Flandrica.be Naar een virtuele Vlaamse erfgoedbibliotheek

Transcriptie

1 Flandrica.be Naar een virtuele Vlaamse erfgoedbibliotheek David Coppoolse Stafmedewerker ontsluiting en digitalisering Informatie aan Zee 2011 Kursaal Oostende v

2 Deze presentatie De Vlaamse Erfgoedbibliotheek Het Flandrica.be-project Een stand van zaken Scanatelier Openbare Bibliotheek Brugge Vlaamse Erfgoedbibliotheek. Foto: Stefan Tavernier Informatie aan Zee

3 Vlaamse Erfgoedbibliotheek Samenwerkingsverband van zes representatieve erfgoedbibliotheken de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience in Antwerpen de Universiteitsbibliotheek Antwerpen de Openbare Bibliotheek Brugge de Universiteitsbibliotheek Gent de Provinciale Bibliotheek Limburg in Hasselt de Universiteitsbibliotheek Leuven Informatie aan Zee

4 Vlaamse Erfgoedbibliotheek Opdracht: Ankerpunt voor de hele cultureelerfgoedgemeenschap rond de geschreven, gedrukte en digitale erfgoedcollecties van bibliotheken Aanspreekpunt Samenwerking Kennis- & expertisedeling Maurits Sabbebibliotheek Leuven Vlaamse Erfgoedbibliotheek. Foto: Stefan Tavernier Informatie aan Zee

5 Vlaamse Erfgoedbibliotheek Opbouwen en ter beschikking stellen van expertise over: Collectiebeleid Bibliografische ontsluiting Digitalisering Duurzame bewaring en terbeschikkingstelling Bewaring (preservering en conservering) Culturele ontsluiting (publiekswerking en communicatie) Overzicht van lopende projecten en initiatieven: Informatie aan Zee

6 Project Flandrica.be Project voor een virtuele Vlaamse erfgoedbibliotheek Door partners Vlaamse Erfgoedbibliotheek Apr 2011 okt 2011: Ontwerp Okt 2011 mei 2012: Uitvoering Juni 2012: Piloot September 2012: Lancering Flandrica.be apr - okt ONTWERP okt - jun UITVOERING jun PILOOT sep LANCERING mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec apr 2011 jan Informatie aan Zee

7 Project Globale projectdoelen Kennis uitwisselen en ervaring opdoen rond digitalisering van erfgoedcollecties In brede zin: van de plank tot de repository Netwerk Vlaamse Erfgoedbibliotheek als expertisegroep Portaalsite met integraal gedigitaliseerd erfgoedmateriaal uit Vlaamse erfgoedbibliotheken Ook opgenomen in Europeana Informatie aan Zee

8 Project Werkpakketten 1. Content & applicatie (Leiding: KULeuven) 2. Standaarden & processen (Leiding: UGent) 3. Digitalisering (Leiding: Vlaamse Erfgoedbibliotheek) Ontsluiting 4. Infrastructuur & software (Leiding: UA) Werking 5. Projectleiding & communicatie (Leiding: Vlaamse Erfgoedbibliotheek) Depot (2) Standaarden en processen (1) Content en applicatie (3) Digitalisering (5) Projectmanagement en communicatie (4) Infrastructuur en software Informatie aan Zee

9 Project Werkproducten 1. Content & applicatie Missie, Corpusdefinitie, Selectiecriteria, Selectielijst, Contextualisering, Gebruikersinterface 2. Standaarden & processen Metadata- en Digitaliseringsstandaarden, Generieke processtroom digitalisering 3. Digitalisering Metadata, Voorbeeldafbeeldingen, Digitale objecten 4. Infrastructuur & software Aggregator, Gegevensopslag, Webtoepassing 5. Projectleiding & communicatie Coördinatie, Valorisatie resultaten en expertise Informatie aan Zee

10 Project Organogram Stuurgroep Projectleiding & communicatie [WPV] Véronique Verspeurt KUL Leider WPI, Lid SG Steven van Impe EHC Ellen Storms UA David Coppoolse VEB Projectleiding, Ondervoorzitter SG Inge Van Nieuwerburgh UGent Leider WPII, Lid SG Mieke Lietaer EHC Jef Tegenbos / Trudi Noordermeer UA Raad van Bestuur Vlaamse Erfgoedbibliotheek Mel Collier KUL Voorzitter SG David Coppoolse VEB Leider WPIII, Lid SG Eva Wuyts VEB Communicatie Lid SG Ellen Vercauteren EHC Leider WPIII.1 Veronique Rega UA Leider WPIII.2 Jan Corthouts UA Leider WPIV, Lid SG Peter Rogiest EHC Elke projectpartner neemt deel aan elke werkgroep met oog op expertiseuitwisseling Ludo Vandamme OBB Koen Calis OBB Koen Calis OBB Leider WPIII.3 Koen Calis OBB Inge Van Nieuwerburgh UGent Geert Roels Ugent Leider WPIII.4 Frank Vandepitte UGent Karel Verhelst PBL Marleen Vandenreyt PBL Marleen Vandenreyt PBL Leider WPIII.5 Benny Thys PBL Diederik Lanoye VEB Sam Alloing KUL Sam Alloing KUL Werkgroep 1 Werkgroep 2 Werkgroep Informatie 3 aan Zee 2011 Werkgroep 4 10 Content & applicatie [WPI] Standaarden & processen [WPII] Diewer van der Meijden, KUL Leider WPIII.6 Digitalisering [WPIII] Infrastructuur & software [WPIV]

11 Project Teams Team Openbare Bibliotheek Brugge Centraal Projectteam (werkgroepen en stuurgroep) Team Universiteitsbibliotheek Gent Team Universiteitsbibliotheek Antwerpen Team Provinciale Bibliotheek Limburg Team Universiteitsbibliotheek Leuven Team Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience Informatie aan Zee

12 Resultaten Ontwerpfase Wat is (bijna) gereed? Visie: Missie, Doelgebruikers en Corpusdefinitie (WP1) Selectiecriteria (WP1) Selectielijst (WP1) Gebruikersvereisten portaal en tentoonstellingen (WP1) Metadata- en digitaliseringsstandaarden (WP2) Materiaalanalyse (WP3) Plannen van aanpak lokale digitaliseringstrajecten (WP3) Analyse infrastructuuropties (WP4) Informatie aan Zee

13 Ontwerp Missie portaal Versterken zichtbaarheid en waardering voor het Vlaams cultureel erfgoed, zowel in Vlaanderen als daarbuiten Breed scala aan collectiestukken van erfgoedbibliotheken online aanbieden op een duurzame manier voor culturele, educatieve en onderzoeksdoeleinden via laagdrempelige toegang in verrijkende context kwaliteitsvol gedigitaliseerd met aandacht voor diversiteit Binnen een constructieve, complementaire, structurele samenwerking Informatie aan Zee

14 Ontwerp Doelgebruiker? Informatie aan Zee

15 Ontwerp Doelgebruiker Heeft een brede interesse in cultuur of in (zijn eigen) geschiedenis Komt voor ontwikkeling of ontspanning Wil op een inspirerende, intuïtieve manier onbekend cultureel erfgoed ontdekken Wil gericht kunnen zoeken naar materiaal dat op de eigen leefwereld betrekking heeft Wil beknopte, begrijpelijke informatie én mogelijkheden tot verdieping Wil zich zonder beperkingen door de digitale bibliotheek kunnen bewegen en wil niet worden afgeleid door ingewikkelde mogelijkheden Informatie aan Zee

16 Ontwerp Corpus? Informatie aan Zee 2011 Uit de collecties van 16de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience en de Universiteitsbibliotheek Gent

17 Ontwerp Corpusdefinitie Flandrica Geproduceerd in Vlaanderen, of Handelend over Vlaanderen, of Werken uit het Vlaams patrimonium die voor Vlaanderen van cultureel of wetenschappelijk belang zijn, of Door Vlaanderen erkende topstukken Materiaaltypes Typische bibliotheekmaterialen (handschriften, oude en moderne drukken, periodieken) > 80% Grafisch en documentair materiaal (zoals prenten, kaarten, affiches, foto s, brieven) < 20% Informatie aan Zee

18 Ontwerp Corpusdefinitie Hoogtepunten uit de collecties en Documenten die representatief of exemplarisch zijn voor de sociale en culturele geschiedenis Anthonius Magirus, Koock-boeck ofte Familieren kevken-boeck Antwerpen, Godtgaf i Verhulst, 1663 Exemplaar: Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, h [c2-555 i] Informatie aan Zee

19 Ontwerp Selectiecriteria 1. Vlaamse bewaarinstelling? 2. Auteursrechten geklaard? 3. Integraal online ontsloten? 4. Een Vlaams werk? 5. Bibliotheekmateriaal? 6. Een hoogtepunt, exemplarisch, representatief? Moet helpen corpus boeiend en beheersbaar te houden Informatie aan Zee

20 Ontwerp Selectie per eeuw Informatie aan Zee

21 Ontwerp Selectie per materiaaltype Informatie aan Zee

22 Ontwerp Selectie per onderwerp Informatie aan Zee

23 Ontwerp Selectievoorbeelden Godt-vruchtigh broederschap vanden H. Ioseph, inde kercke vande religieusen canonickerssen des H. graff tot Hasselt. In het iaer Hasselt [PBL OD-G-0045] Liber Trotula, handschrift ca [OBB Ms. 593] Nicolaus van Winghe, Den gheheelen Bybel, Leuven 1548 [KUL G//P /F BIJB 1548] Frontblaadjes WO I, [EHC] Plan panoramique de la ville de Gand, Gent [UG BRKZ.KRT.1207/01] Abraham Ortelius, Theatrum orbis terrarum, Antwerpen 1601 [UA MAG-P ] Informatie aan Zee

24 Ontwerp Materiaalanalyse Controle geselecteerd materiaal Staat Omvang Formaat Stand van zaken Metadatering Digitalisering Lokale plannen van aanpak Metadatering Scanning Terbeschikkingstelling Informatie aan Zee

25 Ontwerp Materiaalanalyse: Reeds digitaal? Informatie aan Zee

26 Ontwerp Materiaalanalyse: Metadata? Informatie aan Zee

27 Ontwerp Materiaalanalyse: Haalbaarheid? Prioritering op basis van digitaliseringscapaciteit *** = zeker ** = waarschijnlijk * = indien mogelijk Binnen elke graad toch een evenwichtig corpus Informatie aan Zee

28 Ontwerp Functionaliteiten? Informatie aan Zee

29 Ontwerp Functionaliteiten Focus op eenvoud en aantrekkelijkheid Rijk geïllustreerd Niet één thumbnail maar meerdere, grotere afbeeldingen per werk beschikbaar Rijk gecontextualiseerd Korte commentaren, referenties Bladeren (en zoeken) via facetten Virtuele tentoonstellingen Uitgebreidere achtergrondinformatie Etalage, geen catalogus Kwaliteit voor kwantiteit Informatie aan Zee

30 Ontwerp Functionaliteiten Definitie vereisten nog in ontwikkeling Informatie aan Zee

31 Ontwerp Standaarden Metadata Bibliografische gegevens Aggregatieformaat MARC21 (Lokale MARC Flandrica -MARC) Dublin Core Afgeleiden Dublin Core Europeana Semantic Element (ESE) / Europeana Data Model (EDM) Informatie aan Zee

32 Ontwerp Standaarden Scans Bronformaat Te bepalen door partners, maar Minimaal 300 dpi, bij voorkeur kleur Scans die als illustratie op het portaal komen altijd in kleur Afgeleiden (online terbeschikkingstelling) Te bepalen door partners, maar Minimaal 150 dpi, bij voorkeur kleur Informatie aan Zee

33 Ontwerp Infrastructuur Gedistribueerde collectie Portaal bevat metadata, toelichtingen en afbeeldingen Integrale werken raadpleegbaar via de websites van de partnerbibliotheken Informatie aan Zee

34 Ontwerp Infrastructuur Digitool Metadataopslag Digitale objecten Omeka Portaal Tentoonstellingen Informatie aan Zee

35 Volgt: De uitvoeringfase Digitaliseren en online ontsluiten geselecteerde werken Door de afzonderlijke projectpartners Ontwikkelen virtuele tentoonstelling Ontwikkelen contextualisering (teksten, trefwoorden) Realiseren centrale infrastructuur Incl. aggregatie metadata en Europeana-ingest Ontwikkelen portaal-toepassing Lanceren van het portaal Informatie aan Zee

36 En ook Communicatie naar sector over projectverloop Projectpagina website Projectnieuwsbrief (6x) Consolideren en verspreiden projectervaringen Projectrapport Handleiding digitaal ontsluiten bibliotheekerfgoedcollecties Ontwikkelen strategie voor verdere ontwikkeling Flandrica.be Bijkomend materiaal Nieuwe partners Informatie aan Zee

37 Uw stukken in Flandrica.be? Deelname van andere erfgoedbibliotheken in Vlaanderen en Brussel gevraagd! Na de lancering van het portaal in september 2012 Voorbereiding kan al eerder starten Meer informatie beschikbaar begin 2012 Voorwaarden? Werken die binnen het corpus van Flandrica.be passen Integraal gedigitaliseerd op voldoende (erfgoed-) kwaliteit Beschikbaar via de eigen website van de bibliotheek Aanleveren van afbeeldingen en metadata Aanleveren van teksten, trefwoorden etc. voor contextualisering Informatie aan Zee

38 Vragen? (0) inschrijven nieuwsbrief

39 Flandrica.be Detailinformatie

40 Flandrica.be Selectiecriteria 1. Vlaamse bewaarinstelling? In Vlaanderen? of Vlaamse instelling in Brussel? 2. Auteursrechten geklaard? Publiek domein? of Verweesd? of Rechten verworven? 3. Digitaal ontsloten? Integraal op internet? en Op voldoende kwaliteit? Informatie aan Zee

41 Flandrica.be Selectiecriteria 4. Is het een Vlaams werk? Erkend topstuk? of In Vlaanderen geproduceerd? of Handelend over Vlaanderen? of Vlaams patrimonium? 5. Is het bibliotheekmateriaal? (handschriften, oude en moderne drukken, tijdschriften, kranten) of: Grafisch/ander documentair materiaal? (prenten, kaarten, affiches, foto s, brieven) niet: Audiovisueel materiaal? Informatie aan Zee

42 Flandrica.be Selectiecriteria 6. Is het een hoogtepunt, exemplarisch, representatief? Bijzondere waarde voor het collectief geheugen? of Schakelfunctie in een belangrijke ontwikkeling? of IJkwaarde ten opzichte van andere werken? of Bijzondere artistieke waarde? of Andere (beargumenteerbare) bijzondere waarde? (gebaseerd op criteria voor Vlaamse topstukken) Informatie aan Zee

43 Flandrica.be Werkproducten (Deliverables) Werkpakket 1 Content en applicatie D1.1 Corpusdefinitie en selectiecriteria (intern document) D1.2 Selectielijst (intern document) D1.3 Gebruikerstoelichting objecten (interne documenten) D1.4 Gebruikersvereisten portaalsite (intern document) D1.5 Virtuele tentoonstelling (website) D1.6 Resultaten gebruikerstesten (intern(e) document(en)) Werkpakket 2 Standaarden en processen D2.1 Metadatastandaarden en richtlijnen voor gebruik (intern document) D2.2 Digitaliseringsstandaarden en richtlijnen voor gebruik (intern document) D2.3 Generieke werkstroom digitalisering (intern document) Werkpakket 3 Digitalisering D3.1 Metadata (databestand) D3.2 Voorbeelden (beeldbestanden) D3.3 Gedigitaliseerde objecten (online repository met beeldbestanden) D3.4 Feedback standaarden en -processen (document(en)) Informatie aan Zee

44 Flandrica.be Werkproducten (Deliverables) Werkpakket 4 Infrastructuur en software D4.1 Analyse infrastructuuropties (intern document) D4.2 Ontwerp infrastructuuroplossing (intern document) D4.3 Productieve infrastuctuuroplossing (infrastructuur, dienstverlening) D4.4 Ontwerp portaaltoepassing (intern document) D4.5 Portaaltoepassing (software) D4.6 Proces ingest Europeana (intern document, dataverwerking) Werkpakket 5 Projectmanagement en communicatie D5.1 Projectrapport (extern document) D5.2 Handleiding digitaal ontsluiten bibliotheekerfgoedcollecties (extern document) D5.3 Presentaties op professionele evenementen (externe documenten) D5.4 Publicaties in vakmedia (externe documenten) D5.5 Publiekscommunicatie lancering (externe documenten) D5.6 Publieksevenement lancering Informatie aan Zee