoners in collectief verband de buitenkant van de woningen lieten opknappen door een aannemer. Het project kostte Rotterdam uiteindelijk " 1,3 miljoen. Het was voor de gemeente niet de goedkoopste, maar wel de snelste manier om de buurt een impuls te geven. Ontstaan van het idee en het verloop Het idee om het woonblok grondig te renoveren in collectief particulier opdrachtgeverschap kwam van Hulshof Architecten en het Rotterdamse Steunpunt Pagina 3 van 6
4 Wonen. Het idee ontstond tijdens een evaluatie van een nieuwbouwproject in collectief opdrachtgeverschap door Steunpunt Wonen. Hulshof en Steunpunt Wonen meenden dat in de bestaande bouw collectief particulier opdrachtgeverschap net zo goed en succesvol kan verlopen. Het blok aan de Wallisweg was het behouden waard; de architectuur is aantrekkelijk en de technische toestand nog goed genoeg om te renoveren. Zij hadden het bouwblok ontdekt op een speurtocht naar projecten in Delfshaven met studenten aan de Academie voor Bouwkunst. De gemeente liep niet direct warm voor het idee, omdat men vreesde dat er niet voldoende belangstelling van kopers zou zijn om hierin te investeren. De gemeente betrok er daarom een woningcorporatie bij om wanneer nodig als achtervang te kunnen optreden. Het idee vond de gemeente leuk, maar het was niet direct duidelijk of dit wel zou aanslaan. Een doorbraak ontstond op het moment dat de toenmalige wethouder Fysieke Infrastructuur aangaf wel als breekijzer te willen fungeren indien nodig. Eigenlijk wilde de gemeente slopen en nieuwbouwen, maar realiseerde zich dat zo'n ingreep vaak jaren duurt; dus was het idee voor renovatie in collectief particulier opdrachtgeverschap aantrekkelijker. Het idee om de woningen weg te geven is in het najaar van 2003 bedacht en een jaar later, toen 80% van de woningen in dit blok in handen van de gemeente was, startte de 'verkoop'. Aanvankelijk meldden zich - door de grote publiciteit die was ontstaan - zo'n 400 geïnteresseerden van wie er 200 in november 2004 werden rondgeleid. Uiteindelijk zijn er 39 kopers aan de slag gegaan om de plannen te verwezenlijken. Vijf van hen woonden al in het Wallisblok en keren dus terug. Eenderde komt van buiten Rotterdam. Projectorganisatie De gemeente werkt nauw samen met de architect en met het Steunpunt Wonen en heeft er vanuit de Dienst Stadsontwikkeling en Volkshuisvesting (ds+v) een regulier projectteam op gezet met een projectleider, planeconoom, jurist, bouwen woningtoezicht, enzovoort. Hulshof Architecten is betrokken bij de planvorming en heeft de uitwerking van de renovatie van het casco uitgevoerd. Daarnaast heeft Hulshof Architecten samen met Steunpunt Wonen de uiteenlopende woningcombinaties per pand ingedeeld en de nieuwe woningen ontworpen. Voorts begeleidt Steunpunt Wonen de kopers. In september 2005 was het plan gereed en is het zogenaamde strippen gestart. In maart 2006 startte de verbouwing, na het funderingsherstel. Een aannemer voerde het 'grote' werk uit. Keuken, sanitair en indeling van de woning bepaalde de bewoner geheel naar eigen inzicht en kon dit eventueel zelf uitvoeren. De resterende particuliere woningen bevonden zich verspreid over het hele blok. Deze werden via een aanschrijving casco PWVB (particuliere woningverbetering, Rotterdamse regelgeving) met subsidie verbeterd. Collectief opdrachtgeverschap Uit het haalbaarheidsonderzoek bleek dat dit project zich uitstekend leende voor een collectief particulier opdrachtgeverschap. Dit betekent dat een kopersgroep wordt gevormd die als opdrachtgever gaat functioneren. Het voordeel hiervan voor de kopers en vaak de toekomstige gebruikers is dat collectieve en persoonlijke wensen mee kunnen worden genomen in het project en dat de kosten lager uitpakken dan bij een traditionele manier van ontwikkelen. Pagina 4 van 6
5 Financiën De kopers in de vereniging kregen de woning van de gemeente. Hiermee investeerde de gemeente circa " per woning. Tevens betaalde de gemeente het nodige funderingsherstel. Deze investeringen konden worden gedaan omdat de gemeente geld had gereserveerd voor renovatie van het blok. De renovatie in plaats van sloop pakte uiteindelijk drie ton duurder uit voor de gemeente. De renovatiekosten voor de kopers variëren van circa " voor éénetagewoningen van 50 m! tot " voor de vierlaagse woningen. Op juridisch fiscaal gebied liepen de pionierbewoners tegen obstakels aan, aangezien de toekomstige bewoners geen hypotheek konden afsluiten voordat het blok was gesplitst. De indeling per pand en de daaruit voortvloeiende splitsing vond namelijk in een later stadium plaats. De eigen hypotheek zou immers niet op de omschreven woning zijn gebaseerd. De aannemer moest eerst beginnen het blok aan de binnenkant leeg te maken, waarna de puzzel werd gelegd voor de woningindelingen per pand. De oplossing bleek een parapluhypotheek, die de bewoners gezamenlijk bij één en dezelfde bank hebben afgesloten en op basis waarvan de kopers individueel een onderhandse lening konden afsluiten. Voorbeeldfunctie De SEV ziet dit experiment als voorbeeld van gentripunctuur, een samenvoeging van gentrification (verbetering van een woonwijk door de komst van bewoners uit een hogere sociale klasse) en acupunctuur (een speldenprik om te genezen/verbeteren). Verbetering van dit bouwblok moet onder andere bijdragen aan het op gang brengen van gentrification in Spangen. Samen met de Gemeente Rotterdam/OBR, Hulshof Architecten en het Steunpunt Wonen laat de SEV het experiment evalueren en het proces vastleggen in beeld. Architecte Ineke Hulshof en Frans van Hulten van het Steunpunt Wonen kregen in 2006 de Job Dura Prijs vanwege hun initiatief en inzet om met een nieuwe vorm van 'collectief particulier opdrachtgeverschap' een stadsdeel te heroveren op verloedering en met een goede uitstraling een wijk veiliger te maken. De Job Dura Prijs 2006 stond dat jaar in het teken van Veilige Ruimte. De jury prees de wijze waarop het Woningproject Dichterlijke Vrijheid prominent heeft bijgedragen aan de omslag in de wijk Spangen in Rotterdam. Gentripunctuur Het project rond het Wallisblok is een typisch voorbeeld van gentripunctuur, een idee van een aantal corporaties en de SEV. Gentripunctuur is een samentrekking Pagina 5 van 6
6 van gentrificatie en acupunctuur. Gentrificatie staat voor de hernieuwde belangstelling voor oude en centraal gelegen volkswijken, die in de 19e en 20e eeuw de rug werden toegekeerd door de hogere klasse. Samen met speldenprikken op de juiste plek, in dit geval in een wijk, moet de energiestroming weer op gang komen. Gentrificatie is iets wonderlijks: buurten met veel koopwoningen ontworstelen zich soms op magische wijze uit het moeras van verloedering volgens Berny van der Donk van Futura Wonen. Bewoners die het lef hadden om daar te kopen zijn dan spekkoper: een leukere wijk én de waarde van hun bezit verveelvoudigd. Lombok in Utrecht als recent voorbeeld en de Pijp in Amsterdam als een ouder project uit de jaren '80 en '90 worden vaak als voorbeeld genoemd, maar vooral in landen als de VS zijn hele stadsdelen zo toch nog goed terechtgekomen. Woondifferentiatie en afbouw Het renoveren in collectief particulier opdrachtgeverschap biedt verschillende opties en een grote mate van flexibiliteit. Een pand kan bijvoorbeeld omgebouwd worden tot verschillende appartementen of tot een complete stadswoning, naar gelang de koperskeuze. De kopers kunnen ook bepalen of ze de woning kaal opgeleverd willen hebben en zelf voor de afbouw zorgen of dat ze dit laten doen. Score Groenfinanciering De renovatie voldoet aan de voorwaarden van de groenfinanciering (maatlat 2002). Aan alle basiseisen is voldaan. Met de keuzemaatregelen zijn totaal 183 punten gehaald (van de minimaal 125 te halen punten): 65 punten voor het thema energie, 67 punten voor het thema materiaal, 18 punten voor het thema water, 26 punten voor het thema binnenmilieu en 7 punten voor diversen (afval, overig). Pagina 6 van 6
Het Wallisblok Naar een nieuwe ontwerp en ontwikkelformule DIY-initiatieven
NPR dumo Het Wallisblok Naar een nieuwe ontwerp en ontwikkelformule DIY-initiatieven 26 januari 2016 Ineke Hulshof Missie Ineke Hulshof en Hulshof Architecten, 25 jaar met een Missie - een hoge mate van
Nadere informatieCollectief Particulier Opdrachtgeverschap
Collectief Particulier Opdrachtgeverschap 14 november 2006 collectief particulier opdrachtgeverschap (CPO) neemt een grote vlucht! 1999 doelstelling overheid : 30% van de woningbouw realiseren middels
Nadere informatie21 juni 2012. Klushuizen Bossche Pad s-hertogenbosch informatie bijeenkomst 28 augustus 2014
21 juni 2012 Klushuizen Bossche Pad s-hertogenbosch informatie bijeenkomst 28 augustus 2014 Inhoud Welkom en Opening Peter Krol van BrabantWonen Klushuis concept, Urbannerdam en Hulshof Architecten Voorstel
Nadere informatieBouw zelf je eigen droomhuis. Woonstad Rotterdam maakt het mogelijk in het Oude Westen
Bouw zelf je eigen droomhuis Woonstad Rotterdam maakt het mogelijk in het Oude Westen Inhoud 1. Inleiding 2. Van droom naar werkelijkheid: collectief particulier opdrachtgeverschap 3. Je eigen droomhuis
Nadere informatieFactsheet Bestaande Bouw (klushuizen)
Factsheet Bestaande Bouw (klushuizen) 1. Algemeen/kader Kluswoningen zijn in oorsprong een Rotterdams fenomeen. Hoe dit concept tot stand is gekomen, wat de context ervan is en of het bruikbaar is voor
Nadere informatieInhoudsopgave. Voorwoord. 1. Inleiding pagina 4. 2. Collectief particulier opdrachtgeverschap pagina 6. Impressies Pagina 9
Voorwoord Een eigen huis bouwen is voor veel mensen een droom. Een droom die voor de meesten moeilijk te verwezenlijken is. Want in de Randstad zijn bouwkavels schaars en duur. Bovendien is het bouwen
Nadere informatieKlushuizen. Expertteam Eigenbouw. in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Klushuizen Expertteam Eigenbouw in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Een nieuwe aanpak voor oudere woningen Klushuizen zijn van oorsprong een Rotterdams fenomeen.
Nadere informatieSINT MARTENS HOF 20 kluswoningen in de wijk Sint Marten te Arnhem
SINT MARTENS HOF 20 kluswoningen in de wijk Sint Marten te Arnhem SINT MARTENS HOF 20 kluswoningen in de wijk Sint Marten te Arnhem 3 REALISATIE VAN 20 KLUSHUIZEN IN COLLECTIEF PARTICULIER OPDRACHT- GEVERSCHAP
Nadere informatieBestaande Bouw (klushuizen)
Bestaande Bouw (klushuizen) van het Expertteam Eigenbouw Een nieuwe aanpak voor oudere woningen Kluswoningen zijn in oorsprong een Rotterdams fenomeen. Hoe dit concept tot stand is gekomen, wat de context
Nadere informatieEVALUATIERAPPORT WALLISBLOK EXPERIMENT. Auteur: Esther Boonstra, StadNetwerk
EVALUATIERAPPORT WALLISBLOK EXPERIMENT Auteur: Esther Boonstra, StadNetwerk 1 Dit is een publicatie uit het SEV-programma: Keer de verloedering! U kunt SEV-publicaties vinden op www.sev.nl, of bestellen
Nadere informatieVerkenning instrumenten koopstarters
Verkenning instrumenten koopstarters gemeente Baarn afdeling Volkshuisvesting Ruimtelijke Ontwikkeling & Milieu Oktober 2008 1 Inhoudsopgave 1 Aanleiding...3 2 Financiële instrumenten om de maandlast te
Nadere informatieRaadsstuk. Onderwerp: Afronding projecten Funderingsaanpak Reg.nummer: GM/WZ 2012/ Inleiding
Raadsstuk Onderwerp: Afronding projecten Funderingsaanpak Reg.nummer: GM/WZ 2012/27849 1. Inleiding Het programma voor funderingaanpak (Fuca) binnen de gemeente is zo goed als afgesloten. Een tweetal projecten
Nadere informatieDe Dichterlijke Vrijheid Het Wallisblok Opmaat voor Het Nieuwe Ontwikkelen. Ineke Hulshof 27 juni 2013
De Dichterlijke Vrijheid Het Wallisblok Opmaat voor Het Nieuwe Ontwikkelen Ineke Hulshof 27 juni 2013 Ineke Hulshof en Hulshof Architecten, 25 jaar met een Missie - een hoge mate van betrokkenheid bij
Nadere informatieWaalwijk Werkt. aan 20 koopwoningen voor starters in Waspik
Waalwijk Werkt. aan 20 koopwoningen voor starters in Waspik In de huidige maatschappij is het voor starters op de woningmarkt niet gemakkelijk om een huis te kopen. Laat staan een eigen huis bouwen. De
Nadere informatieVerkoop door woningcorporaties
2 14 Ruim 22.000 corporatiewoningen verkocht Vanaf 199 tot en met de eerste helft van 14 hebben de woningcorporaties ruim 22.000 bestaande woningen verkocht aan particulieren. Het aantal verkopen kwam
Nadere informatieCREATIEF DESKUNDIG BETROUWBAAR
WONEN IS MEER DAN EEN DAK BOVEN JE HOOFD! CREATIEF DESKUNDIG BETROUWBAAR Het bedrijf een korte introductie Verrassend creatief met hands-on mentaliteit Actief op het gebied van het ontwikkelen, realiseren,
Nadere informatieInformatieavond Bajonetlocatie 15 en 16 juni 2011
Informatieavond Bajonetlocatie 15 en 16 juni 2011 Inhoud presentatie 1. Aanleiding: - goede woningen - goede en vitale wijk 2. Programma (wat gaan we doen): Geleidelijke bloksgewijze aanpak - Van de woningen
Nadere informatieAfstudeerpresentatie Maurice van Loon. De belemmeringen om voor Collectief Particulier Opdrachtgeverschap te kiezen als verhuisalternatief
Afstudeerpresentatie Maurice van Loon De belemmeringen om voor Collectief Particulier Opdrachtgeverschap te kiezen als verhuisalternatief Afstudeerpresentatie Maurice van Loon 25 januari 2013 2 Inhoud
Nadere informatieRapportage over de kwaliteit van het wonen in het huizenblok Molukkenstraat, Soendastraat, Bilitonstraat en Madurastraat
Rapportage over de kwaliteit van het wonen in het huizenblok Molukkenstraat, Soendastraat, Bilitonstraat en Madurastraat December 2012 Inleiding In de loop van dit jaar heeft de SP Amsterdam Oost met bewoners
Nadere informatieOpfrissen van de Zeeuws- Vlaamse woningmarkt. Bijeenkomst VNG, 27 maart 2013 Marco van Dorst marco@moveo.nu, 0114-630998 / 06-22110077
Opfrissen van de Zeeuws- Vlaamse woningmarkt Bijeenkomst VNG, 27 maart 2013 Marco van Dorst marco@moveo.nu, 0114-630998 / 06-22110077 Intentieverklaring UPGRADE 24 januari 2013 ondertekende groot aantal
Nadere informatieHet heft in eigen handen met de wooncoöperatie
Het heft in eigen handen met de wooncoöperatie Tineke Lupi, projectleider Platform31 netwerk bijeenkomst van afterworknet, op 31 oktober 2017 Den Haag Wat is een wooncoöperatie? Zelforganisatie in het
Nadere informatieWelkom! op onze voorlichtingsbijeenkomst starterswoningen. 18 maart Annen 2013
Welkom! op onze voorlichtingsbijeenkomst starterswoningen 18 maart Annen 2013 Waarom een bijeenkomst? Gemeente: woonwensenonderzoek gedaan Willen jullie graag spreken Willen weten wat jullie nu echt willen
Nadere informatieAanbod woningen 2008/2009 215,25
Haalbaarheid Aanvullend op het stedenbouwkundig plan gaat dit document in op de haalbaarheid van het plan en dan met name de keuze van de twee doelgroepen en het daarbij te realiseren aanbod. Door het
Nadere informatieProgramma Zelfbouw Rotterdam 2015-2018
Programma Zelfbouw Rotterdam 2015-2018 2 Programma Zelfbouw Rotterdam 2015-2018 pakjeruimte.nl zelfbouw@rotterdam.nl facebook.com/zb010 pinterest.com/pakjeruimte Programma zelfbouw rotterdam 2015-2018
Nadere informatieDE HUISMEESTERS TUINWIJK BEZIT
DE HUISMEESTERS TUINWIJK BEZIT De Huismeesters heeft 284 woningen in bezit in De Tuinwijk. Het gaat om de volgende straten: - Fruitstraat - Ooftstraat - Bessemoerstraat - Concordiastraat - Moesstraat Onderstaand
Nadere informatieAanleiding. Mix van huurprijzen in Stadhouderslaan Meer comfort Duurzaamheid verbeteren Mix in woningtypen in Stadhouderslaan
Agenda 17:00 17:10 17:20 17:30 17:55 18:15 18:20 18:35 Inloop Opening door Arianne van Geel, manager Wonen bij Woonvisie Uitleg stemkastje en de 1 e vragen door Atmane Hamdi (Sociaal projectleider ) Toelichting
Nadere informatie9,65 x 15,8 mm. Sluisweg. 4,9 x 5,25 mm. verslag 2015-01-27
9,65 x 15,8 mm Sluisweg 4,9 x 5,25 mm verslag 2015-01-27 Verslag van de bijeenkomst met de bewoners van de Sluisweg op dinsdag 27 januari 2015 om 19.30 uur in het EMS gebouw aan de Sluisweg 67 E. Aanwezigen:
Nadere informatieActiviteiten Amsterdam
Activiteiten Woningbezit Zelfstandige huurwoningen naar woningtype = 1.570 2.328 15.018 236 19.152 Eengezinswoning Galerijflat Portiekflat Beneden-/ Totaal bovenwoning Bovenstaand woningbezit is exclusief
Nadere informatieNieuwbouw Woerden. Woerden Schilderskwartier VAN SCHAGEN ARCHITEKTEN #25
Nieuwbouw Woerden Woerden Schilderskwartier VAN SCHAGEN ARCHITEKTEN #25 n renovatie n nieuwbouw oorspronkelijke situatie definitieve nieuwbouwplan 2010 voormalige herstructureringsplan 2008 In goed overleg
Nadere informatieThús wonen BROCHURE FONTEINSHOF
Thús wonen BROCHURE FONTEINSHOF INHOUDSOPGAVE Algemene informatie 3 1. Wat gaan we bouwen? 4 2. Plattegronden 5 3. Huurprijzen 11 4. Hoe komt u in aanmerking? 12 5. Extra informatie 13 Contactgegevens
Nadere informatieDrs. Joyce Langenacker wethouder Werk, Economische Zaken, Sociale Zaken (Participatiewet), Wonen, Coördinatie Sociaal Domein
Gemeente Haarlem Drs. Joyce Langenacker wethouder Werk, Economische Zaken, Sociale Zaken (Participatiewet), Wonen, Coördinatie Sociaal Domein Retouradres Postbus 511 2003 PB Haarlem De leden van de raad
Nadere informatieUITNO DIGING. Symposium 30 jaar BIEB 1000 woningen 8 DECEMBER 2011 SYMPOSIUM PARKTHEATER EINDHOVEN
UITNO DIGING Symposium 30 jaar BIEB 1000 woningen 8 DECEMBER 2011 SYMPOSIUM PARKTHEATER EINDHOVEN THEMA S PARALLELSESSIES 1. CPO in bestaande buurten en dorpen Hoe ga je met de bestaande (particuliere)
Nadere informatieToekomst Sluisweg verslag bewonersavond 13 mei 2014
Toekomst Sluisweg verslag bewonersavond 13 mei 2014 Verslag van de bijeenkomst met de bewoners van de Sluisweg op dinsdag 13 mei 2014 om 19.30 uur in het EMS gebouw aan de Sluisweg 67 E. Aanwezigen: Van
Nadere informatieRAADSVOORSTEL Behoud en renovatie flat 11, Kerckebosch
RAADSVOORSTEL Behoud en renovatie flat 11, Kerckebosch Portefeuillehouder Wethouder Fluitman Ronde Tafel 05 september 2017 Opsteller R. Faems Debat 19 september 2017 Zaak/stuknummer 231576 Raadsvergadering
Nadere informatieActiviteiten Amersfoort
Activiteiten Amersfoort Woningbezit Zelfstandige huurwoningen naar woningtype = 5.561 3.553 3.088 600 12.802 Eengezinswoning Galerijflat Portiekflat Beneden-/ Totaal bovenwoning Bovenstaand woningbezit
Nadere informatieActiviteiten Huizen. Eengezinswoning Galerijflat Portiekflat Beneden-/ bovenwoning 95% 5.209
Activiteiten Huizen Woningbezit Zelfstandige huurwoningen naar woningtype = 3.028 704 1.675 88 5.495 Eengezinswoning Galerijflat Portiekflat Beneden-/ Totaal bovenwoning Bovenstaand woningbezit is exclusief
Nadere informatieEigen keuzes maken Wonen zoals ú dat wilt. Hoe wilt ú wonen?
Wie zijn medioren? Medioren zijn actieve, vitale en maatschappelijk betrokken levensgenieters in de leeftijd van 50 tot circa 70 jaar. Eigen keuzes maken Wonen zoals ú dat wilt SIR-55 begrijpt als geen
Nadere informatieNEDERLAND, GRONINGEN, APPINGEDAM, OPWIERDE-ZUID: AARDGASVRIJ! in samenwerking met:
NEDERLAND, GRONINGEN, APPINGEDAM, OPWIERDE-ZUID: AARDGASVRIJ! in samenwerking met: Vooraf Voor de gemeente Appingedam is Opwierde-Zuid met circa 500 woningen een wijk van formaat te noemen. Een wijk die
Nadere informatieCPO DE KAMP. Samen je eigen woning ontwikkelen in Cothen Informatie-avond avond 29 juni Gemeente Wijk bij Duurstede
CPO DE KAMP Samen je eigen woning ontwikkelen in Cothen Informatie-avond avond 29 juni Gemeente Wijk bij Duurstede AGENDA 1. Opening/welkom 2. Voorstellen: betrokken partijen en hun rol 3. Stand van Zaken
Nadere informatieDE CONSUMENT AAN HET STUUR. Stichting SIR-55 Tel. 040 242 32 23 info@sir-55.nl. www.sir-55.nl. www.sir-55.nl
DE CONSUMENT AAN HET STUUR Stichting SIR-55 Tel. 040 242 32 23 info@sir-55.nl www.sir-55.nl www.sir-55.nl SIR-55 CREËERT BETROKKEN BEWONERS Wie zijn medioren? Medioren zijn actieve, vitale en maatschappelijk
Nadere informatieCPO Schipluiden Samen Zelfbouwen - Informatiebrochure
Laatste woning beschikbaar! CPO Schipluiden Samen Zelfbouwen - Informatiebrochure Situatie Otto van Egmondlaan In het CPO project Schipluiden bouwen 9 buren samen aan hun nieuwe woningen. Sinds 2013 zijn
Nadere informatieSCENARIO S TOEKOMST STIMULERINGSLENINGEN
SCENARIO S TOEKOMST STIMULERINGSLENINGEN Apeldoorn, September 2015 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Ontwikkelingen in de stimuleringsleningen... 3 2.1 De Restschuldlening... 3 2.2 De Blijversregeling...
Nadere informatieWaarom dit onderzoek?
Waarom dit onderzoek? Een betere buurt in 2026! Woningstichting De Volmacht wil uw buurt vernieuwen en verbeteren en klaar maken voor de toekomst. Daarvoor is een allereerst goede analyse van uw buurt
Nadere informatieOranjegracht / Waardgracht te Leiden
Oranjegracht / Waardgracht te Leiden Projectgegevens Opdrachtgever : Portaal Leiden website : http://www.portaal.nl Architect : Swieten Lau Artchitecten Aannemer : J&F Bouwdivisie te Lisse Start : plan
Nadere informatieBepaal zelf hoe je wilt wonen. In de Westwijk in Vlaardingen
Bepaal zelf hoe je wilt wonen In de Westwijk in Vlaardingen Collectief In de Westwijk in Vlaardingen Particulier Samen met je buren je eigen woning ontwerpen en laten bouwen. Zelf bepalen hoe je wil wonen
Nadere informatieDe Struikbuurt Vernieuwt! in het Uitwerkingsplan waar de buurt in 2013 mee instemde.
V o o r u, b e w o n e r v a n D E A N T O N S T R U I K B U U R T I N S L O T E R M E E R De Struikbuurt Vernieuwt! De Struikbuurt gaat veranderen. Alle woningen tussen het Johan Brouwerpad en de Vening
Nadere informatieCPO DE KAMP. Samen je eigen woning ontwikkelen in Cothen Informatie-avond. avond 17 augustus Gemeente Wijk bij Duurstede
CPO DE KAMP Samen je eigen woning ontwikkelen in Cothen Informatie-avond avond 17 augustus Gemeente Wijk bij Duurstede 1 e of 2 e keer Wie was er de vorige keer ook? Wie niet? NIEUWS NA DE VORIGE KEER
Nadere informatieCPO AKKERSTRAAT 30 EINDHOVEN. 10 november van school tot woongebouw in 3,5 jaar
CPO AKKERSTRAAT 30 EINDHOVEN 10 november 2016 2013-2016 van school tot woongebouw in 3,5 jaar initiatie project we zijn geen ontwikkelaars maar bieden platform, tools en structuur we bedingen vooraf rol
Nadere informatieCPO in Langeraar-Oost
CPO in Langeraar-Oost 3 maart 2014 PROGRAMMA CPO Langeraar-Oost Welkom Stand van zaken en hoofdlijnen plan Langeraar-Oost Zelf je woning bouwen en CPO Workshop: wensen en vragen Vervolg en afronding presentatie
Nadere informatieHidde Dirks b1372564
Hidde Dirks b1372564 Strategie Kwetsbare wijk Capaciteiten scoren onvoldoende Sociaal aspect is voldoende COS Strategie COS COS Strategie COS Middel Aantrekken en vasthouden van hoger opgeleiden/koopkrachtige
Nadere informatieWonen in een oude school aan het Prins Hendrikpark!
Wonen in een oude school aan het Prins Hendrikpark! Collectief Particulier Opdrachtgeverschap Doe je mee? Floris Versterstraat 11 Bennebroekstraat 11 Floris Versterstraat 10 ZELFBOUW IN DE AANBIEDING Transformatie
Nadere informatieWie zijn wij en wat is onze motivatie:
Wie zijn wij en wat is onze motivatie: Drent & Welling is misschien niet het grootste bouwbedrijf uit Huizen. Er zijn diverse Huizer firma s die het in grootte voorbijstreven. Maar volume is niet van belang,
Nadere informatieWoning kopen met Koopgarant Koopgarant, dat is kopen met korting
Woning kopen met Koopgarant Koopgarant, dat is kopen met korting Koopgarant, dat is kopen met korting De stap van een woning huren naar een woning kopen is voor veel mensen helaas moeilijk te maken. De
Nadere informatieSeniorenappartementen in De Woerd De Meern
Seniorenappartementen in De Woerd De Meern Omschrijving project Groenrand Wonen heeft in het voorjaar van 2010 een seniorencomplex met WoonKeur opgeleverd. Het is gelegen in de wijk De Woerd, ten oosten
Nadere informatie- Huurprijzen Maak kennis met De Gaarden. De Gaarden wordt een buurt met een landelijk karakter, een karakteristieke wijk met natuurlijke elementen.
Oktober 2011 PAGINA 1 In dit nummer - De voorbereidingen zijn gestart - Planning - Maatregelen aan de woning - Start bewonerswerkgroep - Het betrekken van een wisselwoning - Tegemoetkoming verhuisen herinrichtingskosten
Nadere informatieNAGELE. programmaboekje
NAGELE programmaboekje Januari 2013 GROEN Uit het ontwerp van Nagele en de beplantingsplannen valt af te leiden dat de groenstructuur van Nagele is opgebouwd uit verschillende typen beplantingen die elk
Nadere informatieRESTAURATIE KIEFHOEK, ROTTERDAM MATH * 1990-1995 ARCHITECTEN
MA* TH KIEFHOEK, ROTTERDAM BLOEMHOF situatie HENDRIK IDOPLEIN De Kiefhoek in de Rotterdamse wijk Bloemhof is het laatste en tevens bekendste woningbouwproject van architect J.J.P. Oud, dat hij in dienst
Nadere informatieDe wooncoöperatie. inzichten uit onderzoek en praktijk. Tineke Lupi, Projectleider wonen
De wooncoöperatie inzichten uit onderzoek en praktijk Tineke Lupi, Projectleider wonen Wat is een wooncoöperatie? Platform31: Vereniging met als doel het exploiteren en/of beheren van woningen voor de
Nadere informatiebeleid: maart 2007, versie: 2013
Kopen van een woning beleid: maart 2007, versie: 2013 Waterweg Wonen verhuurt circa 12.000 woningen in Vlaardingen. Een aanzienlijk deel van die woningen is bereikbaar voor huishoudens met lage inkomens
Nadere informatieKernboodschappen Woningcorporaties Nederland dicht bij huis
Kernboodschappen Woningcorporaties Nederland dicht bij huis Oktober 2014 Thema 1 Goed wonen en een goede dienstverlening We vinden het in Nederland normaal dat iedereen goed kan wonen. Maar niet iedereen
Nadere informatieACTIVITEITEN AMSTERDAM
ACTIVITEITEN AMSTERDAM Woningbezit naar woningtype Eengezinswoning Galerijflat Portiekflat Beneden-/ bovenwoning Totaal 1.476 2.368 14.337 593 18.774 Woningbezit naar huurprijscategorieën AMSTERDAM totaal
Nadere informatieInhoud. amsterdam woon. inhoud
Afspraken over verkoop van sociale huurwoningen Sinds 1998 worden in Amsterdam sociale huurwoningen verkocht. Aanleiding was de sterk veranderde samenstelling en woningbehoefte van de Amsterdamse bevolking.
Nadere informatieResultaten starterslening
Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Resultaten starterslening Programma / Programmanummer Wonen / 1021 Portefeuillehouder J. van der Meer Samenvatting Oktober 2012 zijn de voorwaarden voor de Nijmeegse
Nadere informatieNieuwbouwplan De Koekoek
Sprang-Capelle Nieuwbouwplan De Koekoek S Daar waar gemoedelijkheid, tevredenheid, wonen en werken, inspanning en ontspanning hand in hand gaan. Dát is wonen in de gemeente Sprang-Capelle, met de vele
Nadere informatieCollectief Particulier Opdrachtgeverschap....samen dromen realiseren...
Collectief Particulier Opdrachtgeverschap...samen dromen realiseren... wie wel eens op zoek is geweest naar een huis zal het herkennen: er is altijd wel iets dat niet bevalt. De huiskamer is te klein,
Nadere informatieKlussen aan de Klarenstraat
Klussen aan de Klarenstraat bestaand nieuw Project: U.J. Klarenstraat - Amsterdam Opdrachtgever voorstudie en VO: Alliantie Ontwikkeling Opdrachtgever DO-uitvoering: VVO Klussen aan de Klarenstraat Aantal
Nadere informatieVerkoop door woningcorporaties
34 Afspraken over verkoop van sociale huurwoningen Sinds 1998 worden in Amsterdam sociale huurwoningen verkocht. Aanleiding was de sterk veranderde samenstelling en woningbehoefte van de Amsterdamse bevolking.
Nadere informatieVerslag van het overleg Huurdersvereniging Brummen - Woningstichting Brummen d.d. 15 november 2012
Verslag van het overleg Huurdersvereniging Brummen - Woningstichting Brummen d.d. 15 november 2012 Aanwezig: Huurdersvereniging Brummen: De heer B. van Boven, mevrouw E. Groot, mevrouw B. ten Hoeve, de
Nadere informatieProjectteam woningstichting Vestia Den Haag Zuid-West
SBR NATIONALE RENOVATIE PRIJS 2009 - CATEGORIE WONINGBOUW revitalisatie van een woonwijk door renovatie naast sloop/nieuwbouw, met respect voor het verleden: renovatie van 168 woningen in de woonwijk De
Nadere informatieActiviteiten Almere. Eengezinswoning Galerijflat Portiekflat Beneden-/ bovenwoning 95% 6.145
Activiteiten Almere Woningbezit Zelfstandige huurwoningen naar woningtype = 3.211 1.204 1.591 491 6.497 Eengezinswoning Galerijflat Portiekflat Beneden-/ Totaal bovenwoning Bovenstaand woningbezit is exclusief
Nadere informatie215 Hoofdweg renovatie 2 blokken portiek woningen 45 etage woningen, 15 maisonnettes
215 Hoofdweg renovatie 2 blokken portiek woningen 45 etage woningen, 15 maisonnettes VILLANOVA architecten, Rotterdam, 2012 zesxzes visuele communicatie - Nieuwe voorgevels, vanaf de hoek aan de Postjeskade
Nadere informatieeen eigen huis kopen met zekerheid voor nu én later
een eigen huis kopen met zekerheid voor nu én later Inhoud Uw koopwoning dichterbij 3 Betaalbaar en minder risico 4 U bent eigenaar 7 Kiezen voor een eigen huis 8 Waar kunt u op rekenen? 11 2 Uw koopwoning
Nadere informatieVeldwerkopdracht Utrecht in ontwikkeling
Veldwerkopdracht Utrecht in ontwikkeling Herstructurering van de Schepenbuurt en omgeving Maarten Seerden Inleiding Schepenbuurt en omgeving Bouwperiode: jaren 40-50 van de 20e eeuw Wijk is verouderd behoefte
Nadere informatieSamen bouwen Informatie avond 25 april 2013
Samen bouwen Informatie avond 25 april 2013 Programma 19.30-19.35 Welkom door projectmanager Henk van Hoof 19.35-19.50 Toelichting op plan 19.50-20.20 Algemene toelichting op CPO door Hans Vos 20.20-20.30
Nadere informatieParticulier bezit in bloemkoolwijken
Particulier bezit in bloemkoolwijken SEV-evaluatie Bloemkoolwijken toekomstbestendig maken Matthijs Uyterlinde 3 april 2012 Wat is het probleem? Particulieren investeren onvoldoende in onderhoud van hun
Nadere informatieRenovatie De Vereeniging fase 3
Openbaar Onderwerp Renovatie De Vereeniging fase 3 Programma Sport & Accommodaties / Cultuur, Cultuurhistorie en Citymarketing Portefeuillehouder R. Helmer-Englebert / B. Velthuis Samenvatting In 2012
Nadere informatieOorspronkelijke uitstraling
De Driehoek Met privé-tuin van MiNiMaaL 30 M 2 Of Met van circa 20 M 2 NOG 6 panden te KOOp 4 Markant Kaaps Loop of fiets een rondje over Katendrecht en stop ns bij de Tolhuislaan, Rechthuisstraat of Katendrechtsestraat.
Nadere informatieBewonersavond Bosveld druk bezocht
jaargang 1 nummer 1 In dit nummer Bewonersavond druk bezocht Start werkgroep Werkgroep praat en denkt mee Werkzaamheden renovatie Wisselwoning Planning Bewonersinbreng aanbesteding Huurverhoging na renovatie?
Nadere informatieBij antwoord datum, kenmerk en onderwerp vermelden
Postadres Postbus 16200, 3500 CE Telefoon 030-286 11 12 Fax 030-286 10 33 www.utrecht.nl Aan de commissie voor Stad en Ruimte postbus 16200 3500 CE UTRECHT Behandeld door Marlies de Nijs, Wim Beelen Datum
Nadere informatieVOORSTELLEN HET PROJECTTEAM. Kiki Meijerink Ontwikkelaar. Martijn van Sluijters Architect. Yffi van den Berg Ontwikkelaar
VOORSTELLEN Katja van der Valk Procesbegeleider Martijn van Sluijters Architect Kiki Meijerink Ontwikkelaar Yffi van den Berg Ontwikkelaar HET PROJECTTEAM VOORSTELLEN Katja van der Valk Procesbegeleider
Nadere informatieOverzicht belangrijkste punten uit het sociaal plan
21 maart 2011 Overzicht belangrijkste punten uit het sociaal plan De gemeente Barendrecht is volop in ontwikkeling en het centrumgebied van Barendrecht staat aan de vooravond van een grondige vernieuwing.
Nadere informatieOpfrissen van de Zeeuws- Vlaamse woningmarkt. Wooncongres 25 april 2013 Marco van Dorst
Opfrissen van de Zeeuws- Vlaamse woningmarkt Wooncongres 25 april 2013 Marco van Dorst Inten%everklaring UPGRADE 24 januari 2013 ondertekende groot aantal publieke en private pardjen intendeverklaring
Nadere informatieOns kenmerk ML40/13.0010618. Datum uw brief
Ingekomen stuk D (PA 18 september 2013) Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon 14024 Telefax (024) 329 95 81 E-mail gemeente@nijmegen.nl Postbus 9105 6500 HG Nijmegen
Nadere informatieJaarverslag 2014. Een fijn huis
Een fijn huis Een goede woning is een basisbehoefte van ieder mens en een randvoorwaarde om deel te kunnen nemen aan de samenleving. In ons werkgebied, de noordvleugel van de Randstad, zijn veel mensen
Nadere informatieTwee opmerkelijke woningprojecten voor de betaalbare sector in Gelderland
Twee opmerkelijke woningprojecten voor de betaalbare sector in Gelderland Nieuwbouw woningen komen in hoofdzaak op twee manieren tot stand, als bouwproject door verkopers of in opdracht van kopers, de
Nadere informatieGEBIEDEN. 4 havo 3 Stedelijke gebieden 4-5
GEBIEDEN 4 havo 3 Stedelijke gebieden 4-5 Probleemwijken Groot aandeel sociale huurwoningen Slechte kwaliteit woonomgeving Afname aantal voorzieningen Toename asociaal gedrag Sociale en etnische spanningen
Nadere informatieTegen deze achtergrond is de beantwoording door uw college wel aan de heel magere kant.
Pagina 2 van 5 Ook voor de vele woningeigenaren die van de woning vereniging hebben gekocht is de huidige situatie niet verteerbaar. Zij zitten in volledige onzekerheid zitten over de toekomst van hun
Nadere informatieWoningmarktrapport 3e kwartaal 2015. Gemeente Rotterdam
Woningmarktrapport 3e kwartaal 215 Gemeente Rotterdam Aantal verkochte woningen naar type (NVM) 9 Aantal verkocht 8 7 6 5 4 3 2 1 Tussenwoning Hoekwoning Twee onder één kap Vrijstaand Appartement 4e kwartaal
Nadere informatieKreileroord 222, 3079 NB Rotterdam - Tel. 010-479 34 08 - www.hnrotterdam.nl - E-mail ier.vbc@wxs.nl Werkplan 2007/2008
Werkplan 2007/2008 HuurdersNetwerk Rotterdam Kreileroord 222 3079 NB Rotterdam 0. Inleiding Het Huurdersnetwerk Rotterdam (HNR) heeft voor de activiteiten van 2007 en 2008 een werkplan opgesteld. Dit werkplan
Nadere informatieTabel Zelfstandige woningen maatschappelijk eigendom naar kale huur in klassen, , (abs.)(%)
Zelfstandige woningen maatschappelijk eigendom Tabel 32-1 32-2 Zelfstandige woningen maatschappelijk eigendom naar kale huur in klassen, 1-1-2016, (abs.)(%) Rapportage Woningbezit SVH, 01-01-2016, per
Nadere informatieKoopgarant. Wonen Wateringen. Dorpskade 25-27 Postbus 26, 2290 AA Wateringen T 0174 293650 info@wonenwateringen.nl www.wonenwateringen.
Wonen Wateringen Koopgarant Dorpskade 25-27 Postbus 26, 2290 AA Wateringen T 0174 293650 info@wonenwateringen.nl www.wonenwateringen.nl EIGEN WONING MET KORTING VIA KOOPGARANT Wonen Wateringen Koopgarant
Nadere informatieNaar een effectief gemeentelijk instrumentarium voor particuliere woningverbetering
Naar een effectief gemeentelijk instrumentarium voor particuliere woningverbetering 6-5-2012 Delft University of Technology Challenge the future Rollen particuliere woningeigenaar en gemeente bij PWV*
Nadere informatieBewoners die trots zijn op eigen huis en buurt
Symposium Eigenbouw Kansen voor corporaties Bewoners die trots zijn op eigen huis en buurt Een betere locatie had het Expertteam Eigenbouw van het Ministerie van BZK niet kunnen kiezen voor het symposium
Nadere informatieDe passief gerenoveerde Binnengasthuizen worden monumentaal
238 Binnengasthuisstraat, Zwolle renovatie van 40 woningen tot 32 monumentale Passiefhuizen VILLANOVA architecten, Rotterdam, 2012 De passief gerenoveerde Binnengasthuizen worden monumentaal De historische
Nadere informatieStedelijk Vernieuwingsurgent
Stedelijk Vernieuwingsurgent beleid: november 2008, versie: 2014 Waterweg Wonen verhuurt 12.000 woningen in Vlaardingen. Een flink deel van die woningen is bereikbaar voor mensen met een laag inkomen.
Nadere informatieNotitie Starterswoningen Harmelen
Notitie Starterswoningen Harmelen Auteur: A.E.M. van Soest- Vernooij Inleiding Harmelen is de laatste jaren achtergebleven als het gaat om het aanbod aan nieuwbouwwoningen. Behalve de woningen in De Driesprong
Nadere informatieKAW. Woningmarktonderzoek Hoogeveen
KAW Woningmarktonderzoek Hoogeveen Waarom een woonvisie? Omdat de samenstelling van de bevolking verandert Elk jaar ruim 100 woningen er bij Steeds minder mensen per woning Aantal gezinnen kromp snel maar
Nadere informatieAchtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE BETAALBAAR- HEID
Achtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE BETAALBAAR- HEID donderdag 19 maart 2015 BETAAL- BAARHEID Groningen is de jongste stad van Nederland. Van de totaal circa 200.000 inwoners zijn
Nadere informatie1. Inwoners stad Groningen
facts & figures 1. Inwoners stad Groningen Huidige inwoneraantal: 195.676 De stad Groningen is de afgelopenjaren sterk gegroeid. Bovenstaande grafiek laat zien dat de stad in de komende 15 jaar blijft
Nadere informatieEen droom bouwen, kàn! Collectief Particulier Opdrachtgeverschap Welsum
Een droom bouwen, kàn! Collectief Particulier Opdrachtgeverschap Welsum 4 september 2012 Hoe werkt een CPO? En welke stappen moet je nemen? Definitie CPO Particulieren organiseren zich in een rechtspersoon
Nadere informatie