bovenbouwpakket Onder de grond voortgezet technisch lezen Proeflessensyllabus

Transcriptie

1 bovenbouwpakket Onder de grond voortgezet technisch lezen Proeflessensyllabus Niveau 10 (AVI 9 + /AVI M7 en E7)

2 Inhoudsopgave pagina Lekker Lezen in het kort 3 Hoe werkt u met deze proeflessen? 4 Wat u vooraf moet weten 7 Niveau 10 w handleiding 'Onder de grond' 8 w handleiding 'Nog één en nog één en ' 9 w leesboek 'Onder de grond' 10 w leesboek 'Nog één en nog één en ' 14 w leeskaart 'Onder de grond' 18 w leeskaart 'Nog één en nog één en ' 20 w antwoordenboek bij de leeskaarten 22 Lekker Lezen! Voortgezet technisch lezen Proeflessensyllabus niveau 10 Malmberg, s-hertogenbosch

3 Lekker Lezen in het kort Het keuzeproces voor een nieuwe methode voor voortgezet technisch lezen is een zorgvuldig traject waarbij u vaak veel informatiebronnen raadpleegt om de methode goed te kunnen beoordelen op geschiktheid voor uw school. Om een zo goed mogelijk beeld te krijgen, raden we u aan te beginnen met het doorlezen van de informatiebrochure van Lekker Lezen. Vervolgens bekijkt u de zichtzending en geeft u eventueel proeflessen. Met deze proeflessensyllabus willen we het geven van proeflessen voor u vergemakkelijken. Wij zetten daarom eerst de belangrijkste kenmerken van Lekker Lezen op een rij. Belangrijke redenen voor scholen om te kiezen voor Lekker Lezen Motiverend voor de kinderen door: w afwisseling tussen verhalende en informatieve teksten; w teksten afgestemd op de belevingswereld van AVI 1 t/m AVI 9+ en AVI M3 t/m AVI E7 *) w full-colour leesboek. Makkelijk voor de leerkracht vanwege: w eenvoudige indeling in drie leesgroepen; w per les krijgt één leesgroep instructie; w unieke handleiding geeft in één oogopslag alle benodigde instructie-aanwijzingen. Veel voortgang voor alle kinderen vanwege: w drie niveaus vooruitgang per jaar; w extra leesstof voor de zwakkere lezers; w uitdagende opdrachten op hun eigen niveau voor de betere lezers. *) door de dubbele AVI-toekenning in ieder boek en de uitleg in de handleiding kunt u op de nieuwe AVI-indeling overstappen wanneer u maar wilt! Lekker Lezen! Voortgezet technisch lezen Proeflessensyllabus niveau 10 Malmberg, s-hertogenbosch

4 Hoe werkt u met deze proeflessen? De groepsindeling U deelt uw klas in in drie leesgroepen. w Leesgroep 1 bestaat uit kinderen die lezen op het laagste AVI-niveau in uw klas. w Leesgroep 2 bestaat uit kinderen die lezen op het één na laagste AVI-niveau. w Leesgroep 3 bestaat uit kinderen die lezen op hogere AVI-niveaus. Dit geldt zowel voor de oude AVI-niveaus als de nieuwe AVI-niveaus. U geeft de instructie in leesgroep 1 en 2 op AVI-instructieniveau. In leesgroep 3 werken de kinderen zelfstandig op hun eigen AVI-instructieniveau. Leesgroep 3 kan dus op meerdere niveaus aan het werk zijn. Het instructieniveau is altijd één niveau hoger dan het niveau dat het kind al beheerst. Voor het uitvoeren van de proeflessen in uw klas heeft u materiaal nodig op minimaal 3 niveaus. w Voor Leesgroep 1 de handleiding, leesteksten en werkboeklessen op het laagste AVI-niveau (instructieniveau). w Voor Leesgroep 2 de handleiding, leesteksten en werkboeklessen op het één na laagste AVI-niveau (instructieniveau). De bijbehorende luisterteksten kunt u downloaden via w Voor Leesgroep 3 de leesteksten, leeskaarten en antwoordenboek op minimaal één (hoger) AVI-niveau. Hiermee kunt u een indruk krijgen van het organisatiemodel en de materialen. Overigens zit in Lekker Lezen ook een een voorstel voor de lesinvulling voor kinderen die AVI-uit zijn, maar voor deze proeflessen blijft dat buiten beschouwing. Weekschema Iedere les duurt 30 minuten. De gekleurde lessen in het schema zijn leerkrachtgebonden instructielessen voor leesgroep 1 of 2. De andere lessen werken de kinderen zelfstandig met de aangegeven materialen. Lekker Lezen! Voortgezet technisch lezen Proeflessensyllabus niveau 10 Malmberg, s-hertogenbosch

5 Hieronder ziet u het weekschema voor de lessen. Gewoonlijk werken de kinderen zes weken aan een thema. De materialen in deze syllabus zijn voldoende voor één lesweek voor één leesgroep. U werkt in deze week driemaal met Lekker Lezen. Leesgroep 1 krijgt tweemaal per week instructie, leesgroep 2 krijgt eenmaal per week instructie en leesgroep 3 werkt volledig zelfstandig. Leesgroep 1 (werkt op laagste instructieniveau) WEEKSCHEMA DAG 1 DAG 2 DAG 3 Basisles 1 Herhalingsles 1 Basisles 2 leesboek werkboek leesboek werkboek leesboek werkboek Leesgroep 2 (werkt op één na laagste instructieniveau) Basisles 2 leesboek werkboek luister-cd Basisles 3* leesboek werkboek Herhalingsles 3* leesboek werkboek Leesgroep 3 (kinderen werken ieder op eigen instructieniveau) Leeskaarten leesboek leeskaart schrift Leeskaarten leesboek leeskaart schrift Vrij lezen boek naar keuze Deze leesgroep krijgt instructie Deze leesgroep werkt zelfstandig * Uit praktische overwegingen gebruikt u in de proeflessen Basisles 1 en Herhalingsles 1. Basisles De basislessen geeft u vanuit de handleiding ( Leswijzer, pag. 8-9 in deze syllabus). Daarin staat het ingevulde werkboek met daarbij de aanwijzingen voor de les. De kinderen hebben het werkboek en leesboek voor zich. U doet voor, geeft uitleg en corrigeert waar nodig. De kinderen die zelfstandig werken, gebruiken hiervoor ook werkboek en leesboek. Het fragment van de luister-cd vindt u op Leeskaarten De leeskaarten kunnen aan één of meerdere teksten gekoppeld zijn. Elke leeskaart bevat opdrachten voor ongeveer twee lessen. Op de voorkant van de leeskaarten staan opdrachten die kinderen aanzetten tot het nauwkeurig lezen. Hierin oefenen de kinderen de leesmoeilijkheden van het betreffende niveau nog een keer op woord-, zinseen tekstniveau. Op de achterkant van de leeskaart staan gevarieerde opdrachten die betrekking hebben op de inhoud van de bijbehorende teksten. Bij elke opdracht staat een picto, zodat de kinderen weten wat er van hen verwacht wordt en zij deze kaarten zelfstandig kunnen maken. De antwoorden schrijven ze in hun schrift. Deze antwoorden kunnen ze zelf nakijken m.b.v. het antwoordenboek bij de leeskaarten, of u kijkt ze na. Lekker Lezen! Voortgezet technisch lezen Proeflessensyllabus niveau 10 Malmberg, s-hertogenbosch

6 De picto s In de werkboeken en leeskaarten wordt gewerkt met picto s. Deze picto s ondersteunen de kinderen bij het maken van de opdrachten in het werkboek of op de leeskaarten. In Lekker Lezen worden onderstaande picto s gebruikt. Luister naar de tekst. Kijk goed wat er staat. Schrijf in je werkboek. Lees goed wat er staat. Lees in je leesboek. Hoe lang doe je er over? Werk samen met je leesmaatje. Schrijf in je schrift. Lekker Lezen! Voortgezet technisch lezen Proeflessensyllabus niveau 10 Malmberg, s-hertogenbosch

7 Wat u vooraf moet weten U kunt snel en gemakkelijk aan de slag met proeflessen. Het fragment van de luistercd vindt u op Normaal gesproken hoeft u geen materialen te kopiëren. Voordat u deze proeflessen gaat geven, kopieert u alleen de materialen voor de kinderen uit de syllabus. Deze zwart-wit kopieën geven een ander beeld dan de echte leerlingmaterialen die bestaan uit een leesboek, werkboek en leeskaarten in kleur. Kijk voor de voorbeelden ook nog eens in de zichtzending. En nu aan de slag! Lekker Lezen! Voortgezet technisch lezen Proeflessensyllabus niveau 10 Malmberg, s-hertogenbosch

8 Onder de grond Overzicht Inleiding In dit niveau van Lekker Lezen oefenen kinderen op niveau 10 (AVI 9+ / AVI M7 en E7). Niveau 10 is bedoeld voor onderhoud van de leestechniek. In het bovenbouwpakket zitten twee thema s op niveau 10: Onder de grond en Nog één en nog één en. Beide thema s zijn door het KPC ingedeeld op AVI 9+. Volgens de indeling van het Cito is Onder de grond AVI M7 en heeft Nog één en nog één en niveau AVI E7. De teksten in Onder de grond zijn dus iets makkelijker. Het advies is dan ook de kinderen met Onder de grond te laten beginnen. Alleen kinderen uit leesgroep 3 werken op niveau 10. Er is daarom geen werkboek, er zijn geen lesbeschrijvingen in deze handleiding en er is geen instructie op de computer. De kinderen werken met de leeskaarten en kunnen extra oefenen met het computerprogramma. Doelenoverzicht Niveau 10 bevat geen nieuwe doelen. Alle leesdoelen zijn al eerder aan bod geweest in de lagere niveaus. In het schema staan de doelen op woordniveau. Leeskaarten De kinderen uit leesgroep 3 beginnen met het lezen van het leesboek op hun instructieniveau. Na het lezen van minimaal de twaalf basisteksten uit het thema, werken ze de zes bijbehorende leeskaarten door. De leeskaarten horen bij één of meer teksten. Op de voorkant van de kaarten staan opdrachten die kinderen aanzetten tot het nauwkeurig lezen. Hierin oefenen de kinderen de leesmoeilijkheden van het betreffende niveau nog een keer. Op de achterkant van de leeskaart staan gevarieerde opdrachten die betrekking hebben op de inhoud van de bijbehorende teksten. Bij elke opdracht staat een picto, zodat de kinderen weten wat er van hen verwacht wordt en deze kaarten zelfstandig kunnen maken. Bij een aantal opdrachten werken de kinderen samen met een leesmaatje. In de Methodewijzer is een registratieblad opgenomen waarop de kinderen kunnen bijhouden welke leeskaarten zij gedaan hebben. In het leesboek Onder de grond hebben de leeskaarten betrekking op de volgende teksten: leeskaart tekst 1 1 en en en en 7 Doelenoverzicht Les Doel Voorbeeld 1. Brandstof uit de aarde - meerlettergrepige en samengestelde woorden - woorden met een trema 2. De gangengraver - samengestelde woorden gangenstelsel ondoordringbare - bodemonderzoekers bacteriën 3. Tunnelbouwers - meerlettergrepige en samengestelde woorden kolossale - pompmachines Het ondergronds verzet - woorden met een trema knieën 5. Onder de stenen - samengestelde woorden water- en gasbedrijf 6. Een kwekerij thuis - meerlettergrepige en samengestelde woorden - lange woorden met een koppelteken uitzonderlijke - plantenverzorging directeur-eigenaar 7. Begrafenisrituelen - meerlettergrepige en samengestelde woorden islamitische - begrafenisrituelen 8. Een ziekte die zich verstopt - meerlettergrepige en samengestelde woorden - woorden met een koppelteken voortsluipende - doktersrecept astma-aanval 9. Fossielenhobby - woorden uit het Engels hobby - powerpoint 10. De mestkever - meerlettergrepige en samengestelde woorden tandenborstelen - dubbelgevouwen 11. De dodemansknop - woorden uit het Engels en het Frans - woorden met een accent aigu (é) 12. Grotten in Limburg - meerlettergrepige en samengestelde woorden - aardrijkskundige namen 13. Naar het middelpunt der aarde 14. Ontdek de forten 15. Zoeken naar vuursteentjes interview - Campagne René onderaardse - Gemeentegrot Sint-Pietersberg handleiding Onder de grond, pagina 2 Lekker Lezen! Voortgezet technisch lezen Proeflessensyllabus niveau 10 Malmberg, s-hertogenbosch 8

9 Nog één en nog één en Overzicht Inleiding In dit niveau van Lekker Lezen oefenen kinderen op niveau 10 (AVI 9+ / AVI M7 en E7). Niveau 10 is bedoeld voor onderhoud van de leestechniek. In het bovenbouwpakket zitten twee thema s op niveau 10: Onder de grond en Nog één en nog één en. Beide thema s zijn door het KPC ingedeeld op AVI 9+. Volgens de indeling van het Cito is Onder de grond AVI M7 en heeft Nog één en nog één en niveau AVI E7. De teksten in Onder de grond zijn dus iets makkelijker. Het advies is dan ook de kinderen met Onder de grond te laten beginnen. Alleen kinderen uit leesgroep 3 werken op niveau 10. Er is daarom geen werkboek, er zijn geen lesbeschrijvingen in deze handleiding en er is geen instructie op de computer. De kinderen werken met de leeskaarten en kunnen extra oefenen met het computerprogramma. Doelenoverzicht Niveau 10 bevat geen nieuwe doelen. Alle leesdoelen zijn al eerder aan bod geweest in de lagere niveaus. In het schema staan de doelen op woordniveau. Leeskaarten De kinderen uit leesgroep 3 beginnen met het lezen van het leesboek op hun instructieniveau. Na het lezen van minimaal de twaalf basisteksten uit het thema, werken ze de zes bijbehorende leeskaarten door. De leeskaarten horen bij één of meer teksten. Op de voorkant van de kaarten staan opdrachten die kinderen aanzetten tot het nauwkeurig lezen. Hierin oefenen de kinderen de leesmoeilijkheden van het betreffende niveau nog een keer. Op de achterkant van de leeskaart staan gevarieerde opdrachten die betrekking hebben op de inhoud van de bijbehorende teksten. Bij elke opdracht staat een picto, zodat de kinderen weten wat er van hen verwacht wordt en zij deze kaarten zelfstandig kunnen maken. Bij een aantal opdrachten werken de kinderen samen met een leesmaatje. In de Methodewijzer is een registratieblad opgenomen waarop de kinderen kunnen bijhouden welke leeskaarten zij gedaan hebben. In het leesboek Nog één en nog één en hebben de leeskaarten betrekking op de volgende teksten: leeskaart tekst en en en en en 9 Doelenoverzicht Les Doel Voorbeeld 1. Voor de heb - meerlettergrepige en samengestelde woorden koffiemelkcupjes - automaatmunten 2. Een keigoede tentoonstelling - samengestelde woorden brandweerkazerne 3. Verzamelaars - meerlettergrepige en samengestelde woorden parelmoernautilus - kokerjuffer 4. De verjaardag van de lijster - meerlettergrepige en samengestelde woorden verkreukelen - gloeiworm 5. Flippo ruilen tegen een postzegel? - woorden uit het Engels - woorden uit het Frans met g, uitgesproken als zj - meerlettergrepige en samengestelde woorden 6. De ontdekkers - meerlettergrepige en samengestelde woorden - woorden met een trema stickers rage postzegelcatalogus prairiewolven calorieën 7. Diehier en Diedaar - lange woorden met een of meer koppeltekens allermeest-verwegge-soort-vanpostzegels 8. Rariteitenkabinet - woorden met een trema - meerlettergrepige en samengestelde woorden patriciërs rariteitenkabinet 9. Maak je eigen verzamelkast! - woorden met een trema poëzieplaatjes 10. Brullio! - meerlettergrepige en samengestelde woorden tandenborstelen - dubbelgevouwen 11. De Verzameling - woorden met een trema scarabeeën 12. Afval: weggooien of hergebruiken? - woorden uit het Engels en het Frans - meerlettergrepige en samengestelde woorden 13. De zee geeft en de zee neemt 14. Hoe word je een detective? 15. Ziek container - campagne verwijderingsbijdrage handleiding Nog één en nog één en, pagina 2 Lekker Lezen! Voortgezet technisch lezen Proeflessensyllabus niveau 10 Malmberg, s-hertogenbosch 9

10 2 De gangengraver Onder de grond 8 Zie je dat stukje donkere, fluwelige vacht onder de grond verdwijnen? Het is een mol! Dit onvermoeibare diertje is een graafkampioen. Hij werkt alleen, en gebruikt zijn sterke voorpoten als schepjes om een ondergronds gangenstelsel te graven waarin hij jaagt, eet en slaapt. Wanneer je ergens een molshoop ziet, zal er zeker een mol onder aan het graven zijn. Onze mol is ongeveer 1 meter onder de grond aan het graven. De lange gangen die hij maakt, werken als vallen om wormen en larven te vangen. De mol verzamelt ze voor zijn ontbijt, lunch en avondeten. Het verplaatsen van zoveel aarde is zwaar werk; per minuut verzet een gravende mol twee keer zijn eigen gewicht aan grond. Hij moet veel eten om op krachten te blijven, dus heeft hij een enorm netwerk van gangen nodig om voldoende voedsel te vinden. Een mol is nooit klaar met werken. Nu doet hij de ronde in zijn gangen, op zoek naar smakelijke regenwormen. ( ) Hij is de enige eigenaar van deze ondergrondse doolhof. Vanuit zijn behaaglijke nest in het midden lopen er gangen in alle richtingen. Het nest is de plek waar hij slaapt. leesboek Onder de grond, pagina 8 Lekker Lezen! Voortgezet technisch lezen Proeflessensyllabus niveau 10 Malmberg, s-hertogenbosch 10

11 De gangen van de mol zitten vol met gevangen prooien, en zijn voorraadkamers puilen uit van de opgeslagen regenwormen, maar hij heeft geen stromend water in zijn ondergrondse woning. Dus moet hij elke dag een riskante reis ondernemen om water te drinken. Soms komt hij in de vroege ochtend boven de grond om dauw van het gras te likken, maar dat is heel gevaarlijk. Gelukkig heeft hij nog een andere bron van water gevonden, een ondergrondse stroom, en daar is hij nu naar op weg. 9 leesboek Onder de grond, pagina 9 Lekker Lezen! Voortgezet technisch lezen Proeflessensyllabus niveau 10 Malmberg, s-hertogenbosch 11

12 Onder de grond 10 Hij gebruikt een van de gangen van zijn buurman om er te komen, en meestal ontmoeten ze elkaar niet. ( ) Elk jaar in de lente onderneemt de mol een lange reis om een partner te vinden. Hij weet de woning van een vrouwelijke mol te vinden, maar hij wil geen risico lopen om een buurman tegen te komen, vooral omdat ze rivalen zijn als het op het vinden van een partner aankomt. Dus gaat hij via de rivier. Hij is een hele goede zwemmer, en zijn graafhanden vormen uitstekende roeispanen. Hoewel hij geen enkele moeite zal hebben om het vrouwtje te vinden, moet hij wel voorzichtig zijn. Vrouwelijke mollen kunnen heel agressief zijn als ze niet klaar zijn om te paren. Zie je de mol naast die enorme molshoop? Wat is er aan de hand? Is de mannelijke mol tijdens zijn reis de weg kwijtgeraakt? Nee, dit is zijn vrouwelijke partner, en zij komt tevoorschijn om droge bladeren en gras te verzamelen. leesboek Onder de grond, pagina 10 Lekker Lezen! Voortgezet technisch lezen Proeflessensyllabus niveau 10 Malmberg, s-hertogenbosch 12

13 Ze zal binnenkort baby s ter wereld brengen, en nu is ze een warm nest voor hen aan het maken. Het mannetje helpt niet, en zal de jongen nooit zien. Hij is waarschijnlijk al weer in zijn eigen territorium aan het patrouilleren. moet oppassen dat ze haar jongen niet platdrukt. Als je door een vergrootglas zou kijken, zou je zien dat de molletjes al de stevige schouders en graafpoten van hun ouders hebben. Op deze kille ochtend in april zijn vier babymollen geboren. Ze zijn klein en onbehaard, maar hun moeder houdt ze warm en voedt ze met haar eigen melk. Elke baby weegt slechts zo n drie gram, en de moeder 11 TEKST: TING MORRIS ILLUSTRATIES: NATALIE KUYPERS leesboek Onder de grond, pagina 11 Lekker Lezen! Voortgezet technisch lezen Proeflessensyllabus niveau 10 Malmberg, s-hertogenbosch 13

14 Nog één en nog één en Afval: weggooien of hergebruiken? Rommel Dopjes van de colaflesjes, scheermesdoosjes zonder mesjes, marspapiertjes, kauwgumplaatjes, zeven korte rode draadjes, sinasrietjes in een zakje, elastiekjes aan een takje. En ook nog: schroeven, spijkers, moeren, stekkers met daaraan nog snoeren. Als ik je dan zeg: dat is toch niets meer waard? Als ik dan zeg: moet dat nu echt bewaard? Dan weet ik dat je zegt: nee echt dat mag niet weg! omdat je dat spaart. Karel Eykman leesboek Nog één en nog één en, pagina 46 Lekker Lezen! Voortgezet technisch lezen Proeflessensyllabus niveau 10 Malmberg, s-hertogenbosch 14

15 Oud voor nieuw In ieder huishouden is ( ) niet of slecht afbreekbaar afval. Afgedankte koelkasten, computers of mobiele telefoons kun je niet composteren en ze horen ook niet in de vuilniszak en de verbrandingsinstallatie terecht te komen. Maar waar dan wel? Is je stereo, wasmachine, koelkast of televisie stuk, vertel dat dan in de winkel waar je een nieuwe koopt. De winkelier is namelijk verplicht je oude toestel van je over te nemen, niemand hoeft die dingen aan de stoeprand te zetten. In 1998 kwam er een wet waarin dat werd bepaald. Die wet heet Oud voor nieuw. De regering heeft die wet overigens niet helemaal zelf bedacht. De Stichting Milieudefensie en andere actiegroepen hebben flink campagne gevoerd om onze ministers zover te krijgen. Het kost de klant wel geld. Elke keer als hij een nieuw elektrisch toestel koopt, betaalt hij een verwijderingsbijdrage, om te zorgen dat de mensen die het oude toestel weghalen of verwerken niet op kosten worden gejaagd. 47 leesboek Nog één en nog één en, pagina 47 Lekker Lezen! Voortgezet technisch lezen Proeflessensyllabus niveau 10 Malmberg, s-hertogenbosch 15

16 Nog één en nog één en De winkelier zorgt dat de oude toestellen op een verzamelplaats terechtkomen, een zogenaamd afvalpunt. Die verzamelplaatsen vind je gewoonlijk aan de rand van een stad of dorp, net als de afvalverbranding. Maar wat moet je doen als je wasmachine stuk is en je wilt geen nieuwe kopen? Dan komt er geen winkelier langs om de oude mee te nemen. In dat geval kun je de gemeente bellen om te vragen of het afgedankte apparaat kan worden opgehaald. Niet alles wat op de verzamelplaats terechtkomt, is kapot. Wat nog bruikbaar is wordt in een aparte container opgeslagen en later opnieuw verkocht in een kringloopwinkel. Kapotte apparaten gaan naar bedrijven waar ze uit elkaar worden gehaald. Eerst gaan de schadelijke stoffen eruit en daarna de materialen die opnieuw gebruikt kunnen worden. Dus ook in dit geval: hergebruik! Van een koelkast wordt driekwart opnieuw gebruikt, van een scheerapparaat ongeveer de helft. leesboek Nog één en nog één en, pagina 48 Lekker Lezen! Voortgezet technisch lezen Proeflessensyllabus niveau 10 Malmberg, s-hertogenbosch 16

17 Zolder of kelder opgeruimd? Een kringloopcentrum haalt afgedankte maar nog herbruikbare tweedehandsgoederen gratis bij jou op. Wij sorteren deze spullen en voeren eventueel kleine reparaties uit. De opgeknapte goederen komen in de kringloopwinkel terecht. Ga eens rondneuzen in een kringloopwinkel. Er wacht jou een steeds variërend assortiment, van detectiveboeken tot eetkamerstoelen, van elektrische apparaten tot galakleding, van babyspeelgoed tot racefietsen enzovoort. Op zoek naar dat perfecte jarenzeventigstoeltje voor je studeerkamer? Naar schitterende snuisterijen voor een toneelvoorstelling? Bloemetjesservies voor je op kamers wonende zus? Een buitenboordmotor voor je zelfgebouwde roeiboot? Swingende langspeelplaten voor je discoverzameling? Gegarandeerd dat je het vindt in de kringloopwinkel! Ook bij jou in de buurt is er een kringloopwinkel. Kom eens langs en sla je slag tegen bodemprijzen! 49 TEKST: RINDERT KROMHOUT EN ERIC SMALING; MIRJAM TUINDER ILLUSTRATIE P. 46: ARJEN AUÉ leesboek Nog één en nog één en, pagina 49 Lekker Lezen! Voortgezet technisch lezen Proeflessensyllabus niveau 10 Malmberg, s-hertogenbosch 17

18 Ondergrondse gangen Lees de tekst De gangengraver op bladzijde 8 t/m 11 van je leesboek. Zoek in de tekst de volgende samengestelde woorden. Lees de zinnen met die woorden. gangenstelsel avondeten voorraadkamers roeispanen babymollen Lees de zin met het woord op de goede plaats. onvermoeibare Dit diertje is een graafkampioen. territorium Hij is waarschijnlijk al weer in zijn eigen aan het patrouilleren. Welke zin staat in de tekst? 1 ( ) zijn gangenstelsel puilt uit van de opgeslagen regenwormen ( ) 2 ( ) zijn voorraadkamers puilen uit van de opgeslagen regenwormen ( ) 3 ( ) zijn voorraadkamers puilen uit van de smakelijke regenwormen ( ) Lees nu ook de tekst Tunnelbouwers op bladzijde 12 t/m 15 van je leesboek Onder de grond Zoek de woorden in de tekst en lees de hele zin. kolossale graafmachines grote pompmachines ringvormige tunnelstukken Zoek het goede woord in de tekst. Sleepboten trekken de losse tunnelstukken precies boven de geul. Vlak bij Rotterdam is de Tweede aangelegd. Lees een deel van de tekst De gangengraver of Tunnelbouwers eerst stil voor jezelf. Daarna lees je om de beurt je deel van de tekst hardop voor. Geef elkaar een tip. Leeskaart 4 leeskaarten Onder de grond, pagina 103 Lekker Lezen! Voortgezet technisch lezen Proeflessensyllabus niveau 10 Malmberg, s-hertogenbosch 18

19 9 De tunnelbouwers van de Heinenoordtunnel 15 hebben een tunnel van 950 meter aangelegd. In de tekst staat hoeveel meter per dag ze opschoten. Hoeveel dagen hebben ze gewerkt aan het aanleggen van de Heinenoordtunnel? In de tekst over de mollen staat nog een ander dier. Zoek informatie over regenwormen. Hoe worden ze geboren? Hoe oud worden ze? Welk voedsel eten ze? Op welke plekken leven ze? Wat zijn hun vijanden? 11 Tunnels bouwen is gevaarlijk werk, welke methode ook gebruikt wordt. Een helm dragen is een verplichte veiligheidsmaatregel bij bouwwerken. Bedenk nog drie veiligheidsmaatregelen bij de tunnelbouw. 12 Schrijf een liedje over een mannetjesmol die een vrouwtjesmol zoekt. 13 Maak een werktekening voor een van de manieren om een tunnel te bouwen. Teken precies de stappen die gezet worden bij de bouw. Denk aan de details. 14 Bedenk een mop. Ken je die van die mol? Er kruipt een mol door zijn gangenstelsel, komt ie ineens zijn buurman tegen Tunnelbouwers zijn sterke mannen (en vrouwen) die gespierd zijn omdat ze veel bewegingen maken tijdens hun werk. Welke bewegingen maken ze? Maak de zin af. De mannetjesmol ziet zijn kinderen nooit. Als dat bij mensen zou gebeuren vind ik dat Leeskaart 4 leeskaarten Onder de grond, pagina 104 Lekker Lezen! Voortgezet technisch lezen Proeflessensyllabus niveau 10 Malmberg, s-hertogenbosch 19

20 Speuren naar afval Lees de tekst Hoe word je een detective? op bladzijde 54 t/m 57 van je leesboek. In welke alinea s staan de volgende zinnen? Schrijf de titel van de alinea op. 1 Als je verzameling compleet is, kun je aan de slag. 2 Zeker bij achterdeuren of in flats is dat dikwijls het geval. 3 Onderzoek zorgvuldig de plaats van de misdaad. 4 Misschien staat er wel een belangrijke boodschap op. 5 Staan de voetafdrukken van iemand stevig en diep in de grond? In de tekst staat een aantal Engelse woorden, zoals detective. Hoe vaak staat het woord detective in de tekst? Welke Engelse woorden staan ook in de tekst? flats trainen planning plastic computers game race Lees de tekst Afval: weggooien of hergebruiken? op bladzijde 46 t/m 49 van je leesboek Nog één en nog één en... Leeskaart 3 Zoek de zin waarin het woord container staat (lees konteener ). Lees die zin. Zoek daarna de zin waarin racefietsen staat. In die zin staan nog twee woorden uit het Engels. Schrijf die woorden op. Lees deze zin: De Stichting Milieudefensie en andere actiegroepen hebben flink campagne gevoerd om onze ministers zover te krijgen. Je ziet gn je zegt nj. Lees ook deze zinnen. Een champignon is een soort paddenstoel. De kurk van de champagnefles knalde tegen het plafond. De campagne van de president verloopt zeer succesvol. Kies een stuk uit Hoe word je een detective? of Afval: weggooien of hergebruiken?. Lees de tekst eerst stil voor jezelf. Daarna lees je om de beurt een deel van je eigen tekst hardop voor. Kies je het gedicht? Laat dan goed horen dat het rijmt. De luisteraar zegt wat goed gaat en geeft een tip hoe het nog beter kan. leeskaarten Nog één en nog één en, pagina 113 Lekker Lezen! Voortgezet technisch lezen Proeflessensyllabus niveau 10 Malmberg, s-hertogenbosch 20

21 De tekst Hoe word je een detective? stond oorspronkelijk in een boek dat is uitgegeven in België. Dat kun je zien aan sommige woorden of uitdrukkingen in de tekst: in Nederland worden daar andere woorden voor gebruikt. Maak een lijstje met rechts de Nederlandse woorden of uitdrukkingen. Dit zeggen ze in België Dit zeggen ze in Nederland toelating (van een rechter) (goed) vooruithelpen binnenraken briefomslagen gekende (misdadigers) Voetsporen, vingerafdrukken, vuil Deze woorden beginnen met dezelfde letter. Verzin zo veel mogelijk woorden met een v die met detectivewerk te maken hebben. Je mag in de tekst kijken, maar verzin ook minstens vijf nieuwe. Leg aan je leesmaatje uit wat ze met detectivewerk te maken hebben. Een vingerafdruk verraadt soms ook iets over het karakter van iemand. Zet je eigen vingerafdruk en die van je leesmaatje op papier. Het beste gaat dat met inkt, maar met een beetje spuug gaat het ook. Vergelijk de vingerafdrukken met de tekeningen hiernaast: waar lijken ze het meest op? lus: is heel actief en voert graag het hoogste woord 2 cirkel: is heel rustig en speelt graag de baas 3 boog: weet altijd een oplossing voor problemen en maakt nooit ruzie 4 sterke boog: is altijd enthousiast en houdt van pret 5 gemengd: is intelligent en is een boekenwurm 6 pauwenoog: is een dromerig iemand In de tekst over afval staat een advertentie van de kringloopwinkel. Wat heb jij in huis dat je zou willen verkopen? Maak een mooie advertentie met tekst en/of tekeningen waarin je jouw artikel te koop aanbiedt. Geef je mening over deze zin uit de tekst over afval. Elke keer als hij een nieuw elektrisch toestel koopt, betaalt hij een verwijderingsbijdrage. Dit vind ik Kapotte apparaten worden uit elkaar gehaald. Stel je voor dat je je fiets of je computer uit elkaar gaat halen. Beschrijf alle onderdelen die je overhoudt zo gedetailleerd mogelijk. Maak er eventueel tekeningen van de verschillende onderdelen bij. leeskaarten Nog één en nog één en, pagina 114 Lekker Lezen! Voortgezet technisch lezen Proeflessensyllabus niveau 10 Malmberg, s-hertogenbosch 21

22 Onder de grond Leeskaart 4 Ondergrondse gangen 2 Heb je deze zinnen gevonden? Hij werkt alleen, en gebruikt zijn sterke voorpoten als schepjes om een ondergronds gangenstelsel te graven waarin hij jaagt, eet en slaapt. De mol verzamelt ze voor zijn ontbijt, lunch en avondeten. De gangen van de mol zitten vol met gevangen prooien, en zijn voorraadkamers puilen uit van de opgeslagen regenwormen, maar hij heeft geen stromend water in zijn ondergrondse woning. Hij is een hele goede zwemmer, en zijn graafhanden vormen uitstekende roeispanen. Op deze kille ochtend in april zijn vier babymollen geboren. 3 Dit onvermoeibare diertje is een graafkampioen. Hij is waarschijnlijk al weer in zijn eigen territorium aan het patrouilleren. 4 zin 2 6 Met kolossale graafmachines graven de bouwers een groot, diep gat in de bodem uit. Grote pompmachines pompen het grondwater uit de put, zodat die droog komt te staan. De bouwers schuiven de ringvormige tunnelstukken telkens achter de graafmachine aan naar binnen. 7 uitgebaggerde, Heinenoordtunnel 9 95 dagen 67 antwoorden leeskaarten Onder de grond, pagina 67 Lekker Lezen! Voortgezet technisch lezen Proeflessensyllabus niveau 10 Malmberg, s-hertogenbosch 22

23 Leeskaart 3 Nog één en nog één en Speuren naar afval 2 Speel zelf, Onder de mat, Sporen zoeken, Telefoon, Voetsporen. 3 vier keer 4 Heb je deze woorden gevonden? flats, plastic, computer 6 Heb je deze zinnen gevonden? Wat nog bruikbaar is wordt in een aparte container opgeslagen en later opnieuw verkocht in een kringloopwinkel. Er wacht jou een steeds variërend assortiment, van detectiveboeken tot eetkamerstoelen, van elektrische apparaten tot galakleding, van babyspeelgoed tot racefietsen enzovoort. Heb je deze woorden gevonden? detectiveboeken, babyspeelgoed 9 Dit zeggen ze in België Dit zeggen ze in Nederland toelating (van een rechter) toestemming (goed) vooruithelpen helpen, of: verder helpen binnenraken binnenkomen briefomslagen enveloppen gekende (misdadigers) bekende 10 Bijvoorbeeld: verdachte, verstoppen, verrassende, vinden, vlug, vrienden, verzamelen. 72 antwoorden leeskaarten Nog één en nog één en, pagina 72 Lekker Lezen! Voortgezet technisch lezen Proeflessensyllabus niveau 10 Malmberg, s-hertogenbosch 23