RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Balansleren Veenendaal

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Balansleren Veenendaal Plaats : Veenendaal BRIN nummer : 13AN C4 Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 22 april 2014 Datum vaststelling : 14 mei 2014

2 Pagina 2 van 14

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING BEVINDINGEN TOEZICHTARRANGEMENT Pagina 3 van 14

4 Pagina 4 van 14

5 1 INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 22 april 2014 een onderzoek uitgevoerd op Balansleren Veenendaal naar aspecten van de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. De aanleiding voor dit onderzoek was het volgende. Het betreft een 'nieuwe school', waar de inspectie tot op heden nog geen onderzoek heeft uitgevoerd. Om de onderwijskwaliteit van de school te bepalen is daarom een kwaliteitsonderzoek noodzakelijk. Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven onderzoekt de inspectie tevens standaard of wordt voldaan aan bepaalde wettelijke voorschriften. Toezichthistorie Balansleren is gestart in 2011 met een enkele groep en groeide sindsdien jaarlijks licht. De school heeft nu 2 groepen en telt 43 leerlingen. Balansleren maakt administratief deel uit van openbare basisschoool De Achtbaan. Er is op 2 oktober 2012 een kennismakingsbezoek gebracht aan de school en ook heeft er op dat moment een bestuursgesprek plaatsgevonden. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Een controle van de aanwezigheid van de schoolgids en het schoolplan bij de inspectie. Een toets op de aanwezigheid van informatie over enkele wettelijke verplichte onderdelen in de schoolgids en het schoolplan. Een controle op de onderwijstijd die de school heeft gepland. Onderzoek en analyse van jaardocumenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van documenten die tijdens het onderzoek beschikbaar waren. Ook aanvullende vragenlijsten zijn bij de analyse betrokken. Schoolbezoek, waarbij in twee groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groepen onderbouw (1-4) en bovenbouw (5-8). Pagina 5 van 14

6 Gesprekken met de directie en de intern begeleider over de kwaliteit van de indicatoren. Een gesprek met leraren. Een eindgesprek met de directie en een vertegenwoordiging van het bestuur, na afloop van het schoolbezoek. Tijdens het onderzoek beoordeelde de inspectie indicatoren van de volgende aspecten: opbrengsten, leerstofaanbod, onderwijstijd, schoolklimaat, didactisch handelen, afstemming, begeleiding, zorg, kwaliteitszorg en wet- en regelgeving. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2012 en de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en de wettelijke vereisten. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. Pagina 6 van 14

7 2 BEVINDINGEN 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2012 op De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) In verband met het programmatisch handhaven heeft de inspectie daarnaast enkele controles uitgevoerd op bepaalde wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score 'ja' of 'nee'. Pagina 7 van 14

8 Opbrengsten * De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2* De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.5 De sociale competenties van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. Leerstofaanbod * Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.2* De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 2.4* De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlinggewicht biedt bij Nederlandse taal leerinhouden aan die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. 2.5 De school heeft een specifiek aanbod om sociale competenties te ontwikkelen. Tijd De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. Schoolklimaat De school heeft inzicht in de veiligheidsbeleving van leerlingen en personeel en in de incidenten die zich op het gebied van sociale veiligheid op de school voordoen. 4.5 De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op het voorkomen van incidenten in en om de school. 4.6 De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op de afhandeling van incidenten in en om de school. Didactisch handelen * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2* De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. Pagina 8 van 14

9 Didactisch handelen * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Afstemming De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.4 De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Begeleiding * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. Zorg De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3* De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. Kwaliteitszorg De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. Pagina 9 van 14

10 Wet- en regelgeving Ja Nee NT1A NT2A NT4A NT4B De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art. 16, lid 2 en 3, WPO). De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan (art. 16, lid 1 en 3, WPO). Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima (art. 8, lid 7 onder b, WPO). Er is maximaal zevenmaal een onvolledige schoolweek geprogrammeerd voor de groepen 3 t/m 8 (artikel 8, lid 7 onder b, WPO). 2.2 Beschouwing Algemeen beeld De inspectie concludeert dat het onderwijs op openbare basisschool Balansleren Veenendaal van voldoende kwaliteit is. De aspecten leerstofaanbod, onderwijstijd, didactisch handelen en afstemming zijn op alle onderzochte onderdelen voldoende. De aspecten schoolklimaat, begeleiding en kwaliteitszorg vragen duidelijk om verbetering. Dat geldt ook voor een enkel onderdeel van de leerlingenzorg. De opbrengsten zijn gedeeltelijk te beoordelen, omdat de benodigde gegevens over de eindopbrengsten hiervoor niet beschikbaar zijn. Het concept dat de school hanteert, namelijk een integraal aanbod van onderwijs en kinderopvang, verandert. Dit wordt vooral veroorzaakt door de economische recessie. Ouders maken minder gebruik van deze combinatie, waar kosten aan zijn verbonden. Daarnaast verandert de leerlingenpopulatie en neemt het aantal leerlingen met een leerlinggewicht toe. Maar ook trekt de kinderopvangpartner zich terug uit de samenwerking. Per 1 september 2014 zal Balansleren naar verwachting met 3 groepen starten in het ontmoetingshuis in Veenendaal-Oost. Het ontmoetingscentrum is een multifunctionele accomodatie. Naast Balansleren bieden er nog twee scholen onderwijs aan. Dit zijn Tamim en De Bron, beide christelijke scholen. Daarnaast wordt ruimte geboden voor kinderopvang, sport, cultuur, kerkelijke activiteiten en welzijn. Per die datum wijzigt Balansleren haar concept en wordt vanaf dat moment een reguliere basisschool. Opbrengsten De eindopbrengsten zijn niet te beoordelen, omdat de school slechts beschikt over de resultaten van één leerling in de jaren 2012 en Dit jaar zijn er geen leerlingen in leerjaar 8. Pagina 10 van 14

11 De resultaten tijdens de schoolperiode zijn van voldoende niveau. Het gaat daarbij om de tussentijdse toetsresultaten van het huidige schooljaar voor technisch lezen in de groepen 3, 4 en 5, rekenen en wiskunde in de groepen 4, 5, 6 en 7 en begrijpend lezen in de groepen 5, 6 en 7. Drie onderdelen vragen om verbetering, namelijk technisch lezen in de groepen 3 en 5 en begrijpend lezen in groep 5. Voor dit oordeel heeft de inspectie meerdere toetsen gebruikt omdat het gaat om (zeer) kleine aantallen leerlingen. De sociale competenties kunnen niet worden beoordeeld omdat de school hiervoor te weinig gegevens beschikbaar heeft, vergelijkbaar met de beoordeling van de eindtoets. Wel gebruikt de school een genormeerd volgsysteem. Leerstofaanbod Het leerstofaanbod voldoet op alle onderzochte onderdelen. De school werkt met methoden die dekkend zijn voor de kerndoelen. Uit de groepsadministraties blijkt dat de leerinhouden van deze methoden structureel worden aangeboden. Ook de kleutergroep beschikt over een beredeneerd en vastgelegd aanbod, dat aansluit bij het meer methodische aanbod in de hogere leerjaren. Zodoende is er sprake van een doorgaande lijn door de hele school. Schoolklimaat De drie onderzochte onderdelen van het schoolklimaat zijn als onvoldoende beoordeeld. De school heeft nog geen tevredenheidspeilingen uitgezet en heeft daardoor onvoldoende inzicht in de veiligheidsbeleving van leraren en leerlingen. Volgens planning zullen deze driejaarlijkse peilingen volgend jaar worden gehouden. Verder heeft de school weliswaar voldoende beleid ontwikkeld ter voorkoming van incidenten en ook voor het afhandelen ervan, maar deze beleidslijnen zijn nog niet voldoende bekend bij het team omdat ze niet jaarlijks op de agenda worden gezet ter bespreking en evaluatie. Didactisch handelen De kwaliteit van het lesgeven is van voldoende niveau. De leraren zorgen voor een duidelijke uitleg van de leerstof. Deze is te kenmerken als aansprekend, doelmatig en interactief. Zo is het voor alle leerlingen mogelijk de leerstof en de opdrachten te begrijpen. Ook realiseren de leraren een taakgerichte werksfeer, een belangrijke voorwaarde voor effectief leren. De actieve betrokkenheid van de leerlingen was tijdens de geobserveerde lessen eveneens van voldoende niveau. Pagina 11 van 14

12 Afstemming De afstemming van het aanbod, instructie, verwerking en onderwijstijd op de verschillen in de ontwikkeling tussen de leerlingen is op orde. Leraren zien kans niet alleen af te stemmen op de vier leerjaren in hun groep, maar ook op de verschillen tussen leerlingen binnen eenzelfde leerjaar. Dat vraagt om goed klassenmanagement en een goede voorbereiding van de les met vele instructiemomenten. De leraren werken op basis van groepsplannen waarin de verschillen tussen leerlingen worden aangegeven en de aanpak en het aanbod wordt uitgewerkt. In de onderbouw zet de school ter ondersteuning een onderwijsassistent in voor vier dagen per week. De directie is terecht trots op deze werkwijze van de leraren. Zorg en begeleiding De indicatoren met betrekking tot de begeleiding zijn beide als onvoldoende beoordeeld. De school beschikt over de nodige toets- en observatiegegevens om zorgleerlingen tijdig te kunnen signaleren, maar er is geen toets voor de woordenschat. Dit is van belang omdat de leerlingenpopulatie voor een substantieel deel taalzwak is en de resultaten voor technisch lezen en deels ook begrijpend lezen onder de maat zijn. Ook het observatiemodel om kleuters te volgen in hun ontwikkeling vraagt om verbetering, omdat hiervoor op dit moment te weinig gegevens beschikbaar zijn. De school stapt over op een nieuw volgmodel, dat volgens planning volgend schooljaar geïmplementeerd moet zijn. De leraren analyseren de toetsresultaten in voldoende mate, alleen doen zij dat nog niet ten aanzien van de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen. De gegevens zijn voor handen, maar de analyses moeten nog worden uitgevoerd. De leerlingenzorg is grotendeels als voldoende beoordeeld. Leerlingen die in aanmerking komen voor extra zorg worden vroegtijdig gesignalering. De analyse van de verzamelde gegevens om de aard van de zorg te bepalen vraagt echter om verbetering. Deze mist namelijk voldoende diepgang om tot een specifieke aanpak te kunnen komen voor een zorgleerling of een (sub)groep leerlingen. Zo zijn achterliggende oorzaken van de stagnerende ontwikkeling nu onvoldoende duidelijk. De begeleiding voor zorgleerlingen verloopt wel planmatig en ook worden de plannen systematisch geevalueerd. Kwaliteitszorg De school ontwikkelt een werkwijze voor de kwaliteitszorg, maar deze is nog niet voldoende systematisch om de onderwijskwaliteit voldoende te kunnen bewaken, te borgen en te verbeteren wanneer dat nodig is. Drie indicatoren Pagina 12 van 14

13 vragen om verbetering. Allereerst dienen de aspecten binnen het domein onderwijs en leren regelmatig in kaart te worden gebracht om zo zicht te houden op de onderwijskwaliteit en de zwakkere onderdelen op het spoor te komen. Nu wordt weliswaar veel in het team besproken en worden impliciet activiteiten ondernomen, maar van een geobjectiveerde werkwijze is nog geen sprake. Daarnaast borgt de school de onderwijskwaliteit onvoldoende. Er is een afsprakenboek aanwezig waarin allerlei beleidslijnen en afspraken zijn opgenomen, maar of er in de praktijk ook zo wordt gewerkt wordt niet systematisch nagegaan. De klassenbezoeken hebben een meer spontaan karakter. Verschillende kijkwijzers zijn aanwezig, maar in de praktijk worden ze nog niet gebruikt. Ook vraagt de verantwoording over de gerealiseerde onderwijskwalteit aan belanghebbenden om verbetering. Daarbij gaat het niet alleen om bereikte onderwijsresultaten, maar ook om de uitkomsten van evaluaties en peilingen, en om de effecten van de schoolontwikkeling. De school heeft wel voldoende inzicht in de onderwijsbehoeften van de leerlingenpopulatie en de veranderingen hierin de laatste jaren. Daar verbindt zij ook consequenties aan. Zo is het aanvankelijke schoolconcept bijgesteld. Daarnaast analyseren de directie en het team de resultaten van leerlingen en groepen. Ook op schoolniveau worden deze in kaart gebracht, afgezet tegen de schooldoelen. Verder werkt de school planmatig aan verbeteringen die zijn vastgesteld in het jaaractiviteitenplan. Voorbeelden hiervan zijn het zelfstandig werken van leerlingen en het doorvoeren van het beleidsplan PR Balansleren. Pagina 13 van 14

14 3 TOEZICHTARRANGEMENT Kwaliteit De Inspectie van het Onderwijs kent aan Balansleren Veenendaal het basisarrangement toe. Dit betekent dat de inspectie op dit moment geen reden heeft om het toezicht te intensiveren. Wel vraagt de onderwijskwaliteit op onderdelen om verbetering. Dat geldt in ieder geval voor de kwaliteitszorg, de begeleiding en het schoolklimaat. De eindopbrengsten kunnen nog niet worden beoordeeld, waardoor de inrichting van de kwaliteitszorg zwaarder weegt in het bepalen van het toezichtarrangement. Naleving De inspectie concludeert tevens dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van de wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd. Pagina 14 van 14