RAPPORT VAN BEVINDINGEN. Onderzoek naar de kwaliteitsverbetering bij. p.c.b.s. Dr. E.A. Borger

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN Onderzoek naar de kwaliteitsverbetering bij p.c.b.s. Dr. E.A. Borger Plaats : Joure BRIN-nummer : 03JW Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 13 maart 2012 Rapport vastgesteld te Leeuwarden op 14 mei 2012

2

3 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Bevindingen 7 3 Toezichtarrangement 11 pagina 3 van 11

4

5 1 Inleiding De Inspectie van het Onderwijs heeft op 13 maart 2012 een onderzoek naar de kwaliteitsverbetering uitgevoerd op p.c.b.s. Dr. E.A. Borgerschool. Daarbij is gekeken naar de kwaliteit van het onderwijs en naar naleving van wet- en regelgeving. De aanleiding voor dit onderzoek was het volgende. Tijdens het kwaliteitsonderzoek dat is uitgevoerd op 19 oktober 2010 stelde de inspectie tekortkomingen vast in de opbrengsten en het onderwijsleerproces op p.c.b.s. Dr. E.A. Borgerschool. Deze zijn beschreven in het inspectierapport dat is vastgesteld op 17 januari De kwaliteit van het onderwijs is toen als zwak beoordeeld en de inspectie heeft haar toezicht geïntensiveerd. Om na te gaan of de eerder vastgestelde tekortkomingen zijn opgeheven en de kwaliteit van het onderwijs weer voldoende is, heeft de inspectie nu een afsluitend onderzoek naar de kwaliteitsverbetering (OKV) uitgevoerd. Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven onderzoekt de inspectie tevens standaard of wordt voldaan aan bepaalde wettelijke voorschriften. Toezichthistorie Op 19 oktober 2010 heeft de Inspectie van het Onderwijs een kwaliteitsonderzoek uitgevoerd op p.c.b.s. Dr. E.A. Borgerschool. De uitkomst van het onderzoek was dat de school als zwak is beoordeeld. De school is onder intensief toezicht komen te staan. De voornaamste redenen waren de onvoldoende eindopbrengsten en de taakgerichtheid in de groepen. Daarnaast constateerde de inspectie tekortkomingen in de doorgaande lijn van het leerstofaanbod in de onderbouw en in de zorg. In de periode die volgde heeft de inspectie een tussentijds kwaliteitsonderzoek (TKO) uitgevoerd om de voortgang van het verbetertraject te volgen. Tijdens dit onderzoek zijn de eindopbrengsten als voldoende beoordeeld. De taakgerichte werksfeer, de doorgaande lijn en de zorg behoefden nog verdere verbetering. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Een controle van de aanwezigheid van de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan bij de inspectie. Een toets op de aanwezigheid van informatie over enkele wettelijke verplichte onderdelen in de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan. Een controle op de onderwijstijd die de school heeft gepland. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Schoolbezoek, waarbij in de groepen 1/2, 3, 4, 6 en 8 de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Gesprekken met de directie en de intern begeleider over de kwaliteit van de indicatoren. Een gesprek met leraren. Een eindgesprek met de directie, de intern begeleider en een vertegenwoordiging van het bestuur na afloop van het schoolbezoek. pagina 5 van 11

6 Tijdens het onderzoek beoordeelde de inspectie indicatoren van de volgende aspecten: opbrengsten, leerstofaanbod, didactisch handelen, begeleiding, zorg en kwaliteitszorg. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2011 en de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en de wettelijke vereisten. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. pagina 6 van 11

7 2 Bevindingen 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2011 op De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Kwaliteitsaspect 1 Opbrengsten 1.1 * De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2 * De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. Kwaliteitsaspect 2 Leerstofaanbod 2.1 * Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.2 * De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 2.4 * De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlinggewicht biedt bij Nederlandse taal leerinhouden aan die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand Kwaliteitsaspect 5 Didactisch handelen * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. pagina 7 van 11

8 Kwaliteitsaspect 7 Begeleiding 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen Kwaliteitsaspect 8 Zorg De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3 * De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. Kwaliteitsaspect 9 Kwaliteitszorg De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. Naleving wet- en regelgeving NT1a De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art. 16, lid 2 en 3, WPO). NT2a De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan (art. 16, lid 1 en 3, WPO) NT3a De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende zorgplan (art. 19, lid 3, WPO). NT4a Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima (art. 8, lid 7 onder b, WPO). NT4b Er is maximaal zevenmaal een onvolledige schoolweek geprogrammeerd voor de groepen 3 t/m 8 (artikel 8, lid 7 onder b, WPO). ja nee 2.2 Beschouwing Algemeen beeld De inspectie stelt op basis van het onderzoek naar kwaliteitsverbetering (OKV) vast dat de kwaliteit op p.c.b.s. Dr. E.A. Borgerschool van voldoende niveau is. Het aangepast arrangement zwak wordt gewijzigd en de school krijgt een basistoezicht. Naar aanleiding van het inspectiebezoek van oktober 2010 is er op systematische en planmatige wijze gewerkt aan de verbeteringen van de onderwijskwaliteit. De kwaliteit van het onderwijs heeft zich gunstig ontwikkeld met betrekking tot het leerstofaanbod, het didactisch handelen, de begeleiding en de zorg. Slechts één onderdeel vraagt nog om verbetering. Daarnaast zijn nu de eindopbrengsten van voldoende niveau. De positieve ontwikkeling is met name tot stand gekomen door de gestructureerde aansturing en de begeleiding van het team door de directie, de inzet van het team en gerichte scholingsactiviteiten. De inspectie is van mening dat het geheel van verbeteringen nog pril is en verder geïmplementeerd dient te worden. Dit benadrukt het belang van borging en continuïteit in de aansturing en begeleiding van de teamleden. Hieronder volgt een toelichting op het oordeel. pagina 8 van 11

9 Toelichting Opbrengsten De resultaten aan het einde van de schoolloopbaan zijn als voldoende beoordeeld. Zowel in 2012 als in 2011 liggen de resultaten boven de ondergrens die door de inspectie gehanteerd wordt. In 2010 liggen de resultaten onder de ondergrens van de inspectie. De resultaten gedurende de schoolloopbaan zijn eveneens van voldoende niveau. Voor de beoordeling van de tussenresultaten heeft de inspectie gekeken naar de resultaten op de toetsen technisch lezen in groep 3 en 4, rekenen en wiskunde in groep 4 en 6 en begrijpend lezen in groep 6. Bijna alle toetsuitslagen liggen boven de door de inspectie gehanteerde ondergrens. Alleen voor technisch lezen in groep 3 geldt dat niet. Leerstofaanbod De inspectie beoordeelt alle onderdelen van het leerstofaanbod als voldoende. Het leerstofaanbod voldoet aan de kerndoelen voor taal en rekenen en wiskunde en wordt aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van groep 8. In de kleutergroepen zijn de tussendoelen voor taal en rekenen en wiskunde omschreven en gepland in activiteiten. Ook in de weekplanningen komen de doelen terug. Per periode wordt genoteerd of de leerlingen de doelen behaald hebben. Deze systematiek garandeert een beredeneerd aanbod en een doorgaande lijn van groep 2 naar groep 3. Didactisch handelen Het didactisch handelen is van voldoende niveau. De leraren zijn er over het geheel genomen voldoende in geslaagd de taakgerichte werksfeer ten opzichte van het tussentijds kwaliteitsonderzoek in 2011 te verbeteren. Dit is met name zichtbaar tijdens het zelfstandig werken buiten de groepen. Er is meer rust in de gangen en in de hal. De leerlingen worden hier door alle leraren aangesproken op een rustige werkhouding. Binnen de groepen laat de taakgerichte werksfeer nog een wisselend beeld zien. Hoewel met een duidelijke structuur van de dagen weektaken gewerkt wordt, lijken sommige leerlingen van nature moeite te hebben om intrinsiek gemotiveerd aan het werk te gaan. Hierdoor is het nodig dat leraren regelmatig corrigeren op werkhouding. Aandacht voor doelmatig klassenmanagement en rust en orde blijft noodzakelijk, maar ook het vinden van wegen om de motivatie van leerlingen te stimuleren. Begeleiding en zorg De criteria voor het aanduiden van zorgleerlingen zijn helder gesteld. De leraren sporen zorgleerlingen vroegtijdig op door de vorderingen regelmatig te observeren, te toetsen en te bespreken tijdens de leerlingenbesprekingen. Naar aanleiding van de toetsen maken de leraren foutenanalyses. Ook gebruiken de leraren een checklist om het analyseren consequent toe te passen. Hierin is een positieve ontwikkeling ten opzichte van de vorige onderzoeken te zien. Wel is het van belang om ook in de handelingsplanning, naast de toetsscores, de probleemanalyse specifiek te omschrijven, zodat ook de doelen concreet genoeg gesteld kunnen worden. De leraren voeren de zorg planmatig uit. De extra zorg voor alle leerlingen die dat nodig hebben staat gepland in de dagplanningen. Hulp wordt structureel geboden, zowel in de groep als buiten de groep. Het evalueren van de zorg is op dit moment nog niet van voldoende niveau. Er komt in de evaluaties nog niet genoeg naar voren of de specifieke punten uit de analyse en de checklist voldoende beheerst worden. pagina 9 van 11

10 Kwaliteitszorg Het systeem van kwaliteitszorg kenmerkt zich door een cyclisch karakter. De school heeft in voldoende mate zicht op de leerlingenpopulatie en stemt het onderwijsaanbod hierop af. Dit gebeurt door extra in te zetten op taal/lezen en door een gerichte training aan te bieden voor de sociaal emotionele ontwikkeling. De eigen ambitieuze doelen van de school blijken nu nog te hoog gegrepen, maar de school wil deze handhaven en gericht werken aan hogere opbrengsten. Door gebruik te maken van een systeem van kwaliteitszorg en structureel thema's in te plannen tijdens de teamvergaderingen waarborgt de school de regelmatige evaluatie van het onderwijsleerproces. Hierbij worden ook ouders en leerlingen betrokken. Verbeterpunten worden vertaald in nieuw beleid. Er is een herkenbare cyclus van schoolplan, jaarplan en schooljaarverslag. Het jaarplan bevat verbeteractiviteiten, uitgezet in meetbare doelen. Gemaakte afspraken komen terug in de beleidsplannen. Ook voert de directeur meerdere klassenbezoeken per jaar uit, al dan niet met een gerichte kijkwijzer, om zo zicht te houden op de gemaakte afspraken en werkwijzen. Op bovenschools niveau start binnenkort een scholingstraject voor directeuren in het doen van klassenbezoeken en interne audits om zo elkaar scherp te houden over de gewenste onderwijskwaliteit. De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de onderwijskwaliteit door middel van de website en de nieuwsbrieven. pagina 10 van 11

11 3 Toezichtarrangement Kwaliteit De Inspectie van het Onderwijs kent aan p.c.b.s. Dr. E.A. Borgerschool het basisarrangement toe. De kwaliteit van het onderwijs is weer voldoende. Dit betekent dat de school niet langer onder intensief toezicht valt. Naleving De inspectie concludeert tevens dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van de wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd. pagina 11 van 11