Vereniging van DSM gepensioneerden (VDP) en de achterban Belangenbehartiging door VDP Verenigingszaken

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2016 Vereniging van DSM gepensioneerden (VDP) en de achterban Belangenbehartiging door VDP Verenigingszaken 1. VDP en de achterban Het bestuur van de VDP vindt bijeenkomsten met de leden een belangrijke manier om te communiceren. Daartoe organiseert het bestuur jaarlijks een algemene ledenvergadering in het midden van het land en een drietal regionale bijeenkomsten in resp. Zwolle, Heerlen en Delft. Ook heeft het bestuur in 2016, op diverse locaties in het land, de PRACHT-cursus georganiseerd Algemene Ledenvergadering In 2016 bestond de VDP 5 jaar. Het bestuur heeft besloten om de Algemene Ledenvergadering (ALV) van 12 april 2016 een bijzonder karakter te geven. Het kwam heel mooi uit dat juist in 2016 Den Bosch zijn Jeroen Bosch-jaar vierde, met de tentoonstelling Visioenen van een genie in het Noord-Brabants Museum. Na het statutaire deel van de ledenvergadering heeft kunsthistorica Barbara Mensink het leven en de werken van Jheronimus Bosch toegelicht. Gewapend met deze kennis hebben de bezoekers van de ALV vervolgens de tentoonstelling bezocht. Met een opkomst van ruim 200 deelnemers aan de ALV en bezoekers van de tentoonstelling kunnen wij spreken van een groot succes Regionale Informatiebijeenkomsten Tijdens de Regionale Informatiebijeenkomsten in het najaar, heeft Ton de Boer vicevoorzitter van het Pensioenfonds DSM Nederland (PDN) en lid van de VDP de ontwikkelingen bij PDN geschetst. Een belangrijk onderwerp was de vraag of de pensioenen in 2017 al of niet gekort zouden gaan worden. Zulks is afhankelijk van verschillende factoren. Met name van de ontwikkeling van de rente, waarmee de verplichtingen van een pensioenfonds moeten worden uitgerekend. Echter binnen de wettelijk kaders kan een pensioenfonds zelf keuzes maken, die de financiële positie van een pensioenfonds beïnvloeden. Zoals bijvoorbeeld het beleggingsrisico dat men wil nemen en de tijd die een pensioenfonds krijgt om te herstellen. Ton de Boer heeft de keuzes van het PDN-bestuur toegelicht. Omdat de helft van de deelnemers bij PDN reeds gepensioneerd is, werd gekozen voor een kortere hersteltermijn dan wettelijk mogelijk is. Een langere hersteltermijn zou volgens het PDN-bestuur ten koste kunnen gaan van de deelnemers die nog pensioen opbouwen. Ook heeft Ton de Boer aangegeven dat het bestuur alleen tot korting zal overgaan, als dat een substantiële bijdrage levert aan het herstel van de dekkingsgraad. Postbus 1061, 6160 BB Geleen secretariaat@vdpdsm.nl Bank NL46 INGB KvK

2 2 / 10 De kritiek van de VDP dat PDN de pensioenfondsdeelnemers vaak te summier en te zakelijk informeert over indexatie-achterstanden en zelfs kortingen, heeft Ton de Boer begrepen en aangegeven dit te willen verbeteren. De VDP zal dit kritisch volgen PRACHT-cursus (Pensioen, Raadsel, Actueel, Correct, Helder, Toegelicht) In 2015 is de cursus Pensioenen voor leken ontwikkeld door onze bestuursleden Harrie Wijnans en Ton Baaten. In 2016 is de PRACHT-cursus gestart met beide heren als inleiders. De cursus behandelt niet alleen de systematiek van het pensioenstelsel. Ook wordt ingegaan op: de factoren die pensioenen beïnvloeden, wat solidariteit inhoudt, hoe de premie tot stand komt, wanneer er wel of niet geïndexeerd kan worden, wat een dekkingsgraad is en hoe belangrijk die is voor ieders pensioen. De cursus was een geweldig succes. Op 3 locaties in het land werden in totaal 6 cursussen gegeven, met in totaal meer dan 150 deelnemers (leden en niet-leden). In 2017 wordt de cursus geactualiseerd met o.m. de meest recente cijfers van het pensioenfonds. In de 2e helft van 2017 staat de PRACHT-cursus weer op het programma. De voortreffelijke organisatie van al deze ledenbijeenkomsten was in handen van Berry Verlaan en sinds dit jaar ook van Rob Housmans. De bijeenkomsten worden door hen zodanig georganiseerd dat bestuur en leden zich alleen nog maar over de inhoud hoeven te bekommeren. De rest is geregeld.

3 3 / Belangenbehartiging door VDP Op landelijk alsook lokaal niveau, draagt de VDP bij aan het behartigen van de belangen van gepensioneerden. De VDP neemt deel aan de besluitvorming binnen de landelijke koepelorganisatie KNVG, door deelname aan de ALV s, die 4x per jaar worden gehouden. Daarnaast is de VDP vertegenwoordigd in de pensioencommissie van de gezamenlijke organisaties van ouderen. Deze pensioencommissie bereidt alle pensioenadviezen voor, die de resp. landelijke besturen inbrengen in hun overleg met de overheid, de politiek, de vakorganisaties, de media, etc. Ook maakt de VDP deel uit van het regionale overleg binnen de KNVG, waarin landelijke besluitvorming wordt voorbereid. Maar waar vooral ervaringen van verenigingen van gepensioneerden met hun belangenbehartiging op lokaal niveau worden uitgewisseld. Op lokaal niveau probeert de VDP invloed uit te oefenen door met alle bij de pensioenregeling van DSM Nederland betrokken partijen regelmatig te overleggen. Daarbij wordt vooral aandacht gevraagd voor de consequenties van cao-afspraken voor gepensioneerden. Wij brengen enerzijds eigen voorstellen tot verbetering in en wijzen daarbij op de landelijke ontwikkelingen. Anderzijds brengen wij voorstellen die door koepelorganisaties landelijk worden gedaan onder de aandacht van het PDN-bestuur, het Verantwoordingsorgaan en de vakorganisaties. Diverse malen hebben wij hen gevraagd dergelijke voorstellen te ondersteunen. Echter de betrokken partijen stellen zich over het algemeen terughoudend op. De houding van het Verantwoordingsorgaan en ook van enkele vakorganisaties ervaren wij als teleurstellend. Deze laatsten vertegenwoordigen immers ook de gepensioneerden bij de onderhandelingen over de pensioenregeling en alles wat daarmee samenhangt Wat speelde er op landelijk niveau? Hoe moet een toekomstig pensioenstelsel er uit gaan zien? Dit is een van de gewichtigste thema s voor de verkiezingen van maart Belangrijke aspecten daarbij zijn: a) Blijft het een uitkeringsovereenkomst zoals bij DSM of wordt het een premieovereenkomst? b) Bouwt iedereen een eigen potje op of blijft men onderdeel van een collectief, zoals nu bij DSM? c) Welke risico s worden in een pensioenfonds gedeeld? Is dat alleen het langlevenrisico of ook beleggingsrisico zoals nu? d) Wordt de manier waarop men pensioen opbouwt gewijzigd (bv. meer als men jong is en minder als men ouder wordt), waarbij iedereen dezelfde premie betaalt? Dat gaat miljard Euro kosten. Of houden wij de huidige tijdsevenredige opbouw met doorsneepremie? e) Moet er meer keuzevrijheid zijn, zodat men bijvoorbeeld een deel van de pensioenpremie kan gebruiken om de hypotheek af te lossen of een wereldreis te maken?

4 4 / 10 f) De SER heeft over al deze onderwerpen in de zomer van 2016 belangrijke adviezen uitgebracht. Duidelijk daarbij werd, dat alle genoemde wijzigingen heel veel vragen oproepen, die niet zomaar te beantwoorden zijn Wat vinden de koepels van gepensioneerden, zoals de KNVG, van een nieuw pensioenstelsel? a) De problemen bij overgang van het ene systeem naar het andere zijn zo groot, dat het verstandig lijkt om zowel de uitkerings- als de premie-overeenkomst te laten bestaan. b) Geef de grote mate van papieren zekerheid die in het huidige systeem zit op. Dan zijn er minder buffers nodig en kan ook na de pensioendatum nog wat risicovoller worden belegd. Zo ontstaat er enerzijds meer ruimte om te indexeren. Anderzijds kan daardoor korten vaker aan de orde komen. c) Solidariteit in brede zin is een groot goed van het huidige pensioensysteem. Dat moet behouden blijven. d) Keuzevrijheid zou mogelijk kunnen zijn (vb. om hypotheek af te lossen, waardoor dagelijkse lasten naar beneden gaan ten koste van een lagere pensioenuitkering). Echter alleen op het moment dat men met pensioen gaat. Geen keuzevrijheid bieden tijdens de opbouwfase. e) De enorme kosten, die gemoeid zijn met het wijzigen van de doorsneepremie systematiek, mogen niet ten koste gaan van de uitkeringen van de gepensioneerden. f) Hoewel een nieuw pensioenstelsel niet meer van toepassing zal zijn op de huidige gepensioneerden, kan het wel grote gevolgen hebben voor diezelfde gepensioneerden. Daarom vinden de koepels van gepensioneerden dat de ouderen als specifieke groep betrokken moeten worden bij de transitie van het ene systeem naar het andere Worden de pensioenen in de loop van 2016 of begin 2017 gekort? De dekkingsgraden van veel pensioenfondsen zijn te laag. Dat wil zeggen dat een pensioenfonds op dit moment te weinig in kas zou hebben om de uitkeringen in de toekomst te voldoen. De koepels van gepensioneerden hebben de regering (premier Rutte en staatssecretaris Klijnsma) bestookt met voorstellen om te voorkomen dat er moest worden gekort: Er is op gewezen dat er een kostendekkende premie betaald moet worden voor het opbouwen van de pensioenen. Dat gebeurt lang niet altijd. Er is voorgesteld om de financiële situatie van een pensioenfonds niet alleen te beoordelen met de rentetermijnstructuur, die door de overheid is opgelegd maar ook op basis van de kasstroommethode. Deze methode is door de VDP ingebracht bij de koepels van gepensioneerden. Er moet niet gekort worden wanneer de dekkingsgraad tenminste gelijk is aan 100%. Als een pensioenfonds kan aantonen dat het in 10 jaar een dekkingsgraad heeft van tenminste 104%, dan zou er niet gekort hoeven te worden. In het zicht van een nieuw pensioenstelsel zou er niet gekort moeten worden, omdat zulks een overgang moeilijker maakt.

5 5 / 10 Begin 2017 is gebleken dat bij de meeste pensioenfondsen, inclusief PDN, korten niet nodig is. De verplichtingen zijn door een licht stijgende rente gedaald en de meeste fondsen hebben een goed rendement behaald. Het feit dat de ontwikkeling van de rente dusdanig van invloed is op de beoordeling van de financiële situatie van een pensioenfonds, pleit voor de kasstroom-methode als tweede meetinstrument. 2.2 Wat speelde bij het Pensioenfonds DSM Nederland? In maart 2016 wijzigden de samenstellingen van het PDN-bestuur en het Verantwoordingsorgaan. Voor het bestuur waren er 2 kandidaten voor de 2 bestuurszetels van gepensioneerden. Derhalve was er geen verkiezing nodig. Voor het Verantwoordingsorgaan waren 10 kandidaten voor de 4 gepensioneerdenzetels. Het VDP-bestuur heeft besloten haar leden te informeren over de voorkeurskandidaten van het bestuur. Deze voorkeur werd gebaseerd op: diversiteit aan kennis, ervaring met pensioenen en DSM-ervaring. De keuze voor een kandidaat was uiteraard aan de leden zelf. Het bestuur heeft zich beraden of het een voorkeurslijst zou opstellen. Zo n lijst is altijd arbitrair. Wij hebben dit gedaan omdat wij vinden dat van een bestuur verwacht mag worden dat het zijn leden informeert. Niet alle kandidaten zijn genoegzaam bekend bij de VDP-leden. Het bestuur heeft alle kandidaten gesproken en hier gespreksverslagen van gemaakt, die zijn gepubliceerd op de website. Tevens heeft het bestuur gekeken of de kandidaten bereid waren regelmatig overleg te plegen met het VDP, zodat de belangen van de gepensioneerden tenminste gehoord worden De regeling Prepensioensparen (PPS) is aangepast. Dit is in het CEOD afgesproken. Voor de gepensioneerden is het gunstig dat er niet langer PPS-pensioenrechten te goedkoop worden ingekocht. Zulks ging ten laste van het pensioenvermogen. De snelheid waarmee deze wijziging door het PDN-bestuur is ingevoerd is zeer nadelig gebleken voor de DSM-ers, die op korte termijn hun prepensioen wilden laten ingaan. VDP heeft de vakorganisaties gesteund in hun protest hiertegen Er is een nieuw contract met het Zilveren Kruis afgesloten. DSM Nederland heeft in 2016 een marktonderzoek gedaan naar een nieuw contract voor de collectieve ziektekostenverzekering. Het aanbod van het Zilveren Kruis, voor een collectief contract met de basisverzekering plus een aantal aanvullende verzekeringen, was het meest gunstige. Derhalve heeft DSM Nederland hiervoor gekozen. De VDP is actief betrokken geweest bij de totstandkoming van dit contract. Ons lid Leo Heezen en het bestuurslid Ton Baaten hebben voor gepensioneerden gunstige afspraken kunnen maken De financiële positie van PDN volgens de dekkingsgraad (DKG) of volgens de kasstroom-methode. Ook bij het PDN daalde de dekkingsgraad in 2016 naar de kritische ondergrens. In diverse publicaties heeft het pensioenfonds laten weten, dat er wellicht gekort zou

6 6 / 10 moeten gaan worden. Binnen het VDP-bestuur is het idee ontstaan om de financiële positie van PDN niet alleen te beoordelen op basis van de dekkingsgraad (zijnde: het vermogen gedeeld door de verplichtingen) maar ook op de kasstroompositie. In beide methodes wordt het pensioenfondsvermogen afgezet tegen de verplichtingen. a) Bij de dekkingsgraad moeten de verplichtingen per uitgerekend worden volgens de rentetermijnstructuur. Deze is gebaseerd op de marktrente en die is de laatste tijd bijzonder laag. Dit wordt mede veroorzaakt door het beleid van de Europese Bank, die de rente kunstmatig laag houdt. b) Bij de kasstroom-methode wordt per uitgerekend wat het pensioenfonds iedere deelnemer aan pensioenuitkeringen moet betalen, volgens de aanspraken die hij op diezelfde datum heeft opgebouwd. Bij deze berekening wordt uitgegaan van de levensverwachting op dat moment. Alle in de loop van de tijd uit te betalen pensioenuitkeringen worden bij elkaar opgeteld. Dat zijn de werkelijke verplichtingen van het fonds oftewel het vermogen dat het pensioenfonds te zijner tijd beschikbaar moet hebben. Deze verplichtingen worden afgezet tegen het vermogen dat nu aanwezig is. Vervolgens wordt gekeken met hoeveel procent het aanwezige vermogen dient te groeien om, te zijner tijd al die uitkeringen te kunnen betalen. In het geval van PDN blijkt dat (volgens de VDP) momenteel ongeveer 1,2% te zijn. Oftewel, het huidige vermogen moet jaarlijks met 1,2% groeien om aan alle verplichtingen te kunnen voldoen. Wil het fonds er ook nog rekening mee houden dat de levensverwachting kan toenemen, dan is daar een rendement voor nodig van ca 1%. Wil het fonds ook een zekere buffer opbouwen voor slechte tijden, dan kan daar ook een bepaald percentage voor berekend worden. Voor een fonds als het PDN betekent e.e.a. dat er tenminste 3% rendement gemaakt moet worden, om te kunnen zeggen dat de financiële positie voldoende is. Nu maakt PDN al jaren een gemiddeld rendement dat hoger ligt. Dus op grond van de kasstroom-methode zou er zeker niet gekort hoeven te worden. Wellicht zou er zelfs geïndexeerd kunnen worden. c) De VDP heeft de kasstroom-methode onder de aandacht gebracht van de landelijke koepels van gepensioneerden. Daarmee is deze methode onderdeel geworden van de maatregelen, die de koepels gaan voorstellen om in te voeren bij de huidige pensioenregelingen. d) De VDP heeft het pensioenfondsbestuur, het Verantwoordingsorgaan en de vakorganisaties gevraagd om de kasstroom-methode te ondersteunen en deze in te brengen in hun landelijke netwerken. PDN, VO en vakorganisaties hebben terughoudend gereageerd. Het lijkt alsof PDN en VO geen actieve rol willen spelen in het behartigen van de belangen van alle deelnemers aan het fonds. De vakbondsbestuurders verwezen ons naar hun landelijke organisaties.

7 7 / 10 Bestuurslid Harry Wijnans heeft een eerste versie van deze methode toegelicht bij de Vakcentrale voor Professionals (VCP), waarbij de vakorganisatie Synergo is aangesloten Bespreking Jaarverslag PDN 2015 met vertegenwoordigers van het PDN-bestuur. Het VDP bestuur heeft schriftelijk commentaar geleverd op het PDN Jaarverslag Belangrijkste aandachtspunten voor de VPD zijn het ontbreken van doelstellingen voor: het behoud van de nominale uitkering, het streven naar indexatie, het voorkomen van korting en het optimaliseren van de beleggingsopbrengsten. In het verleden stonden deze nog wel in het jaarverslag. Tevens heeft het VDP-bestuur geconstateerd dat er diverse onevenwichtige maatregelen zijn genomen, zoals: De pensioenpremie, die betaald wordt voor de opbouw van de pensioenen, mag dan wel voldoen aan de wettelijke regelgeving. Maar is onvoldoende om de opbouw te financieren. De gepensioneerden hebben een forse indexatie-achterstand. Het mogelijk inhalen van achterstanden is in de tijd beperkt. Dat betekent dat gepensioneerden als eersten niet meer in aanmerking komen om de oudste achterstanden nog in te halen. Bij een te lage dekkingsgraad krijgen pensioenfondsen een herstelperiode, om op de vereiste dekkingsgraad te komen. Bij PDN is die herstelperiode korter dan maximaal mogelijk is. Dit betekent dat het fonds sneller in de problemen komt en er mogelijk moet worden gekort. 2.3 De speerpunten van VDP Het VDP-bestuur heeft ook in 2016 diverse speerpunten geformuleerd. Het bestuur beoogt hiermee prioriteit aan te brengen in het aantal onderwerpen dat de aandacht verdient. De speerpunten hebben betrekking op: a) PDN operationeel, met onderwerpen als: Het belang van een kostendekkende premie. Het evalueren van de huidige 5-jarige pensioenafspraken. De ontwikkeling rondom de indexering en inhalen van indexatie-achterstanden. De ontwikkeling van de uitvoeringskosten van de pensioenregeling. De ontwikkeling van het rendement van PDN. De communicatie van PDN. b) PDN strategisch: Is het zinvol voor gepensioneerden om na te denken over een andere bestuursvorm voor het pensioenfonds? Kan een pensioenfonds als PDN zelfstandig blijven, met een eigen uitvoeringsorganisatie?

8 8 / 10 Kan het pensioenfonds ook buiten Nederland gevestigd zijn en heeft dat voordelen? Kan het VDP-bestuur het beleggings- en afdekkingsbeleid van PDN beoordelen? c) Landelijk: De VDP moet een eigen standpunt formuleren over een nieuw pensioensysteem en dit vervolgens inbrengen in de discussie binnen de gepensioneerdenkoepels. Afschaffing van de systematiek van de doorsneepremie kost heel veel geld. Dit mag niet ten koste van het pensioenvermogen van gepensioneerden worden gefinancierd. De VDP wil invloed uitoefenen in de koepelorganisaties van gepensioneerden organisaties. d) Overig: Ledenwerving is nodig omdat er naar een grotere vereniging eerder wordt geluisterd en de VDP zo meer invloed kan uitoefenen. e) Specifiek met het oog op de Tweede Kamerverkiezingen in 2017: Op korte termijn (binnen huidige wettelijke regelingen): Meer zeggenschap voor gepensioneerden bij pensioenafspraken in de cao. De kosten van de pensioenopbouw met dezelfde rente berekenen als het vaststellen van de verplichtingen. In de premie moet ook een opslag zitten voor de 'zekerheidsgarantie' dat de nominale uitkering ten allen tijden kan worden uitbetaald. Het break-even rendement, dat volgens de kasstroommethode gehaald moet worden om de verplichtingen na te kunnen komen, bepaalt of er al dan niet moet worden gekort. Op lange termijn (met het oog op een nieuw pensioenstelsel): Transparantie is belangrijk in nieuw pensioenstelstel Gepensioneerden moeten meer zeggenschap krijgen binnen pensioenfondsen. Pensioenfondsbestuurders moeten aan kwalitatief hoge eisen voldoen. Bestaande rechten van gepensioneerden mogen niet worden aangetast. Wanneer de uitkeringsovereenkomst gehandhaafd blijft dan de zekerheidsmarge loslaten. Hierdoor zijn er lagere buffers nodig, kan er eerder worden geïndexeerd, maar ook eerder worden gekort. In een nieuw pensioenstelsel de premies en verplichtingen niet uitrekenen volgens de Rente Termijn structuur maar volgens het principe van prudent rendement. Europa moet zich niet met pensioenen bemoeien. Gezien het toenemend aantal gepensioneerden met specifieke problemen zou een Minister voor Pensioenen en Ouderenzorg een plek verdienen in een nieuw kabinet. Een uitgebreide toelichting op de speerpunten staat op onze website. Zie onder Organisatie > Speerpunten.

9 9 / Verenigingszaken 3.1. Leden Het ledental ontwikkelt zich in opgaande lijn, maar moet blijven groeien. Daartoe is een nieuwe folder ontwikkeld, die toegestuurd wordt aan iedereen die van PDN een pensioenuitkering gaat ontvangen. Daarnaast zijn de PRACHT-cursus en een bezoek aan de VOP-cursussen middelen om nieuwe leden te werven. Dat is ook hard nodig, want de VDP is een vereniging van gepensioneerden en dus is het verloop relatief groot. Aantal leden per : Aantal leden per : Berichtgeving In het afgelopen jaar zijn er 17 digitale Nieuwsflitsen uitgegeven. Deze worden alleen toegestuurd aan leden met een adres. In de Nieuwsflitsen wordt verwezen naar activiteiten van het VDP-bestuur, naar berichtgeving van de Koepel van Nederlandse Verenigingen van Gepensioneerden (KNVG), waarbij de VDP is aangesloten en naar algemene berichtgeving over pensioenen. Al deze informatie en nog veel meer is te vinden op onze website Deze website wordt frequent bijgehouden door Pierre Mulleners en is van hoge kwaliteit. Gemiddeld worden er meer dan 100 bezoekers per dag genoteerd. Veel nieuwsfeiten over pensioenontwikkelingen worden opgenomen met even zovele verwijzingen naar organisaties, kranten en de politiek over het onderwerp pensioenen. In dit jaarverslag proberen wij al deze informatie samen te vatten, opdat ook leden van wie wij geen adres hebben op de hoogte blijven van hetgeen de VDP doet. 3.3 Financiën De inkomsten zijn met ruim gestegen tot ruim De uitgaven zijn met ruim gestegen tot ruim Deze stijging hangt samen met de grote deelname aan de ALV en aan de PRACHT cursussen. Het eigen vermogen is gestegen tot De Vereniging van DSM gepensioneerden (VDP) Bestuur Mieke van Wagenberg, voorzitter (tel ) Marlies Buikstra, secretaris Harrie Wijnans, penningmeester Ton Baaten, lid communicatie (herkozen in 2016) Peter van den Dikkenberg, lid Rob Segers, lid Commissies Communicatie, informatie Ton Baaten (tel ) Pensioenzaken, informatie Rob Segers (tel )

10 10 / 10 Zoals eerder in dit jaarverslag is gemeld, is veel informatie te vinden op onze website Wanneer uw adres bij ons bekend is, wordt u regelmatig via o.m. Nieuwsflitsen geïnformeerd over de VDP-activiteiten, standpunten, etc. Heeft u geen adres, dan kunt informatie opvragen via het secretariaat. Stuur een briefje naar het VDP-secretariaat (Postbus 1061, 6160 BB Geleen), of bel met Marlies Buikstra (tel ). De gewenste informatie wordt u dan per post toegezonden..