RAPPORT VAN BEVINDINGEN. Onderzoek naar de kwaliteitsverbetering bij. Geref.b.s. Dr. K. Schilder

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN Onderzoek naar de kwaliteitsverbetering bij Geref.b.s. Dr. K. Schilder Plaats : Bedum BRIN-nummer : 05LB Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 27 oktober 2011 Rapport vastgesteld te Utrecht op 28 november 2011

2

3 Inhoud Vaststelling rapport 5 1 Inleiding 7 2 Bevindingen 9 3 Toezichtarrangement 13 pagina 3 van 13

4

5 Vaststelling rapport Dit rapport bevat de resultaten van een onderzoek naar de kwaliteitsverbetering (okv) dat de inspectie uitvoerde op 27 oktober Het rapport is vastgesteld door dr. L.S.J.M. Henkens, hoofdinspecteur primair onderwijs en expertisecentra, te Utrecht op 28 november pagina 5 van 13

6

7 1 Inleiding De Inspectie van het Onderwijs heeft op 27 oktober 2011 een onderzoek naar de kwaliteitsverbetering uitgevoerd op g.b.s. Dr. K. Schilder. Daarbij is gekeken naar de kwaliteit van het onderwijs en naar naleving van wet- en regelgeving. De aanleiding voor dit onderzoek was het volgende. Tijdens het kwaliteitsonderzoek dat is uitgevoerd op 28 september 2009 stelde de inspectie tekortkomingen vast in de opbrengsten en het onderwijsleerproces op de Dr. K. Schilderschool. Deze zijn beschreven in het inspectierapport dat is vastgesteld op 20 november De kwaliteit van het onderwijs is toen als zeer zwak beoordeeld en de inspectie heeft haar toezicht geïntensiveerd. Om na te gaan of de eerder vastgestelde tekortkomingen zijn opgeheven en de kwaliteit van het onderwijs weer voldoende is, heeft de inspectie nu een afsluitend onderzoek naar de kwaliteitsverbetering uitgevoerd. Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven onderzoekt de inspectie tevens standaard of wordt voldaan aan bepaalde wettelijke voorschriften. Toezichthistorie Na het onderzoek op 28 september 2009 is voor de Dr. K. Schilderschool een toezichtplan opgesteld. Op 28 mei 2010 heeft er een voortgangsgesprek plaatsgevonden. De school had ten tijde van het voortgangsgesprek een aantal verbetertrajecten ingezet op de school, met name gericht op het didactisch handelen van leraren en de leerlingenzorg. Ook hadden er wisselingen in het team plaatsgevonden. Ten dele werd voldaan aan de afspraken uit het toezichtplan. Vervolgens is op 18 november 2010 een tussentijds kwaliteitsonderzoek uitgevoerd, waarbij opbrengsten en onderdelen van de aspecten leerstofaanbod, tijd, didactisch handelen en zorg en begeleiding zijn beoordeeld. Het toezichtarrangement is toen omgezet van zeer zwak naar zwak. Op 29 april 2011 heeft nogmaals een voortgangsgesprek plaatsgevonden. Het bevoegd gezag had ten tijde van dit voortgangsgesprek een aantal ingrijpende maatregelen genomen, voornamelijk ten aanzien van de samenstelling van het team en de directie. Aan de afspraken uit het toezichtplan was ten dele voldaan. Volgens afspraak heeft de school halverwege juli 2011 aan alle afspraken uit het toezichtplan voldaan. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Een controle van de aanwezigheid van de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan bij de inspectie. Een toets op de aanwezigheid van informatie over enkele wettelijke verplichte onderdelen in de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan. Een controle op de onderwijstijd die de school heeft gepland. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatieactiviteiten van de school. Schoolbezoek, waarbij in alle groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Gesprekken met de directie en de intern begeleiders over de kwaliteit van de indicatoren. Een gesprek met leraren. pagina 7 van 13

8 Een eindgesprek met de directie en een vertegenwoordiging van het bevoegd gezag, na afloop van het schoolbezoek. Tijdens het onderzoek beoordeelde de inspectie indicatoren van de volgende aspecten: opbrengsten, leerstofaanbod, tijd, didactisch handelen, afstemming, zorg en begeleiding, (voorwaarden voor) kwaliteitszorg. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2011 en de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en de wettelijke vereisten. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. pagina 8 van 13

9 2 Bevindingen 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2011 op De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Daarnaast heeft de inspectie enkele controles uitgevoerd op bepaalde standaard gecontroleerde wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score 'ja' of 'nee'. Kwaliteitsaspect 1 Opbrengsten 1.1 * De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2 * De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.4 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. 1.5 De sociale competenties van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. Kwaliteitsaspect 2 Leerstofaanbod 2.1 * Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.2 * De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar * De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlinggewicht biedt bij Nederlandse taal leerinhouden aan die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. 5 pagina 9 van 13

10 Kwaliteitsaspect 3 Tijd 3.1 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. Kwaliteitsaspect 5 Didactisch handelen 5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. 5.6 De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor denken en leren De leraren geven leerlingen de verantwoordelijkheid voor hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau. Kwaliteitsaspect 6 Afstemming 6.1 De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.4 De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Kwaliteitsaspect 7 Begeleiding 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. Kwaliteitsaspect 8 Zorg 8.1 De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3 * De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. Kwaliteitsaspect 9 Kwaliteitszorg 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. Kwaliteitsaspect 10 Voorwaarden voor kwaliteitszorg 10.1 De schoolleiding stuurt de schoolontwikkeling inclusief de kwaliteitszorg aan De schoolontwikkeling is verbonden met de visie op onderwijs, zoals geformuleerd in het schoolplan De schoolleiding zorgt voor een professionele schoolcultuur Bij de zorg voor kwaliteit zijn bestuur, directie, team en andere belanghebbenden betrokken. pagina 10 van 13

11 Naleving wet- en regelgeving NT1a De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art. 16, lid 2 en 3, WPO). NT2a De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan (art. 16, lid 1 en 3, WPO) NT3a De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende zorgplan (art. 19, lid 3, WPO). NT4a Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima (art. 8, lid 7 onder b, WPO). NT4b Er is maximaal zevenmaal een onvolledige schoolweek geprogrammeerd voor de groepen 3 t/m 8 (artikel 8, lid 7 onder b, WPO). ja nee 2.2 Beschouwing Algemeen beeld De inspectie stelt op basis van het onderzoek naar de kwaliteitsverbetering (okv) vast, dat de kwaliteit van het onderwijs op de Dr. K. Schilderschool van voldoende niveau is. Het aangepast arrangement zwak wordt omgezet in een basisarrangement. De school valt niet langer onder intensief toezicht. De kwaliteit van het onderwijs ontwikkelt zich gunstig, slechts één onderdeel vraagt nog om verbetering. Het geheel van de verbeteringen is nog pril en kwetsbaar en ook het niveau van de (eind)opbrengsten vraagt om blijvende aandacht. In de afgelopen periode hebben het bevoegd gezag en de directie duidelijke prioriteiten gesteld en beslissingen genomen om de onderwijskwaliteit weer op orde te krijgen. Dit heeft onder meer geleid tot wijzigingen in de teamsamenstelling. Het huidige team werkt gedreven aan het realiseren van een professionele cultuur binnen de school. Dit biedt een goede basis voor het verder uitbouwen van de verbeteringen. Hieronder volgt een toelichting op het oordeel. Toelichting Resultaten van het onderwijs Zowel de eind- als de tussenopbrengsten zijn als voldoende beoordeeld, hoewel deze nog niet stabiel positief zijn. Aan het eind van de schoolperiode presteren de leerlingen in één van de afgelopen drie jaren (2010) naar verwachting. De prognose voor 2012 is niet onverdeeld positief. De opbrengsten tijdens de schoolloopbaan zijn voldoende. De inspectie kijkt hiervoor naar zeven toetsen: technisch lezen in de groepen 3 en 4, rekenen/wiskunde in de groepen 4, 5 en 6 en begrijpend lezen in groep 5 en 6. De gemiddelde scores op zes van de zeven toetsen liggen boven de ondergrens die de inspectie hanteert. De toets begrijpend lezen van groep 5 laat de inspectie buiten de beoordeling, omdat de toets niet bij alle leerlingen volgens de handleiding is afgenomen en het resultaat daardoor onbetrouwbaar is. In groep 8 komt één leerling in aanmerking voor een eigen leerlijn met bijbehorend ontwikkelingsperspectief. Het ontwikkelingsperspectief is voldoende ambitieus en de resultaten van de leerling voldoen over het algemeen aan de door de school gestelde doelen. De inspectie beoordeelt daarom indicator 1.4 als voldoende. De sociale competenties van de leerlingen zijn niet beoordeeld, omdat de inspectie geen normen heeft voor het instrument dat de school gebruikt. Het onderwijsleerproces Het leerstofaanbod op de Dr. K. Schilderschool voldoet aan de kerndoelen voor taal en rekenen/wiskunde en wordt aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van groep 8. pagina 11 van 13

12 In tegenstelling tot de bevindingen van het tussentijds kwaliteitsonderzoek van 18 november 2010, is de wijze waarop leraren efficiënt gebruik maken van de onderwijstijd voldoende. Bij bijvoorbeeld lesovergangen of instructies gaat vrijwel geen onderwijs- en leertijd verloren. De leraren geven duidelijk en doelgericht uitleg. Door het bieden van een doelmatig klassenmanagement, voorspelbaar leraargedrag en het gebruik van interactieve werkvormen, wordt in de meeste groepen een actieve betrokkenheid en taakgerichtheid van leerlingen gerealiseerd. Leraren geven leerlingen naarmate zij in een hogere groep zitten steeds meer verantwoordelijkheid voor de organisatie van het leerproces. Dit proces vraagt vooral in de bovenbouw extra inzet van leraren, omdat dit in voorgaande jaren is blijven liggen en leerlingen niet gewend zijn eigen verantwoordelijkheid te dragen. Winst is nog te behalen in het aanleren van strategieën voor denken en leren. Tijdens de instructie maken leraren nog op onvoldoende wijze duidelijk op welke manieren leerlingen tot een oplossing kunnen komen en dagen ze leerlingen te weinig uit daar over na te denken en met elkaar van gedachten te wisselen. De leraren stemmen zowel de leerinhouden als de instructie, de verwerkingsopdrachten en de onderwijstijd op voldoende wijze af op verschillen tussen leerlingen. Zorg en begeleiding De zorg en begeleiding voor leerlingen is op orde. Alle leerlingen die extra hulp nodig hebben, krijgen dit ook. Dat geldt voor leerlingen met geconstateerde leerachterstanden, maar ook voor leerlingen die boven het aangeboden niveau uitstijgen. Leraren voeren de zorg planmatig uit, waarvan wekelijks veelal digitaal aantekeningen worden vastgelegd. Leraren volgen de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen systematisch en maken daar analyses van. De leraren kunnen de efficiëntie van de leerlingenzorg nog verbeteren door de extra hulp - meer dan nu het geval is - expliciet te plannen in de dag- en weekplanningen. (Voorwaarden voor) kwaliteitszorg De school heeft haar systeem voor de kwaliteitszorg op orde. De directeur leidt de school op een professionele wijze. Het evalueren van het onderwijsleerproces, het werken aan verbeterpunten en het borgen van deze activiteiten is een cyclisch systeem op school. Alle indicatoren van de (voorwaarden voor) kwaliteitszorg zijn dan ook als voldoende beoordeeld. Voor het huidige schooljaar heeft de school een aantal actiepunten opgesteld die passen bij de huidige ontwikkelingen. Het borgen van de gerealiseerde verbeteringen neemt hierbij een belangrijke plaats in. De inspectie onderschrijft het belang hiervan gezien het nog prille karakter van de gerealiseerde verbeteringen. pagina 12 van 13

13 3 Toezichtarrangement Kwaliteit De Inspectie van het Onderwijs kent aan de Dr. K. Schilderschool het basisarrangement toe. De kwaliteit van het onderwijs is weer voldoende. Dit betekent dat de school niet langer onder intensief toezicht valt. Naleving De inspectie concludeert tevens dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van de wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd. pagina 13 van 13